Geleerden eisen miljoenen van Washington dollars Schakelaar van de Noor stond fout: vier doden op Artemis de luxe van méér room! Tlutricia Huurbepalingen gewijzigd om televisieantennes Bewoners luehten woede tegen straaljagers cent P. A. Kerstens overleden Wettelijke regeling schadevergoeding Deltaplan Regnault geëerd ADVIES AAN MELKSLIJTERS: BETAAL VONDELING-CENT VOORLOPIG NIET! - -W: ié „ONZE UITVINDING WA UW GRONDSLAG" tMI&MM 3 i SSi -1 HOE U DE KOFFIE OOK ZET: MET NUTROMA HEBT U DE LUXE VAN MÉÉR ROOM! Mg» met 10°/, vet Aandeel in opbrengst uraniumverkoop „Kom maar halen" Philips onderhandelt Dit zijn de namen Philips verzwegen Nederland haalt niet kastanjes uit vuur Wet van 1954 RAAD VOOR DE SCHEEPVAART TELEURGESTELD Hulde aan reddende kustvaardér Heiloo Binnenkort reconstructie van ongeluk te Wezep DOUANE MAAKTE REKENFOUTJE Staatsgreep in Irak op tijd verijdeld Soesterberg schudt op grondvesten TELEGRAM AAN KONINGIN Prix de Rome bouwkunst alleen zilver geen goud 0if de veredelde koffiemelk van Donderdag 9 oktober 1958 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 4 Eigen nieuwsdienst WASHINGTON Vier Ame rikaanse kernfysici eisen van de regering van hun land een duize lingwekkende som als aandeel in de opbrengst van de verkoop van verrijkt uranium. Volgens een voorzichtige schatting van de New York Times gaat het om tachtig min. dollar (ongeveer 304.000.000 gulden), namelijk vier procent. Die berekening is gebaseerd op een geschatte opbrengst van twee miljard dollar. Bij een ruimere schatting zou men volgens de New York Times uitkomen op een tien maal zo groot bedrag, namelijk twintig miljard dollar. Het op te eisen aandeel in de opbrengst zou dan achthonderd miljoen dollar (3.04 miljard gulden) worden. De vier kernfysici maken aanspraak op vier procent van die opbrengst omdat, naar zij beweren, hun uitvinding de grondslag was van de ontwikkeling van de kernenergie en de produktie van kernwapens. Die uitvinding, daterend uit 1940, had betrekking op verkrijging van splijtbaar uranium door middel van een bombar dement met langzame neutronen. Jaren geleden echter maakten profes sor Enrico Fermi, de bouwer van de eerste kernreactor ter wereld en zijn medewerkers al soortgelijke aanspraken op grond van hun Amerikaans patent nr. 2.206.634 en kregen ten slotte, in juli 1953, een compensatie van de Amerikaan se regering van 300.000 dollar (ruim een miljoen gulden). Een van Fermi's mede werkers, professor Bruno Pontecorvo, die nu in de Sovjetunie werkt, had eerder de helft van zijn recht op aanspraak ver kocht voor 500 dollar, uit geldgebrek. Het geld dat Pontecorvo nog toekomt is op een Amerikaanse bank gedeponeerd. Pontecorvo moet het in eigen persoon komen halen. Het mag niet aan hem worden overgemaakt. De N.V. Philips Gloeilampenfabrieken, die Fermi's niet-Amerikaanse patent rechten bezit en stelt dat het baanbre kende werk, dat sedert 1922 in Eind hoven werd verricht, belangrijk heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van de kernenergie in Amerika, onderhandelt blijkens een artikel in het Westduitse vakblad Die Atomwirtschaft al gerui- DEN HAAG. Oud-minister P. A. Kerstens is gistermorgen op 62-jari- ge leeftijd in Den Haag overleden. Hij heeft van 8 januari 1942 tot 31 mei 1944 als minister van handel, nijverheid en scheepvaart en van landbouw en visserij, deel «uitge maakt van het kabinet-Gerbrandy te Londen. Pieter Adriaan Kerstens koos aan vankelijk een loopbaan bij het onder wijs in Nederland en na 1926 in Ne derlands-Indië. In 1933 richtte hij De nieuwe tijd op, het orgaan van de Indische katholieke partij. In dat jaar werd hij ook voorzitter va,n die partij. Hij had