DE EEUWEN VAN HEI
ARABISCHE EENHEIDSTREVEN
DAGELIJKSE GAST IN ONS HUIS
Voor Sadrach en
zijn vriendjes
DE PLASTICLAK
A.N.W.B. protesteert
tegen bromfietsregeling
r~
Tegenstellingen maakten
verwezenlijking onmogelijk
Onze vriendschapsmaand
Met
zevenmijlslaarzen
door het
Midden Oosten
Arabistan"
„Balkanisering"
Boycot
T egenstellingen
üt
SOCIAAL-ECONOMISCH ONRECHT
Dubbele: „Jeruzalem
uitzending1
DE VRIENDSCHAPSBON
Zaterdag 6 september 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina
Door de recente gebeurtenissen in Irak en
Libanon en de nog steeds dreigende staats
greep in Jordanië heeft het Arabische een-
heidsstreven meer perspectief gekregen. De
verwachting is dan
ook, dat het Westen
zijn politiek ten
aanzien van het
Midden-Oosten zal
herzien, met andere
woorden: in de toe
komst meer begrip
zal tonen voor de
nationale aspiraties, welke in dit rumoerige gebied on
der de oppervlakte leven.
In het laatste artikel van zijn serie „Met Zevenmijls
laarzen door het Midden Oosten" geeft Link van Brug
gen een overzicht van de stand van zaken in het als een
kruitvat werkende olievat. Hij grijpt herhaaldelijk in de
geschiedenis terug om de zin van het heden en de tegen
stellingen, welke er bestaan, duidelijker te maken.
niet alleen Engeland, Frankrijk en Is
raël, maar ook de Verenigd eStaten,
welke de nieuwe joodse staat krachtig
steunden. Ja, zelfs de Sovjet-Unie, de
grote tegenspeler van Amerika in het
Midden-Oosten, omdat dit land niets
deed om de vestiging van Israël als
nieuwe staat in de Verenigde Naties
tegen te gaan.
CAIRO, augustus.
MOHAMMED, voor de mohammedanen „de gezant Gods", liet bij
gijn dood in 632 de Arabieren de opdracht na de gehele wereld voor de
Islam te veroveren. Reeds enkele jaren daarna stonden Egypte, Syrië
en Mesopotamia onder Arabische heerschappij. Alexandrië, Damascus
en het in 762 gestichte Bagdad werden de voornaamste wooncentra,
waar de ruwe woestijnrovers in aanraking kwamen met door tradities
van vele eeuwen verrijkte beschavingen. De cultuur van de hoog
ontwikkelde Oosterse christenen, die van het jodendom, die van het
Laat-Hellenisme en die van Perzië leverden de bouwstenen van de
nieuwe, Arabische beschaving, welke in een ongelooflijk snel tempo
opbloeide en tot in de dertiende eeuw der christelijke jaartelling ook
in economiseh en militair opzicht superieur was aan die van West-
Europa.
In de door hen veroverde landen bleven de Arabieren zich niet als
vreemdelingen gedragen. Ze vermengden zich met de inheemse bevol
kingen en werden zodoende de stichters van een Arabische broeder
schapsbeweging, die mettertijd ook de meerderheid der bevolkingen
van Mesopotamië (gedeelten van Turkije, Syrië, Irak en Iran), Groot-
Syrië (Syrië, Libanon, Israël en Jordanië), Egypte en Noord-Afrika
omvatte en het Arabisch als spreektaal had aanvaard.
Deze Arabische broederschapsbewe- En de stichting van de soevereine staat
§lng wordt tot op heden als wezenlijk
estaand gevoeld en vormt de drijf
veer van een Arabische eenheidsstaat
het pan-Arabische streven dus
welke ook Libië, Algerije en Marokko
zou moeten omvatten. Zij is deel van
de veel lossere en ruimere Islamitische
broederschapsbeweging, die zich uit
sluitend op religieus gebied beweegt.
