Amerika lanceert met succes kunstmaan „Juno" PvJ MOZAR T EN BEETHO VEN Sowjets zijn bereid tot uitstel topconferentie BUISMAN Platenpraat Geen officiële bezwaren meer tegen plaatsing 50 km-borden Verblijdende samenwerking mee TEMIDDEN VAN EEN ZEE VAN VUUR Uitgerust met twee radiozenders Russische hulde voor Britse geleerden Nieuwe proeven met kernwapens in de Stille Zuidzee Gelezen in andere bladen ANWB wendt zich tot alle gemeenten OOK EINDE BEBOUWDE KOM DIENT TE WORDEN AANGEGEVEN V T V Ultra-snelle camera in Sowjet-Unie Maandag 3 februari 1958 s. ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 3 Ook Amerika heeft nu zijn kunstmaan. Het Amerikaanse le ger heeft vrijdag te Kaap Canave ral een raket gelanceerd met een kunstmaan in de neus. President Eisenhower heeft officieel medegedeeld dat de eerste Amerikaanse kunstmaan .om de aarde wentelt. De 21 meter lange raket verhief zich met oor verdovend lawaai en temidden van een zee van vuur van zijn startplaats. Dade lijk na de start nam de snelheid zeer toe. Voor de eerste maal hebben de op het strand in de nabijheid van de basis ver die tot dusver nog nooit aan het publiek was getoond. De raket bleek wit te zijn. De kunstmaan, die verslaggevers ook hebben kunnen zien, is zilverkleurig met kastanjebruine strepen. De schildering zou zijn aangebracht om de gevolgen van grote temperatuurwisseling tegen te gaar. I De ku...aan is cilindervormig en heeft een doorsnede van 15 centimeter en Is uitgerust met twee radiozenders. De instrumenten in de kunstmaan zul- len de temperatuur aan de oppervlakte van de satelliet, de inwendige tempera tuur, de erosie door kosmisch stof en kos mische stralen meten. De gegevens zul len worc-an uitgezonden door de twee zenders van de kunstmaan. Deze zenders wegen elk nog geen kilogram. Een ervan zendt uit op 108,03 megacycle, de andere op 108,00. Een van de zenders zal, naar men aanneemt, twee of drie weken func tioneren, de andere twee tot drie maan den. Uitwisseling gegevens De kunstmaan, officieus „Juno" ge noemd, is negentig centimete- lang. De officiële naam van de kunstmaan is „1958 Alpha". De resultaten van het onderzoek zuilen aan landen, die deelnemen aan de werk zaamheden in het kader van het interna tionale geofysische jaar, worden medege deeld. Hieronder valt ook de Sowjet- Unie. Radiostations hebben seinen van „Juno" opgevangen. kunnen komenrsrg-99ijgmsI vbgkq vbgk Jacob Malik, de Sowjet-ambassa- deur in Londen, heeft ten aanzien van een topconferentie verklaard, dat er geen tyd te verliezen valt. Hij le verde kritiek op veronderstellingen van Britse bladen, dat de Sowjet-Unie traag is met voorstellen voor controle en inspectie van bewapening. De Sow jet-Unie is altijd vóór doelmatige con trole geweest, zo verklaarde hij. Malik bracht hulde aan de Britse geleerden, die successen hebben be haald bij hun pogingen om de kracht van de kernfusie te beheer sen. Hoe sneller er een einde komt aan de internationale spanning, hoe sneller de mensheid in staat zal zijn profijt te trekken van de zegenin gen der wetenschap. De Verenigde Staten zullen in april van dit jaar in het Stille Oceaangebied proeven nemen, die in verband staan met de ontwikkeling van atoombom men die minder radio-actieve straling veroorzaken, aldus heeft de Ameri kaanse commissie voor atoomenergie vrijdag in haar halfjaarlijkse rapport aan het congres meegedeeld. De bedoeling is de straling te be perken tot het militaire doel. Volgens de commissie worden de kernontplof fingen op zodanige wijze teweegge bracht dat de radio-actieve straling in de wereld slechts in zeer geringe mate zal stijgen. De proeven zullen worden gehouden in het gebied van Eniwetok en zullen dienen voor de bevordering van de ontwikkeling van wapens