NA 17 JAAR BEZETTING Nederland- Nieuw-Guinea Gelezen Duitse Evangelische kerk zegt „neen"tegen het communisme Hollanders in helikopter haalden nat pak in Italië Verpaupering in Polen als gevolg van het communisme ~.i iwsr.h dagblad in andere bladen De gevaarlijke subsidie Twee resoluties adelaar op een rood veld DE HANDKUS Ongewenste situatie Flatwoningen 1 Alcoholisme en absenteïsme vieren er hoogtij i.mandag 9 december 1957 -i n -...li w—m. Pagm 3 HET VRAAGSTUK Nederland— Nieuw-Guinea is, dank zij het onbesuisd optreden van de Indonesische regering, van Nederlandse zijde min of meer een plotseling een brandende kwestie ge worden. Tot voor kort was er voor Nleuw- Guinea weinig belangstelling. In 1939 schreef een bekend Nederlands staats man: „Eeuwen lang, terwijl behoefte en aandrang tot uitzwermen bij de volken in de Nederlands-Indische ar- J L 1 JJ u IJ u m nnT m\ De N.J.G. heeft 100 subsidie. Iedereen weet, dat er door de Over heid zeer veel zaken worden gesub sidieerd. Het bedrag voor de jeugd organisaties is in verhouding heel erg klein. Het is een zeer beseheiden be drag. Niettemin is juist dit bedrag met 700.000 gulden verminderd. Voor bal let en dergelijke kunstzaken is er zelfs meer geld uitgetrokken. Een onge wenste situatie. De synode van het Verbond van Duitse Evangelische Kerken, die in Qost-Berlijn vergadert, heeft alle leden van de bij het verbond aangesloten kerkgenootschappen meegedeeld dat zij zich duidelijk van het Marxisme en Leninisme noeten distanciëren. Er werden op de vergadering twee resoluties aangenomen. In de eerste resolutie wordt gezegd dat de Christenen voor alles Gods wil moeten doen. Het is onmogelijk voor een Christen om zowel in God te ge loven als in een conceptie van de we reld, waarin Gods bestaan ontkend wordt. In de tweede resolutie wordt de eis gesteld dat de leden van de kerkge nootschappen de vrijheid krijgen om de Bijbel in alle sectoren van het par ticuliere en sociale leven in het open baar te verspreiden. In deze resolutie eisen de opstellers ook het recht voor de kerk op om vrij haar eigen kerke lijke wetten te kunnen invoeren, haar eigen functionarissen te kiezen en haar eigen gelden te beheren. Op de vergadering van de synode werd voorts van Westduitse kerkelijke zijde de beschuldiging van de Oost- duitse regering verworpen, dat de pro testantse kerk in Duitsland de politiek van het westen en in het bijzonder die van de NAVO propageert. De Westduitse predikant Wilm zei, dat hij een brief aan premier Grote- wohl van Oostduitsland had gezonden, waarin hij de vraag had gesteld naar de mogelijkheid van een bespreking d« mogelijkheid van 'n bespreking over de ernstige meningsverschillen tus sen kerk en staat. Zoals bekend hebben de Oostduitse autoriteiten twee leiders van de Evangelische kerk in Maagden burg gearresteerd op beschuldiging van clandestiene geldhandel. Ingezonden mededeling (adv.) Over de hele wereld vladen mser mensen baat bjj REÜNIES dan bij enig ander maagtablet. Rennies blussen brandend maagzuur onmiddellijk. Gewoon laten smelten op de tong en Uw pijnen verdwijnen in korter tijd dan nodig had om deze advertentie te lezen. Mensen van het platteland waren op bezoek in een stad. Ze hadden een flat bezocht en waren daar vol lof over. Modern, handig en praktisch. Heel anders dan de oude woningen op het platteland. Maar, schrijft „De Landbode", toen we wat dieper op de zaak doorgingen, bleken de platte landers zich op ehkele punten toch wel te vergissen. De huur is vrij hoog, er zijn dikwijls veel bijkomende kosten, en En als men dan in zo'n flat woont, dan mag men bljj zijn als men niet elke hoestbui van zijn buren te horen krijgt, om nog maar te zwijgen van radio's, huilende baby's en piano spelende kinderen. Als zo'n flat dan in een nieuwe buitenwijk staat, waar meestal nog geen winkelcentrum be staat, dan valt het niet mee, om elke dag de boodschappen te doen. Niet alleen dat het gaan naar het centrum veel tijd kost, maar ook daaraan zijn weer extra kosten verbonden van bus of