NAUWE SAMENWERKING NODIG
TUSSEN ARTS EN PREDIKANT
teuws ui
In 1773 relletjes, nu
te weinig interesse?
it )e
en
Begin de dag met God
Loop der bevolking in 1958
Eén landelijke kerkdag vraagt om
grote kerkelijke discipline
Ontmoetingen
„Heer, ik vraag niet waarom
Dr. Nolle besprak in Middelburg
de Genezing door het Gebed
Storm van reacties
Zonde en ziekte
Gordijn
gaat
open
Dammen in Kapelle
De nieuwe Psalmberijming
Korte berichten
Stanley Jones en
Graham naar Japan
Oostenrijk wil
schadeloos stellen
van
één
inwoner
Inwonertal van
Biggekerke nam toe
Minder inwoners
in Brouwershaven
Grote toename van
zielental Bruinisse
Inwonertal
gmg
vooruit in Kapelie
Aanzienlijke stijging
zielental Kerkwerve
Inwonertal Kortgene
aanzienlijk gedaald
Zielental Nieuw en
St. Joosland liep terug
Inwonertal Sluis
iets toegenomen
Inwonertal Tholen
verminderde
Geringe daling
inwonertal Veere
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
Van onze Middelburgse rédacteur
MIDDELBURG Wat is gebedsgenezing? Sinds het optreden van
de Duitser Zaiss en de Amerikaan Osborn houdt deze vraag de kerk
gangers en de om de een of andere reden van de kerk vervreemden
nog voortdurend bezig. Is Christus er ook in onze tijd op uit om
zieken te genezen alleen op gebed en geloof, desnoods of misschien
juist buiten de medische wetenschap om? Dr. F. A. Nolle uit Leiden,
directeur van een groot ziekenhuis aldaar, van professie theoloog en
medicus, die over de gebedsgenezing vele artikelen heeft geschreven,
is een van hen, die in ons land wel het meest gekwalificeerd zijn om
over de vraag wat gebedsgenezing is te oordelen. In het Kerkcentrum
van de Ned. Herv. gemeente van Middelburg heeft dr. Nolle zaterdag
avond over dit wereldschokkende onderwerp een zeer belangwek
kende causerie gehouden. Wij zulen trachten enkele facetten van zijn
zeer boeiend betoog in het kort weer te geven.
Osborn predikte de gebedsgenezing,
wat kortweg hierop neerkomt, dat hij de
naar hem komende toevluchtzokers advi
seerde geen geneesmiddelen te gebrui- i
ken. maar alleen op Jezus Christus te
vertrouwen. Hij heeft immers voor onze
zonden geleden en wat Hij heeft gedaan
behoeft de ander niet meer te aanvaar
den. De boodschap van Osborn heeft
alom ir. den lande ontsteltenis teweeg
gebracht. Reeds alleen als arts was dr.
Nolle bijzonder gentrigeerd door het
'feit, dat er op het Haagse Malieveld din
gen gebeurden, die niet meer in het
vermogen van de dokter lagen. Zou het
zo zijn, dat de Grote Heelmeester zijn
knecht Osborn dingen liet verrichten
daar waar de medische wetenschap
machteloos stond?
Tot de honderden die Osborn beluister-
durft thans echter te beweren, dat de
oorzaak van de debielheid van een
kind ligt in de zonde van de ouders.
Medici verklaren, dat wanneer een
zwangere vrouw rode hond krijgt, er
bij de boreling beschadigingen kunnen
optreden.
Het boek Job, aldus de dokter-predi
kant, is een eerste herosche poging
om een antwoord te geven op de vraag:
hoe kan een rechtvaardige ziek zijn?
De mens Job wordt hier als het ware
als een speelbal gebruikt tussen God en
de satan. Oud-testamentisch gold dus,
dat iemands ziekte in verband kon
staan met iemands zonde.
Maar dan komt het Nieuwe Testa
ment, het Evangelie van Jezus Chris
tus, waarin de Heiland niet de nadruk
legt op de vraag: waar komt de ziekte
vandaan, maar op ""Tl andere: waartoe
i dient zij? En Chris tus zegt: Het Is be
den en „bezichtigden behoorde ook dr. ter mej één oog door het leven te gaan,
Nolle zelf. In de dagen na zijn bezoek dan met twee in het eeuwige vuur ge-
aan het arbeidsterrein van de evangelist j worpen te worden. Jezus werpt een heel
schreef hij een reeks van artikelen, die j ander licht op dit vraagstuk: gezond-
dat er in de natuur krachten zouden zijn
die de mens zou kunnen veroveren. De
Franse geleerde Pasteur merkte eens
op, dat God van tijd tot tijd een gor
dijn opentrekt, waarachter dan weer
nieuwe geneesmiddelen zouden zijn te
vinden, die de mens ten nutte kunnen
zijn. De Kerk zal dan ook moeten bid
den om steeds weer nieuwe ontdekkin
gen. Dat is Christelijk verantwoord.
Wanneer een medicus verheugd is
over de genezing van een bepaalde zie
ke, ogenschijnlijk totstand gekomen door
de diagnose en de therapie van de dok
ter, dan zou het kunnen zijn dat God
tot die medicus zegt: „Als je straks
in de hemel bij mij bent, zal ik je wel
eens vertellen waardoor die zieke is
genezen: Ik heb het gebed van die zie
ke verhoord. En nu zegt Osborn: als
je nu maar geloof had gehad, dan was
je wel genezen. Dit is het wreedste,
aldus dr Nolle, wat men een zieke kan
aandoen. Hoe groot het lijden van een
zieke soms ook kan zijn, toch haakt de
patient in zijn menselijke eenvoud al
tijd naar het leven, hoe groot is ech-
er. ook het wonder, wanneer men zeg
gen kan: Heer, ik vraag niet waarom
ik dit alles moet doorstaan, maar straks
zal ik bij IJ zijn. Laten we dan ook
bidden, dat de zieke mens zich zo aan
Chr'-tus zal kunnen geven.