Het Groot-Arabisch rijk ging ten on
der, doch de later overheersende Otto-
manen plaatsten de kern van deze
eenheidsgedachte in een hun dienstig
verband. De Sultan van Turkije bij
voorbeeld nam de titel kalief aan,
d.w.z.: liet zich tot hoofd van de Isla
mitische gemeenschap uitroepen.
Alleen al hierdoor kon van een fana
tiek Arabisch verzet tegen de over
heersers eeuwenlang geen sprake zijn.
Pas de negentiende eeuw schiep onder
Westerse invloed' de voorwaarde tot
het ontstaan van zulk een beweging.
De eerder op verturksing dan op isla-
mitisering gerichte politiek der Jong-
Turken (1908) maakten de Otomaanse
wingewesten rijp voor een algemene
opstand. In 1916 brak deze ook inder
daad in Mekka uit op initiatief ove
rigens van de Britten waardoor een
einde kwam aan de Otomaanse over
heersing in het Midden-Oosten.
Dat de soevereine, Arabische een
heidsstaat na de Eerste Wereldoorlog
niet tot stand is gekomen, wordt door
de Arabieren in de eerste plaats Groot-
Brittannië en Frankrijk verweten.
Toen de Hasjemiet, sperief Hoessein,
met Britse wapens en de hulp van
Britse deskundigen de legendari
sche fantast, kolonel Lawrence, was
o.m. van de partij zijn opstand tegen
de Turken begon, deed hij dit in ruil
voor de zelfstandigheid van Arabië na
de Eerste Wereldoorlog. De onafhan
kelijkheid was weliswaar ietwat vaag
omschreven, doch, met uitzondering
van enkele strategische havens en stro
ken, zouden sjerief Hoessein en zijn
zoons Ali, Abdoellah en Feisal toch de
heersers van „Arabistan" worden (pro
tocol van Damascus, voorjaar 1916).
In de Balfour Declaration van 2 no
vember 1917 echter, beloofde de Britse
regering Palestina, met inachtneming
van de rechten der inheemse bevolking
aan de joden als nationaal tehuis. En
op grond van die lang geheim gehou
den Sykes-Picot-overeenkomst van 16
mei 1916 hadden Groot-Brittannië en
Frankrijk de op de Turken te verove
ren gewesten verdeeld, waarvan de la
tere Britse volkerenbondsmandaten
over Irak, Trans-Jordanië en Palestina,
en de Franse over Syrië en Libanon de
resultaten waren.
Het Hasjemitische huis van sjerief
Hoessein, dat geheel Arabië was be
loofd, kwam er in feite bekaaid af. Bij
de „balkanisering" van het Midden-
Oosten door Britten en Fransen kreeg
Hoessein de Hedjaz de kuststreek
van Arabië, waarin de steden Mekka
en Medina liggen toebedeeld, doch
een paar jaar later moest hij voor de
heerser over het zuidelijk deel van de
woestijn, Ibn Saoed, vluchten. Zijn
zoon Feisal, die eerst door de Fransen
van de Syrische troon was weggejaagd
kreeg Irak en voor zijn jongste zoon,
Abdoellah, werd de woestijnstaat
Trans-Jordanië gecreëerd.
In deze verdeling lag de kern van de
tegenstellingen tussen de Arabische
staten onderling, zomede ook de kern
van het conflict met Israël. In Bagdad
en Amman zetelden koningen, die
nooit met het weinige dat hun werd
toegeworpen, tevreden zijn geweest.
Israël (1918) werd als een doorn in het
vlees gevoeld, welke zo spoedig moge
lijk verwijderd diende te worden.
Het verwijt der Hasjemieten betrof
De nederlaag, die de Arabische sta
ten in 1949 tegen Israël leden, maakten
de verhoudingen des te pijnlijker. Al
leen het Trans-Jordaanse leger immers
behaalde successen, welke, dank zij
het opleggen van een status quo door
de Verenigde Naties, geconsolideerd
konden worden (de later in Jeruzalem
vermoorde koning Abdoellah an
nexeerde een jaar daarna het bezette
deel van Palestina en veranderde de
naam van zijn koninkrijk in Jordanië).
