INDONESIË
AUTONOMIE
Puzzels onder politietoezicht
Elektriciteitsvoorziening is
voortdurend toegenomen
Naar nieuwe organisatievorm
voor agrarische jongeren?
Dinsdag 3 december 1957
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
Door benzinedampen om het
leven gekomen
Gioli ter aarde besteld
Woninabouwleninq
beïnvloedde spaarcijfers
Prof. ir. G. de Zoeten in Arnhem
Gemeente Haamstede in
Eilandgemeenschap
Veiling Goes overschrijdt
vandaag omzet van f 10 milj.
POOLSCHIP LIEP OP IJSBERG
Praatavond CNV
op west Schouwen
Spoetnik-raket nog
in de lucht
In St. Laurens
wordt ingrijpend
bezuinigd
Niet-officieel Duits
vlootbezoek
Veerc op 9 dec. in gebruik
BOERENBRUILOFT IN WAGENINGEN
Nieuwe Boerenleenbank te
Activiteit in CNV-
kring te Arnemuiden
DE TOESTAND in Indonesië wordt
door de omstandigheden, die daar
heersen, lot kookhitte opgevoerd.
De aansiag op Soekarno, waarvan
we niet weten, in welke richting de
dader(s) gezocht worden, omdat daar
over van het begin af een nadrukke
lijk stilzwijgen is toegepast, kan niet
scherp genoeg veroordeeld worden.
Wat daarna is gevolgd: het verbod
voor de K.L.M., het terughalen van de
passagiers, die reeds in het laatste toe
stel zaten, het weigeren van de ge
wone vertrekservice aan het toestel,
het intrekken van alle uitreisvisa voor
Nederlanders, daarnaast de berichten,
dat de Nederlanders althans in bepaal
de plaatsen geboycot worden voor
voedselleverantie dit alles wijst in
een richting, die grote zorgen oproept.
Het zal zaak zijn, de internationale
belangstelling op deze ontwikkeling te
richten, opdat er geen dingen gebeu
ren, die zouden leiden tot grote scha
de aan de levens van de tienduizenden
Nederlanders, die toch altijd nog in
Indonesië vertoeven.
Het is al wonderlijk, dat een rege
ring oproept tot staking in Nederland
se ondernemingen. Maar dat is een
zaak, die men zelf moet bekijken.
Doch als duizenden mannen, vrouwen
en kinderen, die met de zaak zelf niets
te maken hebben, doch integendeel
hun krachten hebben gegeven aan de
economische opbouw van Indonesië,
als een soort gijzelaars gebruikt zou
den worden, zou het internationaal
geweten hierop scherp moeten reage
ren. p
DE GEMEENTELIJKE AUTONO
MIE is in deze dagen van behandeling
der gemeentebegrotingen nog al eens
aan de orde.
Het is in dit verband wellicht nut
tig, de aandacht te vestigen op een
uiteenzetting, die de socialistische
burgemeester van Rotterdam, mr. Van
Walsum, gegeven heeft voor het poli
tiek jongerencontact.
Hij zei daarin o. m., dat de vraag
moet worden gesteld, of de gemeente
lijke zelfstandigheid in deze tijd in
haar oude vorm nog wel reden van
bestaan heeft.
Deze vraagstelling is uit deze mond
te merkwaardiger, omdat mr. Van
Walsum kort geleden nog zo krachtig
voor de gemeentelijke zelfstandigheid
is opgekomen en dat zelfs ook nog ge
daan heeft in de eigen week, toen hij
het grote nieuwe havenplan op het ei
land Rozenburg als een specifiek Rot
terdamse zaak behandelde.
Nu is de heer Van Walsum, die voor
de oorlog een vooraanstaand C.H. was,
meer van standpunt veranderd. Maar
op zo korte termijn is zulk een veran
dering wel treffend.
Later kwam hij nog eens op dit punt
terug en sprak toen over „nieuwe
vormen, waarbij de gemeentelijke
zelfstandigheid zoveel mogelijk ge
handhaafd wordt, omdat erin ligt een
fundamenteel gedeelte van ons gezon
de volksleven". Dit lijkt weer beter,
maar het is toch heel wat minder
krachtig dan zijn vroegere verdediging
der autonomie.
