ebis sg™ FRANKRIJK; HART VAN EUROPA (I)
door Zeeland Generaal de wachten.
Zó ziet Nederland
atoomsehip er uit
s
eerste
en hij kan het nog
Nederlandse prominenten
en een Romeins debuut
.RADIO
en te&epLsLe
Soldaten slaags
met bakvissen
Helderse haven
niet zo duur
Schilderijendiefstal
was „weddenschap"
Leraren verwerpen conclusie
van minister Cals
Dinsdag 25 november 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 5
LEKKE COASTER AAN
DE GROND GEZET
V
f.
SIEMENS
Goedkoop vliegen
naar Londen voor
de zakenman
Tegen luchtverontreiniging
Regionale stuurgroep
Nieuwe Waterweg
Frankrijk en de
Euromarkt
Rotterdammer trok profijt
van woningnood
JONGE MEESTERZANGERS IN ROTTERDAM
JOOP SPELTHAAN
MARIA VAN DONGEN
EINDELIJK HET KLONTJE
Cadeau van de V.S.
als de vijftien
miljoen op
tafel komen....
„Kan dat nu zomaar"
Geslaagde propaganda-
avond C.B.B. Goes
Zieke ontslagen uit
voorlopige hechtenis
0 De muziekvereniging ..Con Amove" uit
HOEDEKENSKERKE gaf zaterdagavond
in het verenigingsgebouw een uitvoering.
Naast het muzikale gedeelte was er to
neelspel. dat werd verzorgd door de to
neelvereniging ,.De Amateurs". De rollen
in het spel ..Adel in livrei" werden ver
dienstelijk gespeeld.
Op de avond van dankdag zal in HOE
DEKENSKERKE. uitgaande van de
streekjeugdraad van de Hervormde kerk
de film „De vallende ster" worden ver
toond.
0 De klaprooscollect.e heeft in OVEZAN-
DE f22.92 opgebracht.
0 De N.C.V.B. afdeling GRIJPSKERKE
hield haar maandelijkse vergadering. Me.
vrouw Bennekom-van Vliet sprak over
..Het communisme". De leden werden op
gewekt mede te werken aan de in de
cember te houden kerstvergadering.
De heren Den Hollander en Kil spra
ken op de laatst gehouden vergadering
van de N.C.L.B. in LEWEDORP over de
c.a.o. in het landbouwbedrijf en de ver
zekeringsmogelijkheden in verband met
de U.B.O.
0 De meisjesvereniging van het CJV
te NW- EN ST. JOOSLAND hoopt 'op
donderdag 27 nov. a.s. haar jaarlijkse
feestavond te houden in de zaal van de
heer J. Pluymers. Aanvang half acht. Het
programma vermeldt o.m. de opvoering
van „Pensiongasten" en ..Klokken luiden
voor Annie".
In de Hervormde kerk te MELISKER-
KE werden een nieuwe ouderling en een
nieuwe diaken gekozen. De heer L Wisse
werd in de plaats van de heer R. Krijger
tot diaken gekozen, de heer P. Sinke werd
ouderling in de plaats van de heer G.
Beukelman.
0 Voor de beide afdelingen van de Land-
bouw Jongeren Gemeenschap te ZOUTE-
LANDE sprak de heer P L. den Hollan
der over „De trekvogels". Over dit on
derwerp werd een groot aantal vragen
gesteld. 6
0 De afdeling KOUDEKERKE van de N.
C/V .B. hield haar jaarvergadering o.l.v.
de presidente mevr. Barentsen-Koole. De
ze avond werd door eigen leden verzorgd.
Er zong verder een koortje en enige da
mes declameerden op voortreffelijke wij
ze. Besloten werd op 17 december de
kerstavond te houden.
De leden van muziekvereniging „Ac-
cellerando" le ST. ANNALAND hielden
zaterdag weer een papieractie. De vorige
maal werd 2000 kilo opgehaald. Als de
buit in het vervolg weer zo groot is, zijn
de muzikanten niet ontevreden en hun
verenigingskas vaart er wel bij,
SLUIS heeft f541,75 gegeven voor het
koningin Wilhelminafonds voor de Kan
kerbestrijding. Een actie hiervoor werd
op touw gezet door het Groene- en Wit-
gelekruis, de Ned. Bond van Plattelands
vrouwen en de Katholieke actie.
Annemarie mag het vrijdag en zater-
orfrTZc^en *n de zaal LamminsvUfet te
öLUIS, als de rederijlerskamer ..De
Oranjebloem" het toneelstuk „Annema
rie, zeg jij het maar" van Hans Nesna
ten tonele voert.
Een dertigtal leden van de Terneuzen-
se Rotary-club bracht maandagmiddag 'n
bezoek aan de nieuwe zwavelzuurfabriek
m SAS VAN GENT. Het gezelschap werd
ontvangen door de directie, ir. C. A L.
Horstmann, drs, P. A. Neteson, alsmede
de bednjfsingenieur Bouniol. Daarna
volgde de rondleiding.
