baayens PLAATS-SCHELDNA MEN in West-Zeeuwsch-Vlaanderen V erkeersongelukken veroorzaakt door onbewuste opzet Gereformeerde noodkerk in Schoondijke afgebroken Petsie Pelle Pingo Van Cadzand tot Nieuwvliet Kinderkopjes ONDERZOEK WIJST UIT: OPLOSSING OPVOEDING VAN SCHOOLJEUGD EN ZWAARDERE STRAFFEN De speciaalzaak voor uw Bril Hard werken voor weinig geld Putten heeft weer W's bij de B. sociaal probleem hoofdvak Tien mille voor de Sint Laurenstoren KERKEN IN ZEELAND Wanneer Zelf aan de slag Oom Bazurka en Jam pie en de alehemie Kan dat? Generale synode te Spakenburg Voor avondmaalviering (nog) geen verkort formulier Internationale conferentie over gevangeniswezen Twee Afrikaan ders aan de V.U. gepromoveerd Ds. P. G. van Berge mag terug naar Soemba Cadzand Groede Eede Hoofdplaat Sint-Kruis St. Anna ter Muiden Nieuwvliet Gratie voor moordenaar Zaterdag 11 oktober 1958 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 2 -^R VINDEN jaarlijks ongeveer 1500 mensen de dood in het verkeer in ons land en de materiële schade wordt 'j geschat op 150 miljoen gulden. Uit een pas gepubli- ceerde statistiek van de Vereniging voor Veilig Ver keer is gebleken dat 70 van alle verkeersongevallen met dode lijke afloop wordt veroorzaakt door een overtreding van de ver keersregels. Hieruit kan weer eens worden vastgesteld (wat trouwens al lang bekend was) dat het de mens is die ongelukken veroorzaakt en niet de machine waarvan hij gebruik maakt. Er is tevens gebleken dat slechts een klein gedeelte van het aantal weggebruikers voor ongelukken verantwoordelijk gesteld moet worden. TN EEN door een Amerikaanse verzekeringsmaatschappij ge publiceerd onderzoek werd ont huld dat van 1294 taxichauffeurs slechts één derde deel verant woordelijk was voor 70 van alle ongevallen in deze groep. Nu kan men in deze soort ongeluk ken veroorzakende verkeersge- bruikers twee groepen onder scheiden: zij die ongelukken ma ken om zichzelf te straffen en zij die ongelukken maken om ande ren te straffen. Men heeft namelijk bij een onder zoek naar het voorvallen van onge vallen in het algemeen waargeno men dat er bepaalde mensen zijn aan wie steeds ongelukken over komen en verder bleek dat er hierbij vaak van onbewuste opzet sprake was; van zelfbestraffingsbehoefte. Meestal echter waren hierbij kleine ongelukjes in het geding. Mensen die uit strafbehoefte ongelukken veroorzaken zullen hiervoor meestal niet het snelverkeer kiezen. De anderen daarentegen, die hun mede mensen willen straffen, die hun agressie ten koste van anderen willen afreageren, kunnen in het verkeer tot aan een zuivere moord toe hun behoeften uitleven. En zij vormen het grote gevaar op de weg. Men kan ze dagelijks tegen- Advertentie V er pleegster s-overal DEN HAAG Vrijwel over de hele wereld 'ivorden verpleegsters slechtbe taald, hebben zij lange werktijden en dragen zij een zware verantwoordelijk heid. In het algemeen wordt geen ver schil gemaakt tussen dag- en nacht diensten en overwerk voor de ver pleegster is regel, geen uitzondering. Deze conclusies staan te lezen in een rapport van de Internationale arbeids organisatie. waarin een overzicht is op genomen van de positie van de verpleeg sters uit 54 landen. Het rapport wordt te Genève besproken in de internatio nale conferentie van verplegingsdeskun- digen, die van 6 tot 11 oktober wordt gehouden. In alle landen blijkt een groot tekort aan verpleegsters te bestaan, in het bij zonder