Min. Zijlstra acht prijspeil niet bevredigend We moeten geleerdè lessen zeker ter harte nemen Er is geen sprake meer van westers overwicht Westelijke voorstellen niet geschikt voor grondslag van een ontwapeningsakkoord Samenzwering in Syrië ontdekt TWEEDE SOWJET-KUNSTMAAN VOLGT OVER TWEE MAANDEN ZJOEKOF IN BELGRADO Kritiek op conservatieve regering PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Jaar 1958 startpunt voor nieuwe economische ontwikkeling DE PRIJZEN DISCUSSIE Gromyko in de Verenigde Naties: „Spoetnik" m de buurt van meteoorstenen Opstandelingenleider in Algiers gedood Macmillan misschien naar de Sowjet-Unie? Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes TeL (01100) 2438; bij geen gehoor: Iloofdred. (01100) 2503; Chefred. (01100) 3991; Adv. (01100 2970; giro 274289 Bijkantoren: Middelburg: Kor te Noordstraat 35 TeL (01180) 2009; Vlissingerv. Coosje Buskensti 27, Tel. (01184) 3326; Terneuzen: Dijkstr 26-28 Exploitatie: Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes. Abonnementsprijs f 0.56 per week, f2.40 per maand, f7.— per kwartaal. Losse nummers 13 cent. Advertentieprijs 24 cent per Rubriek Kabouters 10 cent per woord. i Zeeuwsch Dagblad 13e Jaargang No. 3829 Hoofdredacteur: r hagoort Directeur: jacq de Smit Vrijdag 11 oktober 1957 c MONSTER VAN ZAAMSLAG (Zie pagina 2, Op- en ondergang van Zon en Maan: Zaterdag: Zon op 6.59 u., onder 17.63 u. Maan op 19.41 u., onder 10.43 u. Hoogwater zaterdag 12 okt.: Vlissingen: 3.42 u. 2.19 m., 15.52 u. 2.20 m. Terneuzen: 4.07 u. 2.33 m., 16.18 u. 2.34 m. Wemeldinge: 5.29 u. 1.80 m., 17.37 u. 1.73 m. Zierikzee: 5.13 u. 1.56 m., 17.23 u. 1.50 m. (Van één onzer redacteuren). De minister van economische zaken, prof. dr. J. Zijlstra, acht het huidige prijsindexcijfer niet bevredigend. De stijging van dit cijfer geeft zorgen. Dit verklaarde de minister op een gisteren te Utrecht gehouden bijeenkomst van bestuurders van het Christelijk Nationaal Vakverbond. „We zijn op het ogenblik bezig terug te koersen naar een meer even wichtige economische situatie, zoals we die in de jaren 1952 en 1953 hebben gekend. Als de wereldeconomie op een redelijk peil blijft en als er geen loonsverhogingen komen wat ik hoop en aanneem dan zal 1958 ons een startpunt kunnen bieden voor een nieuwe econo mische ontwikkeling. De lessen, die we nu hebben geleerd, zullen we dan ter harte moeten nemen." Minister Zijlstra stelde in het begin van zijn betoog, dat aan een op econo misch herstel gericht beleid thans twee eisen moeten worden gesteld: er moet een gezonde Rijksbegroting zijn en we moeten de achterstand inhalen, die de produktiviteit te zien geeft in verhouding tot de loonontwikkeling. Aan de eerste voorwaarde is redelijk voldaan, het tweede punt is thans volop aan de orde. Spr. wijdde zijn betoog verder vrij wel geheel aan de huidige ontwikke- ling van de arbeidsmarkt en van de prijzen. Wat de werkgelegenheid be treft vergeleek hij de cijfers van de beschikbare arbeidsreserve met die van de openstaande aanvragen om werkkrachten bij de Arbeidsbureaux. In 1954 begon het tweede cijfer het eerste te overtreffen en in 1956 werd het hoogtepunt van de overspannen arbeidsmarkt bereikt. Daarna begon nen de beide lijnen weer naar elkaar toe te gaan en in september j.l. over trof de vraag het aanbod met nog slechts 30.000. We gaan nu snel terug naar de si tuatie van 1954. Dat wil niet zeggen, dat er op dat ogenblik dat waar schijnlijk begin 1958 bereikt zal wor den van reële werkloosheid spra ke is. In 1954 was het werkloosheids cijfer 74.000 en het hoogst toelaatbare cijfer ligt minstens in de buurt van de 100.000. Het wil wel zeggen, dat een ontspanning op de arbeidsmarkt gaat optreden, zonder welke een gezond economisch beleid onmogelijk is. Eni ge moeilijkheden in individuele be drijven of bedrijfstakken zijn daarbij onvermijdelijk. Wat in een hoogcon junctuur levensvatbaar is, is dat nog niet altijd in een normale periode en de zwakke plekken komen dan aan het licht Prof. Zijlstra verheelde niet, dat de ontwikkeling van het prijs-indexcijfer