VLIEGKAMPSCHIP KAREL DOORMAN
EEN DRIJVEND
WARENHUIS
A=
OP de sabbat, die hierop volgde,
had de grote dienst plaats in de
Agnppensersvnagoge. De oudste
van de drie las de eerste verzen
van het hoofdstuk uit de Schrift,
dat voor deze sabbat gekozen was
en met moeite kwamen de woor
den diep uit zijn keel. Het grote
bedehuis was tot in de uiterste hoe
ken met mensen gevuld en dicht
op elkaar stonden ze in aandach
tige stilte tot ver buiten de ingang
op straat. Na afloop van het voor
lezen werd Jozef opgeroepen om
de Thorarol op te heffen en den
volke te tonen. Slank en ernstig
stond hij op de verhoging en met
beide handen hief hij de rol in de
hoogte, wendde zich naar alle kan
ten, zodat iedereen hem zien kon
en liet zijn vurige blikken over de
talloze menigte gaan.
Petsie
Pelle
Ping
KAPPIE en de zeeplantage
Ontspanning
Naar de zin
Twee honderd ton
Supertanker voor
Van Ommeren
Nederlandse regering
kreeg vier nota's
Rotterdams echtpaar in
Amerikaanse gevangenis
Uit de kerken
DAG-PUZZEL
Weekblad
Euromarkt staat open
voor wereldhandel
Maandag 1 december 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 2
de droge wasserij noteer ik. dat daar
op maandag en dinsdag totaal rond 400
witte overhemden gestreken worden!
Alles bij elkaar overdondert mij dat
enigszins. Maar als ik een paar dagen
later door de helikopter Salomé aan
wal gezet wordt te Invergordon, dan
besef ik, dat de Karei Doorman bijna
evenveel mensen herbergt als in dit
Schotse dorpje wonen. Dan wordt het
ook duidelijk, waarom er op ons vlieg
kampschip twee dokters en een tand
arts, en nog eens twaalf ziekenverple
gers zijn. Hoewel en dokter Sparrius
laat het mij graag zien de accommo
datie van de ziekenboeg met diverse
vertrekken, 26 bedden en een operatie
kamer, waarop ieder trots is, wel heel
bijzonder is.
DE KAREL DOORMAN huisvest
dus een flinke gemeenschap in een
gecomprimeerde ruimte, hoe groot
het schip ook lijkt als men er
gaat dwalen. Het gebeurde nogal eens,
dat ik de weg naar de zee vroeg
En toch schijnt iedereen het heel ge
woon te vinden, dat al deze voorzienin
gen er zijn.
Dat iedereen een prima kooi heeft,
mag een voldoen aan een eersterangs
eis worden genoemd. Maar eveneens,
dat er ruimte en gelegenheid is voor
ontspanning: om een biertje te drin
ken en tegelijk stoom af te blazen, om
een spelletje te doen („bingo" een
soort kienen, is zeer geliefd op het
ogenblik), om naar een concert te luis
teren, zodat even de schetterende amu
sementsradio vergeten kan worden, om
een brief te schrijven.
Over dit laatste weet de facteur,
korporaal-seiner W. A. Bruijnooge, een
belangrijk verhal te vertellen. Hoe
welgevuld de zes brievenbussen zijn
na een weekeinde. Op welke manier hij
met een „tjopper" naar de wal ge
bracht de blauwe, verzegelde nylon
postzakken moet zien kwijt te raken.
Met welke moeilijkheden hij vertrouwd
wordt gemaakt, als een jongen (ge
trouwd of ongetrouwd) „iets" heeft
aan de wal. Dat hij het soms druk heeft
met jongelui, die een brief geschreven
Vriendelijk klinkt het melodietje
op het carillon, maar op het hele schip
gaan dan de sigaretten uit: rookverbod!
willen hebben naar een meisje, met wie
zij in Engeland tijdens een oponthoud
van het schip kfennis hebben gemaakt.
EEN ZO GOED mogelijke postver
binding met „thuis" is zeer be
langrijk voor het moreel van het
schip. Even belangrijk, dacht ik,
als de geestelijke kracht, waarmee de
„vlop" en de „vlam" (zoals bij afkor
ting de vlootpredikant en vlootaalmoe-
zenier heten) kunnen helpen. Ik heb
gezien hoe prettig en ongedwongen
beiden zich bewegen, zowel voor- als
achteruit in het schip. En hoeveel ple
zier zij beleven als men het naar zijn
zin heeft.
