STEMMEN
Vliegtuig met Nederlanders
uit Irak gearriveerd
Uitgebreide bewakingsdiensten
bij topconferentie
Fotograaf smokkelde foto's en
nieuws achterportretlijst
Psalmen: een kapitaal
dat rijke rente geeft
KLAS
UIT DE KERKEN
„TECHNISCH MONSTER"
NEW YORK TREFT VOORBEREIDINGEN
Chroesjtsjef moet zich
houden aan programma
Delft koopt landgoed
in Nunspeet
Zwitserland handhaafde
neutraliteit
Jeugd en kerk
in Rusland
Kerkcenten op retour
Zelfbedieningszaak
Preek-maken
Itel&a M m M
ZEEUWSCH DAGBLAD
PAGINA 5
Uit de 22.000 „dienders" van New York, zullen naar men verwacht
circa 5000 man gekozen worden voor bewakingsdiensten, als de top
conferentie in New York gehouden mocht worden. Zij zullen patroil-
leren in de straten, de menigte in bedwang houden, het verkeer om
leggen en de gebouwen, open ruimten en monumenten bewaken om te
beletten dat een aanslag wordt gepleegd op een der autoriteiten.
Men houdt er voorts rekening mee, dat er circa 2000 soldaten in de
stad en omgeving gedetacheerd zullen worden om de politie onmiddel
lijk te hulp te kunnen snellen ingeval van nood en de toegans wegen
tot het V.N.-kwartier te bewaken. Deze soldaten zullen waarschijnlijk
stellingen betrekken in de omgeving van het V.N.-kwartier en gewa
pend worden met machinegeweren en licht luchtdoelgeschut.
Verder zullen hefschroefvliegtulgen
van de politie en het leger en patrouil
levaartuigen van de marine, kunstwacht
en politie worden ingeschakeld. Binnen
deze ring zullen speciale manschappen
van de veiligheidsdiensten der deelne
mende landen opereren.
Het is mogelijk dat het hoofd van de
Russische geheime politie, generaal Se.
rof, binnenkort naar New Vork zal ko
men om een en ander zelf te regelen.
Een woordvoerder van de Russische de
legatie b§ de VN. verklaarde echter,
dat de Russen geen maatregelen ter be
scherming van Chroesjtsjef zullen ne
men, zolang het niet zeker is dat de
topconferentie doorgaat.
Van doorgaans welingelichte zijde is
Hogeschooldag Geref. Kerken
(art 31 K.O.)
De Theologische Hogeschooldag van
de Gereformeerde Kerken (onderhou
dende artikel 31 k.o.) zal dit jaar op
woensdag 24 september a.S. te Kampen
worden gehouden. Men zal in een vijf
tal kerkgebouwen bijeenkomen.
In de vergaderingen zullen het woord
voeren de heren prof. C. Veenhof, prof.
dr. H. Jager, prof. L, Doekes en prof.
H. J. Schilder, alsmede de predikanten
ds. E. R. Postma uit Breukelen, ds. J.
P. v. d. Stoel uit Amsterdam en ds. C.
Trimp uit Middelburg.
Aan de schooldag gaat op dinsdag
23 september In de Nieuwe Kerk te
Kampen een bidstond vooraf.
Om tegemoet te komen aan de vele
wensen naar een geschikt terrein met
onderkomens voor het houden van
werkweken, kamp- en gezinsweken,
zocht het gemeentebestuur van Delft
al enige jaren naar een landhuis dat
voor dit doel kon worden benut. In
Nunspeet heeft men thans iets gevon
den. Het is het huiten „Grote Bunte"
met vjjf hectare bos- en weidegrond. Iri
de raadsvergadering van eind deze
maand zal de gemeenteraad een voor
stel worden gedaan een bedrag van
f 250.000 beschikbaar te stellen voor
de aankoop, verbouwing en inrichting
van een gebouw. De koopprijs bedraagt
f 70.000, de verbouwing f 130.000 en de
Inrichting voor vijftig personen onge
veer f 50.000.
DINSDAG 29 JULI 1958
HILVERSUM I (402 m.). AVRO: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram.
9.10 V. d. vrouw. 9.15 Gram. 9.35 Waterst.
9.40 Morgenwijding. 9.55 Een boek voor
het Geestelijk leven, caus. 10.00 Gram.
