JEUGDDIENST ZOEKT NAAR
NIEUWE VORMEN
Dixielandstijl en blues
kunnen hulpmiddelen zijn
TEWATERLATING EN OPENING
Vermindering garnaalvangsten
wordt door bioloog onderzocht
Knaapje uit Holwerd zwalkte
in plastic bootje op zee
Dinsdag 15 juli 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Vrouw van 103 jaar
repatrieert
Dr. D. van Swighem docent
Geref. zendingsseminarie
Italianen stalen in
Rotterdam negen cent
Bestrijding van
Abortus Bang
nog steeds
populair
Dorp in spanning
Ds. J. Langman
overleden
PACHARD UIT
DE MARKT
Het vreemde verschijnsel doet zich voor, dat de jeugddienst aan het
verouderen is. Men kan dit opmaken uit allerlei mededelingen daar
over in de hervormd kerkelijke pers. Maar het geldt ook voor andere
kerken, die deze speciale eredienst nog kennen. Ze trekken veel min
der belangstelling dan vroeger (dat kan trouwens van alle kerkdien
sten gezegd worden!) en zij, die er komen, behoren lang niet meer in
hoofdzaak tot de groepen, die men eigenlijk bereiken wil.
De jeugddienst loopt kans om even snel te verdwijnen als hij inder
tijd is opgekomen. In 1920 hield dr. H. T. Oberman de eerste jeugd
dienst. Dat was te Rotterdam. In deze zelfde stad hield twee eeuwen
eerder, namelijk in 1724 Jacobus Fruytier de eerste jeugdpreek. Het
is een aardige bijzonderheid, dat de vernieuwing van de jeugddienst
ook weer is ingezet te Rotterdam, namelijk door de jeugdpredikant
Ds. M. L. W. Schoch, die door zijn maandelijkse IKOR-dienst uit de
Blauwe Zaal van de beurs alom in het land bekendheid verwierf.
Er zijn tegen de jeugddienst massa's
bezwaren ingebracht. Dr. Oberman
zette ze indertijd op in de eerste
plaats om de jongeren in de kerk
werkelijk iets te bieden waar ze wat
aan hadden (b.v. de weeskinderen, die
verplicht waren naar de kerk te gaan),
maar ten tweede om de van de kerk
afdwalende jeugd daarheen terug te
brengen.
De jeugddiensten hebben overigens
veel jongeren, die de gewone diensten
best konden bijwonen, getrokken. De
invloe4 van de jeugddienst was zeer
groot. Omdat er geëxperimenteerd kon
worden, verschenen er in deze ere
diensten allerlei nieuwe vormen
vaak niets anders dan teruggrijpen
naar oude liturgische bestanddelen
die de jongeren aanspraken. Het ac
tief deelnemen door de gemeente aan
de eredienst (staande zingen, meespre
ken van geloofsbelijdenis en gebed des
Heren, zelf collecteren in de dienst) en
ook het zelf iets doen als antwoord
op de verkondiging (rondbrengen van
fruit en bloemen na oogst- en bloe-
mendiensten) werden als waardevolle
elementen gezien.
Men kan gerust zeggen, dat de jeugd
dienst hard heeft meegewerkt om de
gewone eredienst te vernieuwen. Wie
vandaag het dienstboek van de her
vormde kerk opslaat, ziet daarin li
turgieën vermeld, die dertig jaar ge
leden al in zwang waren in de jeugd
dienst.
Ook uit evangelisatorisch oogpunt
vervulden deze diensten een belang
rijke functie. Jongeren, die de kinder-
kerk en de zondagsschool verlaten
hadden, maar ook de niet-kerkelijke
middelbare schooljeugd b.v. kwamen
door de jeugddienst in de kerk terecht.
Ook vele ouderen, die het kerkgaan
op normale manier al lang verzaakten,
voelden zich in de jeugddienst thuis.
Koorzang en muziek werkten dit soms
In de hand.
HUN „EIGEN" DIENST
Maar het feit ligt er, dat de jeugd
dienst het op dit moment veel min
der en soms helemaal niet meer doet.