Massale oefening
brandweerlieden
GOES. Het Valckeslot te Goes werd
donderdagavond omstreeks acht uur let
terlijk belegerd door ruim honderd
brandweerlieden uit Kwadendamme,
Kattendijke, Kruiningen, Yerseke, Hoe-
dekenskerke, Wolfaartsdijk en Goes.
Vanuit een brandput werd het water
door middel van twee motoren over een
afstand van 180 meter voortgestuwd,
waarna het door een zestal stralen de
ruimte werd ingespoten. Bij deze groot
scheepse oefening werd onder meer ge
bruik gemaakt van een veldtelefoon,
waardoor het uitvoeren der bevelen aan
zienlijk sneller kon geschieden.
Het geheel vormde een machtig
schouwspel.
een storm van reacties heeft veroor
zaakt.
Men verweet de Leidse theoloog-medi
cus, dat hij zich ontpopte als een typi
sche vertegenwoordiger van de medische
wetenschap, die altijd een vijandige hou
ding tegenover het geloof heeft ingeno
men en met een schouderophalen de
wonderen heeft beoordeeld. Anderen
noemden dr. Nolle een Farizeeër uit
Christus' dagen, die meende Gode een
dienst te bewijzen, maar in feite het te
genovergestelde deed. Derden vroegen
hem wal hij zou hebben gedaan indien
hij niet Osborn, maar Jezus Christus
zelf op het Malieveld was tegengekomen.
Dr. Nolle zei te geloven in de synthese
van geloof en wetenschap. Tot de over
tuiging hiertoe was hij reeds gekomen
als zendingsarts op Celebes. De weten
schap moet men zien als symbool, als
dienaresse van het Evangelie. Spreken
de over het verwijt, dat hij een Fari
zeeër zou zijn, gaf dr. Nolle het voor
beeld van de apostel Paulus, die later in-
.zag dat hij de Zone Gods vervolgde.
Men kan met de Bijbel in de hand toch
bezig zijn Christus te- kruisigen. Dat ge
vaar bedreigt iedere prediker, ook Os
born, die zich met nadruk moeten afvra
gen of zij niet doen als de apostel Paulus
in zijn joodse tijd: ijver tot God, maar
zonder „Christelijk" verstand.
De schijnwerper richtende op het der
de verwijt, verklaarde dr. Nolle, dat
hij, wanneer hij Jezus Christus zou heb
ben ontmoet op het Malieveld hij als
-nietig sterveling in de modder zou zijn
neergeknield om Hem te aanbidden. Hoe
men ook over de gebedsgenezi:
denken, achter elk zoeken bij
moet de eerlijke wens staan Hem te
ontmoeten, die voor ons is gekomen.
Wie over gebedsgenezing spreekt, zal
zich stellig de vraag gaan stellen: waar
komen ziekte en dood vandaan? In de
aanvang van de Bijbel wordt dit dui
delijk uiteengezet: van de zonde. Dan
is weer de volgende vraag: waar komt
het kwaad vandaan? Dr. Nolle gaf in
korte trekken een overzicht van de
woordenstrijd hierover tussen de zgn.
supralapsariërs en de infralapsariërs,
bekend uit onze kerkgeschiedenis. De
supralapsariërs waren van mening, dat
God de zondeval in zijn heilig schep
pingsplan had opgenomen, waartegen
over de infralapsariërs stelden dat God
dan de auteur van het kwaad zou zijn.
Neen. zeiden toen de eersten, zo scherp
rnoet men het nu ook niet weer stellen.
God heelt de zondeval voorzien, wat de
tweede categorie echter eveneens be
streed. .Wij komen hier op een terrein,
aldus dr. Nolle, waar ons menselijk ver
stand ons in de steek zal laten. Wij
kunnen er slechts van leren hoe groot
God is en hoe klein wij.
De Bijbel zegt, dat er een oorzake
lijk verband in algemene zin bestaat
tussen zonde en ziekte. Later zijn de
mensen aan die algemeenheid gaan
tornen en ging men stellen dat er
verband bestond tussen iemands zon
de en iemands ziekte. Welke Christen
heid kan de mens tot zegen zijn, maar
ook tot een vloek. Dr. Nolle haalde in
dit verband een gedicht aan van Jac
queline van der Waals en dat begint
met de woorden: Heer, ik vraag niet
waarom... En er zullen er zijn, die zeg
gen kunnen: eer ik verdrukt werd
dwaalde ik, thans onderhoud ik Uw in
zettingen.
Geney
Wat gebeurt er dus bij de ziekte? Dr.
Nolle wees hier op Paulus, die schreef
dat het de engel des satans kan zijn,
die met vuisten slaat, maar dat men
het ook kan zien als een doorn in het
vlees. Simon van Cyrene protesteerde
aanvankelijk tegen de kruisdracht, maar
later onderging hij de genezende wer
king ervan en werd hij een volgeling
van Christus ook in de andere zin.
Wanneer alle medische hulpmiddelen
zijn uitgeput en voor een zieke geen
lichamelijke redding meer mogelijk is,
zou ik, zei dr. Nolle, hem willen wijzen
op de door Paulus aangeduide doorn in
het vlees. De zieke mag dan deel heb
ben aan het lijden van Jezus' Christus
en als Simon van Cyrene het kruis ach-
tc-.zijn Heer aandragen.