tram. Als men dat riet kan of wil dan kan men natuurlijk wel laten bezorgen, maar dat doen de winkeliers ook niet voor niets. Het Franse persbureau AFP meldt dat een helikopter met drie inzitten den, twee Nederlanders en een Itali aan, bij een landing op het water van het Lago Maggiore is omgeslagen. Al le drie hebben zich zwemmende kun nen houden en zijn later aan boord genomen van een vissersvaartuig. Nader vernemen wij dat de heren Eelco Schuller en Zijlstra beide van 'n luchtvaartbedrijf dat op de luchthaven Rotterdam is gevestigd, met de Itali aanse invlieger Lancia van een Bell- 47-j helikopter proefvluchten maakten. Het bedrijf heeft belangstelling voor deze met drijvers uitgeruste helikopter en daarom werden op het Lago Mag giore dalingen en opstijgingen ge maakt. Nadat een landing op het wa ter was gemaakt, werd besloten een nieuwe landing te maken. De helikop ter steeg van het water op, bereikte een voor de volgende landing voldoen de hoogte en zette een nieuwe daling in. In 's-Gravenhage was niet bekend waaraan het te wijten was dat het toe stel bij de landing omsloeg. Het Fran se perhsbureau meldt dat de motor weigerde. „Ons jonge platteland", orgaan van de Chr. jonge boeren- en tuinders hond (C.J.B.T.B.), schrijft over de vermindering van de overheidssub sidie: vriendin aan de maaltijd zetten, eten ze binnen een uur het maandloon van een arbeider op. Als ze 's nachts om vier uur wankelend in de frisse buitenlucht aanbelanden, worden ze in glanzende wagens weggereden, die van de vorige avond negen uur af op het marktplein van de Stare Miastra hebben geparkeerd gestaan. De autorit riten kunnen onmiddel lijk tegen ;ze protsers optreden. Van een maandinkomen, dat boven de achtduizend zloty ligt, wordt, na melijk 65 procent door de staat op geëist, terwijl geen Pool meer dan vijftienduizend zloty kan verdienen. Dit betekent, dat niemand van deze heren zo royaal kan leven als ze le ven. En ook, dat niemand er een auto voor privé-genoegens op kan nahouden, laat staan een met chauf feur Behoudens in enkele onbedui dende gevallen doen de autoritei ten echter niets. Iedereen „macht etwas nach links" schreef ik al, ook dus de ambtenaar. En een gewiekste profiteur, iets wat alle groten moeten zijn, zorgt wel voor de benodigde boter op het hoofd van de staatsdienaren, waarmee hij te maken heeft, of te maken kan krijgen Elk jaar communisme heeft de l handkus in Polen niet kunnen afschaften. Dit hoofse „Franse" i gebaar, waarmee de vrouw door i de man wordt geëerd, is nog oreral in zwang, zowel in de l huiskamer als op straat, of in l café's, restaurants en concert- zalen. Men zou bijna kunnen l zeggen, dat de handkus een on- l derdeel van het Poolse leven is. Niet alleen de zogenaamde be- L tere kringen geven zich er aan 1 over, maar ook de „have nots", het arbeiders-proletarïaat. In de l communistische ideologie past de i handkus zeker niet. Hij wordt als „burgerlijk" bestempeld, als een 1 overblijfsel uit die verfoeide feo- l dale wereld. Maar dit neemt niet weg, dat geen Pool zich aan deze l definitie stoort, zelfs de aller- hoogsten van de partij-elite niet.... Een vermoeide Poolse boerin, slapend in een biechtstoel. Zelfstandigheid ie een gevaarlijk en rijk goed. Zelfstandigheid is een stuk volks kracht. Wie zich zelf weet te redden in het leven is een mens met karakter en verantwoordelijkheidsbesef. Vele ouders hebben het er vaak moeilijk mee hun opgroeiende kinde ren voldoende vrijheid en zelfstandig heid te geven. Men durft de kinderen niet los te laten. Juist is deze houding niet. Velen steunen te lang en te veel op de ander. Vandaag worden er zeer veel sub sidies gegeven. De overheid s peelt voor St. Nicolaas. Br wordt rijkelijk met pepemoten (guldens) gestrooid. Tal van subsidies zijn ten volle ver antwoord. Namelijk die, welke een eigen zelfstandigheid niet in de weg staan. Subsidie moet een stimulans zijn voor reeds ter hand genomen werk. Door de bestedingsbeperking wor den tal van subsidies verminderd. Het jeugdwerk kreeg een flinke