Voor een deel misschien omdat het
verschil tussen de gewone kerkdienst
en de jeugddienst op veel plaatsen niet
groot meer is. In hoofdzaak echter
omdat de jeugddiensten vaak helemaal
niet meer op de jeugd zijn afgestemd.
Wika P. M. Riemens heeft dit rond
weg uitgesproken en met bewijzen ge
staafd in Woord en Dienst. Deze wika
wijst er op, dat de meeste jongeren, als
ze thuis aan de radio zitten, stukken
van Bach en Handel, sopraanzangeres
sen, koren en orgelconcerten onmid
dellijk uitdraaien. „Maar in de kerk
zetten we hun zulke evenementen rus
tig voor. En dan maar verwachten dat
ze geboeid zullen luisteren, roept wika
Riemens uit.
Waar vragen de jongeren dan wèl
om? Naar muziek, die ze graag beluis
teren of zelf beoefenen en waarvan
Van Nelle bestellen'
ager. mededeling (adv.
VOORZITTERSCHAP S.E.R.
Naar wij vernemen is de benoeming
van een voorzitter van de Sociaal
Economische Raad, vacature van wij
len prof. T. de Vries, niet op korte
termijn te verwachten. Het kabinet
heeft zich met deze voorziening nog
niet bezig gehouden en wanneer een
voorlopige keuze gedaan is, moet de
S.E.R. hierover worden gehoord.
Dit college zal echter pas bijeenko
men op 26 september, zodat voordien
omtrent deze vacature geen voorstel
aan de kroon te verwachten is.
Zondag is in Soerabaya mevrouw
Portier aan boord van de „Sibajak"
gestapt. Hoewel zij reeds 103 jaar is
wenst zij toch naar Nederland te re
patriëren. Zij werd aan de valreep of
ficieel ontvangen door de gezagvoer
der, kapitein J. C. Flach, en de staf
officieren van het schip. De „Sibajak",
die ook nog Djakarta zal aanlopen,
wordt op 9 augustus aan de Lloydkade
te Rotterdam verwacht.
Ontslagen bij Duitse scheepswerf
De directie van de grootste Duitse
scheepswerf, de Howaldt Werke te
Kiel, heeft medegedeeld dat 700 per
sonen zullen worden ontslagen. Reeds
eerder hebben 300 arbeiders ontslag
gekregen. Als reden voor deze massa
ontslagen werd genoemd gebrek aan
reparatiewerk, als gevolg van de alge
mene economische recessie.
Van Nelle bestellen.
Inges. mededeling
ritme en „melodie" een magische wer
king op de jeugd blijken te hebben.
Ds. G. Julius te Rotterdam begon er
mee om gewoonweg een Dixieland-
bandje te laten spelen en als liederen
een paar blues te laten zingen van zijn
collega, de vlootpredikant J. C. de
Bruine.
Ds. Schoch heeft meer de directe
medewerking van de jongeren gezocht
in het zelf meedoen aan de verkondi
ging. Op andere plaatsen is het spel
in de kerk gebracht. Kortom, er zijn
allerlei mogelijkheden. Maar bij de
moderne jeugddienst staat voorop: dit
is een dienst voor de jeugd en door
de jeugd. Het laatste kwam in de
oude jeugddiensten nauwelijks naar
voren.
ZE WERD ER KOUD VAN
Wika Riemens, die zelf in zo'n nieu
werwetse jeugddienst voorging, heeft
hiervan een indruk gegeven.
Van Nelle bestellen
tngez. mededeling (adv.'
„Omdat het muzikale uitdrukkings
middel van een groot deel der jonge
ren op dit ogenblik de combo is, werd
een combo uit het eigen jeugdwerk
gevraagd de muzikale begeleiding en
de improvisatie te verzorgen (piano,
elektrische gitaar, drums en bas). Ik
weet niet of we de kant van de Dixie
landstijl op moeten als vorm in de
kerkdienst; misschien drukken we met
„cool" of „modern" beter ons eigen
wezen nit dan in de soms niet on
aardige ontspanningsmuziek van de
Dixielandstijl.