voor de verdediging tegen een aanval. De gouverneur van Tolima in Bolivia heeft bekend gemaakt, dat 29 personen zijn omgekomen bij geweld daden in zijn departement. Locomotief botste op achtergebleven wagons Tussen Utrecht en Geldermalsen ont stond een botsing tussen een goederen trein en drie wagons van een andere trein. De eerste trein moest stoppen voor een onveilig sein en toen de trein ver der reed, brak een koppeling. De ma chinist merkte niets en een aantal wa gons bleef staan. Kort daarop naderde bog een goederentrein, die op de ach tergebleven wagons botste. Er deden zich geen persoonlijke on gelukken voor. Van het ogenblik af, waarop de invoering van de maximum snel heid van 50 km. binnen de bebouwde kom werd aangekondigd, heeft de ANWB erop gewezen, dat het plaatsnaambord dat voor vrijwel iedereen slechts de betekenis van een toeristische informatie heeft als aanduiding met betrekking tot deze maatregel onvoldoende moest worden geacht. Over de samenwerking tussen de provinciale besturen van Zuid-Hol land, Noord-Brabant en Zeeland schreef „De Rotterdammer": Dat „Randstad" en „Delta" op al lerlei punten elkaar raken en dat de problemen, waarvoor beide begrippen ons plaatsen, In elkaar overlopen, heb ben wij al meer dan eens geconsta teerd. Dat al deze problemen om een nationale oplossing vragen, omdat zij direct en indirect het welzijn van ons hele volk in de toekomst zullen be palen, is eveneens een stelling, die algemeen zal worden onderschreven. Maar men kan het niet minder eens zjjn met de opvatting, dat de besturen van de provincies, die het nauwst bij „Randstad" en „Delta" betrokken zijn, een buitengewoon belangrijke taak hebben, de komende en reeds aan de gang zijnde ontwikkelingen in de juiste banen te leiden. Dat vloeit pri mair voort uit ons gedecentraliseerd staatsbestel, waarin ook de locale overheden een wettelijk omschreven taak hebben, maar het is ook in de praktijk gebleken, dat dit systeem de beste resultaten afwerpt. Vele jaren zijn de provinciale besturen niet veel meer dan administratieve lichamen ;eweest: de vrees voor terugkeer der van voor de Franse revolutie geweest: Situatie r 5 3 y 3 3 3" 6 r y Horizontaal: 1 Optisch ver schijnsel aan de hemel, 2 strijdperk, voorzetsel, gezinslid, 3 verpakking, in gewijde, 4 hoofddeksel, bijwoord, afk. Amsterdams peil, 9 rustoord, familie lid, zangnoot, 6 afk. maandstand, ope ra van Verdi, zangstem, 7 rivier, naar beneden, familielid, 8 bloedvat, te kennen geven, 9 kippenloop, krachtig, afk. naar gelang. Vertikaal: 1 Baby speelgoed, 2 tijdperk, vluchtig, aanlegplaats voor schepen, 3 bloemen, 4 plaatselijk heersende ziekte, afk. godsdienst, 5 akelig, parfum, 8 koerier, verworpe ling, 7 zangspel, stoot, 8 babysitter, slotwoord, 9 opening, vrucht. Oplossing vorige puzzel. Horizontaal: 1 Harp, 4 gene, 8 are, 19 die, 11 na, 12 sok, 14 en, 15 kar wats, 17 bombast, 20 op, 21 aat, 22 do, 23 lei, 25 lus, 26 kras, 27 want. Vertikaal: i Hand, 2 ara, 3 re, 5 e.d., 6 niets, 7 eens, 9 hor, 12 samba, 13 kwast, 16 loper, 17 bolk, 18 aap, 19 post, 22 dun, 24 Ia, 25 la. leidde tot een staatsrechtelijke con structie, die erop gericht was de ont plooiing van de provincie te belem meren. Desondanks heeft met name de ontwikkeling na de tweede wereld oorlog bewezen, dat de provincie een veel belangrijker functie heeft gekre gen en dat haar taak niet alleen veel- omvattender is geworden, maar ook veel meer inhoud heeft ontvangen. Geldt dit in de eerste plaats voor de z.g. randprovincies van ons land, hoe langer hoe meer zal ook de rol die het provinciaal bestuur in Zuid- Holland gaat spelen, in betekenis toe nemen. „Randstad" en „Delta" zullen die rol voor een groot deel bepalen. Men denkt dan onmiddellijk aan het vraagstuk