Werkzaamheden voor „Europoort"
gisteren begonnen
Zeehavens op Rozenburg
GEVAARLIJK SPEL
Ze hebben
de watjes
weer uit
bun oren
gehaald
Si
Ontploffing in Zwijndrechtse
oliefbriek richt ravage aan
Interpellatie veertarieven
voor de boot vaart
Demonstraties in Istanboel
i
Johan van Oldebarnevelt had
69 verstekelingen aan boord
Pagina
DANK ZIJ INTERNATIONALE ONTWIKKELING
Boeren moeten
vertrekken
Jan van Zutphen
herdacht
Toegangspasjes waren vervalst
Geen controle op
waldiensten
Einde Londense
havenstaking?
Ontsnapping uit
gevangenis
te Groningen
Zeeuwse
babbelaars
Artemis
Donderdag 12 juni 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Met het in werking stellen van een sirene heeft de minister-presi
dent, dr W. Drees, gistermorgen het sein gegeven voor de aanvang van
de werkzaamheden voor „Europoort", de toekomstige zeehavens voor
zeer grote schepen op de westpunt van het eiland Rozenburg. Een aan
tal genodigden was naar het eiland gekomen om getuige te zijn van
deze plechtigheid.
DE KRANT VAN GISTEREN heeft
ons geleerd, dat de actie tegen de
veertarieven, zoals die in Zeeuwsch-
Vlaanderen wordt gevoerd, zich op
een cr^.erd punt bevindt.
Allereerst dreigt, dat deze actie af
breuk doet aan de serieuze bespre
kingen over de veertarieven en te
recht komt in een kolderieke sfeer.
Ze doet meer en meer denken aan
een verlate vastenavondviering: een
optocht met versierde auto's en ver
klede kinderen. Het meest koddig
lijkt ons het meerijden van bier
wagens in de stoet, omdat men onder
weg geen dorst wil lijden.Het
kan een gezellig uitstapje worden
Van de kosten had men heel wat
keren het verhoogde veertarief kun
nen betalen.
Maar anders wordt het, als men
ziet, dat er sommigen schijnen te zijn,
die toch meer serieuze, doch gevaar
lijke bedoelingen schijnen te hebben.
Die zouden anderen op een verkeerd
spoor kunnen brengen, waardoor het
kolderieke plan tot een gevaarlijk
spel wordt.
Als men dreigt met: mocht de be
slissing niet zijn, zoals wij wensen,
dan zal de bom barsten en als men
meedeelt: „men spreekt al van stei
gers opblazen, straten opbreken en
veerhavens versperren", dan is. men
op een pad, dat beslist verkeerd is.
Dan lijkt het erop, of men de re
gering door dreigementen wil dwingen.
Dat is voor hen, die het ernstig
menen met de vrije-veren-actie, ge
vaarlijk spel, want geen regering laat
zich daardoor dwingen. Op deze wijze
noopt men de regering eenvoudig, om
te zeggen, zelfs na de besprekingen
er lopende correspondentie met ge
deputeerde staten: wij geven geen
handbreed toe.
Komt daar nog bij de dwaasheid
van de dreiging met „een volksstem
ming" over de aansluiting van Z.
Vlaanderen bij België (wie zou zoiets
kunnen organiseren, wie hecht aan n
vrij-georganiseerde volksstemming
enige waarde, vooral nu al wordt
meegedeeld, dat 90 voor België zal
stemmen), dan is het wel helemaal
mHet ligt weer in de kolderieke sfeer,
dat de „verzetsleiders (het is pijn
lijk, dat men in deze carnavalssfeer
een woord gebruikt, dat aan de hoge
nagedachtenis van onze verzetsmensen
in de oorlogstijd in feite oneer doet)
wordt afgebeeld in een Churchill-pose
met het V-teken.
Maar het is weer fout en het
getuigt ook van weinig begrip als
men zegt: .we gaan niet eer weg, of
de minister moet een duidelijk ant
woord op onze petitie hebben ge
geven.
