INDONESIË WREEKT ZICH OP
ALLES WAT NEDERLANDS IS
Nederlandse taal
wordt uii
itgeba
nnen
Kleurloos
Teleurgesteld over houding V.N.
Mislukte
moordaanslag
op president
Soekarno
Acht doden en
100 gewonden
Kranten en boeken verboden
K.L.M. mag niet meer
landen in Djakarta
24 uur-staking op
Churchil had
goede
verjaardag
^J\rió L
raó
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Nederlanders in
Dj ember geboycot
27 JAAR OUDE
LIJN OPGEHEVEN
Nederlandse
ondernemingen
Arbeider gedood
in Sluiskil
Benjamini GigK
(67) overleden
DOOR DE WERELD
■MiiMiiraiii
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goe*
TeL (01100 2438; bij geen gehoor:
Hoofdred (01100) 2503; Chefred.
(01100) 3991; Adv (01100) 2970; giro
274289 Bijkantoren- Middelburg: Kor
te Noordstraat 35 Tel. (01180) 2009;
Vlissingen: Coosje Buskenstr 27, Tel.
(01184) 3326; Terneuzen: Dijkstr 20-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.56 per week,
ƒ2.40 per maand, f7.— per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m-m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Zeeuwsch Dagblad
13c Jaargang No. 3873 Hoofdredacteur, r hagookt Directeur-, jacq de smn Maandag 2 december 1957
SPORT EN SPEL
(Zie pagina Z en 5)
Op- en ondergang van Zon en Maant
Dinsdag: Zon op 8.28 u., onder 16.31
u. Maan op 14.32 u., onder 4.09 u.
Hoogwater dinsdag 3 dec.:
Vlissingen: 11.23 u. 1.54 m. 23.49 u. 1.78
m. Terneuzen: 11.46 u. 1.71 m., u.
m. Wemeldinge: 0.27 u. 1.51 m,,
12.49 u. 1.27 m. Zierikzee: 0.13 u. 1.33
m., 12.31 u. 1.08 m.
Zaterdagavond om 9 uur plaatselijke tijd is in Djakarta een mis
lukte aanslag gepleegd op president Soekarno. De president en zijn
gezinsleden bleven ongedeerd. Acht anderen werden gedood en meer
dan honderd personen gewond, o.w. een groot aantal kleine kinderen.
De aanslag, die geschiedde met hand
granaten werd uitgevoerd toen de pre
sident zich in een school bevond, die
door zijn kinderen wordt bezocht. De
handgranaten werden naar de presi
dent geworpen, toen deze op het punt
stond per auto naar zijn paleis terug
te keren.
Schoolkinderen
Volgens ooggetuigen was de vloer
van het klasselokaal van de school,
waar de gewonden, in afwachting van
hun vervoer naar het centrale zieken
huis, waren neergelegd, doordrenkt
van het bloed.
Het nieuws van de aanslag werd
verscheidene malen door radio-Dja
karta omgeroepen. Hiervoor werd een
uitzending van gamelanmuziek telkens
onderbroken. De meeste slachtoffers
vielen onder de schoolkinderen, die
zich in de omgeving van de presiden
tiële auto bevonden, toen deze op het
punt was weg te rijden.
Gemeld wordt, dat twee leden van
het motorescorte van de politie, die
voor de auto uit reden, als gevolg van
de aanslag zijn gedood.
Radiorede
President Soekarno hield zondag
ochtend een voor geheel Indonesië be
stemde radiorede, waarin hij Allah
dank bracht voor het feit, dat hij ge
spaard bleef.
In een toespraak van twee minuten
zei hij: „Dit is mijn stem. Ik heb met
diep leedwezen vernomen, dat er bij
de aanslag slachtoffers zijn gevallen
onder de leerlingen van de lagere
school in Thikini, onder hun moeders
en onder de leden van mijn eigen lijf
wacht en dat sommigen hunner hier
bij zelfs het leven hebben verloren.
Ik betuig mijn diepst gevoelde mede
leven met deze slachtoffers van een
terroristische daad.
