22 pet. der landarbeiderswoningen
in Zeeland zijn krotten
Beste Zeeuwse grond is
geschikt voor fruitteelt
BEDRIJFSBEGROTING IN
FRUITTEELT IS NODIG
KERKELIJKE RUBRIEK!1
Kinderen kunnen ouders
tot nadenken stemmen
Glasspecialist Polderman
koninklijk onderscheiden
Bestelde foto's
niet geleverd
Een der oorzaken van de vlucht uit de landbouw
VEERTIG JAAR
IN HET GLAS
HERDENKING
JAN LIGTHART
Opsporing
verzocht
Al op oprecht
Standenlijsten junior envoetbal
Grasbedekking en nachtvorst
Gunstig jaar voor de
Zeeuwse groenteteelt
Politie te Goes
grij pt in
Meer aandacht
voor reclame
Als de kinderen*.
V er nieuwf ng
AANBESTEDING
Kruidenierster met
auto in de sloot
Zaterdag 10 januari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 4
Eigen nieuwsdienst
Van de bijna 60.000 woningen (preciese aantal 59.784), die onze
provincie in de gemeenten buiten Middelburg, Vlissingen en Goes
heeft, zijn er bijna 9500 (9437) door landarbeiders bewoond. Procen-
telijk betekent dit, dat 16 procent van de woningen in Zeeland land
arbeiderswoningen zijn. Meer dan een vijfde deel daarvan, nl. 22 pet.
zijn krotwoningen. Het hoogste percentage op dit punt vindt men
streeksgewijs gezien in Zeeuwseh-Vlaanderen, waarvan het Ooste
lijk deel 27 pet. krotwoningen onder de landarbeiderswoningen telt,
het Westelijk 24 pet. Maar direct daarop volgt Noord-Beveland met
23 pet. Tholen en St.-Philipsland liggen daar met 18 pet een behoorlijk
stuk onder. West-Zuid-Beveland heeft een aantal van 17 pet. Daarna
maakt het percentage een sprong naar beneden voor Walcheren met
10 pet. en voor Schouwen-Duiveland en Oost-Zuid-Beveland met 7 pet.
Wij putten deze cijfers uit een rap
port. dat de Gewestelijke Raad voor
Zeeland van het Landbouwschap heeft
opgesteld oVer ,,de woongelegenheid van
de landarbeiders in Zeeland". De aan
leiding tot het instellen van het onder
zoek. waaraan de Plaatselijke Sociale
Commissies en de gemeentesecretarieën
meewerkten, was de vlucht uit de land
bouw, waarvan men >k één der oor
zaken zoekt in de tegenheid voor
de landarbeiders.
Gaven wij boven de spreekcijfers, als
men de plaatselijke cijfers beziet, con
stateert men, dat ZO plaatsen in onze
provincie een heel ongunstig cijfer heb
ben, omdat daar meer dan 40 pet. der
landarbeiderswoningen de naam ,.krot"
moet dragen.
Deze plaatsen, die uiteraard een on-
gunstige invloed oefenen op het streek-
gemiddelde, zijn:
Arnemuiden met 90%. St. Annaland
met 66%, Groede met 65%, Colijnsplaat
met 60%. 's H. H Kinderen met 60%,
Hengstdijk met 60%, Ossenisse met 60%;,
Stoppeldijk met 60%, Koudekerke met
55%, Boschkapelle met 56%, Retranche-
ment met 51%, Hoek met 50%, Terneuzen
met 50%, Noordgouwe met 48%, Dom
burg met 48%, Eede mèt 47%. Aarden
burg met 43%, Kloetinge met 40%, Sluis
kil met 40%, Zaamslag met 40%.
Acht van deze plaatsen liggen in
Oost-Zeeuws-Vlaanderen, vier in West-
iZeeuws-Vlaanderen, drie op Walcheren,
2 op West-Zuid-Beveland. één op
Schouwen-Duiveland. op Tholen en St.
Philipsland en op Noord-Beveland. Hoe
hei percentage van enkele plaatsen een
heel streekgemiddelde beïnvloedt, blijkt
op Noord-Beveland, waar Kats en Kort-
gene 4 en 3 pet. noteren, doch de
60 pet. van Colijnsplaat en de 20 pet.
van Wissenkerke-Geersdijk-Kamperland
het gehele eiland op 23 pet. brengen.
Er zijn 17 plaatsen, waar geen krot
woningen van landarbeiders zijn. Dat
zijn: Brouwershaven, Dréischor, Dui-
vendijke, Elkerzee-Scharendijke, Elle-
meet, Noordwelle, Renesse en Seroos-
kerke op Schouwen; St. Philipsland-
Anna-Jacobapolder op Tholen- St. Phi
lipsland; Heinkenszand op West-Zuid-
Beveland; O. en W. Souburg, Ritthem
en Westkapelle op Walcheren; Hulst,
Philippine en Sas van Gent in Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen; Sluis in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Wie deze plaatsnamen gerubriceerd
overziet, ontdekt, dat oorlogs- en ramp-
schadelierstel een invloed ten goede
hebben gehad. Maar juist blijft, wat
het rapport concludeert: Voor de hier
boven genoemde twintig ongunstige
plaatsen dient in eerste instantie te wor
den gestreefd naar verbetering van de
woongelegenheid voor de landarbeiders.
