Structimrwerkloosheid
Zeeland sterk gestegen
m
DE WONDERK1ST
VAN ZIERÏKZEE
Vijfenzestig jaar getrouwd
Zeeuwen verzonden vorig jaar
ruim 25 miljoen poststukken
het enige
moderne
toiletpapier
Middelburg maakt zich op
verjaardag Koningin te vieren
Zeeuwsch Dagblad
Niet vergeten
Weinig hoop voor de toekomst
1 holen en Oostburg
zeer ongunstig
Vakantie-
vriendschap
A.R. Yerseke wenst
Ds, Van der Zaal
weer in Kamer
Trojka
Vijf maal zilver
en goud)
Minder telegrammen,
Benelux rondvlucht
van sportvliegers
meer giro s
Vrachtauto greep
motorbakfiets
Spelregelwedstrijd
voor voetballers
,De Kyriale waardigheid van Christus
in de verkondiging aan de wereld"
Conference uit
koelhuis Kaoelle
Algerijnen
Snoepreisje
Nog altijd
„leeft" de
slavenkas
Boutven
Raad St. Annaland
akkoord met bouw
van dorpshuis
Vrijdag 9 januari 1959
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 3
Protestants-Christelijk
VAN DE TWINTIG MILJOEN, die
de regering heeft gereserveerd
voor het bevorderen van de werk
gelegenheid, is er één voor Zeeland
bestemd. Wij willen met erkentelijk
heid noteren, dat de regering hier-1
mee blijk geeft, dat Zeeland niet ver-
geten wordt.
Als men in den lande hoort spreken
Van een onzer verslaggevers
MIDDELBURG Zeeland moet, wat betreft de werkgelegenheid
over de probleemgebieden voor de in deze provincie, de toekomst met zorg tegemoet zien. De structuur-
a. »™»»i nitnri e werkloosheid in deze provincie neemt sterk toe en naar het zich laat
aanzien, zal hoewel er enkele maanden zullen zijn, waarin de werk
loosheidscijfers dalen de werkloosheid in dit gewest steeds van om
vangrijke omvang zijn. Om het aantal werkzoekenden in de toekomst
te beperken zullen dan ook belangrijke maatregelen nodig zijn. De
herverkavelingswerken nemen af en hebben daardoor minder mensen
nodig, de bouwactiviteit, extra verhoogd door oorlogs- en rampschade,
vermindert nu de schade nagenoeg is hersteld en de mechanisatie in
de iandbouw gaat steeds verder. Het is te begrijpen dat veel jonge
uu gezinnen van het Zeeuwse platteland onder de huidige omstandighe-
veertigste van het"aantal"Nederlanders den geen perspectief zien en wegtrekken naar sttreken, waar meer
telt, niet slecht uit de bus gekomen, al werkgelegenheid is.
het desondanks men zie de cijfers
werkloosheid, wordt vrijwel altijd het
oog uitsluitend geslagen op Drenthe,
Friesland, Groningen. Maar dat heeft
d* regering niet gedaan. Dat deze drie
provincies een hoger bedrag krijgen
dan Zeeland begrijpen wij. De werk-
loosheidsnood is er groter en het aan
tal inwoners hoger. Zo begrijpen wij
ook, dat Overijssel, een volkrijke pro
vincie, meer krijgt dan Zeeland. Want
met een twintigste van het bedrag
voor heel het land is Zeeland, dat een
mille, in Sas van Gent 42 personen of
15 pro mille, in Terneuzen 387 perso
nen of 45 pro mille, in Tholen 612 per
sonen of 113 pro mille, in Vlissingen 540
personen of 51 pro mille en in Zierikzee
348 personen of 50 pro mille.
Beroepen
van de werkloosheid in dit nummer
een druppel op een gloeiende plaa
MAAR HET IS TERECHT" VVant
iV1 Zeeland heeft zijn probleemge
bieden zoals we reeds meermalen aan
toonden. Zien we naar de bestemming.
voor Oost- en West-Zeeuws-Vlaande
ren voor Tholen, voor Goes en Mid
delburg, dan is met de zwakke punten
het gebied van de structurele werk-
onze provincie op een
In de maand december is het aantal
werkzoekenden in Zeeland gestegen tot
5524. dat is het dubbele van eind no
vember 1958, toen 2729 werkzoekenden
stonden ingeschreven. In Zeeland is de
werkloosheid in december steeds het
grootst. Verleden jaar, toen er ook veel
werkzoekenden stonden ingeschreven,
op nei geuicu een was het aantal echter toch nog bedui
loosheid in onze provincie P denc! minder, namelijk 4540. Het gebrek
iuiste wijze rekening gehouden, voo aan lrKiustne doet zich wel in sterke
komt de moeilijkheid pas mate geiden en bovendien mag de vraag
acnouwei worden gesteld of, gelet op de werk-
later. u-p-tpn T0 loosheid in de bouwnijverheid (eind de-
Als nu de uit te voeren cember stonden 1258 personen ingeschre-
eericht kunnen worden, dat er DiiJ- venl verhoging van het contingent wo-
L„de werkgelegenheid uit voortvloeit, ningwetwoningen voor deze Provincie
niet een maatregel zou zijn, die naai
twee kanten van sociale 'betekenis zou
zijn. enerzijds om ihet woningtekort te
verminderen, anderzijds om meer men
sen aan werkgelegenheid te helpen.