Arrestaties verricht
De militaire commandant van Dja
karta heeft zondag aan journalisten
medegedeeld, dat de veiligheidspolitie
een aantal personen heeft aangehou
den, van wie aangenomen wordt dat
rij betrokken zijn geweest hij de mis
lukte aanslag op president Soekarno.
Overste Dachjar gaf geen nadere bij
zonderheden behalve dat „de aanslag
een poging is geweest tot een politieke
moord"
Nederlanders in Djember (Oost-
Java) wordt service geweigerd in
winkels, bakkerijen, restaurants,
wasserijen, bioscopen en benzine
pompen. Zij krijgen slechts be
perkte stroom in hun woningen en
worden afgesloten van de water
voorziening indien zij eigen put
ten hebben.
De boycot-actie werd afgekondigd
door het „Bevrijdingscomité West-
Irian", omdat de debatten in de V.N.
over West-Nieuw-Guinea voor Indo
nesian ongunstig zijn afgelopen, aldus
de berichten.
Priesters, dokters, onderwijzers en
Nederlanders in Indonesische gouver
nementsdienst werden volgens de be
richten uitgezonderd van de actie.
De „economische blokkade" tegen
Nederlanders in twee andere steden in
Oost-Java, Surabaja en Malang, die
donderdag begon, bepaalde zich tot
het boycotten van Nederlanders in
restaurants, bioscopen en dergelijke en
het weigeren van openbaar vervoer.
Uit Surabaja werd bericht, dat deze
actie rustig verliep. Men zag slechts
weinig Nederlanders in deze steden in
winkels en vermaakscentra-
In Djakarta is de toestand zondag
rustig, maar gespannen geweest. Vol
gens automobilisten zijn na de aan
slag op president Soekarno de grote
wegen op verschillende punten van en
naar Djakarta versperringen aange
bracht, waar voorbijgangers aan een
nauwkeurig onderzoek worden onder
worpen.
ZEER ONTSTEMD over de resultaten van de débatten in de Ver.
Naties betreffende de kwestie Ned. Nieuw-Guinea, heeft de Indone
sische regering enkele bijzonder ingrijpende maatregelen afgekondigd,
teneinde de Nederlandse invloed aldaar uit te bannen.
Dc Indonesische regering heeft zondag alle publikaties in de
Nederlandse taal verboden. Deze maatregel houdt in, dat zes
in het Nederlands verschijnende dagbladen in Indonesië en
verscheidene weekbladen gedrongen zullen worden te sluiten
en dat de invoer en verkoop van vele periodieken, die in Hol
land verschijnen en in Indonesië veel worden gelezen, niet
meer zal worden toegestaan.
In een decreet, dat zondag is bekendgemaakt, heeft de mi
nister van voorlichting, Sudibjo, de voorzitter van het bevrij
dingscomité voor Irian, ook het vertonen van films met Neder
landse onderschriften verboden. Het verbod op Nederlandse
publikaties geldt voor onbepaalde tijd.
In een verklaring, die met het de
creet werd gepubliceerd, zegt de In
donesische regering het nodig te ach
ten stappen te nemen, om het Indone
sische volk te beschermen tegen Ne-
„Bij de KLM is zondag bericht ontvangen, dat de Indone
sische regering heeft besloten de vergunning van de KLM om
te Djakarta te landen in te trekken. Deze intrekking wordt van
kracht op dinsdag 3 december a.s. te 00.06 uur plaatselijke tijd.
De K.LJVÏ. selt uiteraard alles in het
werk om de gevolgen van deze beslissing
voor de passagiers zoveel mogelijk te
beperken. Maatregelen zijn genomen, dat
passagiers, post en vracht voor Djakarta
te Singapore of Bangkok met andere
maatschappijen kunnen worden doorver-
voerd en soortgelijke regelingen zullen
worden getroffen voor het vervoer uit
Djakarta.
De K.L.M. onderhield een dienst van
vijf maal per week van Djakarta op
Amsterdam. Deze route bestond sinds
1930.
