„Oom Hein" doet beroep driehonderd gezinnen op Het excellente Cruyt C.J.M. V. reikt jonge vluchtelingen de hand (slot) Van het kampleven worden vooral de kinderen de dup< GELEZEN IN ANDERE BLADEN Maandag 3 mei 1958 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 3 DE AUTO Zakboekje Zakenmensen en Ambtenaren Projectielen met kernlading Televisie Waterstofbom voor elektriciteits voorziening Lange damesbroeken Hollands carrillon te Washington over een jaar definitieve plaats (Van één der redacteuren) Meer dan de helft van alle vluchtelingen, die vanachter het „ijzeren gordijn" naar West-Duitsland komen, hebben de leeftijd van 25 jaar nog niet bereikt. Dit betekent, dat het vluchtelingenvraagstuk voor een belangrijk deel een jeugdprobleem is en voor dit deel een speciale aanpak behoeft. Immers, het zijn vooral de jongeren, die met té grote verwachtingen naar het vrije Westen komen. Voor hen was de vrijheid een onbekend begrip en het is geen wonder, dat velen van hen teleurgesteld zijn in het leven aan deze kant van het „ijzeren gor dijn", een teleurstelling, die niet in het minst geboren wordt uit de trieste omstandigheid, dat hun eerste kennismaking met het vrije Westen die met het grauwe kampleven is! In een Hamburgse bar trof fen we zo'n teleurgestelde jonge vluchteling, die op een gegeven mo ment nog een ander belangrijk facet van dit probleem aanroerde door lusteloos op te merken: „Als jullie met zoveel ijver voor de vrijheid zouden vechten als zij aan de andere kant (daarmee bedoelde hij de communisten) doen voor hun zaak, dan zou ik me hier beter op mijn gemak voelen Wel, om de jonge ontheemden bij het zoeken naar een evenwichtig en tevreden bestaan de helpende hand te bieden, heeft de Christlicher Ver- ein Junger Manner in West-Duitsland, die evenals onze C.J.M.V. is aange sloten bij de Wereldbond van Chris telijke Jonge Mannen Verenigingen (Y.M.C.A.), de „Heimatlosen-Lager dienst" in het leven geroepen, een vluchtelingenhulporganisatie, die on der leiding van de heer Heinz Schlicht met 125 vaste medewerkers en mede werksters onder de vluchtelingen (niet de jongeren alleen overigens) werk zaam is. In het afgelopen jaar arbeid de deze omvangrijke organisatie onder niet minder dan 223.000 ontheemden en in het „huishoudjaar" 19561957 besteedde zij hiervoor een bedrag van ruim 1.317.882.— D.M. „We beschouwen de vluchtelingen niet als meelijwekkende stumpers, maar we zien hen als mensen, die met hun speciale en persoonlijke vra gen en noden een antwoord en hulp zoeken", zegt Heinz Schlicht ons. „Onze dienst verricht haar werk in stilte, ze geeft raad en verricht ziels zorg, ze begeleidt de vluchtelingen, met name de jongeren, enige tijd op hun moeilijke weg". Zo brengt de Heimatlosen-Lagerdienst de jonge ont heemden bijv. in aanraking met an dere jongeren en met het verenigings leven. In diverse kampen (w.o. ook Wentorf, waarover we in het vorige artikel schreven) heeft het Duitse C.J.M.V. posten ingericht voor het jeugdwerk. Een belangrijke overwe ging bij dit werk is, dat vele jonge ren de waarde moet worden bijge bracht van een gezellig gezinsleven. Het is de grote tragedie van de vluchtelingenkampen, dat hier van 'n Ïiormaal, prettig en gezond gezins even zelden sprake is, in de eerste plaats omdat talrijke ontheemden dit eenvoudig nooit gekend hebben, maar ook, omdat dit in de kampen vrijwel uitgesloten is. Prof. dr. Helmuth Thielicke, hoogleraar aan de univer siteit van Hamburg en vooraanstaand theoloog van de Evangelische Kirche, heeft ter bestudering van dit pro bleem met 22 studenten enige weken in het kamp Wentorf vertoefd, waar zij dagelijks in verschillende gezinnen verbleven. „Heel