Het totale beeld geeft voor de geor
ganiseerde landbouw voldoende redenen
om op dit terrein actief werkzaam te
blijven.
De koninklijk onderscheiden jubi
laris F. P. J. Polderman en zijn
echtgenote bij het radiotoestel dat
hen door directie was aangeboden.
(Foto Zeeuwsch Dagblad)
GOES Veertig jaar onafgebroken
de heer J. Polderman te Goes by de
firma Wattez in het glas geweest en gis
termorgen op de jubileumdag beeft bur
gemeester II. K. Mich&ëlis die verdien
sten mogen honoreren door de glasspe
cialist de koninklijke eremedalje in
goud, verbonden aan de Orde van Oran
je Nassau, op te spelden.
De heer Polderman heeft niet alleen
zijn beste krachten gegeven aan het
glasbedrijf, maar ook aan de sociale
sector. Uit de toespraken van burge
meester en directie, bij monde van de
heer J. A. C. Wattez, kwam duidelijk
naar voren welk een veelzijdig man de
ijubilaris is. Sinds de bevrijding heeft
hij ziting in de gemeenteraad voor de
Chr. Hist. Unie. is bestuurslid van het
Gasthuis, hij gaf vele uren aan het werk
van reclassering en Leger des Heils,
j werd vertrouwensman van het personeel1
in het glasbedrijf en hoofd van de
EHBO in de zaak.
I Namens de directie, die voltallig met
het personeel aanwezig was in de
smaakvolle moderne kantine, bood de
heer J. A. C. Wattez de jubilaris een
prachtig radiotoestel aan, terwijl aan
mevrouw Polderman een boeket bloemen
werd geoffreerd.
De heer T. Polderman bracht de ge-
j lukwensen over van het personeel en
bood een horloge en bloemen aan.
De jubilaris haalde na alle lofuitingen
aan zijn adres, herinneringen op aan
de veertig jaren in het glas. Het was
begonnen toen militair Polderman werd
ingekwartierd bij de familie Jobse, waar
hij Dina leerde kennen en door haar
in het huwelijksbootje en in het glas
terecht kwam. Hij sneed in de loop dei-
jaren kilometers glas, reisde naar Vee-
nendaal en Arnhem en werd specialist
in spiegelglas. De heer Polderman sprak
zijn dankbaarheid uit voor wat hem tot
dusverre mocht worden geschonken.
Ten slotte bleven het echtpaar Polder
man met directie, personeel en genodig
de gemeentelijke autoriteiten het vol
tallig gemeentebestuur en de secretaris
awren aanwezig nog geruime tijd ge
zellig bijeen, temidden van bloemen.
Namens de Chr. Bedrijfscentrale werd
de jubilaris later op de dag een kist
sigaren aangeboden.
Eigen nieuwsdienst
Niet alle Jan Ligthartscholen zullen
vandaag deelnemen aan de herdenking in
Amersfoort van de honderdste geboorte
dag van Nederlands pedagoog, die het
gehele onderwas in ons land op bijzonde
re wijze de wegen van vernieuwing heeft
gewezen.
De Goese Jan Ligthartschool is niet van
de partij, omdat het hoofd, de heer L. C.
Broer, van mening is, dat Ligthart be
hoort aan het gehele onderwijs en niet
alleen aan de Ligthartscholen, terwijl bo
vendien de grote reis in deze tijd voor
de kinderen allerlei bezwaren oplevert.
In overleg met de onderwijzers en de ou
dercommissie is dan ook besloten, de
naamgever van de school wel te herden
ken, doch in eigen kring. Allereerst is
gisteren het januarinummer van het con
tactorgaan der school „Lichtflitsen" ver
schenen met een hoofdartikel over Jan
Ligthart. Bovendien is gisterenmiddag in
alle klassen over hem verteld, waarbij
enkele verhalen uit zijn herinneringen
werden voorgelezen. Alle kinderen kre
gen dit naar aanleiding van een be
kend experiment van Ligthart, maar met
tegengestelde bedoeling een sinaasap
pel, waardoor de herdenking voor hen 'n
feestelijke glans had.
De Vlissingsc Jan Ligthartschool zal in
Amersfoort, waar 1200 kinderen de zes
de klassen van Jan Ligthartscholen
aanwezig zullen ztfn, de verstkomende
zijn. Morgen van zes uur tot 20 uur is de
zesde klas op reis. Dit werd mee mogelijk
door een royaal gebaar van het gemeen
tebestuur, dat de reiskosten voor zjjn re
kening nam.
De kocgste klas is enthousiast over het
uitstapje. Het is trouwens al voorbereid
d.30r \ei tellingen in de klas en het hoofd
der school, de heer A. W. de Vries, heeft
op een ouderavond een referaat over de
peetvader der school en zijn betekenis
voor het Nederlandse volk gehouden.
TERNEUZEN. Het negenjarige
meisje N. H. uit Terneuzen, stak gis
termiddag plotseling de rijweg over, met
het doel zich naar ..Pro Rege" te bege
ven, waar een kinderfilm werd vertoond.