Ieder zinnig mens kan voorspellen,
dat de minister dat niet zal doen. Hij
zal de petitie in ontvangst nemen en
meedelen, dat hij die ernstig zal be
studeren en daarmee zal de kous af
zijn. Op zijn hoogst zal hij eraan toe
voegen, dat het rijk niet over onuit
puttelijke bronnen beschikt en dat 'n
eenvoudige rekensom leert, dat de
veren niet voor niets varen en druk
ker kunnen gaan varen. Maar meer
zal men in Den Haag niet horen.
Wat dat betreft, kan men de peti
tie net zo goed over de post sturen.
Maar dan zou men het „dagje uit"
missen.
Wij hebben daar geen bezwaar
tegen en de minister heeft dat ken-
nebik ook niet.
Maar men doet fout, als men zegt:
een dagje uit, geef ons onze zin en
anders.
Dan is het geen spel meer, mé
alleen gevaarlijk.
Voor de uitvoering van het eerste
deel westelijk van het spuikanaal
is een krediet van ruim 65 miljoen
gulden beschikbaar. Begonnen zal wor
den met het aanleggen van de haven-
dijken en het ontwerpen van pers
kaden voor het opspuiten van de ter
reinen. De baggerwerken zullen van 't
spuikanaal uit een aanvang nemen en
in september zal worden begonnen met
het baggeren van een toegangssleuf
van het kanaal uit naar de toekomstige
zeehaven. Door deze werkwijze blijft
de hoofdwaterkering gedurende dit
werk in stand en heeft men geen hin
der van het getij, waardoor het moge
lijk is het afvloeiende water op het
Brielse meer (d.i. de afgedamde Briel-
se Maas) te lozen..
De toekomstige voorlopige uitmonding
van dit zeehavengebied op de Nieuwe
Waterweg maakt het doorbreken van
de bestaande hoofdwaterkering nood
zakelijk, Waarover de besprekingen,
nodig omdat de vaststelling en uitvoe
ring van een nieuwe hoofdwaterkering
eerst aan de orde moet komen, eer
daags zullen beginnen.
Alle industrietrreinen komen 5.50
meter N.A.P. te liggen.
Toen de genodigden nadien het ei
land rondgingen, konden zij zien hoe
de aanleg van de zeehaven en de bin
nenhaven gedacht is, want de lijnen
waren met vlaggen gemarkeerd. Ver
der hadden zij tevoren kunnen zien
hoe een van de 200 nog te verwijderen
betonnen bunkers bij wijze van proef
werd opgeruimd. Daarnaast moeten
nog 25 andere objecten worden ge
sloopt en zal nog een oplossing moeten
worden gevonden voor de omlegging
van de rioolwaterafvoerleiding van de
gemeente Oostvoorne, die het terrein
van oord naar zuid doorkruist.
Voordat de sirene de werkzaamhe
den ging „inluiden" hebben de burge
meesters van Rotterdam en Rozenburg,
de directeuren van het gemeentelijk
havenbedrijf en gemeentewerken van
Rotterdam en de minister-president
het woord gevoerd.
De directeur van het gemeentelijk
havenbedrijf, ir. N. Th. Koomanse, be
lichtte de economische achtergrond van
het plan-Europoort,
Het bijna geheel uitgegeven Botlek-
gebied kan volgens spr. geen uitkomst
meer bieden en dit leidt tot de aanleg
van het nieuwe havencomplex, dat in
1961 plaats moet kunnen bieden aan
schepen van 60.000 tot 70.000 ton dead
weight met een diepgang van 42 of 43
voet. Vier jaar later moeten schepen
van 80.000 a 100.000 ton deadweight
met een diepgang van 46 tot 48 voet
binnen kunnen komen. In de tweede
fase krijgt Europoort een eigen toe
gang van zee uit, in eerste instantie
een aangelegenheid van het rijk.
Daarna voerde dr. W. Drees, minis
ter-president het woord.
Hij getuigde van de waardering van
de regering voor het belangrijke werk,
dat hier nationaal en supra-nationaal
gaat gebeuren.
Wat ook mag hebben teleurgesteld,
de ontplooiing van dit havengebied
heeft alle verwachtingen overtroffen.
Het is door de internationale ontwik
keling mogelijk geworden, alsmede
door het snelle herstel van het Duitse
achterland, maar ook is het initiatief
en de energie van hen, die verant
woordelijkheid dragen daaraan even
redig geweest.