Genoemde combo speelde vóór de
dienst een improvisatie over „Swing
low, sweet chariot". Hierna sprak de
jeugdouderling een welkomstwoord en
deed de afkondigingen. De kaarsen
werden aangestoken en terwijl de com
bo een improvisatie op gezang 61 in
zette, kwam ik met de jongeren bin
nen. Behalve begeleiding van de gezan
gen verzorgden de musici tussen de
teksten van Nijhoff (Tweespraak) en
Van der Molen (Hymne over pasen)
welke door jongeren werden gezegd,
zelfgecomponeerde paas-blues, waar je
koud van werd, zó goed.
Na de toespraak volgde een impro
visatie op gezang 58, die overging in
gezamenlijk zingen van dat lied. Op
de zegenbede volgde nog „In that great
getting op morning", gespeeld door de
combo. Tijdens de inzameling door de
jongeren verzorgd, zong een kwartet
(twee jongens- en twee meisjesstem
men) op fantastische wijze „Get right
■with God". Opmerkelijk is, dat het
zingen lichtvoetiger, vervoerender,
stuwender wordt door deze nieuwe
(combo)begeleiding. Niet alle gezan
gen en psalmen lenen zich ervoor,
maar sommige toch zeer goed".
Het enthousiasme van wika Riemens
zal een aantal ouderen wel „grote
griezels" bezorgen. Maar deze diensten
zijn dan ook niet voor hen bestemd,
maar voor de jongeren, die er naar
verlangen om in de zondagse kerk
dienst uit de plooi te raken, in plaats
van er stijfjes bij te moeten zitten;
althans zo voelen zij het.
Is dit „maar toegeven" aan wat de
jeugd wil? Wie dit denkt leze ook het
slot van wika Riemens woorden: „Het
gaat om de bekerende, vernieuwende
dialoog, om het hoogst-persoonlijke in
durende betrokkenheid op het diepst-
eigene andere, uitgestrekt naar de toe
komst. Het gaat om gemeente, gemeen
schap, het lichaam van Christus. Hier
zal een nieuwe bezinning moeten in
zetten".
Deze foto is afkomstig van het
Amerikaanse ministerie van de
fensie: men ziet, hoe een muisje in
een „cockpit" wordt gedaan om zo
met een raket de ruimte in te wor
den geschoten.
Bij het lanceren van een Thor-
Able raket werd het muisje Mia in
de neuskegel geplaatst. Men heeft
de neuskegel echter niet terugge
vonden.
Bevolking van Nederland
Volgens opgave van het C.B.S.
is het aantal huwelijken in ons land
gedaald van 35.710 in de eerste vijf
maanden van 1957 tot 34.708 in de
eerste vijf maanden van 1958. Het
aantal levendgeborenen gaf in dezelf
de periode een stijging te zien van
98.125 tot 99.389, terwijl het aantal
overledenen steeg van 34.249 tot
38.244. Het aantal immigranten steeg
zeer sterk n.l. van 18.991 in de eerste
vijf maanden van 1957 tot 39.835 in de
eerste vijf maanden van dit jaar, als
gevolg van het grote aantal repa-
triërenden uit Indonesië. Anderzijds
daalde het aantal emigranten van
30.685 tot 23.829.
Van Nelle bestellen
Inges. mededeling >dv.'
Tot docent aan het Zendingssemina
rie van de Gereformeerde Kerken te
Baarn is benoemd om onderwijs te ge
ven in de bijbelse grondslagen van de
zending dr. D. van Swighem, Geref.
predikant te Kampen. Dr. van Swig
hem, die in 1915 te Amsterdam werd
geboren, studeerde aan de Vrije Uni
versiteit en was eerst werkzaam als
hulpprediker en later als evangeli
satie-predikant te 's-Gravenhage-west.
