Samengaan C.H.U. en A.R.P. is thans
niet te verwezenlijken ideaal
Vraagt U maar
POLITIONEEL DAGBOEK -
Miniser beantwoordt vragen
Belgische grondaankopen
Goede verstandhouding en
samenwerking bevorderen
Van speeldoos tot pierement
ATOOMCENTRALE IN ENGELAND
CR -
Pr I
°rs,V£r.3,'bS tv
Nederland kan vrijheid niet
eenzijdig beperken
UNIEVOORZITTER H. W. TILANUS HANDHAAFT STANDPUNT
Inzending uit
Tholen
Êh o
Maandag 3 maart 1958
ZBEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
DEN HAAG
Syriërs feesten te lang
Russische Aide-memoire
over topconferentie
Amerikaans raketprogram
Wm
Nationaal museum
te Utrecht
S
S
S
S
S
S
Niet alles gezegd
COMMENTAAR:
Nieuwe Argentijnse
partij
Snelle woningbouw
in Frankrijk
MOCHTEN DE AANSTAANDE VERKIEZINGEN weer aanleiding
geven om hier en daar de verhoudingen te verscherpen en „eigen
braafheid en voortreffelijkheid te roemen", dan zullen de Christelijk-
Historischen daaraan volgens hun voorzitter, de heer Tilanus, niet
meedoen. „Het ligt niet in de lijn van ons beginsel". Bij het opstellen
van de kandidatenlijsten is opnieuw de vraag aan de orde gekomen
over de samenwerking met anderen en over het indienen van een
gemeenschappelijke lijst. De voorzitter meende, dat daarvoor geen
vaste gedragslijn kan worden aangegeven, omdat wat in de ene ge
meente mogelijk of zelfs noodzakelijk is, in de andere ongewenst kan
zijn. Dat in Brabant en Limburg de samenwerking met de protestantse
Christenen wenselijk is, achtte hij begrijpelijk en hij betreurde het,
dat het Gereformeerd Politiek Verbond en de Staatkundig Gerefor
meerden in Brabant dit niet inzien. „Hun stemmen gaan nu practisch
verloren", zei hij.
BELEEFDHEID
Beleefdheid is een onderdeel van de
opvoeding, waaraan, ook op de scho
len, te weinig aandacht wordt ge
geven. Vergeet niet, dat beleefdheid
niet maar een rare gewoonte is,
doch een samenstel van regels,
waardoor het verkeer tussen men
sen zonder botsingen mogelijk is.
Verkeersregels zijn in feite beleefd-
heidsregels. Een kind, dat in zijn
jeugd geen beleefdheid leerde, zal
later in het verkeer-op-straat ook
„slecht" zijn. Hoofdzaak is, dat de
kinderen de noodzaak van beleefd
heid leren inzien, leren begrijpen,
dat het geen lege vormen zijn, maar
dat er wel degelijk grote betekenis
aan moet worden toegekend. De
vrijheid van anderen, naastenliefde,
karaktervorming en zo, hangen er
mee samen.
Wij zijn het dus eens met uw schoon
moeder, lezeres, die er erg veel
prijs op stelt, dat de kinderen, die
haar bezoeken, beleefd zijn. Dat is
niet ouderwets, integendeel, uiter
mate modern.
STOEL IN THEATER
Een lezeres bezocht een bijeenkomst.
Toen ze opstond, bleef haar jurk
haken aan een los zittende schroef
onder de stoel en scheurde. De
vraag is nu, wie de schade zal moe
ten betalen.
Zij kan aannemen, dat de schade vrij
zeker voor rekening van de direc
tie is. Want dit valt onder de Wet
telijke Aansprakelijkheid (W.A.). De
directie zal daar wel tegen zijn ver
zekerd, zodat ze haar schade maar
moet reclameren.
BOEKEN BIJHOUDEN
Een lezer wil zijn inkomsten vermeer
deren door boeken te gaan bijhou
den bij verschillende klanten. Nu
vraagt hij of hiervoor bepaalde ver
gunningen nodig zijn.
Dat is niet het geval. Lezer kan rus
tig zijn gang gaan.
