Vraag geen verf.vraag RIP O LIN
Prins Bernhard sprak voor
Britse televisie
MODERNE DICHTERS ZIJN
JR ZELF RIJ BE1R0KKEN"
De komende ondergang van de Expo
Deze eeuw wellicht goede
vrienden met Rusland
Paratyphus op
Walcheren en
Z. Beveland
GEEN LAPMIDDELEN
MEER!
Gen. Synode der
Geref. Kerken
(onderh. art 31KO)
GOES
Uitgebreid programma
Hervormd Jeugdwerk
Chroesjtsjef op
6 oktober naar
Expo in Brussel
<2^a^meditatie
DE SLACHTOFFERS VAN DE VLIEGRAMP
DRUKKE Tip
Man uit Kortgene
spoorloos
Vrijdag 12 september 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
PAGINA
WIE MET EEN ZEKER GEVOEL
van heimwee zou willen beweren,, dat
het eiland Walcheren het oude, van
vóór 1940 niet meer is, heeft slechts
zeer ten dele gelijk.
Het schilderachtige, dat „de tuin
van Zeeland" kenmerkte, is inderdaad
voor een zeer groot deel verdwenen,
maar er is dan toch wel wat anders, in
een bepaald opzicht iets beters, voor
in de plaats gekomen.
Na de drooglegging is veel goeds
tot stand gebracht en bovendien: jaar
na jaar wordt het uiterlijk aanzien
van het eiland steeds lieflijker.
Wie alleen maar let op het oude, dat
verdween, miskent het werk van de
wederopbouw en de herverkaveling
en is eigenlijk blind voor de prachtige
resultaten daarvan. Zo langzamerhand
is het meer dan twaalf jaar geleden,
dat het eiland „droog" kwam en de
reconstructie kon beginnen, nadat
meer dan een jaar het zeewater zijn
allesverwoestende werking had ver
richt.
WIE NIET BETER WEET, denkt
natuurlijk, dat de bewoners alleen
maar reden hebben om dankbaar te
zijn.
Natuurlijk is die dankbaarheid er
ook wel. Maar zij, die nog dagelijks
hebben te maken met de gevolgen van
de inundatie en in 'e zogenaamde
wateiwoningen huizen, gevoelen zich
nog altijd min of meer gedupeerd.
De funeste gevolgen van het in de
muren der huizen achter gebleven
zout ervaart men in het verpulveren
van kalk en steeij; nieuw aangebrach
te pleisterlagen laten weer los; alles
wat ijzer is, houdt niet op te roesten
en teert langzaam weg.
Telkens weer is geprobeerd het
euvel te bestrijden. Door boardplaten"
zijn de gevolgen aan het oog ontrok
ken Doch het proces gaat door, ach
ter het board.
Diver-" technische instanties zoch
ten lang naar 'n afdoend bestrijdings
middel. Onder leiding van de Centrale
Directie voor de Wederopbouw zijn
in tal van woningen proeven genomen
met een bevredigend resultaat.
Technisch blijkt de zaak opgelost.
MAAR NU FINANCIEEL.
Men is het er wel over eens: de
zoutschade dient als oorlogsschade te
worden vergoed. Nog verleden jaar
drong de Nationale Woningraad aan
op een snelle afwerking. Ook het cen
traal Bouw- en Woningtoezicht op
Walcheren was actief en zond adres
sen naar Ministerie en Kamers.
In november 1957 berichtten de bla
den, dat het ministerie een regeling
gereed had. Eventuele afkoop (dus
geen volledige vergoeding!) werd
overwogen, waardoor kostbare en in
gewikkelde taxaties zouden worden
vermeden.
Helaas blijft de uitvoering van enige
regeling achterwege.
Dat het ambtelijk apparaat met bij
machte zou zijn, om de zaak ter hand
te nemen, wil er bij ons niet in. Reeds
een jaar gelede: werd verklaard, dat
de wederopbouwwerkzaamheden wa
ren beëindigd. De daardoor vrijgeko
men ambtenaren zouden met de mees
te spoed aan de afwikkeling kunnen
worden gezet.
NIETS DAARVAN KOMT in prak
tijk.
"Natuurlijk zijn er vele miljoenen
mee gemoeid. Men spreekt over on
geveer 80 miljoen gulden. We zijn ook
zeer benieuwd naar de komende rijks
begroting. Zal daarop een redelijk be
drag voor vergoeding van waterscha
de (naschade) zijn uitgetrokken?
