WONEN IN EIGEN TIJD VAN DE MENS UIT Champignons schieten 4 als paddestoelen de grond uit Nieuwtjes van de week i Sun balm Nieuwe aanwinst voor de winter: BOUCLÉ ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 9 IN HET WONEN GEEFT MEN GESTALTE AAN ZIJN MENSELIJK BESTAAN Jo Elffers, niet op voetstuk Feest op til voor mevr. Singer (80) Gelderland stelt kunstprijzen in Roland Holst Fonds Bostons museum koopt een Van Gogh uit Nederland Bewust maken In Spijkenisse Menselijke woonkunsf Het vertrouwde ook Groot en klein Ontdoen van schijn In één nacht Uw handen gaaf en zacht Zaterdag 25 oktober 1958 MiHa.MiiiMt.MoiiiiiiiiniMiiiiiuiiiinMiiiiiiiiMiniMiHiiHnMiiiHiiiiiMMiiiiiiHiiiiUMiiiniiiiiMMiMiiiiiiiHiiniiiMiiiiMqiiiiiniiuiihiHinHiiioiiiiiniiiiaiiui'iiiHiiHiniiiiiiMmitiniiiiHiiitaiiiiiiiHiiiiiiiaiiwiiiiiiiuihiiiiiiMxuuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii'uiaiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiHiuiuiiiiiiiiitiuiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiniii door Rita Beukman ET „moderne" interieur heeft een vrijwel algemene erkenning gevonden in ons land. Dat is onderandere gebleken uit een enquête, kort geleden door de Stichting Propaganda Woning inrichting ingesteld. Uit die enquête kwam tevens naar voren, dat ook bij de ouderen een groeiende belangstelling voor moderner wonen bestaat. DIE stijgende aandacht voor een eigentijdse inrichting van de woning, is" in ons land vooral ook te danken aan de binnenhuis architecten, die niet alles zo puur in zwart,wit zien bij hun werk. Zij gaan van de mens uit bij het geven van adviezen voor het interieur en niet in de eerste plaats van vaste principes, Dit gecombineerde wandmeubel, met plaats voor boeken, serviesgoed en glaswerk, werd door Jo Elffers voor een van de moderne flats bij de Lijnbaan in Rotterdam ontworpen. IMHHIHItllllt.ur.MII l'.i nMtHHIIIIIIIIIIIHIIIHIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIUIIIIIIItllHIMMMIHHIMIimmHIIMMIIHIIIIIIIIMIlltlllinilltllimMimNHMHIlHllllllimmillllimiHflIHIIIItHIIH ÜAe oexecAt vjouUT daqeüjkse, fekk&uu/ Met intuïtie en tact trachten zij achter de persoonlijke omstandighe den en behoeften te komen van dege nen, die om raad bij hen aanklop pen. Niet streng naar een eigen systeem, maar te zamen met hen weten zij een interieur op te bouwen, dat past bij de mens die er in woont. Gaat men te sterk van vaste spelregels uit dan is het gevaar immers groot, dat mo dern wonen een even lege traditie wordt als wat men het traditionele in terieur pleegt te noemen. Eigentijds wonen kan dan net zo onpersoonlijk zijn, als het leven tussen ..old finish" en ..gotisch" om de dure schijn. Eigen nieuwsdienst. f ET een produktievergroting in een jaar tijd van meer dan vijftig procent, zijn de cham pignontelers in ons land hard op weg de eertijds zo exquise en peper dure lekkernij te maken tot een voor ieder bereikbaar voedsel. Ruim 2500 ton champignons zullen dit jaar van de champignonbedden komen in ons land. Is dit al tien keer zoveel als in 1950, het is meer dan vijftig maal zoveel als er in de voor-oorlogs^ en oorlogsjaren ooit hier geplukt werden. Zoals de tomaat twintig jaar gele den zonder slag of stoot in het vader landse menu werd opgenomen, zo B hoopt men nu de champignon in soep, voorgerecht en warme maaltijd on misbaar te maken. Overal teelthuizen De champignoncultuur in ons land. vroeger slechts door enkele geheim-, zinnige grottentelers aangehangen, maakt een indrukwekkende groei door. Nadat in "1950 te Mook de eerste drie! teelthuizen waren ingericht, slaagden de kleine kwekers op de slechte zand gronden in het