Oorlog op het oude fort
Rammekens
Meisjesjurkje
BUISMAN
Christelijke „levensscholen"
vangen fabriekskinderen op
Men heeft de mond vol
Eindhoven - voorbeeld voor overig Nederland
J ongerenconf erende
,Door de Eeuwen Trouw'
raó
DOOR DE WERELD
Maandag 6 januari 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 4
Ingezonden Meded. (adv.)
van koffie die pas lékker
smaakt met BUISMAN. Extra
fijne smaak en geur en boven
dien besparing op dure koffie.
ér Ook bij NESCAFÉ en andere
soorten oplosbare koffie doet
een beetje Buisman wonderen.
Pi
(Van een onzer verslaggeefsters)
Jan is vijftien jaar. Elke morgen verdwijnt hij in de grote fabriek,
waar hij uren achter elkaar hetzelfde, geestdodende werk moet doen.
Hij is de jongste van de afdeling en de gesprekken, die daar gevoerd
worden, zijn lang niet altijd geschikt voor zijn nog amper droge
jongensoren. 's Avonds slentert hij met zijn vriendjes over straat,
houdt gesprekken over voetbal en gaat naar de bioscoop, die meestal
films vertoont over stoere revolverhelden en half blote juffrouwen,
's Zondagsmorgens ligt Jan lang in bed. 's Middags gaat hij voetballen
en 's avonds gaat hij uit louter verveling maar weer naar de bioscoop.
Zo is het leven van Jan en zo is het
leven van talloze andere jongens, die, na
dat ze van de lagere school afkomen, In
de grote massa van de fabrieken verdwij
nen.
Maar Jan woont in Eindhoven en op
een dag krijgt hij een grappig vouwblad
in handen, een foldertje van de enige
Protestants-Christelijke levensschool voor
jongens in Nederland: „Het Anker". Er
staan foto's in van jongens, die lezen,
van jongens, die knutselen en van jon
gens, die zo maar een beetje met elkaar
praten. „Ga eens naar je baas en vraag
of je hier ook één dag in de week naar
toe magen anders kom je maar eens
bij ons praten. We willen jou graag hel
pen!!" leest Jan. Mmm, dat ziet er niet
gek uit, het lijkt integendeel bijzonder
aantrekkelijk, om de fabriek eens een
dag te ruilen voor een moderne, lichte
school
Jan wordt één van de leerlingen, als
de nieuwe cursus begint. En al gauw is
de dinsdag in „Het Anker" voor hem de
plezierigste dag van de week. Niet alleen
om de mooie boeken, die er op de plan
ken staan, niet om de sportuurtjes en
niet om de leuke dingen, die hij er leert
maken, maar ook om de gesprekken met
de andere jongens en met de leider. Tot
zijn grote verbazing merkt Jan, dat poli
tiek, geloof en krantenberichten dingen
zijn, waar je net zo lang over kunt pra
ten, als over een interlandvoetbalwed-
strijd en eerlijk gezegd ontdekt hij ook
ttu pas, dat dit niet alleen onderwerpen
zijn voor ernstige en gewichtige volwas
genen.
Vragen heeft Jan genoeg. Hij denkt
veel na en hij is het lang niet altijd over
al mee eens. Maar de leider, meneer
Kosten, is altijd bereid om hem antwoord
te geven, om dieper op het een of ander
probleem in te gaan en om met hem te
praten.
Via Het Anker hoort Jan van „De Hei
kant", een vakantieoord van de Protes
tants-Christelijke Stichting Vorming Be-
drijfsjeugd, dat midden in de bossen ligt,
even buiten Eindhoven, Jan brengt er
weekenden en vakanties door, hij be
klimt het kraaiennest, helpt met het eten
koken, slingert enthousiast aan de enige
pomp, die De Heikant rijk is, geniet van
de speurtochten, het kampvuur en van
de gezellige avonden in de grote barak.
Zijn leven krijgt steeds meer afwisse
ling, want hfl is ook een trouw bezoeker
geworden van alle voorstellingen, films
en concerten uit de culturele cyclus, die
onder auspiciën staat van de Commissie
Vrije-Tijdsbesteding van de Stichting. Hij
is kranten gaan lezen. Hij loopt op een
zondag eens aarzelend een kerk binnen.
