Bespiedde Amerika twee jaar lang
de Russische raketproeven
vanuit Turkije?
Zal ons land op een ander
type straaljager overgaan?
Niet juist
f 400 miljoen
Reden
Belgische motorzeiljacht op
Westerschelde gezonken
Recordvlucht mislukte en
eindigde in de golven
Belangstelling voor Franse
Fonga „Magister" is groot
PROl ESIANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
VERBODEN TE
ROUWEN IN
HONGARIJE
WEERBERICH
Gehele bemanning
(8 pers*) gered
Vlieger door
vissers gered
De nieuwe Aga
Khan gekroond
ROLF (11 J.) ALS
VERSTEKELING OP
„GROOTE BEER"
VERKEER EISTE
VIJF DODEN
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes
Tel. (01100) 2438: bij geen gehoor:
Hoofdred (01100) 2503; Chefred.
(01100) 3991; Adv (01100) 2970; giro
274289 Bijkantoren Middelburg Kor
te Noordstraat 35 Pel (01180) 2009;
Vlissingen: Cousje Buskensti 27. Tel.
(01184) 3326; Terneuzen Dijkstr 26-28
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.. Goes.
Abonnementsprijs 0.56 per week,
f2.40 per maand, f7.— per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per mm.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Zeeuwsch Dagblad
13e Jaargang No. 3837 Hoofdredacteur: r hagourt Directeur: jacq de Smit Maandag 21 oktober 1957
ST. GOTTHARD
75 JAAR
(Zie pag. 5)
Op- en ondergang van Zon en Maant
Dinsdag: Zon op 7.16 u., onder 17.32
u. Maan op 6.16 u., onder 17.01 u.
Hoogwater dinsdag 22 okt.:
Vlissingen: 0.40 u. 2.33 m., 12.53 u. 2.26
m. Terneuzen: 1.07 u. 2.49 m., 13.23 u.
2.41 m. Wemeldinge: 2.23 u. 2.03 m.,
14.43 u. 1.87 m. Zierikzee: 2.13 u. 1.80
m., 14.27 u. 1.63 m.
MET ENIGE BEVREEMDING hebben
wij kennis genomen van het antwoord,
dat de voorzitter van de P.v.d.A., in op
dracht van het dagelijks bestuur van
deze partij, gegeven heeft op de brief
van Chroesjtsjef.
Niet zo zeer, dat er geantwoord is,
maar wel wat in dit antwoord staat, en
de vorm, waarin het antwoord was ge
kleed, hebben ons verwonderd.
Als de beantwoording uit beleefdheid
was geschied, ter bevestiging van de
ontvangst van de brief en als de brief
verder verwezen had naar de Nederland
se regering, dan zouden wij gezegd heb
ben: dit is een antwoord, zoals men dat
van een democratische, gouvernementele
partij verwachten mag.
Maar de brief bevatte een mededeling
van het feit, dat de P.v.d.A. geen basis
voor discussie met Chroestsjef heeft en
een aanklacht tegen het Russische op
treden.
Hoezeer men het met dit laatste eens
kan zijn, menen wij dat deze uiteenzet
ting in een land, dat geregeerd wordt
als Nederland, niet op de weg van een
politieke partij ligt. Dit is nu juist de
Russische methode, waar de partij de
lakens uitdeelt en voor de regering uit
maakt, hoe het moet. Blijkens zijn ant
woord is de P.v.d.A. in dit Russische
garen verstrikt geraakt.
In de tweede plaats is de vorm van
het antwoord niet die, welke men van
een behoorlijke partij mag verwachten.
Daar is reeds de aanspraak: „meneer'"
Als de P.v.d.A. persé wilde antwoorden
en geen andere aanspraak voor de heer
Chroestsjef had, had ze beter elke aan
spraak kunnen vermijden en kunnen
volstaan met het adres, zoals tegenwoor
dig in heel veel officiële brieven ge
bruikelijk is.