Hij aanvaardde vervolgens het predik
ambt te Haamstede en diende daarna
de kerk van Oude en Nieuwe Wete
ring vanwaar hij in oktober 1956 naar
Kampen vertrok. Dr. van Swighem
is in april 1955 aan de V.U. gepromo
veerd tot doctor in de theologie bij
prof. dr. F. W. Grosheide op een proef
schrift getiteld: „Het missionair ia-
rakter van de christelijke gemeente
volgens de brieven van Petrus en Pau-
lus". Dr. van Swighem blijft predikant
te Kampen.
Van Nelle bestellen
(ngea mededeling (adv.)
Gedreven door de honger zouden
twee Italianen, die in Nederland op
zoek naar werk waren, zondagnacht
een inbraak in Rotterdam gepleegd
hebben. Surveillerende politieagenten
bemerkten onraad in een kruideniers
winkel aan de Waalhaven. Ze troffen
daar de Italianen aan, die een ontbijt
koek, een stuk rookworst en een fles
aroma bij zich gestoken hadden. Een
van hen had uit een lade van de toon
bank negen centen genomen
Ze beweerden tegen de politie in
dagen niet gegeten te hebben.
De Italianen zijn de 30-jarige A. G.
uit Montalbano en de 35-jarige A. C.
uit Ussana. Ze zijn overgegeven aan
de vreemdelingenpolitie.
Het achteruitlopen van de garnalenvangsten in de Nederlandse en
Belgische wateren gedurende de laatste jaren is aanleiding geweest
voor het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek te IJmuiden, een gar-
naalonderzoek voor te bereiden in de Waddenzee, op de Zeeuwse stro
men en langs de Nederlandse kust. Een aparte bioloog zal door het
instituut worden aangezocht om het onderzoek te verrichten.
Hoe groot is de heffing op een
nieuw veehoudersbedrijf?
De veehouder, die een nieuw bedrijf
gaat beginnen behoeft geen heffing te
betalen als zjjn nieuw rundveebeslag
abortusvrij of AJ5.R.-vrij is. Is zyn be
slag niet vrij, dan kan hij een brief van
de gezondheidsdienst verwachten. In de
ze brief wordt de veehouder medege
deeld, dat hij een aanslag zal ontvangen
op grond van de verordening van bet
Landbouwschap tot bestrijding van abor
tus Bang.
De groote van de heffing bedraagt
f2.50 per rund per kwartaal. De heffing
kan echter ook gesteld worden op f 1.25
per rund per kwartaal, maar dan moet
de veehouder aan bepaalde voorwaarden
voldoen.
Hij moet zich dan schriftelijk aanmel
den als deelnemer aan: het individueel
onderzoek. Deze aanmelding kan ge
schieden door invulling en onderteke
ning van het formulier dat bij de brief
is gevoegd.
Dit individueel onderzoek houdt in:
a: dat elk jaar van elk rund dat ouder
is dan 18 maanden een bloedmonster zal
worden onderzocht en b: dat elk jaar
van elk melkgevend rund een melk-
monster zal worden onderzocht.
De bloedmonsters moeten worden ge
nomen door de dierenarts. Het nemen
van deze monsters moet de veehouder
betalen; het onderzoek zelf behoeft hij
niet te betalen. Ook het onderzoek van
de melkmonsters behoeft de veehouder
niet te betalen.
Over het tijdstip waarop de monsters
moeten worden opgezonden, dient over
leg te worden gepleegd met de gezond
heidsdienst.
Omdat de veehouder een nieuw vee
houdersbedrijf is gaan houden, dat niet
als abortusvrij is aangemerkt, krijgt hij
de heffing niet terug. Toch is het zaak
te proberen zo spoedig mogelijk abortus
vrij te worden, want als de gezondheids
dienst het. beslag als abortusvrij aan
merkt, is geen heffing meer verschul
digd.
Van Nelle bestellenl
Lnse=. mededeling ',«dv.
De Indonesische persbureaus heb
ben zondag gemeld, dat op Sumatra
verspreide gevechten blijven aanhou
den. Tijdens een recent gevecht tussen
opstandelingen en regeringstroepen
werden drie opstandelingen gedood en
twee gevangen genomen.