Personeel blijft
Een woordvoerder van de K.L.M. zei
dat de 28 buitenlanders en 180 man
plaatselijk personee op hun post zullen
bl„ven, hangende instructies van het
hoofdkantoor in Den Haag.
Desgevraagd vernemen wij van de di
rectie van de K. L. M. dat het contract
tussen de Indonesische regering en de
K.L.M. inzake de verlening van techni
sche assistentie aan de „Garuda Indone
sian Airways" een afzonderlijke over
eenkomst is waarvan op dit ogenblik niet
is te overzien in hoeverre de beëindiging
van de vergunning om op Djakarta te
vliegen daarop repercussies zal hebben.
Contract voor „Garuda"
Het contract tussen de Indonesische
regering en de K.L.M. ten aanzien van
de „Garuda Indonesian Airways" behelst
dat de K.L.M. via een zgn. assistentie-
groep ervaring en werkkrachten ter be
schikking stelt van de „Garuda" en dat
de K.L.M. als tegenprestatie van de In
donesische regering daarvoor een finan
ciële tegemoetkoming ontvangt.
Via deze groep zijn ruim driehonderd
K.L.M.-functionarissen bij de „Garuda"
gedetacheerd. Velen hunner hebben hun
gezinnen over laten komen toen zij bij
de „Garuda" werden gedetacheerd.
Zondagavond konden geen tnlichtin-
Oliemaatschappij staakt
exploratie op Sumatra
De Standard-Vacuum Oil Co. heeft
bevestigd, dat zij de olie-exploratie op
Sumatra heeft gestaakt en enkele van
haar overzeese exploratiedeskundigen
uit Indonesië naar andere Aziatische
gebieden zal verplaatsen.
De leider van de exploratie- en pro-
duktiewerkzaamheden der maatschap
pij, H. Gipson, deelde mede, dat de
maatregel genomen werd, omdat van
de Indonesische regering geen toe
stemming verkregen kon worden voor
de exploratie en ontwikkeling van
nieuwe concessiegebieden.
gen worden verkregen over de hou
ding van de driehonderd man K.L.M.-
personeel, dat gedetacheerd is b(j de
„Garuda Indonesian Airways".
De Indonesische minister van voor
lichting, Sudibjo, tevens voorzitter
van het „bevrijdingsfront West-Irian",
heeft zondagavond een algemene sta-
kingtegen alle Nederlandse onderne
mingen in Indonesië aangekondigd.
In een radio-uitzending voor het
hele land zei Sbidjo, dat het kabinet
goedkeuring hechtte aan een plan van
het comité tot staking.
Alle arbeiders in honderd-procent-
Nederlandse ondernemingen kregen
de opdracht op 2 december 24 uur
te staken. Sudibjo zei dat de actie op
ordelijke wijze moet verlopen. De or
der tot staken werd gegeven twee da
gen nadat de V.N. de resolutie inzake
hervatting der onderhandelingen over
Nieuw-Guinea gingen verwerpen.
Censuur op berichten
De minister van voorlichting, Sudibjo,
heeft meegedeeld, dat censuur is inge
steld op berichten over het bloedige in
cident. Alle berichten over deze kwestie
dienen afkomstig te zijn van officiële
bronnen, zei hjj.
derlandse invloeden, die de nationale
strijd zouden kunnen schaden.
De tekst van het decreet is als volgt:
1. het is verboden dagbladen, tijd
schriften of andere publikaties in
het Nederlands uit te geven of te
verspreiden, ook die, welke uit Ne
derland afkomstig zijn;
2. het is verboden films te vertonen,
waarbij de Nederlandse taal wordt
gebruikt voor de onderschriften.
dit decreet treedt met ingang van
-1 december in werking.
VIER DAGBLADEN
Er zijn in Indonesië vier dagbladen,
die Nederlands eigendom zijn. Het zijn
de Javabode (in Djakarta), de Prean-
gerbode (in Bandoeng), het Nieuw
Soerabajaasch Handelsblad (in Soera-
baja) en het Nieuwsblad (in Medan).
