NIEUW-GUINEA moet
straks zelf beslissing nemen
INDONESIË DOET LAATSTE
RESOLUTIE
Vlissingse begroting: ruim
anderhalf miljoen tekort
Mr. Schumann kruist in de politieke vergader ing van V.N. de degens met Soebandrio
NIÉUW- 7 BEROEP OP V.N.
GUINEA
Indonesië wil VerNaties
intimideren door
bedreigingen
I
Begroting van maatschappelijk
werk z.h.s. aangenomen
Takken van onderwijs vergen
enorme uitgaven
KONINGIN IN LEEUWARDEN
Geen raming van
kapitaalswerken
Daarom nu geen
onderhandeling
TWEEDE KAMER:
Heb vertrouwen in
de regering
Meer dan 200.000
woningen zijn
onderbezet
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes
Tel. (01100) 2438; bij geen gehoor:
Hovfdred. (01100) 2503; Chefred.
(01100) 3991; Adv. (01100) 2970; giro
274289 Bijkantoren: Middelburg: Kor
te Noordstraat 35. Tel. (01180) 2009;
Vlissingen: Coosje Buskenstr. 27, Tel.
(01184) 3326; Terneuzen: Dijkstr. 26-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.56 per week,
fï.40 per maand, f7.— per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m-m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Zeeuwsch Dagblad
PROJES1ANTS-CHRIST EL IJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
13e Jaargang No. 3864 Hoofdredacteur; r. hagourt Directeur: jacq de Smit Donderdag 21 nov. 1957
Dertiende Zeeuwse veerboot
gedoopt
(Zie pagina 2)
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Vrijdag: Zon op 8.11 u., onder 16.40
u. Maan op 8.52 u., onder 17.35 u.
Hoogwater vrijdag 22 nov.:
Vlissingen: 1.46 u. 2.46 m., 14.02 u. 2.32
m. Terneuzen: 2.17 u. 2.60 m., 14.33 u.
2.46 m. Wemeldinge: 3.41 u. 2.02 m„
15.58 u. 1.90 m. Zierikzee: 3.29 u. 1.76
m., 15.45 u. 1.63 m.
DE JONGSTE manifestaties in Indonesië tegen Nederland zijn niet
alleen op zichzelf reeds ongepast, maar indien zij zouden zijn voor
bestemd te worden gebruikt als argumenten in dit debat, zouden zij
een zeer laakbare en ontoelaatbare poging vormen tot intimidatie van
de algemene vergadering, die in goed geweten haar oor niet kan lenen
a'an een land, dat lid is van de V.N., dat haar zijn wil tracht op te
leggen door bedreigingen.
De ontketende actie heeft geen effect op de toestand in Nieuw-
Guinea, waar het nog steeds rustig is en waar zich totaal geen orde
verstoringen hebben voorgedaan.
Nederland zal niet afwijken van de tot nu toe gevolgde koers. De
Nederlandse regering is van mening, dat Nieuw-Guinea te zijner tijd
zelf zal moeten kiezen.
Dit heeft de Nederlandse afgevaar-
vaardigde in de politieke commissie
van de V.N. te New York, mr. C. W. A.
Schürmann, gisteravond bij de behan
deling van de kwestie Nieuw-Guinea
gezegd.
Dit jaar aldus ging hij verder
heeft de Indonesische regering blijk
baar geredeneerd, dat indien de kwes
tie Nieuw-Guinea geen bedreiging voor
de vrede inhield, zij zelf een bedrei
ging zou kunnen veroorzaken.
Nieuw-Guinea is rustig
Ondanks deze betreurenswaardige
gebeurtenissen zal de Nederlandse re
gering niet afwijken van haar vreed
zame koers. Een koers, die gericht is
op de bescherming van Ned. Nieuw-
Guinea en de bevordering van de voor
uitgang van dat moment, waarop de
bevolking haar eigen wensen t.a.v.
haar politieke toekomst kan uitspre
ken. Een veel waarschijnlijker ont
wikkeling is echter, dat de bevolking
van Ned. Nieuw-Guinea te zijner tijd
zal wensen haar lot te verbinden met
de bevolking van de rest van Nieuw-
Guinea aan het oosten van de kunst
matige scheidingsgrens.
Hier staat de toekomst van een van
de grootste eilanden ter wereld op het
spel, alsmede de handhaving van de
beginselen, die het handvest van onze
organisatie tot grondslag zijn.
