VAN BREKEN EN BOUWEN
MIJN HOND IS NIET
GEVAARLIJK"
Chefarine ,4
E
Gunstige ontwikkeling bij
chr. lyceum en chr. hbs
L
Eikerzee verliest zijn
(oude) hart
H. W. v. Loon-museum
compleet met „oudheid"
Griep? Chefarine„4"
doet wonderen!
Bejaardensociëteit Domburg
herdacht vijfjarig bestaan
ABDIJSIROOP
J
Donderdag 4 december 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Zeeuwscli Dagblad
Onverkwikkelijk
(I)
Onverkwikkelijk
(II)
Wens vervuld
Kantonrechter Middelburg
Herdershond heet kind
in het gezicht
TANDPASTA
IVOROL
WERKLOOSHEID 30
GESTEGEN
„Nu met Hope" uit
Bruinisse zestig jaar
HOOIMIJT IN BRAND
Toestemming voor
bouw ziekenhuis
te Goes
Jaarverslag 1957
Reizend Zeeuws Volks
toneel speelt „modern"
MÏSTONGEVALLEN OP
DE SCHELDE
1
Contractteelt voor de industrie
J
Ll
fceeimseg
lafibelaar
Ruzie om tapvergun-
ning van Koewaclitse
pastoor
Protestants-Christelijk
rjE SEMOB-SENATOR, de 86-jarige
prof. mr. A. Anema, heeft in de
Eerste Kamer de huidige politieke si
tuatie in ons land als „onverkwikke
lijk" aangeduid. Wü menen, dat dit een
juiste betiteling is en dat in het debat
in de Eerste Kamer ook wel duide
lijk aan het licht trad, dat de buiten
parlementaire actie van de voorzit
ter van de Tweede-Kamerfractie der
PvdA, de heer Burger, die onder ap
plaus van een aantal ministers met de
minister-president zeven eisen aan re
gering en parlement stelde voor het
verder deelnemen van de PvdA aan
de regering, de oorzaak is van deze
onverkwikkelijkheid.
De AR heer Ruppert, de CH heer
Kolff, de RK heer Kropman hebben
de zeven punten, „Burgers seven-up",
zoals ze wel worden aangeduid, tot
op het bot toe uitgebeend en er is
maar weinig vlees afgekomen. Ken
nelijk het is in de Eerste Kamer
heel duidelijk aangeduid en wij heb
ben het al eer geschreven dient het
hele optreden van de PvdA op deze
onparlementaire wijze alleen, om te
genstellingen in eigen kring te bedek
ken en tegelijk ook de opdringende
actie van de pacifistische socialisten
de wind uit de zeilen te nemen.
Het is inderdaad een onverkwikke
lijk geval.
Maar dat verwek je, als je als door
braakpartij alles wilt omvamen en om
vatten.
ONVERKWIKKELIJK is ook de ont-
wikkeling in Frankrijk.
Door een listige stembusmanoeuvre,
waarbij men de districten en de stem
verhoudingen zo verknipte, dat de
meerderheid der kansen naar één kant
moest vallen, is daar nu een nationale
vergadering uit de (stem)bus geko
men, die alle gevaren in zich heeft,
dat de toekomst van Frankrijk sterk
beïnvloed kan worden door mensen,
die veel verder willen gaan, dan ge
neraal De Gaulle ooit wenste. Ook al
heeft hij nog vele machtigingen en ook
al heeft de nationale vergadering niet
zo heel veel te zeggen hij kan aan
deze stembusuitslag niet voorbijgaan,
tenzij hij zelf ziet en vaststelt, dat het
een verminkte uitslag is. Doch dat zal
niet zo licht gebeuren.
Hoe dit ook zij, het blijkt wel, dat
Frankrijk op een sterk hellend vlak
is, waarvan men nog niet kan zien, of
de val gestuit kan worden en zo
niet in welke afgrond het glijden
zal.
Hier wreekt zich, dat in Frankrijk
feitelijk al sinds eeuwen het principi
ële element in de politiek nagenoeg
is uitgeschakeld. Het kwaad van de
Bartolomeusnacht en van de doorwer
king van de revolutiegeest wreekt zich
vandaag.
Dit is voor Frankrijk ernstig. En wij
betreuren dat om het Franse volk, dat
zoveel charmes heeft en dat de wereld
toch ook zoveel goeds geboden heeft.
