COMMENTAAR
OP TROONREDE
BEURS MARKT «VEILING
Bloemlezing uit de miljoenennota
DIRECTEUR VAN „DE ZON"
INSTALLEERDE BEDRIJFSRAAD
Oplopende markt
VEILINGEN
Geref. gezinsverzorgsters
op Wondschoten'
Krachten worden
nu
gebundeld
BEROEPÏNGSWERK
Wat nationaal en Zeeuws van belang is
TERNEUZEN
Uit andere bladen
De staat heeft zich
breed gemaakt
Gemeenplaatsen
Niet inspirerend
Algemeenheden
Afwachten
Woensdag 17 september 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina
SLOTKOERSEN AMSTERDAMSCHE EFFECTENBEURS
medegedeeld door de
AMSTERDAMSCHE BANK N.V, GOES
Nederl. 1953
Nederl. 1947
Nederl. 1953
Dollarlng. 1947
Neaerl. 1962/64
Cultuurbank
Nat. Handelsb.
Ned. H. Mij.
A'dam Rubber
Ver. Deli Mn.
H.V.A.
Javasche Cult.
N.I.S.U.
De Oostkust
Seneir.bah
Serbadjadi
Vorstenlanden
A.K.U.
Berkels Patent
Calvé Delft
Nederl. Ford
Gelder Zonen
K. Hoogovens
Muller Co.
Ned. Kabelf.
Philips Gloeil.
Id. 6 pref.
Unilever
W. Fijenoord
94%
94/5
91H
91%
93%
9351
9W
91/5
94%
94%
33:4
33
90
89
173
174
68
67
122.—
123.20
107/.
106/.
27
88
94
94
92
94:1
21
21
13%
13/1
21551
218%
192
190
324
324/5
185
186
190
193
329
330
315
314%
283
283
333/
336%
164
165
402/5
40954
19514
Dordtsche P. 67814 69114
Idem preferent 67614 69114
K Olie f 100 163.60 166.—
K. Olie f1000 163.60 166.10
Moeara Enim 1234
Holl. Am. Lijn 145 14744
Java Ch. Ptvt. 132% 134
K.L.F. 100 100
Kon. Boot 14554 14814
Kon. Paketvt. 140:4 142
St.Mij. Nederl. 14014 14054
Nievelt 12844 12914
Omm. Sch.vrt. 232 234
Kon. Rott. LI. 12814 12814
N. Sch.vrt. U. 12844 13044
Philips Gloeil. 14454 14654
Telev. Electr. 14 13
A'damse Bank 22954 230
Rotterd. Bank 195 196
Twentse Bank 171 171
Albert Heijn 249
Aniem 40 4014
Borneo-Sum. 48 48
Internatio 88 8914
Overzeese Gas 18414 185
De Schelde 18454 1 84
R.S. Stokvis 13814 139
6 pr. Unil. 12514 12514
Ver. Machinef. 148 150
K. Zwanenb. 331
Canad. Pacific 28
Intern. Nickel 8454
Amer. Motors 1614
Amer. Radiator 1314
Amer. Smelting 4354
Anac. Copp. 5254
Baltimore
Bethleh. Steel 4654
Ches. Ohio 5954
Cities Service 5954
328
29%
86
1714
1314
45
5444
4044
4854
60
59%éx
Curtiss Wright 2914 30
General Motors 4454 4544
Jones Steel
Kennecott Cp.
Miss K. Texas
New York C.
Pennsylvania
Phillips Oil
Republic Steel
Shell Oil
Stand. Brands
Sunray Oil
Tide Water
U.S. Steel
Wilson
6 Bk. v. Ned.
Gem. '57
5454
5551
93Yt
96%
19/1
20
14
14%
45%
45%
59
61%
81%
82%
52
52
26
2551
24%
24%
77
79/1
26%
25%
109%
109%
113
De beurs was gisteren in een vaste
stemming en de maandag geleden
koersverliezen werden, voor de inter
nationale waarden, ruimschoots inge
haald. Het Damrak werd hiertoe psy
chologisch gesteund door Wall Street,
dat met hogere slotkoersen was afge
komen. De handel op de aandelen
markt had een kalm karakter. Inter
nationaal kon de arbitrage weinig uit
richten en de vraag, waartegenover
hoegenaamd geen aanbod stond, kwam
van publieke zijde. De troonrede werd
ter beurze met grote belangstelling
aangehoord en gunstig ontvangen. Het
beroep, dat gedaan zal moeten wor
den op de kapitaalmarkt ter dekking
van het begrotingstekort, vormde een
punt van bespreking. De obligatie-
fnarkt en speciaal de staatsobligaties
waren prijshoudend tot eerder iets ho-
fer, de handel in deze papieren was
elangrijk groter dan de voorafgaande
dagen, doch verliep kalm. Aandelen
Kon. Olie openden op f 165.70, liepen
daarna op door wat publieke aanko-
Ïien tot f 166.80 om vervolgens terug
e vallen tot f 166.20 tegenover de vo-
pige slotkoers f 163.60 en een New
Yorkse pariteit van f 15.10. Aandelen
Philips konden het verlies van de vo
rige dag niet helemaal inhalen en
bleven hieronder een half puntje on
der.
