Jaar lang stroom voor kunstmaan zenders AMERIKAANSE „ATOOMBATTERIJ Ook krachtbron voor lichtboeien Politie opende vuur in Leopoldstad Smokkel aan het licht door schipbreuk Proeflancering Atlas mislukt Ook Singapore is niet blij Verandering? MELKT NIET DUURDER De BiltRustig Actie voor Het witte huuske al geslaagd zegt Rome udaui PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Dwangarbeid voor verliefde vrouw Mevr. De Soet overleden Inschrijfgeld S.I.W.C. wordt verlaagd Nog onrustig in de Bcjgisehe Congo Indonesië vraagt V.S. vliegtuigen KANARIE VOOR WETHOUDER Vader op weg naar zoontje verdronken Ellebogengevecht om Unilever Subsidie verhoogd Boze brief maandag al in behandeling? Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, telefoon 01100-2438; bij geen gehoor: Hoofdredacteur 01100-2503; Chefred. 01100-3991; Postbus 4, giro 116666. Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009; Vüssingen, Rembrandtlaan 24, tel. 01184-3224; Xerneuzen, Nieuwstraat 38, tel. 01150-3189, Zierikzee, Havenpark 24 tel. 01110-2991. Directeur: JACQ DE SMIT Hoofdredacteur: R. HAGOORT Zeeuwseh Dagblad Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal Losse nummers 13 cent. Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters 5 cent per woord met een minimum van 1, 14e Jaarg. No. 1508 Zaterdag 17 januari 1959 door RITA BEUKMAN ROME De eerste schetsen van de nieuwe lentemode zoals deze werd geïntroduceerd, ziet u hier: square look, alles draait om vier kanten en kubussen bij die nieu we mode. Ondanks deze mathema tische vormen zal de kleding voor de komende lente en zomer ech ter ook verrassend vrouwelijk wor den. De taille is weer geheel terug gekeerd naar haar natuurlijke plaats, door smalle en brede cein tuurs geaccenteueerd. Een brede ronde heuplijn is voor die square look teyperend. Vooral Patrick de Barentzen, vroeger modellist bjj Fath, Lucia- nien de Lucca toonden collecties waarin deze nieuwe vierkante lijn sterk naar voren kwam. De unieke collectie van Japanse kimono's die na het succes in Ita lië nu in Den Haag in het Stede lijk Museum te bewonderen is, werd als uitgangspunt voor de kleren die wij de komende lente gaan dragen, heel belangrijk. Van de eeuwenoude tradities van Japanse kleedkunst zijn de brede ceintuurs, die de taille markeren, de kimonomouwen, de criss-cross sluiting van mantels, japonnen, mantelpakjes en jurken afkom- sti2- Aan de Japanse architectuur en binnenhuiskunst ontleend, is de voorkeur voor rustige, hoekige vlakken en vormen, zoals vier kanten, zeshoeken en kubussen. Ook de hoedenmode staat geheel in het teken van de Japanse stijl. Square look Japanse details, kleu ren aan het ..ikebana", de Japan se bloemsierkunst ontleend, zie hier nu reeds afgebeeld wat deze lente naar het voorbeeld van de Romeinse couturiers onze kleding vooral zal typeren. Eigen nieuwsdienst WASHING TON Amerikaanse kunstmanen en ruimteraketten zullen in het vervolg maanden- lang seinen naar de aarde kunnen zenden dank zij een miniatuur-atoombatterij die in opdracht van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie is ontworpen en geconstrueerd en die zijn deugdelijkheid bij proef nemingen op de begane grond al heeft bewezen. 