baayens
PLAATS-SCHELDNA MEN
in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
V erkeersongelukken
veroorzaakt door onbewuste opzet
Gereformeerde noodkerk in
Schoondijke afgebroken
Petsie
Pelle
Pingo
Van Cadzand tot Nieuwvliet
Kinderkopjes
ONDERZOEK WIJST UIT:
OPLOSSING OPVOEDING
VAN SCHOOLJEUGD EN
ZWAARDERE STRAFFEN
De speciaalzaak voor uw Bril
Hard werken voor
weinig geld
Putten heeft weer
W's bij de B.
sociaal probleem
hoofdvak
Tien mille voor de
Sint Laurenstoren
KERKEN IN ZEELAND
Wanneer
Zelf aan de slag
Oom Bazurka en Jam pie en de alehemie
Kan dat?
Generale synode te Spakenburg
Voor avondmaalviering (nog)
geen verkort formulier
Internationale
conferentie over
gevangeniswezen
Twee Afrikaan ders aan de
V.U. gepromoveerd
Ds. P. G. van Berge mag
terug naar Soemba
Cadzand
Groede
Eede
Hoofdplaat
Sint-Kruis
St. Anna ter
Muiden
Nieuwvliet
Gratie voor moordenaar
Zaterdag 11 oktober 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 2
-^R VINDEN jaarlijks ongeveer 1500 mensen de dood in
het verkeer in ons land en de materiële schade wordt
'j geschat op 150 miljoen gulden. Uit een pas gepubli-
ceerde statistiek van de Vereniging voor Veilig Ver
keer is gebleken dat 70 van alle verkeersongevallen met dode
lijke afloop wordt veroorzaakt door een overtreding van de ver
keersregels. Hieruit kan weer eens worden vastgesteld (wat
trouwens al lang bekend was) dat het de mens is die ongelukken
veroorzaakt en niet de machine waarvan hij gebruik maakt. Er
is tevens gebleken dat slechts een klein gedeelte van het aantal
weggebruikers voor ongelukken verantwoordelijk gesteld moet
worden.
TN EEN door een Amerikaanse
verzekeringsmaatschappij ge
publiceerd onderzoek werd ont
huld dat van 1294 taxichauffeurs
slechts één derde deel verant
woordelijk was voor 70 van
alle ongevallen in deze groep. Nu
kan men in deze soort ongeluk
ken veroorzakende verkeersge-
bruikers twee groepen onder
scheiden: zij die ongelukken ma
ken om zichzelf te straffen en zij
die ongelukken maken om ande
ren te straffen.
Men heeft namelijk bij een onder
zoek naar het voorvallen van onge
vallen in het algemeen waargeno
men dat er bepaalde mensen zijn
aan wie steeds ongelukken over
komen en verder bleek dat er hierbij
vaak van onbewuste opzet sprake
was; van zelfbestraffingsbehoefte.
Meestal echter waren hierbij kleine
ongelukjes in het geding. Mensen
die uit strafbehoefte ongelukken
veroorzaken zullen hiervoor meestal
niet het snelverkeer kiezen. De
anderen daarentegen, die hun mede
mensen willen straffen, die hun
agressie ten koste van anderen
willen afreageren, kunnen in het
verkeer tot aan een zuivere moord
toe hun behoeften uitleven. En zij
vormen het grote gevaar op de
weg. Men kan ze dagelijks tegen-
Advertentie
V er pleegster s-overal
DEN HAAG Vrijwel over de hele
wereld 'ivorden verpleegsters slechtbe
taald, hebben zij lange werktijden en
dragen zij een zware verantwoordelijk
heid. In het algemeen wordt geen ver
schil gemaakt tussen dag- en nacht
diensten en overwerk voor de ver
pleegster is regel, geen uitzondering.
Deze conclusies staan te lezen in een
rapport van de Internationale arbeids
organisatie. waarin een overzicht is op
genomen van de positie van de verpleeg
sters uit 54 landen. Het rapport wordt
te Genève besproken in de internatio
nale conferentie van verplegingsdeskun-
digen, die van 6 tot 11 oktober wordt
gehouden.