Van de scheepvaarten lagen aande-
en Holland Amerika Lijn en aandelen
t.P.M. het beste In de markt met een
koerswinst van circa 2 pet. Ook de
Overige waarden boekten door elkaar
1 pet. winst.
Prolongatie 3M pet.
KAPELLE, 16 sept. 1958. Indu
strie- en exportveiling: Bramen ind.
aanvoer 6 ton, 1 116, 2 85.
Appelen: James Grieve h 80-85 25
26, 75-80 24—28, 70-75 26—30, 65-70
25—30, 2 18—19, k. 16—20, fabr. 14,
Cox Orange Pippin st 80-85 41, 75-80
46, 70-75 51, 65-70 46, h 80-85 42, 75-
80 45, 70-75 49, 65-70 42, k. 28, fabr.
11, Ellisons Orange h 75-85 25, 65-75
27, 2 16, k. 17, fabr. 10, Transp. de
Croncel h 85-95 16, 75-85 17, 65-75 17,
2 12, k. 14, fabr. 10, Zigeunerin h 75-85
Jl, 65-75 12, 2 8, k. 10, Jacq. Lebel
h 75-85 18, 65-75 16, 2 12, k. 14, fabr.
10, Bramley Seedling h 90 en op 18,
E90 18, 70-80 16, 2 10', k. 14, fabr.
9, Codlin Keswick h 60-70 10, 2 8,
10, fabr. 8,5, geplukte kroetappe-
5,5.
Peren: Beurré Hardy st 75-80 54, 70
,75 56, 65-70 52, 60-65 53, h 75-80 54,
70-75 55, 65-70 51—52, 60-65 52—55,
2 37—39, k. 36, fabr. 21—23, Tr. de
viënne h 80-85 40, 75-80 42, 70-75 43,
65-70 43, 60-65 42, 2 36, k. 36, fabr.
24, Bonne Louise d'Avranches st 65-70
ae, 60-65 36, 55-60 33,30, 50-55 31, 65-
70 35, 60-65 35,40, 55-60 32,80—33,90,
50-55 31,70—32, 2 18, k. 27—28, fabr.
16, Br. Lebrun h 70-80 30, 60-70 33,20
—34,10, 55-60 30, 2 11, k. 17—20, fabr.
8,5, Pitmaston Duehesse h 75-85 27,
65-75 28, 2 20, k. 14, fabr. 9, Confe
rence st 65-75 33, 55-65 31, 65-75 33,
55-65 29,80—31,20, k. 21, fabr. 9,5, Br.
Durandeau h 65-75 30, 55-65 18, Br.
Wilhelmina 55-65 18, 2 13, Seigneur
d'Esperen h 60-70 42, 50-60 34, 2 12,
k. 21.
GOES, 16 sept. 1958. Export- en
Industrieveiling: Transp. de Croncel
h 85-95 19, 75-85 18, 65-75 18, II 13,
James Grieve st 75-80 27, 70-75 33, 65
-70 32, h 85-90 27, 80-85 27—28, 75-
80 28—29, 70-75 29—30, 65-70 29—30,
II 21, Cox Orange Pippin st 85-90 47,
80-85 49, 75-80 49, 70-75 52, 65-70 45—
47, h 85-90 44, 80-85 46, 75-80 47, 70-
75 53, 65-70 44, Manks Codlin h 70-80
20, 60-70 19, II 12, Bramley Seedling
h 80-90 18, 70-80 16, II 10, Ellisons
Orange st 75-85 30, 65-75 32, h 85-95
23, 75-85 28—29, 65-75 27,50—27,90,
II 17, William Duehesse h 75-85 29,
65-75 31, II 26, Tr. de Viënne h 80-85
41, 75-80 42, 70-75 43, 65-70 45, 60-65
43, II 39, Bonne Louise st 65-70 37,
60-65 37, 55-60 34, 50-55 32, h 65-70
37, 60-65 37, 55-60 34,30—34,70, 50-55
32,8033,20, II 1920, Conference st
65-75 35, 55-65 34, h 65-75 34, 55-65
31, Br. Hardy st 75-80 56, 70-75 57,
65-70 53, 60-65 53, h 75-80 56, 70-75
57, 65-70 52, 60-65 52, Fr. Wijnpeer
h 60-70 25, 50-60 27, II 16, Div. appels
kroet en val 6,50, Bramen( doosjes)
I 127, II 108, (los) I 108, II 81.
Gewone veiling: Zigeunerin h 80-85
13—14, 75-80 11—12, II 8—9, k. 9,
fabr. 6, Manks Codlin k. 912, fabr.