merkwaardig is bij voorbeeld", zo vertelde hij ons, „dat veel vluchtelingen het spelelement, het gezelschapsspel met name, dat in miljoenen gezinnen toch zoveel bij draagt aan de gezelligheid thuis, niet kennen of niet (meer) beoefenen". Het behoeft geen betoog, dat de kin deren daarvan het meest de dupe worden. Maar.is het helemaal on begrijpelijk? Vader en moeder heb ben zóveel zorgen En hier is het nu, dat het Neder landse C.J.M.V. een belangrijke aan vullende taak op zich genomen heeft. In samenwerking roet de Heimatlosen- Lagerdienst en de Übernationale Bund van C.J.M.V.'s in West-Duitsland brengt onze C.J.M.V. al sinds 1948 elke zomer een groep vluchtelingen kinderen naar Nederland, om hen hier enkele weken een mooie vakantie aan te bieden en hen gedurende deze tijd tegelijk iets te laten proeven van een normaal gezinsleven. Dit werk is door de heer H. Verhaar, de secreta ris voor het jongenswerk van het C.J.M.V. (onder de jongens beter be kend als „Oom Hein"!) en gedurende de negen jaar, dat hij zich hiervoor nu inspant, heeft dit werk de liefde van zijn hart gekregen. In deze negen jaar heeft „Oom Hein" al meer dan duizend ontheemde kinderen naar ons land gehaald en hij zorgde er voor, dat in al deze hartjes eventjes gen zonnestraal van onbezorgde blijheid scheen De komende zomer zal het C.J.M.V. voor de tiende maal een aantal vluchtelingenkinderen in Nederlandse pleeggezinnen onderbrengen. Een ju bileum dus! En daarom wil „Oom Hein" graag de beschikking hebben over meer gezinnen, die bereid zijn, enkele weken zo'n kind „als het hun ne" te beschouwen vorig jaar waren er 162 zulke gezinnen, straks moeten er eigenlijk 250 a 300 zijn! Het gaat om vluchtelingenkinderen van allerlei nationaliteiten: Oost-Duit sers, Polen, Esten, Letten, Tsjechen, Oekrainers enz. en van diverse gods diensten als Evangelisch! Grieks, Or thodox, Mohammedaan en R.K. De jongens en meisjes (in leeftijd vari ërende van 8 tot 15 jaar) krijgen een artsenverklaring en een beschrijving van hun afkomst mee. Ze zijn goed gevoed en over het algemeen ook goed gekleed. Het ligt in de bedoeling, dat de kinderen van 11 juli tot 22 augus tus a.s. komen. De jongens, die voor het eerst komen, brengen de eerste week door in het C.J.M.V.-jongens kamp in Leusden, waar ook daarna altijd nog wel een plaatsje is voor een kind, waarmee men „moeilijk heden" zou krijgen. Het C.J.M.V. zou het vooral bijzonder op prijs stellen, wanneer in één plaats meerdere kin deren worden ondergebracht, omdat er dan een prachtige gelegenheid is hen gezamenlijk eens een uitstapje, een gezellig avondje enz. aan te bie den. Maar ook al is dit niet mogelijk, „Oom Hein" wacht met spanning op adressen van gezinnen, die bij de uit voering van zijn mooie taak onmis baar zijn. Men kan hem schrijven via het bureau van het C.J.M.V.: Singel 58 in Amsterdam. En mochten mensen zijn, die wel graag willen helpen, maar niet de gelegenheid heb ben tijdelijk een kind op te nemen gironummer 51500 van het C.J.M.V. is wél bereid wat op te nemen! De heer Verhaar van het C.J.M.V. kan honderd-uit vertel len over de ervaringen, die hij met „zn" duizend (vluchtelin gen)-kinderen heeft gehad en daaronder bevinden zich merk waardige voorvallen. Op een goede dag kreeg hij bijv. een brief van een echtpaar, dat een jongen in huis had genomen. Deze jongen had verteld, dat zijn vader een prachtige auto had en de ouders, die zo goed waren geweest het kind enkele weken met alle goeds te omringen, vroegen of „zo'n jongen eigenlijk wel in aanmerking had moeten komen voor uitzending naar Ne derland". De heer Verhaar heeft dit geval onderzocht en toen bleek, dat de vader van de knaap wel eens chauffeerde op