In alle landen blijkt een groot tekort
aan verpleegsters te bestaan, in het bij
zonder op het platteland, in krankzin
nigengestichten en voor toezicht, ad
ministratie en opleiding. Dit tekort
heeft voor de verpleegsters tot gevolg,
dat voortdurend tussentijdse dienstop-
roepen plaats vinden, de roulering in
de weekeinden in de war loopt en haar
wekelijkse vrije dag niet zelden in ge
drang komt.
PUTTEN (ANP) Vele Puttenaren
hebben donderdagavond de verkiezing
van twee wethouders met applaus be
groet. Zij deden dat, nadat er uren
met de verkiezing gemoeid waren ge
weest. Er werd zes keer gestemd en
de vergadering moest een uur worden
geschorst.
Tenslotte werden de heren L. van
den Brink en A. Evers, beiden van de
CHU gekozen. Zij aanvaardden hun be
noeming. Putten heeft bijna zes weken
zonder wethouders gezeten. Twee eer
der gekozen wethouders hadden be
dankt, één om gezondheidsredenen en
de ander omdat zijn fractie bezwaar
had tegen zijn benoeming.
Advertentie
Bdbyderm Haarwoter (Haar-
groei-tonic) legt reeds In de jeugd de
basis voor een gezonde haargroei.
Flacon f 1.90. Voor lang» tijd toereikend.
EEN SLINGERAAP heeft aan boord
van het motorschip Blltar, dat
gisteren uit Indonesië in Rotterdam
aankwam met een apestreek heel wat
paniek aangericht. Het gryze, lang
harige dier, dat bestemd was voor het
dierenpark Tilburg, kwam onverwacht
het administratiekantoor op het schip
binnenslingeren.
HET GREEP daar de overwerkiyslen
van de bemanning, verscheurde die
en maakte er mooie propjes van. Met
die propjes bekogelde het iedereen,
die binnen zün bereik kwam. Men
stond achteraf voor een legpuzzel, die
gelukkig voor de bemanning
na veel gepeins is opgelost.
-
IN NOORBEEK een gemeente van
943 inwoners in Zuid-Limburg is
het binnenkort feest. Men gaat er een
jubileum vieren, dat waarschijnlijk
uniek in Nederland is- In maart van
het volgend jaar heeft de hele ge
meenteraad (zeven man) twaalf en een
half jaar onafgebroken in de raad
zitting gehad.
komen in winkels waar ze voor
hun beurt gaan, bij tramhalten waar
ze hun medemens onder de voet
lopen. Maar als ze in een auto
zitten hebben ze een machtig wa
pen tot hun be
schikking. Een on
beschoft mens die
in het dagelijks
leven onaangenaam
maar ongevaarlijk
is, kan zich in het
snelverkeer ontpop
pen tot een moorde
naar.
H. J. Kolkman die
een proefschrift over
dit probleem heeft geschreven geeft
een onthullend en ontstellend voor
beeld van de mentaliteit van agres
sieve vrachtwagenchauffeurs die bij
verschillende ongevallen betrokken
zijn geweest. De ene vertelde dat hij
een vrouw met een vleeswagen (dat
was dan een kinderwagen) had overre
den, de ander vermeldde „ik heb eens
een boer getorpedeerd".
Dit soort mensen is zich overigens
wel bewust van zijn gedrag. Maar er
is ook de man met het minderwaardig
heidsgevoel die in de wagen zijn macht
kan bewijzen, die sneller wil zijn dan
ieder ander en daardoor ongelukken
veroorzaakt. Hij is zich van de inner
lijke drijfveren van zijn daden niet
bewust. Hij wordt alleen gedreven
door zijn behoefte aan machtsontplooi
ing die hem in het dagelijks leven is
ontzegd.