Het verkeer kan in NOORDGOUWE
weer zijn normale loop hebben. Dit kan,
omdat de werkzaamheden aan de nieuwe
toegang van de Hervormde kerk klaar
zijn. Voor het gedeelte van de Ring, dat
vroeger eenrichtingverkeer had. geldt dit
dus nu weer.
fiPTfecNC?ORDGOUWE en SCHUDDE-
BEURS zijn stemmen opgegaan om te
«omen tot opricnting van een mannen-
vereniging. Ds. Buinink heeft de kat de
bel aangebonden èii een oriënterings
avond belegd, die vrijdag zal plaatsvin
den in het jeugdgebouw der Hervormde
kerk te Noordgouwe. Het eerste onder
werp zal zijn „Geen aanstoot geven".
..De schoonheid en de armoede van de
natuur op Java" is de titel van een film
die a.s. donderdag in NOORGOUWE zal
De verloting, die tijdens de halfjaar
lijkse rodekruisfilmavond voor de
SCHOUWSE WESTHOEK in het dorps
huis te RENESSE werd gehouden, heeft
f 130 opgebracht. Voor de voorstelling be
stond een behoorlijke belangstelling
draaien, onder auspiciën van de Cultu
rele vereniging. In deze film, die in café
Van der Weijde wordt vertoond, komt
tevens de toestand tijdens de Japanse be
zetting uit.
heer Rottier, kringhoofd van de
B.B. heeft m een causerie, die hij hield
voor de N.C.V.B. in KERKWERVE. de
taak en de doelstelling van de B.B. uit
eengezet. Hij lichtte dit toe met "n twee
tal films. De vergadering werd gepresi
deerd door mevrouw Francke-Van Nes.
De kerstavond zal op 17 december wor
den gehouden.
0 Aardige jongens, in OOSTERLAND.
Bij de zeedijk vonden enige jongelui een
luchtballonnetje, waaraan een kaart was
bevestigd met een adres erop. De afzen
der, woonachtig in Ledeberg (België)
was deelnemer aan een jeugdwedstrijd
ballon-oplaten. Natuurlijk hebben de
Oosterlanders het ballonnetje aan de op-
later teruggestuurd. y
?.S?.cul,tu,rele vereniging in OOSTER
LAND zal donderdag een avond nouden
waarop mej. Aafje Top uit Amsterdam'
net spel „De liefde van zeven poppen"
van Paul Gallico als solotoneel zal opvoe
ren. Aanvang half acht.
Vrouwenvereniging ..Martha"
te OOSTERLAND vierde in het vereni
gingsgebouw haar twaalde jaarfeest Tij
dens deze bijeenkomst hield mevrouw
Meenpoorte-van der Weele een fraaie in
leiding over dc roeping van Abraham.
Mevrouw Stoutjesdijk-Borst bracht teza
men met haar dochter enige blokfluit-
duos ten gehore: later speelde zij blok
fluit. terwijl haar dochter haar op het
orgel begeleidde. De heer M J. bij de
Vaate int Zierikzee nam door middel'van
een lezing zijn gehoor mee naar het land
van Selma Lagerlöf Op rijm gezette
Zeeuwse vertelsels, voorgedragen door
mej. Boot. oogstten veel succes. Mevrouw
Capelle-Beije declameerde het gedicht
„De zwoegende huisvrouw".
Eigen nieuwsdienst
DEN HELDER. Het Duitse kust-
motorvaartuig Ems is gisterochtend bii
Vlieland door onbekende oorzaak lek
gestoten Hei schip dat veel water
maakte, kreeg assistentie van de mij
nenveger Gemert.
De sleepboot Holland die de Ems
naar veilige haven wilde slepen, zag op
een gegeven moment, doordat het schip
snel zonk. geen andere uitweg dan het
in de buurt van Vlieland aan de grond
te zetten.
Men zal nu proberen de lading krijt
die voor Harlingen is bestemd, met een
lichter te lossen en het gat daarna
te dichten.
PARIJS. Charles de Gaulle zei eens tegen de Franse ambas
sadeur in Moskou, toen die met verlof in Parijs was
Ik houd niet van diplomaten. Het zijn mensen die concessies
plegen te doen. Ik doe geen concessies. Ik wacht.
Men mag een man niet ophangen aan een enkele uitspraak,
zelfs wanneer de man zelf zijn woorden zoals de onderhavige
later in zijn mémoires heeft opgenomen. Maar het is niet over
dreven wanneer men constateert, dat de Gaulle althans naar deze
uitspraak vele jaren heeft geleefd.
De generaal kan wachten.
Waarop wacht hij thans?
Enkele weken nadat hij aan de
macht was gekomen vroeg hem
een Amerikaanse journalist
Bent u van plan, dictator te
worden?
Meneer, was het antwoord,
ik ben thans 67 jaar. Dat is te
oud voor een begin als dictator.
OOR ZO VER men kan nagaan
mèent de Gaulle zelf deze woor
den zeer serieus. Hij heeft maar
één ambitie: Frankrijk weer tot
aanzien brengen, Frankrijk weer de
plaats van een werkelijk grote mogend
heid hergeven. Hij heeft die ambitie in
een tijd waarin hij dwars tegen de on-
gunst van vele en velerlei omstandig
heden in moet roeien.
Morgen vertrekt de Gaulle naar
Duitsland om er met Adenauer te con
fereren. Hij heeft de nog maar zeer
voorlopige uitslag van de Franse
verkiezingen bestudeerd en moet weten
waar hij op dit ogenblik staat.
Maken wij de balans op.