op het platteland, in krankzin nigengestichten en voor toezicht, ad ministratie en opleiding. Dit tekort heeft voor de verpleegsters tot gevolg, dat voortdurend tussentijdse dienstop- roepen plaats vinden, de roulering in de weekeinden in de war loopt en haar wekelijkse vrije dag niet zelden in ge drang komt. PUTTEN (ANP) Vele Puttenaren hebben donderdagavond de verkiezing van twee wethouders met applaus be groet. Zij deden dat, nadat er uren met de verkiezing gemoeid waren ge weest. Er werd zes keer gestemd en de vergadering moest een uur worden geschorst. Tenslotte werden de heren L. van den Brink en A. Evers, beiden van de CHU gekozen. Zij aanvaardden hun be noeming. Putten heeft bijna zes weken zonder wethouders gezeten. Twee eer der gekozen wethouders hadden be dankt, één om gezondheidsredenen en de ander omdat zijn fractie bezwaar had tegen zijn benoeming. Advertentie Bdbyderm Haarwoter (Haar- groei-tonic) legt reeds In de jeugd de basis voor een gezonde haargroei. Flacon f 1.90. Voor lang» tijd toereikend. EEN SLINGERAAP heeft aan boord van het motorschip Blltar, dat gisteren uit Indonesië in Rotterdam aankwam met een apestreek heel wat paniek aangericht. Het gryze, lang harige dier, dat bestemd was voor het dierenpark Tilburg, kwam onverwacht het administratiekantoor op het schip binnenslingeren. HET GREEP daar de overwerkiyslen van de bemanning, verscheurde die en maakte er mooie propjes van. Met die propjes bekogelde het iedereen, die binnen zün bereik kwam. Men stond achteraf voor een legpuzzel, die gelukkig voor de bemanning na veel gepeins is opgelost. - IN NOORBEEK een gemeente van 943 inwoners in Zuid-Limburg is het binnenkort feest. Men gaat er een jubileum vieren, dat waarschijnlijk uniek in Nederland is- In maart van het volgend jaar heeft de hele ge meenteraad (zeven man) twaalf en een half jaar onafgebroken in de raad zitting gehad. komen in winkels waar ze voor hun beurt gaan, bij tramhalten waar ze hun medemens onder de voet lopen. Maar als ze in een auto zitten hebben ze een machtig wa pen tot hun be schikking. Een on beschoft mens die in het dagelijks leven onaangenaam maar ongevaarlijk is, kan zich in het snelverkeer ontpop pen tot een moorde naar. H. J. Kolkman die een proefschrift over dit probleem heeft geschreven geeft een onthullend en ontstellend voor beeld van de mentaliteit van agres sieve vrachtwagenchauffeurs die bij verschillende ongevallen betrokken zijn geweest. De ene vertelde dat hij een vrouw met een vleeswagen (dat was dan een kinderwagen) had overre den, de ander vermeldde „ik heb eens een boer getorpedeerd". Dit soort mensen is zich overigens wel bewust van zijn gedrag. Maar er is ook de man met het minderwaardig heidsgevoel die in de wagen zijn macht kan bewijzen, die sneller wil zijn dan ieder ander en daardoor ongelukken veroorzaakt. Hij is zich van de inner lijke drijfveren van zijn daden niet bewust. Hij wordt alleen gedreven door zijn behoefte aan machtsontplooi ing die hem in het dagelijks leven is ontzegd. TAAN zijn er kwerulanten, de mensen U die menen dat hun alt.l onrecht wordt aangedaan. Ze proberen op hun recht te staah, nemen de hun toeko mende voorrang, ook al scheppen ze daardoor een gevaarlijke situatie. Ze werken veel met de claxon om ande ren op hun fouten opmerkzaam te ma ken. En tenslotte zijn er de mensen die wraak nemen op hun medemens voor alles wat ze in het leven te kort zijn gekomen. Deze