RUMOER IN HET NABIJE OOSTEN DREIGING VAN BURGEROORLOG HANGT OP KARAKTER DER SPAN NINGEN VERANDERD Vier Nederlanders gedood in Duitsland Korter werken niet eerste wens GEVAAR GEWEKEN? Vergelijking SER' en CNV'rapport Bij ernstige auto-botsing Uitstel en vrijstel van militaire dienst voor onderwijzers Wrange vruchten' Rode pimpernel Eetste Kamer nam geneesmiddelenwet aan Dulles komt weekeinde naaf Londen Donderdag 24 juli 1958 ZEEUtVSCH DAGBLAD PAGINA EEN VAN DE ZWAKHEDEN van hst Westen in zijn tegenspel met Rus land is zijn verdeeldheid. Zelfs over een antwoord op de vraag van Rusland om een snosdtopconferentie is men het niet eens kunnen worden. De Franse minister-president De C ne voelt feitelijk alleen maar voor uitstr! van een gesprek. Eisenhower voelde weinig voor een gesprek, maar K-eft zich tenslotte laten vinden voor de Engelse wens, om een positief ant woord te geven op de Russische vraag, met alleen de variatie: maar dan niet in Genève, doch in V. N.-verband te New York. Doch hij deed het bepaald niet van harte. Niet-officiële berichten uit Moskou vertellen, dat Chroestsjow er wel voor zou voelen, om naar New York te gaan. Onder al dit gesprek over een ge- s -ek schijnt de directe spanning op internationaal politiek terrein weg te ebben, zoals de zee aan alle stranden het na elke vloed doet. Velen denken thans - en het past bij dit eb-en-vloed-béeld meer aan hun vakantie. Uit het feit, dat onze Koninklijke fa milie haar vakantie is gaan doorbren gen uitgezocht bij en op de Middel landse zee, zo dicht bij de vuurhaard der spanningen, valt af te leiden, dat ook in hogere kringen de gedachte over heerst: het gevaar is geweken. Trouwens in ons land is de rege ring merkwaardig kalm gebleven on der het gehele gebeuren. Hier niet, zo als in andere landen, intrekking van militaire verloven. Hier ook geen an dere verklaringen, dan dat de regering geen verklaring had af te leggen. Wij menen, dat dit van een goede vi sie getuigt. Al moeten we in het oog houden, dat in het Midden-Oosten de spanning blijft heersen. Want een feit is, dat daar machten, die het Westen zeker niet gunstig gezind zijn, loeren op de opperheerschappij. Daarom blijft het eis, de ontwikke ling goed in het oog te houden. En daarom zou het zo wenselijk zijn, dat de regeerders der grote landen in het Westen, die toch pretenderen, dat zij het optreden van het Westen moeten dirigeren, zichzelf wat oefenden in de eensgezindheid, die voor het slagen van dat optreden nodig is. Achter deze meer dan mans hoge prikkeldraadversperring begint de Turkse wijk van Nicosia NICOSIA, juli Veel, voor 't oog zeer veel zelfs, is op Cyprus het zelfde gebleven. Toen. ik ruim anderhalf jaar geleden in dit NAVO-bastion in het ooste lijk bekken van de Middellandse Zee verbleef en van daaruit de inva sie op de Egyptische kust meemaakte, patrouilleerden er ook Britse militairen door de straten en waren er ook stringente veiligheidsmaat regelen getroffen. Evenals nu, gonsde het eiland toen van geruchten over landingen van parachutisten op de Arabische kust, terwijl de ter rassen van Ledra Palace Hotel in dezelfde, nimmer wijkende wolk van jasmijngeur waren gehuld. En „last not least": ook Stilios, „de man, die alles weet", is er nog. Hij staat nog altijd achter de bar van Nicosia's eerste hotel, om de vele, dorstige kelen met bier en een grote variëteit „long drinks" te laven en hij heeft ook nog steeds het zelfde uitgestreken gezicht. Bij een auto-ongeluk op de autobahn bij Stuttgart in Duitsland zijn 'dinsdagavond vier Nederlanders om het leven gekomen. Het zijn de heren E. Nederhof, 29 jaar Esbert Lina, 44 jaar, Cornelia de Rijke, 10 jaar en Hubertus de Rijke, 12 jaar, allen uit Amsterdam. Voorts zijn bij het ongeluk twee Duitsers omgekomen, een 16-jarige jongen uit Sonthofen, die met de Nederlanders meereisden en de bestuurder van een Duitse auto, waarmee de Nederlandse wagen in botsing is geko men. De slachtoffers waren inzittenden van een