KUNSTMAAN EN VERZEKERING
Er zijn altijd mensen die graag ieder
denkbaar risico uitsluiten en daar
bestaan die het risico dekken van
maatschappijen van.
Een lezer vraagt of er polissen
bestaan dit het' risico dekken van
het vallen van een kunstmaan of
raket op een huis. Er zijn wel zo
genaamde A- tot Z of Al-om of
soortgelijke polissen die van alles
dekken en ook het vallen van
vliegtuigen of voorwerpen daaruit
op een dak. In het verschijnen van
kunstmanen heeft men niet voor
zien. Maar ze zullen o.i. zeker een
clausule op de polis willen zetten,
waarbij hierin wordt voorzien. Ze-
'rer tegen extra betaling.
In de zaterdag te Amsterdam gehou
den algemene vergadering van de
ChristeÜjk-Historiscbe Unie heeft de
heer H. W. Tilanus voorts gesproken
over het voorstel van de plaatselijke
kiesvereniging van Vlaardingen, waar
in de vergadering wordt verzocht een
concrete uitspraak te doen in de kwes
tie van het al of niet samengaan tus
sen de C.H.U. en de Anti-Revolutio
naire partij. „Er was bij enkele oude
ren en jongeren een symptoom merk
baar", zo zei hij, „van een drang naar
samengaan.
Reeds is geschreven, dat in protes
tantse kring bij velen de begeerte leeft
om te komen tot de vorming van een
grote Protestants-Christelijke partij,
maar ik ben het eens met het stand
punt, dat dit een ideaal is, dat thans
voor verwezenlijking nog niet vatbaar
is. Wel moet de goede verstandhou
ding en de samenwerkinge tussen bei
de partijen zoveel mogelijk worden
bevorderd. Goede nabuurschap, maar
eigen zelfstandigheid." In dit verband
sprak de voorzitter de hoop uit, dat
iedereen de verschenen getuigenis
„Waarom wij Christelijk-Historisch
zijn en blijven" ernstig zal lezen en
overdenken.
In Den Haag hebben A.R., C.H. en
S.G.P. thans besloten met één prote
stants-christelijke lijst uit te komen
met de motivering, dat door dit sa
mengaan de A.R. en C.H.U. duidelijk
stelling willen nemen tegen het so-
cialisme en de zogenaamde doorbraak.
„Als protestanten wensen wij nadruk
kelijk onze plaats en ons karakter te
handhaven tegenover de groeiende
invloed van het rooms-katholicisme",
stond er voorts in. Volgens de heer
Tilanus had de partijvoorzitter van
de K.V.P., die in dit verband over
antipapisme had gesproken, de motive
ring misverstaan, al voegde hij eraan
toe, dat de woorden en de enscenering
ervan daartoe misschien aanleiding
hebben gegeven. „Antipapisme is de
A.R. en ook ons als C.H.U. vreemd,"
zei hij. „Ik laat de_ opvatting van de
staatkundig gereformeerden, met wie
men in Den Haag ook samenwerkt,
hier buiten beschouwling. Die keren
zich trouwens in het parlement niet
minder heftig tegen anti-revolutionai
ren en Christelijk-Historischen als te
gen de K.V.P. Zoals opgenomen staat
in ons beginselprogramma zeggen wij",
in overeenstemming met de histori
sche ontwikkeling van het Christen
dom op Nederlandse bodem moet Ne
derland bestuurd worden als een
Christelijke staat in protestantse zin.
Aan dit beginsel, dat reeds 50 jaar
in ons program staat, wensen wij,
Christelijk-Historischen, vast te hou
den."
(Van één onzer verslaaggeefsters)
Jhr. mr. C. J. A. de Ranitz, burgemeester van Utrecht, heeft zaterdag in
Utrecht een voor Nederland uniek museum geopend: het Nationaal Museum
„van Speeldoos tot Pierement". In dit museum zijn verschillende mechani
sche muziekinstrumenten ondergebracht uit de laatste honderd jaar. Een oude
speelklok, die omstreeks 1850 werd vervaardigd, voorzien van vogeltjes en
allerhande andere tierelantijntjes, is het meest bejaarde instrument, dat in dit
museum te vinden is.
i Op de expositie „Van speeldoos
tot pierement" zal men ook een
inzending uit de stad Tholen kun-
4- nen bewonderen, namelijk de 1
l trommel, waarmede vroeger het r
klokkenspel in de stadhuistoren
werd bediend.