Maar het is ook voor europa ernstig,
gezien de verwevenneid, die al ster
ker is geworden in ae naoorlogse tijd
en die ons volk in economisch en poli
tiek opzicht nauw aan f rankrijk neeit
verbonden.
Wat het op deze wijze met de EEG
en met de in AVO moet worden, is ons
een raadsel. Naar ons oordeel kunnen
wij ons niet door Frankrijk laten bin
den aan een politiek, die alleen op
sterke Franse nationalistische tenden-
zen is gebaseerd. Zulk een politiek
zou voor Europa en ook voor ons land
levensgevaarlijk kunnen zijn.
In alle betekenissen van net woord
moeten wij de vensters naar het wes
ten ruim open houden. Daarnaast zul
len wij ons ook niet kunnen verbinden
aan een politieke ontwikkeling, die
tegenover dictatoriale machten in het
oosten een andere dictatuur stelt,
waardoor de westerse democratie op
de duur geen verdediging meer heett
tegen de oostelijke, die deze naam
voert, om haar dictatuur te camoufle
ren.
De mannen, die in deze tijd op Euro
pees niveau onderhandelingen hebben
te voeren, hebben wel bijzondere wijs
heid nodig, om uit deze onverkwikke
lijke situatie nog iets goeds naar voren
te kunnen brengen.
QNZE COLLEGA van de Provinciale
Zeeuwse Courant ondersteunt een
initiatief, dat het Utrechts Nieuws
blad zou genomen hebben, om te pro
pageren, dat het overschot van de
AOW-premie wordt gebruikt voor de
weduwen- en wezenverzekering. Er is
hier echter geen sprake van een initia-
tief. Onze collega had dit al eer biji
ons kunnen lezen. En wij brachten het
niet als een initiatief onzerzijds, dochl
als een opvatting, die leeft in de krin
gen, die direct met deze materie te
maken hebben. De wens van onze col
lega is dus al vervuld, voor hij werd
uitgesproken.
Alleen, dat het nog een kerstverras
sing zou kunnen zijn, lijkt ons te opti
mistisch. Zó snel werkt de wetgevende
molen niet. En die is er toch voor
nodig, zelfs als het een noodregeling
zou zijn. Wij hopen dit laatste echter
niet. Want met noodregelingen hebben
we over het algemeen geen prettige er
varing.
Doch de zaak is in voorbereiding.
Dat kunnen we onze collega verzeke
ren. Als er op politiek terrein geen
gekke dingen gebeuren, is een regeling
binnen afzienbare tijd te verwachten.
Van een onzer verslaggevers
De 25-jarige W. A. A. de K. di
recteur van de Scheepsbouw Maat
schappij uit Terneuzen, hield op 17
september j.l. te Hansweert geen
toezicht op zijn hond, een Mechelse
Herder, zodat deze op een gegeven
ogenblik een erf oprende en een
drie-jarig kind, dat daar liep in het
gezicht beet. Het kind liep hierbij
dusdanige verwondingen op, dat
de wond naderhand door een arts
moest worden gehecht.
Voor de kantonrechter Mr. J.
Moolenburgh veronderstelde de K-
dat het kind evengoed tegen de
hond opgebotst had kunnen zijn.
De kantonrechter was dit echter
niet met hem eens, daar het kind
anders toch niet zulke verwondin
gen zou hebben.
Reeds vaker waren er klachten binnen
gekomen, dat de hond dikwijls vocht en
mensen aanviel, toch wilde de K. niet
toegeven, dat het dier gevaarlijk was.
De officier van justitie Mr. Ph. M.
chenkenberg van Mierop eiste f40 subsi-
dair 8 dagen, de kantonrechter vonniste,
daar de K. ook reeds de rekening van
de arts had betaalt f 25 subsidair 5 dagen.
De 56-jarige bloemenkoopman P. J. A.
uit Souburg moest voorkomen daar hij te
Vlissingen zijn motorcarrier had voort
geduwd en daarbij tegen een verkeerd
geparkeerde vrachtauto was gebotst.
„Het was zuiver een ongelukje," sprak
de man en veronderstelde dat er mis
schien een put in de weg was geweest,
waar de wagen veel sneller op reageert
als men hem duwt, dan wanneer men er
op zit. Hij lichtte een en ander met een
theatraal gebaar toe.