Ik heb ook gezien, dat dit laatste
vaak het geval was. Ook heb ik voor
uit hartgrondig het tegenovergestelde
gehoord. Maar hoe kan dat anders in
een samenleving van 1200 dicht bij
elkaar wonende mensen? Iedereen heeft
zijn eigen gevoels- en gedaehtenwereid.
En dat ik die uitingen ervan heb ge
hoord, bewijst dat wij gelukkig vrij
zijn.
Vrij, waarvoor schout bij nacht
Karei Doorman pocht, toen hij op
27 februari 1942 met zijn vlagge-
schip De Ruyter in de Javazee ten
onder ging. Een telg van een groot
militair geslacht, dat nu op het Ne
derlandse vliegkampschip vertegen
woordigd wordt door de 22-jarige
achterneef van Karei Doorman: Itz.
3 Jan Diederik Doorman. Een jong
officier, die er terecht trots op is
op deze bodem te mogen dienen en
die er ook op past: hij wil vlieger
worden
door
Barend
Maaskant
LS <le Karei Doorman wil varen, moeten de opvarenden
van het Nederlandse vliegkampschip kunnen leven. De
chef van de slagerij, bottelier 1ste klas J. Meijer, was de
enige aan boord, die mij hun juiste aantal op deze reis zonder na
denken kon zeggen: 1173 man. Hij is dan degene, die elke dag
voor 180 kg vlees zorgt. Dat is rondweg ruim een halve koe. of dat
zijn twee varkens.
Van dergelijke hoeveelheden
zijn natuurlijk veel meer voor
beelden te geven. Korporaal
kok A. de Ruiter en zijn drie
hulpen verwerken dagelijks vijf
tot zes zakken meel om er 400
a 500 heerlijke broden van te
bakken: telkens 118 tegelijk in
twee elektrische ovens.
En majoor-kok G. Oenema weet
ook, dat zijn zeventien man in de
kombuis niet stil zitten. Op een
woensdag vertelde hij mij: Van
daag worden er 400 kg spruitjes en
1000 kg aardappelen gekookt voor
bijna 1100 onderofficieren en man
schappen.
Foto 1: Op de Karei Door
man verdwijnen per dag 400 a
500 broden in grage monden.
Die broden worden in eigen
bakkerij gebakken. Foto 2: Met
grote schoppen worden aan
boord de aardappelen uit de
boordevolle 500-liter kookketels
geschept. Foto 3: Tien paar
zolen en hakken per dag krijgt
de schoenmaker onderhanden.
Foto 4: Op het vliegkampschip
eten bijna 1200 man per dag
ruim een halve koe, öf twee
varkens per dag op. Foto 5: De
kleermaker aan boord heeft het
nu al druk met tropenkleding.
Foto 6: Wie passagieren wil,
wil ook netjes zijn. Op maandag
en dinsdag worden er in totaal
400 witte overhemden gestreken.
grote schoppen worden roestvrije stalen
bakken ermee gevuld.
Als het „snert"-dag is, kunnen de
mannen evengoed hun gang gaan. Dan
staat er 800 liter van klaar!
OBEEWESEL Ter hoogte van de
Lorelei is zaterdag op de Rijn het Ne
derlandse motorschip Haanswijk uit Am
sterdam in frontale aanvaring gekomen
met het naar Zwitserland varende mo
torschip Griësalp uit Bgzel.
De Haanswijk werd aan de zijkant
opengereten en liep aanzienlijke averij
op, de Griesalp kreeg slechts enkele
deuken.
Om zinken te voorkomen liet de Ne
derlandse schipper zijn boot op een zand
bank lopen. Een pompschip zal probe
ren het vaartuig naar een haven te
slepen.
VLISSINGEN (ANP) Op de werf
van de N.V. Koninklijke maatschappij
de Schelde te Vlissingen zal binnenkort
de kiel worden gelegd voor Nederlands
grootste motörlankschip.
Het schip zal 32.000 ton draagvermogen
hebben. Het wordt gebouwd voor re
kening van de rederij Phs. van Ommeren
N.V. te Rotterdam.
Van de werf van de Schelde werd
zaterdag het motortankschip London
Harmony te water gelaten, dat 19.000
ton meet; dit schip wordt gebouwd voor
een Engelse reederij.
42
En de blikken van alle Joden van
Rome hingen aan deze vurige jon
ge man, die nu de heilige rol van
de Schrift boven hun hoofden ge
heven hield.
In deze winter werden de drie
martelaars zeer gevierd. Lang
zaam kwamen ze bij, hun uitge
teerde lichamen wonnen nieuwe
kracht, op hun kaalgeschoren sche
dels groeiden nieuwe, dunne ha
ren en volgens de recepten van
Scribon Lang werden de littekens
van de ketenen op hun enkels be
handeld en ze genazen langzaam.