kategorie is groot. De mensen waar het hier om gaat zijn zich niet bewust van hun wraakgevoelens. Piret, een Belg, die hierover onderzoekingen heeft gedaan, heeft gevonden, dat bij deze groep grote remmingen en teleurstellingen in de kinderjaren zijn waar te nemen en dat het percentage, dat gescheiden ouders heeft, hier zesmaal zo hoog ligt als het algemeen gemiddelde. Ook bij onderzoekingen bij de PTT is gebleken dat niet de chauffeurs met de minste technische rijbekwaamheid de meeste ongelukken maken (zoals men zou verwachten), -maar chauffeurs die. uit gebroken -of onharmonisch^ gezinnen komen. Wraakgevoelens, protest tegen de autoriteit of tegen dc -huwelijks partner kunnen' in het verkeersonge luk hun symbolische uitdrukking krij gen. i^EN aparte kategorie vormen dan de alcoholisten. Ook bij hen gel den de genoemde motieven, maar ze hebben de roes nodig om moedig te worden, om hun remmingen kwijt te raken. Het gebruik van alcohol ver schaft hun egn alibi voor hun misda den. Ze scheppen van te voren al een Wraak op medemens door teleurstelling in jeugd of huwelijk situatie waarin ze minder verantwoor delijk zijn dan In nuchtere toestand. Merkwaardig is verder dat vrouwen veel minder ongelukken maken dan mannen. Bij een Amerikaans onder zoek is gebleken dat van 20,4 pet. vrouwelijke rijdsters slechts 5,1 pet. bij dodelijke ongevallen betrokken wa ren. Dit spreekt wel sterk in het voor deel van de vrouwen zelfs als men in aanmerking neemt dat ze minder rijden dan mannen. Ik geloof dat dit is toe te schrijven aan het feit dat onze samenleving van de vrouwen een veel minder agressieve rol eist dan van de mannen. MEN weet met dit alles nog niet goed raad'. Het verkeer is de laat ste jaren zo enorm toegenomen en het aantal slachtoffers zoveel groter gewor den dat de verkeers onveiligheid een sociaal probleem van de eerste orde is geworden. Aange-» zien het praktisch ondoenlijk is iedere toekomstige rijder aan een psychologi sche proef te onder- andere maatregelen worden genomen en betere dan tot nu toe gebruikelijk zijn. Ten eerste ge loof Ik dat er strengere straffen moe ten worden uitgedeeld aan duidelijke misdadigers en alkoholisten. De in trekking van het rijbewijs en bij her haling gevoelige vrijheidsstraffen zijn noodzakelijk. Maar van groter belang is de opvoeding van de jeugd in twee erlei opzicht. Ten eerste moeten kin deren al heel vroeg de regels van de weg worden bijgebracht, ten tweede moeten zij leren het wegverkeer als een sociaal probleem te zien waarbij bepaalde omgangsvormen in acht moe ten worden genomen. Deze opvoeding moet al vroeg beginnen, zo omstreeks het elfde jaar, in de vijfde klas van de lagere school al. Maar de lessen in veilig verkeer en in omgangsvor men daarin mogen geen bijlessen zijn, al of niet verplicht. werpen moeten Ze moeten hoofdlessen worden waahbij de vorderingen even belang rijk worden geacht als de vorderingen in lezen, schrijven en rekenen. Alleen daardoor kan worden bereikt dat ten eerste de regels van de weg automa tisch kunnen worden toegepast, als een natuurlijk gedragspatroon en ten twee de dat mensen omgangsvormen in het verkeer worden bijgebracht op een leeftijd dat ze daarvoor gevoelig zijn. De huidige verkeersmisdadigers kun nen niet meer worden heropgevoed, we kunnen echter wel zoveel mogelijk voorkomen dat ze ontstaan. M. van Loggem, psych. drs. E* i Eigen nieuwsdienst ROTTERDAM. De in augustus in Leiderdorp