van 1935 tot 1941 zitting in de Volksraad. In 1941 vertrok hij naar Londen. Van 1944 tot 1946 was hij Indisch re geringscommissaris van het ministerie van overzeese gebiedsdelen en vervol gens directeur van onderwijs en ere dienst in het Nederlandsindische gou vernement. In 1946 werd hij lid van de Eerste Kamer voor de K.V.P. en hij bleef dat tot 1952. In 1946/1947 vervul de hij gedurende een jaar het hoofdre dacteurschap van het dagblad De Tijd. De heer Kerstens was officier in de orde van Oranje-Nassau. me tijd met de Amerikaanse regering over een opbrengstaandeel. Een soortgelijke actie van Philips in Engeland leidde blijkens het jaarverslag van de Engelse rijksdienst voor de kern energie tot een minnelijke schikking in juli van het vorige jaar. In het jaar verslag werd niet gemeld hoe groot de som was die Philips had ontvangen. De vier Amerikanen die nu met nieu we aanspraken zijn gekomen zijn dr. John R. Dunning en dr. Eugene T. Booth hoogleraren aan de Columbia-universi- teit, dr. Alfred O. C. Nier, hoogleraar aan de universiteit van Minnesota, en dr. Aristid V. Grosse, hoofd van het natuur kundig laboratorium van de Temple-uni- versiteit. Over het aandeel van de professoren Dunning en Nier in het wetenschappelijk onderzoek dat tijdens de tweede wereld oorlog in Amerika leidde tot de vervaar diging van de eerste atoombom is meer geschreven dan over dat van de beide anderen. Over het werk van Dunning en Nier kan men bijvoorbeeld het een en ander lezen in Verbijsterende Krachten van professor Arthur Holly Compton, en in Licht van duizend zonnen, van Robert Jungk. In hoeverre de aanspraken van de vier Amerikanen het streven van Philips naar compensatie zullen doorkruisen valt thans nog niet te zeggen. Dr. Willard F. Libby van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie, heeft medegedeeld dat er binnen enkele maanden over de aanspraken van de vier Amerikanen zal worden beslist. Van de oudere aanspra ken van Philips repte hij niet. De vier Amerikanen zijn voornemens het enorme kapitaal dat zij los hopen te Internationale melksituatie Van onze Haagse redactie De Nederlandse regering meent, dat ons land niet in de eerste plaats het aangewezen land behoort te zijn dat tot een beperking van de melkproduktie moet over gaan, nu een aanzienlijke vermindering van de vraag naar zuivel- produkten van de zuivel-exporterende landen een grote prijsdaling tot gevolg heeft gehad. Aldus een brief van de staatssecretaris van buitenlandse zaken aan de voorzitter van de commissie van de Europese eco nomische gemeenschap, waarin hem wordt verzocht stappen te doen, die tot de oplossing van het vraagstuk kunnen leiden. De prijsdaling op de wereldmarkt is van dien aard, dat de gegarandeerde prijzen bepalend zijn geworden voor het inkomen van de boer. Dit is de reden dat de regering de produktie maar tot zekere hoogte kan garanderen. Of dit echter tot resultaten op de wereldmarkt kan leiden, lijkt thans erg twijfelachtig, temeer daar andere landen met een hoger produktiekostencijfer de plaats van ons land zouden kunnen gaan innemen. Dat zou indruisen tegen het beginsel van een goede internationale arbeidsverdeling, aldus de staatssecretaris. krijgen te storten in een fonds voor wetenschappelijk onderzoek. De aanspraken van Philips berusten op de Amerikaanse wet op de kernener gie van 1954. Krachtens die wet hebben particuliere ondernemingen het recht geldelijke beloning te vragen wanneer hun werk wezenlijk heeft bijgedragen tot de ontwikkeling van de kernenergie in Amerika. Philips nu heeft zich volgens Die Atom wirtschaft op die wet beroepen. Adviescommissie ingesteld DEN HAAG. Bij beschikking van de