Dan is er in de tweede plaats het „met
de u bekende gevoelens". Dat is een
kinderachtige methode, die men nog wel
eens aantreft onder als beledigende be
doelde brieven, waarvan de schrijver de
directe belediging wil vermijden en die
dan in de geciteerde alles- en niets-zeg-
gende woorden vervat.
Deze beantwoording door de voorzit
ter van de P.v.d.A„ gegeven in naam
van zijn partij, is volkomen onjuist.
R. H.
„NEDERLAND HEEFT GEBOUWD,
NEDERLAND BOUWT NOG, NEDER
LAND WIL EN MOET BLIJVEN
BOUWEN".
Met deze woorden kondigde de Mi
nister-President, Dr. W. Drees, de Na
tionale Woningbouwlening aan. Want
bouwen kost geld, veel geld. Er zal
wel niemand zijn, die dit in twijfel
trekt.
Op uitnodiging van de Regering
heeft de Bank voor Nederlandsche
Gemeenten een beroep gedaan op het
Nederlandse volk, om f 100 miljoen
beschikbaar te stellen voor de bouw
van woningen, waaronder mede be
grepen de bouw van scholen en werk
zaamheden van dringende aard.
100 miljoen gulden is geen peule
schilletje en daarom moest de Natio
nale Woningbouwlening zo aantrek
kelijk mogelijk op de markt komen.
De duur van de lening werd ge
steld op 25 jaar en de rentevergoeding
6 proeent per jaar.
Voor het geval dat er voor meer
dan 100 miljoen gulden op deze le
ning zou worden ingeschreven, heeft
de Bank voor Nederlandsche Ge
meenten zich bij voorbaat bereid ver
klaard, het meerdere bedrag ook te
accepteren. Met andere woorden: „Hoe
meer hoe liever!"
Hoe heeft het Nederlandse volk nu
op deze oproep gereageerd?
Volgens een voorlopige telling is er
bijna voor 400 miljoen gulden op
deze lening ingeschreven. Deze in
schrijving is dus een enorm succes ge-
bl-i-r-i. vier maal zoveel, als waarop
w gerekend.
Natuurlijk betekent dit niet, dat er
nu maar raak gebouwd kan worden,
f 400 miljoen is in deze tijd gauw uit
gegeven. Maar de eerste zorgen: „hoe
komt men aan geld voor de woning
bouw" zijn door deze geweldige over-
tekening toch weggenomen. Proficiat
Regering, proficiat Bank voor Neder
landsche Gemeenten!
De vraag kan worden gesteld: „Waar
komen deze 400 miljoen gulden zo
opeens vandaan?" Men mag toch
moeilijk aannemen, dat al dit geld zat
in „de kous" van stiekeme potters.
Naar onze mening zal een groot be
den voldaan en de Zeeuwen Zeeland
den by de Rijkspostspaarbank en de
particuliere spaarbanken. De spaar
banken vergoeden een rente van 2,4
k 2,6 pCt per jaar en aangezien 6 meer
is dan 2%, ligt het o.i. voor de hand,
dat men de 6 pCt kiest, temeer, om
dat de Bank voor Nederlandsche Ge
meenten als een semi-overheidsinstel-
ling wordt beschouwd en de gelden
daar dus even veilig zijn belegd als
bij de spaarbanken. De eventuele pe
rikelen van nuchtere liquiditeit neemt
men d„n maar op de koop toe.
Door de uitgifte van deze lening is
de rentestandaard in ons lahd nu wel
definitief op 6 pCt gebracht. Naar on
ze mening zullen de bankinstellingen
en de spaarbanken hieruit de conclu
sie moeten trekken, om de rentever
goeding voor kredietgelden hoger te
stellen. Een rentevergoeding van 1%
2V4 pCt past niet meer in het raam
van deze tijd.
Op Russisch bevel
De Hongaarse autoriteiten ne
men uitgebreide maatregelen om
te voorkomen dat de opstand van
vorig jaar herdacht wordt. Er mag
dan ook niet gerouwd worden.