De gewone doordeweekse en zondagse
bioscoopbezoekjes schieten er steeds va
ker bij in en het werk op de fabriek lijkt
lang niet meer zo saai als eerst, nu hij
weet, hoe het bedrijf precies in elkaar
zit, en hoe de sociale en maatschappelijke
achtergronden zijn.
Groei
Driekwart van de Eindhovense bevol
king is rooms-kathollek en de helft van
alle inwoners is beneden de één-en-
twintig jaar. Toen de heer J. Kosten zich
in deze stad van grote fabrieken als se
cretaris van de Christelijke Bedrijfsgroe
pen Centrale vooral met de jongeren ging
bemoeien, hoefde hij dan ook niet naar
werk te zoeken. Hij organiseerde met
succes een zomerkamp voor fabrieksjon-
gens. Om het contact, dat daar was ge
legd, in stand te houden, opende hij in
het najaar van 1950 een Instuif. De „In-
stuivers" brachten zelf een deel van de
zaalhuur bij elkaar door de verkoop van
oud papier.
De rooms-katholieken hadden toen al
verschillende „levensscholen" in de licht
stad. De heer Kosten kreeg waardevolle
raadgevingen van hun jeugdleiders, die
met dit werk al heel wat ervaring had
den. Na een gesprek met de directeur van
sociale zaken bij Philips, de heer J. G.
Bavinck, werd er een Prot. Christelijke
Stichting Vorming Bedrjjfsjeugd in het
leven geroepen, de eerste in Nederland
die het Prot. Christelijke vormingswerk
onder jongens op zich nam. In het be-
De jongens van „Het Anker" hebben
zelf een poppenkast gemaakt om er
de Suezcrisis mee uit te beelden. Of
deze knaap Nasser aan het verven is,
weten we niet
stuur van de stichting zijn alle Christe
lijke jeugdorganisaties, de werknemers-
en werkgeversorganisaties en het onder
wijs vertegenwoordigd.
„Het Anker", de levensschool van de
stichting, is hypermodern. Jongens van
14 tot 17 jaar komen er één dag in de
week, terwijl het bedrijf hun loon nor
maal doorbetaalt. Zij leren er sport,
handvaardigheid en algemene vorming op
sociaal, geestelijk-zedelijk en cultureel
gebied en zij houden zich druk bezig met
„de dingen van de dag".
„Wij maken onze jongens weerbaar",
zegt de heer Kosten, „bij ons wordt hun
persoonlijkheid gevormd, bij ons leren ze
zelf nadenken en niet maar te doen, wat
iedereen doet en te denken, wat iedereen
denkt en wij proberen, hen aan te passen
aan de bedrijfssfeer, waarin zij elke dag
moeten werken, door iets meer te vertel
len over de achtergronden van dat be
drijf".
„Het Anker" is niet alleen een protes
tants eiland in een overwegend rooms-
katholieke stad, maar de school heeft ook
een belangrijke evangeliserende taak:
ongeveer een derde van de leerlingen is
buitenkerkelijk, terwijl er bij de anderen
veel zijn, die nog wel gedoopt, maar die
verder „nergens meer aan doen".
Ook voor meisjes
Voor meisjes zijn er al twee Christelij
ke levensscholen, n.l. te Utrecht en Hui
zen (N.H.), terwijl er nog een in voorbe
reiding is in Delft. De school In Utrecht
gaat ook uit van een stichting, maar de
opzet is toch weer anders dan die va n de
levensschool voor jongens in Eindhoven.
Naast meisjes uit fabrieken, komen hier
n.l. ook één dag in de week meisjes, die
bij de Spoorwegen op kantoor werken,
kapsters, meisjes uit de huishouding en
winkelmeisjes van vijftien tot een-en
twintig jaar.
