ENQUETE Raad van Europa boos over wegblijven van ministers Meer vrijheid voor het onderwijs Anti-Nederlandse door Indonesië wordt al groter campagne Ruimte voor differentiatie WE KUNNEN DE WINKEL BETER SLUITEN" TELEGRAM AAN MIN. SLECHTE INDRUK GEMAAKT" Offervaardigheid Monty is tegen Kanaaltunnel Kunstmaankijkers Maandag begint „bevrijdingsweek van West-Irian" Woensdag 23 oktober 1957 ZEEUWSCH DAGBLAD Pagina 3 DE PARTIJ VAN DE ARBEID heeft bij haar gevarieerde vormen van van propaganda een nieuwe gevoegd: zij stuurt aan meer dan 300.000 gezin nen in Nederland enquêteformulieren en deze gezinnen (of de gezinshoof den, dat staat er niet bij, alleen kun nen eventueel meer personen in een gezin een formulier krijgen) kunnen hun opvatting over allerlei vraag stukken meedelen. Die formulieren zijn, waarschijnlijk In plaatsen aar afdelingen bestaan, niet alleen uitgezet bij P.v.d.A.-ers of geestverwanten, maar bij iedereen, die de plaatselijke mensen ervoor in aanmerking doen komen, van allerlei richting. Als beloning voor de medewerking aan deze enquête, die „ideeënbus der democratie" is gedoopt, wordt in uit zicht gesteld een vergadering, waarin „de resultaten der rondvraag" onder werp van gesprek zullen uitmake.., en voor een aantal der deelnemers boven dien enige excursies in de provincie, waarbij ze de gast zullen zijn der P.v. d.A. Van de vragen zijn er negen over algemene problemen, één over de ge meentepolitiek en twee provinciaal af gestemd. Dit laatste nu doet, naar wij me nen, de gedachte uitgaan naar het „waarom" van deze enquête. Wil de P.v.d.A. weten, hoe anderen denken over de politiek? Daarvoor is deze „ideeënbus" niet zozeer nodig. Het partijbestuur leest vrijwel zeker ook andere dan socialis tische kranten en kent de program ma's van andere partijen. Dt bewijst trouwens de vragenlijst wel. Is het de bedoeling, via deze „ideeën bus" de wensen van anderen over te nemen? Dat is o.i. te veel verwacht. Of is er wellicht een aantrekkelijke kant van de zaak, omdat men op deze wjjze in een vergadering in de ko mende verkiezingswinter een aantal mensen van andere partijen, of onge organiseerden onder zijn gehoor kan krijgen en dan nog weer een selectie uit die groep als „gast van de partij" een dag-mee-uit kan nemen? Dit is zeker, het gaat de P.v.d.A. bij deze enquête niet om de eigen le den. Daarvoor ware een eenvoudiger systeem te vinden geweest. Voor het geval dan, dat de partij twijfelde aan de juistheid van hetgeen de partij leiding tot dusver nastreeft. Het gaat om die anderen. Het is dus propagan da. Wij willen niemand adviseren: werk aan deze enquête niet mee. Maar wel willen wij zeggen: als gij antwoordt, wees uzelf bij de invulling, laat u niet door de min of meer ten dentieuze vraagstelling misleiden, maar schrijf uw eigen mening. Wij willen verder adviseren al weer, als gij antwoordt: let erop, dat gij, door deelname aan deze rond vraag, u niet laat maken tot propa ganda-object van de P.v.d.A. Houd af stand en houd afschrift van uw ant woord en zie later na te gaan, in hoe ver met uw mening rekening is ge houden. Zoals wij gisteren in ander verband reeds schreven, hebben wij niet zo heel veel fiducie in deze opiniepeilin gen. Maar dat geldt in dit geval spe ciaal. Het resultaat van deze enquete zal verwerkt worden door de partijorga nen van de P.v.d.A. Wij geloven niet, dat dit juist is. Wil deze partij, dat er enig gezag van deze enquete uitgaat, dan zou ze tenminste het resultaat er van ter uitwerking moeten geven aan een objectief, wetenschappelijk bu reau. De vragen gaan over allerlei onder werpen: nivellering en denivellering van de lonen, rechtvaardigheid van de verdeling van de lasten der beste dingsbeperking, bezitsvorming, achter stelling van platteland bij stad, of om gekeerd, verkeersveiligheid, samen stelling van het kabinet, sociale ver zekeringen, oorzaken van de stijging