In de rayons Oostburg en Tholen is
de werkloosheid het grootst. In Oostburg
stonden eind december 1958 niet minder
dan 1090 personen ingeschreven en in
Tholen 612 personen. Eind november
waren de cijfers resp. 473 en 160. In fei
te is, wat Tholen betreft, het werkloos
heidscijfer nog gunstig beïnvloed door
het feit, dat ongeveer 200 mensen van
het eiland in Rotterdam werken. Wie
garandeert echter, dat bij een voort
gaande concurrentie in het bedrijfsleven,
wanneer de noodzaak zich voordoet zeer
scherp te calculeren, diverse Rotter
damse werkgevers er niet toe zullen
overgaan, terwille van een verlaging
van het kostenpeil, arbeidskrachten in
de buurt te werven? Deze arbeidskrach
ten zullen namelijk goedkoper kunnen
zijn in verband met geringere reiskos
ten. De positie is, wat Tholen betreft,
eigenlijk nog ongunstiger, want momen
teel werken hier nog 125 personen in de
herverkaveling. Over twee jaar zal ech
ter de herverkaveling hier achter de
rug zijn en het is de vraag, of men te
gen die tijd werk voor deze mensen zal
hebben gevonden. De vooruitzichten
zijn, wat betreft het vinden van werk
gelegenheid in West-Brabant niet gun
stig.
In Etten—Leur bijv. is de werkloos-
groot, omdat in Rotterdam-
ling veel minder personeel nodig zijn
dan voor herverkaveling. Het ministerie
van landbouw is namelijk van mening,
dat ruilverkaveling voorlopig slechts op
globale wijze tot stand' dient te worden
gebracht, namelijk door aanleg en ver
betering van sloten en wegen. Het egali
seren van gronden vrij arbeidsinten
sief wil men niet tegelijkertijd uitvoe
ren.
In het rayon Goes stonden eind de
cember 828 werkzoekenden ingeschre
ven, d.i. 48 pro mille vah de manne
lijke beroepsbevolking, in Hulst 684 per
personen of 86 pro mille, in Kruiningen
274 personen of 58 pro mille, in Mid
delburg 819 personen of 66 pro mille,
in Oostburg 1090 personen of 127 pro
veilde werkgelegenheid
zal het des te beter zijn.
In dit opzicht houden wij het oo„
op het Sloeplan en de verdere ont
wikkeling langs de Westerschelde.
Ged. Staten hebben de mening uit
gesproken, dat het nog wel enige tijd
zal duren, eer dit plan in uitvoering
komt. Kan dat niet verhaast worden.,
zouden wij willen vragen. Dat is niet
alleen een Zeeuws, maar ook een na
tionaal belang. Het is van betekenis,
dat een econoom als prof. Tinbergen
daar nog gisteren in een interview
in ons blad op wees. Men behoeft hem
niet van Zeeuws chauvinisme te ver-
denken. Daarom is zijn uitspraak van
te groter waarde.
AKAMTES hebben soms gevolgen
voor heel het leven. Dat zal menig
een kunnen getuigen, die tijdens een
vakantiereis de vriend(in) voor het
leven vond.
Het eigenaardige is daarbij echter,
dat men er gewoonlijk niet met va- hejd
kantie op uittrekt, met het doel, cue „,erkeiK](, inwoners dezer gemeente, ont-
vriend(in) te vinden. Dat komt zo siag hebben gekregen.
vanzelf, of beter dat wordt zo ongunstige cijfer van de geregls-
geleid. treerde arbeidsreserve in de provincie
Hoe anders is dat met de „vakantie- Zeeland wordt ook nog gunstig bein-
i>„. i.,nru tweede man Miko- vloed door het feit, dat bij de herverka-
reis die Ruslands tweedeman, m. veljngswerken op Sch0uwen-Duiveland
jan, thans in de V crenigüe Sta e ]u>„ mannen werk vinden. Dit jaar
maakt. Het wekt sterk de indruk, dat loopt echter op dit eiland de lierver-
hij er daar op uit is, Amerika's vriend- kaveling af.
schap te werven, waarbij hij dan onge- Weliswaar hoopt men van lieverlede
twijfeld verzekeren zal, dat dit „voor ovel. (e schakelen van herverkaveling
het leven" is °P ruilverkaveling, doch naar 'het zich
Men zal daar in Amerika natuurlijk laat aanzien, zal voor de ruilverkave-
niet zonder meer op ingaan. Maar het
is voor onszelf goed, te overwegen,
dat dit ook zeer gevaarlijk zou zijn.