Nederlands standpunt
De Nederlandse afgevaardigde vatte
het Nederlandse standpunt samen:
1. Het handvest der V.N. legt aan Ne
derland als de mogendheid die ver
antwoordelijk is voor het bestuur
over Ned. Nieuw-Guinea, de plicht
op het beginsel te erkennen, dat de
belangen van de bevolking van dit
gebied voorop staan.
Door overdracht van Ned. Nieuw-
Guinea aan Indonesië zonder zich
ervan te hebben overtuigd of dit de
wil van de bevolking van Ned. N.
Guinea is, zou Nederland zijn plicht
verzaken jegens de inwoners en de
V.N.
Nederland heeft de inwoners van
Ned. N.-Guinea plechtig beloofd
hen in de gelegenheid te stellen om
zodra zij in staat zijn uitdrukking
te geven aan hun wensen, zelf over
hun politieke toekomst te beslissen.
2.
3.
Aanhoudend rustig weer
Droog weer met plaatselijk flinke
opklaringen. Ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen. Overwegend zwak
ke wind uit oostelijke richtingen.
4. Uit al deze redenen vloeit voort,
dat Nederland de Indonesische eis
om Ned. N.-Guinea te annexeren
niet kan en niet zal inwilligen,
noch besprekingen zal beginnen be
treffende de toekomstige status van
dat gebied, zonder dat zijn inwo
ners het recht hebben uitgeoefend
zelf te beslissen over hun politieke
toekomst, zoals door Nederland is
toegezegd.
Geen onderhandelingen
Van onderhandelingen wil Neder
land thans dan ook niets weten. Te
meer gezien de mislukte besprekingen
op de R.T.C. met Indonesië, waarbij
Indonesië alle voorstellen heeft afge
wezen en zonder meer tot overdracht
wilde overgaan.
Waarover wil Indonesië eigenlijk
onderhandelen? Niet over een oplos
sing door gezamenlijk overleg.
Bovendien zijn de verlangens van
Indonesië in dezen slechts deze: a. dat
Nederland erkent dat Ned. N.-Guinea
reeds de jure een deel van Indonesië
is en dat Nederland dit gebied on
rechtmatig bezit; b. dat met Indonesië
de overdracht van het bestuur wordt
geregeld zonder voorafgaande raadple
ging van de bevolking van Nederlands
Nieuw-Guinea.
c*$n
e+$n
N
5 De tekst van de resolutie, in-
f gediend door Afghanistan, Boli-
c via, Birma, Ceylon, Egypte, Ethi-
opië, India, Indonesië, Irak, Jor
danië, Libanon, Libië, Marokko,
7 Nepal, Saoedi-Arabië, Soedan,
Syri, Tunesië en Yemen, luidt
als volgt:
De Algemene Vergadering, ge
zien de kwestie West-Irian met
grote bezorgdheid ziende, dat
het voortduren van dit politie
ke geschil waarschijnlijk de
vreedzame ontwikkeling van
dit gebied in gevaar brengt,
zich realiserend, dat een vreed-
zame oplossing van dit vraag-
stuk zonder uitstel moet wor-
den verkregen, y
I nodigt beide partijen uit hun
pogingen om een oplossing van y
het geschil in overeenstemming
met de beginselen van het
handvest der Verenigde Naties
voort te zetten,
2. verzoekt de secretaris-gene
raal de betrokken partijen bij
te staan wanneer hij het nodig
oordeelt voor de uitvoering van J-
deze resolutie, en aan de der-
tiende bijeenkomst van de Al- i
gemene Vergadering rapport J
uit te brengen.
6
t
(Van onze parlementsredactie)
De Tweede Kamer heeft gistermid
dag de begroting van maatschappelijk
werk zonder hoofdelijke stemming
aangenomen. Bij de artikelsgewijze
behandeling trok de socialist Daams
een dinsdag door hem ingediend amen
dement in. Het amendement beoogde
van de gelden die op de begroting zijn
uitgetrokken voor de gezinsoorden en
internaten voor maatschapelijk onaan
gepasten een pro-memoriepost te ma
ken.
De heer Daams nam zijn besluit, na
dat de minister in tweede termijn had
toegezegd, dat de mensen, die in de
gezinsoorden beslist niet thuis horen,
er uit te halen. Op het ogenblik is de
toestand zo, dat meer dan 50 procent
van de in "de oorden verblijvende ge
zinnen inderdaad „onaangepast" is. De
minister wees erop, dat wanneer de
betreffende post een p.m.-post zou
worden, zij op 1 januari a.s. „geen
rooie cent" voor de gezinsoorden zou
hebben. Zij beloofde, dat zij nog dit
begrotingsjaar van deze zaak op ver
antwoorde wijze een afgerond geheel
zou maken om daarna met een voor
stel te komen.