overleden heer M. P. L. Aukes blijkt de gemeente Rotterdam tienduizend gulden te hebben nagela ten. Het legaat, dat vrij van rechten en kosten is, moet worden besteed aan de restauratie van de Sint Laurensto ren. B. en W. van Rotterdam stellen de raad voor het legaat te aanvaarden. ET IS dan zover, dat de gerefor meerde noodkerk, die jarenlang het centrum is geweest van het kerkelijk leven der gereformeer den in Schoondijke en omgeving, onder slopershanden is gevallen. Onze foto geeft een beeld van de afbraak. Er is een hele strijd geweest rond het gebouw. De alternatieven waren: afbreken of laten staan. De kerkeraad van de gereformeerde kerk wenste het gebouw af te breken. „Wij zijn gedwongen geweest een nieu we kerk te bouwen, omdat de noodkerk die semi-permanent geconstrueerd was, ingevolge het wederopbouwplan moest verdwijnen. Onze pogingen om de kerk te mogen behouden hebben tot niets ge leid. Het zou van weinig goede smaak getuigen, indien de gemeenteraad op haar besluit, dat de noodkerk zou moe ten verdwijnen, terug zou komen en het gebouw zou laten staan om te gebruiken als verenigingsgebouw of dorpshuis". Dij: verklaarde wethouder Joh. de Feyter, toen de kwestie verenigingsgebouw eni ge maanden geleden in de raad weer aan de orde kwam. Toen werd dan ook met meerderheid van stemmen beslo ten om het gebouw in de kortst moge lijke tijd van gemeentewege af te bre ken. Inmiddels is de sloper practisch klaar met zijn Werk. De ned. hervormde predikant van Sas van Gent, ds. E. E. Stern, probeert zijn gemeente ervan te overtuigen, dat het vragen van plaatsengeld in de kerk in strijd is met het wezen der christelijke gemeente. Toch heeft hij. het nog niet zo ver gekregen dat dit gebruik wordt af geschaft. „Wanneer, o wanneer zal de gemeente (reikhalzend uitziend naar de openbaring der heerlijkheid van Gods kinderen, of kan dit alleen van de „ganse schepping" gezegd worden maar niet speciaal of eigenlijk: speci aal niet van de gemeente) haar maat staven voor wat gewenst en wat onge wenst is, leren ontlenen aan de toe komst, haar bekend gemaakt door pro feten en apostelen, inplaats van aan het DE NATUUR IN EN OM UW HUIS Gras kan nog gezaaid worden, doch Wie een groenblijvende haag wenst het is wel aan de late kant en uitstel len moet men het zeker niet meer. Gras zoden kan men nu echter uitstekend leg gen; het is er nu de goede tijd voor. Per vierkante meter hebt u ongeveer zestien zoden nodig. De grond moet wel eerst goed los gespit worden; bemesten en daarna vastrollen en eerst dan kunnen de zoden gelegd worden. Het is wel van veel belang dat onkruidvrije zoden ge kocht worden en u moet dus eigenlijk wel weten waar ze vandaan komen. kan hiervoor coniferen gebruiken en de Taxus baccate is voor dit doel het meest geschikt. Coniferen zijn echter niet goed koop en daarmee dient u wel rekening te houden. Coniferen dienen ook met een vaste wortelkluit verplant te worden; de boomkweker verzend ze wel in dunne, linnen zakjes. Die zakjes moeten na het poten van onderen voorzichtig open gemaakt worden; dus zodra de struik in het plantgat staat het linnen van on deren en van boven open snijden; de wortels vinden dan wel hun weg. Voor mispels is nog wel belangstelling al is het dan een vrucht die niet ieder een weet te waarderen. De vruchten zijn wat wrang, doch worden meestal ook op een verkeerd tijdstip gegeten. Als de vruchten vallen kan men ze plukken en dient men ze