"Uit alle winkels in Boedapest zijn
zwarte dassen, rouwbanden en zwarte
stoffen verdwenen. Mensen die nor
maal zwarte kleren dragen of die in
de rouw zijn hebben de waarschuwing
gekregen, dat zij woensdag als het
een jaar geleden zal zijn dat de op
stand begon beter iets anders kun
nen dragen om „misverstanden" te
voorkomen.
Concierges van huizenblokken heb
ben de vlaggen moeten inleveren.
Voorts moeten zij aan de politie alle
bijeenkomsten in hun blok, ook ver-
jaarda ersTiartiities, melden.
Zwaar bewolkt
Enkele opklaringen maar ook hier
en daar buien. In het zuiden van het
land echter aanvankelijk nog zwaar
bewolkt. Ongeveer dezelfde tempera
turen als gisteren. Matige tot krachti
ge en langs de kust krachtige tot har
de wind tussen zuid-west en west.
Volgens het Amerikaanse tijdschrift „Aviation Week" heb
ben de Verenigde Staten meer dan twee jaar lang de proeven
met Russisch raketten gevolgd door middel van radar- en an
dere apparaten, die in Turkije stonden opgesteld.
In diplomatieke kringen, aldus het blad, beschouwt men dit
als één van de redenen, waarom de Russen, die van deze be
spieding op de hoogte zijn, Turkije onder militaire en politieke
druk hebben geplaatst.
De Amerikaanse geheime dienst die zich bezig houdt met raketten,
beschikte over radarapparaten met een werkingsbereik van 1600 kilo
meter. Deze apparaten stonden te Samsun aan de Zwarte-Zeekust en
■werden door burgers bediend.
Uit de waarnemingen blijkt, dat de Russen in 1956 zijn overgegaan van
proeven met raketten op ongeregelde tijdstippen tot het lanceren van vijf
raketten per maand. Dit zou erop duiden, dat de Russen typen beproeven, die
in produktie zijn genomen.
Verder is, aldus „Aviation Week",
gebleken, dat de Russen tegen het ein
de van het vorige jaar begonnen zijn
met het lanceren van intercontinen
tale Taketten, waarvan enkele een af
stand van 6500 kilometer zoude nheb-
ben bereikt. Op het gebied van deze
raketten zouden de Russen nog twee
of drie jaar van operationeel gebruik
verwijderd zijn.
Een woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van defensie heeft
zondag geen commentaar op dit be
richt willen geven.
Betreffende de spannig rondom
Turkije bereikten ons de volgende be
richten:
Het Turkse blad „Djoemhoryet"
beschuldigt de Sowjet-Unie ervan,
een aanzienlijke troepenmacht bij de
Russisch-Turkse grens samen te trek
ken. Het blad is van mening, dat als
de Verenigde Naties de Turks-Syri-
sche kwestie behandelen ook „de ge
vaarlijke toestand aan de Turks-Rus
sische grens „ter sprake moet worden
gebracht.
De Iraakse regering heeft zondag
avond een verklaring uitgegeven,
waarin zij zegt, dat zij vol vertrouwen
is, dat Turkije geen agressieve plan
nen ten aanzien van Syrië heeft.
De bemanning van een Belgisch motor
zeiljacht „La Belle Poule" uit Ostende,
bestaande nit vijf mannen en drie vrou
wen, heeft gisteren een bijzonder hache
lijk avontuur beleefd, toen deze boot bij
Breshens zonk en de opvarenden min
stens een half uur in het onzekere over
hun lot hebben verkeerd, voordat er
redding kwam.
„La Belle Poule", een zeewaardig mo
torzeiljacht, dat slechts enkele jaren ge
leden op de jachtwerf te Breskens ge
bouwd werd, had gisteren de gehele dag
op de Westerschelde gekruist. Gister
avond om half negen was men begonnen
met de oversteek van Vlissingen naar
Breskens.