J Het ging de organisatoren van
de expositie uitsluitc-4 om het
1 vernuftige mecha waar-
mede vroeger in T de klok-
i ken werden bespeel a Thoolse
klokken kan men in Utrecht niet
f horen; die bevinden zich in de T
toren van het stadhuis van Tho- 1
len en worden thans door middel
van een moderner mechanisme
-g bediend.
Ik verzoek u onmiddellijk een ein
de te maken aan deze uitingen van
vreugde en aan uw werk te gaan, al
dus president Nasser van de Ver. Ara
bische Republiek tot de menigte in
Damascus, die hem vroeg weer het
woord te voeren.
Nasser vervolgde: „U viert al zeven
dagen aan een stuk de stichting van
de Ver. Arabische Republiek. U hebt
tijd genoeg gehad om van uw blijd
schap te getuigen. Laten wij nu direct
aan het werk gaan.
Andrei Gromyko, de Sowjetminister
van buitenlandse zaken, heeft de
Amerikaanse ambassadeur te Moskou,
Llewellyn Thompson 'n aide-memoire
„betreffende de gang van zaken bij
het voorbereiden van een mogelijke
topbijeenkomst overhandigd.
Het Amerikaanse ministerie weiger
de mededelingen omtrent de inhoud
te doen, omdat in de Russische hoofd
stad te kennen was gegeven, dat de
inhoud daar voor het ogenblik niet zal
worden gepubliceerd.
De Amerikaanse, luchtmacht heeft
bekend gemaakt dat zij toestemming
heeft gekregen om een intercontinen
taal ballistisch wapen te construeren,
dat met behulp van vaste brandstof
wordt aangedreven. Daarnaast zal wor
den gewerkt aan verbeterde uitgaven
van de „Thor" en de „Atlas", die
vloeibare brandstof gebruiken. De ver
beteringen zullen vooral op het punt
van de brandstof betrekking hebben.
Het besluit om een intercontinentale
raket te vervaardigen die vaste brand
stof gebruikt, is genomen met het oog
op de mislukkingen met de „Atlas"
vier van de zes proeven zijn mislukt.
r.~A
..V, V-
-
1 A# AIL
R 2 f rr j jgf:, - -
',"X - o R I
De bevolking van Utrecht houdt
vele oude tradities in ere. Een ervan
is de liefde voor het pierement. Het
is dan ook niet verbazingwekkend, dat
in de Domstad enkele jaren geleden
een „Kring van Draaiorgelvriendcn"
werd opgericht. De tentoonstelling
„Van Speeldoos tot Pierement", die in
1956 door deze muziekliefhebbers
werd georganiseerd, trok in veertien
dagen niet minder dan 14.000 bezoe
kers. Toen al kwamen de draaiorgel
vrienden op het idee, de tentoonstel
ling een meer permanent karakter te
geven, b.v. door de geëxposeerde in
strumenten onder te brengen in een
voor het publiek toegankelijk mu
seum.
Zaterdag is deze wens in vervuiling
gegaan in het Catharijneconvent, daar
is het „geluidsmuseum" geopend, dat
daar voorlopig is ondergebracht. Dit
museum is voor Nederland uniek: in
Den Haag is weliswaar een muziek-
museum, maar Se instrumenten staan
daar in glazen kasten, terwijl de speel
dozen, buikorgeltjes en pierementen
in Utrecht „voor het gebruik gereed"
zijn opgesteld.