een vrachtwagen van het kamp, waar in hij verbleefEen soort gelijk misverstand deed zich voor, nadat een vluchtelingenkind had verteld, dat het in een „veel groter huis" woonde dan dat, waarin het de vakantie in Ne derland doorbracht. Het bleek, zo ontdekte de heer Verhaar, dat het kind de grote kazerne van het kamp bedoelde Houten barakken, een grauw be staan, waarin van een normaal ge zinsleven heel weinig of niets te recht komt. Vooral de kinderen worden hiervan de dupe en daar om moeten ze er eens uit! Deze foto is genomen in het vluchtelin genkamp Funkturm bij Hamburg, waar zich 900 mensen, hoofdzake lijk in Hamburg werkende niet- Duitse ontheemden, bevinden. Dit knipten wij uit „De Rotterdam mer": Zo staat het in het rode zakboekje, het socialistische partijprogram: bo demschatten behoren door de staat ge exploiteerd te worden. Van die stelling is de socialistische fractie dus uitge gaan toen minister Zijlstra enkele ja ren geleden zijn sodaplan indiende. Toen heeft de heer Nederhorst een hartig woordje hierover gesproken, want de sodaproduktie in handen van particulieren dat kon alleen maar op een mislukkig uitlopen. En niet minder fulmineerde hij tegen de be reidheid van de overheid om een ga rantielening te verstrekken ten bedra ge van 21 miljoen, nodig om het pro ject te doen slagen. Ondanks dat verzet is het project ge slaagd! Het is thans zover dat het be drijfsleven het zonder de garantie ver plichting van de staat kan stellen. Woensdag jl. kwam dan ook het voor stel in behandeling om aan de Konink lijke Nederlandse Zout Industrie de ga rantieplichten van de staat over te doen onder bepaalde voorwaarden. De heer Nederhorst en zijn vrienden hadden het er. moeilijk mee, want wat konden ze anders doen dan voorstem men! Overduidelijk was immers geble ken dat het particulier initiatief met succes had gewerkt. De heer Neder horst sputterde nog wel wat van „Dat nooit meer!", maar niemand nam het de minister kwalijk dat hij dat heus niet wilde beloven! En nu wachten we dan maar op de ruiterlijke erkenning van socialistische zijde, dat het rode zakboekje toch niet zo onfeilbaar is als wel eens wordt voorgesteld! Wel moeilijk, zo vlak voor de verkiezingen De Nederlandse Vereniging -van Com merciële Directeuren heeft in Utrecht haar vijftigjarig bestaan gevierd met een bijeenkomst, waarin het belang van het hebben van goede commer ciële leiders, van zakenmensen van groot formaat, nog eens driedubbel werd onderstreept. Wij hebben ons bij alle waarde ring voor bovengenoemd juist uit- Prijsverlaging aardolieprodukfen Met in gang van vandaag zullen de prijzen voor enkele aardolieprodukfen opnieuw worden verlaagd. Autobenzine wordt 0,3 cent per liter, lichtpetroleum 0,25 cent per liter goed koper. De prijzen voor huisbrandolie, autogasolie en andere gasolieën worden met 50 cent per 100 liter verlaagd. Deze wijzigigen houden verband met recente dalingen van de wereldmarktnoteringen. De regering van Jemen heeft vrij dag de Verenigde Naties doen weten een onderzoek ter plaatse naar de re een te Britse aanvallen op Jemenitisch grondgebied door een neutrale com- hoofdzakelijk opgezet missie toe te zullen juichen. Ingezonden mededeling (Adv.) WAAROM is Mascotte 3 x beter? het rolt beier het plakt beter het brandt beter DAARÓM is Mascotte 3x beter De Amerikaanse commissie voor atoom energie heeft bekendgemaakt, dat er als onderdeel van de komende proeven met kernwapens in het gebied van de Stille Oceaan vanaf het eiland Johnston be paalde projectielen met kernlading voor verdediging op korte afstand zullen wor den afgeschoten. Het eiland Johnston ligt 865 km van het dichtstbijzijnde onbe woonde eiland van de