9, James Grieve k. 1822, fabr. 13
16, Transp. de Croncel k. 1518,
fabr. 914, Ellisons Orange k. 1419,
fabr. 1014, Cox Orange k. 2324,
Tr. de Viënne k. 35—39, fabr. 30—32,
Wilia Duehesse k. 1213, fabr. 10,
Bonne Louise k. 26—29, fabr. 141.7,
Br. Hardy k. 3435, Conference k.
2628. Pruimen: Monarch I 82103,
grof 51, II 1020, Reine Victoria I
71—78, grof 53—69, II 19—37, fabr. 18.
BEURSBERICHT MARKT GOES
Granen, zaden en peulvruchten:
Tarwe, basis 17 pet vocht 2728,
Gerst, idem 2428, Haver, basis 15
Wasserij „De Zon" te Goes heeft
zijn bedrijfsraad. Gisteravond heeft
de directeur van „De Zon", de heer
p. j. Geijsen, de bedrijfsraad geïnstal
leerd. De raad is de eerste in de
Nederlandse Wasindustrie en de eer
ste op Zuid-Beveland.
Wij hebben deze stap gedaan, zo
zei de heer Geijsen in zijn installatie
rede, zonder vrees. Wij weten, dat wij
niet terug kunnen. Samenspel tussen
werknemer en werkgever kenden wü
reeds, getuige de kadervergaderingen.
De heer Geijsen las de wet op de
bedrijfsraden voor, die kort samenvat
wat een bedrijfsraad bedoeld te zijn,
maar voegde daaraan toe, dat het niet
het streven tot realisatie van de wet
is, die „De Zon" tot instelling van de
bedrijfsraad heeft gedreven, maar de
wil tot samenleving. Er was in het
bedrijf een sfeer aanwezig, die de in
stelling van een raad mogelijk maak
te. In de bedrijfsraad worden nu de
krachten gebundeld. Na zijn korte
redevoering verklaarde de heer Geij
sen de bedrijfsraad voor geïnstalleerd.
Zitting in de bedrijfsraad hebben
mej. C. Capello, mej. C. de Koning,
mevr. E. Perret, mevr. R. Toussaint,
en de heren R. Kunst, A. Tramper en
P. de Witte. De heer Kunst verklaar
de mede namens de andere leden van
de nieuwe raad, zich bewust te zijn
van de moeilijkheden die zijn taak
meebrengt.
Namens de drie vakvedbonden feli
citeerde de heer J. Schepers de be
drijfsraad en de directeur van „De
Zon". Hij merkte op dat medezeggen
schap een mooi woord is, maar dat
er lange tijden zijn geweest dat het
pet vocht 2023, Kleine groene erw- niet meer was dan een woord. Om dit
ten 2751, Schokkers 5069, Bruine I duidelijk te maken deed hij een greep
bonen 6075, Karwijzaad 6065, in de sociale geschiedenis van de laat-
Blauwmaanzaad 125140, Koolzaad
33—35.
Deze prijzen gelden per 100 kg
boerenschoen, af boerderij.
Aardappelen: Bintje, 35 mm opw.
binnenl. sortering 88,25, id. 35 mm.
opw. export sortering 8,509.
Prijzen per 100 kg., geleverd aan
de sorteerinrichting, sorteerkosten
voor rekening van koper. De prijs
van voederaardappelen bedroeg 1,50
1,75 per 100 kg.
Hooi en stro. Goede kwaliteit lu-
cernehooi (3e snede) werd verkocht
voor 90100, per ton, geperst af boer
derij. De prijzen van stro bedroegen:
Gerstestro 3437,50, tarwestro 34
37,50, erwtenstro 5055, alles per ton.
Uien: Uien noteerden f4,per 100
kg, afgestaart produkt.
Vlas. Voor goede kwaliteit vlas
wordt 1821 cent per kg. betaald,
terwijl voor afwijkende kwaliteit 10
17 cent per kg. kan worden genoteerd.
Eieren: De eieren noteerden f2,04
per kg.
KRABBENDIJKE, 16 sept. 1958.
Ellisons Orange h 80-85 23, 75-80 28,
70-75 36, 65-70 30—33, II 18, k. 20,
f. 12—15, Manks Codlin h 70-75 16,
65-70 16, 60-65 14, II 10, k. 17—18, f.
1113, kr. 10, Cox Orange Pippin st
80-85 72, 75-80 46, 70-75 49, 65-70 37,
James Grieve h 85-95 28, 75-85 28,
65-75 29—30, 80-85 28, 75-80 30, 70-75
32, 65-70 31, II 19—21, k 19—24, f.
15—16, kr. 1516, Transp. de Cron-
cels k. 16, f. 10, kr. 7, Pitmaston Du
ehesse k. 17—25, f. 16, kr. 11, h II 16,
Tr. de Viënne st 70-75 43, 65-70 46,
60-65 44, h 80-85 39, 75-80 42—43, 70
-75 42—43, 65-70 41—43, 60-65 39—
40, II 33—35, k. 37, f. 24—33, kr. 20,
Bonne L. d'Avr. st. 60-65 35, 55-60 32
—33, 50-55 31, h 65-70 36, 60-65 35—
36, 55-60 33—35, 50-55 31,30—32, n
18, k. 25—30, f. 16—26, kr. 7—17, Br.