tik met een verlaging van f 700.000. Tal van moeilijkheden zijn er een gevolg van. Heel veel klachten zijn er naar Den Haag gezonden. Wij deden daaraan niet mee. Zeker, het is een moeilijk geval enkele duizenden minder te ontvan gen, maar er is ook een voordeel. Men moet nu later zien wat men er zelf voor over heeft. Wat de organisatie ons waard is. Aan „Het jonge platteland" ontle nen wij onderstaande beschouwing: De normale nationale jeugdorgani saties ontvangen 60 subsidie op basis van hun exploitatielasten. Op zichzelf een gunstige regeling. Men moet ook zelf iets bijdragen en da prikkel daartoe moet aanwezig zijn- In het jeugdorganisatieleven kennen wij ook verschillende koepels, n.l. vier. Dit zijn de r.k. Jeugdraad, mo derne Jeugdraad, hervormde Jeugd raad en gereformeerde Jeugdraad. Voor een groot aantal zaken ontvan gen deze koepels 100 subsidie. Naar onze mening een eveneens ongewen ste situatie. Er bestaat in ons land 'a Nederlandse Jeugd Gemeenschap, waarbij ongeveer 60 jeugdorganisatie» zijn aangesloten. De Nederlandse Jeugd Gemeenschap ontvangt voor al haar uitgaven 100 subsidie, d.w.z. alles wordt door het Rijk betaald. Dit is eveneens zeer ongewenst. Daaraan moet zo spoedig mogelijk een einde komen. Ook deze organisa tie moet niet meer dan 60 hooguit 80 van haar exploitatie-lasten in da vorm van subsidie ontvangen. Het is gezond een deel van de kosten zelf ta dragen. Dat kweekt verantwoordelijk heid. De N.J.G. moet in dezen een voorbeeld voor alle ander jeugdwerk zijn. chipel aanwezig was, Is dit land onbe geerd gebleven; dit is een bewijs, dat alt land geen toekomst kan hebben." Het was echter juist ln deze tijd, dat per vliegtuig verschillende expedities werden uitgevoerd, om de onbekende binnenlanden te verkennen, terwijl ge durende de tweede wereldoorlog de strategische positie van dit eiland de aandacht begon te trekken. Omtrent de aard van de bevolking, die nog zeer weinig contact met de be schaving heeft gehad, was nog weinig bekend. Intussen is gebleken, dat de ontwikkeling van dit land en de pro- duktle van marktgoederen alleen mo gelijk ls, als de leiding berust bij man nen met veel bestuurservaring, terwijl grote kapitalen vereist zullen zijn. Het ls dan ook zonder meer duidelijk, dat de republiek Indonesië niet in staat zal zijn, Nieuw-Guinea ook maar enlrer- mate tot bloei te brengen. BIJ DE OVERDRACHT van de soe vereiniteit in 1950 bleek bij de leiders van de Indonesische revolutie niet de minste belangstelling voor dit eiland te bestaan, ondanks het feit, dat het Indonesië werd aangeboden. Bepaald werd tenslotte, dat binnen een jaar na de overdracht van de soevereiniteit on derhandelingen over de staatkundige status van Nieuw-Guinea zouden wor den geopend. Deze bepaling is automa tisch vervallen, toen Indonesië verklaar de, de overeenkomst niet meer bindend te achten, Deze situatie is, wat Nieuw-Guinea betreft, plotseling belangrijk gewijzigd, doordat de Indonesische regering een wilde actie heeft ontketend, om Neder land te dwingen, dit eiland los te laten en het bestuur aan Indonesië over te dragen. Het gevolg ls, dat nu, met na me op Java, de grootste verwarring heeTst, en dat de opgehitste bevolking, mede aangevuurd door communistische raddraaiers, ijverig in de weer is, om de Nederlandse belangen en die van de daar wonende Nederlanders, maar nog veel meer die van Indonesië zelf, ern stig te schaden. Wat hiervan uiteindelijk de gevolgen zullen zijn, kan niemand zeggen. DE VRAAG KAN WORDEN GE DAAN en is gedaan, of het niet ver standig zou zijn aan de eisen van Indo nesië te voldoen. Ligt hier in de gege ven omstandigheden nog wel een taak voor ons land? Verdient het geen aan beveling gemakkelijker is het zeker dit gebied zonder meer los te laten? Prof. Mr. P. S. Gerbrandy heeft deze vraag reeds in 1951 bij voorbaat ont kennend beantwoord, toen hij schreef:1) „Een toekomst voor dit gebied ls er al leen, als Nederland er zijn eeuwenoude ervaring, gepaard met de methoden der wetenschappelijke exploitatie op toe