Verkeerd
Zijn persoonlijke prestige in Frank
rijk is de «laatste maanden zeer sterk
gestegen. Wat goed gaat, wordt hem
toegewezen, wat verkeerd gaat, pleegt
men zijn verkeerde raadgevers" te
wijten.
Er is veel verkeerd gegaan.
IDe Gaulle heeft zijn plannen ont
vouwd tot vorming van een soort
politiek directorium binnen het vrije
(Advertentie)
ROTTERDAM. De kans is groot,
dat de Luchthaven Rotterdam in de
toekomst een belangrijke plaats gaat in
nemen in het vervoer van zakenlieden.
Met een eerste vlucht van Zestienho
ven naar Gatwick bij Londen is giste
ren de Netherlands Airtravel Union
(Natu) zijn werk begonnen. Ongeveer
honderd vijf tig Nederlandse bedrijven
hebben zich aangesloten bij deze organi
satie, die kort geleden werd opgericht
om op charterbasis goedkopere vlieg-
mogelijkheden te kweken voor het
zakenleven.
Meer landen
De belangstelling voor deze nieuwe
vorm van luchtvervoer is bijzonder
groot. De dienst op Gatwick zal dage
lijks worden onderhouden. Een kleine
dertig zakenmensen had voor de eerste
vlucht passage geboekt.
Het ligt in de bedoeling binnenkort
ook vluchten naar Duitsland en Zwit
serland eveneens uitsluitend voor em
ployés van de bedrijven, die lid zijn van
de Natu te organiseren.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Met het begin van
het nieuwe jaar zal een nieuwe com
missie haar werk beginnen: een werk
groep die in het bijzonder de maatre
gelen tegen luchtverontreiniging door de
industrie in het westen van Nederland
moet voorbereiden.
De werkgroep, die de wat verrassen
de naam draagt van regionale stuur-
groet» Nieuwe Waterweg" is samenge
steld uit deskundigen op het gebied
van gezondheidszorg en plantenziekten.
Zij wil de onderzoekingen, die plaatse
lijk al aan de gang zijn. coördineren.
Rond het gebied van de Nieuwe Wa
terweg zijn bij tuinders en kwekers al
verscheidene, duidelijke gevallen van
schade gemeld, die hun oorzaak vinden
in luchtverontreiniging door de indus
trie.
Een nieuwe wet om verontreiniging te
gen te gaan is niet nodig, daar de Hin
derwet hier in kan voorzien.
westen: Frankrijk, met Engeland en de
Verenigde Staten. Hij schreef twee
originele brieven hierover: aan de twee
genoemde landen. Hij zond copieën van
die brieven aan West-Duitsland en
Italië. Hij zweeg tegenover alle andere
bondgenoten.
Dat heeft zijn plan allerminst goed
gedaan. Een diplomaat zei ons dezer
dagen: Naar het oordeel van de Gaulle
zou men dus kunnen zeggen dat de
rangorde van de landen van het vrije
westen is:
drie ambassadeurs (Frankrijk, En
geland, Amerika)twee gezanten
(Duitsland, Italië); en een groot aantal
hoofd commiezen tijdelijk aangesteld
als zaakgelastigden".
De opmerking is scherp. Zij is boven
dien juist: dit was een onhandigheid
van de Gaulle. Al hebben wij er al
enige malen de aandacht op gevestigd,
dat hij na dit échec toch blijft streven
naar zulk een directorium.
2 Scheef is het tot dusverre gegaan in
Noord-Afrika. Spottend zei ons een
politicus te Parijs: .Frankrijk is na
deze verkiezingen nog geen provincie
van Algerije". Dat is dan waar. Maai
er is nog bijzonder weinig verbeterd
in Noord-Afrika en er is nog niets te
zien van een begin van iets dat een
constructieve oplossing zou kunnen wor
den.
3Financieel-economisch staat Frank
rijk er slecht voor. De staatsschuld
is hoog, de uitgaven waarvoor de staat
zich ziet gesteld zijn enorm, vooral
door Algerije, maar ook door het stout
moedige plan voor woningbouw en uit
voering van openbare werken, dat de
Gaulles regering heeft ontvouwd.
4 Binnen de O.E.E.S. is niet voldoen
de hulp op financieel gebied te ver
wachten. Niemand durft eraan te be
ginnen, het lijkt een bodemloze put.
Heeft Frankrijk thans een oogje op de
enorme voorraden aan deviezen van
West-Duitsland?
r In de vrijhandelszone fungeert
d Frankrijk thans als de kwade pier.
Of dat geheel terecht is, daarover later.
Maar internationaal wordt die indruk
gevestigd.
Goed
Er is ook veel goed gegaan:
IDe gemiddelde Fransman leeft
beter dan. laat ons zeggen, een jaar
voorheen.
O De stabiliteit in Frankrijk is gro-
ter dan zij in jaren is geweest
(weinig stakingen, weinig grote acties).
3 Het is de Gaulle in zekere zin ge
lukt, iets weg te werken van de
politieke lethargie, de onverschilligheid
ten aanzien van het land zelf, het ge
brek aan nationaal bewustzijn dat de
Fransen de laatste jaren in zo sterke
mate ten toon spreidden.
DE GAULLE:
te oud voor dictator
denis alleen is niet voldoende tegen
wicht daarvoor. De Gaulle wil Frank
rijk eerst „gezond maken".