Hardy h 75-80 52, 70-75 53, 65-70 51,
60-65 55, n 37, k. 28—32, f. 28—29,
kr. 1016, Br. Lebrun h 65-75 28, 55-
65 29, II 8, k. 13, f. 8, kr. 6, Herz.
Elsa h 60-70 16, II 11, Conference k.
22, f. 17, Bramen I p. doos 3234,
Bonen II 25, Reine Victoria h I 85, II
55, Reine Cl. d'Althan h I 100, II 74.
Verpakt fruit: Bonne L. d'Avr. st
65-70 41—45, 60-65 39, 65-60 37, h 65-
70 41, 60-65 39—40, Br. Hardy h 60-
65 55, Cox Orange P. h 75-80 55, 70-
75 56, Ellisons Orange st 70-75 55, 65-
70 42, James Grieve st 70-75 47, 65-
70 47.
THOLEN, 16 sept. 1958. Uien
bonken 11,10, middel 5,93, drielingen
10,20, picklers 10,81. Aanvoer 35 ton.
ST. ANNALAND, 16 sept. 1958.
Eigenh. bonken 6,72, gewone 9,07
9,84, Bintjes bonken 10,90, gewone
8,799,19. Aanvoer 47 ton.
Uien middel 5,76—6,22, drielingen
10,4911,03, picklers 1011,29. Aan
voer 75 ton.
SCHERPENISSE, 16 sept. 1958.
Eigenh. bonken 5,69, gewone 8,10
9,80, Koopmans blauwe gewone 10,87
11,17. Aanvoer 14 ton.
Ongeveer 200 van de 300 leden van
de Bond van Gezinsverzorgsters op
Geref. Grondslag, hebben de algemene
jaarvergadering op het conferentie
oord „Woudschoten" te Zeist meege
maakt. Deze buitengewone goede op
komst was waarschijnlijk voor een
groot deel te danken aan het aan
trekkelijke programma, dat o.m. een
inleiding vermeldde van ds. Joh. Booy,
ziekenhuispredikant te Utrecht, over
de omgang en het contact met zieken
èn een causerie van mej. Phé Wijn
beek, de bekende Rotterdamse jour
naliste, over „Goede omgangsvormen,
gezien in het licht der innerlijke be
schaving".
Oprecte nederigheid, voortsprui
tend uit de erkenning van het feit, dat
de mens in zichzelf tot niets goeds in
staat is, volgens mej. Wijnbeek de
enige basis waarop innerlijke bescha
ving tot stand kan komen. Zij noemde
hoogmoed dan ook de grootste vijand
van de innerlijke beschaving, een
vijand die tevens het moeilijkste te
verslaan is.
Gelukkig heeft God ons het ver
stand, het geweten en de Bijbel gege
ven, als leiddraden bij ons streven
naar de vervulling van het tweede
grote gebod: „Heb Uw naaste lief als
Uzelf".
De étiquette, de goede omgangsvor
men, hebben volgens mej. Wijnbeek
weinig of niets te maken met inner
lijke beschaving: maatschappelijke be
schaving kan men bereiken in het
„samenleven" en deze beschaving, die
van land tot land verschillend is, kan
men bewust op een hoger niveau bren
gen.
Bij de discussie legden de toehoord-
sters mej. Wijnbeek talloze problemen
en probleempjes voor: juist gezinsver
zorgsters, die door hun mooie maar
vaak moeilijke werk met zoveel men
sen in aanraking komen, mag het im
mers aan innerlijke beschaving niet
ontbreken?
De derde inleidster op deze confe
rentie, die onder leiding stond van de
presidente, mej. L. Roseboom uit Am
sterdam, was mej. C. E. Visser, die
over gezinsvoogdij sprak.
De Bond van Gezinsverzorgsters op
G.G., die nu vier jaar bestaat, groeit
snel. Hervormde zowel als Rooms Ka
tholieke gezinsverzorgsters, die het
goede voorbeeld van hun Gereformeer
de „vakzusters" willen volgen, hebben
het bestuur inmiddels al gevraagd om
inlichtingen over de organisatievorm.
Uien middel 5,756,08, drielingen
10,50, picklers 10,59. Aanvoer 36 ton.
ST. MAARTENSDIJK, 16 sept. 1958.
Eigenheimers I 9,099,64, bonken
5,01, Bintjes 9,15, kriel 1,80. Aanvoer
25 ton.
Zaaiuien 40-55 6,99, 55-70 5,81, bon
ken 11,22, drielingen 10,02, picklers
10,65. Aanvoer 150 ton.