past. Zo houdt ons kleine land, met zijn meer dan tien millioen Inwoners, een beperkt afzetgebied voor zijn Intellectu eel en technisch kunnen ten bate van veelszins hulpbehoevende bewoners ginds. Zo houdt Nederland nog een ge bied, niet rijk aan beloften, maar groot ln omvang, om in het verre Oosten te blijven bouwen aan Nederland. Geen rijkdommen zullen Nederland ln de schoot worden geworpen. Maar het kan een goede bestuursorganisatie brengen, die een weldaad zal zijn voor zwakke mensengroepen." Na vervolgens o.m. gewezen te heb ben op de grote politieke en strategi sche betekenis van Nieuw-Guinea, ver volgt Prof. Gerbrandy: „Het besef, na als gevolg van de zwakke politiek van opvolgende Nederlandse regeringen, zijn internationale positie verspeeld te heb ben. toch weer belast zijn met een grote, edele taak in het verre Oosten, zal bij het Nederlandse volk het gevoel van eigenwaarde verhogen en er toe bijdra gen, dat het de geestelijke spankracht behoudt, zonder welke een volk ge doemd ls, onder te gaan." Wij leven nu in afwachting van de verdere ontwikkeling der zaken. Schenke God, die alle ding regeert, aan onze regering de wijsheid, maar ook de kracht en de moed, die zij in de ze veelszins kritieke dagen nodig heeft. Z. G. Mr. P. S. Gerbrandy, „De scheu ring van het Rijk". „De lonen zouden hier twee keer zo hoog kunnen zijn", zei een fabrieksdirecteur niet zonder overdrijving tegen me, „als er niet zo veel gestolen werdAlles wat los of vast zit, wordt mee naar huis genomenEr zijn maar weinig mensen, die dit niets kan schelen, want men voelt 't nauwelijks als een onrechtmatige daad 't Is toch van de staat, wordt er geredeneerd, en wat van de staat is, is van het volkBovendien hebben te veel arbeiders een extraatje nodig, omdat ze anders niet kunnen levenEr is misschien geen land, waar men beter kan zien, dat de weg van het communisme naar het verderf leidt dan in Polen. In Rusland blijft de devaluatie van hogere waarden nog enigszins onder de oppervlakte verborgen, omdat het denken er „ideologischer" is gericht en er een maatschappijvorm bestaat, welke voor alles op orde en controle is ingesteld. Maar in het land van de Witte Adelaar, waar begrippen als „Polnische Landtag" en „Polnische Wirtschaft" vandaan komen, is het altijd vrij ordeloos toegegaan. Men heeft de Polen nooit precies in het gareel kunnen krijgen, slechts weinig gemeenschapszin en nationaliteitsbesef kunnen bijbrengen, om nog maar niet van de criminaliteit te spreken, die als de grootste van de beschaafde wereld geldt. De Polen zal men echter veel kun nen vergeven, als men op hun ge schiedenis let. Reeds van de vroege Middeleeuwen af hebben ze zich te gen de expansiedrang van de na- buurstaten moeten verzetten. De Zweden hebben hun land geïnva- deerd, de Duitsers, de Oostenrijkers en de Russen. Als volkseenheid zijn ze zelden langer dan een eeuw voor het wereldforum verschenen. Altijd zijn ze geslagen en getrapt, altijd met de hoofden tegen elkander ge smakt, altijd in zichzelf verdeeld ge weest over de lijn, die gevolgd moest worden. Dringt men dit land het commu nisme, met andere woorden: de ar moede, op, brengt men dit land in de ijzeren greep van zijn aartsvijand Rus land, dan behoeft niemand zich te verwonderen, als het in elk opzicht bergafwaarts gaat. De kwalen van de Sovjet-Unie: corruptie en centralisa tie annex bureaucratie, grijpen in Polen op een ontstellende wijze om zich heen. De lust om te werken, die in het land van de Witte Adelaar toch nooit bijster groot is geweest, wordt er volkomen door verstikt, ter wijl bacillen als alcoholisme, onzede lijkheid en absenteïsme welig tieren. Neem het laatste: absenteïsme. In de kolenmijnen komt twintig procent van de mijnwerkers niet op. Geen richtgetal in een produktieprogram- ma wordt gehaald en steeds maar weer moet de gebruiksgoederensec- tor het bezuren. Volgens de officiële cijfers is er in het eerste half jaar van 1957 een verlies van 26 miljoen arbeidsuren geleden door verzuimen, welke nietverantwoord waren. An