Hij deed trouwens, blijkens het ver-
Blag in de Nw. Rott. Courant, nog een
uitlating, die dit keer uit socialistische
monde moest verbazen. Hij sprak n.l.
over de conjunctuurbeheersing en zei
toen:
„Tot nog toe is er van die beheer
sing niet veel terecht gekomen, om
dat juist in tijden van hausse de
mens niet geneigd is tot beperkin
gen te geraken. Men moet ook de
economen in gebreke stellen, omdat
ze ophouden daar, waar ze de poli
tici en bestuurders zouden moeten
adviseren, wat dezen nu moeten
doen".
Voor een socialist is dit wel een
autonoom oordeel.
In een garage te Schoonhoven is
gisteren de 23-iarige petroleumventer
W. den Haak uit Streefkerk door ben
zinedampen om het leven gekomen.
De man is, nadat hij zijn auto warm
had laten lonen, bezig geweest met 't
vullen van bussen. Zijn broer vond
hem enige uren later bewusteloos.
Twee geneesheren zijn geruime tijd
vergeefs bezig geweest, de levensgees
ten op te wekken. Het slachtoffer was
gehuwd en vader van een kind.
Duizenden mensen hebben gisteren
in Rome de begrafenis van de beroem
de zanger Renjamino Gigli bijgewoond.
Het stoffelijk overschot is bijgezet in
de Argentijnse nationale kerk.
Naast de baar lienen vier beroemde
collega's van de overleden tenor, na-
meliik Maria Canglia sopraan), Giaco-
mo Lauri Voloi en Tito Schipa (te
nors) en Gino Bechi (bariton). In de
stoet lieDen vertegenwoordigers van
de stadsbesturen van Rome. Recanati
(waar Gigli geboren werd), Rovigo
(waar hij zijn debuut maakte) en Spo-
leto.
In de uitvaartdienst zong de 65-ja-
rige Lauri Volpi „Salve Regina" van
Saverlo Mercadante en „Panis Ange
lus" van Cesar Franc.
De nationale woningbouwlening
heeft een zware wissel getrokken op
de cijfers van de spaarbank voor de
stad Amsterdam in november. De uit
betalingen hebben de inbreng met f 2.9
miljoen overtroffen. Het tegoed is ge
daald van f 151.812.180 tot f 148.900.860.
De directie meent, dat de inbreng op
zichzelf in november niet teleurstel
lend was; ze overtreft die van novem
ber 1956.
De afdeling Zuid-Beveland van de
Chr. Plattelands Meisjes Bond kwam za
terdagmiddag in de Opril te Goes bijeen
onder leiding van mej. C. Dekker.
Tijdens deze bijeenkomst werden naai
machines gedemonstreerd. Na de pauze
werd een bestuursverkiezing gehouden.
Thans bestaat het bestuur uit de dames
C. Dekker, J. de Jager, M. Rouw, I. de
Jager en J. Markusse.
Twee nieuwe leden gaven zich op.
Op de slotzitting van het in Arnhem gehouden congres van het
Nederlands Instituut van Middelbare en Hogere Technici heeft de
directeur der Kema, prof. ir. G. de Zoeten zaterdag gesproken over
de elektriciteitsvoorziening in de toekomst. Ter inleiding zei hij hier
over, dat de elektriciteitsvoorziening van het begin af tot op de
huidige dag voortdurend is toegenomen. De wereldproduktie aan elek
trische energie was voor het jaar 1955 1600 miljard kwh, waarvan
ruim 11 miljard voor Nederland, terwijl verwacht wordt dat over
tien jaar reeds een kwart van de totale energie in elektrische energie
zal worden omgezet.
Deze toenemende neiging de „om
weg" via de elektrische energie te kie
zen, vindt primair zijn verklaring in
het feit, dat er geen andere energie
vorm is die zich beter leent tot om
zetting bij de verbruiker in energie
vormen waaraan behoefte bestaat.