Omgeslagen
Waarschijnlijk door het feit, dat een
lichtboei verkeerd werd gepeild, kwam
het jacht op een zandplaat terecht. Het
scheepje sloeg om en zonk. Omstreeks
negen uur werden lichtsignalen met een
grote frequentie afgevuurd.
Onmiddellijk na het eerste lichtsig
naal voer de Nederlandse loodsboot
„Zilvermeeuw" uit Vlissingen ter as
sistentie uit. Uit Breskens vertrok de
reddingboot „President Wiersma", als
mede het berginesvaartuig „Bruinvis"
Omstreeks half tien werd de zandplaat
bereikt, maar het jachtje was gezon
ken.
Het lukte de reddingboot de vijf man
nen aan boord te nemen, maar de red
ding van de drie vrouwen was moei
lijker, omdat de dames in een sloep wa
ren gestapt, die verder op de zandplaat
was gedreven.
Met een motorvlet van „De Zilver
meeuw" gelukte het ook hen veilig bin
nen te brengen. Het jachtje kan als ver
loren worden beschouwd. Het had een
waarde van ongeveer f 30.000,Per auto
zijn de geredden des avonds nog naar
Ostende gereisd.
Een poging van de Amerikaanse
vlieger Bill Wyatt, om met een
één-persoonsvliegtuigje zonder
tussenlanding van Galveston in
Texas naar Rome te vliegen, is ge
ëindigd met een noodlanding op
zee in de Golf van Biscaje. Wyatt
kon gered worden door een Spaan
se vissersboot, die hem (aan boord
-en zijn vliegtuig) op sleeptouw
nam.
In La Coruna waar hij aan land ge
bracht werd, verklaarde Wyatt, dat hij
op het laatste deel van zijn vlucht
over de Atlantische Oceaan met storm
te kampen had gehad. Er zette zich
ijs af op de vleugels van zijn toestel,
waardoor hij steeds meer hoogte ver
loor. Hij had nog geprobeerd radio
contact te krijgen, doch dat mislukte.
Zijn toestel kwam op circa 50 km uit
de kust in zee neer, vlak bij de vis
sersboot, die hem gered heeft.
Groot alarm
Het bericht dat Wyatt gered was,
maakte een einde aan uitgebreide na
speuringen van reddingsvliegtuigen,
die zaterdagochtend gealarmeerd wa
ren toen radio-Bordeaux het contact
met Wyatt verloren had. In zijn laat
ste bericht had hij gezegd, dat hij
moest landen.
Maar ook de minister van financiën
zelf zal hieruit moeten concluderen,
dat het niet langer verantwoord is een
rentegamma van 4% pCt vast te hou
den, nu 6 pCt de toonaangevende ren
testandaard is geworden.
We kunnen er ons over verheugen,
dat van de 400 miljoen ook een ge
deelte bestemd zal worden voor scho
lenbouw. Daaraan is een even drin
gende behoefte als aan woningen.
Laten we hopen, dat onze provincie
een eerlijk aandeel van deze bouw
lening zal ontvangen, opdat ook in
Zeeland aan de dringende eis „wo
ningbouw en scholenbouw" kan wor
den voldaan en de Zeeuwen ZZeeland
niet meer behoeven te ontvluchten,
omdat ze op eigen bodem geen onder
komen kunnen vinden. J. L.
Wyatt wilde met zijn vlucht van
Galveston naar Rome, een afstand
van ruim 9.000 km, het wereldrecord
breken dat de Amerikaan William
Odom in 1940 had gevestigd met een
solovlucht van Honoloeloe naar New
Jersey, een afstand van bijna 8.000
km.