't Is mogelijk, dat de Troonrede
maatregelen aankondigt.
Walcheren wacht al veel te lang.
We hopen dat de minister van finan-
c'ën er in zal slagen, het benodigde
bedrag te vinden.
Men mene niet, dat het herstel op
een koopje kan worden uitgevoerd.
Lapmiddelen zijn al te veel ge
bruikt 't was veelal weggegooid
geld.
Reeds te lang is de zaak, waarop
wij opnieuw de aandacht meenden te
moeten vestigen, op sleeptouw gehou
den? Tot grote teleurstelling van de
velen die er bij betrokken ziin.
St.
Kn een klein, geel boekje, uitgege
ven door de Hervorde Jeugdraad van
Gees, is te lezen wat er voor de Her
vormde jeugd en voor andere be
langstellenden in het winter
seizoen '58'59 is te doen.
Het normale weekprogramma ver
meldt catechisaties, zondagsschool,
jeugdkapel, jeugdkerk, jeugddienst,
Jonge Kerk, jeugdclubs en padvin
derij.
Elke zaterdagavond staan de deu
ren van het C.J.M.V.-gebouw open
voor jongens en meisjes van 15 j. en
ouder. Onder het hoofd „Activiteits
kringen" zijn in het programma een
toneelclub, een jazzkring, een muziek-
kring en een gesprekskring opgeno
men.
Sport en spel" vermeldt een volks
dansclub, een volleybalclub, een voet
balclub (deelname aan Goes V) en
een tennisclub. Verder zijn vermeld
data waarop een weekend zal worden
gehouden, een eerste aankondiging
voor kamperen en een maandelijks
jeugdblad „De Schijnwerper".
Van de grote avonden „open
jeugdwerk" hopen wij te zijner
tijd aankondigingen te geven.
In het voorwoord komt deze zin
snede voor, die als een motto voor
het jeugdwerk in het komende sei
zoen zou kunnen gelden: „Wij ho
pensamen met jullie in het ko
mende seizoen de vreugde en de ernst,
in spel en gesprek, te beleven als een
geschenk van God. Dat zal de ge
zelligheid, de ernst, de vriendschap en
de vreugde pas écht maken.
Ingez. mededeling (adv.)
Prins Bernhard heeft in een vraaggesprek met de Britse onafhan
kelijke (commerciële) televisie-omroep verklaard, dat hij „geneigd is
te geloven dat wij in deze eeuw wellicht goede vrienden met Rusland
zullen worden".
„Dat beschouw ik niet als een onmogelijkheid", zo verklaarde hij
volgens het uittreksel dat Reuter ons van het vraaggesprek heeft ver
strekt. Het interview is enige dagen geleden in de tuin van paleis
Soestdijk opgenomen, en uitgezonden als onderdeel van een televisie-
verslag onder de titel „Holland 194858".
De komende tien jaar, zo verklaar- lijk probleem, meende hij, als men
de Prins Bernhard voorts, vormen een
uitdaging voor wat gedaan moet wor
den voor de onderontwikkelde gebie
den van het Westen. „Wij kunnen niet
alles aan Amerika overlaten", zei hij,
„wij moesten eigenlijk wat meer doen
en op zo'n manier dat het met genoe
gen aanvaard wordt".
Op de vraag of hij in Europa een
„derde macht" in de wereld zag, ant-
woorde Prins Bernhard: „Ik zie Euro
pa als een partner van de Westelijke
wereld". De Prins zei dat hij er zeker
van was dat er in de komende jaren
een „veel nauwere" samenwerking in
Europa zou zijn, economische samen
werking die tot nauwere politieke
samenwerking zou leiden.
„Sommige Europese landen zullen
wellicht hun soevereiniteit of een deel
ervan moeten opgeven om doelmati
ger te kunnen samengaan", aldus de
Prins.
Op de vraag wat volgens hem het
voornaamste vraagstuk voor Neder
land was in de komende tien jaar,
antwoordde Prins Bernhard: „Het vin
den van de juiste weg om binnen de
gemeenschappelijke markt samen te
werken". Doch dit was geen wezen-
Bij de behandeling van. zaken be
treffende de Theologische Hogeschool
heeft de generale synode van de Ge-
reformeerde lcerk^n fond. aft ko.)
zich beraden over brieven van de
kerken te Veendam en Sappemeer.