Hierbij lette zij niet op het verkeer,
waardoor zij tegen een bestelauto, be
stuurd door J. tfe K. uit Philippine, op
botste.
De auto liep geen schade op, het meis
je kon na op het politiebureau aan het
hoofd te zijn verbonden de filmvoorstel
ling bijwo-nen.
De commissaris van politie te Middel
burg verzoekt de opsporing, aanhouding
en terugbrenging van de 16-jarige Hen-
drika Neeltje Jansen van Galen uit Mid
delburg, die vorig jaar haar ouderlijk
huis in de Zeeuwse hoofdstad verliet.
Het meisje is op 16 juli 1942 te Goes
geboren en woont thans te Middelburg
in het Bastion 21.
Enkele weken geleden verliet zij het
ouderlijk huis. Later bleek, dat zij in
een koffertje van een broer de nodige
kleren meegenomen had. Ondanks vele
naspeuringen van de Middelburgse poli
tie, waarbij ook Interpol ingeschakeld
werd, daar men meende het meisje in
België gezien te hebben, bleven zonder
enig resultaat. Evenmin liet het voort
vluchtige meisje iets van zich horen.
Het signalement luidt: lengte 1.65 me
ter, flink postuur, blond haar, bloots
hoofds, vermoedelijk gekleed in blauwe
mantel (regenmantel) en witte lage
schoenen met lage hakken; overige kle
ding is onbekend. Bij aantreffen wordt
verzocht de plaatselijke politie kennis te
geven of zich in verbinding te stellen
met de gemeentepolitie te Middelburg,
telefoon 0-1180-2244.
DIT JAAR is nog' maar pas aangevangen. Veel kan er in gebeuren.
Het wekt verwachting en vrees. Hoe zal het verlopen? Wij hopen
er het beste van. Wij hebben onze roeping te vervullen, maar hebben
niet het laatste woord. Hoger hand beschikt.
In zijn prille stadium doet dit jaar
denken aan kinderen. Wij weten ook
niet, wat er van hen worden zal en wij
koesteren de beste wensen voor hen. Zij
kunnen heerlijk ondeugend zijn. En
daarmee bedoelen wij dan, dat zij zo nu
en dan doen, wat eigenlijk niet door de
beugel kan, niet deugt, maar dat wij
ouderen toch ook wel begrijpen kunnen
en waarvan wij het dikwijls geestige
kunnen doorzien en waarderen. Zij kun
nen ook echt stout zijn, bewust plagen,
dwars tegen alles ingaan en de boel op
stelten zetten met hun zeuren, treiteren
en dwingen.
Hoezeer wij er door hun gedrag en
ook door het onze telkens aan herin
nerd worden, dat wij in zonden zijn ont
vangen en geboren, kunnen zij toch ook
zo wonderlijk lief zijn, van die gave in
vallen hebben en loutere opmerkingen
maken, die ouderen tot nadenken stem
men en tot voorbeeld strekken.
Zo wil ik U tweeërlei voorbeeld geven
als kompas voor dit jaar. Naar aanlei
ding van de vraag ener moeder omtrent
de grote oprechtheid van haar kind stelt
de redacteur van het Maandblad „Moe
der", Prof. Waterink, dit kind tot een
voorbeeld in zijn antwoord.
Ook vonden wij in een evangelisatie
blad „Op reis naar Sion" een stukje he
mel op aarde in de houding van een
kind.
Een moeder zit met een typische moei
lijkheid. „De moeilijkheid met mijn 12-
jarig dochtertje is, dat zij al te oprecht
is. Natuurlijk vind ik oprechtheid goed,
maar het is nu eenmaal zo in het leven,
dat men niet alles kan zeggen. Wij heb
ben bijvoorbeeld een kruidenier, waar
wij alles halen, behalve koffie. Toen zij
onlangs in de winkel was, vroeg de krui
denier: „Moet u geen koffie meer heb
ben?" Toen zei zij: „Nee, de koffie die
jullie hebben, is niet lekker." Prompt
A i
i
MIDDELBURG.