Ingezonden mededeling (Adv.)
Agfa Agnar
en Apotar
de beroemde op
kleuren gecorrigeerde
Agfa-lenzen
Vario-, Pronto- of Prontor SV-
sluiters falen nooit en hebben
natuurlijk een flitscontacU
Terecht zweren
in Nederland
duizenden foto
amateurs bij het
mooie, grote 6x9
formaat. Bij Agfa
kiüit U ook hiervoor
terecht.
Hét Agfia camera-
assortiment biedt
zowel voordeliger alt
fiofer geprijsde camera'».
Vraag brochure»
bij Uw fotohandelaar of bij de
Agfa Amateur Servlcedlenst*
Postbus 99, ArnhemJ
De garnaal is voor Nederland een be
langrijk exportartikel met hoge waar
de, aldus de bioloog. De verminderde
vangsten zijn dit jaar enigszins gecom
penseerd door de hoge noteringen,
maar er zal toch gezocht moeten wor
den naar wegen, die met een minimum
aan moeite en kosten een zo hoog mo
gelijke opbrengst geven, zonder dat de
toekomst in gevaar wordt gebracht.
Het antwoord op de vraag of de gar
naal overbevist wordt zal pas na een
onderzoek dat zich over vele jaren uit
strekt, te geven zijn. Het onderzoek zal
zich uitstrekken van Cadzand tot Delf
zijl. Daar het niet mogelijk is de Ne
derlandse onderzoekingstreiler „Wil
lem Beukelszoon" bij dit werk te be
trekken zal de bioloog zoveel mogelijk
waarnemingen moeten doen aan boord
van garnalenkotters uit verschillende
havenplaatsen. Het zal niet mogelijk
zijn de trek van de garnaal na te gaan
aan de hand van gemerkte garnalen.
Het diertje is te klein en vervelt te
snel om, evenals haring of zandspie-
ring, met een door de bioloog bevestigd
merkplaatje rond te zwemmen. Men
overweegt nu de merking van de gar
nalen met behulp van een kleurstof te
verrichten. Nagegaan kan worden of er
enige relatie bestaat tussen de garna
len van de Waddenzee en die voor
de 'Zeeuwse en Belgische kust. De
vraag zal dan kunnen worden beant
woord of het wegvangen van jonge
garnalen een ongunstige invloed heeft
op de garnalenvisserij in de Zeeuwse
en Belgische wateren, zoals vooral
door de Belgische vissers al jaren lang
wordt beweerd.
Terwijl prinses Irene zaterdag
middag in Hardinxveld-Giesen-
dam het motor-passagiers-vracht
schip „Prinses Irene" tewater liet,
opende haar zuster, H.K.H. prinses
Beatrix op de Leusderhei de nieu
we kennels van de koninklijke
jachtvereniging. Rechts de jager-
meester de heer D. Modderman.
V?n Nelle bestellen
.(ededeling adv-l
Motorschip in Grevelingen
in moeilijkheden
Het 350 ton metende motorschip Mo-
rea uit Antwerpen, dat, geladen met
ijzer op weg was van het Roergebied
naar Antwerpen ging zaterdagavond in
de Grevelingen ten anker, doch dreef
nadat door de harde wind de ankerket
ting was gebroken, tegen de Krammer
plaat. Het gevaar was groot, dat het
schip zou breken en daarom werden de
vrouw en twee kinderen van de schip
per met een roeiboot naar Bruinisse
gebracht.
Zondagmiddag hebben sleepboten de
Morea vlotgetrokken en het schip de
vluchthaven te Zijpe binnengebracht.
Ingezonden mededeling (Adv.)
het natuurlijke haarglansmiddel
geeft Uw haar een briljante
schittering!
De twaalfjarige Japie Buwalda uit
Holwerd heeft een angstig avontuur
beleefd.
Zondagavond speelde de jongen met
enige vriendjes in een opblaasbare
boot bij de pier van Holwerd. Toen
In de ouderdom van 87 jaar is te De
Lier overleden ds. J. Langman, oud-lid
der Tweede Kamer der Staten-Generaal,
oud-wethouder van Voorburg, emeritus
predikant der Nederlands Hervormde
kerk.