Wanneer iemand ziek is of wordt dan
kan het gebeuren, dat Christus tot hem
zegt: sta op en wandel. En dr. Nolle
voegde hieraan toe te geloven dat er
geen grenzen zijn aan Jezus' macht. Het
kan ook gebeuren, dat men niet geneest
en waarom dat niet geschiedt, dat ligt
volgens spreker in Christus' heilige raad
verborgen. Dr. Nolle diepte de genezing
van de tien melaatsen uit de herinne-
Osborr|r'ng op- ^an ^eze "en kwam er slechts
één terug om Jezus te bedanken Hoe
is het mogelijk dat men dit wonder van
Hem kan vergeten!
Dr. Nolle was ervan overtuigd, dat
er een geweldige samenwerking zou
kunnen zijn tussen arts en zielsver
zorger, omdat lichaam en ziel immers
zo nauw zijn verweven. Wanneer een
mens minder aan de maatschapelij-
kerunning dacht, zouden de zieken
huizen en dokterswaehtkamers vijftig
pet. leger zijn. Veel mensen hebben
niet de arts nodig, maar de predi
kant. de zieleherder. De mens van de
ze tijd zal er meer van doordrongen
moeten raken, dat hij niet is van de
ze wereld, maar dat hij op weg moet
zijn naar Jeruzalem
Wanneer de mens niet uit het Paradijs
was verdreven, zou hij hebben kunnen
eten van de Boom des Levens en daar
door zijn fout kunnen herstellen. Bij al
le volken leeft sindsdien de gedachte,
A.R. KIESVERENIGING
TE ARNEMUIDEN
ARNEMUIDEN. De A.R. kiesvere
niging vergaderde onder voorzitterschap
van de heer K. J. Steketee en besprak
de kandidatenlijst voor de a.s. Kamer
verkiezing. Enkele wijzigingen werden
voorgesteld. Voorts werd het concept-
program van beginselen besproken.
A.R.-kiesvereniging
VLISSINGEN De antirevolutionaire
kiesvereniging hield een vergadering in
het vergaderlokaal van de Christ. Ger.
Kerk. De voorzitter gaf na zijn openings
woord een toelichting op de kandidaten
lijst zoals deze werd voorgesteld door
het centraal comité.
Na enige kritiek uit de vergadering
over het ontbreken van de namen van
mr. J. van Baal en prof. mr. W. F.
de Gaay-Fortman werd besloten deze
aan de lijst toe te voegen. Bovendien
zal door de kiesvereniging hierover een
brief naar het centraal comité worden
gezonden. Na de pauze werd de heer
Hafihck tot voorzitter herkozen. Voor de
staart van de kandidaten lijst werden
de volgende namen genoemd; mr. J.
van Andel, J. L. Dregmans en ir. Eb-
ling. Nadat de afvaardiging voor de
deputatenvergadering was geregeld
kreeg ds. A. W. Drechsler het woord.
Spreker wekte allen op, de komende
verkiezingen in het gebed te gedenken.
Ondanks alle zonden en menselijke zwak
heid moeten wij in opdracht van God
christelijke politiek bedrijven. Als we
bidden mogen we ook rekenen op Gods
leiding en zegen.
KAPELLE. De leden van de dam
club Kapelle zetten deze week de wed
strijden om het persoonlijk damkam
pioenschap voort met de volgende wed
strijden: C. v. d. VlietIz. op 't Hof
02; W. v. d. VredeC. van Overloop
02: L. Schipper—J. Koster 02; J.
KosterC. Sulsters 02: J. J. Ganse
man—H. A. v. d. Vrie 11: Chr. Kor-
stanjeC. Blankenburgh 11; C. van
OverloopJ. Koster 20.
A.R.-kiesvereniging
ZOUTELANDE. De a.r. kiesvereni
ging „Nederland en Oranje" vergader
de onder leiding van de hee.r P. Bras
ser. De kandidatenlijst voor de aan
staande Tweede-Kamerverkiezing werd
aan een nadere bespreking onderwor
pen. De datum voor de jaarvergadering
werd bepaald op 26 februari a.s.
Zij, die de nieuwe berijming der
psalm en tot stand mogen brengen,
kunnen niet eerbiedig genoeg met de
hun toevertrouwde schat omgaan en er
geen zorg, kunde en kunst genoeg aan
besteden. De psalmen behoren immers
tot de schoonste en rijkste schatten,
die het Christendom van het Joden
dom heeft ontvangen. Aldus de kerk-
maeuwsredacteur van de Leeuwarder
Courant, die in een uitvoerig artikel
zijn positieve waardering uitspreekt
voor de pas verschenen proefbundel
met 110 opnieuw berijmde psalmen.
Hij herinnert onder meer aan het feit,
dat de berijming van Datheen het, on
danks alle fouten, die eraan kleefden,
twee eeuwen heeft uitgehouden en dat
de invoering van 1773 van een nieuwe
berijming, mede onder aandrang van
de overheid tot stand gekomen, hiel
en daar op heftig verzet stuitte. De
thans verschenen nieuwe berijming
kenmerkt zich door frisheid en licht
heid; zij paart eenvoud aan grote dich
terlijkheid. Men kan zich echter pas
een oordeel vormen, wanneer men de
ze vernieuwde psalmen zingt.
Maar zullen de kerken deze nieuwe
psalmen inderdaad gaan zingen? De
sterke arm van de overheid staat niet
meeT achter de invoering van een
nieuwe psalmberijming en er zullen
wel geen relletjes over uitbreken in
Nederland. Overigens zou men bijna
wensen, dat er nog relletjes over een
nieuwe psalmberijming in Nederland
konden uitbreken. Een groot deel van
het Nederlandse volk zingt de psal
men al lang niet meer en bij een
groot, deel van het kerkvolk, dat ze
nog wel zingt, maken ze geen deel
meer uit van het leven, zoals enkele
eeuwen geleden nog het geval was.
De vrees is niet ongerechtvaardigd,
dat de nieuwe berijming in sommige
gemeenten weinig belangstelling zal
krijgen. Aan de andere kant is het
niet te hopen, dat deze bundel aanlei
ding wordt tot een eindeloos geruzie,
gedogmatiseer en getheologiseer.