TAAN zijn er kwerulanten, de mensen
U die menen dat hun alt.l onrecht
wordt aangedaan. Ze proberen op hun
recht te staah, nemen de hun toeko
mende voorrang, ook al scheppen ze
daardoor een gevaarlijke situatie. Ze
werken veel met de claxon om ande
ren op hun fouten opmerkzaam te ma
ken. En tenslotte zijn er de mensen
die wraak nemen op hun medemens
voor alles wat ze in het leven te kort
zijn gekomen. Deze kategorie is
groot. De mensen waar het hier om
gaat zijn zich niet bewust van hun
wraakgevoelens. Piret, een Belg, die
hierover onderzoekingen heeft gedaan,
heeft gevonden, dat bij deze groep
grote remmingen en teleurstellingen in
de kinderjaren zijn waar te nemen en
dat het percentage, dat gescheiden
ouders heeft, hier zesmaal zo hoog ligt
als het algemeen gemiddelde. Ook bij
onderzoekingen bij de PTT is gebleken
dat niet de chauffeurs met de minste
technische rijbekwaamheid de meeste
ongelukken maken (zoals men zou
verwachten), -maar chauffeurs die. uit
gebroken -of onharmonisch^ gezinnen
komen. Wraakgevoelens, protest tegen
de autoriteit of tegen dc -huwelijks
partner kunnen' in het verkeersonge
luk hun symbolische uitdrukking krij
gen.
i^EN aparte kategorie vormen dan
de alcoholisten. Ook bij hen gel
den de genoemde motieven, maar ze
hebben de roes nodig om moedig te
worden, om hun remmingen kwijt te
raken. Het gebruik van alcohol ver
schaft hun egn alibi voor hun misda
den. Ze scheppen van te voren al een
Wraak op medemens
door teleurstelling
in jeugd of huwelijk
situatie waarin ze minder verantwoor
delijk zijn dan In nuchtere toestand.
Merkwaardig is verder dat vrouwen
veel minder ongelukken maken dan
mannen. Bij een Amerikaans onder
zoek is gebleken dat van 20,4 pet.
vrouwelijke rijdsters slechts 5,1 pet.
bij dodelijke ongevallen betrokken wa
ren. Dit spreekt wel sterk in het voor
deel van de vrouwen zelfs als men
in aanmerking neemt dat ze minder
rijden dan mannen. Ik geloof dat dit
is toe te schrijven aan het feit dat
onze samenleving van de vrouwen een
veel minder agressieve rol eist dan
van de mannen.
MEN weet met dit alles nog niet
goed raad'. Het verkeer is de laat
ste jaren zo enorm toegenomen en het
aantal slachtoffers
zoveel groter gewor
den dat de verkeers
onveiligheid een
sociaal probleem van
de eerste orde is
geworden. Aange-»
zien het praktisch
ondoenlijk is iedere
toekomstige rijder
aan een psychologi
sche proef te onder-
andere maatregelen
worden genomen en betere dan tot nu
toe gebruikelijk zijn. Ten eerste ge
loof Ik dat er strengere straffen moe
ten worden uitgedeeld aan duidelijke
misdadigers en alkoholisten. De in
trekking van het rijbewijs en bij her
haling gevoelige vrijheidsstraffen zijn
noodzakelijk. Maar van groter belang
is de opvoeding van de jeugd in twee
erlei opzicht. Ten eerste moeten kin
deren al heel vroeg de regels van de
weg worden bijgebracht, ten tweede
moeten zij leren het wegverkeer als
een sociaal probleem te zien waarbij
bepaalde omgangsvormen in acht moe
ten worden genomen. Deze opvoeding
moet al vroeg beginnen, zo omstreeks
het elfde jaar, in de vijfde klas van
de lagere school al. Maar de lessen
in veilig verkeer en in omgangsvor
men daarin mogen geen bijlessen zijn,
al of niet verplicht.
werpen moeten
Ze moeten hoofdlessen worden
waahbij de vorderingen even belang
rijk worden geacht als de vorderingen
in lezen, schrijven en rekenen. Alleen
daardoor kan worden bereikt dat ten
eerste de regels van de weg automa
tisch kunnen worden toegepast, als een
natuurlijk gedragspatroon en ten twee
de dat mensen omgangsvormen in het
verkeer worden bijgebracht op een
leeftijd dat ze daarvoor gevoelig zijn.
De huidige verkeersmisdadigers kun
nen niet meer worden heropgevoed,
we kunnen echter wel zoveel mogelijk
voorkomen dat ze ontstaan.
M. van Loggem, psych. drs.
E*
i Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM. De in augustus in
Leiderdorp overleden heer M. P. L.