Hawaireeks. Waarnemers zijn van oordeel, dat er wellicht proeven zullen worden genomen met raketten van het type „Nike-Hercu- les", „Talos" of een proefmodel van de Nike-Zeus", die is uitgekozen als het eerste Amerikaanse anti-raket projectiel. Friesch Dagblad" wijdt een hoofd artikel aan de televisie. Wij citeren: West-Europa telt 45 miljoen gezin nen, maar nog geen 10 pet. van de ge zinnen die televisie zouden kunnen hebben, omdat televisie er bereikbaar is, heeft een toestel aangeschaft. Wie een trip naar Engeland maakt, ziet ter stond, dat het daar anders is. De grau we voorsteden aan de oostzijde van Londen hebben een wanstaltig woud van televisiemasten. Terwijl op het vasteland nog geen 10 pet. van de be reikbare gezinnen televisie heeft, is dat in Engeland reeds 55 pet. Zouden wij op het „peil" van Engeland komen, dan zou dat betekenen, dat de huisva ders en huismoeders in Nederland nog veel meer dan een miljard guldens zouden moeten neertellen, ten einde een even dicht net van televisieappara ten geplaatst te krijgen als nu in Enge land in gebruik is. In de Verenigde Staten en Canada is het nog veel sterker. In Canada heeft 85 pet. van de gezinnen, waar de tele visie bereikbaar is, een toestel en in de Ver. Staten 95 pet. Wanneer er in West-Europa een ont wikkeling komt in dezelfde richting, dan betekent zulks een niet onbelang rijke wijziging van het cultuurpatroon. In New York zijn al 150 bioscopen ge sloten, omdat er te weinig mensen ko men. Er is thuis elke avond genoeg te zien. De kinderen hebben keus uit soms acht programma's. En als er thuis zóveel wordt geboden, waarom zal men dan de straat opgaan! Prof. dr. Jay Orear, hoogleraar in de na tuurkunde aan de Columbia-universi- teit te New York, heeft een plan ont vouwd om met behulp van kleine wa terstofbommen elektriciteit op te wek ken. Wanneer men elk uur 2 van dergelijke bommen tot ontploffing zou brengen in een afgeschermde ruimte, zou de Ame rikaanse behoefte aan elektriciteit voor twaalf procent kunnen worden gedekt. Men zou de explosies teweeg kunnen brengen in een afgeschoten en overdekt deel van een ravijn. Door de ontplof fingen zou een zeer hoge temperatuur ontstaan, die gebruikt zou moeten wor den voor het maken van stoom voor de aandrijving van turbines, aldus prof. Orear. De Indonesische consul-generaal m Saigon, Wilhem J. E. Pesix, heeft tij dens een persconferentie medegedeeld, zich aan de zijde der Indonesische re volutionaire regering te hebben ge schaard. Hij heeft zijn post onmiddel lijk verlaten. (Van één onzer verslaggeefsters) De geschiedenis van de thee begint als een sprookje: Heel, heel 'lang geleden, in het jaar 2737 voor Christus, leefde er in China een keizer, die Shen Nung heette. Op een warme middag zat hij in de paleistuin te peinzen voor een pot kokend water. De keizer staarde in de dampen en hij zag schone visioenen. Een zacht biesje speelde met wat kleine dorreb laadj es. Sommige ervan buitelden in het borrelende water en plotseling steeg er een heerlijke geur op uit de pot. Shen Nung had thee gezet. Omstreeks 1640 werden er speciale win- Enkele tientallen jaren later kwamen kels geopend, waar alleen „het exceiien-1 er aparte „theesalets" in de huizen van te cruydt thee, 't godje van China, 't proefcruydt voor lekkere monden' werd verkocht. Net zomin als de mannen het kopen van tabak aan hun dienaren overlieten, vertrouwden de vrouwen het kopen van thee toe aan hun dienstmaag den. Zelf keiirden ze in de winkel de verschillende proefpotjes en ze gaven tien tot honderd gulden voor een pond thee rijke en daarna ook van gewone burgers. Van het tot zich nemen van „geurige oriëntaaltjes" werd een uitgebreid ritu eel