rtiorenvoetbal KNVB
met 10 januari 1959
Groep A I
Vlissingen A I
Zeeland Sport A I
Middelburg A I
Arnemuiden A I
RCS A I
Middelburg A II
Vlissingen A II
Zeelandia A I
Groep a ii
Wolfaartsdijk A I
Goes A I
Luctor A I
Nieuwdorp A I
Krabbendijke A I
Kapelle A I
Lewedorpse Boys A
Goes A II
Groep a iii
Terneuzen A I
Terneuzense Boys
Clinge a I
Hulst a I
Hontenisse a i
Hulst A II
Graauw A I
Steen A I
Groep B i
Vlissingen B I
RCS B I
Middelburg B I
Walcheren B I
Zeelandia B I
VCK B I
Veere B I
Vlissingen B II
Zeeland Sport B I
Groep B ii
Patrijzen B I
Nieuwland B i
Arnemuiden B I
Middelburg B II
Vlissingen B iii
Heinkenszand B
Borssele B I
Nieuwdorp B i
Groep B iii
Dömburg B I
Meeuwen B i
Vlissingen B IV
Oostkapelle B I
RCS B II
Serooskerke B I
Middelburg B III
Vlissingen B V
Vlissingen B vi
Groep B iv
Walcheren B II
Zeelandia B II
Middelburg B IV
Zeeland Sport B II
Vlissingen B vii
Vlissingen B VIII
RCS B III
Vlissingen B IX
Middelburg B v
Groep B V
Goes B i
Hansweertse Boys B
Wemeldinge B I
Yerseke B I
Rlllandia B 1
Kapelle B I
Kloetinge B I
Hansweertse Boys B
Kruiningen B r
Groep B VI
Kwadendamme B I
Robur B I
Wolfaartsdijk
Luctor B I
Beren B I
SVD B I
Goes B II
Patrijzen B II
Groep B VII
Bevelanders B I
Wlssenkerke B I
Colijnspl. Boys B I
Groep B Vni
Zierikzee B I
preischor B I
De standenlijsten ju-
afd. Zeeland tot en
zien er als volgt Uit:
B I
0 18 889
2 13 30—17
2 12 43—10
3 10 2713
5 8 18—38
7 4 11—38
7 3 7—37
7 2 8—58
0 15 31— 6
1 12 28—13
2 10 27—12
2 8 20—20
4 8 19—25
4 8 19—25
6 2 10—32
6 1 10—19
0 11 25— 8
1 11 18—11
25—10
16—17
17—14
10—20
11—27
8—23
0
0
1
1
1
0
1 1
0 19 57— 4
1 16 45— 7
1 12 37—10
3 9 11—12
3 9 25—2S
4 9 24—30
8 3 21—49
8 2 16—62
8 1 6—39
1 16 40—19
Burgh BI 8 3 3 2 9 22—24
Duiveland BI 8 3 2 3 8 22—16
Brouwershaven BI 7 1 0 6 2 1234
Sinoto BI 8 1 0 7 2 8—72
Groep B IX
Renesse BI 9 8 0 1 16 3517
Mevo BI 8 7 0 1 14 36—11
SVOWK BI 7 4 1 2 9 13—16
Zierikzee B II 7 3 0 4 6 14—15
Bruse Boys BI 7 2 0 5 4 10—18
WIK BI 8 1 1 6 3 8—22
Zonnemóire B I
8 1 0 7 2 14—31
16 46—10
2 13 34—13
3 13 35—16
5 7 21—19
6 4 20—40
7 3 9—43
8 0 5-50
0 17 73— fi
1 16 61— 7
13 36—15
12 40—12
21—:
15—33
9—54
8-36
6—74
GOES. Het jaar 1958 is over het al
gemeen gunstig geweest voor de Zeeuwse
groenteteelt, doch wanneer men echter de
buitenlandse markt beziet, dreigen zware
wolken boven de tuinbouw.
De concurrentie wordt nog steeds gro
ter en spoort derhalve aan tot opvoering
van kwaliteit en produktie.
Het ledental van de Z.G.V. liep het
algelopen jaar op tot 214.
Een ernstig verlies heeft de vereniging
geleden door het onverwachte overlijden
van de heer W. Kweldam, financieel ad
viseur. Sedert de oprichting van de ver
eniging heeft de heer Kweldam de Z.G.V.
met zijn gaven en krachten gediend, al
dus de secretaris, de heer A. H. Geertse
in zijn jaarverslag.
Het afgelopen jaar stelde de vereniging
weer winterbloemkoolzaad aan de leden
beschikbaar, voldoende voor 25 ha. win-
terbloemkool. j
De zesde cursus met veertien deelne
mers van de Groenteteelt Vakschool na
dert zijn einde; de eindles zal waarschijn
lijk in februari worden gehouden.
In november werd in Middelburg een
cursus in tuinbouwtechniek georgani
seerd. doch een cursus in de teelt van
kleinfruit kon wegens te weinig aanmel
dingen geen doorgang vinden.
GOES. De politie te Goes heeft
aangehouden de 45-jarige M. D. P. te
Goes. Hij oefende het beroep van
colporteur uit en hield zich bezig met
het ophalen van foto's, welke hij dan
elders liet vergroten en inlijsten. Hij
liet zich steeds vooruit betalen. De be
dragen varieerden van 15 tot 100 gulden.
Hij beloofde een levertijd van enige
weken. De politie ontving talrijke klach
ten, dat P. in gebreke bleef, de bestel
de vergrotingen af te leveren en het
was geen uitzondering, dat reeds lan
ger dan een jaar verstreken was, dait
hij de bestellingen had opgenomen
doch aflevering achterwege bleef. Hoe
wel P. met het opnemen der bestellin
gen steeds doorging, had hij sinds ju
li van het vorig jaar geen foto's ter
vergroting of inlijsting besteld of afge
nomen, zodat de klachten zich bij tien
tallen opstapelden.
Over het algemeen putte P. ;zijn cliën-
tèle uit de dagbladen, namelijk uit de
overlijdensadvertenties, waarna hij de
naaste familie van de overledene be
zocht, en gebruik makende van de om
standigheden, viel het hem over hét al
gemeen niet moeilijk de familie te be
wegen een foto ter vergroting af te staan
en het hiervoor verschuldigde contant
te betalen. m i
Bij huiszoeking werden ettelijke hon
derden foto's gevonden, welke nog op af
doening wachten, doch bij gebrek aan
baten van de zijde van P, wel nimmer
het atelier voor vergroting zullen be
reiken. De politie stelt een uitgebreid
onderzoek in en proces-verba al zal te
gen P. worden opgemaakt.