De aanwezigheid van bijna een mil
joen Arabische vluchtelingen uit Pale
stina droeg en draagt bij tot de hand
having van een explosieve situatie.
Heeft Israël aan de ene kant nog geen
regeling tot schadeloosstelling van deze
vluchtelingen getroffen Egypte ge
bruikt dit als een dankbaar argument
om het sluiten van een vredesverdrag
met zijn joodse buren te traineren
aan de andere kant hebben de Arabi
sche staten, sche staten, ondanks de in
spanning van de Verenigde Naties
(UNRWA), niets gedaan om de ont
heemden te laten assimileren. Onwil
eerder dan onmacht is hier de voor
naamste oorzaak van. De Palestijnse
vluchtelingenkampen moeten haarden
van onrust en ontevredenheid blijven
en zullen eens voor het mensenmateri
aal zorg dienen te dragen, dat Israël
Het Silhouet van Cairo is als dat
van een rijke, welvarende stad.
Maar in duizenden huizen heerst
diepe armoede, terwijl de werk
loosheid ontstellende vormen heeft
aangenomen.
Wij hebben in het kader van onze vriendschapsmaand onszelf
voor de vraag gesteld: hoe ziet de vrouw de positie van het
Christelijk dagblad in dit geval ons ZEEUWSCH DAGBLAD
in gezin en leven.
Dat is een vraag van grote betekenis. Want de vrouw, met haar
centrale plaats in het gezin en met. haar grote taak bij de op
voeding van de kinderen, heeft een sterke eigen kijk op de
noodzakelijkheid van een Christelijk dagblad.
Wat konden we beter doen, dan een aantal harer zelf vragen,
hoe zij deze zaak zien?
Zij gaven bereidwillig aan onze uitnodiging gehoor.
Hier volgt dan de derde reactie, een beschouwing van Me
vrouw A. Cnossen-de Vries te Krabbendijke.
De grote universiteit van Cairo
geldt als het religieuze en tegen
woordig ook politieke centrum van
de Arabische wereld. In zijn ge
bouwen worden de „ambassa
deurs" van Nasser opgeleid: gees
telijken, politici, leraren en een
groto verscheidenheid van weten
schapsmensen.
dit is de wens tenminste onder de
voet moet lopen.
De door de Arabische landen inge
voerde boycot treft Israël bijzonder
zwaar. Ruwe aardolie moet bijvoor
beeld uit de beide Amerika's worden
aangevoerd, ten einde in Haifa geraffi
neerd te worden! Door steeds herhaal
de dreigementen en uitbouw van mili
taire strijdkrachten noodzaakt vooral
Egypte het kleine Israël voorts tot het
op de been houden van een onevenre
dig grote krijgsmacht, wat een zó
zware last voor Tel Aviv betekent, dat
financiële hulp van buiten onontbeer
lijk is.
Maakt men de balans van de Arabi
sche wereld op, dan komt men tot de
conclusie, dat het nationalisme door de
gebeurtenissen in Irak en Libanon on
getwijfeld winst heeft geboekt. Ook in
Jordanië rommelt het, terwijl het in de
sjeikdommen aan de Perzische Golf al
evenmin rustig is.
Dit neemt echter niet weg, dat aan
het Groot-Arabische rijk nog veel in
de weg staat. De grote moeilijkheid is,
dat geen der machthebbers in de Ara
bische wereld de minste wil zijn, met
andere woorden: dat niemand zich
door een ander wil laten domineren,
't Sterkst komt dit naar voren in de
landen, die nog door een vorst worden
'geregeerd. Ibn Saoed bijvoorbeeld of
de Sultan van Marokko, die beiden be
weren afstammelingen van de profeet
te zijn, beschouwen Nasser als een in
dringer en zullen nooit toestaan, dat
hij, de eerste viool kan gaan spelen.