10.50 V. d. kleuters. 11.00 V. d. zieken.
12.00 Lichte muz. 12.20 Regeringsuitz.:
Landbouwrubriek: Wij bezoeken de na
tionale tuinbouwbeurs in Naaldwijk.
AVRO: 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33
Orgel en zang. 13.00 Nws. 13.15 Meded.
of gram. 13.20 Metropole ork. 13.55 Beurs-
ber. 14.00 De wraakroep van Siva, hoor-
sp. 14,35 Promenade ork. 15.15 V. d.
jeugd. 16.30 Parapsychologische beschou
wingen, caus. 16.45 Pianorecital. 17.15 De
dierenwereld en wij, caus. 17.25 Gram.
18.00 Nws. 18.15 Pianospel. 18.30 Amus.
muz. 18.55 Paris vous parle. 19.00 Caba
ret. 19.45 Filmpraatje. 20.00 Nws. 20.05
Gram. 20.25 Dooltocht door de nacht,
hoorsp. 21.45 Act. 22.00 Pianorecital. 22.20
Kamerork. en sol. 23.00 Nws. 23.15 Kc-c-r-
sen. 23.16 New York calling. 23.21—24.00
Gram.
HILVERSUM II (298 m.>. KRO: 7.00
Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgengebed en lit.
kal. 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.50 V. d. huis
vrouw. 9.45 Gram. 10.00 V. d. kleuters.
10.15 Gram. 1030 Gram. of regenprogr. v.
d. jeugd. 11.00 V d. vrouw. 1130 Gram.
10.30 Als de ziele luistert, caus. 12.00 Mid
dagklok - Noodklok. 12.03 Gram- 1230
Land- en tulnb. meded. 12.55 Zonnewij
zer. 13.00 Nws. en kath. nws. 1320 Lichte
muz. 14.00 Viool en piano. 14.30 V. d.
plattelandsvrouwen. 14.40 Gram. 15.00
Gram. of regenprogr. v. d. jeugd. 15.30
Gram. 15.40 Idem. 16.00 V. d. zieken. 16.30
Ziekenlof. 17.00 V. d. jeugd. 17.40 Beurs-
ber. 17.45 Regeringsuitz.: Rijksdelen
Overzee: Als bestuursambtenaar op tour
nee door Nieuw-Guinea's Vogelkop, door
J. J. W. Dubois. 18.00 Lichte muz. 18.15
Vocaal ens. 18.35 Gram. 18.45 Dit is le
ven, caus. 19.00 Nws. 19.10 Comm. 19.15
Lichte muz. 19.35 Gram. 20.30 Act. 20.45
Groot koor, omr.ork. en sol. 21.50 Bran
dend probleem in Nederland, caus. 22.00
Orgelconc. 22.30 Gram. 22.45 Avondgebed
en lit. kal. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gram.
BRUSSEL (324 m.l: 12.00 12.15 Piano
spel 12.30 Weerber. 12.34 Pianospel. 13.00
Nws. 13.11 Gram. 14.00 en 14.15 Idem.
14.30 Jeugdorkesten. 16.00 Koersen. 16.02
Gram. 17.00 Nws. 17.10 Kamermuz. 17.45
Boekbespr. 18.00 V. d. jeugd. 18.30 V. d.
sold. 19.00 Nws. 19.30 Wereldtentoonstel
ling. 20.00 Caus. 20.10 Gram. 20.15 V. d.
vrouw. 21.15 Gram. 21.45 Idem. 22.00 Nws.
22.15 Orgelconc. 22.55
TELEVISIEPROGRAMMA
NTS: Journ. en weeroverz. 20.20—22.00
Filmprogr.
meegedeeld, dat de politie van New-
York en de mannen van de veiligheids
dienst zullen trachten van de Russen
de verzekering te krijgen, dat Chroesj-
tsef tijdens zijn verblijf m de V.S. niet
afwijkt van een nauwkeurig omlijnd
programma.
Zwitserland heeft de V.S. toestem
ming geweigerd om dertig transport
vliegtuigen over Zwitsers grondgebied
naar Libanon te laten vliegen, zo is in
een verklaring van de Zwitserse rege
ring bekend gemaakt. Het Amerikaan
se verzoek betrof vliegtuigen van Ame
rikaanse bases in West-Duitsland, die
in de nacht van vijftien op zestien juli
naar Libanon vertrokken. De Zwitserse
regering had geantwoord, dat er geen
sprake kon zijn van inwilliging van het
verzoek.