gemaakt. Nadat de gasten tien, twin- tig en soms vijftig kopjes geleegd had den, verscheen het „afzakkertje" op tafel, de brandewijnkom met rozijnen. Het spreekt vanzelf, dat de theedrinksters zich noodgedwongen herhaaldelijk even moes ten verwijderen en ze deden dat met de aankondiging: „Ik moet even een thee briefje bestellen". De theemiddagen veroorzaakten op de duur vele misstanden. De saletten waren gangspunt geërgerd aan de wijze waarop bij herhaling „de ambtenaar" werd voorgesteld als het maatschappe- kostbaar en „de huishoudens raeckten in lijk tegendeel van de hardwerkende de war, want de man van 't comptoii fantasierijke, dynamische koopman. komende, geen wijf of spinnewiel vinden. Geërgerd, omdat de tegenstelling door de, gingk naer de taverne". Schrijvers en en door vals is. Dit schrijft Het Vrije dichters hekelden de thee- en porcelein- Volk en daarna: Heeft de overheid fantasieloze men sen in dienst die alleen maar formulie ren zijn? Zeker, er zijn er bij. Maar het bedrijfsleven kent ze ook. De bu reaucratie bij de overheid is zeker niet groter dan die van welk willekeurig groot bedrijf ook. Heeft het bedrijfs leven grote organisators en bekwame onderhandelaars? Ieder die even thuis is in de overheidssfeer kan ze ook daar zonder moeite aanwijzen. Wanneer men niet van de karika tuur uitgaat, maar de werkelijkheid met open ogen aankijkt en wanneer men mensen in handel en ambtelijke wereld van een vergelijkbaar niveau naast elkaar zet, dan wordt onmiddel lijk duidelijk, dat de gemiddelde amb tenaar niet onderdoet voor de mensen van het particuliere bedrijfsleven. En intussen zaten daar in Utrecht op een dag midden in de week enkele honderden zakenmensen bijeen. Er was aan deze bijeenkomst een koffie tafel verbonden en een duur leden diner op de Hooge Vuursche, het Utrechts Stedelijk Orkest verzorgde de opening en er was een groep toneel spelers geëngageerd, die enkele sehet- manie in kluchtspelen als „De Belagche- lyke Jonker", „De Theesieke Juffers" en „De Verloore Diamantring of de Ver- lcwistende Theedrinkster". Hele huisgezinnen gingen te gronde; omdat de vrouwen uithuizig werden en ver boven hun stand leefden. En onze voorvaderen klaagden: „de carolussen vlugten uit 't comptoir in de theebacken, de thee is een pestilentie voor de borst en 't lyf, een desperatie voor 't vrouwvolck, een onderganck van 't lant De theemanie is al lang weer geluwd. Tegenwoordig verbruiken de Nederlan ders gemiddeld elk jaar nog maar 7,9 ons thee. Onze buren aan de overkant van het Kanaal weten er beter weg mee: zij nuttigen elk jaar per persoon een hoeveel heid thee, die is getrokken van ongeveer acht Engelse ponden droge blaadjes. Mei de theesaletten is ook de edele kunst van het theezetten verdwenen. Gelukkig doet het „Theebureau voor Nederland" pogin gen, deze kunst weer te laten herleven, door de huisvrouwen de vijf gouden theeregels bij te brengen. Veel en veel later werd de thee ook in de rest. van de wereld bekend. Jezuïten, die drie en een halve eeuw geleden de Chinezen tot het Christendom trachtten sen opvoerde. Er was een ontvangst te bekeren, keerden terug met wonder. I Unn„i;i!rn TinnViolan mior HDOll CTCl f»r> V3T1 op het stadhuis en voor de dames apart een cabaretprogramma en een modeshow. Dit alles is stellig door het overgrote deel van de deelnemers „op kosten van de zaak" gefinancierd. Nu begrijpe men ons niet verkeerd: wij gunnen dit alle deelnemers best en we zien er zelfs tot op zekere hoogte het nut wel van in. Maar wat zouden diezelfde zaken mensen zeggen, als nu eens ambtena ren op een weekse dag iets dergelijks op touw zouden zetten? De wereld zou te klein zijn. Enfin, het gebeurt