Er zijn voorts twee kranten, die in
het Nederlands verschijnen, doch In
donesische eigendom zijn: de Nieuws
gier (in Djakarta) en de Vrije Pers
(in Soerabaja). De gezamenlijke op
laag van al deze bladen wordt geschat
op 55.000 exemplaren. Tussen de 40
en -70 procent van de lezers van deze
zes bladen zijn Indonesische staats
burgers. Onder de tijdschriften zijn
ook religieuze periodieken, die door
het gebod worden getroffen.
Bijna alle Indonesische boekwinkels
hebben een grote keuze aan Neder
landse boeken in voorraad.
Adenauers bezoek aan
Londen uitgesteld
De Westduitse kanselier, dr. Konrad
Adenauer, stelt het bezoek, dat hij
volgende week aan Londen zou bren
gen uit omdat hij aan griep lijdt, zo
heeft een regeringswoordvoerder te
Bonn bekendgemaakt.
Men verwacht dat de kanselier over
een dag of tien zijn werkzaamheden
zal kunnen hervatten, zodat hij dan de
NAVO-topconferentie in Parijs zal
kunnen bijwonen.
Er wordt overwogen of de minister
van buitelandse zaken, Von Brentano,
in Adenauers plaats naar Londen zal
gaan.
Te Windsor in Engeland is weer
de „Copper Horse handicap Steep
lechase" gehouden. Higher est (no.
10, rechts) en Festival 111 maken
de sprong over het water tijdens
de rennen.
De Britse oud-premier Sir Winston
Churchill vierde zaterdag op zjjn buiten
verblijf te Chartwell zijn 83ste verjaar
dag. De verjaarstaart werd vrijdagavond
al bezorgd, een royale taart van zeven
kilo, versierd met herfstbladeren en, in
tegenstelling tot de 82 kaarsjes van vorig
Jaar, met een grote kaars.
Veldmaarschak burggraaf Montegomery
die in de tweede wereldoorlog met
Churchill heeft samengewerkt, was de
gast van de familie op deze belangrijke
dag. Vóór het diner ging men kijken
naar een program van een uur, dat de
B.B.C. ter ere van de grote staatsman
uitzond en dat door veldmaarschalk
Montgomery werd Ingeleid.
De jarige is in goede gezondheid. Hij
heeft duizenden telegrammen en bood
schappen met gelukwensen, alsmede vele
geschenken waaronder sigaren, ontvan
gen.
RUSSISCHE RAKET
IN ZEE GESTORT?
Dr. Fred Whipple, directeur van de
sterrenwacht „Smithsonian", heeft
meegedeeld, dat de raket van de eer
ste Russische kunstmaan waarschijn
lijk zaterdagavond is neergestort. Hij
zei dat de raket wellicht in het zui
den van de Stille Zuidzee in zee is
terecht gekomen en wel op een plek
die honderden kilometers van Zuid-
Amerika verwijderd li/ri.
Door as gegrepen.
Zaterdagmiddag is de 57-jarige trans
portarbeider K. Hamelink, tijdens
werkzaamheden in de silo van de co-
kesfabriek te Sluiskil door een draai
ende as gegrepen en vrijwel op slag
gedood. Het slachtoffer was gehuwd
en vader van drie kinderen.
De beroemde Italiaanse zanger Benja-
mino Gigli is zaterdagochtend op 67-j.
leeftijd in zijn villa te Rome overleden.
In 1955 Is Gigli opgehouden met zingen.
De zanger leed al enige tijd aan een
hartkwaal. Vrijdag kreeg hij broncho-
pneumonie, waaraan hij is gestorven.