van de ruimtelijke orde ning, dat zonder enige twijfel een na tionaal vraagstuk is, maar dat toch in onze provincie een buitengewoon sterk accent heeft. Misschien zal de toekomst uitwijzen, dat het moeilijk zal zijn reële tegen stellingen tussen „Randstad" en „overig Nederland" tot tevredenheid van beide partijen op te lossen, maar niets mag achterwege worden gelaten om tot een harmonisch resultaat te Komen. De rijksoverheid zal in het provin ciaal bestuur een waardige tegenspeler moeten vinden om in een soepel sa menspel tot de best mogelijke oplos sing te geraken. Het is verblijdend, dat het provinciaal bestuur van Zuid-Hol land de problemen, die „Randstad" en „Delta" meebrengen, niet eng provin ciaal wil bekijken, maar volledig open staat voor contact met genabuurde provincies, i.v. Noord-Beveland en Zeeland. Men weet het: in deze provincies bestaat een zekere vrees (en is zij in elk opzicht ongerechtvaardigd?) voor een verdere overvleugeling door Randstad". Brabants Commissaris, prof. De Quay, heeft al meerdere malen met een groot aantal argumenten de stel ling verdedigd, dat zijn provincie gro te mogelijkheden heeft om zich (in dustrieel) verder te ontwikkelen en daarmee Zuid-Holland te ontlasten van een dreigende overbevolking. Zeeland lanceert een Sloeplan als on derdeel van de ontwikkeling van het Westerscheldebekken en ziet met lede ogen aan, hoe steeds meer jongeren wegtrekken. De motie, die de Zeeuw se Staten aanvaardden, spreekt in dit opzicht voor zichzelf. Dit alles overziende is er reden tot voldoening, dat de drie provincies po gingen zullen ondernemen de vele en veelsoortige plannen op elkaar af te stemmen. De verschillende provinciale diensten zullen samenwerken en ook op beleidsniveau zal gestreefd worden naar coördinatie en samenwerking. In de praktijk zal moeten blijken, of het mogelijk is tot het trekken van één lijn te komen. Waarbij rekening zal moeten worden gehouden met de richtlijnen, die de rijksoverheid zal verstrekken. In dit verband mogen wij wel de hoop uitspreken, dat nu binnenkort de regering haar visie zal geven op het vraagstuk van de ruim telijke ordening. Dat bij het nemen van beslissingen de drie colleges van provinciale staten niet zullen mogen worden gepasseerd en het beleid niet alleen wordt uitge maakt door de colleges van gedepu teerde staten, is vanzelfsprekendheid, die geen toelichting meer behoeft. Hongersnood bedreigt Garoet Volgens het dagblad „Indonesia Raya" worden in het district Garoet, in West-Java, 2.000 dorpsbewoners met hongersnood bedreigd, als gevolg van het tekort aan rijst. Volgens het blad zijn 23 personen in een zieken huis opgenomen, die reeds van de in vloed van de voedselschaarste te lij den hebben. Donderdagavond kift zich bij het oost-Londense voorstadje Dagenham een ernstig treinongeluk voorgedaan doordat een lokomotief in de dichte mist op het achterste gedeelte van een passagiers- trein is gereden. Volgens de Britse spoor wegen heeft het ongeluk 10 mensen het leven gekost terwijl tachtig personen werden gewond. Leden van de reddingsploegen klimmen op een wagon om een gat ln het dak te maken teneinde de passagiers te kunnen bevrijden. (Telefoto) De Sowjet-Unie is bereid de bijeen roeping van een topconferentie uit te stellen, Indien de westelijke mogendhe den van oordeel zijn, dat de door de Sowjets voorgestelde tijd, namelijk bin nen ftvee of drie maanden, te vroeg is Dit heeft de eerste secretaris van de communistische partij in de Sowjet- Unie, Chroesjtsjef, medegedeeld in een vraaggesprek met een speciale corres pondent van het Britse blad „The Times". wapenleveringen. De Sowjet-Unie acht staking van de wapenleveringen aan de landen in het Midden-Oosten, zoals „The Times" on langs ln een