Aukes blijkt de gemeente Rotterdam
tienduizend gulden te hebben nagela
ten. Het legaat, dat vrij van rechten
en kosten is, moet worden besteed aan
de restauratie van de Sint Laurensto
ren. B. en W. van Rotterdam stellen de
raad voor het legaat te aanvaarden.
ET IS dan zover, dat de gerefor
meerde noodkerk, die jarenlang
het centrum is geweest van het
kerkelijk leven der gereformeer
den in Schoondijke en omgeving,
onder slopershanden is gevallen.
Onze foto geeft een beeld van de
afbraak.
Er is een hele strijd geweest
rond het gebouw. De alternatieven
waren: afbreken of laten staan.
De kerkeraad van de gereformeerde
kerk wenste het gebouw af te breken.
„Wij zijn gedwongen geweest een nieu
we kerk te bouwen, omdat de noodkerk
die semi-permanent geconstrueerd was,
ingevolge het wederopbouwplan moest
verdwijnen. Onze pogingen om de kerk
te mogen behouden hebben tot niets ge
leid. Het zou van weinig goede smaak
getuigen, indien de gemeenteraad op
haar besluit, dat de noodkerk zou moe
ten verdwijnen, terug zou komen en het
gebouw zou laten staan om te gebruiken
als verenigingsgebouw of dorpshuis". Dij:
verklaarde wethouder Joh. de Feyter,
toen de kwestie verenigingsgebouw eni
ge maanden geleden in de raad weer
aan de orde kwam. Toen werd dan ook
met meerderheid van stemmen beslo
ten om het gebouw in de kortst moge
lijke tijd van gemeentewege af te bre
ken.
Inmiddels is de sloper practisch klaar
met zijn Werk.
De ned. hervormde predikant van Sas
van Gent, ds. E. E. Stern, probeert zijn
gemeente ervan te overtuigen, dat het
vragen van plaatsengeld in de kerk in
strijd is met het wezen der christelijke
gemeente. Toch heeft hij. het nog niet zo
ver gekregen dat dit gebruik wordt af
geschaft. „Wanneer, o wanneer zal de
gemeente (reikhalzend uitziend naar de
openbaring der heerlijkheid van Gods
kinderen, of kan dit alleen van de
„ganse schepping" gezegd worden
maar niet speciaal of eigenlijk: speci
aal niet van de gemeente) haar maat
staven voor wat gewenst en wat onge
wenst is, leren ontlenen aan de toe
komst, haar bekend gemaakt door pro
feten en apostelen, inplaats van aan het
DE NATUUR IN EN OM UW HUIS
Gras kan nog gezaaid worden, doch Wie een groenblijvende haag wenst
het is wel aan de late kant en uitstel
len moet men het zeker niet meer. Gras
zoden kan men nu echter uitstekend leg
gen; het is er nu de goede tijd voor. Per
vierkante meter hebt u ongeveer zestien
zoden nodig. De grond moet wel eerst
goed los gespit worden; bemesten en
daarna vastrollen en eerst dan kunnen
de zoden gelegd worden. Het is wel van
veel belang dat onkruidvrije zoden ge
kocht worden en u moet dus eigenlijk
wel weten waar ze vandaan komen.
kan hiervoor coniferen gebruiken en de
Taxus baccate is voor dit doel het meest
geschikt. Coniferen zijn echter niet goed
koop en daarmee dient u wel rekening
te houden. Coniferen dienen ook met een
vaste wortelkluit verplant te worden; de
boomkweker verzend ze wel in dunne,
linnen zakjes. Die zakjes moeten na het
poten van onderen voorzichtig open
gemaakt worden; dus zodra de struik
in het plantgat staat het linnen van on
deren en van boven open snijden; de
wortels vinden dan wel hun weg.
Voor mispels is nog wel belangstelling
al is het dan een vrucht die niet ieder
een weet te waarderen. De vruchten zijn
wat wrang, doch worden meestal ook op
een verkeerd tijdstip gegeten. Als de
vruchten vallen kan men ze plukken en
dient men ze voorlopig op zolder te be
waren. De vruchten gaan er dan uit
zien of ze rot zijn en dat is het goede
moment om ze te nuttigen. Mispels wor
den veel langs slootkanten gepoot; ze
blijken het daar wonderwel naar de zin
te hebben. De kronen hangen dan meest
al over de sloot heen.