Helaas is de ruimte in het Catharijne
convent nogal beperkt, zodat de Kring
van Draaiorgelvrienden daar slecht*
een beperkt aantal mechanische mu
ziekinstrumenten heeft kunnen neer
zetten. Vooral de grote oude kermis-
orgels zouden eigenlijk een plaatsje
in de open lucht moeten hebben. Het
ligt dan ook in de bedoeling, het mu
seum in de toekomst ov^r te bren
gen naar een park, waar alle instru
menten volkomen tot hun recht kun
nen komen, óók in de open lucht.
De speeldozen in het „geluidsmu
seum" stammen allemaal uit het begin
van de negentiende eeuw. Er zijn in
strumenten met zinkplaten, waar de
melodie ingeponsd is. Deze kunnen
beschouwd worden als de voorlopers
van de fonograaf van Edison en de
gramofoon. Verder zijn er Franse
speeldozen met melodieën op cylin
ders: operafragmenten, mazurka's en
polka's. Heel grappig is de speeldoo3
uit Frankrijk, die is voorzien van een
miniatuurtoneeltje. Hierop zitten drie
in kant en satijn gehulde aapjes: de
een goochelt, en de andere twee spelen
viool en cello.
De meest beroemde kermisorgels
ontbreken ook niet in het Catharijne
convent. Helaas kon slechts een ervan
in de museumzaal worden opgesteld:
de „Aalster Gavioli", een prachtig
mortierorgel.
Flöteuren, klokken met een speel-
mechaniek, cylinderpiano's en kleine
boekorgeltjes laten verder nog zien,
hoe de mechanische muziek zich in de
laatste honderd jaar heeft ontwikkeld.
Het museum is donderdag- en vrij
dagsavonds geopend en zaterdagsmid
dags. Interessant is, dat alle mede
werkers van het nieuwe geluidsmu
seum, de kaartverkopers zowel als de
genen die met het onderhoud belast
zijn, hun diensten vrijwillig en grati*
ter beschikking stellen. Iedere gulden
winst die het museum maakt, zal wor
den geïnvesteerd in nieuwe aanwin
sten.
Dit is een overwicht van de in aanbouw
zijnde, door kernenergie aangedreven,
elektrische centrale in Berkeley in Enge
land.
De grote „pillendoos" in het midden van
de foto is een van de twee kernreactoren;
de eerste is bijna gereed, de tweede hoopt
men een half jaar later gereed te hebben.
De bouwkosten van de centrale bedragen
tussen de 300 en 400 miljoen gulden;
wanneer de centrale in bedrijf is men
verwacht dat dit in 1960 zal zijn heeft
zij een capiciteit van 275.000 kilowatt.
1
DE PERS heeft geen ho- een paar fietsers, op het DE EERSTE secretaris buiten Delft tegenóver de
ge dunk van de Neder- linkerweggedeelte geraakt, van de ambassade, de Pers porseleinfabriek te hebben
landse politie. Verstaat u niDT A-r j dus, vertelde later tegen de ingehaald en aangehouden
mij goed: het is niet DIpLOMAAT werd g nu de jouraalisten, „om K. naar de Delftse
de „Koningin der Aarde", R?' R'rcJ,e f1Jnh wel te verstaan dat politie te brengen". Deze
die minachtend neerkijkt ™ed o^te dheruitvaar- vo'gens hem de bestelwa- weigerde echter mee te
van de n gen een andere wagen wil- gaan. Daar er geen agenten
de Pers, de passerenen dilkenge- aanwezig waren - letwel,
op de mannen
Hermandad, maar
de Iranees. Hoe ik daar
achter ben gekomen? Och,
min of meer door een toe
de Rotterdamseweg, ter
hoogte van de Lijm- en
Gelatinefabriek Delft, pas-
- - ve
volge de witte streep op 't op de Rotterdamseweg
midden van de rijweg over- zei de Pers zich verplicht
schreed. De bestelwagen gevoeld te hebben het con-
w meel uuui ccu tut;- i j scnree
val. Er is te Delft name- ^iwone hii kwam "naar hem toe en"de tactsleuteltje van de bestel-
nchttae vvafs'en dat in d'it Pen. Nieting daarna stom buitenlander zou op. vijf wagen te nemen om de be;
neming wees en aai in au
nijvere stedeke grote op
schudding heeft verwekt.