Natuurlijk is het programma ook spe
ciaal op vrouwen afgestemd: koken, naai
en, kinderverzorging, medische voorlich
ting, maatschappijleer en algemene vor
ming, het zijn allemaal vakken, die voor
al voor de fabrieksmeisjes erg belangrijk
zijn. De meeste van hen tronwen name
lijk zo snel mogelijk en het gebeurt vaak,
dat ze dan nog nooit een naald in hun
vingers hebben gehad en dat ze nog nooit
een aardappel hebben geschild, Iaat staan,
dat ze koken kunnen!
De meisjes worden hier echter niet al
leen voorbereid op hun toekomstige taak
als huismoeder, zij krijgen ook een gro
tere algemene ontwikkeling. Op het les
rooster staat o.a. als vak „sociale en cul
turele stromingen". Maar het leukst vin
den de meisjes zelf de „vrije uren", de
uren, waarin een lezing wordt gehonden
over een onderwerp, dat zij zelf mogen
kiezen. Lang niet alle meisjes komen uit
Christelijke gezinnen. De Bijbelverhalen
worden dan ook op een eenvoudige ma
nier verteld.
De lessen worden gegeven door lerares
sen van de gewone nijverheidsschool.
Heel belangrijk Is echter de taak van de
leidsters, die de contacten moeten leggen
tussen de fabrieken en de school, die een
soort vraagbaak voor de meisjes zijn, die
de ouders opzoeken en die het club- en
vakantiewerk organiseren.
Want ook in Utrecht wordt alles ge
daan, om de bedrijfsjeugd een meer zin
volle vrije-tijdsbesteding te geven: de
vormingsschool heeft een gezellig club
huis, waar zowel leerlingen als niet-leer-
lingen zo maar mogen binnenvallen, waar
rock 'n roll-platen worden afgewisseld
met klassieke meesterwerken, waar
wordt gehandwerkt, gepraat en gelezen.
Vaak ook gaan de meisjes samen een
weekend uit naar een conferentieoord in
de buurt.
Leuke taken
Op school leren de meisjes ook allerlei
dingen, die ze in, het dagelijks leven
moeten weten. De leidster deelt dan „ta
ken" uit, b.v.: vul een postwissel in
schrijf een brief vertel wat deze
vreemde woorden betekenen leg uit,
waar die en die verkeersborden voor die
nen wat moet je allemaal doen, als je
een goede gastvrouw wilt zijn vertel
lets over sociale verzekeringen, enz. De
meisjes mogen er dan over schrijven en
zij maken vaak hele plakboeken, die zij
illustreren met plaatjes en foto's uit
kranten en foldertjes. Leuk en tegelijker
tijd bijzonder nuttig werk!
De echte schoolse sfeer, die deze „wer
kende vrouwen" naar alle waarschijn
lijkheid allerminst meer zou bevallen, is
gelukkig ver te zoeken. Een gezellig bab
beltje is beslist niet verboden. Banken
en lessenaars zijn vervangen door gewo-
De protestanten in Eindhoven
en omgeving hebben het moei
lijk. Ze zijn klein in aantal en
hun steun wordt gevraagd voor
vele zaken. Maar de Prot.-Chris-
télijke Stichting Vorming Be
drijfsjeugd heeft juist veel geld
nodig, om haar moeilijke, doch
dankbare taak te kunnen vervul
len. Het recreatiekamp van de
stichting „De Heikan?', heeft
maar één pomp. Er moet nodig
een water- en een elektriciteits
leiding komen. Er zijn maar 24
bedden en dit aantal zou voor
lopig ten minste verdubbeld
moeten worden, om alle werken
de jóngeren, die dat graag wil
len, een weekend of een vakan
tie in het kamp te kunnen laten
doorbrengen. De stichting zelf
heeft een basistekort van f 25.000,
terwijl er voor de uitvoering van
allerlei nieuwe plannen (w.o. de
instelling van een eigen cultureel
centrum en een jeugdbioscoop)
nog eens een bedrag van f50.000
nodig is. De protestanten in Bra
bant kunnen dit geld, hoe graag
zij dat zouden willen, natuurlijk
nooit alleen bij elkaar brengen.