VEEMARKT
ROTTERDAM, 16 september 1958
Aanvoer in totaal 2832; weektotaal
4423; Vette koeien en ossen 320; Ge-
bruiksvee 832; Vette kalveren 230;
Graskalveren 417; Nuchtere kalveren
291; Varkens 110; Biggen 26; Paarden
73; Veulens 41; Schapen of lammeren
466 Bokken of geiten 26. Vette koeien
300—330; 280—295; 260—270. Vette
kalveren 280300; 250280; 200250.
Glaskalveren 450, 400, 280. Nuchtere
kalveren 80, 70, 60. Biggen 60, 45, 40.
Slachtpaarden 220, 200, 190. Veulens
480, 380, 300. Schapen 75, 60, 50. Lam
meren 75, 60, 50. Kalfkoeien 1180, 960,
850. Melkkoeien 1180, 960, 850. Pinken
600, 500, 400.
VISMIJN
VEERE, 16 sept. 1938. Export
garnalen 3040 kg 76—1,01, handels
garnalen 2254 kg. 80—1,21, bot 23 kg.
76—80, tong 102 kg. 2,40—3,28, rog
36 22—37, tarbot 3 kg. 1,20—1,49, on
gesorteerde vis 48 kg. 4998, kabel-
jouw k kg. 58, visiever 3 kg. 4,51.
ste zeventig jaar. Er is een vergroei
ing gaande, zei de heer Schepers.
Vroeger was er het bezitsdenken,
thans het arbeidsdenken. Werkgever
en werknemer gaan thans samen in
een arbeidsgemeenschap. De heer
Schepers hoopte dat het goede voor
beeld van „De Zon" veel navolging
zou vinden.
De heer J. J. van Melle, waar
nemend burgemeester van Goes,
noemde de gang van zaken een hele
goede. Het gevoel van saamhorigheid
is een voorwaarde voor een goed
functionerend bedrijf. De tijd stelt
eisen, waaraan moet worden gehoor
gegeven. Deze democratie geeft rech
ten, maar brengt ook verantwoorde
lijkheid. „Een pluim op de hoed van
de directeur", meende de heer Van
Melle.
Na de redevoeringen bleef men een
tijd lang gezellig bijeen. Bij de instal
latie waren o.m. tegenwoordig de
directeur van het gewestelijk arbeids
bureau en afgevaardigden van de vak
bonden.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Oosterwolde (G.): D.
v. d. Berg te Oud-Alblas.
Aangenomen naar Balk: J. Over-
duin te Tjerkwerd.
Geref. Kerken
Beroepen te Leerdam: L. Bech te
Oldemark; te IJsselmonde: H. v. d.
Weij te Emmen.
Geref. Kerk (onderh. art. 31 K.O.)
Beroepen te Bljja: J. Scheltens,
kand. te Emmen; te Deventer; J. v.
Haagen te Stadskanaal.
Chr. Geref. Kerk
Beroepen te Roozenburg: H. v. d.
Schaaf te De Krim; te Steenwijk: T.
Brienen te Mussel.
Aangenomen naar Vlissingen: A. W.
Drechster te Amsterdam-W,
DE MILJOENENNOTA bevat uiteraard tal van gespecialiseerde
mededelingen ook over hetgeen onder de verschillende departementen
valt. Wij geven hierbij een bloemlezing daaruit, waarbij we een keus
gedaan hebben uit de punten van algemene en Zeeuwse betekenis.
RAKETBEWAPENING
De aangeboden defensiebegrotingen
houden rekening met de intrede van
raketbewapening bij de drie krijgs
machtdelen. Als gevolg van de hoge
kosten zullen de plannen tot moderni
sering en verbetering van uitrusting en
bewapening slechts verwerkelijkt kun
nen worden, indien de hulp door het
buitenland op dezelfde voet voortgaat.
Nochtans zal de noodzaak tot beper
king der uitgaven er toe leiden dat een
deel der voornemens eerst in latere
jaren wordt uitgevoerd.
buitenlandse
betrekkinSSR.
Het aantal diplomatieke vertegen
woordigingen in het buitenland zal
voor 1959 met 8 worden vermeerderd,
waaronder begrepen de gecombineerde
Nederlandse vertegenwoordiging bij
de Europese Economische Gemeen
schap en de Europese Gemeenschap
voor Atoomenergie. De vertegenwoor
diging in Indonesië is daarentegen
sterk ingekrompen.
Ondanks de vermeerdering van het
aantal diplomatieke vertegenwoordi
gingen en de stijging van de kosten
van levensonderhoud in het buitenland
blijft de raming voor dit onderdeel van
de begroting evenwel beneden de uit
gaven in 1958.
De uitgaven voor hulp aan minder-
ontwikkelde gebieden buiten het ko
ninkrijk zijn voor 1959 op f 16 min ge
raamd Hiervan zijn ongeveer f 14 min
bestemd voor het speciale fonds van de
Verenigde Naties voor de economische
en sociale ontwikkeling van de minder
ontwikkelde gebieden en ruim f2 min
voor bestaande activiteiten.