der bouwkosten, de militaire uitgaven, verbeteringen in de gemeente, werk gelegenheid in de provincie en (voor Zeeland) de vaste oeververbinding over de Westerschelde. Zoals we al zeiden: de vraagstelling Is enerzijds nog al simplistisch en sug gestief, anderzijds wordt men geacht, alles, bijv. het aangeven van verbete ringen in zijn gemeente, in enkele re gels te kunnen afdoen. Is dat wel se rieus? Tenslotte: iedere deelnemer moet op zijn formulier naam, adres en beroep vermelden. Over geheimhouding, an ders gewoonte bij opiniepeilingen, wordt niet gesproken. Slechts wordt meegedeeld, dat de resultaten dezer enquete zo uitvoerig mogelijk een aardige propaganda voor de P.v d.A. is. Wellicht is de idee, een resultaat van een „ideënbus voor pro- pagandaplannen" in de P.v.d.A. Wij zijn daar heus niet boos om. We kunnen de zon best in het water zien schijnen. En wij houden er wel van, dat er leven in de politieke brouwerij is. Maar daarom achtten wij het ook gewenst, onze visie op de waarde van deze enquete te geven: leuk als pro pagandastunt. „Wij kunnen de winkel beter sluiten en een eind maken aan de hypokrisie, want zonder dat hier een lid van het comité van ministers is, heeft het geen zin de discussies voort te zetten. Het kan zo werke lijk niet langer duren. Wij zijn nu op een kritiek punt gekomen. Ik heb thans anderhalf jaar ervaring en ik voel er niets voor op deze wijze nog langer in het luchtledige te werken", aldus verklaarde zeer ontstemd de voorzitter van de raadgevende vergadering van de Raad van Europa, Fernand Dehouse, gistermorgen bij de behandeling van het aanvullend rapport, dat het comité van ministers aan de raadge vende vergadering had voorgelegd. De Britse maarschalk Montgo mery heeft zich te Londen op een diner heftig verzet tegen het plan een tunnel onder het Kanaal te graven. Hij noemde het idee ont bloot van elk gezond verstand. „Waarom zullen wij een van onze sterkste troeven uit handen geven, het feit dat ons land een eiland is, en onze vijanden bevoor delen?" zo zeide hij. De Politie te Praag heeft in de nacht van zaterdag op zondag 28 jongelui aan gehouden, die zonder toestemming van de overheid in een groot restaurant in het centrum van de stad een Rock 'n Roll-feest hadden georganiseerd. De po litie deelde mee, dat deze actie deel uit maakt van een algemeen ofenfsief tegen „straatschenders". Zoals gemeld was vorig weekeinde een troep jongelui slaags geraakt met een pa trouille van de militaire politie. De heer Dehousse zei verder, dat hjj van de Nederlandse minister van buitenlandse zaken, Luns, bericht had ontvangen, volgens hetwelk deze niet aanwezig kon zijn door werkzaam heden elders. De heer Dehousse las in dit verband een telegram voor, dat hij aan de heer Luns had gericht, en waarin wordt gezegd, dat diens af wezigheid in Straatsburg een zeer slechte indruk zal maken in de raad gevende vergadering. Ook de Noor se minister van buitenlandse zaken had laten weten, dat hij door ziekte niet aanwezig kon zijn in de raad gevende vergadering. Motie Nadat nog verscheidene andere gedelegeerden hun misnoegen over de afwezigheid van de ministers tot uitdrukking hadden gebracht, werd op instigatie van de Engelse gede legeerde Hay besloten een motie op te stellen, waarin de afwezigheid van de ministers ten zeerste wordt afgekeurd. De Oostenrijker Korz'netz en de Nederlander M. van der Goes van Naters verklaarden, dat het aannemen van een motie hen niet voldoende leek. Zij wensten ook nog, dat denaar de raadgevende vergadering afgevaar digde parlementsleden onafhankelijk van deze actie ook stappen zouden ondernemen bij hun respectieve rege ring. Tevens werd overeengekon het suplementaire rapport van het comité van ministers bij wijze van protest terug te wijzen en het te be handelen, wanneer een of meer mi nisters in de raadgevende vergadering aanwezig zouden zijn om de commen