Limburgse en Gelder se er in korte tijd in, de eeuwenoude' hegemonie van Valkenburg en Maas tricht op dit punt radicaal te breken. Nog steeds zijn de grotten, tegen woordig getransformeerd in verwarm-, de en geventileerde huizen", goed, voor enkele honderden tonnen 's jaars. Uit de speciaal gebouwde kweekcellen vloeien evenwel dagelijks grote por ties chamnignons naar de veilingen te, Venlo en Nijmegen. Dat de champignonteelt ook buiten, de grotten kan worden beoefend, werd reeds voor de oorlog in het buitenland bewezen. Het duurde echter tot 1950 eer de kleine Nederlandse tuinbouwer, I op zoek naar een winstgevende cul-; tuur voor zijn minimaal bedrijf, op zijn grond ook de teelthuizen ging bouwen, j Veeleisend De grootste technische moeilijkheid is het scheppen van het juiste klimaat in zulk een teelthuis. De champignon, is een dwingeland onder de vruchten des velds. Hij eist regelmatig verse lucht en een flinke verwarming. Die laatste moet. net naar de groeitijd. langzaam stijgen. En dan staat het muisgrijze bolletje nog op een stabiele vochtigheid. De bouw van een dergelijk teelthuis kost dan ook een vijftienduizend gulden. De achthonderd teelthuizen, die ons land momenteel bezit, vergden een investe ring van ongeveer twaalf miljoen. De teelthuizen staan her en der ver-, spreid in ons land. In Den Helder zit een eenzame teler en diep in Gronin- zelf, de veilingen en het Instituut voor tuinbouwtechniek te Wageningen zagen deze betekenis ras in. Zo kwam vorig jaar de Stichting Proefstation voor de champignoncultuur tot stand. Een eerste succes boekte de stich ting al door een betere mestbehande- ling uit te dokteren. Betaalbaar Daardoor slaagde men er in de ge middelde opbrengst van 4% kg. per vierkante meter op te voeren tot 6 kg. Het streven is om'per vierkante meter mestbed tien kilogrammen champignons te plukken, waardoor dus de kostprijs aanzienlijk gedrukt zal worden en de champignon voor iedereen betaalbaar kan worden. Ook in ander opzicht wordt dooi de steeds groeiende schare telers met spanning gewacht op het in werking komen van het proefstation, dat in Lim burg in aanbouw is. Met het verdwij- Niet over modern wonen maar over ..in eigen tijd" wonen spreekt Jo Elffers, een Rotterdamse binnen- huisarchitecte. Door tact en begrip voor menselijke factoren, heeft zij reeds menig Nederlands gezin er toe gebracht, een eigentijds interieur rond zich op te bouwen. Wat heeft die mens, dat gezin no dig, is bij haar het belangrijkste uit gangspunt, wanneer zij als binnenhuis- architecte een interieur verzorgt. Het heeft geen zin iets af te raden met de opmerking, dat het niet meer modern is, zegt zij. Wie om raad vragen op dit gebied, hebben er recht op te horen, waarom Deze meubelen die een kind kan rangschikken naar zijn spel, werden voor een kleuterschool in Biijdorp ontworpen. Hier „bou wen" de kleintjes dc Maas op tafeltjes, naast elkaar geplaatst als een rivier. LAREN. Mevrouw Anne Singer- Brugh, die Laren de Singer-concert- en toneelzaal schonk, wordt volgende week i donderdag tachtig. Het Gooise schilders- dorp gonstal, van de geruchten over I ophanden manifestaties voor deze ver- jaars yiéring. Officieel staat alleen vast, dat de jarige op woensdag aan de schooljeugd en de volwassenen een tweetal feestconcerten i aanbiedt; en dat er van donderdag af een tuinbouwtentoonstelling in het Singer- museum komt. Champignons, van de teelthuizen op weg naar uw tafel. Zo steken deze eet bare paddestoelen bi.i de bijna vijfhon derd Nederlandse telers, hun muisgrijze bolletjes uit boven het dekbed van aarde. nen der paarden uit ons land begint zelfs het