Hij heeft geleerd te wachten. Na de
verkiezingen van zondag, die althans
naar de zeer voorlopige resultaten te
oordelen voor hetti een succes zijn.
zal het zelfvertrouwen waarmede hij
wacht op en onderwijl werkt voor
een gezond Frankrijk" slechts zijn
toegenomen.
CYPRUS ONRUSTIG
NICOSIA (Reuter) Engelse sol
daten hebben het gisteren lange tijd
heel moeilijk gehad toen zij in de
Ledrastraat, de beruchte straat van de
i schoten in de rug, in een vinnig hand-
gemeen met betogende bakvissen ver
wikkeld geraakten.
De meisjes stelden zich met nagels en
tanden te weer tegen de militairen toen
dezen spandoeken wilden afnemen die de
meisjes meedroegen.
Het handgemeen was het hoogtepunt
van een serie betogingen die in verband
stonden met een proteststaking van 24
uur. De staking was uitgeroepen ter ge
legenheid van de aanvang van de debat
ten over de kwestie-Cyprus in de Ver
enigde Naties.
Traangas
Terwijl de kattige bakvissen de sol
daten te lijf gingen werden van daken
en balkons stenen naar de kluwen vech
tenden geworpen. De soldaten moesten
zelfs hun toevlucht nemen tot het werpen
van traangasbommen.
Een van de meisjes griste een traan-
gasbom voordat deze was uiteengespat
van de straat en wierp hem naar de
soldaten terug.
Het gevecht eindigde met de arrestatie
van ongeveer vijftig meisjes,^ die in open
vrachtauto's naar het politiebureau
werden gebracht.
Ook elders in Nicosia, zo bijvoorbeeld
op het Metaxasplein, maakte de jeugd
het de militairen bij het handhaven van
de orde danig lastig. De Engelse overheid
kondigde daarom voor allen die jonger
dan 27 jaar zijn een uitgaansverbod af.
VOLGENDE KEER
De eerste dirigent van de Neder
landse Opera, Alfred Eiekmann, zal in
de Opera van Bremen de Lohengrin
van Wagner en Fidelio van Beethoven
leiden. Onlangs heeft hij daar met veel
succes Hindemiths Harmonie der Welt
gedirigeerd.
Kinderlijk
Soms wordt aan dit laatste gewerkt
met naar ons gevoel zelfs wat kinder
lijke middelen. Er is een nieuw insti
tuut dat elke maand een prijs geeft
aan ,,de Fransman van de maand" De
eerste keer was dat zeer onlangs
een posthume prijs, voor een straal
jagerpiloot die zijn brandende toestel
niet tijdig had willen verlaten omdat
het dan vermoedelijk op Straatsburg
zou zijn gevallen. Vaker doet men het
evenwel op uitstekende wijze: André
Malraux is op reis gezonden naar
Egypte, Iran en het Verre Oosten om
met al het internationale gezag van
zijn naam reclame voor Frankrijk te
maken.
In Frankrijk zelf maken dit soort
zaken wel indruk; men zegt dat er nu
tenminste wat gebeurt.
Er is heel vaak gemeend dat de
Gaulle zo zeer was gericht op het ver
sterken van het Franse zelfbewustzijn
dat hij ongaarne zou deelnemen aan
internationale samenwerking. Maar
zo ligt de zaak met, al is de generaal
bepaald niet een internationalist.
De Gaulle meent, dat Frankrijk eerst
zijn interne en externe moeilijkheden
moet hebben opgelost eer het, „ge
zond" geworden, nauwere internatio
nale verbanden kan zoeken. Vandaar
vooral het probleem-Euromarkt.
Nog wachten
De Gaulle heeft geen ongelijk. Een
zwak, verdeeld Frankrijk wordt na
tuurlijk in elk internationaal gezel
schap, zeker tegenover welvarende
landen als West-Duiteland, het kind van
de rekening en een glorierijke geschie-
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Het is niet waar, dat
het op diepte houden van de Nieuwe
Haven in Den Helder meer moeite en
kosten vraagt dan voor de Nederlandse
haveiis gebruikelijk is, zo deelt minister
Staf de Tweede Kamer mee.
Per paar kost het op peil houden on
geveer 450.000 gulden; dat is 150.000
meer dan voor de haven van Vlissingen
het geval is. Voor het op peil houden
van de Nieuwe Waterweg van Maassluis
tot zee wordt jaarlijks een miljoen gul
den neergeteld. Voor de haven van
IJmuiden kost dat drie miljoen.
Indertijd is in het Waterloopkundig
Laboratorium te Delft wel de te ver
wachten aanzanding van de marine
haven onderzocht, maar niet de aan
slibbing. Dit laatste was technisch niet
mogelijk. Verhoudingsgewijs heeft de
haven van Den Helder minder aanslib
bing dan die te Harlingen en Delfzijl.
Verder deelt minister Staf mee, dat om
financiële redenen de waterbouwkundige
voorzieningen voor de oostelijke helft van
de Nieuwe Haven voor dit begrotings
jaar moesten worden uitgesteld.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. ,,Ik kan voor een
andere woning zorgen. Dat kost driehon
derd gulden." De veertigjarige T. B.
uit R-otterdam had dat tegen een stads
genote uit de Krabbendijkestraat ge
zegd. De vrouw had het geld niet, waar
op hij met de helft van het bedrag ge
noegen nam. De politie heeft B. het af
gelopen weekeinde gearresteerd. Zijn be
loften hadden geen ander doel, dan de
vrouw geld afhandig te maken.