taren der afgevaardigden te horen. De heer Dehousse besloot eveneens aan ieder der dertien ministers van het comité een rapport in extenso „zonder er een woord in te verande ren" te sturen met de uitlatingen der verstoorde parlementsleden over de afwezigheid der ministers. Frustatie Nadat de bijeenkomst een kwartier geschorst was geweest, nam de raad gevende vergadering met 58 tegen stemmen, bij 2 onthoudingen de mo tie aan. Het Engelse conservatieve parle mentslid John Bay, die het initiatief tot deze motie had genomen, verklaar de in zijn toelichting hierop nog, dat de geschiedenis van de raadgevende vergadering er tot nu toe een is ge weest van frustatie. De gebeurtenis Het beste net goed genoeg In 1955 zijn door de Nederlandse zie kenfondsen aan totale kosten per aan geslotene f 56,30, betaald, waarop f 17,11 voor ziekenhuisverpleging. Voor 1956 worden deze cijfers ge schat op respectievelijk f 68,60 en f 22,65, dus de grootste procentuele stijging voor de verpleging. Deze cij fers deelde minister Suurhoff giste ren mee, toen hij in het bouwcentrum te Rotterdam het ziekenhuiscentrum opende. Bij de bespreking voor de taak van dit centrum zei hij verder: voor de zieken is het beste nog niet goed genoeg. De uitvoer van hard fruit naar Frankrijk Het tussen Nederland en Frankrijk overeengekomen contingent van 7000 ton voor de invoer van appelen en pe ren in Frankrijk zal voor 1 januari 1958 in twee tranches worden vrijge geven. De le vóór 15 november, de 2e voor 10 december 1957. Dit is belang rijk vroeger dan in voorgaande jaren. In de afgelopen weken is door vele Nederlanders in de vroege ochtend ge zocht naar de kunstmaan en zijn satel liet. In de loop van de laatste dagen, zo vernemen wij van de zijde van de ster renwacht te Utrecht, zijn de loopbanen van deze objecten zodanig veranderd dat ze 's morgens onzichtbaar zijn in Nederland. Ze bevinden zich dan n.l. geheel in de aardschaduw en worden niet meer door de zon verlicht. Daarentegen worden de kansen 's avonds gunstiger. De sterrenwacht voegt hieraan toe, dat de kunstmaan zeer klein is en tot dusver in Nederland nog niet is waar genomen. Meer kans zal men hebben, de vuurpijl te zien. EEN MEDALJE Het Russische ministerie van cul tuur heeft besloten, ter gelegenheid van de afschieting van de eerste kunst maan twee medailles te doen slaan. Op een er van komt een afbeelding van de Russische geleerde Konstantin Zsiolkofsku, die naam heeft gemaakt door zijn theorieën omtrent de ruim tevaart. van dinsdagmorgen Is slechts een uit velen, zo betoogde hij, en onze kri tiek wordt nimmer aangehoord. Wij nemen gaarne aan, dat de mi nisters het erg druk hebben met an dere organisaties, zoals de O.E.E.S. en de G.A.T.T. en dat er ook wel slacht offers van de A-griep onder hen zijn. Wij hadden hun evenwel twee data opgegeven, doch geen van de 15 mi nisters kon op genoemde data voor ons verschijnen. Er is hieraan echter geen enkele uitleg gegeven en men heeft ons geen enkele uiting van spijt doen geworden of verklaard op een ander tijdstip wel aanwezig te kun nen zijn. Regeringscrisis in Zweden- op komst? Tussen de twee partijen van de Zweedse regeringscoalitie, de agrariërs en de sociaal-democraten, heerst thans een verschil van mening ten aanzien van het te volgen systeem voor een oudedagspensioen, dat mogelijk tot een kabinetscrisis zal leiden. Premier Erlander verklaarde maan dag aan de pers, dat wanneer de agra rische partij donderdag op haar be stuursvergadering er toe zou besluiten zich uit de coalitie terug te trekken, de regering haar ontslag zou aanbie den. In de Gereformeerde kerk van Delft heeft men een actie op touw gezet om te komen tot verhoging van de vaste vrijwillige bijdragen der leden. In enkele dagen tijds werd een resultaat van f30.000 per jaar geboekt. Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp van wet tot het ver lenen van grotere vrijheid bij de inrichting van het onderwijs door het wegnemen van een aantal wettelijke beletselen, die de ontplooiing van bestaande en de ontwikkeling van bepaalde nieuwe vormen van on derwijs in de weg staan. De minister zet in zijn toelichting uiteen, dat de ontwikkeling van de maatschappij verder gaat, zonder dat momenteel voldoende reke ning kan worden gehouden met de eisen, die als gevolg van deze snelle ontwikkeling aan het onderwijs worden gesteld. Doordat de meningen omtrent dat, wat zal moeten gebeuren, ten einde het onderwijs op de hoogte van de tijd te brengen, sterk uiteen lopen, bestaat er zowel in als buiten het onderwijs, een grote onzeker heid, die de tendens heeft, alle voortgang te remmen. Om daaraan te ontkomen, zal het doen van verantwoorde onderzoekingen zowel theoretische als praktische moeten worden gestimuleerd. Het wetsontwerp bevat geen dwingen de regelingen. Het wil niet meer dan af wijkingen van bestaande regelingen toe laten, indien de scholen dat vragen en indien blijkt, dat die afwijkingen verant woord zijn. MOGELIJKHEDEN Bij de opzet van dit wetsontwerp heeft de minister de volgende mogelijkheden tot verandering voor de verschillende schooltypen voor ogen gehad, die naar zijn mening tot verbetering van de on derwijssituatie kunnen leiden: Bij het lager onderwijs: De mogelijk heid wordt geopend tot toelating tot een school voor VGLO van leerlingen, die niet alle zes klassen van het GLO hebben doorlopen en voor wie de overgang naar zulk een school, liefst vóór het einde van de leerplicht, een verbetering zou betekenen. In enkele gemeenten bestaat een stre ven om de ULO en de VGLO-school in één gebouw en onder één leiding samen te brengen. Het wetsontwerp wil dit mo gelijk maken. Bij het VHMO: Het grootste nadeel van toelatingsexamen is, dat het de gewone lagere school belemmert in haar ont plooiing. In het wetsontwerp wordt daar om de mogelijkheid geopend, afwijking toe te staan van de voorschriften betref fende de toelating. Het wetsontwerp biedt voorts de mo gelijkheid, voor het eindexamen één exa menvak te laten vallen, ter keuze van de leerling. Dit heeft tot gevolg, dat in het laatste leerjaar de leerling het vak niet meer behoeft te volgen. In de school zullen dan bijzondere eisen voor dit vak worden ge steld bij de overgang naar de hoogste klas. Alleen wanneer aan die eisen is voldaan, zal het de leerling vrijstaan, in het laatste leerjaar de lessen in dat vak niet meer te volgen. Het gaat hier om de volgende vakken: Verplichte kasreserve met 2 procent verlaagd Naar wij uit kringen van de geld markt vernemen heeft de Nederland- sche bank besloten met ingang van 22 oktober de verplichte kasreserve, die de banken bij de centrale bank moeten aanhouden, te verlagen van 6 procent op 4 procent. Geldmarktkringen hebben van de verlaging van het percentage met 2 pet met grote voldoening kennis ge nomen. Hiermee is een maatregel ge nomen die men in september reeds verwacht had en die thans de banken de gewenste ruimere armslag geeft in verband met de grote behoeften aan middelen op dit ogenblik en in de naaste toekomst, zowel uit hoofde van belastingbetalingen als van de stor ting op de nationale woningbouw lening. (gymnasia alpha) wiskunde; (gymnasia beta) Grieks of een moderne taal; (HBS- b) een moderne taal. Het wetsontwerp wil het combineren van groepen van leerlingen voor sommi- je lessen bevorderen. Het wetsontwerp opent voorts de mo gelijkheid, het onderwijs volgens een vrijer leerprogramma in te richten, door afwijking toe te staan van de voorschrif ten inzake de verplicht aan de school te onderwijzen vakken. COMBINATIE VAN SCHOLEN Tenslotte geeft het ontwerp een voor lopige grondslag voor de oprichting van scholen voor hoger algemeen voortgezet onderwijs. In de gedachte van de minister zou het HAVO het best kunnen worden opge bouwd, indien het in één schoolgemeen