De officier eiste f 15 subsidair 3 dagen,
wat door de kantonrechter werd terug
gebracht tot f 12,50 subsidair 3 dagen.
Op 30 september hield de 60-jarige ver
tegenwoordiger L. G. de R. uit Roosen
daal stil voor de stopstreep bij het kruis
punt Scheldestraat-Paul Krugerstraat, zijn
aandacht werd plotseling afgeleid door
Advertentie
Vier werkelijk betrouwbare middelen
helpen elkaar en... doen wonderen f
Elk tablei Chefarine „4" bevat 4 genees
middelen, die in de gehele wereld beroemd
zijn geworden en millioenen mensen al
baat brachten. De vier middelen tezamen
werken nóg beter en helpen ook vaak dan,
wanneer andere middelen falen. ff
BEROEMDE GENEESMIDDELEN
IN EÉN TABLET
Tegen pijnen en griep. Geschikt voor de gevoeligste maag,
want die wordt beschermd door hei bestanddeel (hefarox.
Advertentie
DE BÉSTE en niet duur. Tube 95-70-45 et
Eigen nieuwsdienst
De werkloosheid in Zeeland is in de
maand november aanmerkelijk gestegen.
De geregistreerde arbeidsreserve (zoals
de werklozen tegenwoordig vergoelijkend
worden aangeduid) is gegroeid van 2.096
op 2.729, een vermeerdering dus met 633.
Procentueel behoort Zeeland tot de drie
provincies, waar de werkloosheid het
sterkst omhoog ging. Het landelijk percen
tage van de stijging in november was
11754. Maar in Zeeland bedroeg de stij
ging 130 pCt. Friesland met 139 pCt stond
helemaal bovenaan. Dan volgt Drente met
133 pCt. Groningen met Zeeland één der
provincies van sterke stijging, staat nu
lager, zij het slechts 1 pCt; het ging dus
met 29 pCt omhoog.
Overzien we de districten van onze pro
vincie, dan blijkt Goes, met een stijging
van 239 op 407 (70 pCt) bovenaan te staan.
Daarop volgt Zierikzee met een stijging
van 182 op 298 (64 pCt), vervolgens Ter-
neuzen: 778 op 980 (25 pCt) en tenslotte
Middelburg: 897 op 1044 (16 pCt).
Men verbinde hieraan nog geen voor
barige conclusies. We hopen deze week
nog wel in de gelegenheid te zijn, een
nadere ontleding van deze cijfers te ge
ven. Maar één ding is zeker: voor hen:
die in deze cijfers vervat zijn, voor de
werklozen dus, zal Sinterklaas geen vro
lijk feest zijn.
Bij de CoÖp. Boerenleenbank te
HOEDEKENSKERKE werd tot 1 decem
ber ingelegd 1.474.242,79 en in dezelfde
periode werd terugbetaald 1.194.215,56.
Het saldo van de (spaar) bank bedroeg op
1 december 3.543.082.56. Er kwamen 212
nieüwe spaarders bij, onder wie 53 in het
kader van de jeugdspaarwet.
een wielrijder rechts van hem, die een
klap op zijn auto gaf, of misschien zich
afduwde. Daar de fietser doorreed, lette
de R. niet meer op het verkeer van links
en volgde het voorbeeld van de wielrijder
zodat een van links komende wielrijder
plotseling krachtig moest remmen en ach
ter de auto omrijden om een botsing te
kunnen voorkomen.
De officier eiste voor deze onoplettend
heid 25,subsidair 5 dagen. De kan
tonrechter gaf toe, dat men vaak last kan
hebben van fietsers, die vlak naast de
auto's stilstaan en vonniste 15,subsi
dair 3 dagen.
Op 21 oktober werd de 53-jarige pluim
veehoeder J. M. uit 's-Heer Arenskerke
in staat van dronkenschap te Goes door
de politie op de openbare weg aangetrof
fen en mee naar het bureau gebracht.
M. zei echter dat hjj helemaal niet dron
ken was gewéést en voor alle zekerheid
zijn brommer voor het café had laten
staan en ijsbeerde zelfs de rechtszaal
door om aan te tonen hoe h(j gelopen
had toen hjj het café verliet. De officier
legde er de nadruk op, dat dit nu beslist
de laatste geldboete zou worden, daar M.
nu al voor de tweede keer voor een der
gelijk feit gedagvaard was.