voor de kosten van het levensonder houd onbevredigend is en hem zorgen baart. Van augustus 1955 tot augustus 1957 steeg dit cijfer van 106 tot 118, dus met niet minder dan 12 punten. Hierbij moeten 7 punten direct wor den geïsoleerd. Ze zijn het gevolg van een puur seizoenmatige prijsstijging van aardappelen, groente en fruit me de tengevolge van de weersomstandig heden (2% punt), van de huurverho ging waarover compensatie werd ge geven punt) en van verhogingen in de sector der belastingen en sociale verzekerineg na de loonsverhogingen (2 punten). De overige 5 punten werden ver oorzaakt door een prijsstijging van melk en melkprodukten (1,4 punt), vlees en vleeswaren (0,6 punt), al lerlei tarieven die door de loonsver hoging stegen (gas elektra, trein 1,2 punt), stijging van het importprijs niveau en van persoonlijke dienst verlening (1.8 punt). Vervolgens nam de minister de mogelijkheden tot reducering van deze prijsstijgin gen onder de loupe. Aan de stijgingen in de groepen huren, tarieven, brandstoffen, melk, verzekering en belasting (samen 5 punten) is niets te doen. Hetzelfde geldt voor de stijging in de sector van aardappelen, groente en fruit, die gelukkig niet van blijvende aard zijn. Wat de bakkerijprodukten en de vleeswaren betreft, de eerste gaan in prijs omlaag zodra de we reldmarktprijzen voor granen hier voor aanleiding geven en de winst marges van de slagers zullen onder de loupe genomen worden. Ook de prijzen van de geïmporteerde pro dukten worden nauwlettend in het oog gehouden en het beleid van de minister is gericht op het zo snel mogelijk laten doorwerken van prijsdalingen in de consumenten prijs. Minister Zijlstra onthield zich van een oordeel over de vraag, hoe het in dexcijfer thans gelegen zou hebben als er geen prijsstabilisatie-politiek, zou zijn gevoerd. Wel wees hij er op, dat de prijsontwikkeling in de industrie ondanks de loonontwikkeling en de stijging van geïmporteerde grondstof fen zeer rustig is geweest. Tenslotte kwam minister Zijlstra dan tot de in de aanhef vermelde con clusie, waarbij hij uitdrukkelijk stelde dat alles afhangt van de ontwikkeling der wereldeconomie. Als de conjunc tuur in de wereld zich ongunstig ont wikkelt ontstaat natuurlijk een geheel andere situatie. Dan moeten we een depressie bestrijden en dus met heel andere cijfers en vergelijkingen wer ken. In de discussie bestreed minister Zijlstra de van verschillende kanten geuite vrees voor een spoedige al te grote daling in de werkgelegenheid. Hij gaf toe, dat regering en bedrijfs leven zich in 1955 en 1956 (belasting verlaging en loonsverhogingen) inder daad wat verkeken hebben op de si tuatie. Er deden zich, als immer in het economische leven, echter verschillen de niet te voorziene factoren voor. Een van de lessen, die na een her stel ter harte genomen moet worden is, dat het „gemillimeter" op loonge- bied gevaarlijk is. Het is onjuist om op grond van macro-economische cij fers te spoedig het economische beleid te veranderen en b.v. correcties aan te brengen op grond van een verschil van een deel van een procent, dat in een half jaar te constateren valt. Een pleidooi vq.or physieke invcs- teringscontrole wees spr. van de hand als zijnde onmogelijk in een vrije maatschappij. Er bestaat geen objectieve prioriteit van in vesteringen en een minister neemt bij een dergelijke controle een niet te dragen verantwoordelijk heid op zich. Het is moeilijk de investeringen door globale maat regelen te doen dalen, maar als eenmaal een afvlakking optreedt, wordt deze al gauw door een te snelle daling gevolgd. De bewindsman kon het wantrou wen van de gewone man tegenover het indexcijfer van het C.B.S. wel be grijpen. Dit cijfer is een nuttig weten schappelijk instrument, doch het moet voor de mensen geïnterpreteerd en ge ïllustreerd worden. Dit is volgens mi nister Zijlstra veel eer een taak voor de vakbeweging dan voor de overheid. Een militaire woordvoerder heeft donderdag in Damascus meege deeld, dat een nieuwe samenzwe ring van de ondergrondse volks partij in Syrië is ontdekt, die