In haar rede heeft de minister zich
uitgesproken tegen het introduceren
van het gokelement (puzzles e.d.) bij
de fondsvorming In het maatschappe
lijk werk. Tegen het gokken zelf had
zei geen morele bezwaren, maar het
hoort h.l. minder thuis in het maat
schappelijk werk, dat de bedoeling
heeft met verantwoordelijkheids- en
solidariteitsbesef tussen de mensen on
derling te versterken.
De voetbalwedstrijd Duilsland-Zwe-
den, woensdagmiddag in Hamburg ge
speeld, is geëindigd in een 10 over
winning voor Duitsland. Het doelpunt
werd door rechtsbinnen A. Schmidt
gescoord.
Minister Klompé
„De regering volgt niet alleen
met de grootste aandacht maar
ook met zorg de gebeurtenissen in
Indonesië en leeft zeer mee met
de aldaar wonende Nederlanders,
die onder zulke moeilijke omstan
digheden verkeren", aldus heeft
minister mej. Klompé gistermid
dag gezegd naar aanleiding van in
de Tweede Kamer tijdens het de
bat over de begroting van maat
schappelijk werk gemaakte opmer
kingen.
De geachte afgevaardigden moeten
zich wel realiseren, dat de regering
van de souvereine staat Indonesië vol
gens de regels van het volkenrecht
de volle verantwoordelijkheid draagt
om de bescherming van de in haar
land woonachtige buitenlanders, inclu
sief dus de Nederlanders, effectief te
waarborgen.
Ik vraag de Kamer om in het on
verhoopte geval, dat zich ernstige
gebeurtenissen zouden voordoen, ver
trouwen te hebben in de regering, dat
zij het nodige en mogelijke doet.
MINISTER KLOMPE
vertrouwen
DE REGERING van Indonesië doet thans een laatste beroep op de
V.N. om te helpen bij het vinden van een oplossing van het geschil
over Nederlands Nieuw-Guinea. Ikzelf en mijn regering hebben de
mogelijkheid niet uitgesloten uit deze impasse te geraken op een wijze,
die kan bijdragen tot de verbetering van de internationale betrekkin
gen als geheel. Dat is de reden, dat wij hier naar toe zijn gekomen om
te streven naar een oplossing via de V.N.
West-Irian is een integrerend deel van de politieke eenheid, bekend
als Indonesië.
Dit verklaarde de Indonesische afgevaardigde, die gisteren het
woord voerde in de politieke commissie van de V.N., minister van
buitenlandse zaken, Soebandrio.
Minister Soebandrio vervolgde, dat
de Indonesische delegatie bereid is een
resolutie te aanvaarden dienen goede
werkwijze of een instrument schept
om beide partijen bij te staan bij het
vinden van een vreedzame oplossing
van dit geschil, dat reeds te lang on
opgelost is gebleven als een groeiend
gezwel in de betrekkingen tussen Ne
derland en Indonesië.
De normalisatie van die betrekkin
gen, die zou kunnen worden bereikt
bij het streven naar het oplossen van
de kwestie West-Irian zou niet alleen
heilzaam zijn voor de twee betrokken
landen, maar ook in het werkelijke
belang van de internationale gemeen
schap als een geheel met inbegrip na
tuurlijk van ons nabuurland Australië.
Gevaarlijk
Eerder in zijn rede had minister
Soebandrio betoogd dat geen enkel
land dat zichzelf respecteert zou kun
nen blijven toelaten dat zijn redelijk
verzoek om onderhandelingen gene
geerd wordt, hoofdzakelijk omdat de
andere partij van mening is dat het
zich kan veroorloven een dergelijke
houding aan te nemen op basis van
haar huidige superioriteit wat betreft
haar physieke kracht. Dit is een zeer
gevaarlijke houding en zou kunnen
leiden tot onvoorziene en ongewenste
zelfs explosieve gebeurtenissen op in
ternationaal gebied.
Soebandrio zei, dat „West-Irian een
integraal deel is van de politieke een
heid, bekend als Indonesië, en dat het
geschil daarover thans in „verergerde
mate" bestaat.
Zelfbeschikking
Minister Soebandrio vervolgde, dat
de laatste tijd de uitdrukking „zelfbe
schikking" in het geding is gebracht.