Hij eiste 30,subsidair 6 dagen. De
kantonrechter hoopte het niet meer te
beleven dat M. nog een keer zou moeten
voorkomen. M. antwoordde dat hij dit ook
hoopte en dat het toch eigenlijk allemaal
niets gedaan was en hij er spijt van had.
Mr. Moolenburgh veroordeelde M. con
form de eis van de officier.
De werkzaamheden aan de nieuwe
keersluis te Zierikzee een enorm pro
ject vorderen snel. Omstreeks kerst
feest zal de sluis moeten worden opgele
verd. Foto Z.D.)
Van onze correspondent
BRUINISSE. Is er te Bruinisse
sprake van een opgewekt verenigingsle
ven, zoals dit blijkt uit de voetbalclub,
die wekelijks goede prestaties levert,
een duivensportvereniging, die op 12 de
cember een tentoonstelling organiseert
en een V.V.V. in wording, de grootste
plannen heeft toch wTel de muziekvereni
ging „Nu met Hope" in verband met
haar zestigjarig bestaan.
Op tweede Pinksterdag 1959 zal deze
vereniging een concours organiseren on
der auspiciën van de Kon. Ned. Federa
tie van Muziekverenigingen. Dit bete
kent, dat aan dit concours verenigingen
van buiten het eiland zullen deelnemen,
en dat muziekliefhebbers op deze dag
zeker iets bijzonders zal worden gebo
den.
Eveneens worden er pogingen aange
wend om ter gelegenheid van dit jubi
leum ook een drumband te presenter,èn.
Om de kosten te dekken worden rente
loze aandelen uitgegeven.
Eigen nieuwsdienst
Gistermiddag raakte een hooimijt bij de
boerderij van de Gebr. Vermuere, in de
buurtschap Steenhoven, onder Schoondij-
ke, door onbekende oorzaak in brand.
Aanvankelijk liet het zich aanzien, dat het
vuur de bijgelegen bedrijfsgebouwen be
dreigde. Door snel ingrijpen van de brand
weer werd dit gevaar echter bezworen.
Eigen nieuwsdienst
GOES. De minister van Soci
ale Zaken en Volksgezondheid
heeft zijn instemming betuigd met
de plannen tot het bouwen van een
protestants-christelijk ziekenhuis
te Goes met een capaciteit van 175
bedden.
Aanvankelijk bestond het plan een zie
kenhuis te stichten met 150 bedden, doch
het bestuur van de Stichting Prot. Chr.
streekziekenhuis was van mening dat dit
aantal té gering was.
Thans is dus gebleken, dat de minister
de zienswijze van het bestuur deelt.
Het stichtingsbestuur heeft in afwach
ting van de beslissing van de minister niet
stil gezeten, doch reeds veel voorberei
dend werk verricht voor de bouw van het
ziekenhuis op het Valckeslot.
GOES In het elfde jaarverslag (over
j 1957) van de Vereniging voor Christelijk
Middelbaar en Voorbereidend Hoger on
derwijs voor Zeeland wordt zowel voor
i het Christelijk Lyceum te Goes als voor
de Chr. H.B.S. te Middelburg gesproken
van een gunstige ontwikkeling van het
schoolleven.
Daarvoor is het bestuur zeer dankbaar.
De scholen hebben een grote omvang ge
kregen, terwijl de bereikte resultaten bij
de eindexamens tot grote voldoening
stemden.
Voor het godsdienstonderwijs kon nog
geen bevredigende oplossing worden ge
vonden. De oplossing wordt gezocht in
de richting van een full-timer, die te
vens met de pastorale zorg voor de leer
lingen wordt belast.
Van onze correspondent
DOMBURG. In hotel „Juliana"
werd onder grote belangstelling het vijf
jarig bestaan van de bejaardensociëteit
gevierd. Deze viering was mogelijk ge
worden door financiële medewerking van
gemeente en diaconie van de Ned. Herv.
gemeente, naar de leider van de bijeen
komst, de heer C. Minderhout, bekend
maakte.