5 In het Witte Huis werd gisteren een twee en een kwart kilo we gend model op ware grootte van het apparaatje getoond. Het kan evenveel elektrische stroom leve ren, zo werd medegedeeld, als 652,5 kilo aan batterijen van het type dat tot nu toe gebruikt wordt. Het rendement per kilo is dus 29 maal zo groot als dat van die bat terijen. De ontwerpers achten het mogelijk het gewicht terug te brengen tot 1,35 kilo. De Amerikaanse commissie voor atoom energie acht de geslaagde proeven met het apparaat een belangrijke doorbraak op het gebied van de vervaardiging van zeer kleine apparaten vóór opwekking van elektrische stroom. Deskundigen van de commissie geloven dat het apparaatje de zenders van een kunstmaan of een ruimteraket een jaar lang stroom zal kunnen leveren. De zenders van de Sowjetrussische ruimteraket die nu in een baan om de zon draait zwegen al binnen drie etmalen na de start. De gemiddelde totale zend tijd van de Amerikaanse kunstmanen de met zonnebatterijen uitgeruste Van guard uitgezonderd is berekend op 50 dagen. Niet alleen in de ruimtevaart biedt het apparaatje wijde perspectieven, zo werd medegedeeld in het Witte Huis, maar ook in de scheepvaart. De deskun digen traden niet in bijzonderheden maar de gedachten gingen onmiddellijk uit naar de duizenden lichtboeien overal ter wereld. Het getoonde model kost 15.000 dollar (57.000 gulden) zonder de brandstof .maar zo het in het groot werd vervaardigd zouden de aanschaffingskosten van het apoaraat dalen tot ongeveer 200 dollar (760 gulden). Ware zo'n apparaatje geplaatst in een van de Amerikaanse kunstmanen die om de aarde draaien dan zouden die kunst manen een iaar lang naar de aarde kun nen seinen. Het ligt voor de hand dat vooral de wetenschap met deze triomf van de Amerikaanse wetenschap ten zeerste gediend is. Het lijkt waarschijnlijk dat bij een van de volgende Amerikaanse pogingen een ruimtevaartuigje in een baan om de maan of de zon te brengen de nieuwe minia- tuur-atoom'oatterijen als energiebron zal worden gebruikt. Er is zo'n nieuwe po ging op komst. Generaal Trudeau. de leider van de afdeling wetenschappelijk onderzoek van het Amerikaanse leger. I heeft dit deze week in New York gezegd. Een datum noemde hij 'echter niet. Het nieuwe succes van de Amerikaan se wetenschap is het resultaat van lang durige en zeer kostbare onderzoekingen waarover men tot voor kort nog de schouders ophaalde. Die onderzoekingen hadden de codenaam SNAP, gevormd door de beginletters van „secondary nuclear auxiliary power" (secundaire nucleaire krachtbron), en stonden onder leiding van kolonel Jack L. Armstrong. Die voorbereidendè onderzoekingen heb ben ten minste zeven miljoen dollar (26,6 miljoen gulden) gekost. Volgens onlangs gepubliceerde mede delingen over het projekt SNAP zou de miniatuur-atoombatterij een vermogen van 3 watt hebben. De brandstof is het radioactieve ele ment polonium, een van de bijproduk- ten bij de winning van uranium uit pekblende. De uitstralingen van het po lonium verhitten minuscule bolletjes aan een zijde. Die bolletjes zetten warmte direct om in zwakke elektrische stroompjes. Het apparaat heeft geen be wegende delen. Een kernreactor in de ware zin van het woord is het generatortje niet. Kernsplijtingen, immers, doen zich er niet in voor. Van een nieuwe en revolutionaire ontwikkeling op het gebied van de kernenergie is dan ook geen sprake. Het apparaatje is door deskundigen dan ook simpelweg een thermo-elektrsche door radio-isotopen gevoede generator genoemd. - (Red.) KARLSRUHE (Reuter). Het West- duitse Hooggerechtshof heeft vrijdag de 44-jarige Irmgard Roemer wegens hoog verraad tot drie jaar dwangarbeid ver oordeeld. Zij heeft als steno-typiste bij het Westduitse ministerie van buiten landse zaken gewerkt. Tijdens het tegen haar gevoerde pro ces heeft Irmgard Roemer bekend dat zij geheime documenten heeft geko pieerd en gestolen, omdat ze verliefd was op een Oostduitse geheime agent, Karl Helfmann'. Deze laatste zit thans in voorarrest. Eigen nieuwsdienst NIJMEGEN. De actie Het witte huuske is eigenlijk al geslaagd. Het locomotief- en treinpersoneel van de N.S. te Nijmegen was de actie begonnen om geld bij elkaar te krijgen voor de bouw van een „zonnehuisje" voor de twee ver lamde kinderen van de familie Rothuis te Opheusden. Uit