ministers van verkeer en waterstaat, van financiën, van economische zaken, van landbouw, visserij en voedselvoor ziening, van sociale zaken en volksge zondheid en van maatschappelijk werk is een commissie ingesteld", aan welke is opgedragen advies uit te brengen om trent de te stellen wettelijke regelen betreffende tegemoetkoming (hetzij door het treffen van voorzieningen, hetzij in geld) in schade, die door de in de del tawet bedoelde werken voor de visserij en aanverwante bedrijven en voor ande re daarvoor in aanmerking komenden ontstaat. In de commissie zijn benoemd: tot lid en voorzitter ir. A. G. Maris, directeur- generaal van de Rijkswaterstaat, tot lid en secretaris mr. A. H. Heering, we tenschappelijk hoofdambtenaar aan de afdeling sociale bijstand en complemen tair arbeidsvoorzieningen van het minis terie van sociale zaken en volksgezond heid, tot leden: mr. K. A. Soudijn, hoofd van de afdeling personeel en algeme ne zaken ter directie van de waterstaat; dr. C. C. Hulst, economisch adviseur bij het ministerie van financiën; drs. F. J. J. H. M. van Os, adviseur voor regio nale industriële zaken bij het ministe rie van economische zaken; drs. A. W. H. J. Quaedvlieg, hoofd der hoofdafde ling middenstandpolitiek van het minis terie van economische zaken; ir. G. L. Lienesch, directeur van de visserijen; ir. F. L. A. Maandag, hoofdingenieur a bij de directie algemene zaken van de directie van de landbouw; Y. A. Zand- stra, directeur van de economische vis serijaangelegenheden bij het ministerie van landbouw, visserij en voedselvoor ziening; drs. L. D. van der Werf, plaats vervangend hoofd van de afdeling be leidsvorming arbeidsmarktzaken van het rijksarbeidsbureau; dr. J. Th. A. H; van der Putten, hoofd van de hoofdafdeling maatschappelijke voorzieningen van het ministerie van maatschappelijk werk. Deze commissie zal worden aange haald als: Commissie artikel 8 delta wet. TENTOONSTELLINGEN Eigen nieuwsdienst AMSTERDAM. Op 10 oktober wordt in het museum Fodor onder de titel Hommage a Regnault een tentoonstel ling geopend van werken uit de collec tie P. A. Regnault, die in openbaar be zit zijn overgegaan. De expositie is be doeld als een hulde aan wijlen de heer Regnault als Maecenas en verzamelaar, voorvechter en wegbereider van de mo derne kunst van deze eeuw. In het prentenkabinet der Rijksuni versiteit van Leiden worden van 11 ok tober tot 16 november gravures en et sen uit eigen bezit ten toon gesteld on der de titel Portretten uit de Gouden Eeuw. De Tentoonstelling Michael Sweerts en Tijdgenoten, Nederlandse schilders in het 17e eeuwse Rome, die verleden zaterdag in het Museum Boymans te Rotterdam is geopend, zal ook etke woensdagavond te bezichtigen zijn. In Rotterdam zijn voorts de volgende tentoonstellingen: werk van Charles J. Kemper in de expositiezaal van de Rot terdamse Kunststichting aan de Korte Lijnbaan, beeldhouwwerk van Gerda Rubinstein, tekeningen van Henk Broer en schilderijen en gouaches van Dan Solojoff in de Rotterdamse Kunstkring en schilderijen en keramiek van Bert de Leeuw en Jan Dries in 't Venster. Eigen nieuwsdienst AMSTERDAM De schakelaar van de elektrische stuurinrichting van het Noorse motorschip Luksefjell stond op 7 juni in de neutrale stand en dat was de directe oorzaak van de aanvaring met het Noorse schip Artemis. Waarschijnlijk was de scha kelaar omgezet doordat een van de bemanningsleden er met zijn kleren achter was blijven haken of doordat hij was losgetrild. Dat bleek gister ochtend voor de Raad voor de scheep vaart. Vonken Doordat de schepen tegen elkaar schampten, moeten er vonken in de uitstromende vliegtuigbenzine van Eigen nieuwsdienst ROTTERDAM. In een