Belangrijke bouwplannen
in de Zeeuwse hoofdstad
BULK EN SPECIALITEIT
OP DE EFFECTENBEURS
f eere houdt van oudmaar dan ook levend
Burgerlijke stand
Het Kerstverhaal
Gymnasium, politiebureau en
brandweer garage
Betaling koopsom leidde tot
belastingvermindering
W AT ER AAN SOMMETJES VASTZIT
Restauratie Oude Kerk
duurder dan verwacht
Conjunctuurpolitiek
nog wel nodig?
Bod Pradjekan-Tangarang
definitief; termijn verlengd
Opvallend verschil accentueert de groei
Voor kleine belegger zeer belangrijk
Interessant arrest levensverzekeringsbedrij f
Jeugclploeg tegen het
Rotterdams elftal
Bftterdag 6 december 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 5
Als ik u op dit ogenblik mijn span
aou laten zien, dan zou u, indien u ook
maar enige kijk op het werk hebt, di
rect zeggen: ,,0, die zitten te rekenen."
Dat is ook zo, en het is daaraan te mer
ken, dat ze met zo'n hevige ernst be
zig zijn, wat niet te verwonderen valt,
want het is zulk een allerbelangrijkst en
ook een uitermate moeilijk vak. Denk
eens in, als goede rekenmeester, of
-meesteres (dat is tegenwoordig ook al
mogelijk), hebt je toch maar de kans
om minister van Financiën te worden.
Ja, zélfs een minister van Financiën is
doodgewoon bij een ,,schooljuffer" be
gonnen met 1 plus 1 is 2. Als je daar
ais schooljuffer om denkt, krijg je eer
bied voor je zelf. Maar vlak ook die an
dere kant niet uit. Al die honderddui
zenden huisvrouwen in ons land, als die
eens niet konden rekenen, hoe kregen ze
dan ,,de eindjes aan elkaar geknoopt?"
Dan sloegen alle huisvrouwen failliet en
dan kon zelfs de knapste minister van
Financiën met zijn landelijke huishoud-
portemonnaie niets aanvangen, want die
zou ook leeg blijven.
Nou, zulke consequenties zitten er toch
maar aan onze sommetjes vast. Eilacy
zijn het niet allemaal prima rekenmees
ters en -meesteressen! Geleerd door bit
tere ervaringen kan ik het zowel van
bovenaf zien, dat het vanmiddag met
Tineke weer grondig mis gaat in het re-
kenschriftje en als ik dadelijk even speu
rend een ommegang maak, weet ik
voor honderd procent zeker, dat het bij
Willem, niet te verwarren met onze
Wim, ook weer radicaal mis zal zijn.
Het is nodig, dat ik naar Tineke
draaf, wil er weer niet een bladzijde in
het rekenschriftje vies verknoeid raken.
Het zal Tineke een zorg zijn, maar mij
wel. Ze schrijft de sommetjes op en zet
dan maar voor het vaderland weg er
wat achter. Ze blikt zo nu en dan wel
bij haar bankbuurtje en als ze ziet, dat
die wat anders heeft staan, wel dan is,
althans voor haar, de eenvoudigste ma
nier, dat je even je vinger met ..spuug"
nat maakt en zo over de verse inkt
veegt, dan raakt dat oude cijfertje wel
onder de voet en kan buurmeisjes cijfer
daar een plaatsje vinden. Kan niet sim
peler, wel? Tineke vindt het allang goed,
want ronduit gesproken, heeft ze maling
aan alle sommen. Nee, dan „mooie les-
sies leze?", daar is ze kwiek genoeg in.
Ik ben net bij Tineke's bank als de
natte „spuug"vinger blak bij het schrift
je is. Tineke kijkt me gewoonweg ver
wijtend aan, omdat ik verhinder de zaak
tot een goede oplossing te brengen Ver
schrikt is ze niet in het minst. Ver
wacht ik ook niet, de jongedame nu
wel kennende. Al kijkt zij dan ook ver
wijtend, ik doe het eveneens en nog
méér ook. Voor vandaag is echter Tine
ke's rekenschriftje weer veilig gesteld,
al is daarmee niet gegarandeerd, dat er
goede antwoorden in komen. Maar de
„spuugveeg" dan toch niet. Nu ik toch
wandel, kijk ik meteen eens op Wil-
lem's blaadje. Natuurlijk weer radicaal
mis. Het is me tot nu toe niet gelukt
Willem blijvend het verschil tussen plus
en min bij te brengen. Hij voegt con
stant alles bij elkaar. Van „min", dus
iets weggeven, wil hij niet weten. En
kel maar bij elkaar brengen. Ja, eigen
lijk zou daar dan toch wel een excellen
te minister van Financiën in steken!