Allereerst is de vraag: is het echt
gemeend?. Het is nu eenmaal wel erg
en opzettelijk gezocht. En bovendien
voorbereid door een aantal onvrien
delijkheden (Berlijn e.d.), waardoor
het wel opgelegd-gemakltelijk is, om
terug te treden, zonder dat er aan de
werkelijke verhoudingen iets veran-
dert, terwijl toch de schijn van vrien-iciesvereniging ..Ora el Labora" te Yer
delijke concessies gehandhaafd wordt. seke, heeft het initiatief genomen, om
Maar in de tweede plaats is eenoen actie te voeren, teneinde ds. C. van
i bof locon" uit de der Zaal, die in verband met zijn leef-
verzekering „voor het leven uit detyd njet meer op de adviesiijst van de
mond van een vertegenwoordiger van AR partij voor de leden der Tweede Ka
een dictatoriale staat zo erg onzeker, mer is geplaatst, toch op een kansbie
Men is zó de tweede man <«°elganin) XhtoWe AR k'ie^vereni-
en zo de zondebok, die de woestijn n gjngen ;v/Kiere vissersplaatsen ge
wordt gestuurd, met de mogelijkheid, wend. met het verzoek, deze actie, die
dat „voor het leven" maar een heel in de eerstvolgende vergadering van de
.kiesvereniging besproken zal worden, te
erg korte tijd is. ondersteunen „Ds. Van der Zaal",
Dat Amerika zijn bondgenoten al schri-ft het bestuur, ..is voor ons voor
op de hoogte gesteld heeft van de in- lopig de enige AR volksvertegenwoordi-
houd der besprekingen, die de „va- ger, die met volledige kennis van zaken
b„„f,-.»iTio.cr<> hielfl ic van waarde ten volle de visserijbelangen kan behar-
kantiereiziger hield, is van waari tigen Hjj hee(t dit gedaan op een wijze.
Het bewijst, dat de V.S. zich niet maar weike zeifs van politieke tegenstanders
door een vakantievriendschap van zijn bewondering afdwong",
oude vrienden Iaat vervreemden. Want ..Waar voor vele vissers rondom het
het komt bij vakantievriendschappen IJselmeer en straks in Zuid-Holland en
Zeeland het bestaan wordt bedreigd
Eigen nieuwsdienst
GOES. Het bestuur van de AR
toch b*»t meest voor, dat dc vriendschan
vergeten is, als de reis is beëindigd.
de AR in Yerseke schrijven dit met de
dreiging van het Deltaplan in uitvoering
dringen wij er met de meeste klem
op aan, dat ds. Van der Zaal wordt op
genomen in de kandidatenlijst en wel op
één der meest kansbiedende plaatsen."
pOMMUNISTEN kunnen er merk-
waardige vriendschappen op na- TjCCIIWSC ili'OOtllclIlllc 1
houden. En miljonairs kunnen zich k
door hun geld(macht) excentriciteiten JllOI'iv |p (rpy'O Iffpf] Vflll
veroorloven. r-
Dat bewiist we! het geschenk van |)68tcdillS[$])CI)Prkin(ir
een trojka (Russisch rijtuig) met drie t-' I
paarden, dat Chroesjtsjef liet brengen GOKS Dc grootham)el in ZeeIand
aan zijn (een der communisten) vriend heeft in het afgelopen jaar de gevolgen
de Amerikaanse miljonair Eaton. van de bestedingsbeperking goed kun-
Wij behoeven hier niets van te zeg- tweede^ dee. .van
gen. Alleen zijn we blij, dat we niet jn de houthandel was sprake van een
verplicht ziin, een dergeliike vriend- dalende omzet. In de tweede helft van
schap en het presenteren of het accep- ï1^ Jaa>; werden de verkoopprijzen van
teren van een dergelijk geschenk goed
In de bouwnijverheid waren eind de
cember in Zeeland 1258 werkzoekenden
tegen 653 in november vorig jaar en
998 in december 1957. Ook in de metaal
nijverheid was sprake van een stijging
namelijk van 156 in november tot 201
in december. Het aantal werkzoekenden
in de textiel steeg van november tot
december van 56 tot 180. In de groep
landbouw stonden eind december 1496
personen als werkloos ingeschreven te
gen 333 eind november, toen de bieten
campagne nog vrij veel mensen vroeg.
