NA 17 JAAR BEZETTING
Nederland-
Nieuw-Guinea
Gelezen
Duitse Evangelische kerk zegt
„neen"tegen het communisme
Hollanders in helikopter
haalden nat pak in Italië
Verpaupering in Polen als
gevolg van het communisme
~.i iwsr.h dagblad
in
andere bladen
De gevaarlijke subsidie
Twee resoluties
adelaar
op een rood veld
DE HANDKUS
Ongewenste situatie
Flatwoningen
1 Alcoholisme en
absenteïsme
vieren er
hoogtij
i.mandag 9 december 1957
-i n -...li w—m.
Pagm 3
HET VRAAGSTUK Nederland—
Nieuw-Guinea is, dank zij het onbesuisd
optreden van de Indonesische regering,
van Nederlandse zijde min of meer een
plotseling een brandende kwestie ge
worden.
Tot voor kort was er voor Nleuw-
Guinea weinig belangstelling. In 1939
schreef een bekend Nederlands staats
man: „Eeuwen lang, terwijl behoefte
en aandrang tot uitzwermen bij de
volken in de Nederlands-Indische ar-
J
L 1
JJ
u
IJ
u
m
nnT m\
De N.J.G. heeft 100 subsidie.
Iedereen weet, dat er door de Over
heid zeer veel zaken worden gesub
sidieerd. Het bedrag voor de jeugd
organisaties is in verhouding heel erg
klein. Het is een zeer beseheiden be
drag. Niettemin is juist dit bedrag met
700.000 gulden verminderd. Voor bal
let en dergelijke kunstzaken is er zelfs
meer geld uitgetrokken. Een onge
wenste situatie.
De synode van het Verbond van
Duitse Evangelische Kerken, die
in Qost-Berlijn vergadert, heeft
alle leden van de bij het verbond
aangesloten kerkgenootschappen
meegedeeld dat zij zich duidelijk
van het Marxisme en Leninisme
noeten distanciëren.
Er werden op de vergadering twee
resoluties aangenomen.
In de eerste resolutie wordt gezegd
dat de Christenen voor alles Gods wil
moeten doen. Het is onmogelijk voor
een Christen om zowel in God te ge
loven als in een conceptie van de we
reld, waarin Gods bestaan ontkend
wordt.
In de tweede resolutie wordt de eis
gesteld dat de leden van de kerkge
nootschappen de vrijheid krijgen om
de Bijbel in alle sectoren van het par
ticuliere en sociale leven in het open
baar te verspreiden. In deze resolutie
eisen de opstellers ook het recht voor
de kerk op om vrij haar eigen kerke
lijke wetten te kunnen invoeren, haar
eigen functionarissen te kiezen en haar
eigen gelden te beheren.
Op de vergadering van de synode
werd voorts van Westduitse kerkelijke
zijde de beschuldiging van de Oost-
duitse regering verworpen, dat de pro
testantse kerk in Duitsland de politiek
van het westen en in het bijzonder die
van de NAVO propageert.
De Westduitse predikant Wilm zei,
dat hij een brief aan premier Grote-
wohl van Oostduitsland had gezonden,
waarin hij de vraag had gesteld naar
de mogelijkheid van een bespreking
d« mogelijkheid van 'n bespreking over
de ernstige meningsverschillen tus
sen kerk en staat. Zoals bekend hebben
de Oostduitse autoriteiten twee leiders
van de Evangelische kerk in Maagden
burg gearresteerd op beschuldiging
van clandestiene geldhandel.
Ingezonden mededeling (adv.)
Over de hele wereld vladen
mser mensen baat
bjj REÜNIES dan bij enig ander
maagtablet.
Rennies blussen brandend maagzuur
onmiddellijk. Gewoon laten smelten op
de tong en Uw pijnen verdwijnen in
korter tijd dan nodig had om deze
advertentie te lezen.
Mensen van het platteland waren
op bezoek in een stad. Ze hadden een
flat bezocht en waren daar vol lof
over. Modern, handig en praktisch.