gebruik van zoiets eenvoudigs als paardemest verdacht naar luxe te rieken. Vandaar dat naarstig gezocht wordt naar een synthetische mest. In het buitenland werkt men hiermee al, maar in ons. land bezit men op dit terrein nauwelijks ervaring. Lukt het om een goede synthetische mest te bereiden, dan zijn de huidige en toe komstige telers in één slag uit alle bed-zorgen. Zestig gram Momenteel eet ieder van ons gemid deld per jaar slechts zestig gram champignons. Dat is een bedroevend schijntje vergeleken bij de vier ons, die de gemiddelde Fransman en En- gelsman per jaar consumeren. ARNHEM A.N.P.). Gelderland looftvolgend jaar een Quarles van Uf- ford-prijs uit, groot 4000 gulden, voor een schilderstuk, grafiek of plastiek over een onderwerp dat betrekking heeft op Gelderland. Het wordt een prijs die ongeveer om de vijf jaar zal worden uitgereikt. Gedeputeerde Staten hebben besloten, behalve bovengenoemde, nog meer prij zen beschikbaar te stellen uit het Jhr. dr. C. G. C. Quarles van Uffordfonds. ZAANDAM. In Bergen is opgericht de Stichting A. Roland Holst Fonds, als gevolg van een geschenk van 1000 gul den dat de dichter op zijn zeventigste verjaardag heeft ontvangen." Hetdoel van het fonds' is hulp te bieden aan kunstenaars in de duin streek die tijdelijk in materiële beroeps moeilijkheden verkeren. Tevens wil de stichting het contact levendig houden tussen de kunstenaarsgemeenschap van Bergen en allen in Nederland, die be langstelling voor Bergen en zijn kunste naars hebben. In het bestuur hebben zitting: Roland Holst zelf, mr. A. F. Kamp. mr. A. D. van Regteren Altena, mr. W. F. J. Fi- i scher (secretaris), Hans Henkemans, W. L. M. E. van Leeuwen en prof. Jaap Min. Met recht is men in Siiijkenisse trots op het interieur van het nieuwe gemeentehuis. Jo Elffers verzorgde dat inte rieur, waarvoor de meubelen ook naar haar ontwerp speciaal wer den vervaardigd. De glas in lood ramen zijn van ir. M. C. A. Meischke, de architekt van het gebouw. De mozaïeken van Dick Elffers uit Amsterdam. Door een andere opstelling van de meube len, kan deze raadszaal ook als trouwzaal dienst doen. ELK SEIZOEN tekent zich in de mode een voorkeur voor be paalde stoffen af. Deze winter is het bouclé, dat het wint van alle andere wollen weefsels. Het steekt zelfs de reeds zo lang uitverkoren Naar België, waar men meer Neder landse champignons eet dan wij hier. wordt deze lekkernij in speciale koelwa- gentjes verzonden. In kistjes verpakt en met hoeden zo groot als eieren! gen een. De hegemonie van de grotten moge gebiok jn. Limburg gaat; nog steeds vooraan in de produktie van de eetbare paddestoel. Om Horst en Venlo ligt een grote concentratie van telers, een tweede om Mook. die zich uitbreidt tot het in Gelderland gelegen Overasselt. Derde centrum Een derde centrum vormt Kerkdriel in de Bommelerwaard en een vierde groeit te Standdaarbuiten, waar meer en meer vlastelers overschakelen op de kweek van champignons. Tegenwoordig kenk ons land. dank zij die groei, een 470 telers. Vorig jaar waren het er nog pas 320 en in 1952 slechts zestig. Ook de produktie steeg met sprongen: zeventig ton in 1943, 2500 ton dit jaar.' Daarbij wisten de telers een forse exportmarkt op te bouwen. Zo verlieten vorig jaar dui zend ton champignons tegen 50 ton m 1950) ons land om te verhuizen naar Belgische magen. Door deze ontwikkeling heeft de champignoncultuur een grote betekenis roor om land gekregen. De telers Veel nieuwe artikelen die de Nederlandse vrouw nog niet kent, worden door haar buiten landse zusters reeds dagelijks gehanteerd. Importeurs haasten zich gewoonlijk, die dikwijls han dige