voorlopig op zolder te be waren. De vruchten gaan er dan uit zien of ze rot zijn en dat is het goede moment om ze te nuttigen. Mispels wor den veel langs slootkanten gepoot; ze blijken het daar wonderwel naar de zin te hebben. De kronen hangen dan meest al over de sloot heen. OOMBWURKAENJAMPIE HEBBEN MMHEERTEMMlNa VOOREEN TUIMELING IN IC AF6R0ND BEHOED EN MOGEN NU IN ZUK LABORATORIUM KOI OHTE ZIEN KOE H'J KWIK LNC.OUDKAN VERANDEREN. AJLS TEMMIN6A EEN TWEEDE PROEF WIL TONEN VOUïï) EEN GEWELDIGE ONTPLOFFING! De' vrolijke avonturen van en EVENALS TWEE JONGENS VAN EE KRANT 0.UNST EEN ONTPLOFFING INDE") IU VERTE. HOPELIJK IETS MET EEN P ONSELUKKISE LIEFDE,MITS ALTIJD LEKKER NIEUWS,/ KOM MEE koo£. verleden, waarvan zij immers gelooft, dat God het haar vergeven heeft? zucht ds. Stern. „Wanneer zullen de woorden „chris telijk" en „vooruitstrevend" eindelijk hetzelfde gaan betekenen? Het is een goed ding om te mogen weten, dat die tijd komt; die geloven haasten niet. Maar. die niet haasten, zijn dat al tijd die geloven? Nee, nee, je kunt het niet omdraaien". Ds. J. van der Klaauw, gereformeerd predikant te Krabbendijke richt in het mededelingenblad de volgende waar schuwende woorden tot zijn gemeente: „Bij de viering van het Heilig Avond maal blijkt telkens, dat er in de na- middagdienst tafelgangers zijn, die ook 's morgens zouden kunnen komen; het gevolg hiervan is, dat er dan door som migen maar een keer gekerkt wordt, zonder geldige redenen. Hoe kan zoiets in overeenstemming zijn met onze dankzegging voor Christus' liefde aan ons bewezen; kunnen wij ons verblij den in de gemeenschap met Jezus aan Zijn tafel, als wij 's morgens zonder dat dit nodig was die gemeenschap niet hebben gezocht. Een ieder beproeve zichzelf, ook in dit opzicht, en ete dan van het brood." Wens tot vaker avondmaal niet algemeen genoeg SPAKENBURG. Donderdag heeft de generale synode der Gere formeerde Kerken (vrijgemaakt) bij na de gehele dag zich in besloten zitting bezig gehouden met de behan deling van bezwaarschriften. Maar in een korte openbare zitting heeft zij zich uitgesproken over de waarde van het avondmaalsformulier en de wenselijkheid van een verkort formu lier voor de avondmaalsviering. Die wenselijkheid zou te overwegen zijn, maar de begeerte daartoe is niet in die mate uit de kerken naar voren gekomen, dat de synode zich aan een uitspraak wilde wagen. Het betrof een verzoek van de clas sis Haarlem. Is het wel juist, zo vroeg de classis zich af, een hele kerkdienst te wijden aan de dienst van dit sacra ment, zodat er geen dienst des Woords plaatsvindt? Een verkort formulier zou, zo dacht de classis, tijd vrijmaken voor woordlbeó'iening. Commissie III van de synode had hier over bij monde van ds. H. van Tonge ren uit Leeuwarden verslag uitgebracht Zij meende dat de ambtelijke lezing van het formulier in bepaalde zin uit legging van de Schrift is. Er is in de avondmaalsdienst dus wel degelijk sprake van woordbediening. De synode was het hiermee eens. Een andere zaak ook door de classis Haarlem ter sprake gebracht is de vraag, of de lengte van het for mulier niet aan veelvuldiger avond maalsviering in de weg staat. De wens daartoe achtte de synode schriftuurlijk maar als gezegd: die wens had de sy node niet in voldoende mate bereikt om een onmiddellijke uitspraak uit te lok ken. Een voorstel van ds. N. Bruin uit Van onze Middelburgse redactie MIDDELBURG. Woensdag 15 okto ber zal in een der