Maar in het alledaagse leven gaat het
toch zo niet. Daar moet je kunnen ge
ven en nemen. En voorlopig poog ik onze
Willem voor het alledaagse leven klaar
te maken. Daarom wring ik me weer
eens in het bankje naast hem en Wil
lem is gewillig genoeg en met toegewij
de ernst leest hij de woorden van mijn
lippen en aan instemmend knikken ont
breekt het ook niet. We gebruiken als
hulpmiddel het materiaal, dat we het
dichtst bij de hand hebben en wel in
letterlijke zin, want met te zamen onze
20 vingers zijn we hevig in de weer.
Als er „min" staat laat ik Willem mijn
of zijn vingers eenvoudig onder de bank
wegmoffelen. Zo nu en dan kijk ik eens
naar de rest van mijn kroost, want ze
moeten niet al te gerust zijn ten aan
zien van mijn toezicht. Dat is bij reke
nen te verleidelijk. Willem heeft net al
le tien mijn vingers, de duimen dus in
begrepen, onzichtbaar gemaakt, door ze
onder de bank weg te stoppen. En wer
kelijk het was goed, want er stond een
minnetje". Willem blij en ik ook
voor een klein ogenblikje, want ik vrees,
dat als ik een keer een som met een
plusje onder zijn neus houd dat we weer
in de narigheid raken, wat me spijt om
de knaap, want al is hij dan in het re
kenen een brekebeen, verder kan hij
wel aardig mee, al is hij op geen enkel
gebied een hoogvlieger. Hij heeft het
ook wel door, dat het met die re-
kenarij totaal mis is en dat drukt hem
neer. Enfin, we hebben hem weer eens
een duwtje in de goede richting gegeven
en met een bemoedigend woord verlaat
ik hem, mijn verstijfde leden uit zijn
bankje rukkend en trekkend.
Zo echter laat mijn student me niet
gaan. Hij heeft nog wat op zijn hart.
Opeens rechter zittend en met vreugdige
verzekerdheid zegt hij: „Juffrouw ikke
ken met twee oepels tegeliek oelaje.
En dan kijkt' hij mét die meewarige
blik naar mij, of ik mijn sommen niet
ken!
Van een onzer verslaggevers
VEERE. In Veere, rijk aan
historie en cultuur, is altijd wel
iets te restaureren. Dat werk gaat
dan ook vrijwel constant door. Ter
wijl bouwlieden van aannemer
Kodde de steigers zetten voor de
restauratie van het Hendrik Wil
lem van Loonmuseum aan de Kade,
kwam bij de massieve oude Her
vormde kerk een pittoresk poortje
gereed (zie foto).
Vroeger was dit dichtgemetseld,
maar nu de fa. Kodde de muur
onderhanden had, is het poortje
weer opengebikt en komt nu weer
in volle glorie tot zijn recht. De
oude, slingerende muur nadert ook
haar voltooiing.
Veere houdt van oud en historie.
Oud, maar niet dood. Daarom moe
ten de oude, hoge bomen rondom
de Hervormde kerk verdwijnen.
Successievelijk zijn ze alle dood
gegaan, waarna besloten werd deze
verre van fraaie levenloze stam
men uit het stadsbeeld te verwij
deren. Een groot aantal (zie foto)
is al omgezaagd, terwijl de rest
dezer dagen zal verdwijnen. Inmid
dels zijn echter reeds nieuwe boom
pjes geplant.
(Foto's Zeeuwsch Dagblad)
AMSTERDAM (ANP) Tijdens de
uitvoering van de eerste en de tweede
etappe der restauratiewerkzaamheden
aan de Oude Kerk te Amsterdam (totale
kosten 755.000) is gebleken dat de ge
raamde bedragen niet alle kunnen wor
den gehandhaafd. Ten dele is dit te wij
ten aan de slechte toestand, waarin het
gewelf van de kapel van het heilig graf
verkeert en anderdeels aan een stijging
der prijzen van natuursteen en brons.
Ook ten gevolge van een verzakking
van een steunbeer moeten er meer voor
zieningen worden getroffen aan de fun
deringen. De verhoging der kosten voor
deze werkzaamheden wordt geraamd op
twee ton, waarin bijdragen: het Rijk,
de gemeente en naar verwacht wordt de
provin'cie.