Laten de kerken in Nederland deze
bundel beschouwen als een kostbaar
kerstgeschenk en laten zij er uit zin
gen. Wie psalmen zingt, maakt geen
ruzie en dogmatiseert niet. Wie psal
men zingt, belijdt eigen schuld en
kleinheid, bidt en brengt God lof. Al
zingende zal men wellicht kunnen ko
men tot een herleving van het psalm
gezang en een nieuwe bezieling van de
eredienst.
Gebedskamer
Premier Diefenbaker van Cana
da heeft een lans gebroken voor de
inrichting van een gebedskamer in
het parlementsgebouw. Het parle
mentsgebouw van de Verenigde Sta
ten heeft reeds een dergelijke kamer
sinds 1955. De Canadese premier
deed zijn voorstel op een algemene
vergadering van de United Church.
Hij betoogde, dat er heden ten dage
dringend behoefte bestaat aan een
geestelijke opleving en aan het be
wustzijn, dat „zo de Heer het huis
niet bouwt, de werklieden tevergeefs
daaraan arbeiden". Hij vertelde, dat
de gebedskamer in het Amerikaanse
parlementsgebouw een klein vertrek
is van 5 bij 5% meter.
Als onderdeel van de eeuwfeest-be
weging van de Nationale Christelijke
Raad in Japan zullen dit jaar twee
van de meest vooraanstaande evange
listen een campagne voeren in dit
land. Dr. Eli Stanley Jones en ds.
Billy Graham, beiden wereldvermaar
de evangelisten, hebben de uitnodiging
aanvaard om deel te nemen aan het
evangelisch offensief, dat men be
raamt als het begin van de tweede
eeuw in het bestaan van de pro
testantse beweging in Japan. De plan
nen voor de campagne van Stanley
Jones zijn gereed, die voor de cam
pagne van Billy Graham moeten nog
worden uitgewerkt.
Verwacht wordt, dat Graham in
mei of juni met zijn team zal over
komen.
Dr. Jones zal hiermee reeds voor
de vijfde keer sedert het einde van
de oorlog een campagne voeren op de
Japanse eilanden. Deze grootste en
laatste van de vijf grote campagnes
van E. Stanley Jones voor Christus
in dit land zal plaats hebben van 4
februari tot 22 april.
1/- Ar!,
De Oostenrijkse Nationalrai heeft
het besluit genomen voorlopige scha
devergoedingen te geven aan de ker
ken wegens de verliezen, die zij tij
dens het bewind van de nazi's door
onteigeningen en plunderingen hebben
geleden, en wel aan de rooms katho
lieke kerk in de jaren 1958 en 1959
per jaar honderd miljoen Schilling,
aan de evangelische kerk in die jaren
per jaar vijf miljoen en aan de oud-
katholieke kerk per jaar 300.000 Schil
ling. Dezé schadevergoedingen konden
worden toegekend op grond van arti
kel 26 :vah de grondwet
De communistisch* ifgevaardigde
Ernst Fischer protesteerde scherp te
gen deze oplossing. Hij richtte zich
tot de vertegenwoordigers van de so
cialistische partij met de woorden:
„Bestaat het voornemen om het wat
verbleekte rood van de socialistische
vanen door het purper van kardinalen
op te frissen?" Daarmee doelde hij
op de socialistische burgemeester van
Wenen, die officieel naar Rome ge
reisd is om de plechtige overhandi
ging van de kardinaalshoed aan de
Weense aartsbisschop König bij te
wonen. De afgevaardigde Neugebaur
van de sociaal-demokratische partij
antwoordde de vorige spreker, dat
zijn partij zich uitsprak voor onpar
tijdigheid op het gebied van levens-
en wereldbeschouwingen alsmede voor
samenwerking met de kerken. Ook de
kerken hadden volgens deze spreker
onderdrukking achter de rug, zij had
den verzetsstrijders tegen de brute
heerschappij opgeleverd, ook hadden
zij hun doden, gestorven in de strijd
om Oostenrijks vrijheid. De tijd van
vervolging en oorlog heeft, zo zei hij,
ten gevolge gehad, dat de betrekkin
gen tussen de mensen veranderden en
ook de betrekkingen van de socialis
ten met de kerken van aard zijn ver
anderd.
0 Mej. T. Louisse te Kloetingc, onder
wijzeres aan de Chr. school te Kruinin
gen is in gelijke functie benoemd aan de
Chr. Nat. school te Goes (Bergweg).
A.R.-kiesvereniging Goes
over de verkiezingen
GOES. Ondanks het ongunstige
neer mocht de A.R.-kiesvereniging i
„Voor Nederland en Oranje" gisteravond j
bogen op een goede opkomst voor haar
eerste vergadering ter voorbereiding van
de tweede kamerverkiezing.
De voorzitter, de heer P. de Kam, gaf
een uiteenzetting van de wijze, waarop
de P. v. d. A. de kabinetscrisis, waaruit
de kamerontbinding voortvloeide, heeft
uitgelokt.
Het siert de niet-socialistische minis- 1
Vers, aldus spr dat de P. v. d. A. zo on
tevreden was, waaruit blijkt dat er tevo-
fën een niet-socialistisch beleid is ge
voerd. Een christelijke politiek, recht en
gerechtigheid jegens alle bevolkings
groepen, is In deze tijd noodzakelijk.
Het gaat om samenwerking of klassen-
Strijd, democratie of dictatuur van de
.P. v. d. A.
Spr. riep op tot krachtige medewer
king aan de verkiezersactie. De door
het centraal comité opgestelde groslijst
bleek vTljwel geheel de instemming
van de vergadering te hebben. Betreurd
werd echter, dat het prov. comité eerst
heden zal vergaderen over een advies
inzake de aanvullende lijst.