Later hadden echter drie Amerikaan
se vliegtuigen toch het Zwitserse lucht
ruim geschonden. Eén van deze toe
stellen had opdracht gekregen te lan
den in Zurich. Toen daar bleek dat vrij
wel alle passagiers militairen waren,
die onder medische behandeling waren,
had het vliegtuig zijn reis mogen ver
volgen. De twee andere machines had
den hun reis mogen voortzetten toen
bleek, dat er een misverstand tengevol
ge van een fout van Zwitserse zijde in
het spel was.
De Amerikaanse regering had on-
middelijk haar verontschuldigingen
voor deze vluchten aangeboden, aldus
de verklaring van de Zwitserse rege
ring.
KAMPERLAND
Benoeming. De heer K. J. Ovaa, on
derwijzer aan de School met den Bijbel,
is met ingang van 1 oktober benoemd tot
onderwijzer aan de Gereformeerde
U.L.O. te Middelburg. Hü slaagde te Am
sterdam voor de akte Engels L.O. In de
ze vacature is benoemd mevrouw Ba-
vinek uit Mijdrecht.
Dit enorme gevaarte is een bruin
koolgraafmachine, gefotografeerd
op weg van de fabriek naar zijn
toekomstig werkterrein-
De enorme installatie wordt voort
bewogen op tien, meer dan mans
hoge, rupsbanden. De snelheid
waarmee dit gaat, is niet groot
maar toch alleszins respectabel
een kilometer per uur.
Een grijper kan in één keer een
flinke auto vullen.
(Van een speciale verslaggever)
Om drie uur in de nacht van vrijdag op zaterdag zette gezagvoerder
Arriëns de „Utrecht" tijdens een stromende regen op de landingsbaan
van Schiphol en enkele minuten later stond het toestel, dat repatrië-
renden uit Irak via Athene en ^ome naar Amsterdam heeft gebracht,
op het platform van de luchthaven geparkeerd-
Uit het vliegtuig kwamen 35 volwassenen, voornamelijk vrouwen
van in Irak werkende Nederlanders en 22 kinderen en zes baby's, allen
zeer vermoeid van de zware reis en velen nog zichtbaar onder de in
druk van de vele emoties, die men in de laatste tien dagen, na de revo
lutie van 14 juli, in Irak en in het bijzonder in Bagdad had ondergaan.
De Nederlandse ingenieur De Jong el Kassim in de andere hand, de aan
trad als woordvoerder voor de groep
op, hij zette uiteen, dat het, mede in
verband met de achtergebleven Neder
landers, juister mocht worden geacht,
dat geen al te uitvoerige details over
de gebeurtenissen van de afgelopen
tien dagen werden medegedeeld. „De
departementale autoriteiten in Den
Haag zijn precies op de hoogte," aldus
de heer De Jong. Er waren voorts ver
scheidene passagiers aan boord, die
juist deze maand met verlof zouden
komen, maar geen luchtverbinding
hadden kunnen krijgen, omdat alle
maatschappijen hun vluchten op Bag
dad en Basra hadden moeten staken.
Deze tocht was dan ook met speciale
toestemming van de nieuwe regering
van Irak gemaakt.
Uit de gesprekken met enkele passa
giers viel eveneens op te maken, dat
men liever geen informaties over het
gebeurde en over de huidige toestand
wilde verstrekken. Wel kwam vast te
staan, dat nog ongeveer 300 Nederland
se gezinnen in Irak verblijven, teza
men 500 personen tellend.
KISTJE EN PORTRET
Toen bijna alle passagiers, die zon
der uitzondering in zomerkleding wa
ren men had temperaturen van 40 tot
50 graden Celsius in Irak geregi
streerd) via de quarantaine, de mare
chaussee en de douane Schiphol in het
nachtelijk duister hadden verlaten,
waarbij bleek, dat vrijwel iedereen
door familieleden of bekenden werd
opgevangen, kwam een der stewards
van de „Utrecht" met zijn geldkistje in
de ene en een groot portret van de
nieuwe Iraakse premier Abdel Karim
KOUDEKERKE
Collecte., De collecte voor het Hooge-
land heeft te Koudekerke f 44,35 opge
bracht.