een burgeroorlog in het land tot doel had. Syrië heeft voorts bij Turkije ge- provocerende handelingen in het protesteerd tegen machtsvertoon en grensgebied In het protest wordt ge sproken van ongewoon grote concen traties van Turkse troepen bij de grens van Syrië. Syrië beschuldigt Turkije ervan, dat het Syrische luchtruim herhaaldelijk geschonden wordt. De Turkse verkla ringen over ondermijnende activiteit en wapenvoorraden in Syrië worden als een inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Syrië be schouwd. De Russen hebben donderdag een nieuwe kernproef genomen in het ge bied van de Noordpool De Russische minister van buitenlandse zaken, Gromyko, heeft in de poll- tleke commissie gezegd, dat de houding van de westelijke mogendheden, in het bijzonder die van de V.S., overeenstemming tot ontwapening onmogelijk maakt. Hun voorstellen, met inbegrip van die te Londen gedaan, kunnen in geen enkel opzicht dienen als grondslag voor een akkoord. Gromyko drong aan op de volgende maatregelen: 1) Onmiddellijke beëindiging van de proeven met atoom- en waterstof bommen, minstens voor een periode van twee of drie jaar, zonder over eenstemming over deze kwestie af hankelijk te stellen van de oplossing van andere ontwapeningsproblemen. 2) De landen te doen beloven geen atoom- en wat°rctnfwaDens te gebrui- Syrië laat Amerikaanse koerier alsnog toe De Syrische regering heeft donder dag de Amerikaanse diplomatieke koerier James Vereos, die maandag niet van Beiroet naar Damascus mocht reizen, alsnog toegelaten. Vereos mocht Syrië binnenkomen, nadat de Amerikaanse zaakgelastigde een on derhoud had gehad met de secretaris generaal van het Syrische ministerie van buitenlandse zaken. DE BILT ZEGTt Zacht. Zacht weer met zonnige perioden, maar ook overdrijvende wolken velden. Matige wind tussen zuid en zuidoost. Luitenant-generaal Blaganravof (63), de vooraanstaande Russische raket- deskundige, heeft bij een bezoek aan het gebouw van de V. N. verklaard, dat naar zijn verwachting de Russen over ongeveer een maand een tweede kunstmaan zullen lanceren, die instru menten zal bevatten voor waarnemin gen betreffende kosmische stralen en meteorieten. Het zenden van een ra ket naar de maan noemde hij min of meer theoretisch. Hij meende echter dat dit nog wel tijdens zijn leven zou gebeuren. De 27-jarige „Rode Pimpernel" van de opstandelingen te Algiers, Amar Ali, is dood. Soldaten hebben zijn lijk in de nacht van woensdag op donder dag gevonden in de ruine van enkele huizen in Algiers. Deze huizen waren dinsdag verwoest bij de ontploffing van een munitiedepot van de opstan delingen. Door de dood van Amar Ali hebben de opstandelingen de laatste van hun belangrijkste leiders vpr'iren, aldus Franse autoriteiten. President Bourguiba heeft donder dag in zijn wekelijkse radiotoespraak meegedeeld, dat Tunesie deze maand wapens zal ontvangen Hij deelde niet mee, vanwaar deze wapens zullen ko men Hij zei dat hij afvaardigingen naar Italië, Egypte, Zweden, België en de V.S. had gezonden. Hij waarschuwde voorts, dat als er geen einde komt aan de incidenten in het Tunesisch-Algerijnse grensgebied er op de duur een sfeer van conflicten als in 1952 en 1954 zou kunnen ont staan Koning Saoed van Saoedi-Arabie is in Beiroet aangekomen. Hij brengt een officieel bezoek van vijf dagen aan Libanon. DERTIEN Da V.S. zijn van plan dertien kunst manen de ruimte in te zenden. Zeven hiervan zullen voor proeven worden gebruikt, waarmee, zoals president Eisenhower woensdag meedeelde, in december zal worden begonnen. In maart van het volgende jaar zal een begin worden gemaakt met het lan ceren van de overige zes drietraps raketten, die kunstmanen met alle vereiste instrumenten zullen bevatten. De Amerikaanse satellieten zullen ongeveer negen kg wegen en op een hoogte van 300 tot 2400 km met een snelheid van omstreeks 28.000 km in anderhalf uur om de aarde draaien. Het congres heeft 110 miljoen dollar toegewezen voor de uitvoering van het kunstmaanproject. Radio-Moskou deelde donderdag avond mee, dat de kunstmaan tot op heden nog