deren zeggen echter, dat dit aantal aanzienlijk hoger moet liggen, om dat ontelbare controlerende genees heren hun bevoegdheden overschrij den. Alcoholmisbruik is een ander ken merk van de tegenwoordige, Poolse staat. Hoewel de Polen altijd al veel gedronken hebben hoe verder men naar het koude Oosten van Europa komt, hoe dieper er in het glas gekeken wordt is de consump tie van spiritualiën na de russificatie met sprongen gestegen. In een onlangs gepubliceerd rege ringsrapport is vastgesteld, dat men in het land van de Witte Adelaar jaarlijks drie liter zuivere alcohol per hoofd van de bevolking gebruikt! Wat dit. geprojecteerd op Nederland se verhoudingen, betekent, Iaat zich gemakkelijk raden. Zes liter jenever namelijk per hoofd van de bevolking per jaar! Absenteïsme zowel als alcoholisme heeft Gomoelka tot staatsvijanden verklaard. Het eerste poogt hij te be strijden door de Polen voortdurend voor ogen .te houden, dat welvaart de vrucht van arbeid is. Met het tweede zit hij eigenlijk in z'n maag, omdat een te sterke verhoging van de wod- kaprijs ontevredenheid onder het volk veroorzaken zal. Bovendien kan de staat de inkomsten, welke uit ac cijnzen op gedistilleerd worden ver kregen, niet derven. Indien deze ge compenseerd zouden moeten worden zou dit op een verlaging van het toch al te lage loon van de arbeider neer komen. Zedeloosheid, het sluitstuk van de vicieuze cirkel, die luiheid en drank misbruik teweeg brengt, is een al even groot probleem in de tegen woordige Poolse maatschappij. Als de pest verbreiden geslachtsziekten zich in 't rond. In elk hotel werkt een door de directie getolereerd syn dicaat van publieke vrouwen. In elke fabrieksstad bevinden zich de overi gens verboden huizen der ontucht. Een enkele razzia heeft tot nog toe weinig geholpen. De armoede, de naargeestigheid van zijn bestaan, doet de Pool voortdurend weer naar die roes verlangen, welke de fles en alles wat daarmee samenhangt teweeg kan brengen. Het opgedrongen, communistische systeem heeft van de Pool een grote egoïst gemaakt. „Ieder voor zich en God voor allen", lijkt zijn devies te zijn en er is dan ook vrijwel niemand die niet „etwas nach links macht". Iedereen heeft zo z'n eigen bijver diensten. De ene provoceert om gun sten te ontvangen, de andere doet „zwart", de derde is corrupt, de vierde steelt. it it - Mensen, die precies volgens de normen der ethica leven, die nooit werden beproefd en die nooit gebrek hebben bekend, zullen de Polen nu misschien wel hard beoordelen. Maar wat is er gedurende de Duitse be zetting niet in Nederland gebeurd? De problematiek van de armoede is er een, waar bijna niemand uit kan komen. Is een man, die een brood steelt, omdat hij zijn gezin niet on derhouden kan, een dief? Is een taxi chauffeur, die een aftandse, niet meer voor het verkeer geschikte wa gen als enige bron van inkomsten bezit, laakbaar, als hij de controleur van de verkeersinspectie met een twintig zloty biljet tracht om te ko pen? Ik zou niet graag de eerste zijn, die een steen op deze overtreders moest werpen. Maar ik wil wel de eerste zijn om te erkennen, dat 't systeem, waaronder de Polen leven moeten demoraliserend werkt, omdat het de bevrediging van de eerste levensbe hoeften in gevaar brengt. Waar men een hard oordeel over kan vellen, zijn de profiteurs: de Polen, die zich op slinkse wijze we ten te verrijken, zonder het verschil tussen mijn en dijn in het oog te hou den, of zonder zich iets van de scha de, welke ze berokkenen aan te trek ken. Polen heeft er genoeg. Men ziet ze in de bar van de nachtclub „Kroko dil"; men hoort ze, omringd door „strapless" en zilver gehalsde cham pagneflessen over allerlei onbenulli ge dingen zwetsen. Het zijn de „nou- veaux riches", de „nieuwe rijken", de zwarthandelaars, provocateurs en dieven in het groot, de mensen, die niet weten wat ze met hun geld moe ten beginnen. Als ze zich met hun Zoals elke stad van allure heeft ook Warschau zijn duiver».

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1957 | | pagina 3