BRÜIN1SSE
Geslaagd. De heer H. Bruil, onderwij
zer aan de Chr. school te Bruinisse, slaag
de voor de hoofdakte. De heer J. Zwa
german, onderwijzer aan de oJ. school
slaagde voor de hoofdakte B.
komsthal binnenstappen. Dat portret
had hij in de cabine gevonden en
moest door een der passagiers zijn ach
tergelaten. Het karton aan de achter
kant was voor een deel er af gescheurd
De ruimte tussen portret en karton
was kennelijk als geheime bergplaats
gebruikt. In de hal bevond zich op dat
moment nog één passagier, de Duitser
Karl Brever, die in de Europawacht
kamer wenste te blijven, omdat hij een
plaats had besproken in het eerste
K.L.M. vliegtuig naar Parijs. Het inge
lijste portret van de nieuwe Iraakse
premier had aan Breyer toebehoord,
die het met opzet in het toestel had
achtergelaten. Want toen de „Utrecht"
op de Amsterdamse luchthaven gepar
keerd stond en de chartervlucht uit
Bagdad was ge ëindigd, had hij het
karton uit de omlijsting gescheurd, to
verde vervolgens een aantal films en
een stevig pak perskopij te voorschijn,
die hij kalmpjes in zijn binnenzak
stopte. Breyer bleek fotoreporter te
zijn, in Aken te wonen en met een
speciale opdracht van een Parijs blad
naar Irak te zijn gereisd.
Is de jeugd in dê Sowjet-Unie vol
komen atheïstisch geworden? Deze
vraag stelt men in het westen dikwijls
aan kenners van Rusland. Eén dezer
kenners, prof. dr. P. Hendrix te Lei
den, zegt daarover in Vrije Geluiden
het volgende:
Was de jeugd van 1928 fel vijandig
tegenover de kerk, die van 1938 min
of meer onverschillig-welwillend, de
jeugd van 1958 begint een hernieuwde
belangstelling te tonen voor deze over
oude en wezenlijke factor in het cul
turele leven van het Russische volk:
het christendom en de kerk. Men ver
sta dit niet verkeerd: dit is nog geen
religieuze vernieuwing, maar voor het
nieuwe leven der kerk kan deze wel
willende belangstelling misschien van
grote betekenis worden. En het merk
waardige: van de kant der kerk is
hiervoor geen propaganda gevoerd. Al
le religieuze propaganda buiten de
cultische viering der kerkelijke diens
ten blijft verboden.
Komt de jeugd terug tot de oude
moeder? Zover is het allicht nog niet,
al is er op het ogenblik een nieuwe
generatie ontstaan, jonge Sowjetbur-
gers, bewuste Sowjetburgers, die te
gelijk met hart en ziel de oude moe
derkerk zijn toegedaan. Men kome bij
deze jonge Russen niet aandragen met
I westerse gedachten over een christe-
lijke beschaving, een christelijke cul
tuur, een christelijke gemeenschap of
een christelijk avondland. Deze nieu
we Russische jeugd voelt de spanning
tussen deze eeuw, de maatschappij, de
cultuur, de historie en de nieuwe
eeuw, „het leven der toekomende
eeuw".
Hier ligt de enige mogelijkheid voor
de kerk om van haar wezen, haar le
ven, haar eigenlijke taak te getuigen:
de viering der hemelse mysteriën en
de verkondiging des Woords.
Geen jeugdvereniging, geen sport,
geen film, geen ontmoeting, geen avon
den, niets wat lijkt op propaganda of
organisatie. Maar wie de viering der
liturgie ziet (waar iedere gedachte aan
esthetisme heeft verre te hlijven) als
„de hemel op aarde" (naar een woord
uit de Russische theologie), wie in de
prediking des Woords de Heer zelf zijn
verborgen mysteriën voor de ingewij
den of verlichten hoort onthullen, hij
begrijpt, waarom deze herboren kerk
zo vol vreugde is, zo vol optimisme
voor de toekomst, ook ten opzichte
van de nieuwe Russische jeugcL Deze
jonge diakenen, priesters en monniken
zijn jonge Sowjetburgers, die him
jonge Sowjet-vaderland, het oude Rus
land, hun oude moeder-Rusland, be
minnen, doch die tevens met een die
pe liefde bezield zijn voor hun oude
eerbiedwaardige moederkerk.