Eind december 1957 waren 1415 perso
nen in de landbouw werkloos. Nog en
kele cijfers over de werkloosheid in di
verse beroepsgroepen: niet-varend trans-
portpersoneel 313 tegen 92 eind no
vember en 337 eind dec. 1957, losse ar
beiders 774 tegen 728 eind november en
637 eind december 1957, minder geschik-
ten 774 tegen 728 eind november en 623
eind december 1957.
Een analyse van de geregistreerde
mannelijke arbeidsreserve geeft bet vol
gende beeld: seizoenwerkloosbeid 2500,
wrijvingswerkloosheid 800, minder ge-
schikten 770, structuurwerkloosheid 1300
en conjunctuurwerkloosheid 150. De ge
registreerde vraag naar mannelijke ar
beidskrachten is momenteel erg klein en
betreft slechts een aantal van 130.
Eind december stonden in totaal 318
vrouwen ingeschreven als werkzoeken
den tegen 230 eind november en 349 eind
december 1957.
125 jaar Fa. Beij de Jonge
GOES. Het jubileum ter gelegenheid
Duine en S. van Brander; Cornelia C., d.
van het 125-jarig bestaan van de firma
T. Faberij De Jonge, waarin thans het
vierde en vijfde geslacht in de lijn van
de „gouden De Jonge" als nazaat van de
„ijzeren" en „koperen" optreedt, is een
bijzondere gebeurtenis geworden. Nadat
in de ochtend de firmanten met het per
soneel het heuglijk feit hadden herdacht
waarbij ieder personeelslid een aan
denken in de stijl van het bedrijf ontving
begon om tien uur een receptie, die
de gehele morgen en daarna de middag!
voortduurde. Een onafgebroken stroom
van zakenrelaties, leveranciers, klanten,
vrienden en collega-winkeliers uit ande-
re branches vulde de gehele dag de tot*
receptiezaal ingerichte ruime winkel, die
door de vele bloemstukken een bijzonder
fleurig aanzien kreeg.
Het college van b. en w. van Goes in
zijn geheel kwam gelukwensen aanbie
den. Bij de geschenken, die werden aan
geboden, waren er, die een bijzonder ka
rakter hadden, zelfs in het bedrijf van
de kleinodiën.
De firma Gerritsen en Van Kempen
bijv. bood een zware zilveren plaquette
aan, waarop het feit van het jubileum
was vastgelegd. Een andere firma had
uit rosekwarts een asbak laten slijpen,
in lijn en kleur van grote bekoorlijkheid.
Weer een andere bood een sigarettendoos
aan met in de deksel een zeldzame plaat
nifriet. Al met al voegde de geziene fir
ma een gloriedag toe aan het toch reeds
glansrijk bestaan.
Advertentie
IN NEDERLAND GEMAAKT
Van onze Middelburgse redacteur
MIDDELBURG In het gehele land
worden op het ^ogenblik voorbereidingen
getroffen om de vijftigste verjaardag van
H.M. de Koningin op waardige wijze te
vieren. Dat Middelburg als Zeeuwse
hoofdstad hierbij niet wil achterblijven
ligt natuurlijk voor de hand. In het be
stuur van de Koninklijke Vereniging
,,Uit het Volk - Voor het Volk" zijn
reeds enkele suggesties naar voren ge
bracht en is de wenselijkheid uitgespro
ken een zo groot mogelijk deel van de
bevolking in de gelegenheid te stellen
aan de feestelijkheden deel te nemen.
Teneinde nu te geraken tot een meer
definitieve samenstelling van het pro
gramma heeft het bestuur van de zo
juist genoemde vereniging besloten met
een aantal directeuren en hoofden van
scholen en bestuursleden van verenigin
gen en corporaties van gedachten te wis
selen in een vergadering, waarbij ook
het college van B. en W. wordt uitge
nodigd, met welk college uiteraard
nauw kontakt wordt onderhouden.
Deze bijeenkomst zal worden gehou
den op donderdag 15 januari des avonds
om acht uur in de bovenzaal van de
sociëteit „De Vergenoeging".
Als plaatselijk correspondente van dè
Suriname-zending te Sint Annaland
treedt op mej. M. J. Slager uit de Voor
straat. Zij heeft inmiddels een aantal le
den voor dit doel gewonnen. De contri
butie kan in vier keer worden voldaan,
deze bedraagt één kwartje per kwartaal
of fl,per jaar.
Van onze correspondent
BIERVLIET. Het echtpaar C. Dees-
Dingemanse te Biervliet, hoopt zondag
18 januari a.s. zijn 65-jarig huwelijks
feest te vieren.