eerste toezeggingen en giften heeft het gevormde comité al 3500 gulden ontvangen. Voor de bouw van het zomer huisje- is het nodige geld dus bin nen. Wat er, voordat de actie sluit, nog wordt ontvangen zal in een fonds voor de twee kinderen worden gestort. DEN HAAG Onze nationale tennis kampioene, mevrouw Fenny de Soet-ten Bosch, is gisterenochtend in de leeftijd van 23 jaar in Den Haag plotseling overleden. DEN HAAG (A.N.P.) De Stich ting interlocale woningruil-centraie (SIWC) te Utrecht heeft besloten het inschrijfgeld te verlagen. Aanvankelijk maakten overwegend rijk en bedrijfsleven gebruik van de diensten van de stichting, die in 1950 is opgericht. Sinds door de veranderde richtlijnen bij woningruil in het alge meen een vergunning krachtens de woonruimtewet 1947 wordt verleend, zijn de mogelijkheden ook voor parti- l culieren aanmerkelijk verruimd. Hoe is het mogelijk, schijnt presi dent Eisenhower te denken terwijl hij de kleine atoombatterij bekijkt. Ook zijn handgebaar drukt op treffende wijze de grote eerbied voor het produkt van Amerikaans vernuft uit dat hem gisteren in het Witte Huis werd ge toond. Het is alsof de president het apparaatje niet durft aanraken. In het midden staat generaal-majoor Donald J. Keirn, de leider van de groep tech nici die de bouw van een kernreactor voor de voortstuwing van vliegtuigen voorbereiden, en rechts ziet u de voor zitter van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, John A. McCone. KAAP CANAVERAL (Reuter) De derde poging een reuzenraket van het type Atlas de volle interconti nentale afstand (ongeveer 9.600 kilo meter) te laten afleggen boven de Atlantische Oceaan in Zuidoostelij ke richting is mislukt. De Atlas kwam maar tot 320 kilometer van de lanceerplaats. Er heeft zich volgens de Amerikaanse luchtmacht tijdens de vlucht vermoedelijk een hapering in het voortstuwingssysteem voorge daan. Sedert augustus van het vorige jaar is op Kaap Canaveral acht maal een Atlas gelanceerd. Zeven van die acht proeflanceringen slaagden. Op 28 november legde een Atlas voor het eerste de volle intercontinentale afstand af en half december slaagde men er in een Atlas als kunstmaan in een baan om de aarde te bren gen. Die kunstmaan draait nog steeds rond. Eigen nieuwsdienst BRUSSEL In Leopoldstad, de hoofdstad van de Belgische Congo, heeft gisteren, een paar' uur na de aankomst van de mi nister voor de Congo, Van He-' melrijck, opnieuw bloed gevloeid toen politie het vuur opende op een woedende menigte inheem sen die zich verdrong voor de poorten van de gevangenis waar in de leiders van de nationalis tische beweging gevangen wor den gehouden. Het gerucht had de ronde gedaan, dat een van deze arrestanten, Da niel Kanza, in de gevangenis zou zijn gestorven. Volgens de directeur was daarvan echter geen sprake. De te hoop gelopen Congolezen sme ten stenen naar een politiejeep die DJAKARTA (Pla) De Indonesische minister van buitenlandse zaken. Su- bandrio, heeft gisteren met de Ameri kaanse ambassadeur in Djakarta ge sproken over de mogelijkheid van le vering van Amerikaanse vliegtuigen aan Indonesië. Subandrio verklaarde na het onder houd dat hij enkele dringende aangele genheden met de ambassadeur had be sproken. Het gesprek was echter niet ge gaan over fundamentele kwesties, maar slechts over technische vraagstukken. TOKIO (Reuter). De Japanse re gering heeft bepaald dat het huwelijk tussen kroonprins Akihito en Mitsjmo Sjoda. de dochter van een rijke meel fabrikant. half aprii zal worden voltrok ken. Het paar zal de dag van de brui loft zelf vaststellen. Beperking landingsrechten SINGAPORE (Reuter) Het Brit- se optreden heeft in Singapore geen verwondering gewekt, sthrijft het te Singapore verschijnende blad Straits Times over de beperking