OOMBWURKAENJAMPIE
HEBBEN MMHEERTEMMlNa
VOOREEN TUIMELING IN
IC AF6R0ND BEHOED
EN MOGEN NU IN ZUK
LABORATORIUM KOI
OHTE ZIEN KOE H'J
KWIK LNC.OUDKAN
VERANDEREN. AJLS
TEMMIN6A EEN TWEEDE
PROEF WIL TONEN VOUïï)
EEN GEWELDIGE
ONTPLOFFING!
De' vrolijke
avonturen
van
en
EVENALS TWEE JONGENS VAN EE KRANT
0.UNST EEN ONTPLOFFING INDE") IU
VERTE. HOPELIJK IETS MET EEN P
ONSELUKKISE LIEFDE,MITS
ALTIJD LEKKER NIEUWS,/
KOM MEE koo£.
verleden, waarvan zij immers gelooft,
dat God het haar vergeven heeft? zucht
ds. Stern.
„Wanneer zullen de woorden „chris
telijk" en „vooruitstrevend" eindelijk
hetzelfde gaan betekenen? Het is een
goed ding om te mogen weten, dat die
tijd komt; die geloven haasten niet.
Maar. die niet haasten, zijn dat al
tijd die geloven? Nee, nee, je kunt het
niet omdraaien".
Ds. J. van der Klaauw, gereformeerd
predikant te Krabbendijke richt in het
mededelingenblad de volgende waar
schuwende woorden tot zijn gemeente:
„Bij de viering van het Heilig Avond
maal blijkt telkens, dat er in de na-
middagdienst tafelgangers zijn, die ook
's morgens zouden kunnen komen; het
gevolg hiervan is, dat er dan door som
migen maar een keer gekerkt wordt,
zonder geldige redenen. Hoe kan zoiets
in overeenstemming zijn met onze
dankzegging voor Christus' liefde aan
ons bewezen; kunnen wij ons verblij
den in de gemeenschap met Jezus aan
Zijn tafel, als wij 's morgens zonder
dat dit nodig was die gemeenschap niet
hebben gezocht. Een ieder beproeve
zichzelf, ook in dit opzicht, en ete dan
van het brood."
Wens tot vaker avondmaal
niet algemeen genoeg
SPAKENBURG. Donderdag
heeft de generale synode der Gere
formeerde Kerken (vrijgemaakt) bij
na de gehele dag zich in besloten
zitting bezig gehouden met de behan
deling van bezwaarschriften. Maar in
een korte openbare zitting heeft zij
zich uitgesproken over de waarde
van het avondmaalsformulier en de
wenselijkheid van een verkort formu
lier voor de avondmaalsviering. Die
wenselijkheid zou te overwegen zijn,
maar de begeerte daartoe is niet in
die mate uit de kerken naar voren
gekomen, dat de synode zich aan een
uitspraak wilde wagen.
Het betrof een verzoek van de clas
sis Haarlem. Is het wel juist, zo vroeg
de classis zich af, een hele kerkdienst
te wijden aan de dienst van dit sacra
ment, zodat er geen dienst des Woords
plaatsvindt? Een verkort formulier zou,
zo dacht de classis, tijd vrijmaken voor
woordlbeó'iening.
Commissie III van de synode had hier
over bij monde van ds. H. van Tonge
ren uit Leeuwarden verslag uitgebracht
Zij meende dat de ambtelijke lezing
van het formulier in bepaalde zin uit
legging van de Schrift is. Er is in de
avondmaalsdienst dus wel degelijk
sprake van woordbediening. De synode
was het hiermee eens.
Een andere zaak ook door de
classis Haarlem ter sprake gebracht
is de vraag, of de lengte van het for
mulier niet aan veelvuldiger avond
maalsviering in de weg staat. De wens
daartoe achtte de synode schriftuurlijk
maar als gezegd: die wens had de sy
node niet in voldoende mate bereikt om
een onmiddellijke uitspraak uit te lok
ken. Een voorstel van ds. N. Bruin uit
Van onze Middelburgse redactie
MIDDELBURG. Woensdag 15 okto
ber zal in een der kamers van het stad
huis te Middelburg een bespreking plaats
vinden tussen vertegenwoordigers van
Nederland, België en Luxemburg over
het gevangeniswezen. Aan de conferentie
wordt deelgenomen door personeel van
de ministeries van justities in de drie
landen.