Ze werden van de ene gemeente
naar de andere en van de ene in
vloedrijke Jood naar de andere
gesleept. Ze accepteerden alle eer
bewijzen tamelijk onverschillig en
als iets dat hun vanzelfsprekend
toekwam. Toen hun krachten toe
namen, begonnen ze weer te pra
ten. Toen bleek, dat de marte
laars knorrige, kijvende en lasti
ge oude heren waren. Niets was
hun vroom genoeg en nooit wer
den de voorschriften volgens hen
streng genoeg in acht genomen.
Ze maakten ruzie met elkaar en
met ieder ander, liepen in Rome
•rond alsof Rome Jeruzalem was
en alle Joden aan hen onderwor
pen waren. Zij geboden dit en ver
boden dat tot Julianus hen er ein
delijk beleefd doch dringend attent
'op maakte, dat zijn Veliasynagoge
niet in hun tempelgebied lag. Hier
op vervloekten ze hem, wilden
'hem in de grote ban doen en een
algemene boycot tegen hem laten
Uitspreken.
Iedereen was ten slotte blij, toen
de scheepvaart weer begon m
'men hen naar Putecli kon bren
gen, vanwaar ze per schip de reis
naar Judea aanvaardden.
Jozefs taak in Rome was nu af-
gelopen, maar hij bleef nog. Dui
delijk en groot stond hem weer
het doel voor ogen, dat hij zich
'gesteld had, toen hij naar Rome
toog: deze stad te veroveren.
Steeds werd het hem duidelijker,
dat er voor hem maar één middel
was om dit doel te bereiken: de
literatuur. Vooral een omvangrij
ke stof uit de geschiedenis van zijn
land lokte hem. Al van jongs af
had hem in de oudste boeken van
zijn volk één verhaal het meest
geboeid en steeds weer bezigge
houden: de vrijheidsoorlog van de
Maccabeeërs tegen de Grieken. De
bevrijding van deze drie schriftge
leerden was immers niet het doel
van zijn reis naar Rome geweest.
Eerst nu voelde hij duidelijk,
waarom hij hierheen had willen
gaan. Rome was rijp om de wijs
heid en het geheim van het oosten-
in zich op te nemen. Het was zijn
taak de wereld een beschrijving
van dat pathetische en tegelijk
heldhaftige tijdperk uit de oude
geschiedenis van Israël te schen
ken. zodat iedereen zou heseffen:
dit land Israël is een uitverkoren
land en in dat land woont God.
Hij sprak met niemand over zijn
voornemen. Naar buiten voerde
hij het leven van een jonge man
uit-de hogere kringen, maar alles
wat hij zag, hoorde e.n beleefde,
betrok hij op zijn werk. Het moest
mogelijk zijn beide te begrijpen:
zowel het oosten als het westen.
DEN HAAG De regeringen van Por
tugal, Denemarken, Noorwegen en Zwe
den hebben zich met nota's, tot de Ne
derlandse regering gewend over de kwes
tie van de Europese Economische Ge
meenschap en de vrijhandelszone.
In de nota's wordt aangeaYongen op
het nemen van voorlopige maatregelen
in verband met de onderbreking van de
besprekingen over de vrijhandelszone en
het in werking treden van de E.E.G. op
1 januari 1959.
LOS ANGELES (UPI) Het uit Rot
terdam afkomstige Nederlandse echtpaar
S. is zaterdag -te Los Angeles wegens,
winkeldiefstallen op grote schaal ver
oordeeld tot een jaar gevan-genis.
Het echtpaar was indertijd gearres
teerd wegens winkeldiefstallen ter
waarde van bijna vijftig duizend gulden.
De rechter had toen beslisst dat het echt
paar moest worden vrijgelaten op voor
waarde dat het gestolene zou worden
vergoed. De beide echtelieden beiden
38 jaar oud vertrokken een paar maan
den geleden echter naar Nederland zon
der hun schuld te hebben afbetaald.
Toen zij in Los Angeles terugkeerden
om hun visa te laten vernieuwen wer
den zij opnieuw gearresteerd en vond de
aangehouden zaak tegen hen doorgang.
Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Midsland
op Terschelling J. LangJrout. emeritus-pre
dikant' "te Hilversuhi Te Warffum S. Ku-
veraian te Schoonebeek Bedankt voor
Vreeswijk A. L. van der Smit te Maarssen.
Geref, Kerken. Bedankt voor Vollenhove-
Sïnt Jansklooster C. W. Ruiter te Visvliet
(Gron.) Beroepen te Harmeien C. H. van
den Berg, kand. te Hilversum. Examens
Aan de V.U. slaagde voor het propae-
deutisch examen de heer J. Bosrna te En
schede.