De burgemeester van Rozenburg, de
heer J. C. Aschoff, vergeleek de vroe
gere toestand met de tegenwoordige in
het Botlekgebied en sprak van een om
wenteling. Hij zei er oog voor te heb
ben, dat met de uitvoering van Euro
poort grote nationale en internationale
belangen gemoeid zijn.
De burgemeester Aschoff wilde ook
op de schaduwzijde wijzen, namelijk
dat verschillende grote en kleine land
bouwbedrijven op Oost-Rozenburg
reeds verdwenen zijn, terwijl thans
weer een aantal boeren het veld reeds
moest ruimen, of dit binnen niet al te
lange tijd zal moeten doen.
Voor vrijwel alle betrokkenen in dit
gebied is reeds een oplossing gevonden
en alle boeren is een vervangend be
drijf aangeboden, aldus de burgemees
ter.
Bij de Verenigde Oliefabrieken te
Zwijndrecht, een bedrijf van het Uni-
2c 'er-concern, heeft zich eergisteravond
een ontploffing voorgedaan, die een
geweldige ravage veroorzaakte. De ex
plosie trad op in het 15 meter hoge
gebouw waar de aarde-extractie ge
vestigd is. In deze afdeling van het
bedrijf wordt oliehoudende aarde, ge
wassen met benzine, waarna door
distillatie de olie, die van de aarde
afkomt, van de benzine wordt ge
scheiden.
Een van de vier met aarde gevulde
ketels, die in het gebouw aanwezig
zijn ontplofte, waar door het dak van
het gebouw afvloog en de voormuur
instortte. Een enorme steekvlam ver
oorzaakte een gevaarlijke brand. Ge
woonlijk werken er in deze afdeling
vier a vijf arbeiders, maar gelukkig
waren deze niet aanwezig. Slechts
één arbeider, die zich met een met,
aarde gevulde kar in de nabijheid
van het gebouw bevond, de heer J.
van Gastel uit Zevenbergen, werd
licht aan het hoofd gewond.
De ketel, die ontploft was, brand
de onmiddellijk als een lier.
De bedrijfsbrandweer en de Zwijn-
drechtse brandweer, die met groot
materieel was uitgerukt, stelden alles
in het werk om de omvang van de
brand te beperken. Zij deden dit met
vier nevelspuiten en zes slangeif.
Voorkomen kon worden, dat de an
dere ketels ontploften en dat het
vuur de in de nabijheid van het ge
bouw gelegen benzinekelder bereik
te, waarin een enorme hoeveelheid
benzine ligt opgeslagen.
In de vergadering van de Tweede Ka
mer is gisteren opnieuw aan de orde ge
komen de behandeling van het verzoek
van de heer Verkerk (a.r.) om verlof tot
het richten van vragen aan de minister
van verkeer en waterstaat betreffende
de nieuwe vearrechten voor de Wester-
sehelde. De beslissing hierover is verle
den week aangehouden om de leden ge
legenheid te geven kennis te nemen van
hetgeen de minister ter zake in de ver
gadering der Eerste Kamer heeft mede
gedeeld.
In een te Amsterdam gehouden bij
eenkomst is gisteren de overleden pio
nier voor de t.b.c.-bestrijding, ome Jan
van Zutphen herdacht.
O.a. werd het woord gevoerd door
minister Suurhoff. Voorts werd ge
sproken namens de gemeentebesturen
van Amsterdam en Hilversum. Men
getuigde van de activiteit van de over
ledene voor de culturele ontwikkeling
en voor het werk ten dienste van de
lijdende mensheid.
Namens de Koningin en Prins Bern-
hard werd een groot bloemstuk bij de
katafalk geplaatst.
De voorzitter herinnerde gisteren aan
de brief van de minister aan de Eerste
Kamer. De vragen van de heer Verkerk
zo is spr. gebleken staan los van
de overeenkomst met Ged. Staten van
Zeeland. Spr. stelde voor het verzoek in
te willigen en de interpellatie te doen
houden op aen nader te bepalen dag. HU
zal daaromtrent een voorstel doen zodra
er nadere mededelingen van de minister
zijn ontvangen.
De heer Verkerk drong aan op het be
palen van een termijn.
De voorzitter antwoordde, dat de be
slissing zal worden genomen voor het
reces en voor de boot vaart.