De heer Dees werd 17 augustus 1871
te Vlissingen geboren; zijn echtgenote op
15 maart van dat jaar te Biervliet. Op
18 januari 1894 traden ze te Biervliet in
het huwelijk.
De heer Dees heeft een zwaar leven
als binnenschipper, eerst in de zeilvaart
en later op een motorschip, achter de
rug en geniet dan nu ook van een wer
kelijk verdiende rust.
Hij heeft zijn vrouw echter nooit mee
kunnen krijgen het water op. Sinds hun
trouwdag bleef ze op de wal. Hun hu
welijk werd gezegend met twaalf kin
deren, t.w. zeven jongens en vijf meisjes,
waarvan nog vier zoons en drie dochters
in leven zijn. Verder heeft het echtpaar
Dees nog zestien kleinkinderen en acht
achterkleinkinderen.
MET UITZONDERING VAN Z.-VLAANDEREN
Eigen nieuwsdienst
VLISSINGEN. Dit jaar zal Neder
land weer het land van samenkomst
worden van sportvliegers uit vele lan
den wanneer in juni een nieuwe door
de Koninklijke Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaart te organiseren sport
vliegers rally wordt gehouden.
Met de Belgische Aeroclub zijn via
een centrale commissie onderhandelin
gen gaande om deze rally tot een Bene
lux rondvlucht te maken. In ieder geval
zal het uiteindelijke vliegdoel de Rotter
damse vlieghaven Zestienhoven zijn, ter
wijl de mogelijkheid wordt overwogen
om bovendien het binnenkort te herope
nen vliegveld in Haamstede in te scha
kelen.
GOES. In Zeeland (met uitzonde
ring van Zeeuwsch Vlaanderen)wer
den in 1958 25.06 miljoen brieven, brief
kaarten, enz. per post verzonden tegen
29,91 miljoen in 1957.
In 1957 werden totaal 581.828 pakket
ten verzonden en 618.978 besteld. In 1958
was dit resp. 425.500 en 585.300, een da
ling dus van resp. 27 procent en 5,5*
procent.
Het giroverkeer nam toe. In 1957 wa
ren er 1958169 stortingen en 285220 uitbe-
taala'e cheques, in 1958 2048066 storten
gen en 292418 uitbetaalde cheques.
nummercapaciteit van de automatische
telefooncentrales met 2300 nummers
worden uitgebreid.
In 1959 zullen de centrales Kruiningen
en Nieuwerkerk ieder met honderd
nummers worden uitgebreid.
Het telefoonverkeer steeg in Zeeland
met tien procent.
Telegraaf
Door de toename van telefoon- en te-
lexverkeer liep het aantal verzonden en
ontvangen telegrammen ook in 1958 ver
der terug. In 1957 135743 stuks tegen in
1958 123800 stuks.
Telefoon
Het aantal telefoon-aanslüitin'gert in
Zeeland (behoudens Z.-Vlaanderen) dat
per 1 jan. 1958 14.729 bedroeg, zal me\
(naar schatting) 700 aansluitingen toene
men.
Het aantal aanvragen, dat nog op de
uitvoering wacht, bedroeg per 1 jan.
1958 490 en bedroeg ultimo 1958 onge
veer 300. Deze afneming van het aan
tal wachtenden wordt enerzijds veroor
zaakt doordat de nieuwe vraag naar te-
lefoonaansluitengen geringer is gewor
den door de tariefsverhogingen en de
minder gunstige conjunctuur en ander
zijds door uitbreiding van de capaciteit
van een aantal volbezette telefooncen
trales.
Als gevolg van het in ruimere mate
beschikbaar komen van gelden dan aan
vankelijk werd verwacht, kon de totale
Bij 's H.H. Kinderen
GOES. Op de rijksweg is een motor
bakfiets van de melkhandelaar de S. uit
's-Heer Hendrikskinderen door een
vrachtauto aangereden. Op het moment
van de aanrijding bevond de melkbezor
ger zich niet bij het voertuig, dat op
een uitwijkplaats onder Wissekerke ge
parkeerd stond. De bestuurder van de
vrachtauto is na de aanrijding doorgere
den. De lading werd weinig beschadigd,
doch het voertuig liep flinke schade op.
De rijkspolitie stelt een onderzoek in
naar de identiteit van de dader.