Daarom heeft de Stichting beslo
ten, de hulp te vragen van heel
Christelijk Nederland. Nu eens
niet door middel van een loterij,
een kijk-u-rijk-puzzle of een an
dere gokactie, met radio's, auto's
en televisietoestellen voor de
winnaars, doch alleen maar door
aan alle protestantse Nederlan
ders te vragen, een gulden of
meer te storten op girorekening
397321 van de Prot. Christelijke
Stichting Vorming Bedrijfsjeugd,
Hazeloop 20 te Eindhoven. Het
bestuur is er namelijk van over
tuigd, dat men ook wel goede re
sultaten kan bereiken zonder lo
terijen en zonder gokacties. Het
vertrouwt, dat men voor een
goed doel, als dit, ook wel geld
wil offeren, zonder de kans, daar
voor een auto terug te krijgen.
En daarom durft het ook zulke
grote toekomstplannen te ma
ken. Wij hopen, dat dit optimis
me en dit vertrouwen niet zullen
worden beschaamdl
De stichting „Door de eeuwen
trouw" heeft vrijdag in Utrecht een
jongerejiconferentie gehouden. Circa
driehonderd jongeren uit het gehele
land waren aanwezig om zich te ver
diepen in de vrijheidsstrijd van de
Zuid-Molukkers, zoals de directeur
van het centraal bureau, de heer A.
Th. C. Schiebergen, als doel van de
conferentie aangaf.
Het Tweede Kamerlid voor de K.V.
P., mr. K. T. M. van Rijckevorsel, gaf
een uiteenzetting waarom het naar
zijn mening plicht is de bevolking van
de Zuid-Molukken te steunen in haar
vrijheidsstrijd. Hij betoogde dat het
Nederlandse volk steeds innige gene
genheid heeft ondervonden van de
Ambonezen, die de andere volken in
het voormalig Nederlands Indië steeds
zijn voorgegaan in het verlenen van
steun aan ons land bij de behartiging
van de belangen der bevolking.
Achtereenvolgens spraken op de
conferentie nog de Zuid-Molukker ds.
W. H. Tutuarima en prof. dr. J. A. v.
Hamel, de voorzitter van de Neder
landse vereniging voor internationaal
recht.
De conferentie werd eveneens toe
gesproken door een vijftal jongeren
van de stichting.
Nieuwe
Russische ambassadeur
in Washington
Goedingelichte Amerikaanse func
tionarissen hebben in Washington ver
klaard, dat de Verenigde Staten hun
goedkeuring zullen hechten aan de be
noeming van de vroegere Sowjet-am-
bassadeur in India, Mensjikof, tot am
bassadeur in Washington. Mensjikof
zou Zaroebin opvolgen, die al sedert
1952 ambassadeur in de Amerikaanse
hoofdstad is.
Vier mannen, die bij een nederzet
ting 300 kilometer van de Australische
stad Perth meewerkten aan het blus
sen van een bosbrand, zijn vrijdag
door de vlammen omsingeld en levend
verbrand,
Koken is een van de vakken, waar de
fabrieksmeisjes het meest van houden.
Aan het eind van de les verorberen
ze samen hun eigen kunstprodukten.
ne stoelen en tafeltjes, met fleurige
kleedjes erop. Aan het eind van de cur
sus, die twee jaar duurt, hoeven de meis
jes ook geen examen te doen. Ze krijgen
allemaal het getuigschrift van het Natio
nale Centrum Vorming Bedrijfsjeugd.
Het allerbelangrijkste doel van de
school is, zoals de naam het al aangeeft,
de persoonlijkheidsvorming. Je kunt dit
moeilijk in één speciaal vak onderbren
gen, of overlaten aan één bepaalde lera
res of leidster. De persoonlijkheidsvor
ming wordt beïnvloed door de omgeving,
door de leiding en door de manier waar
op alle andere vakken worden behandeld.
Het is zo jammer dat er in ons land nog
maar vier levensscholen op positief-
Christelijke grondslag bestaan, omdat
hier juist een kans ligt, om de zo moei
lijk met het gewone jeugdwerk te berei
ken bedrijfsjeugd op te voeden en bij de
groei naar de volwassenheid te helpen in
een Christelijke sfeer en vanuit een
Christelijke geest. Helaas komt protes
tants Nederland op dit gebied bescha
mend ver achteraan bij de rooms-katho-
lieken, die een eigen centrum hebben
voor dit vormingswerk en die ook al veel
meer levensscholen hebben opgericht. Zo
langzamerhand komen gelukkig meer
en meer organisaties (o.a. het C.N.V.) en
particulieren tot de overtuiging, dat hier
nog een heel groot en heel belangrijk ter
rein braak ligt.