„Mag ik de commissie er aan herin
neren", zo zeide hij, „dat het onthou
den van West-Irian aan de republiek
Indonesië op deze grond evenzeer zou
kunnen worden toegepast op de ande
re Indonesische eilanden, zoals Ambon,
Celebes, enz. West-Irian staat in de
zelfde inter-regionale betrekking tot
de verschillende gebiedsdelen van In
donesië, als alle andere regionale ge
bieden.
Wat de Nederlandse regering in
feite Indonesië aandoet door te
trachten West-Irian gewelddadig af
te scheiden door dit deel van Indo-
'nesië onder zijn koloniaal bewind te
houden, is in precies dezelfde be
woordingen beschreven door een
vooraanstaand Nederlands hoogle
raar en kenner van Indonesische
aangelegenheden, dr. A. Teeuw, van
de Leidse universiteit.
Een zaak, die nog meer bezorgdheid
in Indonesië, en wellicht ook in ande
re Aziatische landen, heeft gewekt, al
dus Soebandrio, was de gemeenschap
pelijke verklaring, die Nederland en
Australië op 6 november over hun
toekomstige politiek hebben uitgege
ven.
Het is algemeen bekend, dat Neder
land en Australië de laatste jaren elk
jaar een conferentie hebben gehouden
voor het co-ordineren van hun politiek
in West-Irian en oostelijk Nieuw-Gui
nea, zowel als voor het opnieuw,be
vestigen van hun gemeenspha]5pelijke
houding tegenover Indonesië.
Wapens
Als gevolg daarvan vrezen wij deze
gemeenschappelijke verklaring niet
anders te kunnen uitleggen dan dat
zij ook militaire oogmerken heeft. Ge
ruchten in die geest doen overal de
ronde en tot dusver heeft noch Neder
land, noch Australië een tegenspraak
of een verheldering op dit punt gege
ven.
Bovendien is de bezorgdheid over
deze gemeenschappelijke verklaring
toegenomen door recente berichten
over een stroom van wapenversche
pingen van Nederland naar West-
Irian.
Ik hoop daarom, dat deze assemblee,
en in het bijzonder Nederland, onze
bezorgdheid niet zal negeren. Zoals ik
reeds eerder heb betoogd, is onze fun
damentele nationale politiek nimmer
gewijd geweest aan het opbouwen van
onze nationaje defensie om te waken
tegen mogelijke aanvallen op ons soe
verein gebied. Doch als wij gedwon
gen worden dit te doen, zijn wij be
slist niet hulpeloos.
Na dr. Soebandrio sprak de Neder
landse permanente vertegenwoordiger
bij de V.N., mr. C. W. A. Schürmann
zijn rede uit.
De minister van maatschappelijk
werk, mej. dr. M. A. M. Klompé, deel
de gistermiddag in de Tweede Kamer
mee (bij de behandeling van haar be
groting), dat op het ogenblik meer
dan 200.000 woningen onderbezet zijn.
De bewindsvrouwe zei dit ter toelich
ting op de juist gisteren afgekondigde
ministeriële beschikking betreffende
de vrijwillige, beschikbaarstelling van
woonruimte.
Mej. dr. Klompé hoopte, dat deze
regeling voor de bewoners van onder
bezette woningen een nieuwe stimu
lans zal zijn om „over de drempel van
het besluit te stappen", hoe moeilijk
dit soms ook zal zijn. Het woonruimte-
problëem is een nijpend probleem, in
de tekening waarvan men niet schril
genoeg kan zijn, naar de mening van
minister. „Deze zaak houdt mij voort
durend bezig. Ik ontvang honderden
brieven van mensen, die geholpen wil
len worden. Om het eens onparlemen
tair uit te drukken: Telkens ga ik
weer met een klap op mijn kinder
hoofd naar huis", zo zei ze.
Evenals vele andere gemeenten is
ook Vlissingen er niet in geslaa.gd,
zijn begroting voor 1958 sluitend te
maken. Bijzonder sober van opzet is
deze pas verschenen begroting en géén
belangrijke kapitaalwerken konden
raamd worden, hoe noodzakelijk die
ook zijn. Want door de steeds toene
mende bevolkingsgroei en de daarmee
verband houdende structurele wijzi
gingen moeten noodgedwongen ver
beteringen in het voorzieningspeil
worden aangebracht: o.a. bouw van
scholen en woningen, verbetering van
wegen, aanleg van een uitvalsweg naar
Souburg om dan nog maar niet te
spreken van de steeds dringender
wordende noodzaak van een nieuw
stadhuis. Daar er evenwel goede kans
bestaat, dat voor 1958 de geldende fi
nanciële verhouding tussen rijk en ge
meenten zal worden gecontinueerd,
zullen b. en w. binnenkort de raad een
voorstel overleggen aan de minister
van binnenlandse zaken te verzoeken
om verhoging van de algemene uitke
ring per inwoner uit het gemeente
fonds.