De Arabische Liga, waarvan Egypte,
Soedan, Libië, Saoedie-Arabië, Jorda
nië, Irak, Jemen, Syrië en Libanon
deel uitmaken en die een vaag om
schreven plan van eenheid tracht te
verwezenlijken, kan op dit punt weinig
doen. Ofschoon hij in 1945 op instigatie
van Sir Winston Churchill werd ge
sticht, ten einde meer eenhëid in de
baaierd van corruptie, haat en nijd te
verkrijgen, hebben de onoplosbare an
tithesen tussen sommige heersende
groepen en de onderlinge strijd om de
hegemonie hem volkomen steriel ge
maakt.
Zoals de zaken nu staan, teke
nen zich drie invloedssferen in
de Arabische wereld af. Min of
meer tegen het communistische
blok leunen Egypte, Syrië en mis
schien ook Jemen aan.- Op het
westen georiënteerd zijn de Noord-
af rikaanse staten en Jordanië, ter
wijl Irak en Libanon een zoge
naamde neutrale koers willen va
ren.
„Die Schöpfung"
in N.C.R.V.-programma
Op vrijdag 12 september wordt door
de N.C.R.V. uitgezonden het oratorium
„Die Schöpfung" van Josef Haydn. De
uitvoering neemt een groot deel van
het avondprogramma in beslag en
wordt verzorgd door het leerlingen
koor van de Christelijke Kweekschool
Rehoboth" in Utrecht en het Utrechts
Stedelijk Orkest onder leiding van
Henk Kwakkel. De solisten zijn: Elly
Ameling, sopraan, Wiebe Drayer, te
nor, Guus Hoekman, bas.
DE KRANT vervult in
het leven een zeer belang
rijke functie.
Hoe vaak wordt in het
gezin niet de vraag gesteld:
„Waar is de krant?" Ik
weet mij gevallen te herin
neren, waarin de gezins
leden onenigheid hadden
over de vraag, wie het eerst
de krant mocht lezen.
De krant is door de jaren
heen hèt middel geweest,
om belangrijke zaken onder
de aandacht van het publiek
te brengen. En hoewel de
radio en de televisie zich
ook op dit terrein bewegen,
staat het wel vast, dat de
krant toch nooit verdron
gen zal worden. Immers in
tegenstelling tot radio en
televisie kan de lezer van
de krant door het lezen
van het nieuws, dat hem
interesseert, dit rustig in
zich opnemen.
Hoe huiselijk kan het zijn,
wanneer des avonds in het
gezin het krantennieuws
rustig wordt verwerkt. Het
vormt vaak de oorzaak van
een gezellige en in onze
dagen ook vaak zo ernstige
gedachtenwisseling omtrent
hetgeen er in de wereld ge
beurt.
De krant heeft een schier
onbeperkt arbeidsterrein.
Van de meest gedifferen
tieerde soorten van adver
tenties tot de meest sensa
tionele provinciale, nationa
le en internationale berich
ten toe betreffende gruwe
lijke moorden, ergerlijke
diefstallen, gemene oplich
tingen en fraudes en ande
re mensonwaardige prak
tijken.
Met opzet noem ik deze
onderwerpen omdat ik sterk
de indruk heb, dat naar
deze soort van „krantenvul
ling" door het publiek het
meest „gegrepen" wordt.
Het is vaak ontstellend,
hoe weinig men in het al
gemeen afweet van het gro
te wereldgebeuren. Het is
misschien ook wel moeilijk,
om alles precies te volgen.
Maar ook bij het lezen van
een krant moet men zich
wat inspanning willen ge
troosten. Moeten wij dit in
feite niet bij alles, wat we
doen of te doen hebben?