Daarbij komt nog dat het transport
van elektrische energie betrekkelijk
gemakkelijk mogelijk is. Het is duide
lijk, aldus spreker, dat de vraagstuk
ken die voor de toekomst de aandacht
zullen vragen, liggen op het gebied
van de produktie van elektrische ener
gie en het transport van deze energie
op grote schaal.
Het is dan ook geen wonder dat men
in de elektriciteitswereld en ook daar
buiten heeft omgezien naar andere
energiebronnen, waarbij in de eerste
plaats wordt gedacht aan olie. Het
Briase staatsbedrijf bijv. heeft beslo
ten 17 centrales voor het verwerken
van stookolie in te richten. Daarmee
verwacht men dan negen miljoen ton
steenkolen per jaar te besparen op 'n
totale behoefte van de elektriciteits-
produktie van 40 miljoen ton per jaar.
Ook in Nederland bestaat een tenden
tie steenkolen in zekere mate door olie
te vervangen. Blijvende uitkomst kan
langs deze weg echter niet worden
verkregen en van de windkracht valt
niets van betekenis te verwachten.
Ook de mogelijkheid de getijden aan
de zeekust te gebruiken, is beperkt.
De grondstoffenpositie van de West-
europese elektriciteitsvoorziening, en
met name ook die van Nederland blijft
wankel, zodat dan ook velen de toe
komstige oplossing zien in de toepas
sing van kernenergie, ten aanzien
waarvan Groot-Brittanië is voorgegaan
door de bouw van de centrale Calder
Hall en in 1965 hoopt men daar reeds
kernreactorcentrales in dienst te heb
ben met een gezamenlijk vermogen
van 6000 mw, waarmede een bespa
ring van 18 miljoen ton steenkolen per
De gemeenteraad van Haamstede
heeft besloten toe te treden tot de
Stichting Eilandgemeenschap Schou
wen en Duiveland met een aanmoedi
gingscontributie van tien gulden per
jaar. Blijkt dat de stichting een ge
zonde activiteit ontplooit, dan zullen
b. en w. de raad voorstellen de dona
tie te verhogen.
Besloten werd een stedebouwkundig
adviesbureau opdracht te geven het
rioleringsplan voor deze gemeente
aanbestedingsklaar te maken.1 Uit de
hierover gevoerde discussie bleek dat
het niet in de bedoeling ligt dit plan
binnen korte tijd uit te voeren, doch
het in portefeuille te houden voor het
geval werkloosheid zou optreden en
objecten voor werkverruiming nood
zakelijk zijn.
Naor de directie verwacht, zal de
omzet van de Veilingsvereniging Zuid-
Beveland, gevestigd te Goes, vandaag
omstreeks het middaguur een omzet
overschrijden van f 10 miljoen, gere
geld vanaf 1 april j.l.
jaar zal kunnen worden bereikt'. In de
V.S. is de drang naar een vervanging
van de fossiele brandstoffen veel min
der groot, omdat de winning van deze
brandstoffen daar eenvoudiger en dus
goedkoper is. Vandaar dat dit land
ggen zo grootscheepse opzet voor de
bouw van kernreactorcentrales kent,
maar nog slechts besloten heeft tot de
stichting van enkele centrales met ver
schillende typen reactoren.
(Van een onzer redacteuren)
In het laatste nummer van „Ons Jonge Platteland" wordt de huidige
structuur van de Christelijke plattelandsorganisaties kritisch bekeken.
Dit gebeurt door de heer T. Tolman, hoofdbestuurslid van de lande
lijke en oud-voorzitter van de Friese C.J.B.T.B. Hij spreekt hier in
het openbaar wensen uit, die al lang in de kring van de Christelijke
plattelands jonger en leven, doch die tot dusver slechts intern aan de
orde werden gesteld.
In de eerste plaats noemt de heer
Tolman het een hartewens, dat iedere
jongeman, die in de land- of tuin
bouw werkt, lid wordt van de
C.J.B.T.B. Dat geldt dus ook voor
jonge landarbeiders.
Er zal nog wel heel wat moeten
gebeuren, voor dit ideaal verwezen
lijkt is. Het zal in vele streken van
het land niet meevallen, jonge land
arbeiders lid te doen worden van de
bond, die van ouds slechts voor boe
renzoons was bestemd. Naamswijzi
ging alleen is hiervoor niet voldoende.