MIDDELBURG. Gezien het succes,
waarmee vorig jaar de door de scheids-
rechtersvereniging „Walcheren" uitge
schreven spelregelwedstrijd werd be
kroond heeft men besloten ook dit jaar,
zij het op kleiner schaal, eenspelregel-
wedstrijd te organiseren. Om finantiële
en organisatorische redenen zal men zich
ditmaal tot het eigen rayon, dus Walche
ren, bepalen. Het is de opzet, dat in
groepen van 5 personen van een en de
zelfde vereniging aan deze test zal wor
den deelgenomen, met dien verstande, dat
van elke vereniging ten hoogste twee
groepen voor deelname in aanmerking
kunnen komen. Elk der 5 kandidaten
krijgt een drietal spelregelvragen te be
antwoorden, die dan door een uit drie
personen bestaande jury worden gehono
reerd met maximaal 10 punten per ant
woord. Een feilloos antwoord van een
kandidaat levert zijn ploeg dus 30 punten
op. Een niet geheel juist of volledig, maar
niet fout antwoord kan dus naar even
redigheid nog punten voor de ploeg op
leveren.
Los van deze spelerswedstrijd zal bij
voldoende deelname een soortgelijke test
worden gehouden voor bestuurs- en com
missieleden der verenigingen. Het ligt in
de bedoeling een en ander op één avond
in de maand februari af te werken.
Voor de winnende ploegen is een prijs
je beschikbaar.
AMSTERDAM. Het congres van de
stichting Verenigde studenten in de
theologische faculteiten in Nederland",
dat rooms-katholieke en protestantse
theologen en aanstaande theologen van
de meest verscheidene kerkgenootschap
pen tezamen brengt en waar het thema
,,De kyriale waardigheid (dat is: Het
Heer Zijn) van Christus in de verkondi
ging aan de wereld" wordt behandeld is
donderdag te Amsterdam voortgezet met
een inleiding van dr. J. M. de Jong uit
te praten.
het hout belsngrijk gereduceerd.
Wat betreft de metaal- en al'valstof-
fenhandel trad in d<> tweede helft van
het jaar herstel in. Voor het jaar 1959
kan niet van optimistische verwachtin
gen worden gesproken.
De verkoop van bouwartikelen ijzer
waren en aanverwante artikelen was in;
het begin van 1958 veel minder dan in
het voorjaar van 1958. In de zomer
nam de omzet toe. Hetzelfde deed zich
voor bij de handel in bouwmaterialen.
De groothandel in pharmaceutische
artikelen gaf in 1958 een stijging te zien
KAPELLE. In Kapelle-Biezelinge op
de veiling ziin woensdag de eerste Con
ference uit het koelhuis geveild. Hier
voor is een zgn. ..pool" gevormd. Dat wil
zeggen dat er regelmatig elke veiling- i van ongeveer zes procent,
dag een kwantum zal worden verkocht
en de telers krijgen als alles verkocht
is, de gemiddelde prijs uitbetaald. Het
totale aanbod van de „pool" is 100 ton.
Dit zal worden geveild in ongeveer 4
weken. Woensdag werd een kwantum
van 10 ton verkocht t.w. 7 ton huishoud
1 fijn welke opbrachten 52 tot 52.80
en 3 ton huishoud grof waarvoor 56.80
per 100 kg werd betaald. Vrijdag zal op
nieuw 10 ton worden geveild. De prijs
welke werd betaald is zeer bevredigend.
Landbouw prod likten
De handel in aardappelen verliep
vrij gunstig. De uienhandel is momen-l
teel lonend. De teelt van plantuitjes nam
toe. Bij de export neemt Zeeland het
grootste deel voor zijn rekening.
De handel in granen, zaden en peul
vruchten had een rustig verloop, al-1
thans rustiger dan in voorgaande jaren.
ZIERÏKZEE. In de mu
seumzaal van het fraaie
Zierikzeese stadhuis staat
een honderd jaar oude geldkist.
Een weinig opzienbarend geval
letje, zo op het eerste gezicht.
Ik heb er even in gekeken
leeg. Maar wist u, dat uit die
oude, ijzeren kist een hele rits
huizen en twee kleuterscholen te
voorschijn zijn gekomen? En dat
er in die kist na verloop van
een aantal jaren weer een be
drag van rond 100.000.zal
zitten?
Laat ik u het nog sterker vertellen.
Talrijke Zierikzeeënaars hebben aan de
inhoud van de kist hun leven te dan
ken en tientallen weduwvrouwtjes van
zeevarenden kregen er een onbezorgde
oude dag door. Dat heeft de bekende
gemeente-archivaris, de heer P. VAN
BEVEREN, tevens secretaris-boek
houder van de Slavenkas, mij gister
middag temidden van vergeelde foli
anten en vervaarlijke kurassen uit de
doeken gedaan. Inderdaad, het heel
„slavenkas'" en dat is h-et dan ook
9 Om het naadje van de slaven-
kous te weten te komen, heb ik bij
de heer Van Beveren heel wat kalen-
dertjes tering moeten bladeren. Nu is
dat voor de Zierikzeese archivaris een
klein kunstje en hij schudde dan ook
zo die historie uit zijn kennersmouw.