TOEN HET FORT RAMMEKENS pas gebouwd was, werd het on*
neembaar geacht.
Ik Zeeburg werd, gesticht door 's vijfden Kareis zuster
En was in 't orelog van Spanje groot van kracht,
zong De la Rue erover. Wel groot van kracht, maar toch niet onneem
baar, zoals we in dit artikel zullen zien. In ons vorig stukje zijn we
de geschiedenis wat vooruitgelopen, we gaan nu weer terug naar de
eerste jaren van het fort.
Ingezonden mededeling (adv.)
Angst voor iedere hap eten
met dat zuurbranden
in 't verschiet.
Rennies blussen 't tuur
in 'n ommezien.
Menigeen kan geen eten meer zien,
alleen om de angst in 't vooruitzicht
van die zuurbrand op de maag. Ren
nies nemen - zo nodig bij voorbaat. De
hevigste zuurbrand stilt al, op 't mo
ment dat- 'n Rennies begint te smelten
op de tong. Druppel voor druppel -
met Uw eigen speeksel - komen de
zuurbrand dovende ingrediënten in de
maag en brengen 't maarzuurgehalte
weer in balans. Wg pijn....
Veroverd
door de Geuzen
Vlissingen, Veere en heel Walcheren
hadden zich in 1572 voor de Prins ver
klaard. Alleen Middelburg was nog
Spaansgezind.
Om dat te veroveren, sloegen de Geu
zen het beleg voor de stad. Deze stor
menderhand veroveren ging niet. Daar
om paste men het systeem van uithon
geren toe. Niet zo gemakkelijk, omdat
Middelburg door zijn haven nog steeds
aanvoer kreeg. Als de Geuzen Ramme
kens maar hadden, zouden ze de haven
kunnen afsluiten.
Enkele pogihgen, om het fort te ver
overen waren al mislukt. Eind juli 1573
zou men het nog eens proberen, nu door
list.
De Geuzen trokken naar Arnemuiden
(toen In Spaanse handen), schijnbaar
met de bedoeling het te veroveren. Het
was echter een afleidingsmanoeuvre.
De krijgslist slaagde uitstekend.
De Spaanse bevelhebber van Ram
mekens kreeg bevel, met zoveel moge
lijk manschappen het fort te verlaten
en naar Arnemuiden te gaan, om het
te helpen verdedigen. Er bleven slechts
70 man in het kasteel achter. Gevaar
was er niet, dachten ze. Daarom werd
bovendien een deel van hen in het veld
gezonden om koren te snijden.
Nu was voor de Geuzen het Juiste
ogenblik gekomen om door te zetten.
De meeste Spanjaarden ln het veld
werden gedood. Slechts enkelen konden
het fort bereiken. Dat werd nu van alle
kanten ingesloten en zowel van de
land- als van de zeezijde beschoten.
Het schieten op de dikke muren
haalde niet veel uit. Bovendien hadden
de belegeraars niet genoeg ammunitie
om een beleg langdurig te kunnen vol
houden. Daarom ging men een gang
onder de muur graven, met een mijn
erin om die juist onder de ihuur te la
ten ontploffen. Kwam er een bres in de
muur, dan konden de Geuzen daardoor
misschien in het kasteel komen.
Tot een ontploffing is het niet geko
men. De Spanjaarden verloren de moed.