Overeenkomstig het voorstel van de
voorzitter werd daarna besloten.
Ingezonden mededeling (Adv.)
wereld
merk voor
reiswekkers!
Tegen half negen was de brand
vrijwel bedwongen. Men heeft bijna
de gehele nacht moeten nablussen.
Door de ontploffing is op het bedrijf
en in enkele straten van Zwijndrecht
die in de nabijheid ervan liggen, zeer
veel glasschade veroorzaakt.
De oorzaak van de explosie heeft
men nog niet kunnen vaststellen. Het
is mogelijk, dat in het gebouw van de
aarde-extractie een benzinedamp heeft
gehangen en dat uit een compressor
die er ook stond opgesteld, een vonk
je is overgeslagen.
Naar van de zijde van de Unilever
wordt medegedeeld, zal de nevenaf-
deling, waar oliehoudende bleekaarde
met benzine wordt geëxtraheerd, door
de ontploffing geruime tijd buiten be
drijf zijn. Dit zal echter op het bedrijf
in het algemeen geen storende invloed
hebben. De aangrenzende zaad-extrac
tie zal echter, mede als gevolg van
glasschade, enige dagen stagnatie on
dervinden.
Tachtig belgische en veertig neder-
landse parachutisten zullen tijdens de
Navo-vliegdemonstraties, die op 5 juli
op Soesterberg worden gehouden, een
massasprong ondernemen.
tboei
lerli
Massale demonstratie in Istanbc
(boven) een klein deel van
enorme menigte van honde
duizenden demonstranten op eöft
plein in Istanboel; waar de student-
ten van de universiteit van aet
Turkse hoofdstad protesteerdeê
tegen de Britse politiek op Cypru
De Turkse autoriteiten verjoegen
de demonstranten met tanks afj
troepen met de bajonet op bet
geweer.
Met een recordaantal van 69 verstekelingen is de „Johan van Olden-
barnevelt" van de stoomvaartmaatschappij „Nederland" gisteren
de Amsterdamse haven binnengelopen. Het schip, dat op 17 mei uit
Djakarta is vertrokken, had 1264 passagiers aan boord van wie er tij
dens de reis vier zijn overleden. Onder de reizigers bevonden zich 186
ouden van dagen en patiënten, die door een medische staf van 23 per
sonen zijn verzorgd. De kapitein van de „Johan van Oldenbarnevelt",
de heer P. A. de Groote, vertelde gistermorgen aan boord van het
schip, dat de maatschappij geen enkele controle heeft op de waldien-
sten in Djakarta.
gekomen. De 26-jarige Ch.' F. Reur
hoff, voormalig boekhouder bij een
Nederlandse maatschappij in Djakarta,
eveneens een verstekeling, was aan
boord gekomen met de bedoeling zich
in Nederland bij zijn ouders te voegen,
die in tegenstelling met hem wel Ne
derlands onderdaan zijn. Zijn oom, die
als passagier met de „Johan van Ol
denbarnevelt" meereisde, had zijn kof
fer aan boord gebracht.
De mensen, die hun familieleden tot
aan boord uitgeleide deden en daar
voor van een speciaal toegangsbewijs
waren voorzien, kregen een aparte ge
leide mee.
„Later bleek dat vele toegangspasjes
waren gekocht of vervalst. Vele ver
stekelingen hadden een rode kruis
band om de arm gedaan voordat zij
in Djakarta aan boord kwamen. Zij
mengden zich onder het andere ver-
zorgingspersoneel. Onder 69 niet-be-
talende passagiers bevonden zich
vrouwen", zo vertelde de kapitein.
De „Johan van Oldenbarnevelt" was
voor de verstekelingen een gunstige
reisgelegenheid omdat het schip na
vertrek uit Djakarta als eerste haven
Port Said aandeed en de niet gewenste
passagiers dus niet in een andere In
donesische haven weer aan land kon
den worden gezet. De eerste avond na
het vertrek meldden zich 22, eerst de
volgende dag kon men nauwkeurig het
totale aantal verstekelingen vaststel
len. Zij hebben gedurende de reis
huishoudelijke bezigheden aan boord
verricht. Twee van hen hebben later
de passagiersprijs betaald. Onder de
verstekelingen bevindt zich een echt
paar met kinderen, een 14-jarig jon
getje, een stewardess van de Indone
sische luchtvaartmaatschappij „Garoe-
da" en vele jongemannen.