Onlangs heeft het Russische blad
Rode Planeet" bekend gemaakt dat
er geslaagde proeven waren genomen
met bollen welke waren bemand met
honden en tot een hoogte van 210 km
boven de zeespiegel kwamen, de
grootste hoogte die tot nog toe door
levende wezens werd bereikt. Volgens
hetze,, uiad hadden ae proeven veel
waardevolle gegevens opgeleverd voor
de inrichting van ruimteraketten met
mensen bemand
Op de foto ziet men een van de hon
den, zoals die veilig en wel weer op
aarde terecht kwam
(Van een speciale verslaggever)
Tijdens een persbezoek aan de Franse vliegtuig- en motorenindus
trie, dat enige dagen duurde, werd ons van de zijde van de vertegen
woordiger van het ministerie voor de Franse luchtmacht kolonel La-
cape als ook door de perschef van de vereniging van Franse vliegtuig
fabrieken, de heer Noetinger medegedeeld, dat de Nederlandse rege
ring grote belangstelling heeft voor de Fouga „Magister", de lichte
straaltrainer, welke thans in serie wordt gebouwd door Air Fouga te
Toulouse-Blagnac. Deze op zichzelf verrassende mededelingen werden
bevestigd door de directie van Air Fouga te Parijs en door de Franse
luchtmachtautoriteiten.
Prins Bernhard heeft enkele maanden geleden op het vliegveld van Salon
met de Fouga „Magister" gevlogen en na afloop daarvan zijn volle tevreden
heid over dit toestel uitgesproken, naar men ons van Franse zijde nog mede
deelde.
Jacques Grangette, de 31-jarige chef
testpiloot van Air Fouga, heeft ons in
de fabriek te Toulouse, waar deze lichte
straaltrainer aan de lopende band wordt
vervaardigd, verteld, dat hij na de de
monstratievlucht op de I.L.S.V. van dit
jaar, naar Gilze-Rijen is gegaan en daar
een week is gebleven voor het geven
van voorlichting aan de Nederlandse
luchtmachtautoriteiten.
Economisch
Zowel in Toulon als ln Sttlon-en-Pro-
vence heeft men ons statistieken getiond
waaruit blijkt, dat de Fouga CM 170 R
„Magister", zoals dit type officieel heet,
economisch met zijn brandstofverbruik
is en dat in het bijzonder de kosten van
het onderhoud op de grond laag zijn en
de tijdsduur voor het in gereedheid bren
gen van de machine, in verhouding met
andere types, gering mag worden ge
noemd.
De vleugel is niet ln V-vorm en aan
de vleugeluiteinden zijn brandstoftanks
aangebracht. De spanwijdte is ruim elf
meter, de lengte tien meter en de hoogte
van de top van de staartvlakken tot de
grond bijna drie meter. De maximum
snelheid op een hoogte van ruim 9000
meter is 715 km per uur. De reikwijdte
is bij een constante vlucht op deze hoog
te ruim 900 km.
Het toestel is uitgerust met twee tur-
bomeca marbore, 2 turbinestraalmotoren
van ongeveer 400 kg stuwdruk elk. Deze
motoren zijn gedeeltelijk ingebouwd aan
weerszijden van de romp.
Grote belangstelling
De directie van Air Fouga verstrekte
enkele details, waaruit blijkt, dat de
„Magister" meer dan normale belang
stelling in een aantal Europese landen
heeft getrokken.
Toen aan West-Duitsland werd toege
staan weer een luchtmacht op te bou
wen, hebben de militaire autoriteiten van
dit land, na een zorgvuldige studie te
hebben gemaakt van enkele types, die
voor dit doel in aanmerking kwamen, de
Fouga „Magister" gekozen.
Onlangs heeft Air Fouga een contract
met Israel getekend, waarbij is overeen
gekomen, dat de bedekfabriek te TeJ
Aviv de „Magister" in licentie zal bou
wen.
Geen commentaar
Van de zijde van de luchtmachtvoor
lichtingsdienst in Nederland vernamen
wij, dat inderdaad demonstraties met de
Fouga „Magister" midden juni op de
basis Gilze-Rijen zijn gehouden..
Het antwoord van de luchtmachtvoor
lichtingsdienst op de mededelingen van
Franse zijde over de besprekingen met
de Nederlandse autoriteiten luidde: „Of
ficieel geen commentaar".