Weliswaar heeft een reserve-vor
ming van flinke betekenis plaats ge
had, doch deze mag onder de huidige
omstandigheden, uit oogpunt van goed
financieel beleid, niet worden aange
tast, temeer daar een deel van de ge
reserveerde gelden dient voor het op
vangen van tegenvallers ingeval een
conjunctuur-omslag haar intrede gaat
doen. Een ander deel is bestemd voor
de financiering van bepaalde objec
ten, terwfjl voorts niet uit het oog
mag worden verloren, dat de gemeen
te in verband met de haar toekomsti
ge structurele ontwikkeling grotere
uitgaven te wachten staan.
NADELIG SALDO
Het totaal van da inkomsten en
uitgaven van de gewone dienst van
de begroting 1958, met inbegrip van
het hoofdstuk „Verrekeningen" be
draagt f 13.062.059,02; waarin een
bedrag van onvoorziene uitgaven
werd geraamd van f 43.503,86. De
kapitaaldienst voor 1958 beloopt aan
Inkomsten totaal f 40.411.469,23 en
aan uitgaven f 41.972.639,03, zodat er
een nadelig saldo ontstaat van
f 1.561.169,80.
B. en w. van Vlissingen delen in hun
uitvoerige toelichting mede, dat men
niet tot de conclusie mag komen, dat
de ontwerp begroting, voor wat de
„gewone dienst" betreft, reëel sluitend
is. Wat onder de post „Algemene Uit
keringen uit het Gemeentefonds" is
voorshands namelijk een bedrag ge
raamd van f 187.640,als compensatie
van de dit jaar plaats gehad hebbende
loonsverhoging, waarop wettelijk géén
aanspraak kan worden gemaakt, zo
dat dit bedrag in feite het begrotings
tekort voor de „Gewone Dienst" aan
geeft. B. en w. achten dit zeer teleur
stellend,
zeggen.
Uit de toelichting blijkt allereerst,
dat nadelige beinvloeding van het bud
get voor 1958 heeft plaats gehad door
loonsverhogingen aan het gemeente-
personeel. Het tekort van do Reini
gingsdienst steeg als gevolg van sala
risverhogingen, prijsstijgingen e.d.
aanzienlijk (f50.000,In één van de
eerste raadsvergaderingen in 1958 zul
len b. en w. derhalve de raad voorleg
gen in hoeverre verhoging van de rei
nigingsrechten wenselijk is.
Voorts merken b. en w. op, dat da
bevolkingsgroei waardoor welis
waar enerzijds hogere uitkeringen uit
het gemeentefonds kunnen worden ge
raamd anderzijds van nadelige in
vloed is op het gemeente-budget door
dat in het bijzonder met betrekking
tot het openbaar en bijzonder onder
wijs hogere kapitaalslasten moesten
worden geraamd (bouw van scholen).
Een budgetaire verzwaring doet zich
eveneens voor door subsidiëring van
de Zeevaartschool en H.T.S., waar
voor f 40.000,méér moet worden ge
raamd dan vorig jaar. Het gemeente
lijk Nijverheidsonderwijs gaat even
eens aanzienlijk meer van de begro
ting vergen, deels door herziening van
de personeels-wedden, deels door ex
ploitatie van d e nieuwe lagere tech
nische school (zwaardere last: f 50.000)
Het op de gewone dienst voorko
mende „tekort" van f 187.640 zal
naar alle waarschijnlijkheid, aldus
b. en w. uitgroeien tot een tekort
van f 290.000,—. In zeer belangrijke
mate heeft hieraan de exploitatie
van het nieuwe bejaardentehuis een
aandeel. De pensionprijs gaat veler
draagkracht te boven en hoewel de
juiste cijfers nog niet bekend zijn
is reeds komen vast te staan, dat de
verpleging en verzorging van de be
staande bevolking van het „Oude
Gasthuis" (nog geen 100 personen)
de gemeente jaarlijks zal komen te
staan op f160.000,