gister avond te Rotterdam gehouden protest vergadering van melkslijters uit Rot terdam, Schiedam, Vlaardingen en Maassluis, uitgeschreven door het actie-comité van de Rotterdamse melkhandel, is namens de gezamen lijke organisaties het advies gegeven om de cent heffing ten bate van het landbouwegalisatiefonds (ae zoge naamde Vondeling-cent") voorlopig niet meer te betalen. De vergadering, die naar schatting door zeshonderd melkslijters werd bijgewoond, reageerde op deze mede deling met een daverend applaus. Het protest van de melkslijters is gericht tegen het lange uitblijven van een beslissing over de zogenaamde marge-verhoging. Om de melkdistribu- tie lonend te doen zijn zou deze marge minstens anderhalve cent per liter hoger moeten zijn, menen de slijters. Zowel de heer F. de Graaf, voorzitter van de bond van Vlaardingse melk handelaren, als de heer C. Kramer, voorzitter van het Centraal bureau Rotterdamse melkhandel, betoogden dat de slijters het zonder deze marge verhoging niet langer kunnen stellen. Deze cijfers ontleend aan de onlangs ingevoerde uniforme boekhouding spreken in deze een duidelijke atal. Er wordt met verlies gewerkt en de schuldenlast stijgt tot een onstellende hoogte, zeiden zij. De vergadering besloot een uitvoerig telegram te zenden aan de minister van economische zaken en droeg het actie-comité op alle stappen te doen, die zouden kunnen bijdragen om vóór 1 november een verhoogde winstmarge te verkrijgen. ,,Wij zullen uw belangen niet „te vondeling" leggen'', beloofde de laatste spreker namens het actie-comité. de Artemis zijn gesprongen met het gevolg dat het tankschip in brand vloog. Een van de opva renden. kwam in de vlammen om, drie anderen verdronken nadat zij in paniek over boord waren gesprongen. Toen de stuurinrichting van de Lukse fjell onklaar was geraakt en het schip op de naar buiten varende Artemis af stevende, gaf de loods het bevel van volle kracht achteruit. Te laat Het schip bleef echter bakboord uit gaan doordat het een linkse schroef had, waarop men besloot de ankers uit te wer pen. Toen verstreken er bijna drie kost bare minuten. Er stond namelijk nie mand op de bak. De tweede stuurman rende naar voren, sloeg de klamp los, maar voordat de ankers konden worden gepresenteerd, was er al een aanvaring. Geen toezicht De hoofdinspecteur voor de scheep vaart betreurde het, dat de schakelaar in een verkeerde stand kon staan als gevolg van het ontbreken van een borg. Bovendien kon vanaf de brug geen con trole worden geoefend op de stand van het roer en niemand heeft het uitvallen van de stroom tijdig weten vast te stel len. De "hoofdinspecteur vond het tevens teleurstellend, dat niemand aan boord van de Luksefjell permanent de wacht bij de ankers had gehouden. Dit toch is een eenvoudige eis van goed zeeman schap. Een woord van hulde werd nog ge bracht aan de koelbloedigheid en het ervaren zeemanschap van de gezagvoer der van de kustvaarder Heiloo, die met gevaar voor eigen leven en schip 22 be manningsleden veilig van de brandende Artemis wist te halen. Eigen nieuwsdienst ZWOLLE. Men is er nog niet in geslaagd te achterhalen wie de chauf feur van de VAD-bus, die woensdag avond over de onbewaakte overweg bij Wezep reed, heeft geadviseerd het land weggetje in te slaan, dat toegang gaf tot deze particuliere overweg. Volgens een vrouw uit deze buurt heeft een arbei der de buschauffeur toegeroepen de weg te nemen. Zoals men weet, gaf de buschauffeur Botersmokkelaars Eigen nieuwsdienst BREDA In totaal 28.700 kilo roomboter zouden van 1 december vo rig jaar tot 8 augustus door de vee handelaar J. A. B. en de koopman A. J. F. P., beiden uit 's-Gravenmoer, naar België