Rotterdam-Charlois om deputaten ten
onderzoek te benoemen, kwam niet in
stemming, omdat bovengenoemde be
slissing (met dertien stemmen tegen)
gevallen was.
Vermelden wij nog, dat de synode
met algemene stemmen de suggestie
van Oegstgeest verwierp om een onder
zoek in te stellen naar verplaatsings
mogelijkheden van de Theologische Ho
geschool van Kampen naar Rotterdam.
In de
theologie
AMSTERDAM. Aan de Vrije Uni
versiteit te Amsterdam zijn gisteren
twee Zuidafrikaners gepromoveerd tot
doctor in de godgeleerdheid.
Ds. G. C. O os t h u i z e n, predikant
bij de Nederduits-gereformeerde ge
meente van Queenstown in Zuid-Afrika,
verkreeg de doctorstitel na de verdedi
ging van zijn proefschrift „Theological
discussions and confessional develop
ments in the churches of Asia and Afri
ca". Promotor was prof. dr. J. H. Ba-
vinck.
In een der aan de dissertatie toege
voegde stellingen betoogt ds. Oosthuizen,
dat rassenscheiding als levenshouding,
in welke vorm ook en waar die zich ook
mag voordoen, onschriftuurlijk en on
ethisch is. Zij tast ten diepste het twee
de samenvattende gebod aan en mag
door de kerk onder geen enkele omstan
digheid geduld worden.
De heer W. B. van Wijk, die in
Pretoria, in Stellenbosch en in Amster
dam heeft gestudeerd, promoveerde op
een dissertatie „Die versoeningsleer in
die Rakouer kategismus". Promotor was
prof. dr. G. C. Berkouwer.
Een der stellingen van het proefschrift
luidt: „De meestal op kleine dorpen
heersende gestrengheid in ethische za
ken is evenzeer een teken van verwe
reldlijking als de kerkloosheid in de ste
den".
Ds. P. G. van Berge, benoemd tot docent
aan de theologische school te Lewa
op Soemba, heeft van de Indonesische
autoriteiten toestemming gekregen om
terug te keren.
Soemba is, als bekend, een zendings
terrein van de Gereformeerde Kerken.
Het Zendingscentrum van die kerken
kon nog niet meedelen, wanneer a's.
Van Berge naar Indonesië zal terug
keren.
P«5
fN EEN VORIG ARTIKEL hebben we het Ledeltheater in Oostburg
bezocht. Niet voor een of andere toneeluitvoering, maar om de
WAT de schilder van
j
wandschilderingen uit de koffiekamer te bekijken. Met de scheld'
namen van 17 plaatsen uit West-Zeeuws-Vlaanderen. Drie ervan
hebben we bezocht. We vervolgen nu onze reis.
ker. Ook 's zaterdags zijn ze te krij
gen, niet alleen in Groede, maar ook
in Breskens en Cadzand heb ik ze wel
gekocht.
Zo'n paptaart kan men heel netjes op
eten. Maar vroeger ging het er op de
kermis en bij volksspelen wel eens min
der beschaafd aan toe. Dan werd het
echt papeten: uit een diep bord pap
moest men met de mond een geldstuk
halen. Daar zal de bijnaam „papvre
ter" wel vandaan komen.
Het volk spreekt meestal van De
Groe, dat is eigenlijk laag liggend land
(ik meen, dat er bij Kloetinge ook nog
een gehucht De Groe ligt). Dit heeft
dus dezelfde betekenis als de oorspron
kelijke naam Moerkerke: een kerk op
moer gebouwd, d.i. op veen, laag ge
legen grond (bij Brugge ligt het dorp
je Moerbeke).
Heille is het enige plaatsje dat geen
tekening heeft. Het is maar een nietig
gehucht, dat in 1880 bij de gemeente
Sluis is gevoegd. Vroeger had het een
kerkje. Evenals het bijna gelijknamige
dorp bij Alkmaar zal het oorspronkelijk
ook wel Heiloo geweest zijn: heilige loo
(plaats).