Van onze kunstredactie
ROTTERDAM. Op de
eerstvolgende concerten van het
Rotterdams Operakoor 27 en
28 november zal de jeugdige
Romeinse bariton Franco Miolli
zijn Nederlands debuut maken.
Zijn fraaie stem, waarvoor hij een
aparte aantekening kreeg na zijn stu
die aan het Rossini-conservatorium te
Pesaro, gaat in de richting van de
heldenbariton. Miolli won de eerste
prijs op het zangconcours Orfeo te
Mantua en Italiaanse theaters, zoals
Fenice te Venetië, Politeama te Ge
nua. Bellini in Catania en Petruzelli
in Bari zagen hem reeds binnen hun
muren. Ook in de opera van Caro
en van Alexandrie is hij geen onbe
kende, terwijl zijn succes op hel Wex
ford Festival 1958 te Dublin nog vers
in het geheugen ligt.
T^RANCO MIOLLI zal in Rotterdam
o.a. samen zingen met de Neder-
AIX-EN-PROVENCE (A.F.P.). De
twee schilderijtjes van Anthonie van
Dijck, die zaterdag werden gestolen
uit het Museum Granet, zijn terecht.
Gistermorgen werden ze teruggevon
den, keurig verpakt, op een buiten
vensterbank van het museum.
De „eerlijke dief" had er een briefje
bij gedaan, waarin hij schreef dat hij de
schilderijtjes had weggenomen op grond
van een weddenschap. Hij hoopte dat hij
na de teruggave niet meer zou worden
vervolgd.
Maar de politie van Aix-en-Provence
heeft verklaard, dat zij nu over voldoen
de gegevens beschikt om de onwettige
wedder in de kraag te pakken.
landse lyrische tenor Joop Spelthaan,
die al een pijlsnelle carrière in Ita
lië achter de rug heeft.
Hij behoort daar thans tot de meest
gevraagde lyrische tenoren. Is het
wonder dat hij zijn vaderland, waarin
men hem aan het Amsterdamse Con
servatorium maar net voldoende voor
zang wilde geven, vaarwel zei?
Merkwaardig hoeveel uitstekende te
noren uit de mijnstreken komen. Jac
ques Urlus, Fleta en vele anderen
leefden in hun jeugd tussen de kom
pels en ook Spelthaan, zoon van een
mijnopzichter uit het Limburgse Ey-
gelshoven. kende eerder het zwarte
goud in de aarde dan het goud in zijn
keel. Dat laatste werd in Milaan ont
dekt door de grijze maestro Amich.
leraar van Gianni Poggi, Filipeschi,
Cambi en andere beroemde tenoren.
Met nog vijf anderen bleef de thans
goed dertigjarige Limburger over van
de 322 vocalisten van het Milanese
zangconcours en thans zingt hij in
Butterfly en Bohème met een vocaal
en scènisch gemak, die de waarachti
ge lyrische tenor eigen zijn.
IAE DERDE in de on'verbreekbar*
■'-'vocale trits sopraan-tenor-bariton
is Maria van Dongen. Moeten wij over
haar nog veel vertellen? Tweede prijs-
winnares in Den Bosch in 1957 en in
Genève, soliste bij de Ned. Opera als
Koningin van de Nacht, als Desdemo-
na, Leonore. Elisabeth en andere gro
te rollen uit het jugend-lich dramati
sche vak, waarbij dan nog haar colo-
ratuuvmogelijkheden komen, kortom,
een dertigjarige Zaandamse vrouw, ge
lukkig getrouwd, met een schat van
een dochtertje en brandend van voca
le. in haar geval zeker gerechtvaar
digde eerzucht.
Wat zij allemaal zou willen? De in
telligentie van Elisabeth Schwarzkopf,
de stem van Victoria de los Angeles
en het temperament van een Lisa del-
la Casa. Dat is niet weinig, maar Ma
ria van Dongen is al hard op weg en
zij is zeker al veel verder dan die en
kele knoop van de jas, waarmede on
ze grote vocale pedagoge Comelie van
Zanten de stem altijd vergeleek. Na die
ene knoop moet de hele jas nog ko
men. En bij Maria van Dongen is het
zeker al een heel mantelpak!
Van onze scheepvaartredacteur
ROTTERDAM Wij hebben
de tijd gekend van het zeilschip
met hulp-stoomvermogen nu
gaan wij naar de periode van het
turbo-elektrische schip met hulp-
kernreactorvermogen. Zo leidde
gisteren ir. J. E. Woltjer namens
de Stichting Kernvoortstuwing
Koopvaardijschepen (S.K.K.) de
openbaarmaking in van het rap
port over een „Commerciële tan
ker met als alternatief reactor
voortstuwing". Wij gaven hieruit
zaterdag reeds de hoofdpunten
weer.