hoofdartikel heeft voorge steld, niet voldoende voor het afkoelen van de gemoederen. Een dergelijke maatregel zou naar het oordeel van Chroesjtsjef wel nuttig zijn, indien te gelijkertijd wordt afgesproken, dat men zich niet ln de binnenlandse aangelegen heden van de Arabische landen zal mengen. Over een conferentie van regerings chefs zei Chroesjtsjef nog, dat de Sow jet-Unie tegen een inleidende bijeen komst van de ministers van buitenland se zaken Is. Een topconferentie moet het breken van het ijs als doel hebben en een stoot geven in de richting van een akkoord. Achter deze stoot staat Het optisch instituut van Leningrad experimenteert op het ogenblik met een fototoestel, dat vijftig miljoen beeldjes per seconde kan opnemen. Het toestel werkt met een reeks spie gels, die door een turbine worden be wogen en het beeld weer op een ge perforeerde plaat werpen, waarachter de film ligt. Men kan met dit toestel bijvoorbeeld een ontploffing fotogra feren. Als men de füm met de nor male snelheid van zestien beeldjes per seconde afdraait zijn de stadia van de explosie duidelijk te volgen. Volgens Tass, dat dit bericht gaf gebruikt men in Rusland voor weten schappelijke doeleinden ook reeds ca mera's met snelheden van 2,5 miljoen beeldjes per seconde. Dr. André Crotti, die in de afgelopen vijftig jaar 16.000 operaties heeft verricht aan kropgezwellen, is in Columbus (Ohio) op 84-jarige leeftijd overleden. Door zijn werk is het aantal sterfgevallen als gevolg van kropgezwellen in de we reld aanzienlijk gedaald. de openbare mening, aldus de Russische leider, want de mensen hebben genoeg van de koude oorlog. De Russen wensen een algiemene ont wapening en hoe meer voortgang er op de weg naar ontwapening wordt ge maakt des te gemakkelijker zal het hun vallen dit einddoel te bereiken, aldus Chroesjtsjef. De Sowjet-Unie heeft nu een sterk leger nodig, zo zei de Russische leider, om het hoofd te bieden aan alle geva ren. De bond had de minister van Verkeer en Waterstaat dan ook gevraagd het begin van de bebouwde kom óók nog aan te geven door het vanouds bekende en internationaal gebruikelijke bord „50 km" (wil veld met rode rand en zwart opschrift „50 km"). De minister nam toen echter het standpunt ln, dat de reeds bestaande bepalingen, die het begrip „bebouwde kom" tot grondslag hadden, nooit moeilijkheden hadden op geleverd en wees het voorstel van de ANWB, mede op wettelijke gronden, af. De praktijk heeft echter de ANWB inmiddels overtuigend in het gelijk ge steld en ondanks de zienswijze van de minister heeft een vrij groot aantal ge meenten vorden „50 km" aan het be gin van de bebouwde kommen ge plaatst. In zijn laatste memorie van antwoord heeft de minister thans medegedeeld, „dat het Wegenverkeersregelement zich niet tegen plaatsing van dergelijke bor den verzet en dat zulks, als een met name" voor vreemdelingen duidelijke aanwijzing, ook aanbeveling verdient." De ANWB heeft hierin aanleiding gezien een schrijven te doen uitgaan naar alle gemeenten hl Nederland, waarin de bond erop wjjst, dat er dus nu geen bezwaren meer bestaan tegen het aanbrengen van de maximum-snel- heldsborden. Stichting fonds voor Bijzondere Noden Ruim honderd afgevaardigden uit alle delen van het land waren in Amersfoort bijeen veor de zesde alge mene ledenvergadering van het Ge reformeerd Maatschappelijk Verbond, een organisatie van de gereformeerde kerken, onderhoudende art. 31 K. O. De voorzitter, de heer P. Groen uit Rotterdam, hield een openingsrede, waarin hij de grote technische voor uitgang schetste en de talrijke proble men die daaraan voor werkgevers en werknemers vastzitten noemde. Uit het jaarverslag van de heer Jac. Wij- nands uit Wormer bleek, dat het Ge reformeerd Maatschappelijk Verbond in