klein autobusje, waarin in to taal 10 personen van Sonthofen naar Nederland terugkeerden. Een vijfde Nederlandse inzittende van het busje, een dame, wier naam nog niet hekend is, werd zwaar gewond. BAND SPRONG Het ongeluk gebeurde, nadat een van de banden van het busje, dat met zeer hoge snelheid reed, was gespron gen. Het voertuig raakte daardoor op de rijbaan voor het tegemoetkomende verkeer en botste daarbij tegen een lersonenauto. Er was een verschrikke- fjke ravage en in het begin was niet Maatregelen van minister Staf In overleg met zijn ambtgenoot van onderwijs, kunsten en wetenschappen heeft de minister van oorlog de vol gende maatregelen genomen: Gedurende het schooljaar 1958/1959 zal In zo ruim mogelijke mate ver uit te maken uit welke wagens de slachtoffers, die op de weg geslingerd waren, kwamen. Volgens de politie behoorden de Ne derlanders in het busje tot drie fami lies. De vier andere inzittenden van het busje liepen allen verwondingen op en zijn naar ziekenhuizen in Stutt gart overgebracht. vroegd verlof worden verleend aan dienstplichtige onderwijzers, die een betrekking willen gaan vervullen bij een school voor lager onderwijs. Voorts zal aan onderwijzers die ge durende het gehele schooljaar 1957/ 1958 uitstel van eerste oefening heb ben genoten en werkzaam zijn en blijven aan scholen in ZEELAND, op de Zuid-Hollandse eilanden en in plattelandsgemeenten in het noord oosten van ons land vrijstelling wor den verleend indien blijkt, dat zij een onmisbare plaats bezetten en op generlei wijze in hun vervanging kan worden voorzien. Het ligt in het voornemen de vrij stelling driemaal en wel tot 1 januari 1962 tijdelijk en daarna, indien op die datum nog aan de gestelde voorwaar den wordt voldaan, voorgoed te verle nen. In de nauwe straten van Ni cosia moeten voertuigen vaak met de hand worden gekeerd. Britse para's zijn hier doende, de aanhangwagen van hun jeep om te draaien. Probeert men echter, de sluiers van het ogenscliijnlijke op te lichten, dan blijkt er toch veel veranderd te zijn. Eén van de voornaamste verschillen is wel, dat de Britten zich op 't ogenblik heel wat veiliger voelen dan vroeger overvallen op Engelse militairen zijn tot de uitzonderingen gaan beho ren terwijl Griekse en Turkse Cy prioten daarentegen in een metr vrees geladen stemming tegenover elkaar staan. „Het is momenteel zo," zei een Brit, die reeds jaren op Cyprus vertoeft, „dat we telkens handen te kort komen, om Turken en Grieken uit elkaar te houden.En dit keer zijn het niet de Grieken, die ons de grootste last bezor gen in feite hoort men de laatste weken alleen van de EOKA, de Grieks-Cypriotische verzetsbeweging in termen van dreigementen spreken maar de Turken Met de woorden: ernstige spannin gen tussen Turken en Grieken op Cy prus, kan de hele toestand van van daag worden samengevat. Op het ei land zijn reeds drie kerken door de Turken in brand gestoken. Elke dag vallen er doden en elke avond klinkt het gefluit van jonge, Turkse ophitsers van de daken, of dit nu in Nicosia, Fa- magusta, Limassol of Kyrenia is. „Wat de Turken willen," zei een oudere Griekse zakenman tegen me, „is de wereld tonen, dat de twee be volkingsgroepen van Cyprus het niet met elkaar kunnen vinden en dat het tot bloedige ongeregeldheden komt, als de Britten niet voortdurend tussenbei de springen.... Zolang in Athene en Londen nog over het nieuwe interim plan van gouverneur Sir Hugh Foot wordt gesproken, houden wij ons rus tig. Te meer ook, omdat aartsbisschop Makarios op het ten koste van alles bewaren van orde en vrede heeft aan gedrongen. Dit betekent natuurlijk niet, dat we ons niet zullen verdedigen als we worden aangevallenEn als we werkelijk beginnen bang zijn we niet, want het eiland telt ten slotte meer dan vierhonderdduizend Grieken tegen nog geen honderdduizend Tur ken is het een koud kunstje voor ons, alle Turken in één nacht de zee in te jagen, zonder dat de Britse militai ren in staat zullen zijn, er iets