Dit zal telegrafisch aan dit comité i
wórden medegedeeld. Ook over de pro
paganda werden reeds besprekingen ge-
Hóuden. De wijkhoofden zullen binnen-1
kort bijeen komen, om het praktische
werk voor de propaganda te regelen, j
Kapelle
Publieke verkoping
KAPELLE. In hotel .De Zwaan"
Werd gistermorgen door notaris J. C.
Kram te Kapelle ten verzoeke van de
heer J. J. van Zweden publiek verkocht
het woonhuis Maalstede 5, groot 1 a.
63 ca. Hoogste inschrijver en tevens
koper werd de heer C. Lepoeter Gzn.
te Kapelle voor de som van 4860.
TYEZE VROME spreuk lees je nu en dan op kalender-
blaadjes of wandteksten. Het klinkt dan ongeveer
als: drink meer rrfelk of eet meer fruit. En het oefent
dan ook in de regel niet meer invloed uit dan de zo
even genoemde nuttige wenken. In de regel komt er
van al die prachtige raadgevingen niet veel terecht.
Begin de dag met God. Je begint de dag meestal
met naar het nieuws te luisteren, en je boterham te
eten en wrevelig naar de klok te kijken om te zien
of je nog op tijd bij je baas kunt zijn. Want die klok
is je vrijwel altijd weer te vlug af.
Tempo! Tempo! Begin de dag met God is dan de
beroemde stem in de woestijn. Niemand hoort hem.
Je begint de dag meestal met allerlei goden te die
nen behalve God zelf. Begin de dag met God is een
aardige versiering behorende bij de attributen die nu
eenmaal bij een Christelijk huisgezin behoren. Straks
word je weer overspoeld door het dagelijkse werk,
de zaken, de zorgen om alles en nog wat en God blijft
eenzaam in Zijn hemel achter. Al die gedachten over
God lopen vaak als water over een eend ivan de men
sen af. Je wordt er niet door in je bestaan aangetast.
Eenmaal gaf God aan de Israëlieten zijn Tien Ge
boden. Het eerste gebod luidt: Gij zult geen andere
goden voor mijn Aangezicht hebben. Dat gebod gaf
God niet voor niets. Die oude Israëlieten hadden heel
wat andere goden tussen henzelf en God ingeschoven
En het vergaat ons al niet beter. Wij maken evenals
die Israëlieten onze goden liever zelf, zoals zij een
maal het gouden kalf. Daar is veel meer aardigheid
aan te beleven. Want wat je zelf maakt geeft een be
paalde voldoening: je baan met een goed salaris,
veel gemak, een flinke winstgevende zaak. wat al
goden. Het gaat er helemaal in op.
Zoals Lot, de neef van Abraham, er eens helemaal
in opging, enige duizenden jaren geleden, toen zij sa
men het vruchtbare land Palestina binnenkwamen en
Lot de vruchtbare vlakte van Sodom u;tkoos voor hei
uitoefenen ivan zijn bedrijf.
Bij Lot stond ook boven zijn bed geschreven: be
gin de dag met God. Maar hij handelde en wandelde
•eel liever met de niet al te brave inwoners van
Sodom en Gomorra. Dat legde hem geen windeieren
en zijn zaken breidden zich steeds meer uit. Abraham
had hem, zijn jongere neef, de keus gelaten. Zelf
vestigde hij zijn bedrijf in een minder vruchtbare
streek om zijn neef niet in de wielen te rijden. Ook
Abraham was een rijk man, een groot herdersvorst.
Maar van hem staat geschreven dat overal waar hij
kwam, zijn eerste werk was, voor God een altaar te
bouwen. Abraham was een man die inderdaad zijn
dag met God begon. Die spreuk van zoëven was voor
hem geen loze slagzin. Daarom kon hij rustig het
minste deel kiezen en voor de goddelozen bidden zo
als hij bad voor het behoud van Sodom en Gomorra
in de aangrijpende episode ivan zijn ontmoeting met
de engel Gods die op weg was om deze steden „om
te keren". Het ontroerende pleidooi, deze aangrijpen
de worsteling om het behoud van mensen die het wel
iswaar totaal verbruid hadden, maar die hij toch
ook tot zijn medemensen rekende, tekent de zieleade!
van deze man. En zeker mede aan dit gebed zal Lot
zijn behoud te danken hebben gehad. Abraham en
Lot waren twee mensen die bekend waren met de
spreuk „Begin de dag met God". Zij hadden veel
dingen gemeen. Zij waren beiden rijk, zij woonden
beiden in een land waarvan de inwoners niet bepaald
tot de „vromen" behoorden. Alleen Abraham luis
terde slechts naar God en Lot luisterde naar alle kan
ten tegelijk. Naar Gods kant en naar de kant van de
mensen. Abraham ging eerst altijd bij God te rade.
Lot vertrouwde veel meer op zijn eigen inzicht.
«k
Van de Duitse schilder Fritz von Uhde ken ik een
schilderij voorstellende Abrahams geloofstriomf. De
ze schilder moet bij het scheppen van zijn kunstwerk
wel iets van het geweldige geloof van de patriarch
•lebben gevoeld. Hij heeft hier het moment weerge
geven waarop God aan Abraham als het ware zijn
zoon uit de dood had teruggeven. Het prachtige hoofd
van Abraham is luisterend naar boven gehwen. Het
avondlicht valt over het baardige gelaat. De ogen zien
heel ver en heel diep. Zij kijken Gods heerlijkheid te
gemoet. De lippen prevelen een gebed. En zijn han
den, de oude zware vaderhanden, omhelzen de jon
ge soepele schouders van de zoon. Dit is Abraham,
de vriend van God. De man die maar één God ken
de en liefhad. De God die wij ook kennen, maar niet
altijd willen erkennen en niet altijd willen herkennen
omdat Hij ons heeft gemaakt en niet wij Hem.