ledental toenam en thans 2274 le den telt. De arbeid n'eemt ook toe, al wordt men nog niet betrokken in het georganiseerd overleg. Wel, zo werd medegedeeld, is men betrokken ge weest bij de vaststelling van de col lectieve arbeidsovereenkomst voor een fabriek. De begroting voor 1958 werd vastgesteld op een eindbedrag van ruim ƒ31.000, waarin het tekort van ruim 1.800,verwerkt is. De ver gadering besprak voorts de kritiek, die verschillende afdelingen hadden geuit op het blad „Ambt en Plicht", dat het verbond uitgeeft. Men meende dat men met dit kaderblad geen pro paganda kon maken, omdat het te ge leerd was. De vergadering nam voorts het principebesluit een fonds voor bijzon dere noden te stichten, dat ln Amers foort zat worden gevestigd. Bij de bestuursverkiezing werd de heer P. Groen van het verbond van gereformeerde werkgevers herkozen, evenals de heer P. A. C. Schilder uit Assen. Voor het verbond van gerefor meerde werknemers werden herkozen de heren L. J. van der Burgh uit Utrecht en W. Wezeman uit Gronin gen. Tot slot hield de heer Bruins een referaat over kinderbijslagverzeke- zekering. De ANWB meent, dat er de voorkeur aan moet worden gegeven, deze borden aan te brengen aan dezelfde paal, waar aan het plaatsnaambord is bevestigd. Op niet mis te verstane wijze zal de weggebruiker op deze wijze op de maxi mumsnelheid geattendeerd worden. Ten aanzien van het aanduiden van het einde van de bebouwde kom zjjn de problemen nog niet opgelost. Thans geeft slechts de achterzijde van het plaatsnaambord dit uiteraard op zeer onvoldoende wijze aan. De anwb adviseert de gemeentebe sturen hiervoor het in de Conventie van Genève vastgelegde doch niet in on ze verkeerswetgeving overgenomen bord te gebruiken. Dit ls een rond wit bord met van links onder naar rechts boven lopende zwarte balk. De ANWB verwacht overigens, dat onze verkeerswetgeving binnen afzien bare tjjd met dit Internationaal reedè aanvaarde bord zal worden aangevuld Herstel van Amerikaanse economie? President Eisenhower heeft .tegen over leden van het comité van repu blikeinen verklaard, dat het binnen landse economische leven zich in da loop van dit jaar zal herstellen, daar het zeer sterk is gebleven en het Amerikaanse volk fundamenteel zijn vertrouwen zal bewaren. „Het econo mische leven schept, na de snelle ex pansie van de laatste jaren, adem voor een nieuwe vooruitgang", merkt® hij op. Bij K.B. is met ingang van 1 febr. benoemd tot adjudant in gewone dienst van H. M. de Koningin majoor der artillerie J. Ie Leux. Majoor Le Heux volgt als bodanig de kolonel- titulair jhr. D. J. A. A. Lawick van Pabst op. Ingezonden mededeling (adv.) Reikhalzend ziet U uit naar het kopje koffie met BUISMAN voor die extra fijne smaak en geur. Buisman spaart boven dien op dure koffie. Ook bij NESCAFÉ en andere soorten oplosbare koffie doet een beetje Buisman wonderen. Mozart (17561791) en Beet hoven (17701827) worden nog steeds tot de allergrootsten onder de componisten gerekend. Hun na men prijken op zeer vele concert programma's en maandelijks ver schijnen er talrijke gramofoonpla- ten van hun werken. Was Beetho ven vroeger voor velen de koning in het rijk der muziek, thans steekt Mozart hem stellig naar de kroon, wat in belangrijke mate toe te schrijven is aan de nog grotere be kendheid, die hij in en na het Mo- zart-jaar 1956 verkregen heeft. Hiertoe heeft ook Philips bijgedragen met de „Mozart Jubileum Editie 1956", een serie gramofoonplaten die niet de bedoeling heeft, een complete uitgave van Mozarts werken te bieden, maar zoveel mogelijk facetten van zijn werk te belichten. Deze serie staat onder su pervisie van de grote Mozartspecialist prof-, dr. Bernhard Baumgartuer, die ten onzent ook bekend is door zijn uit nemende