tegen te doen. Een andere Griek, een man, die zich zelf onder de meer gematigden klassi- ficeerde, blameerde de Engelsen voor de huidige crisis, die sinds het.indie nen van het nieuwe bestuursplan voor Cyprus is ontstaan. „Als de Britten ons een jaar of vijf geleden hadden gezegd," verklaarde hij, „dat men ons met het oog op de labiele toestand in het Midden-Oosten niet onmiddellijk het zelfbeschikkings recht kon verlenen en hieraan hadden toegevoegd, dat de bestuursvorm bij voorbeeld binnen tien jaar opnieuw onder de loep zou worden genomen, bestond de EOKA al lang niet meer en zou alles rustig op het eiland zijn.De Engelsen zijn echter nooit oprecht van plan geweest ons zelfbestuur en zelf beschikkingsrecht te verlenen en zul CYPRUS len dit op 't ogenblik, nu hun hele de fensie-systeem voor het Nabije Oosten op Cyprus wortelt, zeker niet doen. Ze hebben hun kaarten op de Turkse be volking van het eiland gezet en pluk ijen daarvan nu zelf de wrange vruch ten.. Het principe: verdeel en heers, ging in vroegere dagen misschien prachtig op, maar in de moderne op vatting over het volkerenrecht is er geen plaats meer voor „Ik Jbij er van overtuigd," voegde de man er nog aan toe, „dat we het, in dien we ooit Enosis, of aansluiting bij het moederland hereiken, op finanei- eel-economisch gebied aanzienlijk Slechter zullen krijgenMaar de eerste stap op weg naar de toekomst is dan gezet, terwijl we thans alleen maar verder in het slop geraken." En de Turken, over wie de Grieken zich beklagen, dat ze door de Britten met fluwelen handschoenen worden aangepakt en niet, zoals zij vroeger, aan huiszoekingen en „andere verne deringen" onderworpen zijn? Van het nieuwe, Britse plan, dat hun een proportionele vertegenwoordiging in diverse bestuurslichamen verzekert, moeten ze niets weten, omdat ze dan, zoals ze zeggen, als minderheid niet meer aan bod zullen komen. Ze dan sen geheel naar de pijpen van Ankara, dat een verdeling van het eiland naar het bevolkingsstramien verlangt en dat bij toekenning van zelfbestuur, alleen maar met een volksvertegenwoordi ging op basis van pariteit genoegen neemt. Tegen een aansluiting bij Grie kenland, waar de Griekse Cyprioten toch nog altijd op blijven hopen, ver zetten de Turken zich heftig en het dreigement, dat dit het in actie komen van hun ondergrondse organisatie „Vulkaan" ten gevolge zal hebben, wordt steeds sterker gehoord. Bovendien beweren zij, dat niet zij, maar de Grieken verantwoordelijk zijn voor de spanningen van dit moment. Wij worden geprovoceerd, aldus nog steeds de Turken en zullen geen uit lokking op ons laten zitten. Men ziet het dus wel: de moeilijk heden op Cyprus hebben een heel an der karakter gekregen. Avond aan avond gaan de Turken de Grieken met stenen, stokken bn benzinebommen te lijf. Grieken voelen zich niet langer veilig in Turkse districten, Turken niet meer in Griekse. Verhuizingen zijn aan (Van onze parlementaire redacteur) Na een kort debat heeft de Eerste Kamer de geneesmiddelenwet aan vaard. Alle fracties verklaarden zich voor dit wetsontwerp» dat z.h.s. aan genomen kon worden. In de Tweede Kamer stemden destijds de liberalen, staatkundig-gereformeerden en de communisten tegen dit wetsvoorstel. Vooral de zgn. drogistenkwestie heeft in het Tweede-Kamerdebat een be langrijke rol gespeeld. De senatoren kwamen -op dit debat vrijwel niet terug. Ook. zij hadden wel- enkele bedenkingen'tegen de op zet van de nieuwe geneesmiddelen wet, maar het belangrijkste vonden de senatoren toch, dat nu eindelijk de oude wet van 1865 kon worden vervangen. Van onze reiscorrespondent de or.de van de dag. De boycot van el- kaars zaken en winkels begint ramp zalige vormen aan te nemen en het re gent ontslagen. Het snelle optreden van Britse mili tairen en van onder Brits commando staande, Turkse politie-agenten hebben tot nog toe erger kunnen voorkomen. Maar het instellen van een avondklok een bezoeking voor mensen, die 's zomers meer op straat dan binnen leven