Heel anders dan de oude woningen op
het platteland. Maar, schrijft „De
Landbode", toen we wat dieper op de
zaak doorgingen, bleken de platte
landers zich op ehkele punten toch
wel te vergissen. De huur is vrij hoog,
er zijn dikwijls veel bijkomende
kosten, en
En als men dan in zo'n flat woont,
dan mag men bljj zijn als men niet
elke hoestbui van zijn buren te horen
krijgt, om nog maar te zwijgen van
radio's, huilende baby's en piano
spelende kinderen. Als zo'n flat dan
in een nieuwe buitenwijk staat, waar
meestal nog geen winkelcentrum be
staat, dan valt het niet mee, om elke
dag de boodschappen te doen. Niet
alleen dat het gaan naar het centrum
veel tijd kost, maar ook daaraan zijn
weer extra kosten verbonden van bus
of tram. Als men dat riet kan of wil
dan kan men natuurlijk wel laten
bezorgen, maar dat doen de winkeliers
ook niet voor niets.
Het Franse persbureau AFP meldt
dat een helikopter met drie inzitten
den, twee Nederlanders en een Itali
aan, bij een landing op het water van
het Lago Maggiore is omgeslagen. Al
le drie hebben zich zwemmende kun
nen houden en zijn later aan boord
genomen van een vissersvaartuig.
Nader vernemen wij dat de heren
Eelco Schuller en Zijlstra beide van 'n
luchtvaartbedrijf dat op de luchthaven
Rotterdam is gevestigd, met de Itali
aanse invlieger Lancia van een Bell-
47-j helikopter proefvluchten maakten.
Het bedrijf heeft belangstelling voor
deze met drijvers uitgeruste helikopter
en daarom werden op het Lago Mag
giore dalingen en opstijgingen ge
maakt. Nadat een landing op het wa
ter was gemaakt, werd besloten een
nieuwe landing te maken. De helikop
ter steeg van het water op, bereikte
een voor de volgende landing voldoen
de hoogte en zette een nieuwe daling
in. In 's-Gravenhage was niet bekend
waaraan het te wijten was dat het toe
stel bij de landing omsloeg. Het Fran
se perhsbureau meldt dat de motor
weigerde.
„Ons jonge platteland", orgaan van
de Chr. jonge boeren- en tuinders
hond (C.J.B.T.B.), schrijft over de
vermindering van de overheidssub
sidie:
vriendin aan de maaltijd zetten, eten
ze binnen een uur het maandloon
van een arbeider op. Als ze 's nachts
om vier uur wankelend in de frisse
buitenlucht aanbelanden, worden ze
in glanzende wagens weggereden, die
van de vorige avond negen uur af op
het marktplein van de Stare Miastra
hebben geparkeerd gestaan.
De autorit riten kunnen onmiddel
lijk tegen ;ze protsers optreden.
Van een maandinkomen, dat boven
de achtduizend zloty ligt, wordt, na
melijk 65 procent door de staat op
geëist, terwijl geen Pool meer dan
vijftienduizend zloty kan verdienen.
Dit betekent, dat niemand van deze
heren zo royaal kan leven als ze le
ven. En ook, dat niemand er een
auto voor privé-genoegens op kan
nahouden, laat staan een met chauf
feur
Behoudens in enkele onbedui
dende gevallen doen de autoritei
ten echter niets. Iedereen „macht
etwas nach links" schreef ik al,
ook dus de ambtenaar. En een
gewiekste profiteur, iets wat alle
groten moeten zijn, zorgt wel
voor de benodigde boter op het
hoofd van de staatsdienaren,
waarmee hij te maken heeft, of
te maken kan krijgen
Elk jaar communisme heeft de l
handkus in Polen niet kunnen
afschaften. Dit hoofse „Franse"
i gebaar, waarmee de vrouw door i
de man wordt geëerd, is nog
oreral in zwang, zowel in de
l huiskamer als op straat, of in l
café's, restaurants en concert-
zalen. Men zou bijna kunnen
l zeggen, dat de handkus een on- l
derdeel van het Poolse leven is.