Daar was namelijk een
klein geschil ontstaan, zo
als dat in de wereld wel
meer gebeurt, wanneer
twee mensen elkaar niet chauffeur een ferme klap
begrijpen. Volgens de ene ÖI NNNN,
meter afstand hebben stuürder te dwingen. Hij
als kemphanen tegenover moeten remmen om een is daarna rechtstreeks naar
de zaak uit de doeken
den de beide stuurlieden
hij diende de
„Kijk", zei de diplomaat,
„ik was van mening, dat
deed. De chauffeur van de
bestelwagen arriveerde 'n
partij zouden zelfs klappen dat vertelde K. later op 't de bestuurder het verkeer kwartier later in het oude t
Zijn gevallen. En u be- 'ILNuL Al Nl bureau. Hij beklaagde zich
grijptf als er klappen val- was is niet precies bekend, achtte het mijn plicht - er dat de secretaris
len, dan is er voor de poli- ™ant de, d!°lon?aat °?A?-n~ KA* £"^at d,e pobt'e,zlch hem zou hebben geslagen,
tie werk aan de winkel de.™pt Perzische heftig- altijd beklaagt over het rij- „Dat is een leugen", riep
heid- den van diplomaten - de Pers uit En d6e 'rs no.
no hocTOlTTTOffnv» n/ibTA**cif» *-
tie werk aan de winkel,
Wat er dan in Delft is ge-
De klap bracht K. in een de bastelwasen sterna
Todtnnrl irnn hprtiiTlR/ïHftirt. s^an»
teerde ijverig „Dat is een
beurd? el, ik zal het u l»c Atau uiaun m icu - wm.
vertellen. toestand van beduusdheid. gV"',aan,te houden en leugem
Toen woensdag de eerste Zo was hij onder de in- nolftsn nnUtfo L a d?
secretaris van dePerzi- druk van de Perzische Delftse P°htie te brengen HQE HET HELE geval
sche ambassade in ons agressie, dat hij toeliet, dat DE SECRETARIS ver- is afgelopen, is mij niet
land, een ^zekere heer D. D. deze het contactsleuteltje telde nog meer tegen de bekend, want de politie
die zich 's nachts in Den uit de bestelauto haalde, pers met een kleine p. Vol- nam de zaak in handen en
Haag ter ruste pleegt te Toen K. weer volledig tot gens hem voerde de be- de pers met een kleine p
leggen, met zijn auto over zijn positieven kwam, liep skiurder van de bestelwa- moest weer elders op het
de Oostsingel te Delft reed, ie als een haas naar de po- gen, die zich achtervolgd appèl komen. Ik vermoed
moest hij afremmen voor litie om aangifte te doen voelde, de snelheid tot on- echter, dat de naam van
een hem tegemoet rijden- van mishandeling. Het geveer 70 km op en tracht- de Pers wel op een Delfts 1
de bestelauto, die bestuurd bleek, dat de diplomaat te hij door allerlei steeg- politioneel blaadje kwam i
werd door K. uit Delft, daar al eerder was ge- jes aan zijn achtervolger te te staan. De „diplomatieke 1
Deze laatste .was, doordat weest om er het sleuteltje ontkomen. De diplomaat klap" was niet bepaald di- f"
hij moest uitwijken voor te brengen. zei de wagen vervolgens plomatiekj
-
Minister Vondeling heeft geantwoord op de schriftelijke vragen van
het Tweede Kamerlid de heer Van Meel inzake grondaankoop door
Belgen.
De minister heeft kennis genomen, aldus het antwoord, van enkele
publikaties in de pers, volgens welke vooral in het zuidwesten van
ons land boerderijen en landbouwgronden met speculatieve bedoelin
gen zouden worden opgekocht door personen van Belgische nationali
teit. Uit de ter beschikking staande ambtsberichten is niet gebleken,
dat het overgaan van onroerend goed in handen van niet-ingezetenen
gedurende de laatste weken op belangrijk grotere schaal voorkomt dan
anders het geval is. In de bedoelde publikaties had de minister reeds
aanleiding gevonden een onderzoek naar de omvang van dergelijke
verkopen te doen instellen. Zodra de situatie zich wijzigt, zal hij
gaarne nadere mededelingen doen.