Men moet de krant leren
lezen. Men moet leren, een
krant met een zekere ken
nis des onderscheids te
lezen.
Ik weet, dat dit moeilijk
is en daarom is het nodig,
dat er naast de gewone be
richten voorlichting wordt
gegeven door middel van
afzonderlijke artikelen en
overzichten. Vooral voor de
opgroeiende jeugd is dit
zeer belangrijk in verband
met haar vorming. Maar
voor het merendeel der
ouderen is dit ook nog on
ontbeerlijk.
Vandaar dat de vraag,
welke krant er in het ge
zin gelezen wordt, van bij
zondere betekenis is. Hoe
worden ouders en kinderen
voorgelicht? Geeft de krant
alleen maar „neutrale" be
richten en commentaren of
probeert de krant doormid
del van commentaren van
uit een bepaalde geestelijke
instelling de lezer voor te
lichten?
Wij mogen ons gelukkig
prijzen, dat er in Nederland
een Christelijke pers is, die,
uiteraard met vele tekort
komingen, tracht in dezen 'n
zoutend zout te zijn. Boven
dien kan men via de Chris
telijke pers kennisnemen
van allerlei op kerkelijk en
geestelijk gebied. Dit ver
rijkt de geest in bijzondere
mate.
De Christelijke pers is
mede daardoor voor een
Christelijk gezin onontbeer
lijk.
A. Cnossen-De Vries,
Krabbendijke
Vluchtelingen treden op
voor de T.V.
Wanneer op maandag 15 september
in „Bellevue" in Amsterdam het con
gres voor vluchtelingenhulp wordt be
sloten, zullen de televisiecamera's ten
behoeve van het N.C.R.V.-programma
in deze zaal opgesteld staan, teneinde
de kijkers te laten genieten van een
grote internationale culturee manifes
tatie, waaraan vluchtelingen uit vele
landen meewerken. Zo zal men o.a.
een Poolse en een Estlandse dansgroep
aan het werk zien, een Slavisch en
semble, het Utrechts Byzantijns koor
en Slavische Limburgers. Ook zijn er
enkele zangsolisten. In de titel van dit
programma is iets verwerkt van de
heimwee, die deze artisten moeten
voelen wanneer zij zingen en spelen
in hun vaderlandse sfeer: „Waar hun
hart naar hunkert".
De Noorse vereniging van trei-
ler-eigenaars heeft zich tegen de uit
breiding van de IJslandse visserij-
grens verklaard en de wettigheid van
het besluit betwist.
Hoofdschuddend zeg ik tegen me zelf, wat
is een mens toch gauw verwend, want
daar zit ik elke dag uit te kijken naar
een giro van ver boven de twee hon
derd gulden. Het is jammer genoeg te
vergeefs, wat niet wegneemt dat ik
toch echt dankbaar ben, voor wat er
binnenkwam, want er blijkt uit, dat
men toch nog om ons zwarte jochie
blijft denken.
Ge herinnert u de eindstand van vorige
week nog? Voor alle zekerheid ga ik
u die nog eens zeggen. Die was
f 499.25.
We beginnen vandaag bij Baarland, dat
ons verrijkte met f 3,50 van de heer of
mevrouw H. In Zoutelande zorgde een
lid der familie N. N. voor f 2,50. Dan
ontvingen we van de heer J. J. f 2,50,
maar ik weet niet waar vandaan,
wantde plaatsnaam was onlees
baar, maar vermoedelijk ligt die niet
in Zeeland. Mevrouw van H. te Mid
delburg zorgde voor f 2,50 voor onze
Sabrach. En dan vermeld ik nog eens
f 2,50, maar ik mag niet zeggen van
wie of waar vandaan. Ik denk toch met
dankbaarheid aan die onvermelde ge
ver of geefster. Colijnsplaat is ook weer
present, want daar vandaan kwam ook
f 2,50, ons gezonden döor Mevr. De S.