De vraag of er in Nederland eens
niet één grote landelijke kerkdag zou
kunnen worden gehouden, is voorals
nog negatief beantwoord. Aldus lezen
wij in het verslag van de werkcon
ferentie Kerkdagen 1960, die begin de
cember j.l. werd gehouden. Ds. F. Ke-
ja, een der inleiders op deze confe
rentie, aan wiens referaat we deze
uitspraak ontlenen, vervolgt aldus:
Niet zozeer uit een soort regionalis
me, maar vooral omdat men bij een
grotere opzet bevreesd is voor het weg
blijven van de „gewone" gemeente
leden. Wat aan de ene kant gewon
nen werd, zou aan de andere kant ver
lies betekenen. Een grote landelijke
kerkdag zou ook vragen om een gro
te kerkelijke discipline! Het is de
vraag of de Hervormde Kerk die
vooralsnog zou kunnen opbrengen.
0 Maandagavond hield de N.C.L.B. uit
Kamperland een familieavond met film
voorstellingen in „Renata". Er werd een
zestal films vertoond; wegens de grote
belangstelling moesten twee voorstellin
gen worden gegeven. In de vooravond
vertoonde men een kindervoorstelling. De
beide hoofdfilms waren „Dit is Nieuw-
Zeéland" en „Veiligheid vöor~ de land
bouwtrekkers."
0 De gehouden collecte in de kerk der
Oud Geref. Gemeente te St. Philipsland,
ten bate van de meisjesvereniging „Wees
een zegen" bracht f311,03 op.
Het lot der Joden
Over het anti-semitisme en het
lot der Joden in' de Oosteuropese
landen zijn enige gegevens versche
nen in de Zweedse pers. Zo worden
bijv. twee grote „zuiveringsprocessen
in Roemenië opgegeven. Bij de eerste
golf in juli na de aftocht der Russi
sche troepen werden enige honder
den personen gearresteerd, vier leden
van het centraal comité en een aan
tal partijsecretarissen verloren hun
posten, onder wie een verrassend
groot aantal Joden. De tweede golf
spoelde bijna alle Joden weg uit de
overheidsposities. Enkele weken gele
den heeft de Roemeense regering toe
stemming verleend voor de uittocht
van een bepaald contingent Joden
naar Israël. Het eerste Roemeense
emigrantenschip is inmiddels te Hai
fa aangekomen.
In Polen werd de emigratie van Jo
den naar Israël al in 1957 gemakke- A
lijker gemaakt. Toen maakten onge- AntWOOHi OD prOt^St tegeE
veer 35.000 mensen, ongeveer de helft
van de in Polen nog levende Joden, vrmiw in JiAt amkt
van deze mogelijkheid gebruik. In het Vli/UrV 111 liet dlIrUl
voorjaar 1958 begon de Sovjet-Unie met T_
het transport van de in 1940 uit Po- Het breed moderamen van de genera-
len naar Azië gedeporteerde Joden te- synode der Ned. Herv. kerk heeft
rug naar hun oude Poolse woonplaat- thans een antwoord gezonden op de reso-
sen. De meeste van deze repatrianten *u"® van hervormd-gereformeerde
hadden evenwel het contact met hun ambtsdragers, die op 13 oktober 1958 in
vroegere woonstreek verloren en wil- een vergadering te Utrecht er bij de
den emigreren naar Israël. Ongeveer generale synode op aandrongen het be-
3.000 door de Russen gerepatrieerde «fluit om de vrouw tot de ambten toe
Poolse Joden is de emigratie gelukt. laten wederom in te trekken.
Op het ogenblik zijn de uitreisvisa op In antwoord zegt het breed mo-
bevel van Moskou geblokkeerd en de deramen, dat de synode meent geen ge-
Russen hebben Warschau laten weten, volg te kunnen geven aan het in de re-
dat zij de repatriëring van de Poolse •;o l'lIlc gedane verzoek en tevens uit-
Joden zullen staken als deze niet in drukking geeft aan het leedwezen en de
bezorgdheid over de wijze, waarop in
deze resolutie de toelating van de vrouw
tot het ambt opnieuw aan de orde werd
gesteld.
De synode zou het hebben kunnen ver
staan, wanneer „door uw vergadering
was besloten de desbetreffende zaak met
de grootste ernst op de kerkelijke ver
gaderingen langs kerkordelijke weg aan
de orde te blijven stellen". Het breed
moderamen is van mening, dat de wij
ze waarop in de resolutie de door de
synode genomen beslissing wordt ver-
Het zou nooit de zaak mogen blij- oordeeld, in strijd is met het rechte ker
ven van enkele enthousiaste organisa- kelijk handelen en spreken en niet over-
toren. - eenkomstig het gereformeerde denken
Oecumenisch De synode is overigens niet
Ten slotte:
Kerkdagen in Nederland niet te be
perken tot de Hervormde Kerk maar voor een „jeuw ol herhaald beroep op
om ze in oecumenisch verband voor de Heilige Schrift 1 p
te bereiden en te vieren. Er zijn en- R^ds de'voorbereiding van de
beslissing is in vaak diepgaande discus-
Polen blijven.
van mening, dat, nu de beslissing inzake
er is een streven om de de vrouw in het ambt is gevaUen> 7ij
niet meer open zou behoeven te staan
voor een nieuw of
de Heilige Schrift,
n ie vieren. n»r £ijn en- •••-
kele gebieden, die een voluit oecume-
nische opzet hadden bijvoorbeeld ;fes"met%4n^br^dëA groep"toto van
Haarlem, maar ook Noord-Holland en de Gereformeerde bond gepoogd elkan-
Limburg. Dit hangt af van de kerke- der te verstaan
lijke situatie in het gebied waar de „Het is dan ook te enenmale onjuist
kerkdag gevierd wordt. In ieder geval wanneer in de resolutie wordt gesteld,
heeft het IKOR (de oecumenische ra- dat de synode welbewust de duidelijke
aio-omroep) vanaf 1955 de voorberei- uit.snmiron a* uaiiiflA
ding van de uitzendingen, in de vorm
van hoorspelen, radiogesprekken,
klankbeelden, mededelingen en repor
tages. Zo heeft de radio de noodzaak
van landelijk
werken in de
maakt.