Johannes Langman werd 13 febr. 1871
te Steenwijk geboren. In 1895 werd hij
kandidaat in Friesland, 8 maart 1896
werd hij te Bovensmilde in het predik
ambt bevestigd. In 1899 vertrok ds. Lang
man naar Dalfsen, in 1904 in Harlingen.
Jn 1917 werd hij predikant te Groningen,
waar hij werkzaam is geweest tot aan
zijn verkiezing in 1925 tot lid van de
Tweede Kamer, waarin hij voor de Chr.
Hist. Unie zitting heeft gehad. Hij kreeg
in dat jaar eervol ontslag als predikant
met de bevoegdheid van emeritus en ves
tigde zich te Voorburg. Daar kwam hij
ook in de gemeenteraad, die hem tot
wethouder koos. In 1929 werd ds. Lang
man niet als kamerlid herkozen, hij stel
de zich toen opnieuw beroepbaar. Hij
werd predikant te Wassenaar, waar hij
werkzaam was van 1929 tot 1932, toen hij
opnieuw eervol ontslag met bevoegdheid
van emeritus verkreeg, omdat hij weder
om in de Tweede Kamer zitting nam in
de vacature mr. dr. J. Schokking, die tot
lid van de Raad van State was benoemd.
Het jaar daarop trad ds. Langman weer
af als kamerlid, hij werd niet herkozen.
Hij stelde zich daarna opnieuw beroep
baar en werd 7 mei 1933 predikant te
De Lier. Hier is hij werkzaam geweest
tot aan zijn emeritaat op 1 januari 1944.
Hij ging opnieuw te Voor-burg wonen,
waar hij de Hervormde gemeente ais
hulpprediker heeft gediend. In 1946 ver
trok hij naar Delft, waar hij eveneens
hulpprediker is geweest.
De teraardebestelling van zijn stoffe
lijk overschot zal vandaag geschieden op
de begraafplaats te Dalfsen.
echter een van de vriendjes met een
fikse spronk uit de boot op de pier
sprong, kreeg het bootje een zodanige
zet dat het een eindweegs in zee dreef.
Het werd door stroom en wind gegre
pen en dreef met steeds groter wor
dende snelheid verder.
Enige mensen op de pier zagen het
gebeuren en riepen de jongen toe in
de boot te blijven en de hulp af te
wachten, die ze zouden gaan halen.
Op het door hen geslagen alarm gin
gen twee mannen, met een oude red
dingboot achter de jongen aan. Ook
van deze twee werd daarna niets meer
vernomen. Inmiddels was ook de red
dingboot „Insulinde" van Oostmahorn
uitgevaren. Omstreeks half twee in de
nacht van zondag op maandag gingen
voorts een politieboot en twee red
dingboten uit Ameland en Schiermon
nikoog op zoek.
De hulp van vliegtuigen bleek ech
ter onontbeerlijk en tegen het morgen-
gloren stegen gisteren twee „Aven
gers" op van het Marinevliegkamp
Valkenburg. De bemanning van een
van deze toestellen ontdekte omstreeks
zes uur de vlet waarin de twee man
nen zaten mét de jongen.
Dit werd de menigte op de pier dui
delijk, toen het vliegtuig zeer laag
kwam overvliegen, waarbij een van de
inzittenden gebaarde dat de verlore
nen waren opgespoord en dat de jon
gen gered was.
De vliegers leidden toen een red
dingboot naar de vlet, zodat een half
uur later alle leed was geleden.
Toen Japie aan land stapte, was hij
volkomen uitgeput.
Van Nelle bestellen
inges. mededeling (adv.'
Dit jaar zal een der beroemdste
Amerikaanse automerken, de Packard,
van de markt verdwijnen. De produ
cent van deze auto, de Studebaker-
Packard Corporation, heeft bekend ge
maakt dat de produktie zal worden
stopgezet en dat de onderneming zal
overschakelen op een kleiner model
auto.