B. en W. van Amsterdam stelllen de
raad voor d'e reeds verleende subsidies
voor beide etappen der restauratie te
verhogen met 31.500 tot 205.875.
Advertentie
gebeiteld in steen
Rijken en armen, edelen, burgers en boeren
werkten in devote toewijding eendrachtig
samen om dit wonder van de middeleeuwen
te wrochten: de beroemde kathedraal van
Chartres* met voor de ongeletterden het
kerstverhaal gebeiteld In steen en gebrand in
glas. Een treffend en inspirerend artikel in
het decembernummer van Het Beste uit
Reader's Digest.
Verkrijgbaar aan de kiosken, bij de boek
en tijdschriftenhandel.
Eigen nieuwsdienst
MIDDELBURG. B. en W. van Middelburg deden de raad een
uitvoerige nota toekomen, waarin ze een overzicht geven van de stand
van voorbereiding van een aantal plannen voor belangrijke gebouwen,
waarbij ze enkele voorstellen doen, waarover ze van de raad een
principe-uitspraak vragen.
Gymnasium
Het in 1954 vastgestelde plan, om het
oude gebouw aan de Latijnse-School-
straat te verlaten en deze belangrijke
onderwijsinrichting over te brengen naar
de Kloveniersdoelen, waarbij dan een
of meer vleugels zouden verrijzen, blijkt
te komen op een bedrag van 1.210.000,
waarvan slechts 883.500 door subsidie
gedekt zou worden, zodat voor dit gym
nasium met plm. tachtig leerlingen de
gemeenten een extra uitgave van
335.500 zou moeten ó'oen. B. en W. ach
ten dit niet verantwoord en stellen
daarom voor. plannen te maken tot
bouw van een nieuw gymnasium met
elf lokalen, incl. gymnastieklokaal en
aula tussen Balans en Haringplaats, op
het terrein, dat tot 1940 werd ingenomen
door de St. Jorisdoelen. De nieuwbouw
zal dan moeten passen bij de Abd'ij met
de overige oude gebouwen en een afslui
ting van het plein moeten geven.
Politiebureau en
brandweergarage
Middelburg heeft naar het oordeel van
het ministerie van binnenlandse zaken
een der slechtste politiebureaus van ons
land. In 1956 is de architect P. Götzen
uitgenodigd, een voorlopig plan te maken
voor een nieuw ge douw op het terrein
van het tegenwoordige gymnasium. Dit
terrein blijkt echter buitengewoon on
gunstig voor een representatief gebouw.
Bovendien zou het moeten wachten op
verplaatsing van het gymnasium.
In 1948 en 1953 stond de raad kredieten
toe van f 320.300 voor de bouw van een
brandweer- en feinigingsgarage op het
en Breestraat. Deze plannen hebben zelfs
al goedkeuring van G. S. en een bereid
verklaring van de regering.
B. en W. stellen de raad thans voor,
van 'deze plannen af te zien en een nieuw
politiebureau met als achterbouw brand
weer- en reinigingsgarages te bouwen
op het terrein aehter de Houttuinen, dat
indertyd is gpkocht van de N.V. Alberts.
Gebouw Vrijz. hervormden
Nog altijd moet er een gymnastiek
zaal gebouwd worden, ter vervanging
van die in de abdij, die voor de oorlog bij
de verenigingen voor dit doel in ge
bruik was.
Ook moet het verenigingsgebouw van
de ver. van vrijz. hervormden dat in de
oorlog verloren ging worden vervangen.
B. en D. stellen nu voor, een gebouw,
bevattende een gemeentelijke gym
nastiekzaal en een verenigingsgebouw
voor de vrijzinnig hervormden te stich
ten aan de Bachtensteene. Deze zullen
dan een gezamelijke hoofdingang krijgen.
Deltamuseum
Ten slotte stellen B. en W, de
raad voor de Kloveniersdoelen, na
restauratie, te bestemmen tot
Deltamuseum. De minister voor
O., K. en W. en Ged. Staten kun
nen zich hiermee geheel verenigen.
In de toekomst zullen hier ook
andere verzamelingen in onderge^
bracht kunnen worden, terwijl in
de achter het gebouw liggende zg.
Hof van Tange een nieuwe attrac
tie als opvolgster van Miniatuur
Walcheren zou kunnen worden in
gericht, gedeeltelijk als openlucht
museum.
WESTKAPELLE
Geboren: Jakob, z.v. P. Willeboordse en J.