Niet alleen de zogenaamde be-
L tere kringen geven zich er aan 1
over, maar ook de „have nots",
het arbeiders-proletarïaat. In de
l communistische ideologie past de i
handkus zeker niet. Hij wordt als
„burgerlijk" bestempeld, als een
1 overblijfsel uit die verfoeide feo- l
dale wereld. Maar dit neemt niet
weg, dat geen Pool zich aan deze
l definitie stoort, zelfs de aller-
hoogsten van de partij-elite niet....
Een vermoeide Poolse boerin,
slapend in een biechtstoel.
Zelfstandigheid ie een gevaarlijk en
rijk goed.
Zelfstandigheid is een stuk volks
kracht.
Wie zich zelf weet te redden in het
leven is een mens met karakter en
verantwoordelijkheidsbesef.
Vele ouders hebben het er vaak
moeilijk mee hun opgroeiende kinde
ren voldoende vrijheid en zelfstandig
heid te geven.
Men durft de kinderen niet los te
laten.
Juist is deze houding niet.
Velen steunen te lang en te veel
op de ander.
Vandaag worden er zeer veel sub
sidies gegeven. De overheid s peelt
voor St. Nicolaas. Br wordt rijkelijk
met pepemoten (guldens) gestrooid.
Tal van subsidies zijn ten volle ver
antwoord. Namelijk die, welke een
eigen zelfstandigheid niet in de weg
staan.
Subsidie moet een stimulans zijn
voor reeds ter hand genomen werk.
Door de bestedingsbeperking wor
den tal van subsidies verminderd. Het
jeugdwerk kreeg een flinke tik met
een verlaging van f 700.000.
Tal van moeilijkheden zijn er een
gevolg van. Heel veel klachten zijn
er naar Den Haag gezonden.
Wij deden daaraan niet mee.
Zeker, het is een moeilijk geval
enkele duizenden minder te ontvan
gen, maar er is ook een voordeel. Men
moet nu later zien wat men er zelf
voor over heeft. Wat de organisatie
ons waard is.
Aan „Het jonge platteland" ontle
nen wij onderstaande beschouwing:
De normale nationale jeugdorgani
saties ontvangen 60 subsidie op
basis van hun exploitatielasten. Op
zichzelf een gunstige regeling. Men
moet ook zelf iets bijdragen en da
prikkel daartoe moet aanwezig zijn-
In het jeugdorganisatieleven kennen
wij ook verschillende koepels, n.l.
vier. Dit zijn de r.k. Jeugdraad, mo
derne Jeugdraad, hervormde Jeugd
raad en gereformeerde Jeugdraad.
Voor een groot aantal zaken ontvan
gen deze koepels 100 subsidie. Naar
onze mening een eveneens ongewen
ste situatie. Er bestaat in ons land 'a
Nederlandse Jeugd Gemeenschap,
waarbij ongeveer 60 jeugdorganisatie»
zijn aangesloten. De Nederlandse
Jeugd Gemeenschap ontvangt voor al
haar uitgaven 100 subsidie, d.w.z.
alles wordt door het Rijk betaald. Dit
is eveneens zeer ongewenst.
Daaraan moet zo spoedig mogelijk
een einde komen. Ook deze organisa
tie moet niet meer dan 60 hooguit
80 van haar exploitatie-lasten in da
vorm van subsidie ontvangen. Het is
gezond een deel van de kosten zelf ta
dragen. Dat kweekt verantwoordelijk
heid. De N.J.G. moet in dezen een
voorbeeld voor alle ander jeugdwerk
zijn.
chipel aanwezig was, Is dit land onbe
geerd gebleven; dit is een bewijs, dat
alt land geen toekomst kan hebben."
Het was echter juist ln deze tijd, dat
per vliegtuig verschillende expedities
werden uitgevoerd, om de onbekende
binnenlanden te verkennen, terwijl ge
durende de tweede wereldoorlog de
strategische positie van dit eiland de
aandacht begon te trekken.