In deze brieven werd bezwaar ge
maakt tegen de in de instructie der
curatoren van de Theologische Hoge
school vastgestelde wijze waarop de
geheimhouding van de op een depu-
taat geoefende niet-openbare censuur
opgeheven dient te worden.
Deze instructie bepaalt namelijk, dat
een deputaat op wie censuur wordt
toegepast, bij aangetekend schrijven
aan het college van curatoren heeft te
berichten, dat hij de uitoefening van
zijn deputaatschap opschort of ervoor
bedankt.
Veendam en Sappemeer menen nu,
dat de gecensureerde deputaat ge
dwongen wordt om zijn censuurgeval,
dat immers niet openbaar is, publiek
te maken.
(vervolg op pag. 7)
het „juiste intellect" en wil bezit.
In de afgelopen tien jaar is het
grootste Nederlandse succes het eco
nomische en financiële herstel ge
weest, zo maande de Prins.
Op vragen naar zijn persoonlijk
leven, antwoordde Prins Bernhard, dat
hij het liefst naar Afrika ging om
ontspanning te zoeken „omdat daar
geen pers en fotografen waren".
„Ontspanning is alleen mogelijk als
men van de pers en de telefoon van
daan kan komen zoals uw konink
lijke familie op Balmoral kan", zo zei
hij tot de interviewende verslag
gever. „Wij kunnen een gewoon leven
leiden", zo voegde de Prins hier nog
aan toe, „doch wjj kunnen ons niet
ontspannen".
Gisteren is op de Wereldten
toonstelling te Brussel van welin
gelichte zijde vernomen, dat de
Sowj et-premier Chroesjtsjef voor
nemens is op 6 oktober a.s. een
niet-officiëel bezoek aan de Expo
te brengen.
Er zijn op Walcheren en Zuid-Beve
land 15 tot 20 gevallen van paraty
phus geconstateerd. In andere delen
van Zeeland is de ziekte tot nu toe
niet waargenomen. Het eerste ziekte
geval deed zich omstreeks 27 augus
tus voor.
Naar dr. F. P. Flu, verbonden aan
het Streeklaboratorium van Zeeland,
ons mededeelde, is geen van de ge
constateerde gevallen ernstig. De pa
tiënten zijn er wel „flink ziek" van,
maar de afloop is tot nog toe steeds
gunstig geweest. De artsen rekenen
op enige uitbreiding van de ziekte.
Ingez. mededeling (adv.)
„Zie, gehoorzamen is beter dan
slachtoffers
1 Samuël 15:22b.
'T WAS TOCH zo goed bedoeld.
Nu ja, Samuël had wel als Gods
wil te kennen gegeven, dat al de
buitgemaakte goederen moesten
worden vernietigd, maar de Heer
zou het toch wel niet zo dras
tisch bedoeld hebben. Dat maak
ten de Israëlieten zichzelf ten
minste wijs. Was God niet veel
meer gediend met een offer? En
dachten de Joden er slim ach
teraan dan konden ze er toch
ook gerust zelf iets van behou
den.
Een dergelijke gedachtenstrijd
is ons, mensen van de 20e eeuw
niet vreemd. Als er een gewe
tensvraag aan de orde komt, dan
weten we „Gods Wil" zo aardig
te passen in het raam van onze
eigen verlangens. „Zou God dat
nu heus zo erg vinden? We doen
immers
Maar God zei (door de mond
van Samuël): „Gehoorzamen is
>eter dan het doen van offers!"
Zou dat geen duidelijke taal
zijn?
Het meisje had een bizonder rijke woordenschat en een opmerkelijk
sterk ontwikkelde -fantasie. Zó sterk, dat ik op een ogenblik tot haar
zei: „Heb je nooit eens de neiging een gedicht te schrijven?" Even keeli
ze me verwonderd aan. Toen had ze een antwoord klaar en mis
schien was het wel een eerlijk antwoord. Ze zei: „O, jawelZe
bracht haar stem in een soort van geheiligde toestand: „Er ligt iets
ver achter de horizont
Ik vind dit een goed voorbeeld van
wat „men" voor een gevoel krijgt, als
„men" iets over poëzie hoort. De ge
dachten gaan dan uit naar een zekere
ongrijpbaarheid van gevoelens, een
onbestemd of tenminste onbereikbaar
Deze fotocombinatie toont de slacht
offers van het ongeluk met het Ne
derlandse marine-vliegtuig „Mariner"
P 303, dat bij Abadan in Perzië
brandend neerstortte, waardoor alle
tien de inzittenden, om het leven kwa
men.