van de lan dingsrechten van de K.L.M. Waarschijnlijk, aldus het blad, was de regering van Singapore geraad pleegd, ofschoon zelfs de Nederlandse regering niet gedacht schijnt te heb ben, dat Singapores mening van ge wicht kon zijn. Het protest van de K.L.M. tegen het Britse besluit vormt een punt te meer op de lijst van beperkingen, waaruit blijkt, dat de kolonie heeft opgehouden een „vrijhaven" te zijn.1 Zal Singapore, volgens de nieuwe grondwet, het eerste en laatste woord hebben in kwesties als deze? vraagt het blad zich af. Het zou de schrijver verbazen als iemand het werkelijk wist. Eigen nieuwsdienst ZAANDAM De wethouder M. J. Hille uit Zaandam heeft een kanarie- kooi cadeau gekregen, compleet met levende have. Het geschenk kwam van de Zaanse vogeliiefhebbersvereniging De rode kardinaal,waarvoor de wet houder een tentoonstelling opende. De vereniging heeft de heer Hille meteen maar erevoorzitter gemaakt. In verband met de kamerverkiezingen, zo merkte de socialistische wethouder op, vind ik het prettig erevoorzitter van De rode kardinaal te worden. voor de gevangenis stond met vièr man erin. Daarop opende de politie het vuur. Hoeveel slachtoffers er zijn gevallen was gisteravond niet aanstonds bekend. Er zijn de laatste dagen weer voort durend arrestaties verricht en hoewel het in de gehele kolonie in het alge meen rustig is, heerst er grote span ning, die bij de geringste aanleiding tot uitbarsting kan komen. Gebeurtenissen als die voor de gevangenis van Leo poldstad bewijzen dat. Gisteren is pas bekend geworden, dat er zich woensdag ook al wanordelijk heden in Leopoldstad hebben voorge daan. Een autobus werd met stenen bekogeld en vele ruiten van inlandse woningen werden ingegooid. Enige hondeuden mensen werden gearresteerd, Gisteren zijn opnieuw een kleine driehonderd inheemsen gearresteerd bij een grootscheepse controle van identiteitsbewijzen. Het doel van de razzia was het opsporen van mensen die clandestien wonen in wijken waar zij niet thuishoren. Dergelijke mensen worden onder dwang teruggezonden j naar de buurt waar zij ingeschreven j staan. Zij mogen al hun bezittingen j meenemen. De vorst is gisteren in ons land op vele plaatsen toegenomen. In Eelde vroor het weer veertien gra den, dus evenveel als eergisteren, maar elders in het land vroor het over het algemeen harder. Over dag bleef het plaatselijk wat vrie zen. In het kustgebied kwam het bovendien tot buien, die niet veel te betekenen hadden. Zij lieten sneeuw, hagel en soms ook regen vallen, 's Avonds om zeven uur vroor het in Eelde al weer zeven graden, om tien uur was dit nog het geval. De mist die overdag overal enige tijd weg was geweest, kwam 's avonds opnieuw opzetten. De koude lucht heeft gisteren veel terrein gewonnen, uit geheel Frankriik is de warme lucht nu verjaagd. In Denemarken vroor het nlaatselijk twintig graden, in Duitsland 21 en in Engeland elf graden. Dat ziet er dus niet erg hoonvol uit: het wordt de way me lucht zodoende steeds moeilijker gemaakt om terug te keren. Het liet zich gisteravond even wel aanzien, dat de warme lucht dH weekeind'1 weer een aanval zal wagen. Boven de Britse eilan den is nameliik een gebied van hoge druk aangekomen dat zich via Frankrijk naar de Alnen zal vernlaatsen. Het wordt on de voet gevolgd door een vrii actieve de pressie, die de warmere lucht in beweging heeft gezet. Hot is nog móeilük te zeggen in hoeverre deze in «*aat zal zïin de koude lucht te verdrijven. Vandaag zal da* zeker nog niet gebeuren. Mogeiïik dat wii er zondag iets van marken. Dat het dan droog ral bHWn is niet waa**schünlük: der^eliike aanvallen plegen heel vaak met sneeuw, regen of iizel genaaid te gaan. Er zit dus een verandering in de lucht, maar het is no" niet zeker of zij dit