Is ook voor onze westerse jeugd niet
't grote probleem: het hervinden van
de oude moeder, de kerk?
Eén collecte voor de kerkvoogdij der
hervormde gemeente te Gendringen
leverde o.m. 274 centen op. De predi
kant, ds. H. G. Mooi, vraagt zich in de
Hervormde Kerk, orgaan van de clas
sis Zutfen, af, of deze centen van één
kerkganger afkomstig zijn, want er
was gevraagd geen centen meer te ge
ven. Hij schrijft:
Hoe is het mogelijk, dat iemand zo'n
massa centen in één hand kan houden
en zonder ongelukken in een collecte-
zak (en die zijn zo nauw tegenwoor
dig) kan deponeren!
Dat probleem heeft mij sindsdien
niet losgelaten. Ik ben het thuis eens
gaan proberen met honderd centen en
dat ging nog net, zij het met kunst
en vliegwerk
Zo hen ik tot de conclusie gekomen
naderhand dat er tóch méér
mensen aan meegewerkt moeten heb
ben. Hoeveel? Twee a 137 centen?
voeten uit. Ik kan haar ge- vers en ik geef, meer dan
rust stellen, want het staat anders, de kans aan de een-
zelfs in mijn leerplan. En ling, wat iets feestelijks
als ze de verzen niet begrij- heeft.
penwel daar zijn nog Marijke kijkt me zo sme-
een menigte psalmregels, ken aan, dat ik haar aanwijs,
waarvan ik ook geen exe- ai is ze strikt genomen nog
gese kan geven. Maar ik niet aan de beurt,
aanvaard, wat de oude tante Ze zat al in de houding,
zegt: indien het nodig is, maar nu nog rechter
Op het leerplan van mijn klas staat, dat ik elk zal ik de betekenis wel strekt ze haar rug en zon-
jaar een rijtje psalmen moet laten lerén. Dat is na- doorzien. Alles hoeft niet in der verdere aankondiging
taurïïjk een best ding, maar ge weet-want ik ver- éé^sT" echter niet zo dat
telde het u al eens dat ik die psalmverzen op de we op elke maandagmorgen
maandagmorgen klassikaal leer. Zo maar domweg met een nieuw vers starten,
samen regel voor regel met elkaar opdreunen. Ho- We gebruiken dat eerste
peloos ouderwets. Toegegeven. Toen ik pas in de ^^Twei^^mtfh£
schoolpraktijk kwam, liet ik de kinderen na enkele halen, wat we reeds ken-
maanden thuis een psalmversje leren, hierhij reke- nen. Sommige verzen repe-
nend op de medewerking van de ouders, omdat de teren we klassicaai en aan
hummels nog lang niet de moeilijke woorden kon- het slot van het half uur
den lezen. Van die methode ben ik echter gauw af
gestapt wegens gebrek aan goede resultaten. Excu
ses waren: vader geen tijd, moeder geen tijd, het
opgegeven versje niet geweten, enz. En kenden de
kinderen soms het versje, dan was het wel eens net
niet, wat was opgegeven. Je hebt bij die methode gaan 'lezen, nog éven zullen mooi mee"'
nog wel kans, dat je tenslotte een dossier van in
teressante brieven kunt aanleggen.
UIT MIJN
maken
keuze,
we met elkaar een
welke we, voor we
begint ze met „Opent uwe
mond".
Ze aarzelt geen ogenblik
en foutloos zegt ze de re
gels.
Ik wil haar de verdiende
pluim geven, maar Han is
me voor met zijn: „Da's een
makkelijk versie".
Marijke neemt dit niet en
Han negérend, zicht ze zich
tot mij en zegt: „Juffrouw,
da's een mooi versie, want
dat mag ik leleke zondag bij
me opoe zinge asse we naar
de kerk geweest binne en
dan zeg opoe, dat ze 't zo
vind en opoe zingt 't ook
Toen ben ik dus maar we in onze familie een kos-
overgestapt op de klassikale
methode en de resultaten
zijn best, zonder een bedor
ven maandagmorgen. Ik heb
ook wel door collega's
niet van onze school ho
ren beweren, dat het dwaas
heid is, die kleintjes zo
vroeg die voor hen onbegrij
pelijke verzen te laten leren.
Ze snappen er niets van.