zijn gesmokkeld. Gister middag in de Bredase rechtzaal, waar beiden terecht moesten staan voor de economische politierechter, gaven de verdachten toe dat zij 12.000 kilo had den gesmokkeld. De rest zou een „re- kenfoutje" van de douane geweest moeten zijn. De officier van justitie sprak van een groot smokkelaarscomplot, dat in Breda. Oosterhout, Rijsbergen én Etten-Leur had gezorgd voor opslagruimte voor de boter, die was gekocht in Waalwijk en Sprang-Capelle De twee verdachten liepen wat straf blad betreft nogal uiteen. P. had een blanco verleden. B. had zeventien ver oordelingen achter de rug. Toch wilde de officier beiden over een kam sche ren. Tegen ieder van de verdachten luidde de eis vier maanden gevangenisstraf met aftrek van de zeven weken voorarrest. De .politierechter verminderde de ge vraagde straffen drastisch. D. en B. wer den veroordeeld tot twaalf weken met aftrek, waarvan drie weken voorwaar delijk met een proeftijd van drie jaar. Slechts vier mensen van de 38 inzit tenden van een autobus, die in Colum bia in een rivier is gestort, hebben zich kunnen redden. De overige 34 zij.n allen verdronken. De bus is door een brug gezakt. lega, die een andere bus op hetzelfde traject reed."Deze bus werd door de snel trein gegrepen, waardoor vier mensen werden gedood. Het is nu wel zeker, dat er binnenkort een reconstructie van het gebeurde zal worden gehouden op de plaats van het ongeluk. Daarbij zal de buschauffeur worden gevraagd zijn bus in dezelfde stand te zetten als even voor het ongeluk. Advertentie In de week van 21 tot 27 september is aangifte gedaan van zes gevallen van paratyfus-b, een geval van kinderver lamming met verlammingsverschijnse len, twee gevallen van ziekte van Weil, en een geval van tetanus. Van een onzer redacteuren ROTTERDAM Heeft een woning- bouwvereniging het recht de bepa ling te maken dat een televisie-anten ne niet hoger mag zijn dan 1,50 meter boven het hoogste punt van een wo ning? Kan een huurder worden verplicht tot een bijdrage aan een collectieve verze kering tegen wet telijke aansprake lijkheid? Is een dergelijke vereni ging gerechtigd tot het naar beneden halen of afzagen van antennes? Aldus een paar vragen uit 't Harde op de Veluwe. Zij werpen weer eens een fel licht op het soms eindeloze ge harrewar over tele visie-antennes. In Londen bevestigt Eigen nieuwsdienst LONDEN Generaal Kassem, pre mier van Irak, heeft een poging ver ijdeld zijn bewind omver te werpen. Het Britse ministerie van buiten landse zaken beschikt over inlichtin gen die dit bevestigen. Volgens informaties in Londen ont- de grote steden is 0 vangen zouden aanhangers van presi-langzamerhand meer begrip ontstaan. I tennes van een dak laten verwijderen, dent Nasser een complot tegen de rege- want onder de eigenaren van de wonin- ring van Kassem hebben gesmeed. Dit gen zijn er zelf veel met televisie thuis. De briefschrijver bezit sinds een half jaar televisie, met een antenne van ongeveer vijf meter boven het dak met het oog op een goede ontvangst van Duitse uitzendingen. De man heeft zich direct verzekerd, ook tegen wettelijke aansprakelijkheid, beschadiging aan het huis inbegrepen. Toen de mast ge plaatst werd bevatte het huurcontract geen bepalingen op dit gebied. Aanvulling huurcontract Thans heeft de woningbouwvereniging alle huurders in de betrokken wijk ech ter een aanvulling van het huurcontract (metrvijf punten voorgelegd. Dit zou voor briefschrijver neerkomen op het waar deloos worden van een antenne van f 160, het niet meer kunnen ontvangen van Duitse programma's en het twee- I maal betalen van verzekeringspremie. Kan dit allemaal maar zo, vraagt hij. Het kan inderdaad, indien