W. v. d. Welle; Jakoba, d.v. M. Janse en J.
Gabrielse; Pieter J., z.v. P. Heijt en C.
HET achter ons liggende jaar toont
duidelijk aan, dat het vrijwel over
bodig was paal en perk te steller aan
de ontwikkeling van de hoogconjunc
tuur in ons land, aldus de directie van
de H.B.U. De economische terugslag
in het Amerikaanse bedrijfsleven werd
onvermijdelijk ook in Nederland ge
voeld. Hierbij kwam nog de kwestie
Indonesië. Bovendien spelen psycholo
gische factoren een dusdanig belangrij
ke rol, dat men zich ook uit dezen
hoofde moet afvragen, of het voeren
van een conjunctuurpolitiek in Neder
land nog wel zin heeft.
Zou het niet van meer realiteitsbesef ge
tuigen, wanneer de overheid zich van
het terrein van de conjunctuurpolitiek
zoveel mogelijk zou distanciëren en de
economische ontwikkeling meer vrij
spel zou laten?, zo vraagt de directie
van de H.B.U. zich af. Heeft de econo
mische ontwikkeling niet aangetoond,
dat de bestedingsbeperkingsmaatrege
len in feite overbodig waren of althans
veel te laat kwamen?
De fiscale politiek en het prijsbeleid van
de overheid waren geheel en al inge
steld op het afremmen van de bedrij
vigheid juist toen het economische le
ven in Nederland behoefte kreeg aan
een stimulans ter* voorkoming van een
inzinking.
De teruggang in de wereldconjunctuur
vormde een ernstige bedreiging voor
de Nederlandse export. Om deze reden
hadden van regeringswege dan ook op
bevordering van de Nederlandse export
gerichte maatregelen moeten worden
genomen. Deze maatregelen bleven
evenwel achterwege juist in een tijd
waarin van opbouwende, dus moed ge
vende maatregelen een waardevolle
psychologische invloed uitgaat.
Spruijt; Adriana, d.v. K. Huiszoon en J. Lie-
vense.
Ondertrouwd: L. A. Kodde, 25 j. en P.
Faasse, 22 j.
Gehuwd: P. de Witte, 25 j. en C. Faasse,
19 j.
Overleden: J. Roelse, 72 j., e.v. M. Kaland.
HOEK
Geboren: Alice L., d.v. S. M. van Straten
en G. J. Bruggeman; Jan, z.v. A. F. van
Hoorn en W. C. E. Leppens.
Gehuwd: M. A. de Lyser, 22 j. en J. T.
Platteeuw, 23 j.; C. L. van Dixhoorn te Ter-
neuzen, 28 j. en J. M. Reminsen, 23 j.
Overleden: S. van der Welle te Terneuzen,
57 j.
VROUWENPOLDER
Geboren: Johanna N., d.v. P. Wattel en J.
Suurmond.
Overleden: C. van Maldegem, e.v. C. Meij-
ers, 70 j.
KORTGENE
Geboren: Henderik, z.v. I. Bolle en L. de
Waal; Anna P., d.v. A. Schippers en A. P.
Oranje te Goes; Marinus J., z.v. J. van Da
len en N. A. de Bruine; Leendert J., z.v. L.
G. Geelhoed en J. C. Zandee; Catharina C.
J., d.v A. de Lange en J. N. Platschorre;
Elisabeth G., d.v. H. C. Filius en M. W. Ale-
bregtse; Marinus, z.v. M. de Smit en C. L.
Janse.
Ondertrouwd: P. de Boer, 58 j. te Diemen
en E. Groenleer, 47 j.; H. de Vos, 27 j. te
Redwater (Canada) en C. Karman, 24 j.; W.
M. Bouwense, 21 j. en C. M. Dyke, 19 j.
Gehuwd: C. J. Seri er, 23 j. en J. J. Boot,
23 j.; J. j. van Fraassen, 30 j. te Wissenkerke
en P. N. Klaassen. 24 j.; W. F. F. E. baron
von Engelhardt, 30 j., te Andernach (Duits
land) en J. W. de Vos, 19 j.: R. J. Boeye, 33
j. te Axel en H. Goulooze, 21 j.; M. de Wit,
32 j. te Wissenkerke en S. Kramer, 29 j.
Overleden: J. Markusse, 76 j., e.v. P. van
der Maas; H. A. Hage, 82 j., e.v. C. Tien
pond; J. Platschorre, 50 j., e.v. P. C. Bou-
terse; J. Platschorre, 82 j., e.v. J. Verburg;
J. Verburg, 77 j., wed. v. J. Platschorre.
AMSTERDAM Aangezien een vol
doende aantal aandelen Cultuur Mij.