Schaken te Kruiningen
KRUININGEN. In haar wintercom
petitie speelde de schaakclub „De Zwarte
Dame" te Kruiningen de volgende par
tijen. H. van de BergJ. W. Hasman 01,
H. VolbedaM. J. Koole 54V*\ W. A.
VerbeekJ. van Nieuwenhuijzen 10, A.
J. DekJ. Vogel 10.
GOES. Zaterdag a.s. zal de volley
balcompetitie weer worden hervat.
De prognoses voor deze wedstrijden
zijn: Dames: Astra I—E.G.V.C. I. dames
BazoAstra II 2; heren II SmashTer
hole II 1: heren I Astra IOKK 1. heren
II Terhole II—K.V.C. I 2.
GOES. De grote zaal van De
Prins van Oranje te Goes was gis
teren weer tot de laatste plaats
bezet met fruitkwekers uit alle
delen der provincie, die waren ge
komen om te luisteren naar het
geen deskundigen hadden te zeg
gen op de ontwikkelingsdag voor
de Zeeuwse fruitteelt, georgani
seerd door de Kring Zeeland der
N. F. O. in samenwerking met de
Rijkstuinbouwvoorlichtingsdienst.
De bedoeling van deze vergade
ring was een algemene lijn aan te
geven, waarlangs de fruitteelt in
Zeeland en West-Noord-Brabant
zich verder en met succes zal
kunnen ontwikkelen. Vier spre
kers gaven een overzicht van wat
is bereikt en bespraken voorts de
toekomst.
In de morgenvergadering -werd het
woord gevoerd door de heer P. Meeuw-
se, assistent A van het Rijkstuinbouw-
consulentschap te Goes over: „De bo
dem en de fruitteelt" en de heer M.
Scharring, landbouwmeteoroloog te De
Bilt over; „Klimaat en fruitteelt".
In de middagvergadering sprak eerst
de Zeeuwse rijkstuinbouwconsulent Ir. J.
J. van Hennik over: „Betekenis en struc
tuur van de fruitteelt in Zeeland en
West Noord Brabant" en de heer S. G.
Nooteboom, directeur van de veilingen
in Goes en Krabbendijke over: „De af
zet van het Zeeuwse fruit".
Grote tegenstelling
In zijn openingswoord kon de voorzit
ter J. Q. C. Lenshoek uit Kloetinge een
groot aantal gasten welkom heten, waar
onder verschillende Belgische collega's.
Hij memoreerde eerst het overlijden van
Prof. A. M. Sprenger, die voor de Zeeuw
se fruitteelt van grote betekenis is ge
weest.
Daarna gaf hij een overzicht van de
Zeeuwse fruitteelt in 1958 en noemde
het een jaar van grote tegenstellingen
in vergelijking met voorgaande jaren,
zeker met 1957. In dat jaar was namelijk
een betrekkelijk geringe oogst met zeer
hoge prijzen en zeer goede financiële
resultaten en in 1958 was de oogst zeer
overvloedig, maar de prijzen waren bui
tengewoon laag.
Hierdoor hadden enkel de fruitbedrij-
ven een bevredigend financieel resul-,
laat. De heer Lenshoek sprak ook over
de veranderingen van het sortiment. Tien
jaar geleden was de Goudreinette het
hoofdras van de fruitbedrijven. Nu komt]
dit ras in de moderne aanplantingen nietj
meer voor. Hetzelfde geldt voor de Jo-'
nathan, die niet meer wordt aangeplant.
Cox's Orange Pippin en Golden Delici
ous zijn nu de favorieten.
Bij peren zijn er minder verschuivin
gen. Wel is er steeds meer belangstel-
Een harde wind stuwde gisteren het
water hoog op langs de Zeeuwse kust.
Bij Breskens steeg het peil zodanig,
dat het Scheldewatcr een groot deel
van de kade overspoelde.
(Foto Zceuwsch Dagblad)
ling voor de goede rassen. De klein-
fruitteelt gaf het afgelopen jaar weer
goede resultaten.
De kersencultuur in Zeeland loopt nog
steeds achteruit.
Bodem
Op zeer uitvoerige én duidelijke wij
ze heeft de heer P. Meeuwse de aanwe
zigen verteld hoe de Zeeuwse bodem is
samengesteld en waar deze geschikt is
voor de fruitteelt. In dit referaat heeft
spr. de telers er met grote nadruk op
gewezen dat er een doelbewust streven
moet zijn om fruitteelt enkel te beoe
fenen op de betere gronden en geen
boomgaarden aan te planten op slechte
grond. Ook betoogde hij dat type M IX
de onderstam is waar men in de toe
komst naar toe moet. Deze dient aan
geplant te worden.
Het rijkstuinbouwconsulentschap heeft
een geschiktheidskaart voor de fruit
teelt in Zeeland en West-Brabant samen
gesteld en daaruit blijkt dat de voor de
fruitteelt meest geschikte grond ligt in
Zeeuwsch Vlaanderen, West-Brabant,
Krabbendijke en omgeving en Noord-
Beveland.