kamers van het stad huis te Middelburg een bespreking plaats vinden tussen vertegenwoordigers van Nederland, België en Luxemburg over het gevangeniswezen. Aan de conferentie wordt deelgenomen door personeel van de ministeries van justities in de drie landen. Rotterdam-Charlois om deputaten ten onderzoek te benoemen, kwam niet in stemming, omdat bovengenoemde be slissing (met dertien stemmen tegen) gevallen was. Vermelden wij nog, dat de synode met algemene stemmen de suggestie van Oegstgeest verwierp om een onder zoek in te stellen naar verplaatsings mogelijkheden van de Theologische Ho geschool van Kampen naar Rotterdam. In de theologie AMSTERDAM. Aan de Vrije Uni versiteit te Amsterdam zijn gisteren twee Zuidafrikaners gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid. Ds. G. C. O os t h u i z e n, predikant bij de Nederduits-gereformeerde ge meente van Queenstown in Zuid-Afrika, verkreeg de doctorstitel na de verdedi ging van zijn proefschrift „Theological discussions and confessional develop ments in the churches of Asia and Afri ca". Promotor was prof. dr. J. H. Ba- vinck. In een der aan de dissertatie toege voegde stellingen betoogt ds. Oosthuizen, dat rassenscheiding als levenshouding, in welke vorm ook en waar die zich ook mag voordoen, onschriftuurlijk en on ethisch is. Zij tast ten diepste het twee de samenvattende gebod aan en mag door de kerk onder geen enkele omstan digheid geduld worden. De heer W. B. van Wijk, die in Pretoria, in Stellenbosch en in Amster dam heeft gestudeerd, promoveerde op een dissertatie „Die versoeningsleer in die Rakouer kategismus". Promotor was prof. dr. G. C. Berkouwer. Een der stellingen van het proefschrift luidt: „De meestal op kleine dorpen heersende gestrengheid in ethische za ken is evenzeer een teken van verwe reldlijking als de kerkloosheid in de ste den". Ds. P. G. van Berge, benoemd tot docent aan de theologische school te Lewa op Soemba, heeft van de Indonesische autoriteiten toestemming gekregen om terug te keren. Soemba is, als bekend, een zendings terrein van de Gereformeerde Kerken. Het Zendingscentrum van die kerken kon nog niet meedelen, wanneer a's. Van Berge naar Indonesië zal terug keren. P«5 fN EEN VORIG ARTIKEL hebben we het Ledeltheater in Oostburg bezocht. Niet voor een of andere toneeluitvoering, maar om de WAT de schilder van j wandschilderingen uit de koffiekamer te bekijken. Met de scheld' namen van 17 plaatsen uit West-Zeeuws-Vlaanderen. Drie ervan hebben we bezocht. We vervolgen nu onze reis. ker. Ook 's zaterdags zijn ze te krij gen, niet alleen in Groede, maar ook in Breskens en Cadzand heb ik ze wel gekocht. Zo'n paptaart kan men heel netjes op eten. Maar vroeger ging het er op de kermis en bij volksspelen wel eens min der beschaafd aan toe. Dan werd het echt papeten: uit een diep bord pap moest men met de mond een geldstuk halen. Daar zal de bijnaam „papvre ter" wel vandaan komen. Het volk spreekt meestal van De Groe, dat is eigenlijk laag liggend land (ik meen, dat er bij Kloetinge ook nog een gehucht De Groe ligt). Dit heeft dus dezelfde betekenis als de oorspron kelijke naam Moerkerke: een kerk op moer gebouwd, d.i. op veen, laag ge legen grond (bij Brugge ligt het dorp je Moerbeke). Heille is het enige plaatsje dat geen tekening heeft. Het is maar een nietig gehucht, dat in 1880 bij de gemeente Sluis is gevoegd. Vroeger had het een kerkje. Evenals het bijna gelijknamige dorp bij