Omtrent de aard van de bevolking,
die nog zeer weinig contact met de be
schaving heeft gehad, was nog weinig
bekend. Intussen is gebleken, dat de
ontwikkeling van dit land en de pro-
duktle van marktgoederen alleen mo
gelijk ls, als de leiding berust bij man
nen met veel bestuurservaring, terwijl
grote kapitalen vereist zullen zijn. Het
ls dan ook zonder meer duidelijk, dat
de republiek Indonesië niet in staat zal
zijn, Nieuw-Guinea ook maar enlrer-
mate tot bloei te brengen.
BIJ DE OVERDRACHT van de soe
vereiniteit in 1950 bleek bij de leiders
van de Indonesische revolutie niet de
minste belangstelling voor dit eiland
te bestaan, ondanks het feit, dat het
Indonesië werd aangeboden. Bepaald
werd tenslotte, dat binnen een jaar na
de overdracht van de soevereiniteit on
derhandelingen over de staatkundige
status van Nieuw-Guinea zouden wor
den geopend. Deze bepaling is automa
tisch vervallen, toen Indonesië verklaar
de, de overeenkomst niet meer bindend
te achten,
Deze situatie is, wat Nieuw-Guinea
betreft, plotseling belangrijk gewijzigd,
doordat de Indonesische regering een
wilde actie heeft ontketend, om Neder
land te dwingen, dit eiland los te laten
en het bestuur aan Indonesië over te
dragen. Het gevolg ls, dat nu, met na
me op Java, de grootste verwarring
heeTst, en dat de opgehitste bevolking,
mede aangevuurd door communistische
raddraaiers, ijverig in de weer is, om
de Nederlandse belangen en die van de
daar wonende Nederlanders, maar nog
veel meer die van Indonesië zelf, ern
stig te schaden.
Wat hiervan uiteindelijk de gevolgen
zullen zijn, kan niemand zeggen.
DE VRAAG KAN WORDEN GE
DAAN en is gedaan, of het niet ver
standig zou zijn aan de eisen van Indo
nesië te voldoen. Ligt hier in de gege
ven omstandigheden nog wel een taak
voor ons land? Verdient het geen aan
beveling gemakkelijker is het zeker
dit gebied zonder meer los te laten?
Prof. Mr. P. S. Gerbrandy heeft deze
vraag reeds in 1951 bij voorbaat ont
kennend beantwoord, toen hij schreef:1)
„Een toekomst voor dit gebied ls er al
leen, als Nederland er zijn eeuwenoude
ervaring, gepaard met de methoden der
wetenschappelijke exploitatie op toe
past. Zo houdt ons kleine land, met zijn
meer dan tien millioen Inwoners, een
beperkt afzetgebied voor zijn Intellectu
eel en technisch kunnen ten bate van
veelszins hulpbehoevende bewoners
ginds. Zo houdt Nederland nog een ge
bied, niet rijk aan beloften, maar groot
ln omvang, om in het verre Oosten te
blijven bouwen aan Nederland. Geen
rijkdommen zullen Nederland ln de
schoot worden geworpen. Maar het kan
een goede bestuursorganisatie brengen,
die een weldaad zal zijn voor zwakke
mensengroepen."
Na vervolgens o.m. gewezen te heb
ben op de grote politieke en strategi
sche betekenis van Nieuw-Guinea, ver
volgt Prof. Gerbrandy: „Het besef, na
als gevolg van de zwakke politiek van
opvolgende Nederlandse regeringen, zijn
internationale positie verspeeld te heb
ben. toch weer belast zijn met een grote,
edele taak in het verre Oosten, zal bij
het Nederlandse volk het gevoel van
eigenwaarde verhogen en er toe bijdra
gen, dat het de geestelijke spankracht
behoudt, zonder welke een volk ge
doemd ls, onder te gaan."
Wij leven nu in afwachting van de
verdere ontwikkeling der zaken.
Schenke God, die alle ding regeert,
aan onze regering de wijsheid, maar
ook de kracht en de moed, die zij in de
ze veelszins kritieke dagen nodig heeft.