Mozartbiografie in twee delen (verschenen in de Prismareeks). de linzek en de praagse symphonie van mozart. In bovengenoemde serie spelen de „Wiener Symphoniker" o.l.v. Willem van Otterloo op Philips A 00307 L Mo zarts symphonie ln C majeur, K.V. 425 (de z.g. Linzer symphonie) en die in D majeur, K.V. 504 (de z.g. Praagse symphonie). De eerstgenoemde schreef Mozart in 1783 voor een concert te Linz, de laatstgenoemde in 1786 voor een concert te Praag, waar hij in hét voor jaar van 1787 zijn opera „Don Giovan ni" voltooide en uitvoerde. Er ligt dus slechts een periode van drie jaar tussen deze twee werken. Beide geven ze blijk van het muzikaal genie van de compo nist, maar er is een groot innerlijk ver schil. Uit het eerste werk spreekt nog die echt Mozartlaanse speelse musiceer- vreugde, „Spielfreude", het tweede toont ons de door het leven en het leed gerijpte kunstenaar; door dat rijpings proces krijgt zijn werk een grotere be wogenheid en een diepere menselijkheid. De vertolking, die Willem van Otter loo van belde werken geeft, munt uit door een vermijding van alle uiterlijke effecten en een fijne afwerking van alle détails; geen „trekje" wordt verwaar loosd en zo komt de partituur voor 100 pet. tot zijn recht. De „Wiener Sympho niker" hebben een jarenlange Mozart- traditie achter de rug en Van Otteloo vond dan ook een „willig instrument" in dit orkest, dat prachtig speelt en ons geheel in de Mozartsfeer brengt. Ook de technische verzorging van deze plaat is zeer goed. vijfde pianoconcert van beethoven. Dit pianoconcert in Es majeur be hoort tot de meest bekende van het piano-repertoire. Beethoven schreef het ln 1809, toen hij reeds lang doof was (de eerste symptomen van zijn doofheid traden omstreeks 1800 op), maar het werk toont duidelijk, dat hij de innerlijke kracht gevonden had om ondanks de voor hem zo funeste kwaal de eenmaal begonnen weg als componist verder af te leggen. Typerend voor dit stuk is de toon soort: Es majeuf, de toonsoort, die Beethoven met voorliefde toepast^ wanneer hij iets heroïeks wilde ultbeel» den; zo staat brjv. ook de derde sym phonie, de „Eroïca", in Es majeur. Het vijfde pianoconcert begint al dadelijk met een overmoedige fantasie van de piano en het laatste deel, het rondo, is zeer uitgelaten en vol brillante figuren. De „Wiener Philharmoniker" o.l.v. Hans Knappertsbusch, met als solist de Engelsman Clifford Ourzon, geven er een prachtige, echt Beethoveniaanse vertolking van op Decca LXT 5391. Af gezien van een enkel zwak plekje speelt en begeleidt het orkest op een uitne mende wijze; hoe prachtig zangerig, om maar eens één détail te noemen, klinkt het begin van het adagio; let ook eens op het samenspel in het verrukkelijke, dartele rondo! De pianist doet zich op deze plaat kennen als een virtuoos, die echter niet alleen over een feilloze tech niek, maar ook over een grote innerlijk heid beschikt. De binnenhoes vermeldt: this long playing record is a high pre cision product"; dit is geen woord te veel gezegd! kathleen ferrier zingt engelse volkslideren. Als „coda" (staartstuk) ditmaal een 45-toerenplaat van Kthleen Ferrier. Ze zingt op Decca 71135 een viertal Engel se volksliederen, drie met pianobegelei ding van Phyllis Spurr, het vierde ge heel zonder begeleiding. Men kan bezwaren hebben tegen een uitvoering van „volksliederen" door een gecchoold koor of een geschoold zanger met pianobegeleiding, de wijze waarop Kathleen Ferrier deze liederen zingt, ontzenuwt echter alle bezwaren. Ont roerend mooi en toch heel eenvoudig zingt ze deze liederen en we beseffen bij het horen van deze plaat weer eens duidelijk, weik een uitzonderlijk begaafd zangeres zij geweest is!

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1958 | | pagina 3