huishoudelijke aanwinsten ook hier te introduceren. Uit Italië werd bijvoorbeeld een klem geïmporteerd, waarin zowel vel schillende borstels, als spons en zeem worden vastgehouden. Dfe aluminium steel van die klem kan door middel van losse onderdelen verlengd worden, zodat men ook de hoogste ramen en de verste uithoeken van het plafond, vanaf de vloer voor een schoonmaak beurt kan bereiken. Plastic huishoudbekers in verschil lende transparante tinten, haalde men uit Zweden naar hier. Op het deksel van die voorraadbekers bevindt zich een schenkopening, die weer met een lipje wordt afgesloten. De kleine ope- ning maakt het mogelijk, suikerpol of; zoutvaatje zonder morsen uit die huis-; houd bekers te vullen. BOSTON (A.P.) Het Museum voor schone kunsten van Boston heeft zijn vijfde schilderij van Van Gogh verwor ven. Het doek, De Wever, is aangekocht van een Amsterdamse handelaar, die het op zijn beurt heeft gekocht van mej.' Nelly Dekker uit. Den Haag, zo heeft het museum bekendgemaakt. No-iron weefsels worden voor ver schillende onderdelen van de garde robe meer en meer toegepast. Hoe die stoffen het beste te wassen, blijkt voor de huisvrouw een probleem. Het nieu we wasmiddel dat wij op het spoor kwamen, is vooral voor die no-iron stoffen geschikt. Wol, zijde eti nylon kan men er echter eveneens in wassen, terwijl de huisvrouw bij dat werkje in een wolk van rozengeur wordt ge huld. Heel handig om tijdens de va kantie geregeld zelf wat uil te spoelen, is de speciale reisverpakking die zes afzonderlijke zakjes bevat, gevuld met dat naar rozen geurende synthetische waspoeder. Praktisch om het no-iron overhemd of een bloese boven de wasbak te drogen is het metalen kleerhaakje, dat met een zuigdop tegen de spiegel wordt bevestigd Ook vcfor een paar nylons is er op dat haakje plaats. Eeltkussentjes in de handen kun nen door allerlei huishoudelijke werk jes ontstaan. Om dat euvel te verhel pen is er een nieuw middeltje, waarbij de verharde huid door een draaiende beweging kan worden verwijderd. Ook om de huid rond de ellebogen weer <acht en soepel te maken is dat middel heel geschikt. Stuur ons even een kaartje en even tuele vragen over deze of eerder in onze rubriek behandelde nieuwtjes van de week, beantwoorden wij per om gaande. tweeds naar de kroon. Die zachte, krullende stoffen hebben een heel vrouwelijk cachet. Zij passen dus uit stekend bij de ook weer heel vrouive- lijke lijnen van de nieuwe mode! GROOT is de verscheidenheid die men brengt in dit soort weefsels. Men treft deze aan met een oppervlak zo wollig als een lamstèl' let je, of heel fijn gekruld als mos. Ascher in Londen, eerst in hqel ar tistieke dessins gespecialiseerdbracht vorig jaar mohair bouclé uil in ver rassend mooie kleuren. Voor dat kost bare, maar heel fraaie materiaal wer den alle beroemde couturiers op slag enthousiast. Aan dat initiatief hebben wij de mooie bouclé weefsels te dan ken, die men nu in ons land eveneens reeds voor ons maakt. DE KEUZE run de stof is óók heel belangrijk, om een mo dieuze toets aan de kleding te geven. Bent u op zoek naar iets nieuws, let dan eens op de bouclé*s, die nu in de Nederlandse winkels op uw voor keur wachten. Voor mantels is het heel modern, maar ook voor pakjes, japonnen en rokken, waarvoor het in verschillende soorten wórdt vervaardigd. Turkoois- kleurige bouclelle met een heel fijn krulletje werd toegepast bij deze robe- manteau, door Maggy Rouff ont worpen. AMDAT er kennelijk meer leden vai ,y het mannelijk geslacht geregeld ir. de keuken staan dan de heren der schep ping wel willen weten, heeft een groo: Duits winkel-concern speciaal