ZEELAND - FRUITLAND toonaangevend voor de natie „Rijdende tentoonstelling" toont fruit aan consument J „Zeeuws fruit is kwaliteit" Drukte achter de schermen voor de Fruitcorso-week Elf prachtige praalwagens geel EXTRA BUSDIENSTEN ACHTTIEN PRAALWAGENS TELERS WETEN ZICH TIJDIG AAN TE PASSEN DE FRUITWEEK STAAT VOOR DE DEUR Furore bonken,,,. Donderdag 11 september 1958 Pagina 9 GESCHIEDENIS BEDRIJFSVORM EN SORTIMENT PRODUKTIE DE VEILINGEN VEEL BOMEN VOORBEREIDINGEN IN VOLLE GANG I I I I I ZEEUWSCH DAGBLAD (Van onze fruitteeltmedewerker) veilingen 35 miljoen gulden bedroeg". uTArn to Tjorn r, Wat..we zouden door kunnen gaan met het weergeven van gedachten wdke naar voren komen bij een beschouwing over de fruitteelt in Zeeland. HIEROVER willen wij in dit artikel graag enkele opmerkingen maken. Daar is immers wel alle aan mooi, wanneer in het voorjaar al die duizenden bomen in een oneindig rijke weelde hun witte bloesempracht ten toon spreiden." n ZrWSl frutitt,e<;lt voor 1(Tiding t06e_ We staan weer voor het begin van de onf. 0,y 1 a s ie 001 a er y ®en goede Goese fruitweek en volgende week hopen weer vele oogst enkel aan appels en peren 35-40 miljoen duizenden naar de Ganzestad te komen om het °ur f veihngen komen fruitcorso te zien. Om daar met eigen ogen te aan- „Wat ia de fruitteelt in onze provincie een be- schouwen welk een fraai heel °er geemaakt kan langrijke bron van inkomsten voor velen als je WQrden van dat kostelijke |eeuwse fruit, rekent dat het vorig jaar de omzet van de Zeeuwse weer de eis van de tijd begrepen en is tijdig omgeschakeld. Dat is trouwens over het algemeen één van zijn kenmerken. Hij weet zich altijd tijdig aan te passen en dat heeft juist de fruitteelt in onze provincie zulk een hoge vlucht doen nemen. Er zijn in onze provincie vele goe de telers die hun vak verstaan. Zij vormen de kern van de fruitteelt. Men mag terecht trots zijn op het peil dat de Zeeuwse fruitteelt heeft bereikt. We konden er slechts enkele algemene facetten van weergeven. We hadden bijv. geen gelegenheid om te spreken over de grote waarde van onder wijs en voorlichting dat in onze provincie op zulk een hoog plan staat. We hopen echter bereikt te hebben dat u ennig idee hebt gekregen van de belangrijke plaats die de fruitteelt in Zeeland in neemt. Een belangrijke plaats die vooral ook is te danken aan de geestesgesteldheid van de telers die steeds open stonden voor nieuwe ideeën en dat hopelijk ook in de toekomst zal doen. Fruitteler zijn is heus niet allemaal rozegeur en maneschijn. Het is dikwijls hard werken en nooit klaar zijn. Gelukkig waren de bedrijfsuit- komsten de laatste jaren steeds gunstig en zonder twijfel zullen de goede bedrijven ook de toekomst met vertrouwen tegemoet mogen zien. We willen niet chauvinistisch zijn, maar niettemin: Zeeland kan trots zijn op onze Zeeuwse fruitteelt, welke toonaangevend is voor ons land. „Wat doen ze in Zeelandis een vraag welke in fruit kwekerskringen in ons land dikwijls wordt gesteld. Er zijn in meer streken van ons land vele en mooie boomgaarden en er wordt op veel bedrijven kwaliteitsfruit geteeld maar toch kunnen we zonder over drijving zeggen dat Zeeland de toon aangeeft. tot 12 miljoen kg; pruimen 2 tot 2,5 miljoen kg; kersen 200 tot 400.000 kg; aardbeien 1,52 miljoen kg; rode bes sen 700.000 tot 800.000 kg; zwarte bes sen 600.000 tot 700.000 kg; frambozen 200.000 tot 400.000 kg; kruisbessen 500.000 tot 600.000 kg; bramen 300.000 tot 350.000 kg. De veilingomzet ligt in een normaal jaar tussen 20 en 25 mil joen gulden. Tengevolge van de ab normaal hoge prijzen van het vorig jaar was het toen 25 miljoen gulden. Er komen steeds jonge aanplantin gen in produktie en hierdoor is er een stijgende tendens bij