In het kader van de economische
unie tussen België, Nederland en Lu
xemburg acht de minister onderlinge
vrijheid over en weer tot het kopen
en verkopen van binnenlands onroe
rend goed noch ongezond noch onge
wenst. Wanneer deze vrijheid tot zo
danige gevolgen zou leiden, dat daar-
docfr de levensbelangen van een der
partnerlanden in gevaar zouden wor
den gebracht, dan zou dit oordeel an
ders luiden.
De Nederlandse regering beschikt
behoudens voor zover het deviezenbe-
lang daartoe mocht nopen niet over
middelen om de bestaande vrijheid
eenzijdig te beperken. Mocht uit een
nader onderzoek een ongezonde ont
wikkeling blijken, dan zal in overeen
stemming met de partnerlanden naar
maatregelen -moeten worden gezocht
om daaraan het hoofd te bieden.
Wij tekenen hierbij nog aan dat in
het bovenstaande antwoord van de
minister niet de percentages worden
genoemd van de grondaankopen door
Belgen. Deze zijn menen wij zo
goed als zeker te weten wel ge
noemd in het rapport, dat de minister
over deze zaak heeft ontvangen. In '57
was het percentage 10, d.w.z. dat tien
procent van alle grondtransacties in
Zeeland betrekking had op verkoop
van grond aan Belgien.
Het is niet in de eerste plaats het
feit, dat Belgen de Nederlandse grond
kopen, dat alarmerend is. Wel het feit
dat de Nederlandse pachter niet in
staat is uit een thans gekochte boerde
rij (rente plm. 6 procent) zijn bedrijfs
lasten te financieren. In de garantie
prijzen van akkerbouwprodukten is
namelijk rekening gehouden met een
kapitalisering van drie procent. Daar
komt bij dat het kapitaalbezit in Ne
derland is gelikwideerd in de na-oor-
logse jaren.
Het heeft er bijkans alle schijn van
gehad, dat de staat zich als de natuur
lijke vijand van alle bezit ging ver
klaren. Mitsdien werden de belastin
gen opgeschroefd en de boer is
vooral voor de „ruk aan de bel" on
derbetaald. Die politiek wreekt zich
thans.
Na het op verzoek van de minister
tenaren als hun opinie uitgesproken,
dat zij verwachten, dat de grondtrans
acties met Belgen zullen toenemen.
Daarover lezen wij in het antwoord
van de minister niets, tenzij de zin:
„Zodra de situatie zich wijzigt, zal de
minister nadere mededelingen doen",
daarop wijst.
In Argentinië zal binnenkort een
nieuwe partij worden opgericht, die
onder leiding zal staan van Arturo
Frondizi, die dezer dagen tot presi
dent is gekozen. Dit is meegedeeld
door een der naaste medewerkers van
Frondizi. De nieuwe beweging zou alle
groeperingen moeten omvatten, die tot
de overwinning van Frondizi hebben
bijgedragen, en gebaseerd zijn op het
program van de nieuwe president.
Frondizi is thans leiders van de ra
dicale partij.
In Rouaan neemt een grote Franse
bouwonderneming een proef om dank
zij een geperfectioneerd systeem van
montagebouw in één maand een ge
bouw van vijf verdiepingen, dat vijf
tig flats bevat, te voltooien. Er wordt
dag en nacht gewerkt.
Met de bouw werd op 17 februari
begonnen. Zaterdag werden de eerste
drie flats aan de nieuwe bewoners
overgedragen. De woningen zijn voor
zien van centrale verwarming. Voor
een drie-kamerflat betaalt men on
geveer 1,6 miljoen frank (16.000 gul
den).
Uit talrijke landen, waaronder Ne
derland en de Sowjet-Unie, komen
deskundigen het nieuwe systeem be
studeren. Een fabriek in noord-Frank
rijk heeft al aan België materiaal voor
ingestelde onderzoek hebben de amb-170 woningen geleverd.