Cadzand heeft
gemaakt, is moeilijk in een krant te
beschrijven. Een goedige meneer is op
een stoep bezig met een bezigheid, die
thuishoort op een plaats waar, volgens
het spreekwoord, zelfs de keizer te voet
gaat. Vermoedelijk zal men de scheld
naam van de bewoners van Cadzand
nu wel kunnen raden. Anders gaat men
de schildering in Oostburg .maar eens
bekijken. Daar staat het heel duidelijk
getekend.
Hoe men aan die vreemde scheld
naam komt, zou ik niet kunnen zeggen.
Met het ontstaan van de plaats heeft
het in elk geval niets te maken.
Oorspronkelijk was het dorp een
eiland, nogal zanderig, met een kade
(dijkje) er omheen. Zo verklaart men
tenminste de naam (kade-zand). De ver
klaring, dat er eens een kat, volgens
sommigen in een wieg, op het zand is
aangespoeld, lijkt me nogal gezocht. Zo'n
verhaal wordt ook verteld toen bij de
St.-Elisabethsvloed de Biesbosch ont
staan is en er aan de dijk een wieg
met een kind en een kat aanspoelde.
Kinderdijk heet die plaats nog altijd.
En in Utrecht heeft men eenzelfde ver
haal voor de straat: Kintgenshaven.
Achter de legende, dat zich hier ea.
100 j. v. Ohr. de Katten hebben geves
tigd, zet ik ook een vraagteken.
De oorspronkelijke kerk was aan Ma
ria gewijd; de weg naar Zuidzande heet
nog Mariaweg. En heel West-Zeeuwsch-
Vlaanderen wordt dikwijls aangeduid
met „het land van Cadzand".
EEN DIKKE, welvarend uitziende man
is bezig, een dampend bordje pap te
eten: de „papvreter" van Groede! Zijn
vrouw op de achtergrond mag niet mee
doen: ze mag alleen maar bedienen en
toezien, hoe lekker haar lieve(7) man
'het vindt. Geen wonder, dat ze erg ma
ger is.
Groede is nog bekend om zijn paptaar
ten. De najaarskermis, op de eerste
woensdag in oktober, heet ook wel
„paptaartenkermis". Dan gaan de Groe-
denaars op visite en eten hun buik vol
met paptaarten, een ronde koek met
een laagje gelige pudding erop. Met
wat (bruine) suiker bestrooid wel lek-
Zo'n deur hebben we nog
nooit gezien! Nou ja, je kunt ook
niet alles weten. Hij ziet er wel
stev'g uit.
Hier val je met de deur in
huis! Kom mee, Pelle en Klex, we
gebruiken de deur als vloermatje.
Boem! de deur valt vanzelf
dicht. Zo één zouden we er thuis
ook moeten hebben, want moe
der zegt altijd: daur dicht!
Maar, hoe kom je er weer
uit?
EEDE is ook geen aparte gemeente
meer. Het is in 1941 bij Aardenburg
gevoegd. Van hier liep vroeger het wa
ter de Ee naar de Aardenburgse haven.
De bewoners hielden zich oudtijds
veel bezig met het „bollen", het gooien
van zware ballen door een ring. Een
spel, dat aan de overkant nog veel be
oefend wordt.
Maar in Eede begon dit bollen te ver
velen. Men organiseerde eens een wed
strijd in het rollen met tonnen. Aan de
ze gebeurtenis hebben de mensen uit
Eede hun bijnaam „tonneroller" te dan
ken.
Zo best liep het niet af met het nieu
we spel. De tonnen botsten tegen elkaar
en de deelnemers aan de wedstrijd kre
gen hevige ruzie. De tekening laat het
zien: twee mannen aan het vechten met
stokken en op de achtergrond een paar
tonnen.
EIGENLIJK moet deze plaats heten
Hogeplaat. In 1778 werd een hoge
plaat, gelegen voor de Prins Willempol
der, ingedijkt. Dit is de oorsprong ge
worden van dit dus nog niet oude dorp
je aan de Schelde. Tussen de stenen
aan de dijk wonen veel krabben: dat is
ook de scheldnaam geworden van de be
woners van Hoofdplaat. Op de muur
schildering wordt dit dorp dan ook aan
geduid met een krab.