de aanvoer waar te nemen. Voor de nabije toekomst mag worden gerekend op een verdere stij ging. „Zeeuws fruit is kwaliteitsfruit". Geen holle leuze, maar werkelijkheid. We hopen van harte, dat al onze lezers dat zelf ondervonden zullen hebben. Het vorig jaar was voor de consument geen best jaar. Toen was er te weinig fruit en wat er was, werd bijzonder duur betaald. Toen moest men nood gedwongen overstappen op sinaasap- pelen als fruitrantsoen. Dit jaar ligt het anders. Nu behoeft het voor nie mand een beletsel te zijn elke dag op nieuw te genieten van de heerlijke Zeeuwse peren en appels. Met duizen den kilo's tegelijk worden ze op de veilingen aangevoerd en ze zijn niet duur. U zult wel voldoende overtuigd zijn van de waarde van fruit. Niet voor niets zegt men in Engeland „elke dag een appel houdt de dokter uit huis" en niet voor niets bevelen alle Amerikaanse tandartsen het eten van appels aan voor het krijgen en be houden van een sterk gebit. Genoeg over dit alles. We zouden het hebben Over de fruitteelt in Zeeland. Gaat u mee in vogelvlucht een kijkje nemen? We nemen eerst een duik in de ge schiedenis. Reeds vroeg in de middel eeuwen was er in Zeeland fruitteelt van betekenis. Uit oude papieren blijkt dat er met name in en om de dorpen Kapelle, Kloetinge en Wemeldinge reeds vroeg fruit werd geteeld, dat plaatselijk, o.a. op de appelmarkt in Goes, werd verhandeld. Meestal waren dat toen kleine boomgaarden rond de boerderijen, de zgn. boereboomgaar- den. Ze zijn nog wel te vinden en ze zijn schilderachtig mooi, die oude ver weerde bomen. De hedendaagse fruit kweker heeft er echter geen waarde ring voor. De rassen die er in die boe- reboomgaarden worden geteeld zijn uit de tijd en er komt geen kwaliteitsfruit vandaan. Omstreeks 1790 waren er in Zeeland ongeveer 700 hectare van deze boomgaarden. Na die tijd bleek de akkerbouw echter betere resultaten te geven en omstreeks eind 1800 was het areaal ingekrompen tot 500 hectare. Rond de eeuwwisseling ging de fruit teelt echter toenemen, dank zij de gun stige financiële resultaten. Op het ogenblik bedraagt de opper vlakte pit- en steenvruchten in Zee land ruim 5.000 ha en er is ruim 1000 ha. kleinfruit. Het bleek namelijk goed te gaan met het fruit in Zeeland. Door de zuidelijke ligging kunnen de gewassen zich vroeg ontwikkelen en dat komt zowel bij de bloei als bij de pluk tot uitdrukking. Vroege rassen maken in Zeeland steeds een goede kans en de telers weten deze kansen te benutten. We kennen in Zeeland de fruitteelt ln verschillende bedrijfsvormen. Het gemengde bedrijfstype, dat wil zeggen fruitteelt in combinatie met akker bouw, is nog overheersend. Dit komt door het feit dat de fruitteelt dikwijls Is ontstaan uit de landbouw. Het aan tal kleine en middelgrote bedrijven is in de meerderheid. De gemiddelde be- drijfsgrootte ligt tussen de 2 en 4 ha. Toch komen er ook wel grote be drijven voor, zelfs enkele van 100 ha. Deze hebben vaak een stimulerende invloed uitgeoefend op hun omgeving. Een van de factoren waaraan de voor spoedige ontwikkeling van de Zeeuw se fruitteelt mede is te danken, is het in een goede verhouding voorkomen van klein-, midden- en grootbedrijf. Er is in Zeeland verder een sterk streven aanwezig om het risico te spreiden. Dit heeft steeds goede resultaten afgewor pen. Appels en peren zijn de belangrijk ste fruitsoorten van de Zeeuwse fruit kweker. De verhouding is (alles plm.) 65 appels: 25 peren; 8 prui men en 2 kersen. Van het zacht fruit zijn het in volgorde van belang rijkheid: aardbeien, rode bessen, zwar te bessen, frambozen, bramen en kruis bessen. De Zeeuwse fruitteelt is dus van alle markten thuis. Het sortiment is veelzijdig maar toch ook weer be perkt en wel in hoofdzaak