Alkmaar zal het oorspronkelijk ook wel Heiloo geweest zijn: heilige loo (plaats). Cadzand heeft gemaakt, is moeilijk in een krant te beschrijven. Een goedige meneer is op een stoep bezig met een bezigheid, die thuishoort op een plaats waar, volgens het spreekwoord, zelfs de keizer te voet gaat. Vermoedelijk zal men de scheld naam van de bewoners van Cadzand nu wel kunnen raden. Anders gaat men de schildering in Oostburg .maar eens bekijken. Daar staat het heel duidelijk getekend. Hoe men aan die vreemde scheld naam komt, zou ik niet kunnen zeggen. Met het ontstaan van de plaats heeft het in elk geval niets te maken. Oorspronkelijk was het dorp een eiland, nogal zanderig, met een kade (dijkje) er omheen. Zo verklaart men tenminste de naam (kade-zand). De ver klaring, dat er eens een kat, volgens sommigen in een wieg, op het zand is aangespoeld, lijkt me nogal gezocht. Zo'n verhaal wordt ook verteld toen bij de St.-Elisabethsvloed de Biesbosch ont staan is en er aan de dijk een wieg met een kind en een kat aanspoelde. Kinderdijk heet die plaats nog altijd. En in Utrecht heeft men eenzelfde ver haal voor de straat: Kintgenshaven. Achter de legende, dat zich hier ea. 100 j. v. Ohr. de Katten hebben geves tigd, zet ik ook een vraagteken. De oorspronkelijke kerk was aan Ma ria gewijd; de weg naar Zuidzande heet nog Mariaweg. En heel West-Zeeuwsch- Vlaanderen wordt dikwijls aangeduid met „het land van Cadzand". EEN DIKKE, welvarend uitziende man is bezig, een dampend bordje pap te eten: de „papvreter" van Groede! Zijn vrouw op de achtergrond mag niet mee doen: ze mag alleen maar bedienen en toezien, hoe lekker haar lieve(7) man 'het vindt. Geen wonder, dat ze erg ma ger is. Groede is nog bekend om zijn paptaar ten. De najaarskermis, op de eerste woensdag in oktober, heet ook wel „paptaartenkermis". Dan gaan de Groe- denaars op visite en eten hun buik vol met paptaarten, een ronde koek met een laagje gelige pudding erop. Met wat (bruine) suiker bestrooid wel lek- Zo'n deur hebben we nog nooit gezien! Nou ja, je kunt ook niet alles weten. Hij ziet er wel stev'g uit. Hier val je met de deur in huis! Kom mee, Pelle en Klex, we gebruiken de deur als vloermatje. Boem! de deur valt vanzelf dicht. Zo één zouden we er thuis ook moeten hebben, want moe der zegt altijd: daur dicht! Maar, hoe kom je er weer uit? EEDE is ook geen aparte gemeente meer. Het is in 1941 bij Aardenburg gevoegd. Van hier liep vroeger het wa ter de Ee naar de Aardenburgse haven. De bewoners hielden zich oudtijds veel bezig met het „bollen", het gooien van zware ballen door een ring. Een spel, dat aan de overkant nog veel be oefend wordt. Maar in Eede begon dit bollen te ver velen. Men organiseerde eens een wed strijd in het rollen met tonnen. Aan de ze gebeurtenis hebben de mensen uit Eede hun bijnaam „tonneroller" te dan ken. Zo best liep het niet af met het nieu we spel. De tonnen botsten tegen elkaar en de deelnemers aan de wedstrijd kre gen hevige ruzie. De tekening laat het zien: twee mannen aan het vechten met stokken en op de achtergrond een paar tonnen. EIGENLIJK moet deze plaats heten Hogeplaat. In 1778 werd een hoge plaat, gelegen voor de Prins Willempol der, ingedijkt. Dit is de oorsprong ge worden van dit dus nog niet oude dorp je aan de Schelde. Tussen de stenen aan de dijk wonen veel krabben: dat is ook de scheldnaam geworden van de be woners van Hoofdplaat. Op de muur schildering wordt dit