niet. Ambtenaren hebben er noch het geld noch de tijd voor. Op de vrouwenpagina van de „Nieu we Haagse Courant" wordt een brief, die de redactie kreeg van een vrouw uit Waalwijk, behandeld. Deze vrouw uitte haar misnoegen over het feit dat er vrouwen en meisjes zijn, die lange I scheiding der vochten, ontbindt de scher- baarlijke verhalen over de deugden van China's nationale drank. De Hollandera waren de eersten, die handel gingen drij ven in het kostelijke kruid. In 1668 stuurde de gravin van Mon mouth enkele ponden thee naar haar fa milie in Schotland. De Schotten kookten de bladeren en aten ze daarna op Gelukkig schreef de gravin enkele brie ven met aanwijzingen en toen was men in Schotland in staat, een geurig kopje thee te zetten! In ons land was de thee al eerder inge- burgerd. Verschillende geneesheren be streden er krampen en koorts mee en prezen het aftreksel als een gezonde en verfrissende morgendrank. Leerlingen van de filosoof Johannes Baptista van Helmont, die aderlaten zonde vond om dat God bloedvergieten had verboden, gebruikten eveneens thee. „Wat purgatie of aderlaten uitwerkt", beweerden zij, „vê-erkt ook thee uit. Deze drank verdunt het bloed, bevodert het zweten en de af- broeken dragen. De redactrice van de .Nieuwe Haagse Courant" antwoordt: Wat zijn de door u aangeroerde on derwerpen anders dan onbenullighe den? Of een man 'n schort draagt als hij in de huishouding meehelpt zal mij evenmin een zorg zijn als wanneer een vrouw een lange broek draagt. Dit zijn geen levenskwesties! Deze dingen hebben niets met onze band aan de Here Jezus te maken. Maar dan ook niets. Het is toch zo hoog tijd, dat onze kerken verlost worden uit de dui velse greep van wetticisme en mora lisme! Van gebod op gebod en regel op regel, die in de bijbel nergens te vin den zijn. En dat we ieder voor ons zelf eens biddend onderzoeken, wat God ons wél zegt in Zijn Woord. U veroordeelt vrouwen en meisjes, die met lange broeken lopen. Nu vraagt God u (in Jacobus 4 12): „Wie zijt gij, dat gij een ander oordeelt?" U voelt alleen maar minachting voor die vrouwen en meisjes. En wie weet, hoeveel zeer geliefde kinderen van God er onder hen zijn? In onze dyna mische tijd, nu alles zich haast naar de wederkomst van onze Heer, hebben wij toch waarlijk wel andere dingen om ons over te bekommeren. Zijn getuigen zijn! U en ik ook. Want Zijn Huis moet vol worden. Het komt op de harten van de mensen aan en niet op hun broeken en schorten. God liefhebben met al wat in ons is en onze naaste als onszelf. Met de hulp van Zijn Geest vechten tegen de we reld, die in ons eigen hart zit er wat de wereld, die buiten God leeft betreft: met innerlijke ontferming over haar bewogen zijn, en het oordeel over die wereld aan God overlaten, Daar bedoelt Hij zeker geen lange damesbroeken mee! Het carillon dat koningin Juliana In 1952 tijdens haar officiële bezoek aan Was hington namens het Ne derlandse volk aan de V.S. heeft aangeboden, wordt in een permanente klokketo- ren ondergebracht, waar van de bouw naar men ver wacht, over nog geen jaar zal zijn voltooid. Dit heeft de Nederladse ambassa deur, Dr. J. H. van Roijen, vrijdag op een persconfe rentie in de Amerikaanse hoofdstad meegedeeld. De ambassadeur zei dat de uitvoering van de plan nen voor de bouw van een vaste toren voor de klok ken door allerlei oorzaken was vertraagd. Ook Ne derland had te kampen met ontwerp door de Ameri- economische moeilijkheden en dr. Van Roijen wilde ook niet verhelen, dat het meer moeite had gekost om het benodigde geld bij een te brengen dan men aanvankelijk had gedacht. De toren wordt vervaar digd uit bronskleurig staal en hij zal een hoogte heb ben van ruim dertig