Zijn tweede doodsbericht
Het overlijdensbericht van Gigli dat
vandaag de aarde is rondgegaan is het
tweede van deze zangerIn de oor
logsjaren is in Europa namelijk ook het
bericht verspreid, dat Gigli was over
leden. De Duitsers maakten in de door
hen bezette gebieden bekend, dat de-
Amerikaanse troepen bij het bezetten
van Napels, de beroemde zanger hadden
gevangengenomen en zonder vorm van
proces ter plaatse doodschoten. Alle door
de Duitsers beheerste publiciteitsmedia
hebben destijds necrologieën van Gigli
gebracht. De Nederlandse radio-omroep
zond een groot herdenkingsprogramma
uit Pas na de bevrijding bleek, dat dit
een propagandastunt was geweest om de
door de Duitsers overheerste Italianen
tegen de naderende 'Amerikanen op te
zetten.
Sir Winston Churchill, die vandaag
zijn 83ste verjaardag hoopt te vieren,
he,eft woensdag het ereburgerschap
van de stad Margate ontvangen. Eea
delegatie van de stad onder leiding
van burgemeester John G. Read, kwam
Sir Winston het certificaat in een
kistje aanbieden in zijn woning aan
het Hyde Park Gate te Londen. Op
de foto ziet men Churchill met hei
eikenhouten kistje.
President Tito ondergaat thani
een medische behandeling en kuur op
het eiland Brioni. Tito, die, als ge
meld, last van spit in de rug heeft,
bevindt zich reeds enkele dagen op
Brioni.
Zaterdagavond is in Rotterdam-
Zuid de 63-jarige losse werkman De P.
uit detweede etage van zijn woning
aan de Lombokstraat gevallen. Hij was
op slag dood. Hij wilde het bovenlicht
van een straatvenster zemen en had
daartoe het opschuifraam uit zijn
sponningen gehaald.
Een Franse parachutiste, die als
verpleegster in Algerië werkte, is
doodgeschoten toen zij uit een heli
kopter sprong om op een gevechtster
rein hulp te verlenen. Pe verpleeg
ster, Jacqueline Domerque is vroeger
kampioene valschermspringen ge
weest.
Negen jongens van 13 tot 18 jaar,
die zaterdag een Wandeltocht in da
blauwe bergen ten noorden van Syd
ney (Australië) maakten, zijn door
een bosbrand overvallen, waardoor
vier van hen om het leven zijn geko
men.
Een moeder van negen kinderen,
inwoonster van de Canadese plaats
Sherbrooke, die met haar oudste zoon
van dertien de kerk had bezocht, be
vond bij thuiskomst dat haar huis door
brand was verwoest en dat haar ove
rige acht kinderen, van acht maanden
tot twaalf jaar oud, allen in de vlam
men waren omgekomen.
Owen Mclean komt vandaag in ons
land om audities te houden in verband
met de bezetting van de hoofdrol
Anne Frank in de film „Het Achter
huis". De circa dertig meisjes die daar
voor in aanmerking komen zullen per
soonlijk worden uitgenodigd. Zoals be
kend waren de eisen, dat de meisjes
hoogstens zestien jaar oud zijn en vol-
doende kennis van de Engelse taal heb
ben.
DE BILT ZEGT:
Het blijft koud
Droog en zonnig weer, maar In het
noordoosten van het land enige over
drijvende wolkenvelden. Overwegend
zwakke wind. Middagtemperaturen om
het vriespunt.
„Het Vrije Volk" schrijft, in ant
woord op een vraag van het A.R. or
gaan „Nederlandse Gedachten": „De P.
v. d. A. wijst elk streven om het open
bare leven een levensbeschouwelijk
stempel op te drukken, dat grote groe
pen van ons volk achteruit zou druk
ken, volstrekt van de hand".
Het ideaal is dus een kleurloos open
baar leven. Het is precies hetzelfde als
de verdrijving van de godsdienst naar
de binnenkamer, zoals die in de vo
rige eeuw door de liberale politici
werd geleerd: bederf met uw gods
dienst onze politiek niet.
Biervliet, waar de P.v.d.A. zich ver
zet tegen gebed en psalmgezang bij 't
godsdienstonderwijs op de openbare
school, is een bewijs van de ontwik
keling, zoals de P.v.d.A. die wil.
Met behulp van zgn. „doorbraak
mannen".