Boven v.I.n.r.: korporaal-vliegtuig
maker J. Bosma, luit. t. z. 2 J. An
dreas, korp.-vliegtuigm. K. W. Smits,
serg.-vliegtuigmaker H. Q. Spiessens
en serg.-vliegtuigm. G. Decharon de
Saint Germain.
Onder v.I.n.r.: serg.-vlieger J. M.
Paardekoper, korp.-telegrafist J. J. F.
Schrijver, luit. t. z.-vlieger T. M. A.
Hoebink, die het commando voerde;
luit. t. z. tech. 2 J. A. Wurtz en korp.-
vliegtuigm. A. Rompies.
OP 19 OKTOBER A.S. valt het gordijn
over dat grote spektakel dat Wereldten
toonstelling heet. Dan zullen circa 35 mil
joen bezoekers deze enorme expositie heb
ben bezocht en behoort de Expo '58 tot het
verleden, althans voor de buitenstaanders
want voor de Wereldtentoonstelling zelf
breekt nog een zeer drukke tijd aan, n.l.
de tijd van ondergang. Wat is nu het ko
mende lot van de wereldtentoonstelling?
IN ONZE KAART geven wil een duidelijk
antwoord op deze vraag en wii zien dan ook
dat boven het grootste deel van de expositie
de slopershamer hangt. Het terrein waarop de
paviljoens van de diverse landen zijn gebouwd
is gratis ter beschikking gesteld door België,
maar de paviljoens zijn door de diverse landen
zelf bekostigd. De landen kunnen dus zelf be
palen wat zij met hun paviljoen willen doen.
Zo gaat het Russisch paviljoen naar Moskou,
waar het weer opgebouwd zal worden om ver
der dienst te doen als tentoonstellingshal. Voor
het paviljoen van de Verenigde Staten is ook
een verdere bestemming te verwachten, ofwel
het wordt verkocht en ergens anders weer op
gebouwd, ofwel het wordt als dank voor de
gastvrijheid aan België geschonken dat dan de
verdere bestemming van de „Verenigde Staten"
zal bepalen.
OE ONDERGANG VAN DE EXPO
ANTW£RPEN<}=»
verlangen, of, iets dat „mooi gezegd"
is. Dit is een achtergebleven gedach-
tengang uit een vorige generatie, al
thans, uit een afgesloten periode.
Het is juist de dichter uit onze tijd,
die zich afkeert van wat wel eens
„ver achter de einder" zou kunnen
liggen. Hij beziet de dingen van elke
dag. Van z ij n elke dag. Zijn uitdruk
kingswijze is niet ver weg, of een
middel om iets „mooi te zeggen". Hij
zegt wat niet anders gezegd kan
worden.
HET IS NIET gebruikelijk iets te
vertellen over een boek dat niet nieuw
meer is. Toch wijk ik nu af van de
gebruikelijke weg, teneinde de aan
dacht te vestigen op een boek, dat,
doordat het een onderwerp behan
delt, dat geheel nieuw is, in feite nu
nog „verser van de pers" is dan het
zoveelste boek over het leven van
Chopin, dat misschien gisteren is ver
schenen.
„Experimenten op experimentelen"
heet het boek. Het is geschreven door
P. P. J. van Caspeli). In dit boek
geeft Van Caspel de resultaten van
de proefnemingen, die hij deed met
vijf moderne dichters t.w. Jan Han-
lo^jlan G. Elburg, Gerrit Kouwenaar,
wil en dank dikwijls „experimerteler?
genoemd en een modern proza
schrijver, Bert Schierbeek; proef
nemingen op het gebied van spreek
wijze, gedachtengang, ademhalings
techniek en zo meer. Hij gaat na, in
hoeverre de wijze, waarop zijn proef
konijnen spreken, associëren en adem
halen, invloed heeft op hun literair
werk; dus; in hoeverre ze er „zelf" bij
betrokken zijn. En dat in hoeverre
blijkt zéér ver te zijn.
Naarmate de proefnemingen vorde
ren, ziet men in dit boek, dat de
dichter een mens is, een mens die rea
geert als andere mensen, die aan iets
anders denkt dan aan de onbereik
bare horizont.