Daar komt nog wat bij: het is ge
bruikelijk, dat een boerenzoon, als hij
zich zelfstandig op een bedrijf heeft
gevestigd en dus boer wordt, van de
jongerenorganisatie naar de C.B.T.B.
overgaat. Een jonge landarbeider is
echter al landarbeider en behoort dus
reeds lid te zijn van de N.C.L.B.
Maar welke praktische moeilijk
heden hier nog mogen liggen, het is
een verblijdend teken, dat een der
gelijke ontwikkeling hier als het „wen
kend perspectief" voor de C.J.B.T.B.
naar voren wordt gebracht.
Dan geeft de heer Tolman zijn ge
dachte over de C.P.B.P. De volledige
naam van deze organisatie luidt offi
cieel nog steeds Christelijke Bond van
Boerinnen, Boerendochters en andere
Plattelandsvrouwen en -meisjes. Hoe
wel de boerinnen hier wel erg voor
op staan, is deze bond dus van het
begin af voor alle plattelandsvrouwen
bedoeld geweest. Men spreekt tegen
woordig ook steeds over de Christe
lijke Bond van Plattelandsvrouwen en
het wordt tijd, dat die oude en on
uitsprekelijke naam nu ook officieel
verdwijnt.
Hier doet zich echter weer een
andere moeilijkheid voor, die de
C.J.B.T.B. niet kent, i.l. het samen
gaan van oudere vrouwen en jonge
meisjes in één bond. De heer Tolman
noemt dat „paedagogisch en psycholo
gisch fout".
Weliswaar heeft men soms de plaat
selijke afdeling gesplitst in een A- en
een B-groep, resp. voor jongeren en
ouderen. De heer Tolman is echter
van mening, dat de C.B.P.B. te veel
door ouderen bestuurd en beïnvloed
wordt. In verschillende streken valt
dan ook waar te nemen, dat deze or
ganisatie veroudert, omdat de jonge
ren niet voelen voor toetreding.
De heer Tolman pleit daarom voor
een splitsing van de C.B.P.B. in af
zonderlijke organisaties voor ouderen
en jongeren, maar het voorbeeld van
de mannen. De Christelijke platte
landsmeisjes zouden dan met de
C.J.B.T.B. een twee-eenheid kunnen
vormen. Er zijn nu reeds tal van aan
rakingspunten in het wedstrijdwezen,
de gezamenlijke bondsdag, de excur
sies, plaatselijke jaarvergaderingen
en dergelijke.
Samengaan in één organisatie is
dus heel goed mogelijk, maar altijd
samen vergaderen gaat niet, door het
grote verschil in interesse. Als de
jongens spreken over veevoeding of
ruilverkaveling, kunnen de meisjes
beter afzonderlijk bijeen komen, om
een huishoudelijk of cultureel onder
werp te bespreken.
Het zou dus moeten worden één
Christelijke jongerenbond met twee
secties, die samen vergaderen, wan
neer dit mogelijk is. Een nauwe sa
menwerking tussen de C.B.T.B. en
C.J.B.T.B. enerzijds en tussen de
meisjessectie in laatstgenoemde bond
en de vrouwenbond met wederzijdse
vertegenwoordiging in de besturen
anderzijds acht de heer Tolman zeer
aan te bevelen.
Wij geven hierbij zijn in het arti
kel „Een nieuwe weg?" ontwikkelde
persoonlijke gedachten door, omdat
we op grond van een jarenlange erva
ring met deze organisaties zijn visie
alleszins de overweging waard achten.
Dit is een foto van het 1100 ton
metende Engelse Poolschip
„Schackleton", dat zaterdag in het
Zuidpoolgebied op een ijsberg is
gevaren. Deze foto werd gemaakt
toen de „Schackleton" in oktober
1956 uit Southampton vertrok
naar het Zuidpoolgebied.