baat niet meer, getuige de omstandigheid, dat het, op de eerste dag waarop het uitgaansverbod werd opgegeven, weer bonje was. Hebben de dertigduizend Engelse militairen, die voor patrouille-diensten op het eiland zijn ingezet, op 't ogen blik de handen vol, om Turken en Grieken gescheiden te houden de EOKA en haar legendarische leider Grivas zijn, ondanks de betrekkelijke inactiviteit, niet vergeten. In het ruige bergland van Trodos speurt men nog steeds onvermoeibaar naar de verblijf plaats van deze zestigjarige, Griekse kolonel, die, als de Rode Pimpernel, onvindbaar is. Een nieuwe uitkam-operatie, die sinds kort in dit district begonnen is, draagt de veelzeggende naam: „King fisher" („Koningsvisser"). Maar uit niets blijkt, dat men Grivas op het spoor is gekomen. Voor 't eerst is men er wel toe overgegaan, alle grotten, die hem en zijn mannen tot schuilplaats kunnen dienen, op te blazen. Sterke geruchten over het gebruik maken van de diensten van een hel derziende circuleren ook over het ei land. Dezelfde vrouw, die in 1950 de plaats in Malakka aanwees, waar de Britse brigadegeneraal Erskine met zijn vliegtuig was neergestort, zou door Londen in de arm genomen zijn, om de nu zes jaar durende speurtocht naar Grivas met succes te bekronen. Wat gaat er op Cyprus gebeuren? Zal het verstand het van het gevoel In Washington is bekendgemaakt, dat minister Dulles het komende weekeinde naar Londen zal reiszen. Daar zal- hij de bijeenkomst van de ministerraad van het Pact van Bagdad bijwonen. HET STREVEN naar een verkorting van de wettelijke toegestane maximale arbeidsduur mag zich de laatste jaren internationaal en mede als gevolg daarvan ook in ons land in een bijzondere belangstel ling verheugen. Sedert de Arbeidswet van 1919 geldt in ons land voor fabrieken, werkplaatsen en kantoren, dat daar maximaal 48 uur per week mag worden gewerkt. Al sedert 1933 werd in het kader van de Internationale Arbeidsconferentie gestreefd naar een verlaging van het maximum tot 40 uur. Deze, door de tweede wereldoorlog onder broken actie werd in de laatste jaren weer voortgezet, waarbij het accent op een werkweek van vijf dagen werd gelegd. Op verzoek van de Staatssecretaris van Sociale Zaken heeft de Sociaal- Economische Raad nu een advies over deze materie uitgebracht. Enkele weken geleden publiceerden we reeds een rapport van het C.N.V., dat over deze zelfde aangelegenheid handelt. Tussen dit rapport en het eerder ge noemde advies bestaat overeenkomst en verschil. HET ADVIES VAN DE S.E.R. is strikt technisch en bemoeit zich niet met het beleid. Het spreekt zich in principe niet uit over de wenselijk heid van een verkorte werktijd. Het zegt slechts tegen de regering: als u een verkorting van de arbeidstijd wilt invoeren, moet u dat zo en zo doen. Het advies zegt, dat verkorting van de arbeidstijd alleen mogelijk is bij een extra stijging van de arbeidspro- duktiviteit, die dan niet in de vorm van een loonsverhoging aan de werk nemers ten goede is gekomen. Aangezien de stijging van de pro- duktiviteit van bedrijfstak tot be drijfstak en zelfs van onderneming tot onderneming verschilt, wordt een algemene verplichte invoering van de arbeidstijdverkorting door de S.E.R. afgewezen. De verkorting moet etap- pe-gewijs worden ingevoerd in die bedrijfstakken en ondernemingen waar een gestegen produktiviteit dit mogelijk maakt, zonder dat prijs verhogingen of andere nadelige ge volgen voor de nationale economie winnen, of zal het er een complete chaos worden? Britten zowel als Turken en Grieken zijn er van overtuigd, dat de toestand uitermate ernstig is en dat de vlam van een complete burgeroorlog elk ogenblik in de pan kan slaan. „Er moet hard tegen de aanstichters der relletjes: jonge, Turkse fanatici, worden opgetreden," zei een Engelse functionaris, die voor het overige geen oplossing voor de onrust op het eiland had. En een hooggeplaatste Turk, die ik vroeger al eens gesproken had en die toen zijn ongerustheid