Kapelle en omgeving en de buurt van
Haamstede heeft overwegend grond, die
voor de fruitteelt matig geschikt is.
Klimaat
Over het klimaat verstrekte de heer
Scharringa vele interessante gegevens.
Langs de kust van Zeeland heeft men
gemiddeld per jaar 50 dagen harde wind,
terwijl dit in West-Brabant gemiddeld
maar tien dagen is en in Midden-Neder
land gemiddeld maar twee dagen per
jaar. Windsingels zijp in Zeeland inmis-
baar. In de periode maart-augustus is de
neerslag in Zeeland kleiner dan in ove
rig Nederland. In augustus b.v. heeft
Zeeland gemiddeld 63 mm neerslag en
Midden-Nederland 82 mm.
Voor de fruitteelt is belangrijk dat het
verschil tussen dag- en nachttemperatuur
in Zeeland belangrijk kleiner is dan in
Midden-Nederland.
De heer Scharringa wees er echter
ook op dat voor het weinig voorkomen
van nachtvorst in Zeeland niet in de
eerste plaats de aanwezigheid van de zee
belangrijk is, maar het feit dat de
Zeeuwse boomgaarden geen grasbedek
king hebben zoals elders in het land
veelal het geval is. Zo lang het waait is
de aanwezigheid van de zee belangrijk
voor de temperatuur, maar het aantal
windstille nachten in april en mei is in
Zeeland even hoog als in Midden-Neder
land.
i 1
o
2
5 1
15 44- 6
l 14 42— 7
t 12 28—13
U 28—10
29—11
14-32
14-30
7—48
10—59
0 18 63—13
2 12 43—10
1 12 22—12
4 9 31—21 1
1 l 6
0 1 S
116 1 16—40
21— (L
11—37
14—50
5—35
17 86— 5
15 62— 4
10 54—24
10 43—25
8 43—37
4 32—57
2 12—60
0 2—122
4 J 2 l> $I2—«
4 1113 14-11
4 111 1 S
I T 1 14 74—
9 5 1 2 13 3220
GOES. De belangstelling
voor de middagbijeenkomst van
de Zeeuwse fruitteeltdag was so
mogelijk nog groter dan voor de
morgenbijeenkomst. In de grote
zaal van de ,,de Prins van Oran
je" was geen plaats onbezet. Een
speciaal welkomstwoord richtte
de heer Lenshoek tot de burge
meester van Goes, de heer H. K.
Michaelis, die later nog een kor
te, maar hartelijke toespraak
hield.
De eerste spreker in de middagbijeen
komst was ir. J. J. van Hennik, die een
uitvoerige en nauwkeurige analyse gaf
van de betekenis en structuur van de
Zeeuwse en Westbrabantse fruitteelt.
Spr. schetste de grote betekenis hier
van, maar wees er ook op, dat er een
gevaar aanwezig is in de vorm van de
gemiddelde grootte van de fruitbedrijven.
Dit kan vooral in de oudere fruitcentra.
en ir. Van Hennik dacht daarbij speciaal
aan Kapelle en omgeving, een rem zijn
voor de toekomstige ontwikkeling.
Zeeland heeft namelijk 4500 ha pit-
en steenvruchten en deze oppervlakte
is verdeeld over 2600 grondgebruikers.
Dal wil zeggen dat de gemiddelde
grootte van een Zeeuws fruitbedrijf 1,7
ha is terwijl dit volgens ir. Van Hennik
voor een rationele teelt 5 ha per bedrijf
zou moeten zijn.
Er is in Zeeland verder 923 ha klein
fruit. Dat is verdeeld over 1268 bedrijven,
dat betekent gemiddeld 0,73 ha klein
fruit per bedrijf. Hoe belangrijk de fruit
teelt voor Zeeland is blijkt ook het feit
dat er ongeveer 4000 mensen hun werk in
vinden en dat is dus voor onze provincie
relatief veel, aldus spr.
De gemiddelde fruitproduktie van Zee
land en West-Brabant ligt de laatste vijf
jaar rond 41 miljoen kg per jaar en de
opbrengst hiervan is gemiddeld 17 mil
joen gulden per jaar.
Ir. Van Hennik had ook een berekening
gemaakt van de investeringen in de
Zeeuwse fruitteelt per 1957. Hij kwam
toen aan een totaal bedrag van ongeveer
85 miljoen gulden. Hierin is dan begre
pen de grond, boomopstanden, gebouwen,
machines en werktuigen, alsmede de
veilingen.
De leeftijd van de Zeeuwse fruitaan-
plant is over het algeméén zeer gunstig
aldus ir. Van Hennik. Zeeland heeft rela
tief weinig hoogstamboomgaarden en dat
is gunstig. De laatste tien jaar zijn 1200
ha verouderde boomgaarden in Zeeland
gerooid en een zelfde oppervlakte moest
worden gerooid tengevolge van de waters
nood van 1953. In dezelfde periode werd
2000 ha met fruit ingeplant. Hierdoor is
op het ogenblik 40 pet. van de Zeeuwse
fruitaanplantingen jonger dan tien jaar
en 30 pet. is ouder dan 20 jaar.