Hij herinnerde er hierbij tevens aan,
dat door dezelfde instanties vijf jaar ge
leden de totstandkoming van de soos
mogelijk werd gemaakt. Het gebouw
„Rehoboth" met verlichting en verwar
ming werd gratis door de diaconie be
schikbaar gesteld. Hoewel in het begin
velen aarzelend stonden, is thans ieder
vol lof en is de deelname zo groot, dat
meer ruimte gewenst zou zijn.
Ds. J. v. Vliet, als voorzitter van de
Christelijke wijkverpleging, en wethou
der A. Passenier als waarnemend bur
gemeester (wethouder J. F. Seydel en
gemeentesecretaris B. Goedbloed wa-
Eigen nieuwsdienst
HULST. Het Reizend Zeeuws Volks-
neel, dat drie keer achtereen het Zeeuws
Landjuweel heeft gewonnen en daarmee
het vaandel definitief veroverde, breekt
dit seizoen met de traditie. Driemaal
achtereen heeft dit gezelschap, dat on
der regie van drs. L. Lockefeer werkt,
een stuk uit het klassieke repertoire ge
speeld, de laatste keren was het er een
van Molière.
Dit speelseizoen, nu er geen Zeeuws
Landjuweel is geweest, is gewijd aan
een moderne Amerikaanse thriller „Het
woord is aan de vermoorde" van Philip
Weathers. Gedurende de maand decem
ber worden opvoeringen gegeven te Sas
van Gent, Vlissingen en Kloosterzande.
Verder komt het R.Z.V.T. uit in de
eindwe.dstrijd van het landelijk landju
weel, waarin de succesvolle Zeeuwse to
neelclub vijf rivalen heeft.
ren eveneens aanwezig) spraken woer
den van blijdschap over dit werk.
Het is vooral de heer Minderhout, die
veel voor de totstandkoming deed. Het
zijn de dames J. Minderhout-Maramis
en zuster Cocq, die vijf jaar de wekelijk
se verzorging op zich namen.
Het jongste lid van de soos, mej. P.
Maas bracht in dichtvorm dank aan de
verzorgsters. Een oud-gediende, de heer
J. v. Huys, schetste op humoristische
wijze het leven op de soos-middagen.
Een door de gemeente aangeboden kof
fiemaaltijd liet zich goed smaken.
In de avonduren trad met veel succes
de eerste Zeeuwsche kamermuziekschool
op onder leiding van J. Adriaanse, uit
Vlissingen. De conferencier, de heer Tol
man sr. hield de stemming er in. Zang
en declamatie vulden verder de avond.
De heer P. Passenier, voorzitter van
de afd. van de bond van ouden van da
gen sprak woorden van dank uit voor de
welgeslaagde dag en voor alles, wat op
dit gebied in de gemeente gedaan wordt.
Eigen nieuwsdienst
KLOOSTERZANDE. Bij Walsoor
den zijn gistermiddag om vijf uur niet
minder dan vier binnenschepen tussen
boei 46 en 48 omhoog gelopen. Ongeval
len deden zich hierbij niet voor.
Woensdag vierden de heer en me
vrouw J. Scherpenisse-Moerland te SINT
ANNALAND hun 55-jarig huwelijksfeest.
Zij genieten een zeer goede gezondheid.
De grote moeilijkheid bestaat echter
in de keuze van de juiste man op de
juiste plaats, aldus de secretaris, ds. W.
C. van Burgeier, die verder de Ameri
kaanse reis van dr. D. Barends, de pro
motie van drs. M. W. Rombout en diens
benoeming tot rector te Zeist memoreer
de.
De penningmeester, de heer C. Duvekot
Lz., kon melding maken van een bevre
digend financieel verloop in het afgelopen
boekjaar.
Aan het Chr. Lyceum kon door de be
noeming van niet minder dan acht docen
ten bijna alle uren weer worden bezet.
Met inbegrip van de eindexamenliefheb
bers waren er aan het eind van het elfde
schooljaar 289 leerlingen.
Dr. Barends meent, dat er alle reden
tot dankbaarheid is voor de zegen, die
God heeft willen schenken.
De Chr. H.B.S. te Middelburg telt thans
304 leerlingen, die alle een plaats kunnen
vinden in de noodschool. De plannen voor
nieuwbouw hadden langzame voortgang;
de koopacte voor de grond is inmiddels
getekend. Voor een afdeling M.M.S. werd
nog geen goedkeuring verkregen. Direc
teur H. J. van Alpen kan eveneens te
vreden zyn over de resultaten van zjjn
leerlingen.