over de Britse plannen met Cyprus had geuit, ver klaarde thans: „Het moet eindelijk maar eens uit zqn met dat geschipper. Als de Engel sen nu nog niet weten, dat we niets voor Griekse overheersing, laat staan voor aansluiting bij Griekenland voe len, dan moet het hun maar eens hard handig aan het verstand worden ge bracht." Een Griek tenslotte gaf, zij 't indi rect, te kennen, dat een bloednacht, waarin wraak zou worden genomen, niet tot de onmogelijkheden behoorde: „De crisis is nog nooit zo groot ge weest," zei hij, „En er heerst meer angst op het eiland dan ooit. Als de Turkse aanvallen op Grieken niet op houden, kan ik je de verzekering ge ven, dat we zeer binnenkort de aanval zullen openen en wee de mohamme daan, die we dan tegenkomen." Terwijl de meeste Engelse man schappen in de buurt van Amman (Jordanië) onder muskietennetten verblijven, houdt de soldaat (voor grond) de omgeving met zijn bren in de gaten. Op 't andere dak staan militairen met een raketwerner optreden. In dit licht bezien, zal het zeker 3 tot 5 jaar duren alvorens de eerste etappe een vermindering van de maximale werktijd tot 45 uur in alle bedrijfstakken is gereali seerd. HET C.N.V.-RAPPORT volgt in de grote lijnen de redenering van het advies, maar het gaat verder, want het geeft wèl lijnen aan voor het be leid. Ook dit rapport gaat er van uit, dat arbeidstijdverkorting met behoud van loon slechts mogelijk is bij een extra stijging van de produktiviteit. Als zo'n stijging zich voordoet en er dus, om het magische woord te ge bruiken, een zekere „ruimte" ontstaat voor de werknemers, kan deze echter op verschillende manieren worden be nut. Er kan een loonsverhoging wor den gegeven, de arbeidstijd kan ver kort worden met behoud van het oude loon, maar er kunnen ook andere maatregelen worden getroffen zoals b.v. een uitbreiding van de sociale verzekering. Bij het uitstippelen van een beleids lijn moet dus een keuze worden ge maakt, moet een zekere prioriteit van de ene mogelijkheid boven de andere worden aangegeven. Het C.N.V.-rap- port maakt deze keur en constateert dan onomwonden, dat twee wensen verwezenlijkt moeten worden, alvo rens met de verkorting van de ar beidstijd een begin kan worden ge maakt. Voorrang moet worden ver leend aan de invoering van de wedu wen- en wezenvoorziening en aan de verhoging van de uitkeringen bij in validiteit. Het C.N.V. zou geneigd zijn, ook de hulp aan de onderontwik kelde gebieden en de verbetering van het onderwijs voorrang te verlenen boven de arbeidstijdverkorting, ware het niet, dat deze verlangens van e^n geheel ander karakter zijn. Hierbij wordt immers geen direct beroep ge daan op de loonsom, maar op het overheidsbudget. OOK OP HET CONGRES van het Internationaal Chr. Vakverbond heb ben de vertegenwoordigers van het C.N.V. gesteld, dat de vakbeweging op internationaal niveau niet zonder meer de verkorting van de arbeids tijd als wens nummer één in haar vaandel kan schrijven. In elk land. kbnnen er immers veel dringender wensen zijn, die voorrang behoeven. Het C.N.V. weet, dat het niet zo is, omdat zijn leden geen interesse heb ben voor arbeidstijdverkorting. Een enquête heeft geleerd, dat tal van C.N.V.-ers vooral onder hen, die van een vljfdagen-werkweek zouden kunnen profiteren aan meer vrije tijd zelfs de voorkeur geven boven 'n loonsverhoging. Het Verbond is ech ter zeer terecht van mening, dat, vóór de werknemers gaan genieten van meer vrije tijd, eerst gezorgd moet worden, dat weduwen, wezen en inva liden materieel beter verzorgd wor den dan nu het geval is. Nu er goede sociale voorzieningen zijn in geval van ongevallen, werkloosheid, ouderdom, ziektekosten en ziekteveriet, moet ook voor deze „achtergebleven groe pen" met bekwame spoed een ver woorde regeling worden getroffen. Dat is een Christelijk en nationaal standpunt, dat door alle leden van de bij het C.N.V. aangesloten organisa ties onderschreven moet worden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 3