Ir. Van Hennik sprak ook over de grote
betekenis van de kleinfruitteelt voor Zee
land, vooral voor het kleine bedrijf. Hij
waarschuwde voor eenzijdigheid door
alles te zetten op de appel. TJit ervaring
is bekend dat Zeeland goede mogelijk
heden biedt voor de teelt van peren en
dat mag zeker niet vergeten worden.
Over de aanvoer op de Zeeuwse vei
lingen kon ir, Van Hennik bevredigende
klanken laten horen. Bijna 30 bestaat
reeds uit appels van hoogwaardige ras-
ren Jonathan en Goudreinette te samen.
Dat zijn twee rassen, die thans op het
i tweede plan staan.
Slechts 15 van de appelaanvoer in
'Zeeland bestaat uit rassen waarvoor
de belangstelling verdwenen is.
Verder waarschuwde spr. voor een
te grote aanplant van Golden Deli
cious, een ras dat ook in de meeste
andere Westeuropese landen even goed
of misschien wel beter, geteeld kan
worden. Over de mogelijkheden voor
Cox's Orange Pippin in de toekomst
was ir. Van Hennik hoopvol gestemd.
Dat was hij ook over de ontwikkeling
van de spillencultuur
Aan het eind van zijn bijzonder inte
ressante rede kon ir. Van Hennik con
stateren dat de structuur van de Zeeuw
se fruitteelt geen grote problemen op
levert. hoewel op enkele punten enige
aanpassing nodig is.
De heer S. O. Nooteboom heeft in zijn
referaat over de afzet vooral de nadruk
gelegd op de noodzakeliikheid dat de
telers gezamenlijk de afzet ter hand
nemen. Hij was van mening dat als er
ooit slechte tijden zouden aanbreken
voor de fruitteelt, slechts hechte aan
eensluiting de afzet zal kunnen redden.
Hij vroeg alle telers er aan mee te
werken dat het goede Zeeuwse produkt
zo aantrekkelijk mogelijk wordt gepre
senteerd en was ook van mening dat
Zeeland wat meer aandacht moet gaan
besteden aan doelmatige reclame voor
zijn fruitprodukt.
De heer Nooteboom merkte verder op
dat Zeeland betrekkelijk een afgelegen
gebied is en de veilingen zuilen iets
moeten doen om een koperskring op te
bouwen, te verbeteren en te behouden.
Zeeland heeft een goede kwaliteit en
sortering en de kooplieden zullen er van
overtuigd moeten worden dat er op de
Zeeuwse veilingen bfj de fruitaankoop
meer meevallers zijn dan tegenvallers.
natuurlijk de winkelier aan de telefoon.
Waarom had zij niet kunnen zeggen;
„Nee, vandaag niet?" Toen ik er met
haar over praatte zei zij: „Maar als je nu
zijn koffie niet lekker vindt, waarom
mag je dat niet zeggen!" Onlangs was ik
aan het rommelen in de kast in de huis
kamer. Heel de boel stond overal. De
vrouw van het hoofd van de school, die
wel eens een enkele keer bij mij komt,
belde en ik zei tegen Ineke (zo heet zij)
„Zeg maar dat ik niet thuis ben." Met
dat zij de deur uit gaat zegt zij: „Maar
u bent er toen, en een minuut later
komt die mevrouw toch de kamer bin
nen en zegt: „Ineke zei, dat u mij niet
kon ontvangen, omdat u met de kast be
zig was, maar ik kom toch maar even,
want ik heb alleen maar even een bood
schap en overigens, het is bij iedereen
toch wel eens rommel als je de kast
doet." Ik was natuurlijk verschrikkelijk
sneu. Later zei Ineke eenvoudig: „Ik ver
pof het om aan de deur te liegen."
Toen de Ds. op catechisatie naar de
preek vroeg van zondag zei zij: „Ik weet
het niet, dominee, ik kon er niets van
begrijpen." Nu had mijn man gezegd,
dat hij het ook niet had begrepen en
toen de dominee zei: „Hé, zo moeilijk
was het anders niet", zei zij: „Nou, va
der heeft er ook niets van begrepen."
Wat moet ik nu met dit meisje aan?
Ik verbied haar wel eens zo te praten,
maar zij doet het toch."
Naar mijn indruk kan ik met mijn
antwoord erg kort zijn. Mijn antwoord
luidt: als inderdaad de voorbeelden, die
moeder geeft, voorbeelden zijn van de
ergste manier van openhartigheid van
haar dochtertje; dan heb ik aan deze
moeder maar één ding te zeggen, als zij
mij vraagt wat zij doen moet. En dat is:
God bidden, of ze zelf even eerlijk mag
worden als haar kind.
Een klein meisje moest geopereerd
worden en werd de operatiekamer bin
nengebracht. Met grote ogen keek ze om
zich heen naar de glimmende instrumen
ten, toch niet helemaal gei'ust wat die
vreemde mensen met haar zouden doen.