TpVENALS Eede is dit kleine, wat.afge-
Rj legen dorpje in 1941 verenigd met
Aardenburg. Vroeger, in de Rooms-ka-
tholieke tijd, stond hier een kapel van
het heilig kruis.
De kerk is oud en enkele jaren gele
den gerestaureerd. De toren met de
enigszins stompe spits wordt wel peper
bus genoemd. Hiermee heeft de schil
der dit dorp gekarakteriseerd.
Over die toren spotten de Aardenbur
gers wel eens:
„Is de toren
al geschoren?"
Academische examens
DELFT. Aan de Technische Hogeschool
slaagde voor het propaedeutisch examen
voor scheikundig ingenieur de heer C. A.
van Sluis uit Zierikzee en voor prop. exa
men voor elektrotechnisch ingenieur de heer
R. H. Baecke te Aardenburg.
"CWENALS Heille is dit oude plaatsje
in 1880 verenigd met Sluis. Gelegen
aan het Zwin, had het in 1241 al stads
rechten. Het is dus een inderdaad heel
oude plaats. De kerk was gewijd aan
St.-Anna, de moeder van Maria. De
vierkante toren, zonder spits, is ver in
de omtrek te zien. Van deze toren af
heeft men een prachtig vergezicht over
de vruchtbare landerijen, waar eens het
Zwin stroomde.
De lange naam wordt door het volk
hier verkort tot Sint-Anna. De oude
naam Mude betekent mond (van het
Zwin).
„Turken" worden de inwoners ge
noemd. Een Turk zit neergehurkt te ge
nieten van zijn waterpijp, ziedaar de te
kening. Aan die bijnaam „Turken" is
natuurlijk een geschiedenis verbonden.
Prins Maurits heeft in 1604 Sluis ver
overd en een mooie overwinning be
haald op de Spanjaarden. Deze hadden
veel gevangen Turken als galeislaven,
om hun schepen te roeien. Maurits zorg
de ervoor, dat deze Turken werden vrij
gelaten en naar hun land konden terug
keren. Uit dankbaarheid hebben toen de
Turken gevangenen uit St.-Anna (en
Sluis) de vrijheid gegeven. Uit de ge
schiedenis blijkt, dat een paar personen
hiervan geprofiteerd hebben.
Het wapen van St.-Anna heeft, behalve
een anker en een afbeelding van de
zon, ook een halve maan, het symbool
der Turken.
ALS U bijvoorbeeld op een tochtje door
dit gebied de weg naar Nieuwvliet
niet kunt vinden, vraag dan onderweg
maar waar Sinte Pier ligt. Iedereen
noemt het hier zo. Dat is eigenlijk de
naam van het oude dorp, dat een half
uur verder in de Sint-Janspolder lag en
een kapelletje had, gewijd aan Petrus
(Sint Pieter). Nog maar enkele huizen
zijn ervan over.
Het tegenwoordige Nieuwvliet is dus
een jong dorp. De „hoenders" kunnen
zich niet beroemen op een oud verle
den.
Eens kreeg Nieuwvliet een nieuwe bur
gemeester. De bevolking schijnt toen
nogal zuinig geweest te zijn. Misschien
zaten ze slecht bij kas. In elk geval was
de erepoort, die ze bij de feestelijke in
tocht oprichtten, maar een klein, mise
rabel gevalletje. Hij leek meer op een
zogenaamde hoenderval dan op een ere-
boog. Sinds staan de inwoners bekend
onder de naam van „hoenders". De
wandschildering laat een gestileerd hoen
zien.
De volgende keer bezoeken we de nog
overgebleven plaatsen.
L. v. W.
EDINBURGH (Reuter) De 23-
jarige ter dood veroordeelde Donald
Ferguson Forbes heeft gratie gekre
gen. Hij zou volgende week donderdag
worden opgehangen wegens moord
op een nachtwaker. Het vonnis is in
levenslang veranderd.
Onlangs is Forbes in de gevangenis
van Edinburgh getrouwd met de 22-
jarige Margaret Mclean, de moeder
van zijn kind. Het was nog nimmer
voorgekomen dat in Schotland iemand
in de gevangenis is getrouwd.
JL