De uitgaven ingevolge de E.E.G.- en
Euratomverdragen worden op f 47 min
geraamd.
nieuw-guinea
Van de bijdrage aan de geldmiddelen
van Ned. Nieuw-Guinea ad f 72 min zal
f 9 min uit het E.E.G.-ontwikkelings-
fonds worden gefinancierd. Bovendien
zal uit dit fonds nog een bedrag van
f2 min beschikbaar worden gesteld
voor een aantal afzonderlijke projecten
(economiseh-geologisch onderzoek,
agrarisch onderzoek en agrarische be
drijven).
geboortegolf
De stijging van het peil der uitgaven
in de sector onderwijs en cultur zet
zich ook in 1959 voort. Voor een be
langrijk deel kan dit worden toege
schreven aan toeneming van het leer
lingental en aan de salarismaatregel
per 1 april jl.
In verband met de geboortegolf van
1946 wordt bij het voortgezet onderwijs
voor het schooljaar 1958/1959 een
sterke stijging verwacht. De belang
stelling voor de verschillende takken
van het voortgezet onderwijs neemt
bovendien nog steeds toe. Vooral het
nijverheidsonderwijs breidt zich gesta
dig uit.
De uitgaven voor het land- en tuin-
bouwonderwijs nemen toe tengevolge
van de vernieuwing in deze sector.
Voor het hoger onderwijs moet ook
rekening worden gehouden met de te
verwachten grote toeneming van het
aantal studenten.
In verband met het steeds toene
mende aantal aanvragen en de geste
gen studiekosten wordt in 1959 even
eens een hoger bedrag voor de rijks
studietoelagen uitgetrokken.
De verhoging van de bijdrage aan de
radio-omroep is gelijk aan de meerdere
opbrengst van de luisterbijdrage, door
de toeneming van het aantal radiotoe
stellen. De bijdrage voor de televisie
moet worden verhoogd in verband met
de stijging van de exploitatiekosten en
verhoging van de zenderhuur, doch
hiertegenover staat een grotere toene
ming van de ontvangsten aan kijkgel
den als gevolg van het stijgende aan
tal televisietoestellen.
WATERSTAATSWERKEN
Vergeleken met 1958 is in het alge
meen geen uitbreiding gegeven aan de
omvang van het programma van wa
terstaatswerken.
Voor het deltaplan is in 1959 in to
taal een bedrag van f74,5 min in de
begroting opgenomen. Gelijktijdig zul
len in uitvoering zijn de bouw van de
spui-sluizen in het Haringvliet, voor
bereidende werken tot afdamming van
het Volkerab, werken voor de afdam
ming van de Grevelingen en van het
Veeregat en de bouw van de schutsluis
in de Zandkreek. Met deze objecten is
een bedrag van f 52,6 min gemoeid. De
uitvoering van bijbehorende kustver-
dedigingswerken vraagt in 1959 f9,8
min.
HANDEL EN NIJVERHEID
Teneinde in het raam van de uit-
voerbevordering de buitenlandse
markt meer te interesseren voor het
Nederlands product, is in de begroting
1959 rekening gehouden met een ver
hoogde activiteit op het gebied van
jaarbeursmanifestaties, tentoonstellin
gen en exportcampagnes.
Het regionale industrialisatiebeleid
zal zich voortaan gaan richten op de
vermindering van de druk op de
randstad Holland door spreiding van
de industrie door geheel Nederland.
In de buitengewone dienst is een be
drag van f 9,7 min opgenomen voor het
reactorcentrum Nederland.
Aan de toepassing van de kernener
gie in de landbouw zal vooral aandacht
worden geschonken.
LANDBOUW-EGALISATIE-FONDS
De ramingen van de uitgaven en
ontvangsten van het LEF kunnen
slechts met voorbehoud worden ge
maakt, omdat zij mede afhankelijk zijn
van de ontwikkeling van het prijspeil
op de wereldmarkt Op basis van het
Collecte
De collecte voor het fonds Draagt
Elkanders Lasten heeft te Terneuzen
een bedrag opgeleverd van f 583,—w
prijspeil van medio juli 1958 is het na
delig saldo voor het komende jaar op
f 567,1 min geraamd.
De bedragen, waaruit dit nadelig
saldo is samengesteld, vertegenwoordi
gen, naast de uitgaven voor de consu
mentensubsidie op melk, voor een be
langrijk gedeelte de kosten, verbonden
aan de effectuering van de in het ka
der van het Nederlandse landbouwbe
leid verleende garanties voor een aan
tal basisprodukten, die van wezenlijk
belang zijn voor de onderscheidene
soorten van agrarische bedrijfsvoering.
SOCIALE VOORZIENINGEN
Door de toeneming van de geregis
treerde arbeidsreserve worden de kos
ten wegens aanvullende sociale- en ar
beidsvoorzieningen rond f47 min ho
ger geraamd. Naar het zich laat aan
zien, zal een bedrag van f0,5 min vol
doende zijn voor de betaling door het
rijk van premies AOW van gemoeds
bezwaarden.