Van dat laatste kan al
thans Iets waar zijn en dat
geef ik dan grif toe, maar
telijke oude tante hebben,
die we als familiestuk eren.
Ze is vermaard om haar
spreekwoorden en eigenaar
dige zegswijzen, die, als je
er later over nadenkt, won
derlijk juist blijken te zijn.
Telkens, als lk haar ln va
kanties tref, ondervraagt ze
me over mijn werk en stee
vast komt ook de vraag of
ik de kinders wel genoeg
psalmversjes leer, want:
,dan geef je heen een gees
toch ga Ik de volgende telrjk kapitaaltje mee, waar
maandagmorgen weer onver- van ze later de rente kun-
vaard op de oude voet ver- nen trekken, juist als ze het
der. nodig' hebben".
Ge weet wel van me, dat Ziedaar de oude tante ten
zingen. Dat doen we dan
een beetje zachtjes, om on
ze buurman in klas twee
niet te storen. Hoogtepunt
van zulk een half uurtjes is
altijd, ais er een paar gele
genheid krjjgen, alleen een
psalmvers op te zeggen, ge
heel naar eigen keuze.
Vanmorgen, zo vlak voor
de vakantie, hebben we
maar geen nieuw vers ge
leerd. Het zou er nog veel
te luchtig inzitten en de
eerste zomerwind de beste
zou het vers er in de vakan
tie uitwaaien, wijl we het
bestaan in de bol nog niet
door herhaling, zingend of
zeggend, hebben geconsoli
deerd.
We herhalen deze morgen
klassikaal slechts een enkel
Aan Han verspil ik geen
woord, maar vaL Marijke
helemaal bij. Het is een mooi
versje.
En dan moet ik opeens
aan die oude tante van me
denken: Psalmversjes geven
soms pas later rente. Bij
opoe, wier levensgeschiede
nis ik ken (wat weet men
niet van elkaar op 'n dorp
en waarin veel ontbroken
heeft, behalve verdriet en
tegenslag, heeft dit vers dan
wel veel rente gegeven, dat
zij dit nog elke zondag vol
vertrouwen zingen kan met
haar kleinkind in haar zo
sobere kamertje.
Na de vakantie dus weer
op de oude(rwetse) manier
verder gaan.
Ook nog uitgesloten, dacht ik zo, hoe
wel je natuurlijk mensen met zeer
grote handen hebt. Twee van honderd
dan en één van 74? Het is mogelijk,
maar intussen is het hek bepaaldelijk
van de dam. Nu zou je evengoed kun
nen afslaan tot laten we zeggen 54
van 5 en X van 4. Maar dan is het
heel gewoon geworden en heeft het
uitroepteken geen zin meer. O.een
angstige gedachte besluipt mij, terwijl
ik dit schrijf: of moeten we nóg dieper
afdalen en aldus de zaak oplossen: 272
van 1 cent en één van 2 cent?
Gelukkig weet ik het niet. Gelukkig
weet geen mens het. Intussen staan
twee dingen vast: de kerkvoogden zijn
dankbaar voor de steeds klimmende
opbrengst der kerkcollecten. Ze zijn
óók dankbaar voor deze 274 centen,
die mogelijk ten dele hun oorsprong
vinden bij mensen, die echt niet méér
konden geven en die in elk geval op
een haar na evenveel zijn als een rijks
daalder en een kwartje.
Nochtans en dat is punt twee
de cent in het kerkezakje is en wordt
hoe langer hoe méér een min of meer
vreemde eend in de bijt. Hij geeft in
derdaad, zoals we ook nu weer gezien
hebben, „stof tot nadenken".
De nieuwe soort winkel, de zelfbe
dieningszaak, is in korte tijd populair
geworden. Dr. P. A. Elderenbosch
wijst er in Hervormd Amersfoort op,
dat deze methode u loopt maar
langs de uitgestalde waren, pakt wat
u gebruiken kunt en rekent aan de
uitgang af voor de kerk niets
nieuws is.
Tal van „klanten" van allerhande
kerken hebben hun kerkgebouwen al
lang tot dergelijke instellingen ge-'
maakt. Men bestudeert de catalogus
die de kerkbode geeft van de aangebo
den „sprekers", zoekt uit wat van zijn
gading is, welk „merk" men prefereert
gaat ter kerke zonder zich ook maar
in het minst te bekommeren om ande
ren die daar ook komen, ergert zich
misschien zelfs wel dat het er vol is,
zoals men in een winkel ook liever
rustig langs de toonbanken loopt dan
in een gedrang.