tot dessert- fruit. Nergens in fruitcentra van ons land is het percentage hoogwaardige appel- en pererassen zo groot als in Zeeland. De produktie van fruit in Zeeland ligt de laatste jaren ongeveer als volgt: appelen 20 tot 25 miljoen kg; peren 8 Ons artikel over de Zeeuwse fruit teelt zou niet volledig zijn, wanneer we de veilingen niet noemden. Vrijwel de gehele Zeeuwse fruitoogst wordt namelijk via de veilingen van Goes, Kapelle, Krabbendijke, Middelburg en Terneuzen verkocht. De veilingen nemen een zeer be langrijke plaats in. Hier komt namelijk de prijs tot stand welke de teler voor zijn produkt krijgt. Hier ontmoeten vraag en aanbod elkaar en het resul taat kunt u elke dag lezen in de ru briek der veilingberichten. Voor de buitenstaander zegt deze rubriek niet zoveel misschien; voor de fruitkweker (en dat zijn er in Zeeland toch altijd nog wel 3.000 tot 4.000) zegt het alles, want hier kan hij zien wat zijn pro- dukten hebben opgebracht. Enorm druk kan het er in het sei zoen zijn op de Zeeuwse veilingen. Het fruit moet elke dag weg want het moet 's morgens vroeg op de markt zijn en de andere dag is er immers weer op nieuw een groot aanbod. Elke dag gaat dat maar door. Bij de veilingen vinden we de grote moderne sorteer- en pakstations waar vele tientallen mannen en meisjes werk vinden in het sorteren en ver pakken van fruit. Bij de veilingen vin den we ook de moderne koelhuizen, gascellen en bewaarplaatsen waarin al naar gelang het tijdstip dat men wil ruimen, het winterfruit wordt be waard. De Zeeuwse veilingen hebben bij elkaar ongeveer 8.000.000 kg koel ruimte en daarnaast bedraagt de koel ruimte van de telers zelf nog ongeveer 3 miljoen kg. Er kan dus heel wat worden weggezet in Zeeland wanneer in het najaar de grote aanvoer van winterfruit gaat komen. De laatste jaren is er hierdoor ge durende het gehele jaar fruit te koop want meestal zijn er reeds volop aard beien op het moment dat de laatste appels uit de gascellen worden ge ruimd. We hebben in de Zeeuwse fruitteelt verschillende beplantingstypen gekend. Rond het begin van deze eeuw was het de tijd van de hoogstammen. „Boom pje groot, plantertje dood", zei men toen. Daarna zijn de struiken geko men. Die gaven veel vroeger een oogst. Het blijver en wijkersysteem kwam. Er werden meer bomen per ha. geplant. Na tien tot twaalf jaar was in een dergelijke beplanting de beschikbare ruimte te klein geworden en dan verdwenen (als het goed was) de wijkers. De laatste jaren hebben we de spil len gekregen. De kleine boomvorm deed haar intrede in de Nederlandse fruitteelt en weer als eerste in Zee land. Overal in onze fruitcentra zien we thans de percelen spillen, kleine bomen, met een paal er bij. Veel bo men per ha. die vroeg een hoge pro duktie kunnen geven en om dat laat ste gaat het in de fruitteelt. Toen de hoogstammen werden ge plant, was het de tijd van de fruit teelt op lange termijn. Thans beleven we de tijd van de fruitteelt op korte termijn. Een fruitaanplanting kost zeer veel geld en het is noodzakelijk dat deze vroeg geld opbrengt. De Zeeuwse fruitkweker heeft ook hier VAN VERRE roepen grote bor den het de bezoekers van Goes al toe- „Komt naar het Fruitcorso op 20 september!" Het belooft dan ook weer een bijzonder fraai fruitfestijn te worden. (Eigen foto) WEKEN VAN tevoren is men al met de voorbereidingen voor de opbouw van de praalwagens be gonnen. Tekeningen ontwerpen, kleuren kiezen en daarna het ge raamte opbouwen. De laatste dag (en nacht!) wordt besteed aan de finising touch: het versieren en afwerken met kleurrijk fruit. (Eigen foto) IN DE STRATEN van Goes is er nog niet veel te zien van da komende feestelijkheden ter gelegenheid van de komende Fruitweek. 