Pradjekan-Tangarang ten verkoop is
aangeboden, zal het bod' op deze stuk
ken definitief worden. Besloten is de
termijn van aanbieding tot 19 december
te verlengen. Tot die datum kunnen nog
aandelen worden ingeleverd.
Van onze beursredacteur
DE ONTWIKKELING in het
bedrijfsleven wijst erop dat
kleine en grote beleggers steeds
meer dienen te letten op het on
derscheid tussen bulk (producenten
van massa-artikelen) en speciali
teit (producenten van gespeciali
seerde goederen)Het verschil tus
sen beide soorten van produkten
is relatief en kan in eerste instan
tie worden gebaseerd op de om
vang van de markt. Over het alge
meen zet zich een marktver-
nauwing in naarmate het produkt
zich van het stadium van grond
stof naar eindprodukt beweegt.
Grondstoffen bezitten meestal nog
een ruime aanwendingsmogelijk
heid en kunnen voor de fabricage
van talrijke eindprodukten wor
den gebruikt, maar het eindpro
dukt zelf is maar op één behoefte
ingesteld en heeft daardoor een
belangrijke marktvernauwing ver
kregen. Wanneer nu de eindpro
dukten nog weer in sterk gespe
cialiseerde vorm worden omge
bouwd, ondervindt de markt een
nog grotere beperking.
Tegenover dit nadelige verschijnsel
van een beperkte markt staat echter
weer het voordelige verschijnsel van
de prijs. In de naoorlogse jaren zijn
de detailhandelsprijzen aanzienlijk
meer gestegen dan die van de grond
stoffen en dit verschil is zelfs lang
zamerhand een onderwerp van ern
stige zorg geworden voor talrijke eco
nomen. Naarmate een produkt meer
is gespecialiseerd en tot de zg. spe-
cialité's gaat behoren krijgt het ook
een meer onafhankelijke prijsvor
ming, die vaak in de vorm van ho
gere winstmarges een voordeel af
werpt voor de producent.
Voorwaarden
Wil een bedrijf met zijn specialité's
slagen dan dient aan twee belangrijke
voorwaarden te worden voldaan: de nor
male markt moet zeer groot zijn en het
bedrijf moet over een krachtige re
search beschikken. De eerste voorwaar
de is het belangrijkste en wordt in de
vrije wereld nog het beste benaderd
door de grote binnenlandse markt van
de V.S. De gewone markt van ongeveer
180 miljoen mensen is daar zo groot,
dat kleinere deelmarkten voor extra ge
specialiseerde produkten een grote kans
van leven hebben.
Men ziet in de V.S. dan ook talrijke
bedrijven van dit soort welke tegelijker
tijd steunen op een krachtig research-
apparaat. In omvangrijke laboratoria
worden dagelijks onderzoekingen ver
richt teneinde en dat is juist het doel
van deze research het kwaliteitspro-
dukt op peil te houden en vooral om
steeds nieuwe specialité's aan het totale
assortiment toe te voegen. Op deze wij
ze wordt de totale markt, welke een
dergelijk bedrijf door het samenvoegen
van al die kleinere deelmarkten be
strijkt, automatisch groter.
Levensmiddelensector
Vooral voor kleinere beleggers is het
van groot gewicht dat bovengenoemde
tendens zich in sterke mate in de le
vensmiddelensector voordoet. Volgens de
beleggingsleer behoren aandelen uit de
levensmiddelenbranche door hun rustig
en solide karakter (levensmiddelen zi^n
nu eenmaal opder alle omstandigheden
noodzakelijk) tot een van de eerste
soorten, die een kleine belegger in zijn
portefeuille dient op te nemen.
Slaan wij eens het laatste jaarverslag
van de Libby, Mc-Neill Libby, een
producente van velerlei soorten groente-,
fruit-, vlees- en diepvriesconserven in
Chicago op, dan stuiten wij al spoedig
op de verzuchting van de directie, dat
alle voedingsmiddelenprijzen in de V.S.
sedert het gemiddelde van 1947'49 met
22 pet. zijn gestegen maar dat die van
haar ingeblikte conserven slechts met
10 pet. omhoog zijn gegaan, nauwelijks
of eigenlijk helemaal niet voldoen
de om de sindsdien schrikbarend geste
gen kosten te dekken.