Ze zagen wel, dat het een verloren zaak
was. Ook was er geen voldoende zorg
voor de gewonden (de bevelhebber was
aan de arm gewond, doordat de wond
heler was meegetrokken naar Arnemui
den. Vóór zich op het water zagen ze
de geuzenschepen in actie, aan de land
zijde maakte de vijand toebereidselen
voor een aanval. Uit Middelburg was
geen hulp te verwachten en daarom
vroegen ze om onderhandelingen. Met
als resultaat de overgave op 4 augustus
1573. Niet door gebrek aan voedsel of
ammunitie. Er was nog genoeg kruit
en aan kogels hadden ze op het kasteel
evenmin gebrek. Ook was er nog wel
voor drie maanden voedsel, zoals koren,
vlees, wijn. Maar door gebrek aan moed
en vertrouwen in de toekomst. Met
goed en wapens mochten ze de vesting
uittrekken naar Middelburg, dat zich
een half jaar later ook overgaf.
Engelsen in Rammekens
In 1585 heeft Engeland ons een beet
je geholpen met de zending van Lei
eester. Als pand eiste het toen Vlissin
gen, Den Briel en het fort Rammekens.
LEEFTIJD ca. 4/5-6 en 8 jaar.
LENGTE 4/5 jaar 50 cm.
Materiaal: 300 gram Scheepjes Kompas
kl. 1236; 50 gram Kompas kl. 1248. Naal
den no. 2 en no. 2%. Haaknaald no. 2
en 4 knoopjes.
30 steken zijn 10 cm breed, 44 naalden
zijn 10 cm hoog, gebreid op naalden no.
2% in tricotsteek.
Rug. Op naalden no. 2% met grijs op
zetten 180-190-200 steken en tricotsteek
Cd.i. heen recht, terug averecht) breien.
Is er 6-8-10 cm gebreid, aan weertzijden
1 st. minderen. Deze mindering elke 8sté
naald herhalen tot er 160-166-172 st. over
zijn. Hierop breien tot de totale lengte
28-34-40 cm is. Vervolgens 4n 1 naald
minderen tot 105-113-125 st. ij met naal
den no. 2 vastbreien in tricotsteek, na
2-244-3 cm weer overgaan op naalden
no. 244. Doorbreien tot de totale hoogte
36-43-50 cm is, dan voor de armsgaten
aan elke kant 1 x 5, 6 x elke 2de naald
1 st. - (1 x 6, 6 x 1) - (1 x 8, 7x 1) st.
tot de totale hoogte 43-52-60 cm Is, dan de
middelste 27-29-31 st afkanten en aan de
halskant nog 1x3, 2x2, 8x1 st., bij
42-50-58 cm hoogte aan de zijkant 1 st.
meerderen en dit na elke 2 cm herhalen
tot er 3 x 1 st. gemeerderd is. Bij 47-55-63
cm hoogte aan het begin van elke naald
voor de schouder 4 st. afkanten, dit 4
maal, voor de andere leeftijden 4 x 4 en
1 x 2, 5 x 4. Andere helft ta spiegelbeeld
breien.
Voorpand. Tot 24-29-34 cm hoogte het
rokje op dezelfde wijze breien als van
de rug. Hierna aan elke kant 10-12-14 st.
op een draad rijgen, 2 naalden breien, en
aan elke kant 20-22-24 st. afkanten,
daarna achtereenvolgens aan elke kant
nog 1 x 4, 1 x 2, 6 x 1 (1 x 4, 1 x 2,
8 x 1) - (1 x 4, 1 x 2, 10 x 1) st. afkanten.
Is de hoogte 28-34-40 cm, 2 st. afkanten
en de overige steken op een stekenhouder
zetten. Nu geheel afzonderlijk voor de
binnenzakjes 2 lapjes breien, elk 40-42-44
steken en 8-10-10 cm hoog. By het 1ste
lapje aan het begin van de rechte naald
3 st. afkanten, de overige steken naast
de 10 eerste rechte steken van de steken
houder op de naald nemen. Over deze 47-
51-55 steken doorbreien tot de zynaad
28-34-40 cm hoog is (aantal toeren natel
len op rugrokje). De minderingen in elke
8ste naald gaan door. Van het zakje 3 st.
afkanten aan het begin van de aver, nld
en de overige steken naast de steken van
het middenstukje weer op de naald ne
men. Hetzelfde in tegenovergestelde
vorm doen met het andere zakje. Daarna
alle steken o p de naald nemen en in 1
naald minderen tot 105-113-125 st. Het
bovenstuk je hetzelfde breien als van de
rug. De halsuitronding begint echter
reeds by 4144-50-57 cm hoogte. De mid
delste 23-25-27 st. afkanten en aan de
halszijde nog 1 x 3, 3 x 2, 8 x 1 st.