Z. G.
Mr. P. S. Gerbrandy, „De scheu
ring van het Rijk".
„De lonen zouden hier twee keer zo hoog kunnen zijn", zei een
fabrieksdirecteur niet zonder overdrijving tegen me, „als er niet
zo veel gestolen werdAlles wat los of vast zit, wordt mee
naar huis genomenEr zijn maar weinig mensen, die dit niets
kan schelen, want men voelt 't nauwelijks als een onrechtmatige
daad 't Is toch van de staat, wordt er geredeneerd, en wat
van de staat is, is van het volkBovendien hebben te veel
arbeiders een extraatje nodig, omdat ze anders niet kunnen
levenEr is misschien geen land, waar men beter kan zien,
dat de weg van het communisme naar het verderf leidt dan in
Polen. In Rusland blijft de devaluatie van hogere waarden nog
enigszins onder de oppervlakte verborgen, omdat het denken er
„ideologischer" is gericht en er een maatschappijvorm bestaat,
welke voor alles op orde en controle is ingesteld. Maar in het land
van de Witte Adelaar, waar begrippen als „Polnische Landtag" en
„Polnische Wirtschaft" vandaan komen, is het altijd vrij ordeloos
toegegaan. Men heeft de Polen nooit precies in het gareel kunnen
krijgen, slechts weinig gemeenschapszin en nationaliteitsbesef
kunnen bijbrengen, om nog maar niet van de criminaliteit te
spreken, die als de grootste van de beschaafde wereld geldt.
De Polen zal men echter veel kun
nen vergeven, als men op hun ge
schiedenis let. Reeds van de vroege
Middeleeuwen af hebben ze zich te
gen de expansiedrang van de na-
buurstaten moeten verzetten. De
Zweden hebben hun land geïnva-
deerd, de Duitsers, de Oostenrijkers
en de Russen. Als volkseenheid zijn
ze zelden langer dan een eeuw voor
het wereldforum verschenen. Altijd
zijn ze geslagen en getrapt, altijd
met de hoofden tegen elkander ge
smakt, altijd in zichzelf verdeeld ge
weest over de lijn, die gevolgd moest
worden.
Dringt men dit land het commu
nisme, met andere woorden: de ar
moede, op, brengt men dit land in de
ijzeren greep van zijn aartsvijand Rus
land, dan behoeft niemand zich te
verwonderen, als het in elk opzicht
bergafwaarts gaat. De kwalen van de
Sovjet-Unie: corruptie en centralisa
tie annex bureaucratie, grijpen in
Polen op een ontstellende wijze om
zich heen. De lust om te werken, die
in het land van de Witte Adelaar
toch nooit bijster groot is geweest,
wordt er volkomen door verstikt, ter
wijl bacillen als alcoholisme, onzede
lijkheid en absenteïsme welig tieren.
Neem het laatste: absenteïsme. In
de kolenmijnen komt twintig procent
van de mijnwerkers niet op. Geen
richtgetal in een produktieprogram-
ma wordt gehaald en steeds maar
weer moet de gebruiksgoederensec-
tor het bezuren. Volgens de officiële
cijfers is er in het eerste half jaar
van 1957 een verlies van 26 miljoen
arbeidsuren geleden door verzuimen,
welke nietverantwoord waren. An
deren zeggen echter, dat dit aantal
aanzienlijk hoger moet liggen, om
dat ontelbare controlerende genees
heren hun bevoegdheden overschrij
den.
Alcoholmisbruik is een ander ken
merk van de tegenwoordige, Poolse
staat. Hoewel de Polen altijd al veel
gedronken hebben hoe verder
men naar het koude Oosten van
Europa komt, hoe dieper er in het
glas gekeken wordt is de consump
tie van spiritualiën na de russificatie
met sprongen gestegen.
In een onlangs gepubliceerd rege
ringsrapport is vastgesteld, dat men
in het land van de Witte Adelaar
jaarlijks drie liter zuivere alcohol per
hoofd van de bevolking gebruikt!