De 20-jarige prins Karim is za
terdag in Dar es Salaam gekroond
als 49e iman van de Mohamme
daanse Ismailieten. Tijdens een
schitterende plechtigheid die door
20.000 gelovigen werd bijge
woond, ontving hij de kentekenen
van zijn waardigheid als geestelijk
leider van 20 miljoen Ismailieten.
Prins Karim zat tijdens de plech
tigheid op de zetel, waarop in 1946
zijn grootvader gezeten had, toen hij
zijn gewicht in diamanten kreeg ter
gelegenheid van zijn diamanten jubi
leum.
In een toespraak na zijn kroning
verklaarde de nieuwe Aga Khan, dat
de Ismailieten zich moeten vereenzel
vigen met Tanganjika en met alle an
dere gemeenschappen moeten samen
werken voor de verdere ontwikkeling
van het land.
Hij waarschuwde evenwel, dat da
materiale vooruitgang van het atoom
tijdperk ook vele moeilijkheden met
zich meebrengt.
Scheepvaartautoriteiten te Cux-
haven hebben zondag meegedeeld,
dat aan boord van het Nederland
se emigrantenschip „Groote Beer"
dat zaterdagavond uit Cuxhaven
naar Australië is vertrokken een
elfjarige verstekeling, Rolf Seru-
ka, is aangetroffen.
Na tien weken
Volgens deze autoriteiten kan de jon
gen pas over ongeveèr tien weken,
wanneer de „Groote Beer" op de te
rugreis uit Australië Triëst aandoet,
ana land worden gezet. De ouders
van de jongen wonen te Cuxhaven.
Het is nog niet bekend hoe de jon
gen aan boord van het schip is ge
komen.
Verder deelden de autoriteiten mee,
dat verscheidene vluchtelingen uit
Oost-Europa hadden getracht zich
aan boor van het schip te begeven.
Zij werden echter op tijd ontdekt,
Tijdens het weekeinde hebben vijf Ne
derlanders de dood gevonden door ver
keersongevallen.
Nabij Sittard werd de mijnwerker J.
Helgers bij het oversteken van de
rijksweg met zijn brommer door een
auto gegrepen en gedood.
Door het nemen van een te grote
bocht kwam te Haarlem een personen
auto in botsing met een vrachtauto.
Een der inzittenden, de 33-j. P. Brakel
overleed in het ziekenhuis. De be
stuurder brak enkele ribben.
Het 5-j. zoontje van de fam. Lom
men te Helden (bij Venlo) werd, ko
mende uit de kleuterschool, bij het
oversteken door een vrachtwagen met
stenen gegrepen en gedood.
In Den Haag werd de 76-j. A. Vro
lijk, toen hij geen voorrang verleende
door een personenauto aangereden. Hij
overleed in het ziekenhuis.
Nabij Ridderkerk overleed de 57-j.
bromfietser F. Deurloo op de rijksweg,
toen hij deze wilde oversteken en een
auto hem meesleurde.
Nederlandse verpleegster
ontvangt onderscheiding
van Prinses Margaret
De 21-jarige Marie Elise Havenith
uit Simpelveld, dochter van de
gemeentesecretaris aldaar, wordt
vrijdag, 25 oktober door Prinses
Margaret onderscheiden als de
beste verpleegster van het Lon-
dense Charles' Hospital.
Het is waarschijnlijk de eerste
maal, dat een Nederlands meisje
deze eer te beurt valt. Zij ont
vangt deze onderscheiding samen
met een groep andere verpleeg
sters, die hiervoor werden uitge
kozen.
Het vorig jaar vertrok Marie Eli
se Havenith naar Londen, niet al
leen om een goede verpleegster te
worden, maar vooral ook om per
fect Engels te leren spreken. Zij
verbleef reeds enige tijd in Parijs,
waar zjj de Franse taal leerde.