in het oor spronkelijke contract de clausule is op genomen, dat de bepalingen van het huurreglement eenzijdig gewijzigd kun nen worden. Is dit niet het geval, dan kan een huiseigenaar geen aanvullingen maken. De huurder behoeft dan ook geen genoegen te nemen met dergelijke wij zigingen. Hij kan zelfs weigeren er ge volg aan te geven. Evenmin mag onder die omstandigheden een verhuurder an- complot kon nog juist op tijd worden opgerold Een en ander schijnt zich zondag en maandag te hebben afge speeld Op het platteland en in pas voor de tele visie ontsloten gebieden (Friesland!) ont staan echter nog gauw allerlei ver velende kwesties. Van een onzer verslaggevers BILTHOVEN Hoewel ronkende straaljagers het spreken van tijd tot tijd onmogelijk maakten, hebben 150 mensen die in de buurt van het vlieg veld Soesterberg wonen gistermiddag in hotel Heidepark te Bilthoven toch nog uiting kunnen geven aan hun woede over het voortdurende lawaai van de straaljagers. De initiatiefnemer tot de vergadering, de heer H. W. P. van Bockel, achtte bet niet langer verantwoord de omwonenden bloot te stellen aan een steeds terug kerende hersenspoeling. Kinderen wor den zenuwachtig, scholieren kunnen niet leren, ouden van dagen derven nun rust. De huizen schudden op hun grondvesten en muren en plafonds scheuren vaneen. De heei Van Dillen uit Soesterberg vei telde dat straaljagers eens de toppen van de bomen in zijn tum hadden afge rukt. Mejuffrouw Gerhard uit Bilthoven had op een klacht over te laag vliegen van de commandant van het vliegveld te horen gekregen dat hij zijn vliegers niet aan een touwtje had Op haar voorstel besloot de vergadering een telegram aan de Koningin te sturen. Daarin wordt aan de Landsvrouwe ge vraagd haar invloed te willen aanwenden om het ontstellende lawaai en het gevaar der straaljagers rond het vliegveld Soes terberg te doen verminderen Ir. Boom uit Den Dolder. een geluids-1 deskundige, zegde zijn medewerking toe I bij het onderzoek naar het lawaai. Hij vertelde dat men reeds lang op Schiphol proeven neemt met geluidsdempers. Die proeven zal men ook op Soesterberg gaan nemen Dt vergadering besloot ten slotte een werkcomité te vormen dat gedegen wetenschappelijke rapporten zal opstel len. Huur opzeggen Iets anders is, dat de huiseigenaar wel alle bewoners de huur kan opzeg gen en hun een nieuw huurcontract met de aanvullende bepalingen voorleggen. Tot ontruiming van een woning kan al leen op bevel van de kantonrechter wor den overgegaan als er sprake is van ach terstallige huur, indien de verhuurder het pand meer nodig heeft dan de huur der, en bij onbehoorlijke bewoning. De woningbouwvereniging zou in dit*geval het hebben van een antenne van vijf meter als onbehoorlijke bewoning moe ten stellen. Onredelijk Bij dit alles rijst de vraag of bepa lingen als in 't Harde zijn opgelegd niet onredelijk zijn. Het verhinderen van een goede ontvangst komt ten slotte neer op het verminderen van het huurgenot. Strikt genomen zouden de huurders zich kunnen gaan beklagen bij de huurad viescommissie over een dan te hoog ge achte huur en op die grond verlaging aanvragen. De beste oplossing is echter altijd nog een centraal antenne-systeem. AMSTERDAM De zilveren erepen ning verbonden aan de Prix de Rome voor bouwkunst 1958 heeft de jury be stemd voor de 27-jarige Willem G. Quist uit Amsterdam. Zijn ontwerp voor een „huis van de Nederlandse architectuur" was niet van die aard', dat tot toeken ning van dc gouden erepenning kon worden geadviseerd. Het werk van de vier kandidaten was in het algemeen beneden het gewenste niveau gebleven. tl- Sss-trémSÈKtst

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 4