De vraag oecumenisch of hervormd
en van
praktijd
oecumenisch
duidelijk ge-
uitspraken van de Heilige Schrift negeer
de. Wij moeten u broederlijk maar eer
lijk en scherp zeggen dat dit hoogmoe
dig, wettisch en ongeestelijk gesproken
is.... Uitermate ernstig achten wij Ver
volgens het feit, dat uw resolutie zo ver
gaat te concluderen, dat door het ne
men van de gewraakte beslissing inza-
u *- - ke de vrouw in het ambt een zodanige
is van hetzelfde gehalte als de vraag schriftbeschouwing en schriftgebruik
landelijk of regionaal. plaats heeft gekregen in de N.H. kerk dat
Hier zal met behoedzaamheid ge- de synode onze kerk hierdoor zou over-
zocht moeten worden naar nieuwe vor- geleverd hebben aan een chaos van me-
men, zonder in een voorbarig enthou- ningen.
siasme onrijpe vruchten te willen pluk- Wij moeten ons helaas afvragen of
ken van een onvolgroeide boom. Dat uwerzijds nog wel goede trouw aanwe-
deze vragen steeds leven en levend ge- zig is bij het uitspreken van een zo ern-
houden wordeny is een teken, dat men stige aanklacht."
zich niet wil vastleggen op eenmaal Het breed moderamen doet een erh-
aangehouden schema's. Het gesprek stig beroep op de leiding van de Gere-
over het beleid staat niet stil, en de formeerde bond om niet voort te gaan
resultaten ervan zullen blijken bij de op de weg die op 13 oktober werd inn
voorbereiding van de kerkdag in 1960. geslagen.
"Rooi-l anrl wnr-llP'C I 1045 v.). Het aantal geboortes bedroeg 48
XJctd.1 tctllvl V Cl XXCo (27 m. en 21 v.): Het aantal vestieineen 49
BAARLAND. De bevolking onzer
gemeente is in 1958 slechts met één ver
minderd, nl. van 748 tot 747. Dit is echter
alleen te danken aan het hoge geboorte
overschot.
1958 begon met 366 mannelijke en 382
vrouwelijke ingezetenen. Er werden 13
jongens en 11 meisjes geboren. Daarte
genover stierven 3 mannen en 1 vrouw
zodat er een overschot was van 20. In
deze gemeente vestigden zich 5 mannen
en 10 vrouwen, doch er vertrokken 15
mannen en 21 vrouwen, zodat er een ver-
trekverlies was van 21.
Er staan twee huizen leeg in Baarland.
Er is dus een woningoverschot. Maar wie
deze woningen zou willen betrekken
moet een parapluie meebrengen. Voor
binnenshuis dan.
BIGGEKERKE. Het zielenaantal van
de gemeente nam in het afgelopen jaar
toe met 12. Op 31 december 1957 bedroeg
het aantal ingezetenen 870 (449 mannen
en 421 vrouwen). Dit aantal vermeerder
de door geboorte met 14 (11 mannen en
3 vrouwen) en door vestiging met 32 (15
mannen en 17 vrouwen)'t verminderde
door overlijden met 5 (1 man 4 vrou
wen) en door vertrek met 29 (17 mannen
en 12 vrouwen).
Op 31 december 1958 bedroeg het in
wonertal dus 882 (457 mannen en 425
vrouwen). Er werden 2 huwelijken vol
trokken.
Het aantal inwoners der gemeente
Brouwershaven bedroeg per 1 januari '58:
1139 (563 m. en 576 v.), dit aantal ver
meerderde door geboorte met 14 (8 m. en
6 v.) en door vestiging met 45 (25 m. en
20 v.). De vermindering bedroeg wegens
overlijden met 12 (7 m. en 5 v.) en door
vertrek met 84 (41 m. en 43 v.), zodat het
aantal inwoners op 1 januari 1959 be
droeg 1102 (548 m. en 554 v.). Er werden
4 huwelijken voltrokken.
BRUINISSE. De bevolking bestond
op 31 december 1957 uit 2279 personen,
te weten 1108 mannen en 1171 vrouwen.
Dit aantal ver-meerderde door geboorte
met 53 personen, te weten 31 mannen en
22 vrouwen. Er overleden 34 personen,
zijnde 16 mannen en 18 vrouwen. Er ves
tigden zich 150 personen is 72 mannen
en 78 vrouwen en er vertrokken 25 man
nen en 27 vrouwen is 52 personen, zodat
de bevolking van Bruinisse op 31 de
cember 1958 bestond uit 1170 mannen en
1226 vrouwen of totaal 2396 personen,
Totale vermeerdering 117 personen (62
mannen en 55 vrouwen).
Inwonertal Heinkenszand
met één vermeerderd
Op 31 december was het aantal inwo
ners van Heinkenszana 2083 (1038 m .en
(27 m. en 21 v.); Het aantal vestigingen
(28 m. en 21 v.); Het aantal sterfgevallen
19 (11 m. en 8 v.); Het aantal vertrekken
77 (32 m. en 45 v.). De bevolking bedraagt
thans 2084 (1050 m. en 1034 v.), dus één
meer dan een jaar geleden.
Er werden 22 huwelijken voltrokken.