voor dii mannen een schort ontworpen. De be staande modellen met veel strikjes er: kwikjes werden te licht bevonden om dc mannelijke tors te sieren. Die nieuwe scttbrten zijn eenvoudig van snit, sober van kleur en voorzien van heel grote zakken om bij drukke werk zaamheden tijdelijk krant on pijp te 'huisvesten. Bij de uitgeverij Het Wereldvenster j verschijnt binnenkort dc Nederlandse bewerking door Clarr .L-unart van het i boekje Benjamin, bc jerenjong. Onze^ lezers hebben op Iddierendag al met Benjamin lcenn.s kunnen maken. Het televisiebeertje maakte toen enkele capriolen in de rubriek Draadloos. Nog veel meer van deze capriolen vindt u I I in het kostelijke boekje, dat voorzien isj I van een uitstekende tekst. Jo Elffers het ene wellicht juister is dan het an dere. Als binnenhuisarchitect hoort men niet op een voetstuk te staan, meent zij. Door meer ervaring, meer inzicht in de dagelijkse praktijk opgedaan, is men beter op de hoogte van de mo gelijkheden, zodat men leiding kan ge ven. In een wijsgerige beschouwing over wonen en bouwen merkte prof. dr. ir. F. Ph. A. van Teilegen kort geleden onderan'dere op, dat de mens in zijn wonen gestaRe geeft aan zijn mense lijk bestaan. „Wonen is een zelf uit drukking van de mens en een centra le: wonende is de mens bij zichzelf, bij de zijnen en bij datgene, wat hij inlijfde in zijn leven." In een gesprek met Jo Elffers als binnenhuisarchitecte komt telkens weer naar voren, dat het respecteren van dat zuiver persoonlijke voor haar de belangrijkste achtergrond van haar werk is. Een woning geheel naar haar eigen smaak inrichten, ziet zij zeker niet als haar opgave bij dit métier. Veel belangrijker acht zij het, die om raad bij haar komen zelf bewust te maken van wat hij of zij nu eigen lijk precies wenst in eigen interieur. Men dient de bewoners gelegenheid te geven, in hunhuis iets van de eigen persoonlijkheid tot uitdrukking te bren gen, is haar standpunt. Wij hebben het herhaaldelijk mee gemaakt, wanneer wij met een bin nenhuisarchitect eens een kijkje gin gen nemen in een door hem verzorgd interieur, dat de daar wonende huis vrouw alle vaasjes, planten en ande re persoonlijke kleinigheden, daar buiten het schema van de inrichting Detvusl wo- nen is ten slotte vooral van grote in vloed op de vorming van smaak en inzicht, op het verhogen van het troon- peil. Wie bewust eigen meubelen in eigen wo ning gaat rangschik ken, zet reeds de eerste goede stap op de weg daarheen. Op de weg ook naar het persoon lijke interieur, wat van meer betekenis is dan „kijk eens, wij wonen óók modern"! door haar neérgezet, haastig uit de kamer ging verwijderen, als wij bin: nenkwamen. Pas daarna durfde zij die binnenhuisarchitect weer recht in de ogen te kijken! Op die manier kan modern wonen een obsessie worden. Het is geen won der dat men dan over zo ongezellig, zo kil, zo strak en zo leeg gaat spreken. Jo Elffers ziet dat anders, al kan men haar daar moeilijk over aan het praten krijgen, want zij is bij zonder bescheiden. Vrouwen die iets presteren zijn dat naar onze ervaring doorgaans méér dan mannen, wanneer zij het over hun werk hebben. In het nieuwe gemeentehuis van Spij kenisse heeft deze binnenhuisarchitec te de raadszaal en de burgemeesters kamer ingericht. Men is trots op dat verzorgde interieur, daar in die door haar ligging bij het Botlekgebied snel groeiende plaats. "Maar als wij om daarover te pra ten in haar flat bij de Lijnbaan te genover haar zitten, besteedt zij er maar terloops enkele woorden aan. Veel liever vertelt zij over tiental len heel menselijke dingen uit de da gelijkse praktijk en daaruit