Onder „onvoorziene uitgaven" is een
bedrag van f 30 min opgenomen, dat,
ONTWIKKELING VAN 0N2E NATIONALE
SCHULD SINDS 1948
indien nodig, kan worden aangewend
voor het nemen van directe of indirec
te ma gelen in het belang van de
werkgeh-genheid. Voor bijdragen ten
behoeve van aanvullende werken is
verder f 87,5 min uitgetrokken.
VOLKSHUISVESTING
Het woningbouwprogramma is we
derom vastgesteld op 80.000 woningen.
Het getal van 80.000 is aldus samenge
steld: 40.000 woningen, die ten laste
van de begroting worden gefinancierd
(waarvan 39.650 woningwetwoningen),
38.000 premiewoningen (inclusief her
bouw oorlogsschade) en 2.000 won in-
gen in de vrije sector.
BIJDRAGE VOOR PENSIOENEN
Een wetsontwerp tot sanering van
het algemeen burgerlijk pensioenfonds
en het spoorwegpensioenfonds zal
spoedig bij de staten-generaal worden
ingediend. Het is de bedoeling, dat het
rijk het actuariële tekort dezer fondsen
als schuld erkent en daarover jaarlijks
een rente aan de fondsen zal betalen.
Uitgaande van het tekort op de laatste
wetenschappelijke balansen van beide
fondsen zal deze rentebetaling jaarlijks
rond f 123 min vergen (resp. f 117 en
f5,5 min).
De regering overweegt voorts het
bijdragepercentage voor het A.B.P., dat
thans 16,1 bedraagt, te verhogen tot 21.
De kosten van deze premieverhoging
worden door het rijk op f 60 min per
jaar geschat. Voor de staatsbedrijven
komen zij neer op f 14,5 min, waarvoor
zij geen beroep op de algemene midde
len'kunnen doen. Het ligt in de bedoe
ling om, ter bestrijding van de lasten
verzwaring voor de lagere publiek
rechtelijke lichamen, de percentages
van de aandelen van het provincie
fonds en van het gemeentefonds in de
daarvoor aangewezen rijksbelastingen
te verhogen, waardoor de netto-in-
komsen van het rijk met f 15 min per
jaar zullen verminderen.
Voor de gemeentelijke provinciale
bedrijven en de overige diensten wor
den ter compensatie van de lastenver
hoging geen algemene middelen ter be
schikking gesteld.
HERSTEL OORLOGS- EN
WATERSNOODSCHADE
Verwacht wordt, dat tegen 1 januari
1960 de algehele liquidatie van het
oorlogsschadevraagstuk in de privaat
rechtelijke sector in zicht zal komen,
worden onderzocht, om in de loop van
In dat verband zal de mogelijkheid
1959 het commissariaat voor oorlogs
schade en de nog overgebleven schade-
enquetecommissies te liquideren.
zTer zake van het herstel van de zoge
naamde zoutschade zal'een regeling
De nog resterende uitgaven o.m.
worden getroffen.
voor herstel van de schade aan agrari
sche bedrijfsuitrusting, zullen met de
nog uit voorgaande jaren beschikbare
gelden worden gefinancierd.
Dit laatste geldt eveneens voor de in
1959 te verwachten uitgaven, verband
houdende met de watersnood.
aan. Wij zijn bereid haar voor onze re
kening te nemen, maar alleen op voor
waarde, dat het prijspeil op zijn minst
stabiel dient te blijven en dat de prij
zen liefst omlaag moeten gaan. Worden
eerste levensbehoeften als de melk
aanzienlijk duurder en gaan de huren
omhoog, dan achten wij de gedachte
aan een bevriezen van het loonpeil niet
alleen illusoir, maar ook onaanvaard
baar. Afwachten en vooral opletten
blijft hier de boodschap. Afwachten is
trouwens op heel wat punten het pa
rool. Ook naar het ons het geval lijkt
heeft ons land het dieptepunt achter de
rug. Het uitzien is naar de concrete
plannen zoals die in de afzonderlijke
begrotingshoofdstukken zullen worden
geformuleerd.
„De Rotterdammer" (prot. chr.) i«
van mening, dat de troonrede zich be
perkt tot een algemene schets van de
situatie van het ogenblik. Het blad
juicht deze vormgeving toe, hoewel
de indruk wordt gegeven, dat enkele
departementen verkeer, waterstaat,
justitie en defensie niet bestaan. De
troonrede is, aldus het blad, van een
verheugende strekking. Het tekort van
ruim 1300 miljoen op de begroting acht
„De Rotterdammer" bedenkelijk. Vast
staat, dat in het leven van ons, men
sen van deze tijd, de staat zich breed
heeft gemaakt. Wij moeten ons de
vraag naar de onvermijdelijkheid
daarvan steeds weer voorleggen.