Het blijkt uit de proeven in het
woordopsommen gedurende een
korte tijd alle woorden, die in je op
komen, zeggen dat de moderne
dichter minder gemeen heeft met de
intellectueel op zichzelf, dan wel met
het kind. Het kind, dat niet zijn best
doet, om iets mooi te zeggen, dat niet
denkt over de horizont
„Kinderen en dronken mensen spre
ken altijd de waarheid", zegt een uit
drukking. Maar ook de dichters zeg
gen altijd de waarheid. De tijd dat
de dichter niet durfde kijken naar
wat er om hem heen gebeurde, en
zich liever bezig hield met rozen en
zwanen en maneschijn, is afgelopen.
Van Caspel bewijst het.
Hij toont aan, dat de primairste
uiting van de mens spreken
de grondslag vormt voor het ge
dicht. Hij laat zien, dat het ritme
van het gedicht hetzelfde is als dat
van de ademhaling van de dichter.
De dichter, die zelfs wanneer hij
zich met bovenaardse zaken bezig
houdt, een reëel mens is en blijft,
tekent Van Caspel in dit boek let
terlijk ten voeten uit.
P. T. B.
Paviljoens welke elders weer
I worden opgebouwd
Wordlafgebroken
Het paviljoen van Duitsland gaat
naar Keulen om daar te worden op
gebouwd, terwijl de paviljoens van
Spanje en Turkije in hun land weer
dienst gaan doen als congreshal. Het
paviljoen van de Europese Gemeen
schap van Kolen en Staal wordt ver
moedelijk een Europees pedagogisch
museum, maar het staat nog steeds
niet vast waar het gebouw weer z'al
worden opgebouwd. Het Paleis van de
Internationale Samenwerking wenst
men nog een paar jaar te laten staan
om studenten in de gelegenheid te
stellen de problemen van de wereld-
samenwerking te bestuderen. Het pa
viljoen van de Protestante Kerken
wordt wel weggehaald van het terrein
van de Expo, maar weer opgebouwd
in de omgeving van Brussel om ver
der als cultureel centrum dienst te
doen. „Nederland" zal worden ge
sloopt.
Het grootste deel van de Wereld
tentoonstelling wordt ingenomen door
de Belgische afdelingen. Van ai deze
prachtige gebouwen blijft niets be
staan, hier zal de sloper met harde
van de Belgische inzendingen hebben
echter besloten het bij het slepen vrij
komende materiaal aan liefdadige in
stellingen te schenken.
ATOMIUM
Het meer dan 100 m. hoge symbool
van onze tijd, het Atomium heeft al
heel wat pennen in beweging gebracht.
Het laatste woord over het voortbe
staan van dit wonderlijk bouwsel is
ook thans nog niet gesproken. Voor
lopig schijnt men het Atomium voor
tien jaar te laten bestaan, er zijn zelfs
hand huishouden. Veel deelnemers stemmen opgegaan om in het Atomium
de zetel te vestigen van diverse Euro
pese instellingen.
Alvorens de paviljoens van Cam
bodja en Japan ten onder gaan wil
men de geëxposeerde voorwerpen in
deze paviljoens verkopen. De beelden
dia in „Nicaragua" staan gaan niet al
lemaal in de vergetelheid terug, twee
van deze beelden wil Nicaragua aan
Belgische musea aanbieden. Ter ge
legenheid van de 10e verjaardag van
het Belgisch-Noorweegs cultureel ak
koord heeft Noorwegen zijn paviljoen
aan België geschonken dat het als
tehuis wil gaan gebruiken.
t) Uitgave: „Holland"
dam.
te Amster-
De burgemeester van Kortgene ver
zoekt namens de ouders te worden be
kendgemaakt met de verblijfplaats van
de 37-jarige Cornelis Jozinus Heyboer,
zoon van de oud-deurwaarder uit Kort
gene. Cornelis Heyboer is maandag
morgen met het KLM-toestel KL 608
uit New York op Schiphol aangeko
men. Hij heeft daarna de douanecon
trole gepasseerd, doch is sindsdien
spoorloos. De heer Heyboer, die ge
huwd is, doch de overtocht alleen
heeft gemaakt, zou zijn ouders in Kort
gene gaan bezoeken. Naar de vader
vermoedt bevindt zijn zoon zich in Den
Haag of Amsterdam.
Het signalement van de vermiste
luidt: lang 1.78 meter, flink postuur,
zwart haar, donkerbruine ogen, bloots
hoofd, heeft een of meer koffers bij
zich.