1734. Dat was het geboortejaar van
de slavenkas. Men zal zich uit de
schoolboekjes de verhalen van de Al
gerijnse zeerovers herinneren, de
woeste piraten die onze (nu ook niet
altijd even brandschone) voorvaderen
ter koopvaardij op zee overvielen. Met
deze ruige knapen hadden onze Zeeuw
se voorouders het in de achttiende
eeuw te stellen. Geen wonder, dat het
bloed in hun aderen stolde, wanneer
de doodskopvlag aan de einder opdook,
want de zeeschuimers stelden zich
niet alleen tevreden met de kostbare
lading, maar ook de schepen en zelfs
de bemanning werden triomfantelijk
als buit meegevoerd.
Menige Hollander kwam z-o als galei
slaaf bij de Algerijnen terecht en het
spreekt, dat de thuiszittende families
daar nu niet zo erg blij mee waren.
Zo ook niet de Zierikzeese kooplieden,
die faun schepen met het fiere oranje-
blanje-bleu naar het Middellandse Zee
gebied plachten te sturén.
,,Dat moet uit zyn," spraken de Zie
rikzeese kooplieden en het stadbestuur
was het daar roerend mee eens. Maar
hoe? De Algerijnen bevechten was
geen kleinigheid. Men vond een op
lossing langs vreedzamer paden. „La
ten we geld bijeen brengen en de
slaven vrijkopen," vond de vroed
schap. En zo gebeurde het.
Elke reder stortte naar verhouding
van het aantal varende personeelsleden
een bedrag in een pot en ziedaar, de
slavenkas was geboren.
Dat was in 1734. De eerste slavenkas
in Nederland. „En tevens de eerste so
ciale voorziening," aldus de heer Van
Beveren, en daar is geen speld tussen
te krygen.
Af en toe kon er een Zierikzeeënaar
die op de slavenmarkt werd aange
boden, worden vrijgekocht en hij keer
de dan met nieuwe moed naar Schou-
wens hoofdstad terug. Maar ook aan
de slavernij kwam gelukkig een
einde en dus ook aan de slavenkas.
Neen, toch niet, want de slavenkas, on
der het toeziend oog van de vroedschap
en beheerd door vijf regenten, werd in
ere gehouden. Het lieve sommetje, dat
was aangegroeid tot enkele tienduizen
den guldens (thans rond 100.000,-)
werd bestemd voor een soort fonds tot
oprichting en instandhouding van de
welbekende proveniershuizen voor oud
zeelieden. En daarin werd almaar door
die bijdrage gestort, tot in het begin
van onze 20e eeuw toe.
Toen werd het een pensioenfonds, en
de laatste weduwe van de betalende
kooplieden ontving in 1937 nog het
prettige bedragje van 70,60 per week.
Een der weeuwtjes trok nog profijt
van een vroeger snoepreisje van haar
man. Kunsthandelaar Gudde mocht na
melijk eens een zeereisjes mee naar
De kleine Kees Blom uit
Zierikzee bekijkt nieuwsgierig
cle slavenkasdank zij wel
ker inhoud hij straks naar
een nieuwe kleuterschool kan
gaan.
J)
Engeland maken en had toen ook een
premie in de kas gestort. Wie had ge
dacht dat zijn lieve vrouw daar nog
vele jaren plezier van zou beleven.
Want 11a zijn dood kreeg ze eveneens de
wekelykse uitkering. Tot aan haar 103e
levensjaar
Toen in 1937 de laatste pensioen-!
genietende weduwe overleed, besliste
de gemeentex-aad want die mag de
bestemming bepalen, aldus is in de
statuten vastgelegd, mits het geld maar j
aan Zierikzeeënaars wordt besteed
dat de tien ton belegd moesten worden, j
In Zierikzee is de koopmansgeest nim
mer zoek geweest en zo werden de be-1
leggingen weldra weer met winst van
de hand gedaan om na de februari- j
ramp het geld in bouwcertificaten te
steken.
Ook deze werden weer met winst
verkocht, om de bouw van woningen
te kunnen financieren. De woningen
kwamen er en geleidelijk vloeide de
100.000 terug in de inmiddels tot een
doos van Pandora geworden slavenkas.
Maar opnieuw stroomde de wonderolie
nu voor de financiering van een Chris-
telijke en een openbare kleuterschool.
Die beide scholen kwamen er onlangs,
hoewel niet een van deze kleuters
en wie van de ouders wel? wist dat
deze prachtige aanwinst te danken is
aan het particuliere initiatief van hun
18de eeuwse vroedschap en burgerij.