Advertentie
Ik riskeer niets:
juist in deze
maanden kan elk
hoestje verergeren
tot griep of bronchitis.
Daarom staat in ons
wisselvallig klimaat de ïjQ
fles Abdijsiroop altijd klaar, vy f* m
In ons gezin krijgt de hoest geen kans!
De 23 genezende bestanddelen
lossen het slijm op en verjagen
de ziektekiemen.
(AKKER SIROOP)
Het Bestuur van het Produktschap voor Groenten en Fruit heeft
besloten, dat in 1959 voor de conservenindustrie de mogelijkheid zal
worden opengesteld, om contracten voor de teelt van spinazie en sper-
ciebonen af te sluiten met niet aangeslotenen-A.
Dit betekent, dat b.v- ook boeren, die geen tuinbouwteeltvergunning
hebben, het volgend jaar voor de industrie spinazie en bonen op con
tract kunnen telen. Hiervoor zullen zij namelijk een bijzondere ver
gunning ontvangen. Hiermede ontstaat op dit terrein weer een geheel
nieuwe situatie.
OP HETZELFDE tijdstip, dat in het Schouwse dorpje ELKERZEE slopershanden een aanvang
maakten met de afbraak van de tweehonderd jaar oude Hervormde kerk, is men in VEERE
begonnen met een grondige restauratie van het oude patriciërshuis waarin de bekende schrijver
HENDRIK WILLEM VAN LOON leefde en werkte en dat nu het Van Loon-museum zal worden.
Een stukje dorpshistorie wordt te Eikerzee afgesloten, terwijl in Veere juist een brok afster
vende geschiedenis weer gaat opbloeien. Artemis toog gisteren met onze fotograaf naar beide
plaatsen, om deze contrasterende bouwactiviteiten vast te leggen.
ELKERZEE. Een groot dorp is het nooit geweest, dat Eikerzee.
Vijfentwintig boerderijen en huizen, meer hebben er daar nimmer
bij elkaar gestaan. Maar niettemin Eikerzee was een dorp. Met
een eigen kern: de oude kerk, de pastorie en de school. Dat was
Eikerzee. Was, want binnen luttele jaren is het aantal huizen
gehalveerd en geleidelijk verdween ook de kern. Over enkele
weken zal ook die kern zijn verdwenen.
Vielen pastorie en school reeds eerder ten van weer en water heeft getrotseerd,
onder slopershanden, omstreeks de jaar- Bij de jonaste watersnood, toen het wilde
^rlwfehondee?dgjaar 'oKrkVeÜ -ter een we, vrat door de ditken.
brokkeld en tot puin geslagen zijn. Deze kreeg de in zijn ouderdom vergrijsde kerk
buurman mij, „en ook niet alleen omdat
we er wat aan gehecht geraakt zijn
Waarom dan wel? Ze zeggen het op E1-'
kerzee niet met zoveel woorden, maar het
komt er maar op neer: nu zijn we hele
maal onze dorpskern kwijt. Én zo is het.
Het handjevol woningen staat vriendelijk
saamgedromd langs de landweg, maar een
kern zult ge er straks tevergeefs zoeken.
Zo is ook de bedoeling, want in
het wederopbouwplan stond niet Ei
kerzee maar Scharendijke als woon
kern aangeduid. En in die geest heeft
zich de verandering dan ook voltrok
ken. Steeds meer gezinnen trokken weg
naar Scharendijke en slechts weinig
huizen werden na de ramp weer in Ei
kerzee opgebouwd.
Of ze er nu werkelijk erg rouwig om
zijn die bewoners. „Welnee," antwoordde
week hebben sterke slopershanden het een z0 gevoelige klap die ze nimmer te een parmantig oud boertje en liet z'n
mes erin eezet. Het mes dat het hart i,oveU js gekomen. Het betekende het be- stompje sigaar speels tussen de lippen
gin van het einde; het einde, dat nu in draaien, „necênt, want strakkies kriege
zicht is.
mes erin gezet. Het mes dat het hart
uit de woonkern Eikerzee gaat snijden.
Karkas
we toch de saemenvoeginge, is 't niet zö?"
Het nieuwe- oude Van Loonmuseum
in Veere in de steigers (Foto Z.D.)