De S.K.K. heeft zoals bekend
een bestaande tanker van niet te gro
te afmetingen als uitgangspunt geno
men om er een „proef'-schip van te
maken, waarmee zoveel mogelijk de
normale vaart beoefend blijft. In een
van de ladingstanks zou een reactor
van beperkt vermogen geplaatst kun-
LERAREN ZOUDEN MEER VERDIENEN DAN AMBTENAREN
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM. De Raad van le
raren heeft de conclusie van minis
ter Cals, dat de leraar gemiddeld
ROTTERDAM. De zich thans in
voorlopige hechtenis bevindende ver-
warmingsmonteur S. uit de De Manstraat
in Rotterdam-Zuid die bekende in zeven
.jaar tij'ds vier pasgeboren kinderen te
hebben vermoord heeft deze misdrijven
in overleg en met medeweten van zijn
vrouw gepleegd.
Zijn vrouw, de 33-jarige L. M. M. S.
geb. N-. heeft zulks tijdens een verhoor
dat haar aan haar ziekbed in het St.
Clara-ziekenhuis werd afgenomen, vol
mondig toegegeven.
Haar lichamelijke gezondheidstoestand
laat nog met toe dat zij naar het huis
van bewaring kan worden overgebracht j
en derhalve Blijft zij voorlopig nog onder j
arrest in het ziekenhuis.
Van een onzer verslaggevers
niNTELOORD. Aan het eind
van deze week verschijnt een
nieuw Nederlands suikerklontje.
Het zal een einde maken aan het
bedachtzame roeren in ons kleintje
koffie, want dit klontje is anders
dan alle vorige. Het smelt binnen
enkele seconden, zodat het win6t
aan verlies paart. Winst omdat het
ook de haastigste kop koffie zoet
doet smaken, verlies vanwege de
verloren tijd tot nadenken, uitstel
van een soms moeilijke beslissing,
LIET nieuwe klontje is welgeteld
het 41ste produkt van de Ver
enigde Coöperatieve Suikerfabrieken
te Dinteloord. Vandaag gaan er
proef pakjes naar alle horecabedrij
ven en detaillisten. Voordat we
december schrijven kunnen alle huis
vrouwen hét nieuwe produkt kopen,
in dozen van een kilo. Zij kunnen
kiezen uit twee soorten, met 168
stuks h zes gram, of met 225 stuks
van gram. ziinde het klontje waar
van een goede kop koffie er twee
vraagt.
EEN machine in Europa's grootste
suikerfabriek diè te Dinteloord
kan in drie dagen heel Neder
land voor een rnaand lang van sui
ker voorzien. De machine kost dan
ook anderhalf miljoen gulden. Zij
maakt binnen een uur fantastische
hoeveelheden suikerklontjes. iets
groter en veel mooier van vorm dan
de vroegere, die zo hardnekkig wei
gerden te smelten, die de koffie bit
ter lieten en de bodem van het kopje
vol achtergebleven stukjes. Pneuma
tische grijpers zorgen voor een
automatisch hygiënische verpak
king. De rest van dé maand staal
de kostbare machine vrijwel stil,
want de export moet nog worden op
gebouwd.
Dinteloord hoopt nu, dat het
verbruik van het suikerklontje in
Nederland groter zal worden dan het
tot nu toe was. Het bedroeg nog
geen twee procent van de totale
suikeromzet, tegen een tienmaal gro
tere verkoop in de ons omringende
landen. Die hoop is niet alleen ge
grond op het feit dat deze klontjes
direct smelten. De prijs ligt name
lijk ook vijftig procent beneden die
van de suiker in zakjes.
over zijn hele loopbaan 25 gulden
per maand meer verdient dan de
ambtenaar, van de hand gewezen.
Een dergelijk gemiddelde bestaat niet,
zei gisteren dr. A. C. de Jong, waarne
mend voorzitter van de raad. Minister
Cals was tot zijn conclusie gekomen op
basis van een onderzoek van een werk-
commissie naar de salarispositie van de
i leraren bij het middelbaar onderwijs,
i waarbij de positie van academisch ge-
I vormde rijksambtenaren en academisch
gevormde leraren werd vergeleken.
BEPERKT
Bij de ambtenaren evenwel, aldus dr.
De Jong, zijn ook lager gesalarieerde
groepen in het onderzoek betrokken
bij de leraren heeft men zich beperkt
tot hen, die een volledige betrekking
hebben. Bij de leraren zijn bij het on
derzoek de financieel minder gunstige
groepen dus uitgesloten, meende dr.
De Jong. Voorts wees hij er op dat het
rapport van de werkcommissie een
momentopname is van de toestand in
eind 1956 en dat het gebn juist sala
risverloop weergeeft.
ONJUIST
Het is onjuist jonge leraren bij hun
in dienst treden onmiddellijk een volle
dige dagtaak te geven. De jonge le
raar moet toch al zelfstandiger optre
den dan de beginnende ambtenaar, al
dus meent de raad. De raad van lera
ren heeft daarom in een memorie aan
alle Kamerleden gesteld dat verhoging
van de topsalarissen niet afhankelijk ge
steld mag worden van een verlaging
van het basissalaris van de leraar, dat
hoger ligt dan dat van de ambtenaar.
Dit is een schets van de
scheepsreactor, waarop blij
kens het hiernaast besproken
rapport de keuze is gevallen.
*Het geheel staat in een stalen
vat met een bekleding van
lood.