De staat zal, meent het blad, in toe
nemende mate taken moeten afstoten,
die niet tot zijn wezen behoren en het
tempo van de efficiency in de rijks
dienst zal versneld dienen te worden.
Daarbij denkt „De Rotterdammer" aan
het hoge aantal personen in rijks
dienst.
„De Maasbode" (r.k.) meent, dat t.
a. v. tal van belangrijke punten in de
troonrede wordt volstaan, met ge
meenplaatsen. Aan de stijging van het
uitgavenpeil is, aldus het blad, nog
steeds geen eind gekomen. Nog steeds
wijken de oorspronkelijke begrotingen
van een bepaald jaar met honderden
miljoenen af van de vermoedelijke uit
komsten, welke een jaar later worden
gepubliceerd, en deze vermoedelijke
uitkomsten wijken een jaar later weer
enorm af van hetgeen dan t.a.v. een
bepaald jaar verwacht wordt. Het
wordt op deze wijze een warwinkel
waar niemand meer uit kan komen,
tenzij wellicht indien men een specia
list van het ministerie van financiën is.
In de miljoenennota van september
1957 werd het vermoedelijk nadelig
saldo van 1957 op f 2594 miljoen ge
steld tegen f 813 miljoen in de oor
spronkelijke begroting. Nu wordt in
de jongste miljoenennota een vermoe
delijk beloop, voor 1957 een overschot
van f 108 miljoen verwacht. Het is
maar een peulschilletje van f 700 mil
joen verschil!
Bij de belastingramingen is voor
1959 weer uitgegaan van een gematig
de expansie van de Nederlandse
volkshuishouding, iets dat voor 1958
een misrekening bleek te zijn.
Wat de prijssubsidies betreft, laten
wij hopen dat het door de S.E.R. uit te
brengen advies een goede oplossing
brengt. Indien er ruimte komt voor
verhoging van de lonen, zal deze in
de eerste plaats moeten worden aan
gewend tot verlaging of afschaffing
der subsidies, en niet tot verhoging
van de consumptieve bestedingen.
„Trouw" (a.r.) vindt de troonrede
geen politiek inspirerend stuk. Dit
prot. chr. dagblad schrijft voorts o.m.:
De grote politieke problemen van
onze tijd komen er niet in tot hun
recht. Vele ervan worden er zelfs niet
in genoemd. De Troonrede is naar ons
gevoelen te veel een soort registratie
van problemen waar 'n administrateur
voor staat. Te weinig spreekt hier de
politieke leiding van een staat. Waar
moet het met onze maatschappij naar
toe? Wat komt er van onze democra
tie terecht? Wat is ons antwoord op de
communistische uitdaging? Hoe vindt
het westen zijn plaats en taak in de
wereld? De Troonrede is politiek een
weerspiegeling van de matheid, die
heel onze westerse samenleving ken
merkt. Politiek zonder geestelijke ach
tergrond waaruit men bewust leeft,
vervalt onherroepelijk tot technisch
administreren. Maar zulk een politiek
inspireert niet. Is dat te veel ge
vraagd, die vraag om bezieling? WK
zullen in Nederland en in het hele
westen die bezielde politiek toch weer
moeten hebben. Zo alleen komen wij
uit de sfeer van melancholie en pes
simisme, van verlamming, die ons als
een valse sluier bedekt. Óndanks alle
welvaart en comfort en risiscoüekking.
De liberale Nieuwe Rotterdamse
Courant schrijft: Niets openbarende
constateringen, algemeenheden en in
directe aanduidingen: ziedaar de hoofd
bestanddelen van de Troonrede. Er
spreekt geen visie uit, er spreekt geen
kracht uit. Wie er iets voor het derde
jaar van het vierde kabinet-Drees uit
wil horen, moet tot de conclusie ko
men: we sukkelen wel verder.
Zeker, er zijn wat gunstige, maar
ook bijzonder ongunstige omstandighe
den en het is allemaal erg moeilijk. Re
den te meer om een Troonrede te ver
langen waar frisse kracht uit spreekt.
Maar het stuk dat nu ter tafel ligt
maakt een indruk van uitgebluste
kracht. Het lijkt een bevestiging van
de instelling, dat ons politiek bestel is
doodgelopen.
Misschien wij hopen het van har
te zullen de memories van toelich
ting op de afzonderlijke begrotings
hoofdstukken onze sombere_ indruk
wegnemen. Misschien zal daarin iets te
onderkennen zijn van een beleid dat
om met de Trooonrede te spreken
„de geestelijke, economische en sociale
ontplooiing van onze volkskracht sti
muleert". De Troonrede zelf kan niet
tot zo'n beleid worden gerekend".
Het socialistische Parool is van me
ning: Eén deugd heeft de Troonrede-
1958 in elk geval: zij is beknopt, ter
wijl men toch niet kan volhouden dat
zij inhoudsloos is. Als de regering ook
in het komende jaar een zo stabiel mo
gelijk loonniveau noodzakelijk acht,
tasten wij die stelling op zichzelf niet
(Zie verder links)