spreekt dan vóór alles respect voor de mens i,n zijn milieu. Waardering ook voor het streven naar beter wonen bij zovelen. die niet over een royaal gevulde beurs be schikken. Een goed interieur scheppen als het er niet op aan komt wat 'het gaat kosten, is nu eenmaal heel iets anders dan bijvoorbeeld met beperk te middelen verantwoorde verbeterin gen tot stand brengen. Sociaal bezien is dat laatste echter juist heel belang rijk. Overigens hangt een goed inte rieur zeker niet af van veel of wei nig middelen. Wanneer men zich al les kan veroorloven, is een juiste keu ze dikwijls ook heel moeilijk. Het is de heel strikte toepassing van bepaalde principes die, hoewel de belangstelling voor eigentijds wonen in ons land verrassend sterk is toege nomen, velen nog angstig doet staan tegenover het moderne interieur. Dat hetgeen waarvoor men persoon lijke voorkeur heeft uitsluitend uit de woning dient te worden geweerd, oifl-' dat het niet modern is, wordt meer en meer voor een misvatting gehou den. De mens mag niet over het hoofd worden gezien bij de Inrichting van de ruimte, die bij uitstek zijn privé- terrein is, zegt Jo Elffers. In het beste interieur, dat men i,n binnen- en buitenland aantreft, kan een oud kastje, een helemaal niet mo derne maar uitverkoren stoel of wat men verder omdat men er aan ge hecht is, om zich heen wil hebben, in de vertrekken staan zonder te sto ren. Daar werd dan met hedendaagse middelen een verzorgd en persoonlijk interieur omheen gebouwd. Dat is menselijke woonkunst'. Het vertrouwde handhaven indien men dit wenst en toch de inrichting van een woning, eventueel stap voor stap, ombuigen naar het eigentijdse, is typerend voor het werk van Jo Elffers. De interieurs die wij van haar za gen, dragen nergens een eenzijdig stempel. Die zijn zeer uiteenlopend, terwijl men er toch wel degelijk haar hand in herkent. Maar eveneens de persoonlijkheid en de voorkeur van de bewoner! Juist dergelijke ook op de eenvou digste mogelijkheden afgestemde op lossingen, zijn voor de bevordering van het begrip voor beter wonen in ons land van grote waaide. Het „kijk eens hoe modern wij wo nen" is immers zo heel iets anders, dan een eigen milieu opbouwen, waar in men zich thuis voelt, waarin men leven en werken kan. Voor een zolderkamer ontwierp Jo Elffers bijvoorbeeld een bureau met kastjes, een juweeltje van doelmatig heid. Daar werd zolang een krukje voor geplaatst, want de bewoonster moest nog sparen voor de juiste stoel. Die kwam er óók en toen was dat interieur heel wat fraaier en efficiën ter, dan wanneer men omdat er niet veel geld was, voor elk onderdeel van het begin af met minder genoegen had genomen. Voor een te kleine keuken liet zij speciale kastjes maken met een twee delige bergruimte voor pannen. Daar aan werd met evenveel toewijding ge werkt. als aan het fraaie interieur van een volkomen ronde kamer bij de E.M.F. in Dordrecht, die door haar ook werd ingericht. In een Blijdorpse kinderschool staan meubelen, waarvan dc kleuters de rangschikking helemaal kunnen af stemmen op hun spel. Die werden kort na de oorlog door haar ontwor den. Woninginrichting, vormgeving; hij die menselijke uitingen gaat het er vooral om te streven naar wat goed en eenvoudig is, naar het afschudden van wat schijn is, zegt deze binnen huisarchitecte met een grote sociale belangstelling. Zij die dat nog niet zijn „woifingbe- wust" maken, ziet zij daarom als een even belangrijk deel van haar taak. als het verzorgen van een interieur met de beste middelen. Advev'entie RÖWNTREE N V AMSTERDAM Medicinale handcrêmej

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 9