niet door meteoorstenen Is getroffen. Maar tussen 20 en 23 ok tober zal zij met de aarde in de buurt van de meteorietenzwerm de „Orioni- den" komen en het ls de vraag of zij dan niet getroffen zal worden. In Kaapstad hebben duizenden mensen donderdagavond de satelliet goed kunnen zien. De kunstmaan kwam achter de Tafelberg op en vloog in noord-westelijke richting. Deze mensen, op een terrasje in Tel Aviv zitten te genieten van een gratis kopje koffie, dat zij evenwel tevoren dubbel en dwars hebben verdiend. Zij kregen het kopje expresso in ruil voor een halve liter van hun bloed, dat zij als donors afstonden aan het Rode Kruis van Israël, dat een grote landelijke actie heeft ingezet om de voorraden bloedplasma in het land te vergroten. Het gratis kopje koffie heeft er sterk toe bijgedra gen, dat men vele nieuwe donors heeft mogen noteren. Volgens de (conservatieve) „Daily Mail" poogt Chroesjtsjef, thans uit te vinden of de Britse premier Harold Macmillan geneigd zou zijn hem zo spoedig mogelijk in Moskou te ont moeten. Volgens dit blad heeft Chroesjtsjef het conservatieve Lager huislid Cyril Osborne, die hij kortge leden te Moskou heeft ontvangen, een boodschap van deze strekking meege geven, die donderdag aan Macmillan zou worden overhandigd. De vier ministers van de anti communistische regering en vier be langrijke minister van de communis tische regering van San Marino heb ben donderdag in de Italiaanse bad plaats Rimini overeenstemming be reikt over de wijze, waarop de anti communisten de plaats van de com munistische regering zullen innemen. In de kleine gemeente Wijdenes in 'West-Friesland 1100 inwoners wil men een kleuterschool bouwen. Er werd veertien dagen geleden daarvoor een burgerzinlening van een halve ton uitgeschreven, die thans reeds ls vol- tekend. Op het vliegveld van Belgrado In Zuid-Slavië is woensdag de Rus sische minister van defensie, maarschalk Zjoekov, aangekomen voor een bezoek van enkele da gen. Zaterdag zal Zjoekov presi dent Tito, die op het ogenblik aan de kust van de Adriatische Zee verblijft ontmoeten. Bij aankomst van de minister (rechts) op het vliegveld, werden de volksliede ren van beide landen gespeeld. Hij werd verwelkomd door zijn Ziiïdslavische collega, generaal Ivan Gosnjak (links). ken en hiertoe in elk geval een tijde lijk akkoord aan te gaan voor de tijd van vijf jaar, zodat deze kwestie dan weer in overweging kan worden ge nomen. 3) Beperking van de sterkte van de Amerikaanse, Russische, Britse en Franse strijdkrachten in Duitsland met een derde of andere overeen te komen verhouding alsmede beperking van de strijdkrachten van deze mo gendheden in de landen van het At lantisch pact en het Pact van War schau. 4) Bestudering van de kwestie van het opheffen van militaire steunpun ten in andere landen en het bereiken van een akkoord over de keuze van bases, die reeds in de eerste periode van de ontwapening kunnen worden opgeheven. 5) Overeenstemming tussen de landen met kernwapens, dat zij niel zullen toelaten, dat atoom- en water stofwapens buiten de landsgrenzen worden opgeslagen. 6) Gelijktijdig met een akkoord over de eerste stappen tot ontwape ning instelling op basis van wederke righeid van een stelsel van toezicht; zoals voorgesteld in „het desbetreffen de voorste] van de Sowjet-Unie. Teleurgesteld In westelijke kringen is men zeeï teleurgesteld door Gromyko's rede, die volgens diplomaten de deur voor verder ontwapeningsoverleg heeft dichtgesmeten. Men toonde zich ver baasd over de heftige toon van de re de, die in schrille tegenstelling stond tot de betrekkelijke mild gestemde verklaring die de Russische minister drie weken geleden in de Algemene Vergadering aflegde. De Nederlandse afgevaardigde op de assemblee der Westeuropese Unie te Straatsburg, de heer J. J. Fens, heeft gezegd, dat de gebeurtenissen van de laatste maanden zoals het lan ceren van intercontinentale ballisti sche projectiel en het afschieten van de kunstmaan door Rusland, ons dui delijk moeten maken, dat er misschien nog sprake Is van een evenwicht tus sen oost en