Eén der verstekelingen, de 25-jarige
George E. Bregard, die twee jaar als
machinist bij een Indonesische scheep
vaartmaatschappij heeft gevaren, ver
telde dat hij geen Nederlands paspoort
heeft. Hij was in Djakarta voor de in
scheping van de passagiers aan boord
POïilTIE-IN SPECTEURS
Onder de verstekelingen bevonden
zich ook twee inspecteurs van de Indo
nesische politie. Veruit de meeste ver
stekelingen zullen tijdelijk worden
ondergebracht in het voormalig opvoe
dingsgesticht „De Kruisberg" bij Doe-
tinchem. De rijksrecherche zal hun an
tecedenten onderzoeken, waarna de
Een deel der stakende Londense hto
venarbeiders heeft woensdagochtelif
op een massale bijeenkomst met ove{'
weldigende meerderheid besloteft
maandag het werk te hervatten.
Het besluit om de staking te beëin
digen is dinsdagavond door vakbonds
leiders genomen. Gisteren werd over
dit besluit op drie grote bijeenkomsteA
van stakers gestemd. De eerste bijeen
komst, gisterochtend bij de grote W„-
India-Docks, keurde het besluit van dn
vakbondsleiders goed. De enige voor
waarde is, dat niet-ingeschreven ha
venarbeiders die bij het begin va®
de staking te werk werden gesteld
zullen worden ontslagen.
In Tilbury besloten de stakes^
woensdagochtend eveneens maandaff
het werk te hervatten, doch op een
rumoerige bijeenkomst van leiders dei
3.5000 havenarbeiders in het centrum
van het Londense havengebied wer$
het besluit van de vakbondsleider®
verworpen.
Deze verwerping is een ernstige te
leurstelling voor de vakbondsleider^
aangezien juist in dit havengebied eest
maand geleden de staking was begon
nen uit solidariteit met een staking vaa
sjouwers van de Londense vleesmarkt
De staking breidde zich later uit tol
circa 20.000 van de 30.000 Londense
havenarbeiders, toen de werkgever®
niet-ingeschreven personeel in de ha
vens aan het werk zetten.
Gisternacht is uit de Groninger strafc
gevangenis een gevangene ontsnapt. Het
is de 29-jarige Martin E. uit Hilversum,
die veroordeeld was voor een reeks in
braken en als „een zware jongen" be
kend staat. Hoe deze ontsnapping kon
geschieden is nog een raadsel.
Gistermorgen, werd de ontvluchting
ontdekt. De Groninger recherche steldé
direct een onderzoek in, in het gebouw
en in de directe omgeving, maar aan
genomen wordt, dat de vluchteling
toen reeds een goed eind uit de buurt
was.
minister van justitie over hun toela
ting in ons land zal beslissen. Eea
soortgelijk onderzoek wordt ook voor
de overigen ingesteld!
Binnenkort zal de „Oranje" met 488
repatrianten in Amsterdam arriveren.
Zover bekend bevinden zich geen
„gratis passagiers" aan boord van dit
schip.
De „Johan van Oldenbarnevelt"
heeft op de uitreis 705 passagiers van
het Noorse emigrantenschip „Skau-
bryn" van Aden naar Australië ge
bracht. De „Skaubryn" kreeg brand in
de machinekamer en de passagiers
werden door te hulp snellende schepen
opgepikt. Onder deze emigranten be
vonden zich 20 Finnen, vele Oost-
Duitsers en Tsjechen, die zich, naar
kapitein De Groote meedeelde, allen
voorbeeldig bij de Nederlandse emi
granten hebben aangepast.
HEBT U DIE enorme
zucht gehoord? Die was
afkomstig uit de Zonne
bloemstraat te Goes. Een
zucht van opluchting. Laat
ik uw geheugen even op
frissen: u weet wel, een
maand of wat geleden
schreef ik in de Babbelaars
over de mensen van de
Zonnebloemstraat in Goes,
die 's nachts met watjes in
de oren sliepen, omdat er
eensklaps een verlaad
plaats van een melkinrich
ting was geïnstalleerd.