En hier ziet u de nadelen voor een
bulkproducente ten voeten uit. Libby
brengt over de gehele wereld haar pro
dukten aan de man. Zij zijn ook tot in
onze Nederlandse keukens binnengedron
gen en toch kan het bedrijf zich maar
nauwelijks staande houden, louter en al
leen omdat de winstmarges in de bulk
zo gering zijn.
Ander geluid
Hiertegenover staan de zo succesvolle
General Foods en Standard Brands,
twee producenten van levensmiddelen
meest ook verpakt maar tevens twee
zeer actieve leveranciers van speciali
té's aan de lopende band. Elk jaar ver
laten talrijke nieuwe salade's, desserts,
puddingsoorten, aroma's enz. de labora
toria van deze bedrijven en zij verheu
gen zich reeds direct na de eerste ver
schijning in een opvallende populariteit.
Het leeuwendeel van de investerin
gen bij deze twee bedrijven gaat echter
ook naar de research en General Foods
is thans zelfs met de aanleg van een
uitgestrekt en kostbaar nieuw laborato
riumcomplex bezig.
Om te zien hoe verschillend bovenge
noemde drie maatschappijen, die ook op
het Damrak verhandeld worden en met
uitzondering van Libby in vele Neder
landse portefeuilles een eervolle plaats
innemen, zich sedert 1950 hebben ont
wikkeld volgt in onderstaand overzicht
een groeivergelijking waarbij de omzet,
nettowinst en dividend per aandeel even
als de gemiddelde koers van 1950 op
100 zijn gesteld.
De tussen haakjes aangegeven getal
len stellen de huidige notering voor. Het
blijkt dat Standard Brands en vooral Ge
neral Foods in nettowinst enorm konden
uitlopen maar dat Libby ondanks omzet-
verhoging haar kostenstijging niet heeffc
kunnen opvangen en lelijk in winstver
mogen is afgetakeld. Bovendien volgt uit
deze opstelling overduidelijk, dat het be
leggend publiek de mooie groeifondsen
General Foods en Standard Brands, al
terdege heeft opgemerkt.
Sector warenhuizen
Eenzelfde merkwaardige tendens speelt
zich af in de sector der warenhuizen in
de V.S. Hier staan bijvoorbeeld tegen
over elkaar Woohvorth, de verkoper van
goedkope massagoederen (onze Hema)
en Sears Roebuck, die meer gespeciali
seerde en luxe artikelen aan de man
brengt. Op dezelfde wijze als in het vo
rige is ook in onderstaand staatje een
vergelijkende ontwikkeling sedert 1950
uitgewerkt, waaruit blijkt dat Sears dui
delijk aan de kop gaat maar ook in
koersstijging de leiding aangeeft.
Woolworth
Sears Roebuck
Omzet
133
140
Nettowinst
p. aand. Dividend
Koers
90
120
100
120
90
220
51)
36)
Zelfs de omzetverhoging kon de kos
tenstijging bij Woolworth niet goed ma
ken omdat de winstmarges op de vol
gens eenheidsprijzen verhandelde bulk
goederen te gering zijn. Sears heeft het
er dank zij haar specialiteiten met de
verfijnde prijsstructuur beter van af ge
bracht.
Het Damrah
Geïnteresseerde lezers zullen zich on
getwijfeld met spanning afvragen of een
dergelijke tendens ook bij fondsen op
onze beurs waarneembaar is. Nu zij di
rect opgemerkt dat de Nederlandse bin
nenlandse markt bijzonder klein is en
dat een op export aangewezen bedrijf
met gespecialiseerde produkten op min
der solide basis berust. Vandaar dat ty
pische specialiteitsondernemingen in ons
land klein zijn gebleven en maar weini
gen de weg tot de officiële beurs heb
ben kunnen vinden. Toch zijn er wel
een aantal ruwe schetsen van de ge
analyseerde tendens aan te geven.
Voedingsmiddelen
Wat de voedingsmiddelensector betreft
zou men voor onze beurs de buikprodu
centen Centrale Suiker, Meelfabrieken
Ned. Bakkerij en Hero Conserven tegen
over Albert Heijn, Unilever en Zwanen-
berg-Organon kunnen plaatsen.
Bij gebrek aan gegevens (Nederlandse
ondernemingen zijn in hun publikaties
nu eenmaal niet scheutig) wordt onder
staand alleen de winst na belastingen
maar vóór afschrijvingen en reservingen
gevolgd en tevens zijn de dividenduit
keringen alsmede het koersverloop van
1950 met die van 1957 vergeleken.