Mouwtje. Met naalden no. 2 en rode
wol opzetten 50-54-58 steken en 444 cm
in 2 st. recht, 2 st. averecht breien, met
in de laatste naald meerderen tot 62-68-
74 steken. Overgaan op naalden no. 244
en met grys in tricotsteek verder breien.
Aan het begin en einde van de 1ste naald
2 st. bijopzetten, totaal 66-72-78 st. Na
elke 4 cm aan weerszijden 1 st. meerde
ren tot er 72-80-88 st. zyn. Hierop breien
tot de totale hoogte 31-34-37 cm is, dan
aan het begin van elke naald 2 st. afkan
ten tot er 32 st. over zyn, deze ineens af
kanten.
Pasje en zakrandjes. Voor het pasje
met rode wol en naalden no. 2 opzetten
186-198-210 st. Deze steken als volgt ver
delen: 48 st. voorstukje, 2 st. schouder,
86 st. rugstukje, 2 st. schouder, 48 st voor
stukje. Andere leeftijden: 52 plus 2 plus
90 plus 2 plus 52 - 56 plus 2 plus 94 plus
2 plus 56.
In de 5de en daarna elke 4de volgende
naald aan weerszijden van de 2 schou
dersteken 1 st. minderen, dit 8 x boven
elkaar, er zyn dan 33 naalden gebreid
en totaal 32 st. geminderd, over 154-166-
178 st. Is de totale hoogte 6-7-8 cm, dan
als volgt breien: X 2 st. recht, 2 st. ave
recht samen, van X af herhalen, aan het
einde 2 st. recht. Doorbreien tot de totale
hoogte 9-1044-11 cm is, dan alle steken
afkanten, de averechte steken ook ave
recht breien.
Langs de sluitingszijde (rechts) breit
men 3 knoopsgaten. Het 1ste na 2 cm van
onder af, elk volgend 3 cm hoger. Voor
1 knoopsgat 2 st. recht, 2 st. aver., 2 st.
afkanten, de afgekante steken in de vol
gende naald weer byopzetten.
Voor elk zakrandje opzetten 58-62-63
st. en 244 cm in 2 st. recht, 2 st. aver,
breien, daarna op de bekende wyze af
kanten.
Voor het ceintuurtje met naalden no.
244 met grijs opzetten 13 st. en 1 st. recht,
1 st. averecht breien. Is de lengte 58-62-
63 cm (iets gerekt gemeten) dan in het
midden van elke 2de naald 2 st. minde
ren tot er 7 st. over zijn, deze vast af
kanten. Aan dit uiteinde een lusje haken.
Afwerken. Alle delen onder een voch
tige doek persen, behalve de manchetten,
zakrandjes en pasje.
Naden met een stiksteek dichtnaaien,
de zakjes zo onzichtbaar mogehjk tegen-
zomen. De onderzode van het rokje om-
haken met 3 toeren vasten, bij de 2de en
3de toer insteken in de achterste helft
van de lus van de vorige steek. Naden
aan de binnenzyde even bypersen.
Knoopjes aanzetten. In de zijnaad in de
taille een lusje maken voor het ophou
den van de ceintuur.
Een bewijs, dat het een belangrijk punt
was. De eerste Engelse bevelhebber, te
vens goeverneur van Vlissingen, waa
Philips Sydney.
Voor deze Engelse bezettingstroepen
werd het volgend jaar in Vlissingen een
kerk gebouwd. Michiel de Ruyter heeft
ze in zijn kwajongenstijd ook wel door
de straten van Vlissingen zien lopen.
Het was in deze bezettingstijd, dat
Prins Maurits van Rammexens naar da
Vlaamse kust vertrok. Bijna 2000 sche
pen (vissersboten en platte roeischui
ten) lagen hier op de rede, die een le
ger van 12.000 man voetvolk en 3000
ruiters met toebehoren naar de over
kant moesten brengen. Up last van da
Staten-Generaal moest hy immers
Duinkerken gaan veroveren. Zover is hy
niet gekomen: na de overwinning by
Nieuwpoort is hij teruggekeerd (1600).