dorp dan ook aan geduid met een krab. TpVENALS Eede is dit kleine, wat.afge- Rj legen dorpje in 1941 verenigd met Aardenburg. Vroeger, in de Rooms-ka- tholieke tijd, stond hier een kapel van het heilig kruis. De kerk is oud en enkele jaren gele den gerestaureerd. De toren met de enigszins stompe spits wordt wel peper bus genoemd. Hiermee heeft de schil der dit dorp gekarakteriseerd. Over die toren spotten de Aardenbur gers wel eens: „Is de toren al geschoren?" Academische examens DELFT. Aan de Technische Hogeschool slaagde voor het propaedeutisch examen voor scheikundig ingenieur de heer C. A. van Sluis uit Zierikzee en voor prop. exa men voor elektrotechnisch ingenieur de heer R. H. Baecke te Aardenburg. "CWENALS Heille is dit oude plaatsje in 1880 verenigd met Sluis. Gelegen aan het Zwin, had het in 1241 al stads rechten. Het is dus een inderdaad heel oude plaats. De kerk was gewijd aan St.-Anna, de moeder van Maria. De vierkante toren, zonder spits, is ver in de omtrek te zien. Van deze toren af heeft men een prachtig vergezicht over de vruchtbare landerijen, waar eens het Zwin stroomde. De lange naam wordt door het volk hier verkort tot Sint-Anna. De oude naam Mude betekent mond (van het Zwin). „Turken" worden de inwoners ge noemd. Een Turk zit neergehurkt te ge nieten van zijn waterpijp, ziedaar de te kening. Aan die bijnaam „Turken" is natuurlijk een geschiedenis verbonden. Prins Maurits heeft in 1604 Sluis ver overd en een mooie overwinning be haald op de Spanjaarden. Deze hadden veel gevangen Turken als galeislaven, om hun schepen te roeien. Maurits zorg de ervoor, dat deze Turken werden vrij gelaten en naar hun land konden terug keren. Uit dankbaarheid hebben toen de Turken gevangenen uit St.-Anna (en Sluis) de vrijheid gegeven. Uit de ge schiedenis blijkt, dat een paar personen hiervan geprofiteerd hebben. Het wapen van St.-Anna heeft, behalve een anker en een afbeelding van de zon, ook een halve maan, het symbool der Turken. ALS U bijvoorbeeld op een tochtje door dit gebied de weg naar Nieuwvliet niet kunt vinden, vraag dan onderweg maar waar Sinte Pier ligt. Iedereen noemt het hier zo. Dat is eigenlijk de naam van het oude dorp, dat een half uur verder in de Sint-Janspolder lag en een kapelletje had, gewijd aan Petrus (Sint Pieter). Nog maar enkele huizen zijn ervan over. Het tegenwoordige Nieuwvliet is dus een jong dorp. De „hoenders" kunnen zich niet beroemen op een oud verle den. Eens kreeg Nieuwvliet een nieuwe bur gemeester. De bevolking schijnt toen nogal zuinig geweest te zijn. Misschien zaten ze slecht bij kas. In elk geval was de erepoort, die ze bij de feestelijke in tocht oprichtten, maar een klein, mise rabel gevalletje. Hij leek meer op een zogenaamde hoenderval dan op een ere- boog. Sinds staan de inwoners bekend onder de naam van „hoenders". De wandschildering laat een gestileerd hoen zien. De volgende keer bezoeken we de nog overgebleven plaatsen. L. v. W. EDINBURGH (Reuter) De 23- jarige ter dood veroordeelde Donald Ferguson Forbes heeft gratie gekre gen. Hij zou volgende week donderdag worden opgehangen wegens moord op een nachtwaker. Het vonnis is in levenslang veranderd. Onlangs is Forbes in de gevangenis van Edinburgh getrouwd met de 22- jarige Margaret Mclean, de moeder van zijn kind. Het was nog nimmer voorgekomen dat in Schotland iemand in de gevangenis is getrouwd. JL

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 2