Het was nodig dat ze onder narcose
zou worden gebracht. En een van de
doktoren vertelde het kind, dat ze nou
een poosje ging slapen. Het meisje lag
al op de operatietafel, maar toen de dok
ter dit zei, riep ze uit: „O dokter, en ik
heb nog niet eens mijn gebedje opge
zegd
Toen gebeurde het merkwaardige in
deze operatiezaal, dat het kleine meisje
neerknielde op de tafel, met de dokto
ren en de zusters om zich heen. Het be
gin van de operatie moest maar even
wachten. En door de stille kamer klonk
het stemmetje hoog en helder:
'k Sluit nu bei mijn oogjes toe,
Here houd ook deze nacht
over mij getrouw de wacht
Toen ging ze weer liggen, volkomen
rustig en zonder enige angst. Waar zou
ze bang voor zijn? De Heer zou immers
voor haar zorgen?
Zo mogen ook wij als volwassenen op
God vertrouwen!
Verder commentaar is hier feitelijk
overbodig. Zullen wij ouderen met ons
werk en onze problemen, met ons leven
temidden van de mensen, ook met onze
kritiek op de jeugd, hieraan voorbij
gaan? O zeker, wij worden misschien
even geroerd, maar gaan dan weer over
tot de orde van de dag.
Jezus, die een open oog en hart voor
de kinderen had, stelt hen aan ouderen
tot een voorbeeld, zelfs met deze waar
schuwing: „Als gij niet wordt als de kin
deren, zult gij geenszins in het konink
rijk der hemelen binnengaan".
Zij moeten geleid worden, maar heb
ben ons ouderen dikwijls heel veel te
zeggen, ook al zijn zij, evenals wij, vaak
niet, zoals zij behoren te zijn. Maar als
wij van hen mogen leren oprechtheid en
kinderlijk geloof en dat ook werkelijk
meer zouden tonen in ons leven, dan is
dit jaar voor ons in geestelijk opzicht
ook nieuw. O.
COÖPERATIEVE VEILINGVERENIGING
„WALCHEREN".
MIDDELBURG, 9 januari. Fruit. Jonathan
hl 80/85 31, 75/80 24—31. 60/70 16—29 60/65 16.
h2 7—14, k 10—22. Golden delicious hl 75/80
46—49. 70/75 27—43. 60/70 30—37. 60/65 28.
h2 15—21, k 18—39; Winston k 30; Lombarts
calville hl 80/85 25 70/80' 22—27 60/70 20.
k 1320; Groningen kroon hl 65/70 22,55/65
17, k 11; zoete ermgaard k 3441: goud-
réinetten hl 75/85 26. 65/75 15—22, 60/65 14.
k 18—23; giesen wildeman hl 55/60 33—34, h2
1214; comtesse de paris k 1516. Groenten:
andijvie glas 7?1,04, rode kool 18—30. savoye
kool 12—26, boerekool 11—20, wittekool 17—
21. prei 2027, veldsla glas 1.381,81. uien
613. spruiten geschoond 44—71, spruiten
ongeschoond 1556. bloemkool 4 st. p. kist
92. idem 6 st. 57—78, idem 8 st. 38—56, idem
10 st. 24—30, idem 12 st. 11—28. witlof 33—
51, waspeen 2428, breekpeen 412, kroten
kg. 8-11.
GOES, 9 ian Groenten per stuk Bloem
kool A II 57—58, B II 33, C I 20, afw. 10—18.
Knolselderij 223, Per kg Spruiten A II 38—
42, B I 32, B II 27—30, afw. 20—37, Witlof A
11 51—60, B II 45—52, afw. 23—43, Peen 7,
Prei 26—28, Andijvie 80—89, Veldsla 134, Gr.
sav. kool 1026, Gele sav. kool 1320, Rode
kool 18—23, Witte kool 6—12, Boerenkool 27
8. Per bos: Selderij 9—16.
VEILING STAVENISSE
Bonken 12.50. middel 11.96—12.10; drie
lingen 13.80; picklers 13.— Aanvoer 80 ton.
Herstel en onderhoud
Nieuw-Neuzenpolder
TERNEUZEN. In hotel Centraal te
Terneuzen werd door het bestuur van
de waterkering van ó'e Calamiteuzepol-
der Nieuw Neuzen het herstel, de ver
nieuwing en het onderhoud van de
aarde-, kram- en steenglooiingswerken,
dienstjaar 1959 een aanbesteding gehou
den met de volgende inschrijvingen: G.
cn A. Sponselee. Kloosterzande, 58.150;
J. F. Warrens. Ossenisse 58.230: L. v.
d. Klippe, Vlissingen 59 500: N.V. Elk,
Schoondijke 59 800; Fa. W. Dekker,
Papendrecht 59.850; J. de Ouden. Bier
vliet 59.950; Thomas Kambier 59.990;
M. v. d. Velde. Bruinisse 60.000: Fa.
de Ruyser. Biervliet 61.500; P. d'e Regt,
Terneuzen 62.000; T. Hamelink, Hoek
62.500.
BIGGEKERKE. Mej. De K. uil
Vlissingen is gistermorgen met haar
auto met kruidenierswaren in een sloot
langs de weg van Koudekerke naar
Biggekerke gekomen. De wagen begon
te slippen, ten gevolge van de gladheid
van de weg, nadat mej. De K. een drie-
wielig autootje van de waterleiding had
ingehaald.
Noch de auto, noch de onfortuinlijk»
kruidenierster, liepen letsel van belaid
op.