KAPELLE. Het inwonertal van de
gemeente Kapelle is in 1958 vermeerderd
met 32. Er was namelijk een geboor
teoverschot van 48 en een vertrekover-
schot van 16.
De loop der bevolking was als volgt:
31 december 1957 4189 inwr. t.w. 2107 m.
en 2082 vr. geboren 85 t.w. 41 m. en 44
vr.; ingekomen 160 67 m. en 93 vr.
overleden 37 22 m. en 15 vr.; vertrok
ken 176 personen 74 m. en 102 vr. Zo
doende was de stand op 31 december
1958 totaal 4221 personen waarvan 2119
m. en 2102 vr. Er werden in 1958 39
huwelijken voltrokken.
KERKWERVE. Het aantal inwoners
van het plaatsje Kerkwerve, dat op 1
januari een inwonertal had van 728 per
sonen 376 m. en 352 v.), heeft het afge
lopen jaar een toename gehad van maar
liefst 72 personen.
Het aantal geboorten in 1958 bedroeg
27 (15 m. en 12 v.). Het aantal vestigin
gen 87 (44 m. en 43 v.). Terwijl het aan
tal sterfgevallen 8 (4 m. en 4 v.) en het
aantal vertrekken 34 (19 m. en 15 v.) be
droeg.
Op 31 december was dus het inwoner
tal 800 (412 m. en 388 v.). Dit jaar werden
4 huwelijken voltrokken.
KORTGENE.
het inwonertal in 1958 met niet minder
dan 78 personen gedaald en bedraagt per
1 januari 3488.
Geboren werden 67 kinderen en in de
ze gemeente vestigden zich 59 personen
(23 mannen en 36 vrouwen). Hier staat
tegenover dat in totaal 134 personen (61
mannen en 73 vrouwen) domicilie vonden
in een andere gemeente. Verder overle
den 50 personen (26 mannen en 24 vrou
wen). Een totale vermindering van 184
personen; er was een vermeerdering van
126 ingezetenen. De gemeente boekte dus
een „nadelig slot" van 78 personen. Niet
minder dan 33 huwelijken werden ge
sloten.
NIEUW- EN ST.-JOOSLAND. Op 1
januari 1958 stonden in het bevolkings
register ingeschreven 1241 personen; een
jaar later bedroeg dit aantal 1214. Een
vermindering zodoende van 27 personen.
Door geboorte kwamen er 23 inwoners
bij en door vestiging 22 (14 mannen en
8 vrouwen). Tien personen overleden in
het afgelopen jaar (3 mannen en 7 vrou
wen) en er vertrokken in totaal 62 per
sonen (29 mannen en 33 vrouwen). Elf
huwelijken werden voltrokken.
Vermindering "inwonertal
te Retranchement
RETRANCHEMENT. Met precies
tien personen is het inwonertal van deze
gemeente in 1958 teruggelopen. Waren er
op 31 december 1957 nog 553 personen,
op 31 december 1958 bedroeg dit aantal
543 (289 mannen en 254 vrouwen). Zeven
kinderen werden geboren en 20 personen
(9 mannen en 11 vrouwen) vestigden
zich in Retranchement. Er overleden 12
inwoners (7 mannen en 5 vrouwen) en
het vertrekcijfer bedraagt 25 (14 mannen
en 11 vrouwen).
SLUIS. De bevolking van Sluis nam
het afgelopen jaar toe met twee personen.
Op 31 december 1957 bedroeg het aantal
inwoners 2674 (1339 mannen en 1335
vrouwen). Dit aantal vermeerderde door
geboorte met 40 personen (22 mannen en
18 vrouwen). Door vestiging met 114 per
sonen (47 mannen en 67 vrouwen). Het
verminderde door overlijden met 28 per
sonen (18 mannen en 10 vrouwen). Door
vertrek met 124 personen (53 mannen en
71 vrouwen). Op 31 december 1958 be
droeg het aantal inwoners 2676 personen
(1337 mannen en 1339 vrouwen). Er wer
den 15 huwelijken voltrokken.
THOLEN. Het inwonertal van de
gemeente Tholen is in 1958 verminderd
met zeventien. Op 1 jan. 1958 telde de ge.
meente 3281 inwoners tegen 3264 eind de
cember. De bevolking vermeerderde door
60 geboorten en door 99 vestigingen, to
tooi 159. Daar stond echter een vermin
dering van in totaal 176 tegenover, t.w.
het overlijden van 30 inwoners en het
vertrek van 146 personen uit deze ge
meente. In 1957 vestigden zich in Tholen
135 personen, dus aanmerkelijk meer dan
in 1958. In 1957 vertrokken uit Tholen
In deze gemeente is 168 personen tegen 146 in 1958. In het af-
gelopen jaar werden 24 huwelijken vol
trokken tegen 41 in 1957.
VEERE. Het zielental der gemeente
nam in 1958 af met zeven personen. Per
1 januari 1958 stonden 1054 ingezetenen
ingeschreven en een jaar later 1047 per
sonen. Geboren werden 16 baby's en als
nieuwe inwoners konden 54 personen (24
mannen en 30 vrouwen) begroet, worden.
Deze aantallen moeten verminderd wor
den met 16 (5 mannen en 11 vrouwen)
door overlijden en met 61 (27 mannen en
34 vrouwen) door vertrek. Op het eind
van 1958 bedroeg het „saldo" 532 mannen
en 515 vrouwen, totaal dus 1047.
De heer J. B. uit St. Philipsland ge
raakte met zijn tractor in de sloot. Nadat
hij met behulp van een andere tractor
weer op de kant was getrokken, bleek
het voertuig doormidden te zijn gebro
ken.
De heer Jac. Ridderhof te Sint Anna-
Iand heeft bedankt als dirigent van het
Christelijk Gemengd Zangkoor V.Z.O.S.