In het midden staat het
reactor-compartiment (1), een
tank met water, dat ver
warmd wordt door het splijl-
proces. De stoom, die zich ten
gevolge Hiervan ontwikkelt,
gaat naar de turbo-generator
(2), waarin de energie opge
wekt wordt en naar de ma
chinekamer wordt gevoerd
via elektrische leidingen.
De afgewerkte stoom komt
dan in de condensor (3), ver
andert in water en wordt door
condensaatpompen (4) terug
gepompt naar het reactor-
compartiment. waar zich het
zelfde proces in voortduring
herhaalt.
Het reactor-compartiment
staat in de middentank direkt
achter de brug, de turbo
generator, condensor en con
densaatpompen zijn onder
gebracht in een zijtank. De
regel- en controlekamer van
de reactor (5) is onderge
bracht in de andere zijtank.
DEN HAAG. Amerika heeft Neder
land over de jaren 1955" tot 1958 oorlogs
materiaal geschonken voor een bedrag
van 1650 miljoen gulden. Indien ons land
d'it materieel had moeten kopen, dan zou
bier nog een veel hoger bedrag mee
gemoeid zijn geweest, zo deelt minister
Staf de Tweede Kamer mee.
DEN HAAG. Het Internationaal ge
rechtshof zal vrijdag in het Vredespaleis
in Den Haag uitspraak doen in het ge
ding tussen Nederland en Zweden óver
het voogdijschap over Elisaoeth Boll.
De zitting begint o-m vijf uur.
nen worden, met behoud van de be
staande voortstuwingsinstallatie.
Kiest men daartoe een turbo-elektri
sche tanker, zo zegt de S.K.K., dan
heeft dit het grote voordeel, dat de reac
tor, via de daarin opgewekte stoom, een
te installeren turbo-generator aandrijft.
Hiervan vervangt de geleverde elektri
sche stroom geheel of gedeeltelijk de
door de oorspronkelijke installatie
(stoomketels en turbo-agregaat) gele
verde stroom. Met deze stroom Wordt
dan de elektrische schroefmotor aange
dreven.
Twee turbo9s
De keuze gaat uit naar een type tan
ker met twee turbo-generatoren, die elk
de helft van de elektrische stroom
voortbrengen, nodig voor de voortstu
wing. Een ervan kan worden uitgescha
keld als de reactor bevredigend werkt.
Zulk een reactor met toebehoren en af
scherming moet even achter de mid
scheeps in een ladingtank worden ge
plaatst, nl. in de middentank. Alles te
zamen weegt rond 1100 ton. In een tank
ernaast kan de regelapparatuur een
plaats vinden en in de andere zijtank
kan de turbo-generator met toebehoren
worden ondergebracht.
De accommodatie voor opvarenden kan
zo worden uitgebreid, dat daarin de
wetenschappelijke staf en het bedienend
personeel van de reactor circa twaalf
man kunnen worden ondergebracht.
De stroom, door de turbo-generator
geleverd, wordt door middel van een
elektrische leiding over dek naar het
hoofdschakelbord in het achterschip ge
voerd. Deze leidingen mogen niet naast,
onder en zeker niet door de ladingtanks
worden gevoerd, gelegen tussen de reac-
tortuimte en de machinekamer.
Veilig
De plaats van de reactor heeft diver
se voordelen. In de eerste plaats met
het oog op de veiligheid van de opva
renden, terwijl toch bij zware zeegang
de toegang tot dit scheepsgedeelte ge
makkelijk verzekerd blijft. Verder ver
andert er weinig aan de gewichtsver
deling van een vol beladen schip, omdat
bedoelde drie tanks circa 1100 ton olie
kunnen bevatten.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
een reactor met een thermisch vermo
gen van 4000 a 4500 pk in zo'n midden-
tank geplaatst kan worden. Verder gaat
men uit van de veronderstelling, dat
de reactor van het bogedruk-water type
zal zijn, zoals ook in de befaamde Ame
rikaanse onderzeeër Nautilus wordt ge
bruikt. In de tanker zouden de afmetin
gen van het reactor-compartiment (zie
tekening) zijn: uitwendige hoogte 10 m
en uitwendige diameter 8,25 m.
In huur
Omtrent de kosten van het project,
waarbij de S.K.K. niet denkt aan koop.
maar aan huur van het schip, dec'den
wo reeds mee, dat de reactor met toe
behoren ongeveer 7 miljoen zal ver
gen. In het rapport wordt daarbij nog
een miljoen gulden als marge genomen.
Voor inbouw en verbouw rekent men
miljoen. Wegens de vele onzeker-
he;^n wordt voor de tegenvallers, hetzij
bij de aanschaf dan wel bij de exploita
tie (hieronder begrepen de kosten van
de splijtstof) 4 miljoen uitgetrokken.
Het komt de S.K.K. voor. dat per jaar
de reactortanker aan exploitatie 70Ó.000
gulden meer zal vergen dan de gewone
tanker. Ook dit bedrag valt onder de
4 miljoen veiligheidsmarge.
De inkomsten uit het vervoer zullen
niet geheel die van .en normale tanker
evenaren. Jaarlijks zal de reactortanker
dertig dagen minder in de vaart zijn
wegens werkzaamheden aan de nieuwe
voortstuwingsinstallatie. Bovendien derft
het schip inkomsten wegens het 1100 ton
k" ?'ner geworden laad"*Even
wel, als na enige tijd de reactor de hal
ve stroomhoeveelheid levert voor de
bespaart men kosten voor
de conventionele brandstof.