Diep in de nacht reden
vrachtwagens af en aan en
werden rammelende krat
ten met flessen op en af
geladen.
Kan dat nu zomaar? vroeg
ik toen in deze rubriek. Het
antwoord luidde: neen. En
nu is die inrichting verhuisd.
U begrijpt, dat er nu vreugde
is bij de Zonnebloemers. Een
van de bewoners stuurde mij
een doosje met watjes en
schreef daarbij:
„Geachte Artemis,
Weet u nog wel dat u
een half jaar geleden een
Babbelaar schreef over
„Zonnebloemstraat wat
jes in de oren"? Maandag,
j.l. is de melkfabriek ver
huisd en dus zijn nu de
watjes uit de oren gegaan.
Ik stuur ze hierbij; de
kleine watjes zijn van' de
kleuters, de grotere van
de volwassenenen. Met
vriendelijke groeten en
hartelijk dank voor uw
medewerking bij het doen
verdwijnen van het nach
telijk kabaal,
S. G. M. v. S.
Het aardigste vond ik
echter, dat de schrijver er
nog een briefje van f2,50 bij
in had gedaan: voor de kin
deren op Nieuw-Guinea. U
weet wel, voor Sadrach en
z'n vrindjes. Ik heb het met
een aan onze redactrice Maja
doorgegeven. Hartelijk dank.
Mevr. J. L. uit KORT-
GENE informeerde heel be
langstellend, of de Babbe
laars niet zwart zijn gewor
den. Zij had namelijk in onze
krant gelezen dat een zekere
„Artemis" in brand was ge
raakt.
U begrijpt mijn ontroering
over zoveel medeleven, maar
er blijken meer begrippen en
zaken achter de naam Arte-
mis verscholen
het geval
In
te gaan.
van dé brand
een enorme vuurzee betrof
het een schip, welke scheeps
ramp ik uiteraard met de
grootste belangstelling heb
gevolgd. Maar weest u ge
rust, mevrouw L., de Bab
belaars zijn ongeschonden
gebleven. En tussen twee
haakjes er is maar één
échte Artemis.
In ZOUTELANDE is
postkantoorhouder K. W.
de pen geklommen, naar aan
leiding van mijn Babbelaar
van 7 juni j.l. over het af
scheid van een wagenmaker
en een schoenmaker. Hij
komt nog eens op die schrob
zaag-historie terug. „Of u
bent niet goed ingelicht", zo
schrijft de heer W., „of de
Zuidbevelandse wagenmakers
hebben vreemde manieren
van werken."
Asjeblieft De Zuidbeve-
landers spitsen hun oren al
bij deze Walcherse aantij
ging. Het gaat hierom: ik
schreef, dat de Krabbendijk-
se wagenmaker een boom
uitzocht en er zes weken
later een prachtige kar uit
had gemaakt.
„Ik heb zelf in 't vak ge
zeten", vervolgt de heer W„
„en ik weet uit ervaring, dat
de bomen, als ze gerooid
waren, een jaar bleven lig
gen, daarna in stukken ge
zaagd werden. Die stukken
werden weer op z'n minst 2
a 3 jaar bewaard en daar
na durfden sommige ervaren
vakmensen wel eens een deel
te gebruiken, bijv. voor een
disselboom (die mocht des
noods wel wat krimpen). Be
ter was evenwel de eerste
vijf jaar de delen met rust
te laten, totdat ze kurk-
kurkdroog waren. Als mijn
grootvader door omstandig
heden gedwongen werd, het
hout binnen de vijf jaar
moest gebruiken, lag hij
nachten wakker uit vrees dat
er „brokken" van zouden
komen."
Tot zover de Zoutelander.
Hij heeft gelijk en ook de
Zuidbevelander treft geen
blaam. Want het .was Arte-
mis, die wèl goed inge
licht door de Krabbendijkse
wagenmaker zich minder
juist uitdrukte, toen hij al
leen maar wilde zeggen, dat
er zes weken nodig waren
voor het maken van plank
tot wagen. Ook dat is dus
weer opgelost.
Dat was dan weer de
post van vandaag. In de
volgende Babbc'°i-s gaan we
eens een bezoekje aan Tho-
len en Zeeuwsch-Vlaande-
ren. Tot zaterdav.