Geref. Gemeenten. Bedankt voor Dord
recht H. Rijksen te Vlaardingen.
IN EEN BATTERIJ stalen kuipen heb
ik die veertien mud machinaal blank
geschrapte piepers gezien. Er om
heen zaten tien jongelui te „pitten"
de hele dag! En dan mogen zij blij
zijn als ze ermee klaar komen, want
zelf moeten wij soms nog bijspringen,
aldus majoor Oenema. In ketels van
500 liter worden ze gekookt en met
No. 8.
Van dit kruiswoordraadsel zijn de woor
den hieronder in alfabetische volgorde ge
geven, De taak van de lezer is het deze
woorden zo in het schema te plaatsen, dat
een normaal ingevuld kruiswoord raadsel
ontstaat.
Horizontaal: akte. allee, balsemiek, ego,
ereis, keu, liga. ster, verademen, wier.
Verticaal: Abel, Alva, bel, Ede. era,
Ismaëliet. mes, oker, rund, sla. terugslag,
wie.
/2
fff
'3
VOOR 900 KORPORAALS en man
schappen wordt het eten uitgereikt
in het cafétaria, waar majoor
hofmeester J. Kleef de scepter
zwaait over dertig man. Die beginnen
om half zeven met het uitgeven van
het ontbijt: eerst kommaliewant (bor
den, mokken en dergelijke) aan de
sliert marinemensen, die langs komt
en dan het eten op de in vakken ver
deelde plateaus.
Zo gaat het dan vrijwel de gehele
dag door met koffiedrinken, „vette
hap" (middagpot), theedrinken (of
lemlem: een soort citroenwater)brood
maaltijd en verder 's avonds en 's nachts
voor degenen, die wacht hebben. De
hoofdmaaltijden duren vrij lang voor
het cafétaria, want er zijn ook nog
voorschafters en ketelaars, met wie de
naschafters worden bedoeld.
Dit alles speelt zich dus op één wil
lekeurige dag af. Maar wat neemt de
Karei Doorman aan levensmiddelen
mee, als zij op oefenreis gaat? Majoor
bottelier M. van Stee haalt uit een
tafelblad grote papieren ie voorschijn
en somt op, wat bijna twee maanden
geleden voor een periode van elf weken
aan boord kwam: 43 ton aardappelen,
13 ton rund- en varkensvlees, 11 ton
margarine, 12 ton suiker, 4 ton koffie,
23Va ton meel, IVz ton vleeswaren,
58.000 blikken melk, 22 ton rijst, 30.000
blikken groenten
Ja, genoeg zo, vind ik, en totaal?
Circa 200 ton plus nog noodrantsoenen.
VAN ZO'N GETAL beu je dan even
stil, dat gauw over was, toen
korporaal-barbier C. W. Kaptein
mij vertelde, dat hij met twee
bedienden per dag gemiddeld honderd
man knipt en scheert. Neen, .wassen en
frictions zijn er niet bij. En wat knip
pen betreft, alleen diënstmodel. Ten
slotte kost de hele behandeling maar
twee dubbeltjes. Deze baas kapper
doet dat nu al 21 jaar. Klinkt het
vreemd, dat hij mede-redacteur is van
het weekblad „Kado-post"?
Overigens zitten korporaal-schoen
maker K. Rijpstra en zijn knecht ook
niet met de handen over elkaar. Wan
neer zij tien paar schoenen van nieuwe
zolen en hakken hebben voorzien, heb
ben zij een dag achter de rug, die
soms 's avonds om elf uur eindigt. Voor
vierenhalve gulden zijn de klanten dan
piekfijn geholpen. Naar wens worden
de zolen gespijkerd, gelijmd of ge
naaid.
Met zijn benen onder zich gekruist,
ontvangt korporaal-kleermaker M. v.
d. Broek mij. Twaalf jaar ervaring
heeft hij er bij de marine opzitten. Met
zijn „jongen" heeft hij het druk met
het maken van nieuwe uniformen, met
verstellen en met pompwerk (verande
ren), maar het ontvlekken en persen
vragen eveneens tiid. Tegen de tiiri, dat
het schip thuis vaart, is er hopies pers-
werk. Iedereen wil dan een vouwtje
in de broek. De zware elektrische bout
van 8 kg geniet in die dagen weinig
rust.