't Is ook nog wat vroeg om nu al met de aanleg van versieringen en illuminaties te beginnen. Maar achter de schermen wordt er al wekenlang hard gewerkt. Niet alleen door de commissies en besturen, die met de organisatie belast zijn. Op tal van plaatsen in Goes, Kloetinge, Krabbendijke, Kapelle, Yerseke, 's-Heer Arendskerke en Borssele, kortom: in alle hoeken van Zuid-Beveland, wordt al druk gehamerd en gebouwd aan de praalwagens voor het fruitcorso. Het Fruitcorso-1958 zal bestaan uit achttien „rijdende nummers", waarvan er elf grote praalwagens zijn, die vrij wel geheel uit fruit zijn opgebouwd. Het aanbrengen van het fruit is een zaak van de laatste dag. En van mins tens één nacht. Want als het Corso voor de deur staat wordt er onafge broken doorgewerkt. Met man en macht. Maar vóór het zover is, zijn er al weken van intensieve voorbereiding en opbouw aan voorafgegaan. Eerst plannen maken, dan ontwerpen keu ren, het definitieve plan kiezen, een schets maken en dandan komt de zaak uit de doeken. Zo is het weken geleden al begon nen. In een garage te Krabbendijke, In een veilinghal te Goes en op tal Ingez. mededeling (adv.) Zelfs bij bewolkte hemel straalt de zon: met Flexa- geel in de kamer 1 Zo sprankelend» zo zonnig zo fel - en 't gaat zo snel... op houtwerk en muren. de verf voor het schilderfeest Waag het gratis boekje 'Knap het op met kleur" aan FLEXA, postbus 2, Leiden SINDS NU DRIE JAAR geleden het eerste fruitcorso door de straten van Goes trok, is het een gebeuren geworden, dat zich niet alleen jaarlijks herhaalt, maar dat jaarlijks groeit tot een evenement, dat Goes aantrekkelijker maakt en tevens een propaganda is voor ons mooie Zeeuwse fruit. Nodig is die propaganda wel, want er zijn nog Nederlanders, zelfs onder de voorlichters van ons volk, die Zeeland als fruitland niet kennen. Bracht een groot geïllustreerd blad niet onlangs, toen op de Expo Zeeuws fruit was uitgedeeld, een foto daarvan, vermeldend, dat het fruit wasuit andere delen van ons land? Dit is voor een stuk onze eigen schuld. In de tegenwoordige wereld zijn „public relations", publieke voor lichting, absolute eis. En Zeeland heeft tot dusver weinig aan de weg getim merd. Daarom komen er maar weini gen kijken naar de prachtige bloei van onze fruitbomen, die hele delen van Door de A.M.Z. en de Stoomtram Walcheren worden voor 20 september a.s., de dag van het Fruitcorso extra diensten ingelegd. Om 23.45 vertrekken dan vanaf het Parkeerterrein Westwal te Goes bussen naar Nieuwdorp (via 'sH. H.kinderen, 'sH. Arendskerke, H'zand, 'sH'hoek en Borssele), Hoedekenskerke (via 's Gravenpolder), naar Rilland (via Kloetinge, Kapelle, Biezelinge, Schore, Hansweert, Kruiningen, Waarde, Oostdijk en Krabbendijke), Yerseke (via Kloetinge, Kapelle en Wemel dinge), Wolphaartsdijk (via 'sH. H.kinderen), Ovezande (via 's Gravenpol der, Kwadendamme, Baarland, Oudelande, Ellewoutsdijk en Driewegen) en 'sHeer Abtskerke en Nisse. Voorts een extra busdienst (eveneens vertrek 23.45 uit Goes) naar Vlis- singen (via 'sH. Hendrikskinderen, 'sH. Arendskerke, Lewedorp, Arnemui- den, Middelburg en Souburg). Zeeland tot een sprookjestuin maakt. Daaróm wordt het Zeeuwse fruit nog wel gezien als iets, dat kan aanvullen, als het fruit in de vanouds bekende fruitstreken mislukt. Maar laat ons daarover niet klagen. Want juist het Goese fruitcorso be wijst, dat de Zeeuwse leiders de kunst van het opwekken van belangstelling leerden verstaan. Het zal druk worden in Goes, de komende week. Van zaterdag tot za terdag toe, met als echt Zeeuwse opvatting de zondag als uitzonde ring. plaats gekregen in het kader van de Het fruitcorso heeft nu een vaste Zeeuwse evenementen. Het heeft ook zijn vaste vorm en organisatie. Sinds dit voorjaar is het de