schap met VHMO en ULO zou worden gebracht. De kosten van deze voorzieningen zul len binnen zeer beperkte grenzen blijven. Om de kolenprijzen De marktcommissie van de gemeen schappelijke vergadering van de E.G. K.S. heeft in een bijeenkomst te Lu xemburg de hoge autoriteit verzocht, het onderzoek naar de evolutie van de Duitse kolenprijzen voort te zet ten. De parlementsleden beklemtoon den, dat de jongste autoriteit zich niet ertoe mag beperken, de gegrondheid van de jongste prijsverhoging van Duitse steenkolen te onderzoeken, maar dat zij ook moet nagaan, of die verhoging geen uiting is van een kar telvorming, wat in strijd zou zijn met het E.G.K.S.-verdrag. Indien uit het onderzoek ongeoorloofde afspraken, o.m. in de Ruhr, aan het licht zouden komen, dan zou, volgens de parle mentsleden, het besluit van maart '56 tot reorganisatie van het verkoopstel sel van de Duitse steenkolen door da hoge autoriteit onmiddellijk moeten worden herzien. Scherpste koersdaling van dit jaar in Wall Street Op de effectenbeurs te New York heeft zich maandag de tot dusver scherpste koersdaling van het lopen de jaar voorgedaan. Hoewel de span ning in het Nabije Oosten verminderd leek, verscheen er een zeer omvang rijk aanbod, dat in verband werd ge bracht met de ontmoedigende berich ten, o.a. over nieuwe productiebeper kingen, die uit het Amerikaanse be drijfsleven werden ontvangen. Drie golven van verkopen brachten de ef- fectenmarkt op het laagste peil sedert medio december 1954. De markt sloot gemakkelijk met een breed front van koersverliezen, die tot ongeveer drie dollar bedroe gen. In Dar-Es-Salaam, Tanganyika, is de 20-jarige Prins Karim plech tig gekroond tot Aga Khan. De foto laat zien hoe de Prins de sym bolische ring werd aangeboden, waarmee de kroning werd be krachtigd. Meer dan 35.000 men sen woonden deze plechtigheid bij te Door lange kabinetscrisis Het Franse publiek begint ongerust worden over de positie van de frank, nu de regeringscrisis drie we ken duurt. Deze ongerustheid kwam maandag tot uiting in een stijging van de goudprijs op de markt te Parijs met ruim 4 pet. tot het hoogste peil sedert meer dan 5 jaar. Volgens gewoonlijk goed ingelichte kringen wordt in het vertrouwelijke rapport, dat Schuman aan de Franse president heeft uitgebracht over de fi nanciële situatie van het land, duide lijk gemaakt, dat een verzwaring van de belastingdruk niet kan worden vermeden en dat een buitenlandse le ning noodzakelijk zal zijn, wil men voorkomen, dat de invoer van vitole goederen wordt onderbroken hetgeen grote werkloosheid tengevolge zou hebben. In bankierskringen te Parijs gelooft men, dat binnenkort waarschijnlijk 'n verdere wijziging in de dollarwaarde van de frank noodzakelijk zal worden. Na de brand op de „Nieuw-Amsterdam" In verband met de brand aan boord van de „Nieuw Amsterdam" heeft de directie van de Holland-Amerika Lijn de „Rijndam", die maandagmiddag 4 uur uit Rotterdam naar New York was vertrokken, opdracht gegeven naar Rotterdam terug te keren. Dit schip, dat zich toen halverwege Rot- terdam-Le Havre bevond, kwam gis teren in de thuishaven terug. Passa giers, die door de brand aan boord van de „Nieuw Amsterdam" niet kon den vertrekken, konden nu afreizen, daar de „Rijndam" niet geheel was volgeboekt. Voor alle eerste-klasse passagiers was er evenwel geen plaats. Naar men verwacht, zal de „Rijn dam" met slechts ongeveer twaalf uur vertraging in de haven van New York aankomen. In toenemende mate wordt er door Indonesische politici en jeugd leiders op aangedrongen om vergeldingsmaatregelen tegen Nederland te nemen, in het geval de pogingen van Indonesië om in de Verenigde Naties een oplossing te bereiken voor het geschil met Nederland over West-Irian (Ned. Nieuw-Guinea) opnieuw mochten mislukken. Zij spuien een ongebruikelijke stroom van eisen en verklaringen met de strekking, dat de Nederlandse