In het algemeen hoopt de S.K.K., dat
op deze wijze op korte termijn erva
ring met een atoomschip kan worden
opgedaan: commercieel, nautisch, tech
nisch en hygiënisch. Zo Me wordt
men ook partner bij het internationale
overleg. Er zal een reactor van een be
staand type gekocht moeten worden van
een der erkende bouwers, doch men
gaat ervan uit, dat deze een zo groot
mc gelijk deel ervan zal onder-nanbeste-
den in het eigen land.
Intussen ligt nog geen cent van de
benodigde dikke 15 miljoen op tafel.
Verheugend noemde ir. Woltjer het, dat
de Commissie onderzoek programma
Eurafom (de regeringscommi«si«-Fock)
het report aanvaard heeft om het ter
verkrijging van subsidie - Euratom
voor te leggen. Ook zal in overleg met
reders en regering getracht worden geld
ervoor te vinden. Verder eventueel met
Noorwegen, waarmee op atoomgebied
reeds samenwerking bestaat, of andere
kleine landen. Gezien de ho»e kosten,
verbonden aan een nieuw te bouwen
atoomschip (S.K.K. heeft berekend, dat
in ons land een 48.000 tons atoomtanker
64 miljoen zou kosten), meent ir. Wol
tjer, dat wij met de uitvoering van dit
project ..met een dubbeltje op de eer-
s* rang" kunnen z-itten.
Van een onzer verslaggevers
GOES. De grote zaal van „de Prins
van Oranje" te Goes was gisteravond
tot de laatste plaats bezet, toen de voor
zitter van de Chr. Besturenbond, de heer
A. de Lange, de grote jaarlijkse propa-
ganda-avond van de C.B.B. opende. De
heer De Lange sprak n.a.v. het woord
„Gij zult mijn getuigen zijn" van de
angst en de spanning die er in vele har
ten heerst, van de oorlogsdreiging èn an
derzijds van de mentaliteit die slechts
Iet op brood en spelen. De taak van de
Christenen, aldus de heer De Lange, Is
het evenwicht te bewaren.
De jeugdige afdeling van het accor
deon-orkest „Animato" speelde daarop
een drietal nummertjes.
„Kan dat zomaar?" was de vraag die
de heer S. Vogelaar secretaris van de
Ned. Chr. Beambtenbond stelde. Hij be
sprak de grote veranderingen, die zich in
een bedrijf kunnen voltrekken, zonder
dat de werknemer de gelegenheid heeft
gekregen zijn stem te laten horen. Het
C.N.V. verlangt, aldus de heer Vogelaar,
dat er geen beslissingen van belang in
het bedrijf worden genomen, zonder dat
de arbeiders-organisaties er in worden
gekend.
Is dit geen aantasting van de patroon
rechten? Neen, zo antwoordde de heer
Vogelaar, dit is in feite samenwerking.
Na de pauze voerde de toneelclub
,,CNV" het blijspel „Alles voor Adriaan"
op. De CNV-toneelclub, die met deze op
voering haar eerste lustrum vierde, mag
zich erin verheugen spel van een goed
gehalte te brengen. Een succes-figuur
was de oude Arie de Ronde,'(M. Paauwe),
die met zijn komische manier van doen
het centrum was van iedere scène. Zijn
zoon Adriaan (I. v. d Panne) leek ons
een tikkeltje te onvrij in zijn spel. Mies,
het meisje in het stuk, werd door mej.
Steketee niet onverdienstelijk naar vo
ren gebracht. De. heer W. Marijs wist
uit xijn rol van de goedige een beetje
domme vader, veel te halen. Zijn vrouw
(mevr. Rinders) had o.i. in dit stuik het
karakter dat zij uitbeeldde, iets nadruk
kelijker kunnen aangeven. De regie bleek
in goede handen te zijn bij de heer P.
Blondel.
AMSTERDAM. De ernstig zieke 38-
jarige accountant L. K. uit Maassluis,
die in voorlopige hechtenis in het Am
sterdamse huis van bewaring verbleef,
is door de president van de rechtbank
te Amsterdam op vrije voeten gesteld.
Hij wordt verdacht van het plegen van
meineed.
Vorige week vrijdag' woonde hij vanuit
zijn bed een vijftien uur durende recht
zitting bij, die in dit speciale geval in
een kamer van het huis van bewaring
werd gehouden.
Een verzoek van de verdediging tot on
middellijke invrijheidsstellmg werd eerst
door de rechtbank afgewezen. Toen
zijn gezondheidstoestand steeds meer
achteruit ging, veranderde de recht
bank van mening. De tweede verdach
te in deze geruchtmakende meineeds
zaak. de Amsterdamse mondchirurg A.
J. H. E., blijft nog in arrest.
De twee technici, die zijn omgeko
men bij het ongeluk onder De Lier, waar
zich zondagmorgen bij een olieboring een
ontpoffing voordeed, zijn de 22-jarige
ongehuwde ingenieur Raymond Gibbons
uit Engeland en de 28-jarige gehuwde
employé Claude Becchia, een Fransman.