Wat dit. geprojecteerd op Nederland
se verhoudingen, betekent, Iaat zich
gemakkelijk raden. Zes liter jenever
namelijk per hoofd van de bevolking
per jaar!
Absenteïsme zowel als alcoholisme
heeft Gomoelka tot staatsvijanden
verklaard. Het eerste poogt hij te be
strijden door de Polen voortdurend
voor ogen .te houden, dat welvaart de
vrucht van arbeid is. Met het tweede
zit hij eigenlijk in z'n maag, omdat
een te sterke verhoging van de wod-
kaprijs ontevredenheid onder het
volk veroorzaken zal. Bovendien kan
de staat de inkomsten, welke uit ac
cijnzen op gedistilleerd worden ver
kregen, niet derven. Indien deze ge
compenseerd zouden moeten worden
zou dit op een verlaging van het toch
al te lage loon van de arbeider neer
komen.
Zedeloosheid, het sluitstuk van de
vicieuze cirkel, die luiheid en drank
misbruik teweeg brengt, is een al
even groot probleem in de tegen
woordige Poolse maatschappij. Als
de pest verbreiden geslachtsziekten
zich in 't rond. In elk hotel werkt
een door de directie getolereerd syn
dicaat van publieke vrouwen. In elke
fabrieksstad bevinden zich de overi
gens verboden huizen der ontucht.
Een enkele razzia heeft tot nog toe
weinig geholpen. De armoede, de
naargeestigheid van zijn bestaan, doet
de Pool voortdurend weer naar die
roes verlangen, welke de fles en alles
wat daarmee samenhangt teweeg kan
brengen.
Het opgedrongen, communistische
systeem heeft van de Pool een grote
egoïst gemaakt. „Ieder voor zich en
God voor allen", lijkt zijn devies te
zijn en er is dan ook vrijwel niemand
die niet „etwas nach links macht".
Iedereen heeft zo z'n eigen bijver
diensten. De ene provoceert om gun
sten te ontvangen, de andere doet
„zwart", de derde is corrupt, de
vierde steelt.
it it -
Mensen, die precies volgens de
normen der ethica leven, die nooit
werden beproefd en die nooit gebrek
hebben bekend, zullen de Polen nu
misschien wel hard beoordelen. Maar
wat is er gedurende de Duitse be
zetting niet in Nederland gebeurd?
De problematiek van de armoede is
er een, waar bijna niemand uit kan
komen. Is een man, die een brood
steelt, omdat hij zijn gezin niet on
derhouden kan, een dief? Is een taxi
chauffeur, die een aftandse, niet
meer voor het verkeer geschikte wa
gen als enige bron van inkomsten
bezit, laakbaar, als hij de controleur
van de verkeersinspectie met een
twintig zloty biljet tracht om te ko
pen?
Ik zou niet graag de eerste zijn, die
een steen op deze overtreders moest
werpen. Maar ik wil wel de eerste
zijn om te erkennen, dat 't systeem,
waaronder de Polen leven moeten
demoraliserend werkt, omdat het de
bevrediging van de eerste levensbe
hoeften in gevaar brengt.
Waar men een hard oordeel over
kan vellen, zijn de profiteurs: de
Polen, die zich op slinkse wijze we
ten te verrijken, zonder het verschil
tussen mijn en dijn in het oog te hou
den, of zonder zich iets van de scha
de, welke ze berokkenen aan te trek
ken.
Polen heeft er genoeg. Men ziet ze
in de bar van de nachtclub „Kroko
dil"; men hoort ze, omringd door
„strapless" en zilver gehalsde cham
pagneflessen over allerlei onbenulli
ge dingen zwetsen. Het zijn de „nou-
veaux riches", de „nieuwe rijken", de
zwarthandelaars, provocateurs en
dieven in het groot, de mensen, die
niet weten wat ze met hun geld moe
ten beginnen. Als ze zich met hun
Zoals elke stad van allure heeft
ook Warschau zijn duiver».