Situatie 1957 op basis 1950 100
Centrale Suiker
Meelfabrieken
Hero Conserven
Albert Heijn
Unilever
Zwanenberg
Huidige koers
op gem. 1950
Winst
Dividend
100 als basis
150
110
135 (245)
140
150
125 (290)
115
100
84 (131)
210
122
140 (270)
214
200
300 (450)
220
170
135 (345)
Hoewel ,,bulk"-producenten als Centra
le Suiker en Meelfabrieken goed kunnen
meekomen, blijken zij toch niet zo krach
tig te kunnen groeien als de onderste
drie van de tabel. De betere ontwikke
ling van onze bulkbedrijven dan van die
in de V.S. moet echter eerder worden
gezocht aan de kant van de kosten (be
tere loonbeheersing) dan aan de zijde
van de prijzen. Albert Heijn (producen
te van eigen specialité's), Unilever (dank
zij een uitgebreide research telkens
nieuwe zeep- en vetprodukten) en Zwa
nenberg (vlees- en farmaceutische spe
cialiteiten) blijken in hun ontwikkeling
toch sneller vooruit te komen dan eerst
genoemde drie. Vooral de krachtiger
winststijging is hier opvallend.
Papier
Doordat in ons land in de sector van
de warenhuizen de bulk- en specialitei
tenverhandeling in één hand berust (Bij
enkorf beheert ook de Hema) kan hier
geen vergelijking worden opgesteld.
Wel kan tot slot van deze beschouwing
nog een opvallende vergelijking voor de
papierbranche Worden opgesteld, waar
de buikproducent Van Gelder (massa
krantenpapier) tegenover Bührmann (le
verancier van talrijke papierspecialitei
ten) kan worden geplaatst.
De al eerder gebruikte opstelling ziet
er voor deze twee bedrijven als volgt
uit:
Van Gelder
Bührmann
De les die vooral kleine beleggers
uit deze analyse kunnen leren is deze,
dat wil men van rust en aantrekkelijke
groei in één fonds verzekerd zijn, men
in de eerste plaats te rade moet gaan
bij gespecialiseerde voedingsbedrijven.
Maar ook in andere bedrijfstakken gaat
dit verschijnsel volledig op. Voor
waarde is dat de markt voldoende
ruimte biedt tot ontplooiing.
Winst
200
300
Dividend
133
200
Koers
120 (185)
300 (285)
LONDEN (Reuter). Op de Londense
vrachtenmarkt bleef de gemakkelijke stem
ming bestaan. Er werd afgesloten voor 9.500
ton zwaar graan van Halifax naar Londen
tegen 38/9, dee.-jan., 11.250 ton zwaar graan
van Vancouver naar Avonmouth tegen 65
sh., jan.-febr., 12.000 ton gerst van Brits Co-
lumbië naar Engeland tegen 75 sh., jan., 9.500
ton zwavel van Golfhavens naar Santos tegen
5, f.i.o dec.-jan. en 9.500 ton kolen van
Hampton Roads naar Rio de Janeiro tegen
5, dec.-jan.
Van onze belastingmedewerker
1\/TEN kan wel zeggen dat over ver-
schillende vormen van levensver
zekering veel strijd is geleverd met
de fiscus. Het is wel gebleken dat
de werkers in het levensverzekerings
bedrijf niet alleen uiterst actief zijn
bij het afsluiten van posten, doch
ook zeer militant zijn als het er op
aankomt om belastingbesparingen of
faciliteiten te verwerven.
Inderdaad is bij het afsluiten van
posten de mogelijkheid van belasting
besparing vaak een doorslaggevend
argument geweest. Doch meestal be
trof dat dan het feit, dat men tot een
maximum van f 3600 de betaalde
lijfrentepremie van het belastbaar
inkomen kon aftrekken.
Daarom verdient het arrest van de
Hoge Raad van 4 juni 1958 no. 13582
bijzonder de aandacht omdat daarin
een gloednieuwe mogelijkheid naar
voren komt die in voorkomende ge
vallen zorgvuldig overwogen en toe
gepast zal kunnen worden.
Het geval was als volgt: Een belas
tingplichtige, die gescheiden was en
wiens zoons aan de moeder waren toe
gewezen, had een studieverzekering af
gesloten en als begunstigde een van
zijn zoons aangewezen, die in 1955 de
ouderdom van 19 jaar had.