Voor de leden van de Christelijke
vakbeweging in de westhoek van
Schouwen worden deze winter drie
praatavonden georganiseerd. Op de
eerste avond, gehouden in het Geref.
jeugdgebouw te Haamstede, heeft de
districtsbestuurder, de heer H. Been
hakker te Middelburg het onderwerp
„Bestuursvorm en taak van het
C.N.V." besproken. Een geanimeerde
bespreking ^volgde.
De voorzitter, de heer J. Bouwman,
opende en sloot deze geslaagde avond.
Op de volgende bijeenkomsten zal
worden gesproken over „De werk
gelegenheid in Nederland en in het
bijzonder op Schouwen-Duiveland" en
„De bezitsvorming". Deze onderwer
pen zullen worden Ingeleid door een
der leden van het dagelijks bestuur
van het C.N.V.
Op zaterdag 7 december zal te
Haamstede een Sinterklaasmiddag
voor de kinderen der leden worden
gehouden.
Radio-Moskou berichtte, dat het
laatste gedeelte van de raket van de
eerste Spoetnik, dat tezamen met de
kunstmaan rond de aarde draaide, nog
steeds in de lucht is. Het had om 04.00
uur Ned. tijd 894 omwentelingen rond
de aarde gemaakt.
Verscheidene westelijke geleerden
hadden zondag verklaren te geloven,
dat de raket reeds uiteen was geval
len of neergestort.
Op het Polanetarium van Moskou
verklaarde men, dat de raket wel zeer
binnenkort^ haar einde tegemoet gaat,
wellicht vandaag reeds.
De Rotterdamse politie stelt in overleg met de officier van jus
titie, mr. H. van Buuren op het ogenblik een onderzoek in naar
puzzels, zoals die de laatste tijd in verschillende bladen zijn ver
schenen.
Vrijdagmiddag vergaderde de gemeen
teraad van St. Laurens o.l.v. burgemees
ter W. Baas. De voorzitter deelde mede,
dat de uitkering over 1957 uit het Ge
meentefonds per inwoner met 13,50 wa»
verhoogd tot f30,53. Besloten werd tot
intrekking van de onlangs aangebracht»
wijziging i nde algem. politieverordening
o.a. inzake het misbruik maken van d»
buswachthuisjes. Ged. Staten hadden om
verschillende redenen bezwaar gemaakt
wijziging in de alg. politieverordening
komstig de voorgestelde redactie van
Ged. Staten. Besloten werd tot toeken
ning van een premie tot een bedrag van
hoogstens f50,voor het aanbrengen
van een closet in het perceel Gapingese-
weg no. 6.
B. en w. stelden voor tot het aanvragen
van een subjectieve verhoging van de al
gemene uitkering met ingang van 1958.
In het schrijven wijzen b. en w. er op,
dat verschillende uitgaven o.a. voor gees
teszieken welke alleen reeds met f3.500
moest worden verhoogd; op de begroting
een post van f6.600,— uit de saldo-reser
ve moest worden gebracht. Voorts kon
deze begroting slechts met ingrijpend»
bezuinigingen sluitend worden gemaakt
Noodzakelijke werken als b.v. riolering
met zuiverings-installatie, onderhoud be
strating Noordweg enz., kunnen niet wor
den uitgevoerd. Het voorstel werd z.h.st
aangenomen.
Van de fa. C.V. J. Mesu Zn. was een
verzoek ingekomen om een strook grond
van 2% meter breedte tussen de smederij
van Hillebrand en het pand Noordweg
174 te mogen kopen. B. en w. stelden
voor dit verzoek niet in te willigen, aan
gezien dit in de toekomst de enige uitweg
blijft voor de nieuwe kleuterschool en d»
speelplaats. Wel zal een vrije uitweg
worden verleend voor de bewoners van
de ter plaatse te bouwen nieuwe wonin
gen.
Van maandag 16 tot woensdag 18
december a.s. zullen de opleidingssche
pen „Eider" en „Trave" van de marine
van de Duitse bondsrepubliek een niet-
officieel bezoek brengen aan Rotter
dam.