Ook voor de Hervormde gemeente be
tekent het slopen van de oude kerk geen
verlies. Op oogafstand immers, in Scha-
kerkgebouw, dat als een zieltogend slacht- ren(jijke? js een mooi modern kerkgebouw
Een triest gezicht, zo'n ontluisterd
offer ligt te wachten op de genadeslag
Weldra een uitgebeend karkas en ten
slotte zal een hoop stof de plaats op het
vluchtheuveltje markeren, waar eeuwen
lang de kerk (en voordien het nog oudere,
afgebrande bedehuis) heeft gestaan.
Uit cultuurhistorisch oogpunt is het ech
ter geen verlies. Veel schoonheid is er
aan het gebouw als zodanig niet op te
merken, zoals het door de eeuwen door in
het wijde Schouwse polderland de kracli-
uit het water gerezen en reeds sedert de
wederopbouw als bedehuis in gebruik.
Toch klinken de mokerslagen van de
sloper de omwonenden niet als het ritme
van vreugdmuziek in de oren. „Niet om
dat ik het zo'n mooi ding vindl!" zei een
De Elkerzeese aannemer zwaait drei
gend zijn slopershamer boven de oude
kerk. Zo zag onze fantasierijke fotograaf
liet tenminste. (Foto Zeeuwsch Dagblad)
VEERE. Wel eens iets van de schrijver Hendrik Willem van
Loon gelezen? In elk geval zijn naam wel eens gehoord, denk ik.
Dan weet u waarschijnlijk ook wel, dat deze Nederlandse Amerikaan
(die inmiddels reeds is overleden) een tijdlang in Veere heeft ge
woond en gewerkt. In de „Houttuin", een fraai patriciërshuis aan
Kade (no. A 62).
De industrie kon de laatste jaren na
melijk deze produkten reeds op contract
laten telen en kreeg hiervoor een speciale
vergunning. Maar daarbij gold dan de be
paling, dat enkel contracten mochten
worden afgesloten met aangeslotenen-A.,
dat zijn de tuinders met teeltvergunning
voor groentegewassen. Deze kregen dan
buiten hun normale teeltvergunning nog
een extra oppervlakte, die zij voor de fa
brieken konden benutten.
In tuinderskringen is men lang niet ge
lukkig met deze nieuwe maatregel van
het produktschap. Sedert 1933 bestaat in
de tuinbouw namelijk het stelsel van de
teeltvergunningen. Het tuinbouwbeleid is
hierop gebaseerd. Het is uiteraard wel de
vraag, of er voor de tuinbouwteeltregelin
gen, zoals we die tot op heden kennen,
wel recht van bestaan is onder de ont
wikkeling die we op de Europese markt
mogen verwachten.
Wanneer er geen teeltregeling is, be
staat steeds de mogelijkheid, dat b.v. boe
ren, die over voldoende grond beschikken,
zich gaan toeleggen op de teelt van tuin-
bouwprodukterï'. Hierdoor kan de markt
gemakkelijk worden verstoord. De huidige
situatie maakte, dat iets dergelijks niet
kon plaats vinden.
De nieuwe regeling voor 1959 van het
Produktschap voor Groenten en Fruit zal
de vrijheid, om spinazie en bonen te te
len, aanmerkelijk vergroten.
Het is te begrijpen, dat de tuinbouw
dit overwegend ziet als een aantasting van
haar reeds 25 jaar bestaand recht. Voor
de niet-tuinbouwbedrijven is er nu echter
een nieuwe teeltmogelijkheid bijgekomen.
Men mag echter niet vergeten, dat een
dergelijke teelt heus niet zo eenvoudig is
en niet alleen heel wat arbeidskrachten
vraagt, maar ook vakkennis. Hierdoor be
staat de kans, dat de uitbreiding van deze
teelt toch niet zo groot zal zijn.
Zoals onze krant vroeger al eens heeft
gemeld, is er destijds een „Hendrik Wil
lem van Loon-Stichting" gevormd die
d'eze auteur wil eren en zijn nagedach
tenis levendig houden voor onze kin
deren.
Mooi streven, zult u zeggen, en...? Ik
kan u thans vertellen, dat een begin is
gemaakt met de restauratie, zoals ne
venstaande foto duidelijk laat zien.