meter. De onderdelen zullen in Nederland worden ver vaardigd en dan in Was hington in elkaar worden gezet, hetgeen een bespa ring van 750.000 dollar zal betekenen. De totale kosten zullen nu 2,5 miljoen dol lar bedragen. De toren, waarvan het kaanse commissie voor schone kunsten eenstem mig is goedgekeurd, krijgt volgens de Nederlandse ambassadeur een prachtige plaats: in de omgeving van de nationale begraafplaats waar het graf van de onbe kende soldaat ligt. Tot dus ver hangt het carillon in een voorlopige toren in een park nabij de rivier de Po tomac. Dr. Van Roijen verklaar de niet te weten, of konin gin Juliana of .prins Bern- hard naar Washington zal komen als het carillon zijn blijvende bestemming heeft gekregen. pe, zoute sappen en de steenachtige ver hardingen, opent de verstoppingen van alle ingewanden, helpt de spijs verteren, geneest de scorbuut,, heelt jicht en po dagra, verkoelt de hitte in alle ziekten en is een zeker middel tegen de koorts". De ijverigste leerling van doctor Hel mont was Cornelis Decker van Alkmaar, die Bontekoe werd genoemd, omdat het uithangbord van zijn vader een koe voor stelde. Hij was de lijfarts van de keur vorst van Brandenburg. De voorstanders van het warme water noemden hem „het wonder der aarde" en „der artsen vorst, die al de warelt in artzeny verstomt maekte", maar door de liefhebbers van aderlaten en purgeren werd hij uitge scholden als „een snorker, weetniet, lijf- dooder, plattert en windblazer". Deze veelbesproken Bontekoe nu, schreef een lofdicht op de thee: „Tractaat van het Excellentste Cruyt Thee". Hierin verklaarde hij o.a.: „De Thee is een aen- genaeme drank en die meer playsier geeft degeene diese kennen, als oyt Wyn, Biel of diergelyke dranken: maar 't is ook een drank, die de smaek niet corrumpeert, de lusten niet ontsteekt, noch de geest beswaart. Dit is dan de drank waarvan 't playsier niet dangereus is, noch voor den geest, noch voor het lichaam". Tweehonderd kopjes,' Bontekoe liet het echter niet bij woor- den alleen. Iedereen moest volgens hem net zoveel thee drinken als hij lustte en in ieder geval minstens acht of tien kop jes per dag. Hij zag er evenwel ook geen been in, zijn patiënten aan te raden vijf tig, honderd of tweehonderd kopjes per dag te ledigen, zoals hij zelf eens op een voor- en namiddag deed, „waardoor zijne balsemieke sappen zoo verdroogden, dat zijne gewrichten schenen te rammelen als castagnetten, wanneer hij voor den wind naar iemand toekwam". Vele andere beroemcle geneesheren be zongen de lof van de thee. Zo noemde Denis Joucquet haar een goddelijk kruid, in Duitsland schreef Feltmann thee vooi als een geneesmiddel tegen pest en oor deelde Weber, dat zjj de maag versterkt, het leven verlengt en de kracht bezit, om onnodige slaap te verdrijven, zodat ie mand, die een glas vol van deze drank innam, zonder gevaar voor zijn gezond heid vele nachten achter elkaar kon wa ken. „De hoogmogende en grote heren", schreef een hoogleraar uit Marburg, „die zich honderdduizend ponden zorg over de verwarde toestand van Europa op de hals halen, gelieven tot onderhoud van hun gezondheid warm theewater te drinken. Drinkt thee, gij heren staatkundigen, die het vaderland met raad en daad bestuurt, en zijn belangen behartigt!" Ondanks vele tegenstanders, die be weerden, dat „de Chinezen door de thee zo uitgedroogd werden, dat ze kwalijk konden spuwen", die wilden, dat het de artsen zou worden verboden, thee als ge neesmiddel voor te schrijven en die de edele drank „gort- en schotelwater, laf en walgelijk vocht" noemden, was de zege tocht van het excellentste kruid niet meeï te stuiten.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 3