Een interessant geval is, dat hij nu
terwijl de winter voor de deur staat
staat dus veel werk aan tropen
kleding heeft. Hoewel niets officieel
bekend is, schijnt iedereen al te weten,
dat de Karei Doorman volgend jaar
januari een lange reis naar de West
gaat maken
ALS IK OVER KLEDING wil praten,
kan ik ook terecht in de wasserij,
waar negen man de was doen
voor bijna 1200 man. In de natte
wasserij staan drie wasmachines, waar
van één speciaal voor sokken bestemd
is een juiste maatregel lijkt mij. In
yilllllllllllllllllllllllllll
00M
j BAZURKA
1 en JAMPIE
EN HET MOOISTE VAN ALLES IS DAT
WË.TOËN VADER GESTORVEN WAS,
ELISAAR .BELOOFD HEBBEN,
GEEN VAN DRIEËN TE TROUWEN,
AL$ IK NOU MAAR WIST WIE
HAAR WOORD MIET HEEFT
GEHOUDEN, HO ELAND A Of
ANNETTE.
De vrolijke
avonturen
en
o
706) We krijgen steeds meer te een vrachtwagen maken. Nou, wat wagen,
doen, Petsie! Die wagen, weet je nog zeg je ervan? En nu gaan we naar huis. We
wel, die we een poosje geleden heb- Pelle, je kan beginnen met op- gaan weer naar de Zeebeer en naar
v j j i laden. We zijn klaar. En als we die de kleintjes. We gaan de hele tijd naar
ben gebouwd, dat was een kar waarop bomen d> nJlet allemaai op kunnen beneden; dus lang kan het niet duren,
we
Zo gaat dat met een gewonde op
het vliegdek. Via de vliegtuiglift gaat
hij door de bommenlift naar de
operatiekamer.
je zelf kon zitten. Maar nu gaan we krijgen, dan boüwen we nog een voor we er zijn.
Oplossing ran de vorige puzzel
Horizontaal. I. ruit: 4. gast; 7. ribes;
9. Irene: 10. resoneren; 13. kat-en-hond;
20. riool: 21 inleg; 22. rood; 23. daar.
Verticaal: 1. raar; 2. iris; 3. tiro; 4. gene
J. Aser; 6. teen: 8. ben; II. E<va; 12. een
13. kaar; 14. trio: IJ. eind; 16. nol; 17,
hoed; 18. Olga; 19. door.
39. Omdat professor Bladergroen elk
ogenblik in de broeikas kon terugke
ren, begon Okki onmiddellijk met de
I nieuwe stekjes die tussen de Stapparis
Vulgaris planten boven de aarde sta
ken, van een flinke klont snelgroei-
kunstmest te voorzien.
„Als dat spul nu maar sterk genoeg
lis en een beetje sappig werkt
mompelde hij. doch toen hij bijna met
zijn werkje klaar was, zag hij, dat hij
zich daarover geen zorgen hoefde te
maken.
.Alle glimpiepers!riep hij uit, toen
hij even een blik achter zich wierp. „Ik
wist niet dat zoiets zo hard kon groei
en!
Het was inderdaad bijna niet te ge
loven. Ais bliksemschichten in boven
waartse richting schoten de stengels
naar het plafond toe. Overal klonk een
levenslustig bladergeritsel en al spoe
dig waagden de spruiten hun eerste on
zekere stappen.
„Wat een kanjers!" verbaasde Okki
zich. „Maar ik hoop nu maar, dat dit
de goeie plantjes zijn die kunnen' stap
penèn planten eten!"
Maar ook op dat punt werd hij al
spoedig gerustgesteld, toen de nieuwe
gewassen met grote gretigheid op de
stappertjesplanten aanvielen
ADENAUER EN DE GAULLE:
BRUSSEL (Reuter) Frankrijk en
West-Duitsland hebben de onderwerpen
meegedeeld, waarover generaal De
Gaulle en bondskanselier Adenauer het
tijdens hun conferentie over de Euro-
j markt eens zijn geworden.
De beide landen verklaren, dat de
Euromarkt openstaat voor de wereldhan
del. Om dat te bewijzen bieden de zes
leden aan, hun voordelen ook ter be
schikking van d'e andere O.E.E.S.-lan-
den te stellen en zelfs van de leden van
de G.A.T.T. Frankrijk is niet van plan
om gebruik te maken van ontsnappings
clausules. Op 1 januari zal de Euromarkt
in ieder geval in werking treden, waar
bij een aantal voorlopige regelingen een
hervatting van de besprekingen over de
vrijhandelszone moet vergemakkelijken.
In Groot Schermer is zaterdag
avond omstreeks tien uur de zeventig
jarige weduwe N. Veldhuis in een ach
ter haar huis lopende sloot v erdron-
ken. De oude vrouw was door de duis
ternis misleid.