organisatie van een aparte stichting, waarin vooraan staande en actieve mannen als de he ren J. A. van Willegen, H. D. Meulen- berg en W. v. d. Linde, om de overige zestien leden nu niet te noemen (men vindt ze alle in het programmaboekje) de stuwkracht te geven. Deze mannen hebben inderdaad reeds nu het bewijs gegeven, dat de organisatie evenals trouwens vorige jaren hun is toebetrouwd. Als wij het programmaboekje doorkijken, dan wordt dit op vrijwel elke pagina be vestigd. De „rijdende fruittentoonstelling", zoals de waarn. burgemeester van Goes, de heer J. J. van Melle, zo ty perend zegt, heeft een eigen taak. Ir. A. W. van der Plassche, thans direc teur-generaal van de landbouw, voor heen rijkstuinbouwconsulent in Goes, zegt het in weinig woorden: „De ervaring heeft geleerd, dat het niet voldoende is, alleen maar te pro van andere plaatsen. Langzaam maar zeker ontstonden onder de tientallen nijvere timmervaardige handen de houten en metalen staketsels, waarop straks met fruit wordt „voortgebor duurd". Zo is langzaam in Kapelle de grondslag voor „Venetië" uit de verf gekomen, zo werd ook de basis gelegd voor „Assepoester" in 's-Heer Arends kerke en zo verscheen ook het ge raamte van hout en ijzer voor de reu zenkat van de Zeeuwse Fruitteelt- maatschappij te Kloetinge (zie foto). Er is werk aan de winkel. We kenlang en straks als de Fruit week in volle gang is ook nachts zullen de tientallen mede werkers aan het Fruitcorso, de steunpilaren van dit unieke hoog tepunt in de Nederlandse fruit- wereld, tijd en moeite opofferen. Maar de bevrediging is er des te groter door. Want dat staat nu reeds vast het Fruitcorso zal weer vele tienduizenden trekken, aangelokt door de successen van voorgaande jaren. Het Zeeuwse Fruitcorso heeft dan ook een naam op te houden en dat de medewer kers daaraan zich van die verant woordelijkheid ten volle bewust zijn, daarvan kan men ten stellig ste overtuigd zijn. Het Fruitcorso- 1958 wordt nóg mooier! „Even de aardappel schillen" zou menige Zeeuwse huismoeder kunnen zeggen als het formaat aardappel waarvan de heer Jas- perse er een uit zijn volkstuintje aan het Zwanewater te Goes heeft gedolven, meer voor zou gaan ko men. De heer Jasperse heeft nl. tus sen zijn aardappelen er één, ver moedelijk van het soort Furore (bonken), die maar liefst acht ons weegt. De lengte van deze reus is zeventien centimeter en de breed te tien centimeter. Met recht een „gezinsmaaltijd". Het is misschien niet eens de grootste aardappel aller tijden, maar voor een volkstuintje is het toch wel een opmerkelijk resul taat! 'S a duceren, ook al doet men dit zo goed mogelijk. Daarbij is ook noodzakelijk, de bevolking, voor wie dit fruit wordt geproduceerd, er voortdurend mee in aanraking te brengen". „Eén van de middelen daartoe is zeker ook dit fruitcorso, omdat niet alleen degenen, die het voorbij zien trekken, maar ook zij, die er over le zen, een indruk krijgen van de zorg en het enthousiasme, waarmdee de fruittelers zijn bezield. Dit werkt on getwijfeld stimulerend op het gebruik van fruit". Niet minder dan achttien praalwagens zullen aan het Fruitcorso deelnemen, dat op zaterdag 20 september a.s. te Goes zal plaats hebben als hoogtepunt en sluitstuk van de Fruitfeesten. Van de achttien deelnemers komen er elf met een grote of kleinere praalwagen die vrijwel geheel uit fruit zijn samengesteld. Deze praalwagens zijn van: de afd. Z.-Beveland-West van de Bond van Plattelandsvrouwen, van de Kon. Mij. voor Tuinbouw en Plantkunde, afd. Goes, van de L.J.G., streek Z.-Beveland. de afd. Oudelande van de N.F.O, de Veiling Goes en een aantal handelaren in fruit, landbouwmachines en andere middenstanders.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 9