In 1616 werd met de Engelse koning
Jacobus I een overeenkomst gesloten,
om de twee pandsteden en Rammekens
af te lossen. Toen verlieten de Engel
sen voor goed het oude kasteel.
Hun nazaten zijn nog eens teruggeko
men. Dat was in 1809 in de Franse tyd.
Ze landden bij Vrouwenpolder, verover
den Middelburg en rukten op naar Vlis
singen. Bij Rammekens verwachtten ze
grote tegenstand van de Franse bezet
ting. Daarom stuurden ze er een ster
ke troepenafdeling onder luitenant-ge
neraal Fraser op af. Maar het viel erg
mee: Rammekens was met 100 Franse
soldaten maar zwak bezet.
Toen de Engelsen een battery in stel
ling brachten, om tot de aanval over
te gaan, zagen de Fransen dat het nut
teloos was zich te verdedigen. Ze gaven
zich over, juist op dezelfde datum (4
augustus) als de eerste overgave van
de Spanjaarden aan de Geuzen in 1573.
Van hieruit en van de dijk werd Vlis
singen beschoten, evenals van de vloot
op de Schelde. Een ontzettend bombar
dement, waarbij Vlissingen o.a. zyn
mooi stadhuis verloor.
Ik zal u niet vermoeien met de Jaar
tallen waarop het fort Rammekens al
lerlei andera diensten heeft bewezen.
Het 'is staatsgevangenis, hospitaal ten
behoeve van zieke manschappen van de
op de rede liggende schepen, quaran-
tainy en kruitmagazyn geweest.
Station
In 1867 werd het als vesting opge
heven.
Het Sloe was geen doorvaart meer;
voor de Zeeuwse spoorweg was het af
gedamd. Ook lag het niet meer aan het
eind van de haven van Middelburg. De
ze plaats had immers een nieuw haven
kanaal naar Veere gekregen. Het fort
had zijn bestemming verloren.
De Duitsers hebben er in 1940 een
zoeklicht op geplaatst en bunkers in de
buurt laten bouwen. Toen op 7 oktober
1944 vlak by het fort de dyk werd ka
pot gebombardeerd, moesten ze weg
vluchten.
Het oude fort is er nog. Wel lees ik
in een oude „Gids door Walcheren"
(1922) over „het thans gesloopte fort
„Rammekens", maar die voorstelling 18
er glad naast.
Wie Nederland's historie
duideiyker wil verstaan,
moet eens op een mooie middag
naar die oude vesting gaan.
L. v. W,
De staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, mr. R. G.
A. Höppener heeft gisteren mr. R.
Hotke geïnstalleerd als hoofddirecteur
van de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg.
Een aantal televisiekijkers te Lon
den heeft van de Britse commerciële
televisie een knop aan hun toestel ge
kregen, waarop zij kunnen drukken,
indien zij het programma niet goed
vinden. Als iemand op deze knop
drukt, hoort men in de studio een ge
luidssignaal.
In de bergen van Aumale (Alge-
rië) zijn vijf Mohammedanen verdron
ken toen hun woning werd wegge
spoeld door een bergstroom, die was
ontstaan door de hevige regenbuien in
dit gebied. Er zijn nu in totaal 21 men
sen om het leven gekomen bij de over
stromingen in Algerië.
Het gerechtshof te Cairo heeft
prinses Faiza, een zuster van 'ex-ko
ning Faroek van Egypte, bij verstek
veroordeeld tot één maand dwangar
beid en een boete van 220.000 gulden
wegens de invoer van goederen uit
Groot-Brittannië in 1950, waarvoor zij
geen vergunning had.
De galavoorstelling ter gelegenheid
van de opening van het operaseizoen
gebroken worden, omdat de beroemde
in Rome moest na de eerste akte af-
zangeres Maria Callas, die de titelrol
zong, haar stem „verloor". Het publiek
mw. president Gronchi, kon naar huis
gaan.