weekein- *1 zal komen Van onze Amsterdamse redactie AMSTERDAM Een Amster damse automobilist die met zijn vrouw op weg was naar de Lu therse diaconesseninrichting te Ajifnsterdam om zijn zoontje op teihalen, is gisterochtend op de Houtmankade in het water ge reden. De wagen was op het be vroren wegdek geslipt. De hulp die terstond van alle kanten kwam, was voor de 43-jarige fabrikant J. Koot te laat. Nog terwijl de wagen zijn rampzalige duik in het ijskoude water maakte, wist mevrouw Koot het portier te ope nen en naar buiten te springen. De ga ragehouder G. van Wegen en zijn broer die op de kreet „een auto te -water" de straat op waren gehold, gooiden een sleeptouw naar haar uit. De vrouw greep het touw en werd op het droge gehesen. Licht gewond werd zij naar het Wilhelminagasthuis gebracht. De garagehouder probeerde de auto, waarin de bestuurder nog" zat, met een pikhaak drijvende te houden. Vergeefs, de, wagen zonk in de diepte. De brandwacht J. van. den Bqsch, die enkele minuten daarop met enkele collega's van de post Haarlemmerplein aankwam, sprong het water in om de automobilist te bevrijden. Voordat hij iets had kunnen uitrichten, moest hij bevangen door de kou op de wal wor- den gehesen. Met vereende krachten trok men vervolgens met een touw en een haak van de brandweer de onder water liggende auto naar de kant. De garage houder stapte' in een bootje en kreeg door het achterportier van de auto de slip van de jas van de bestuurder te pakken. Door flink trokken sleepte hij -ie heer Koot uit de wag0n en het wa- Van onze correspondent j OOSTENDE. Een motorvlèt met een Scheveninger en een Belg aan boord is donderdagavond voor de kust bij Oostende lek gestoten op de kop van een golfbreker. Het jacht zonk snel. Alleen de mast stak nog boven water en de twee vrienden (beiden dertig jaar oud) klampten zich daar aan vast. De meeste van de tweeduizend pakjes roomboter die zij hadden willen smok kelen, dreven weg. De Belg, Lucien van Poel uit Saventhem, besloot naar de wal te zwemmen om hulp te halen. Aangezien het zicht van wege de mist praktisch nul was, moest hij terugkeren. Later probeerde hij het nog eens, maar toen moest hij opgeven 'door een sterk tegentij. Er zat niets anders op dan met hard schreeuwen de aandacht te trekken. Een inwoner van Bredene, een plaatsje in de buurt, hoorde het hulpgeroep en| verwittigde de politie. De reddings- en loodsdienst van Oostende ging op zoek. Met sterke schijnwerpers werd de kust afgezocht.. Om half twaalf zag men de twee schipbreukelingen. De reddingboot die uitvoer, kwam tot overmaat van ramp een tijdje vast te zitten, zodat het één uur 's nachts werd eer de verkleumde mannen werden op gepikt. In de Heilige Hart kliniek te Oostende kwamen zij wat op hun ver haal De maritieme dienst bezag het tweetal intussen met wantrouwen Het was im. mers moeilijk aan te nemen dat de mannen juist het slechte winterseizoen hadden uitgekozen om een trip te ma ken van Holland naar Nieuwpoort,-zo als in hun bedoeling had gelegen. Be trof het hier geen smokkeltoeht? AMSTERDAM. De introductie op 23 januari van certificaten Unilever op de effectenbeurzen van Hamburg, Berlijn, Dusseldorp, Frankfort' en München heeft gisteren op de Am sterdamse effectenbeurs een kooprage tot gevolg gehad. Brand willig was de stemming voor het margarinefonds. Volgens officiële opgave is gisteren in de oude certificaten Unilever voor j 410.000 omgezet en in de nieuwe voor 232 000. Duitsland was met grote vraag in de markt en ook de beroepshandel en het publiek lieten zich niet onbetuigd Het ging er in deze afdeling bij de ope ning weer echt ouderwets toe, waarbij een hevige strijd door belanghebbenden ontstond over de openingskoers. Deze werd na een ellebogengevecht, vast gesteld