west, maar dat er niet meer gesproken kan worden van overwicht onzerzijds. De heer Fens betoogde, dat het wel licht goed zal blijven gaan, wanneer dit evenwicht gehandhaafd blijft. „Maar wee het westen en wee de we reld, als door schuldige verwaarlozing van de defensie de weegschaal zal overslaan ten gunste van de potenti ële tegenstander". Bedreiging „De Russen hebben", zo zei de heer Fens, „het westen technisch over vleugeld. zy zyn de sterken en het is beter met deze lieden op goede voet te biyven". Het Is naar zijn mening niet uitgesloten, dat westers gezinde landen in andere delen van de wereld zich nog eens zullen bezinnen, voor dat zy verder gaan met de pro-wes terse politiek. Kritiek op V.S. De andere Nederlandse afgevaar digde, de heer F. J. Goedhart, heeft gistermiddag scherpe kritiek geoefend op de V. S. „Het lanceren van een kunstmaan door Rusland is een ernsti ge zaak", zo betoogde hy, „en men moet dit feit zeker niet bagatelliseren. Voorlopig geen oplossing In politieke kringen in Frankrijk verwacht men geen oplossing van de Franse regeringscrisis voor eind vol gende week, zelfs al zou president Co- ty er in slagen vrijdag een nieuwe formateur aan te wyzen. Nadat Pleven woensdag zijn pogin gen om een nationale coalitie van re publikeinse partijen te vormen moest opgeven, omdat de radicalen niet wil den meewerken, is men in feite weer even ver als tien dagen geleden, toen de crisis begon. De communistenleider Duclos ver klaarde donderdag, nadat president Coty hem geraadpleegd had, dat er een linkse coalitie gevormd zou ihoe- ten worden. Men vraagt zich af, of de socialistenleider Guy Mollet, die de vorige week reeds een opdracht wei gerde, toch niet de beste kansen maakt om de nieuwe regering te leiden. Sedert het einde van de tweede we reldoorlog beschikken de V.S. over da atoombom, maar dit land heeft zyn voorsprong nimmer politiek weten uit te buiten, iets wat Rusland met de in tercontinentale projectielen zeker wel zal doen", aldus de heer Goedhart. In de aanvang van zyn betoog ver klaarde de heer Goedhart nog met te genzin aan dit debat deel te nemen. By een vorige gelegenheid had hy el al op gewezen, dat de W. E. U. een klaagmuur is zonder weerklank. Sydney bedreigd door bosbranden Aan de rand van Syney woeden talrijke bosbranden, die, aangewak kerd door een krachtige storm, de stad bedreigen. Ondanks het feit, dat het vuur door alle beschikbare krachten wordt bestreden, zijn al zeventien hui zen en een fabriek ter waarde van 160.000 pond (ongeveer 1.650.000 gul den) in de as gelegd. Door de storm werd een aantal klei ne schepen in de haven op de rotsen geslagen. Een Brits vrachtschip, dat met springstoffen is geladen, sloeg ook van zijn ankers los. Met veel moeite kon het tenslotte op een veili ger plaats worden gemeerd. Jordaanse veiligheidstroepen heb ben donderdag in het dorp Toebas in het westen van Jordanië een grota hoeveelheid Tsjechische wapens en munitie in beslag genomen. Een aan tal personen, vermoedelük communis ten, ls gearresteerd. De voorzitter van de Britse conser vatieve party, Lord Hailsman, heeft tydens het congres, dat op het ogen blik in Brighton wordt gehouden, ge zegd, dat de mogeiykbeid van een rechtstreeks Russisch atoombombar dement van Amerika het voor Enge land onveilig maakt een verlengstuk van de v.S. te worden. Het congres heeft een resolutie aan genomen waarin het zijn vertrouwen uitsprak in de politiek van de rege ring wat betreft de kernwapens. Niet echter klonk een dergelijk ge luid omtrent de financiële en econo mische toestand van het land. Ver schillende sprekers beschuldigden de regering van zwakheid en eisten o.a. een krachtiger optreden tegen de vak bonden Ook was men zeer ongerust over de stijging van de kosten van levensonderhoud. In een resolutie werd er by de regering op aangedron gen alle noodzakelijke maatregelen te nemen om verdere styging der kos ten tegen te gaan, de inflatie tot staan te brengen en de waarde van het pond sterling te verdedigen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1957 | | pagina 1