Het Russische persbureau Tass
heeft meegedeeld, dat twee honden,
de eerste levende wezens zijn geweest,
die met een raket honderd kilometer
boven de aarde zijn geweest, Albina
en Damka. Een derde hond, Malysjka,
was op een hoogte van 45 tot 80 km
naar de aarde teruggeschoten. Er was
nog een hond bij de proefnemingen
betrokken, Kozyafka.
Morloc? fg»rfv
Burgemeester Jhr. I. F. den Beer
Poortugael zal op 9 december a.s. het
nieuwe gebouw van de Coöp. Boeren
leenbank te Veere, aan de Kade no. 9,
officieel in gebruik stellen.
Een luisterrijke boerenbruiloft
vormde zaterdag in Wageningen
het slot van de viering van het
achtste lustrum van de Wagening-
se vrouwelijke studentenvereni
ging. - De bovenste foto laat zien
hoe de bruidegom, met zijn bruid
per landauer op weg naar het
stadhuis. - Op de onderste foto
zien we hoe het bruidspaar, dat
door een erehaag volkomen in stijl
het stadhuis verliet, nog tijd vond
voor een hartelijke zoen.
De officieuze oprichting vond plaat,
van een afdeling van de Ned. Chr
bond van huispersoneel. Getracht za
worden op 7 januari a.s. een afdeling
van „Werkende jeugd" op te richten
Ds. Verwey, Hervormd predikant, hield
een korte toespraak over „Het ko
ninkrijk Gods en Zijn gerechtigheid"
Een collecte voor het fonds D.E.L.
bracht f 19,71 op. De avond werd ver
der gevuld met zang en wedstrijden.
Na afloop werd een verloting gehou
den, waarvoor de prijzen beschikbaar
waren gesteld door plaatselijke zaken
mensen, die hiervoor hartelijk dank
werd gezegd.
Op de sportparken te Oosterbeek
Velp en Emmen zijn reeds de ijsbanen
geopend.
Zoals bekend hebben eerst bedrij
ven prijsvragen het licht doen zien.
Hun voorbeeld is gevolgd door parti
culieren. Grote bedragen worden in 't
vooruitzicht gesteld, aldus de politie,
en ook verliezers kunnen nog voor
prijzen in aanmerking komen. Daar
naast gaat, volgens de advertenties,
ook geld naar liefdadigheidsinstellin
gen, maar welke bedragen deze in han
den krijgen, wordt niet gepubliceerd.
De politie zegt verder, bij beschou
wing van enkele puzzels te hebben
vastgesteld, dat het begrip „zwendel"
ernstig wordt benaderd. Gezien de on
logische manier van beredeneren, die
de samenstellers aanvoerden bij het
beantwoorden van de gestelde vragen,
was het onmogelijk, een juiste oplos
sing te geven. Zodoende konden zij een
grote „pot" vormen, waardoor het
deelnemen aantrekkelijk moest wor
den gemaakt, aldus wees het onder
zoek verder uit. Grote bedragen wer
den bovendien genoemd, doch men
vertelde er niet bij, dat dit het bruto-
bedrag was, waarvan nog 'n groot ge
deelte aan onkosten, salarissen, ver
goedingen e.d. moest worden afgetrok
ken.
Bij wijze van voorbeeld zegt de po-
litie nog, dat bij een onderzoek naai
voren was gekomen, dat van een be
drag van f 3.000 opbrengst f 190 naa
liefdadige instellingen ging. Dit is or
geveer 6'A pet. en niet 20 pet., zoal
werd geannonceerd. In de pot bier
f780, want de puzzel had geen goed
antwoorden opgeleverd en f 2030 wer
voor salaris en onkosten gebruikt. Hoe
wel dus f780 in de pot aanwezig wa
werd de volgende puzzel aanlokkelij
gemaakt, door het brutobedrag va
f 3000 vet te vermelden.
De Chr. besturenbond te Arnemui
den belegde een propaganda-avond ii
het verenigingsgebouw. De heer K
Zuidema, bestuurder van het N.C.B
sprak over de betekenis van de Chris
telijke organisatie en lichtte divers
facetten van de bestedingsbeperkin
toe. De propaganda-commissie van d
Chr. besturenbond gaf op voortreffe
lijke wijze enkele voorbeelden vai
Tactiek voor de werving van nieuw<