op 459, hetgeen een koerswinst van negentien punten betekent ver geleken met het officiële slot van donderdag. Gistermiddag werd dat vermoeden be vestigd toen men op het strand enkele pakje roomboter vond. De Schevenin ger G. Brouwer en Van Poel bekenden vlot dat zij vijfhonderd kg. boter aan boord hadden in pakjes van 250 gram. Zij hadden elkaar op de Expo te Brussel leren kennen waar zij hadden gewerkt. De Scheveninger had zijn laatste cent jes in de smokkeltoeht gestoken omdat hij geen werk had kunnen vinden. Hij had daarvoor een beroep gedaan op zijn Belgische vriend. Van onze Haagse redactie DEN HAAG De melkprijs zal niet worden verhoogd. De sinds november vorig jaar verhoogde slijtersmarge voor flessenmelk in West-Nederland zal worden opgevangen door een sub sidieverhoging uit de schatkist een oplossing, die de schatkist ongeveer een ton per week zal kosten. De regering wil deze situatie laten bestaan tot het tijdstip waarop de S.E.R. het interim-advies over de melk- subsidie zal uitbrengen. Dat zal ver moedelijk niet voor begin mei zijn. De slijtersmarge, die begin novem ber werd toegestaan, bedroeg één hal ve, cent in de gesaneerde en-driekwart cent in de ongesaneerde gebieden in West-Nederland. Het toenmalige kabi net wilde deze verhoging niet opvan gen door een subsidieverhoging. Er werd een voorlopige oplossing gevon den die zou duren tot 18 januari. De min of meer definitieve beslis sing wèl subsidieverhoging is gister middag in de ministerraad genomen. In het communiqué, dat na de bijeen komst werd gepubliceerd, zegt de re gering, dat zij zich de bezwaren van een verhoging van de subsidie ten vol le bewust is. Verhoging van de melk prijs evenwel acht de regering niet verantwoord. Gerekend vanaf de datum waarop de verhoogde slijtersmarge inging tot het vermoedelijk tijdstip waarop het advies van de S.E.R, zal komen komt de subsidieverhoging het Rijk op on geveer twee miljoen gulden te staan. Brandweerlieden houden de na genoeg nieuwe auto met pikhaken van de kant af terwijl een takelwa gen hem ophijst. In de inzet, de ga ragehouder G. van Wegen, trots met zijn baby op de arm, dacht er niet lang over na om hulp te bieden toen iemand „een auto te water" riep. DEN HAAG De brief die de nazaten van Jacob en Willem Maris aan de leden van de Haagse gemeenteraad hebben gericht met het verzoek de naam Maris uit die van de Jacob Maris stichting te verwijderen, is voor advies aan de stich ting doorgegeven. In de komende raadsvergadering maandag aanstaande, zal blijken of dat advies inmiddels is gekomen. Is dat het geval, dan kan B. en W. de brief direct afdoen, dan wel naar de commissie voor de kunstzaken delegeren. Ook is het mogelijk dat de raad aan B. en W. verzoekt de Jacob Maris prijs op de eerstvolgende agenda te plaatsen. Dis cussies worden vooralsnog niet verwacht. Mogelijk wel over de wijze van afdoe ning van de agressieve brief die door mej. Biezeveld namens de acht klein kinderen is geschreven. Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte gisteravond om 23.15 uur: Voornamelijk in het binnenland plaatselijk dichte mist. Slechts en kele verspreid voorkomende op klaringen. In Hol land en Zeeland lichte dooi, ver der landinwaarts temperaturen om het vriespunt tot lichte vorst. Wei nig wind. MIESJE: Nog gauw een ijstrui breien. max. neersl. temp. 7—19 In uur weer wind gr. C. in mm Helsinki onbew. W -15 0 Stockh. 1. bew. ZW 12 0 Oslo h. bew. stil -9 0 Kop en h. geh. bew. W -2 0 Aberdeen zw. bew. stil 2 0 Londen onbew. WNW 4 0 A'dam onbew. ZW 1 0,2 Brussel zw. bew. WNW 2 1 Luxemb. sneeuw wzw -2 0,1 Parijs onbew. w 2 0 Bordeaux onbew. NNO 7 0 Grenoble zw. bew. NW 3 4 Nice zw. bew. NNO 15 0 r

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1959 | | pagina 1