bedrijven in Indonesië zullen moeten lijden, indien de „kwestie West-Irian in de assemblee van de Ver. Naties niet op vreedzame wijze kan worden opgelost". Dinsdag hebben, in een snelle op eenvolging, organisaties van verschil lende politieke richting verklaringen uitgegeven, waarin er bij de Indonesi sche regering op werd aangedrongen om in dat geval de Nederlandse bedrij ven te confiskeren. „Concrete maatregelen" De voorzitter van de vereniging van door oud-strijders geëxploiteerde be drijven, verklaarde dinsdag, dat zijn organisatie van voormalige guerilla- strijders bereid is de spits af te bijten bij het overnemen van Nederlandse ondernemingen, „als Nederland zich nog stijfkoppig aan West-Irian vast klampen". De voorzitter van de nationalistische partij P.N.I. verklaarde, dat het Indo nesische volk niet tevreden is met wat tot dusver ten aanzien van de natio nale aanspraken op West-Irian is ge daan. „Wij moeten krachtige en con crete maatregelen nemen". Het parlementslid Djala Luddin stel de voor een West-Irian-divisie te vor men, „om de wereld te tonen dat het Indonesische volk bereid is, het kolo nialisme te bevechten". Jeugd-commando In een bijeenkomst tussen het „West Irian-grens jeugdcommando", die in Soa Siu (de hoofdstad van de Indone sische provincie West-Irian) is gehou den, heeft de woordvoerder van het jeugdcommando onthuld, dat de jeugd op de eilanden, die aan de grens van het omstreden gebied zijn gelegen, van de plaatselijke militaire autoriteiten 'n militaire opleiding heeft gekregen. Dit jeugdcommando heeft er bij de cen trale regering op aangedrongen om 'n speciaal regiment, bestaande uit jon gelieden van dit gebied, te vormen. Bijna alle partijen en groeperingen hebben hun instemming betuigd met de verklaring van de Indonesische mi nister van buitenlandse zaken dr. Su- bandrio, voor de assemblee van de V. Naties, dat Indonesië mogelijk een an dere koers zal moeten gaan volgen, als de Verenigde Naties, niet in staat zijn deze kwestie op te lossen. De minister lichte niet nader toe wat hü met de „andere koers" be- doelde, doch verschillende parle mentsleden hebben intussen ver klaard, dat deze nieuwe koers zou moeten bestaan uit het verbreken van de diplomatieke betrekkingen met Nederland, het sluiten van de diplomatieke vertegenwoordigingen in de landen, die zich in dit geschil aan de zijde van Nederland scharen, zoals Australië, België en Frankrijk, het confiskeren van de Nederlandse bedrijven in Indonesië en beperkin gen op de transfer van winsten door Nederlandse bedrijven in Indonesië naar Nederland. „Bevrijdings-week" Maandag aanstaande zal „in de ge hele archipel een „week voor de be vrijding van West-Irian" worden inge zet, als onderdeel van een campagne op grote schaal „om de wereld de vast beslotenheid van het Indonesische volk om West-Irian terug te krijgen duide lijk te maken". Luitenant-kolonel Pamurahardjo, de voorzitter van de semi-officiële orga nisatie tot samenwerking tussen de jeugd en het leger kondigde gisteren aan, dat bij het openen van deze be vrijdingsweek de jeugd van Djakarta de beeltenis van een „belanda" (dat zowel Nederland als een Nederlander kan betekenen) zal verbranden vlak voor de ambtswoning van de Neder landse diplomatieke vertegenwoordi ger in Djakarta. De jeugd zal in een fakkeloptocht naar het huis van de Nederlandse diplomatieke vertegen woordiger trekken. Voorts zullen in de loop van de week massa-bijeenkomsten en -demonstra ties worden gehouden. Overigens schijnt de Nederlandse gemeenschap in Indonesië onverstoord te blijven onder de huidige stroom van verklaringen. 9 In het regentschap Tasikmalaja, in West-Java, is een militaire pa trouille in een hinderlaag gevallen, die was gelegd door een uit honderd man bestaande bende opstandelingen. Drie militairen werden gedood.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1957 | | pagina 3