„Ja, in die dagen was regeren een
kunst," vindt de archivaris ervan, en
in mijn fantasie zag ik hem even zijn
(eveneens denkbeeldige) pet lichten.
„Tegenwoordig wordt alles gefinancierd
door de banken, maar toentertijd deden j
de schepenen dat zelf."
Vijf commissarissen en de secr.-boek-l
houder beheren nu de slavenkas. Een
lege kist. jawel. Maar geleidelijk zal
het geleende sommetje van 100.000 in
de ijzeren kist terugdruppelen.'En dan?
Ja. dan zal de wonderkist opnieuw kun
nen meewerken aan de uitbouw van
Zierikzee
E11 laten rode-brillen-kijkers als Evert
en al die andere verongelijkte rood
huiden nu nooit meer zeggen, dat Drees
en Suurhoff ons toch zo prachtig de weg
gewezen hebben, want dan denk ik even
aan onze stoere opa's van 1734 en die
waren toch heus geen socialist.
1HK
Uéé 11.11
Driebergen over het onderwerp „Chris
tus, Kurios en hedendaagse mens.
Op aandringen zowel van protestantse
als van rooms-katholieke leden van de
V.S.T.F. heeft men zich met het centrale
thema aangesloten bij het onderwerp van
het komende congres van de Wereldraad
van Kerken te Ceylon. Men gaf daarmee
gehoor aan het verzoek van de Wereld
raad tot het leveren van een constructie
ve bijdrage ter uitwerking van dit the
ma. De veelzijdigheid van het onderwerp
dwong de studenten tot bepei-king. De
uiteindelijke formulering werd aldus:
„Hoe en in hoeverre worden het feit, de
methode en de middelen van de verkon
diging gekarakteriseerd door de kyriale
waardigheid van Christus?"
Prof. dr. E. C. F. A. Schillebeeckx uit
Nijmegen sprak als eerste over dit on
derwerp onder de titel „Christus, de Ku
rios (Heer) in woord en sacrament". De
r.k. hoogleraar maakte in zijn inleiding
onderscheid tussen de primitief-apostoli
sche vei'kondiging en het kerkelijk kerug-
ma (boodschap). Het pi'imitief apostolaat
droeg een eenmalig karakter, ontleende
de inhoud van haar boodschap aan on
middellijke oog- en oorgetuigenis, in te
genstelling tot het kerkelijk kerugma.
Prof. dr. A. J. Rasker uit Leiden sprak
vervolgens over „Het Heer zijn van
Christus en de profetie der kerk". „Ku
rios" is volgens spreker de titel die
slechts God toekwam. Wanneer Paulus
de naam Kurios op Christus betrekt, ziet
hij daarmee op het Heer-zijn van Chris
tus als de vervulling van het Heer-zijn
van Jahwe. De fundering van het Heer
zijn van Christus ziet spreker ook in het
Oude Testament.
In de middaguren besprak de heer C.
Wegener Sleeswijk. sociaal-geograaf van
de gemeentelijke dienst der publieke
wei'ken. de sociologische aspecten van
het congresthema.
J ST.-ANNALAND. De gemeenteraad
dezer dagen in openbare vergadering
bijeen, heeft zich akkoord verklaard met
het plan voor de bouw van een nieuw
I dorpshuis.
Van de N.V. Bank van Nederlandse
Gemeenten is de aanbi^dte'? van een
vaste geldlening van 70.000, voor de
bouw van een oijzondere kleuterschool,
ontvangen. Tot deze lening werd met
enige voorwaarden overgegaan. Bij de
besluiten, daterende van 22 januari '58
en 16 december '58 is op de vergoedin
gen een voorschot verleend van 2400
I en 500 gulden. B. en W stellen' voor
het bedrag ter vergoeding ingevolge art.
73 van de wet op het kleuteronderwijs
vast te stellen op 2374,40 gulden en een
bedrag van 500 ingevolge art. 136. De
raad stemde daarmee in. B. en W. stel
len verder voor de nog openstaande ka
pitaalsuitgave van 1958 over te brengen
naar de dienst 1959 door de begrotingen
van beide jaren dienovei*eenkomstig te
wijzigen.
De vergadering kwam bijeen onder
leiding van de eerste wethouder, de
heer G. Goedegebure, die in verband
met ziekte van de burgemeester diens
taak overnam. Voorts haalde hij de di
verse gebeurtenissen van het afgelopen
jaar aan. zoals de aanleg van de nieu
we haven en de verbetering van de di
verse straten en riolering. Ook sprak
hij de wens uit, dat het bestuur der bij
zondere lagere school er spoedig in zal
slagen een volledige personeelsbezettinj
te krijgen.