Dit bij elkaar geteld geeft het bedrag
van f 16,Dat brengt ons deze week
dus tot f 515,25.
Veel dank aan hen, die ons weer voor
uit hebben geholpen, maar in stilte ver
zucht ik: Zou er in heel Zeeland maar
één „Mijnheer Werkhard" wonen, die
bijna huis aan huis de duiten ging ha
len, die eigenlijk in elke portemonnaie
gereed lagen voor Sadrach?
'k Hoop weer op de volgende week,
want we zijn er nog niet. Wat is voor
een paar honderd hummels ten slotte
vijfhonderd gulden, waar nog veel
vracht afmoet?
Dat ik nog steeds goede moed houd,
blijkt weer uit het geven van ons giro
nummer. Dat is 274 289 ten name van
het Zeeuwsch Dagblad. En zet er even
bij, voor „Maja's Sadrach", dan komt
het direct bij mij terecht.
Ingezonden Meded. ladv.)
'n BRINK product
is beter - kost minder!
De A.N.W.B. heeft de minister van verkeer en waterstaat verzocht wettelijke
maatregelen te treffen waardoor een aantal thans in gebruik zijnde bromfiet
sen toch nog van een rijkskeurmerk kan worden voorzien.
Sinds het wegenverkeersreglement op 4 juli werd gewijzigd, staat het vast
dat de thans bestaande 800.000 bromfietsen in ons land slechts tot 1 januari
1963 erkend zullen zijn. Dat betekent dus dat zij na die datum niet meer aan
het verkeer mogen deelnemen. De A.N.W.B. is van mening dat dit een sociaal-
economisch onrecht zou zijn.
Het programma van Herman Fel-
devhof en Alfred van Sprang over het
in tweeën gesplitste Jeruzalem, dat
oorspronkelijk zou worden uitgezon
den op donderdag 28 augustus is uit
gesteld tot donderdag 11 september.
Van Sprang kreeg namelijk de kans,
met zijn opname-apparatuur door te
dringen tot het zwaar bewaakte do
mein van een Libanese rebellenleider
en deze reportage ging dus vóór. Nu
zal men dus op 11 september de in
drukken kunnen horen van twee re
porters, die aan beide zijden van de
Jordaans-Israëlische grens hun opna
men in Jeruzalem hebben gemaakt.
Felderhof ging met zijn microfoon
tot aan de Mandelbaumpoort, een nau
we passage tussen Israël en de Arabi-
Sinds 1957 worden, op basis van 'n
vrijwillige overeenkomst, door de bij
de RAI aangesloten industrieën en
importeurs uitsluitend bromfietsen
afgeleverd die niet sneller kunnen
rijden dan 40 km. per uur. Een deel
van deze ongeveer 20.000 bromfietsen
heeft al een rijkskleurmerk gekregen.
De bond meent dat het rechtvaardig
zou zijn ook de rest van deze voer
tuigen alsnog een dergelijk keurmerk
te geven.
De resterende 780.000 bromfietsen
zullen echter op 1 januari 1963 zeker
niet alle „uitgestorven" zijn; het is
te verwachten dat er op die datum
nog zo'n 200.000 in redelijke staat van
dienst zullen zijn, aldus de, A.N.W.B.
De bond noemt het onaanvaardbaar
dat deze dan zonder meer van de weg
zouden moeten verdwijnen.
sche wereld, waar touristen, diploma
ten, geestelijken en vertegenwoordi
gers van de Verenigde Naties passeren,
Hieronder geef ik U een nieuwe abonné op voor het
„Zeeuwsch Dagblad", uit pure vriendschap.
Naam
Adres
Woonplaats
weck
Deze nieuwe abonné wil betalen per maand
kwartaal
Opgegeven door Uw abonné
te
Doorhalen wat niet gewenst wordt.
Deze bon zo vlug mogelijk zenden aan het kantoor van
„Zeeuwsch Dagblad" te Goes, Middelburg of Vlissingen