Men keurt kritisch wat er aan de
orde komt en pikt er uit mee wat van
zijn gading is: een lied dat men mooi
vond, een melodie die trof, een voor
beeld uit de preek dat gemakkelijk
was te onthouden. Voor het gebed is
niet veel belangstelling, voor de sa
cramenten al evenmin en onder de
zegen wordt alvast een muntstukje
opgezocht om aan het einde even af te
rekenen via de open schaal die de
zaak" heeft moeten instellen omdat
de „klanten" anders zonder te betalen
meenden te kunnen wegkomen. Ik
weet wel, ik overdrijf schromelijk en
op vele kerkgangërs is dit beeld ge
lukkig allerminst toepasselijk. En toch
dringt deze vergelijking zich telkens
aan ons op
Zolang de kerken ergens nog verge
lijkbaar zijn met dit soort winkels dat
in felle onderlinge concurrentie leeft,
zolang er nog zovele mensen zijn die
van de kerk een service verwachten
en het feit negeren dat ze tot de pre
ferente aandeelhouders behoren, zal
het een grote zorg zijn voor allen die
zich met de gemeente des Heren ver
bonden weten dat de hierboven uitge
beelde mentaliteit wordt bestreden en
aan de kaak gesteld.
Een vreemdeling die ergens een
kerkdienst meemaakte klaagde na af
loop: ze hadden meer interesse in mijn
nummerplaat dan in mijzelf.Terwijl
het omgekeerd zo'n grote ervaring kan
zijn, als men ergens in 'n vreemde om
geving tekenen ziet van verbonden
heid in Christus. Met zegen een .kerk
dienst meemaken hangt niet alleen af
van wat er aan de orde komt in die
dienst, ook niet alleen van de vraag
of we er wel voor openstaan. De be
diening van Woord en sacramenten,
de dienst van gebed en lofprijzing kan
alleen daar wézenlijk geschieden waar
mensen het echt samen willen doen,
in liefde verbonden.
Kunnen onze dominees niet wat meer
preken maken? Deze vraag stelde een
gereformeerde in Apeldoorn, waar de
predikanten in verschillende kerkge
bouwen dezelfde preek houden. Ds. G.
Y. Vellenga antwoordt daarop in de
Gereformeerde Kerkbode:
Het uitspreken van de preek duurt
meestal niet langer dan drie kwartier.
Het preek-maken echter tientallen
kwartieren van moeizaam studeren,
mediteren, styleren enz.
Preek-maken is een worsteling met
de tekst, die heus niet licht valt. De
gedachte,, dat je een preek moet ma
ken, neemt je de hele week in beslag.
Daarmee ga je zondagsavonds naar
bed. Dat laat je niet los. Bij alle an
dere werk spreekt dat, op de achter
grond, steeds mee. En er is juist zo
veel „ander werk". Moeilijke dingen
en mensen met moeilijkheden, die je
in beslag nemen. Er moet voorlichting
hier en leiding daar wordt gegeven.
En als de dominee denkt, dat hij eens
rustig aan het preek-maken kan slaan
en het overdachte uitwerken, ratelt de
telefoon. Of de bel gaat voor een
„dringend" geval.
In de kleine dorpsgemeente krijgt
men inderdaad gelegenheid om twee a
drie dagen uit te trekken voor het
preek-maken. Maar zo gaat het niet in
de meeste gemeenten met stads-allu-
res, waar de mens vaak „zat van on
rust" is. Begrijpt u, dat zo'n week,
waarin geen preek behoeft te worden
gemaakt, een oase is voor de stadsdo-
minee? Niet om nu maar wat kalm
aan te doen, maar om ander, ook zeer
belangrijk, wijkwerk beter te verrich
ten zonder opgejaagd te worden door
de gedachte, dat de preek nog niet
klaar is. Zou de gemeente hiervan ook
niet het meeste profijt hebben, én in
de week én zondags onder de kansel?
Eén goed doorwrochte preek, die vijf
maal in verschillende kerken wordt
gehouden, is beter dan vijf verschil
lende preken waaraan minder tijd en
dus minder zorg besteed kon worden.