De studieverzekering bedroeg 6000,
en in december 1955 werd de eerste
kwartaaltermijn ad 250 uitbetaald. Op
verzoek van de vader werd deze ter
mijn aan zijn vroegere echtgenote over
gemaakt. De vader wenste deze 250
als buitengewone last te beschouwen en
derhalve terzake daarvan vermindering
van belasting te krijgen.
Afwijzing
Het afwijzende standpunt van de in
specteur hield in dat de zoon de uitke
ring als begunstigde en derhalve uit
eigen recht had ontvangen en dat ove
rigens de uitgaven niet op de vader
haddén gedrukt, aangezien deze uitga
ven waren gedekt door een verzekering.
De vader daarentegen stapte over
het feit, dat de verzekering rechtstreeks
aan de zoon betaalde heen en hield er
aan vast dat de 250 eerst voor hem
een vermogensvermeerdering was, waar
na hij het bedrag aan de zoon betaalde
voor diens onderhoud.
Het Gerechtshof was het niet met va
der eens. Het oordeel was hier dat de
uitkering niet eerst in het vermogen
van de vader terecht was gekomen,
doch door de zoon krachtens begunsti
ging onmiddellijk van de verzekerings
maatschappij was verkregen.
De Hoge Raad oordeelde echter dat
Situatie 1957 op basis 1950 100
General Foods
Standard Brands
Libby McNeil
Omzet
172
175
150
Nettowinst
p. 'aand.
226
140
32
Dividend
200
132
100
Huidige koers
gem. 1950
100 als basis
350
270
125
78)
60)
iiy2)
hier wel degelijk van buitengewone las
ten voor de vader sprake was. Al kreeg
de zoon dan ook zijn geld rechtstreeks
van de verzekeraar, dan ontving hij
haar nochtans Ingevolge het door de va
der gemaakte beding ten titel van door
laatstgenoemde te verstrekken levens
onderhoud.
En al had de vader zich door betaling
van een koopsom destijds van een recht
op uitkering van het uitbetaalde bedrag
verzekerd, dan nam dat niet weg dat
de uitgaven van 250 op hem (dus de
vader) drukte. De vader kreeg dus vol
komen zijn zin en daardoor de gewens
te belastingvermindering.
Niet de koopsom
Allerlei twistpunten over het al dan
niet aanvaard hebben van de begunsti
ging enz. deden hier niets terzake. Het
eenvoudige feit was dat de vader des
tijds een koopsom stortte voor een polis
waaruit later aan zijn zoon een uitke
ring werd gedaan ter bestrijding van
studiekosten, die zoals reeds eerder werd
beslist deel uitmaken van het levens
onderhoud.
Niet deze koopsom was destijds een
buitengewone last doch de uitkeringen
die daarna aan de zoon werden gedaan.
Men kan er van op aan dat dit interes
sante arrest door de fiscale deskundigen
van het Ievensverzekeringsbedrijf goed
benut zal worden en wellicht tot nieuwe
en nog grotere mogelijkheden aanlei
ding kan geven.
DEN HAAG. Het jeugdelftal van de
KNVB. dat op woensdag 10 december in
het stadion Feijenoord, tegen een Rotter
dams elftal om de Gouden Onafhankelijk
heidsbeker zal spelen, is als volgt samen
gesteld
Doel: v. Hees wijk (Blauw Wit); achter:
Veldhoen (Feijenoord) en De Jong (DWSA);
midden: Franssen (GVAV), Schilder (Spar
ta) en Althof (Blauw Wit); voor Lazeroms
(NAC), Rutten (MVV), Theunissen (Vites
se), Groot (Stromvogels) en Hosselaar (Spar
ta).
Reserves: Van Pelt (Feijenoord), de Groot
(HDVS) en Marcus (HVC).
Mijlpaalwoning in Gorkum
voor gerepatrieerd gezin
Ei&en nieuwsdienst
GORKUM. De tweeduizendste wo
ning, die na de oorlog in Gorkum
werd gebouwd, is gisteren door minister
mej. dr. M. Klompé geopend en door
het uit Indonesië gerepatrieerde gezin
van de heer O'Herne in gebruik geno
men.
De plechtigheid betekende tevens de
officiële opening van 22 nieuwe winkels
in hetzelfde complex, gelegen aan de
Kon. Wilhelminalaan. Eén van de win
kels zal door de heer O'Herne worden
ingericht als chinees-indiseh restaurant.
Minister Klompé was gevraagd de
plechtigheid te verrichten, zo zei bur
gemeester mr. L. ridder van Rappard,
omdat zij in het begin van dit jaar ee*
oproep heeft gedaan de repatrianten 4
Nederland op te vangen.