Wat gaat er nu gebeuren? heb ik aan
vader en zoon Kodde gevraagd, die als
aannemers op het werk aanwezig waren.
Dit kreeg ik te horen: het oude huis
wordt geheel in de oude styi terugge
bracht en de woning wordt daarna inge
richt als het Van Loon-museum met meu
bels, boeken en manuscripten van de au
teur. Maar dat zijn twee gescheiden za
ken. Reeds genoemde stichting verzorgt
(onder het wakend oog van Monumenten
zorg) de restauratie, terwijl in Amerika
een fonds is gesticht, dat de inrichting ter
harte zal nemen. Kisten met boeken en
manuscripten zijn al gearriveerd.
Ziet er goed uit, merkte ik op tegen
de aannemer-wethouder, maar toch
moest me iets van het hart. U moet na
tuurlijk weten, dat het oude huis van
Van Loon. waarvan de laatste iaren de
facade gevaarlijk voorover helde, zo
danig wordt gerestaureerd dat de bouw
vallige situatie blijft gehandhaafd. Wel
iswaar is er dan geen gevaar meer te
duchten voor instorten, maar de restau
ratie wordt uitgevoerd met (kunstmatig
aangebrachte) scheuren en verzakkin
gen, zowaar met scheve vensterbanken
en een weer net zo uitbuikende voor
gevel.
Men meende mg te kunnen vertellen,
dat dit waarschijnlijk een tegemoet
koming was aan de Amerikaanse
smaak, waarop ik mij heb afgevraagd
in hoeverre we bjj de doorsnee-Ameri
kaan nog van smaak en stijl kunnen
spreken. Ik vind dit kunstmatige oude
gebouwtjes-bouwen kitsch. Anders
niets. Net als de antieke kroonluchters
die men in historische vertrekken
steeds meer ver (ont)sierd ziet met
elektrische kaarsjes.
Niettemin kunnen we blij zijn met
de posthume eer, bewezen aan Hen
drik Willem van Loon en met de
verrijking van Veere's schoonheid. De
restauratie (buiten) moet 30.000.—
kosten. Als er voldoende financiën zijn
(milde gevers zijn nog altijd welkom),
kan het nieuwe (en oude) Van Loon-
museum tegen het a.s. zomerseizoen
gereed zijn. Compleet met scheve
vensterbank *en uitgebuikte fassade.
Eigen nieuwsdienst
Koewacht. In de gemeenteraad van
Koewacht is gisteren zwaar slag gele
verd over de vraag, of er een patronaat
(verenigingsgebouw voor de jeugd) een
verlof voor het tappen van bier c.d. moet
worden verleend. Het college van B. en
W. had dit gedaan. Het verlof staat op
naam van de pastoor.
Hiertegen keerde zich het raadslid
A. de Poorter, die het college ervan
beschuldigde, zijn macht het verstrek
ken van verloven en vergunningen be
hoort tot de competentie van B. en W.
te hebben misbruikt. Daartegen
voerden beiden wethouders aan, dat de
kritiek alleen uit oppositiezucht zou
zijn geboren. Zij dachten er niet aan in
het genomen besluit verandering te
brengen. Lange tijd werd hierover in de
raad gediscussieerd, zonder dat men
tot een oplossing kwam.
De begroting van Koewacht sluit met
een batig saldo van 15.300. waarvan
10.000 wordt gereserveerd. Niettemin
zei de voorzitter, burgemeester G. C.
E. M. Dierick, dat men niet al te op-
timisch moet zijn, want er staan
Koewacht slechte jaren te wachten, ge
zien de situatie in de vlasnijverheid.
DE COLLECTEBUS
RAMMELDE
De collecte voor Kinderzorg bracht
over de laatste drie maanden te Terneu
zen f256.45 op.
In St. AnDaland bracht de Klaproos
collecte f43.50 op en voor het zieken
fonds kwam f 171 binnen.
De Klaprooscollecte voor het Nederland-
Oorlogsgravencomité bracht te Sint
Maartensdijk op f 68.52.
POORTVLIET
Geboren: Jan W. D., z.v. w. j. van Doorn
i M. E. de Jong; Machelina J., d.v. I. den
Haan en C. J. Wielaard: Abraham C., z.v. a
P. Lindhout en D. Lindhout.
Overleden: A. Goudzwaard. 91 j.
