Verantwoordelijk leven in
gevaarlijke wereld
De vorige dagen beter?
nocj
Prinses Irene in Lausanne
Jaarlijks 1500 doden in verkeer, 1500
in gezinnen en 300 in bedrijven
WJaar di
óteedó
s
s
aar de plonierócjeeót
JEUGDDIENST VEROUDERD?
Officiele kerkelijke
organen
Geld uit confiscatie
ZALMVISSERS
VERDIENEN
SOMS IN EEN
PAAR MAANDEN
40.000 GULDEN
Ongeloofspropaganda
niet geslaagd
Zaterdag 28 september 1957
Prediker 7 vers 10.
Als het ons in het leven voor
de wind gaat, zijn we licht ge
neigd, die goede dingen als iets
vanzelfsprekends te aanvaarden.
Maar komt er tegenslag, dan
komt bh menigeen de vraag op:
Hoe komt het, dat de vroegere
tijden beter waren dan deze?
Op zichzelf is die vraag niet
afkeuringswaardig. Als ze aan
leiding is tot zelfonderzoek, tot
beschaming over verkeerd leven,
en als ze zo uitgangspunt is voor
een zuiverder leven, is die vraag
niet verkeerd.
Maar vaak heeft die vraagstel
ling een adere grond.
Er ligt iets in van een verwijt.
Een verwijt, dat zich dan richt
tot God, Die ons leven bestuurt.
Er ligt ook in de gedachte: als
het goed gaat, dan ontvang ik
zegen. Als het niet goed gaat, is
dat straf.
Dit nu is iets, dat wij, men
sen, niet kunnen bepalen.
Daarom zegt de Prediker ook,
na de vermelding van deze vraag
stelling: want niet uit wijsheid
zoudt gij aldus vragen.
Hierin ligt de vermaning: ont
vang het leven uit Gods hand.
Hebt gij goede jaren, dank God
ervoor. Komen de zorgen en
moeilijkheden over u, weet dan,
dat God u daarin ook zegenen
wil, omdat gij ervaren zult, dat
goede en kwade dingen u uit
Zijn hand toekomen en dat Hij
u alles doet medewerken ten
goede.
Vrije kerken bloeien in
Zweden
Hoewel de Lutherse kerk in Zwe
den 90 van de bevolking in dit
land omvat, komen er toch niet méér
bezoekers in de Luth. kerken dan in
de vrije kerken, die nog geen 10
der bevolking halen. Veel bezoekers
van de kerkdiensten der vrije kerken
zijn officieel nog lid van de staats
kerk, maar zij komen er nooit meer.
De leden van de vrije kerken doen
feweldig veel voor hun gemeenten.
ij geven tienden van hun inkomen
en stellen daardoor de gemeenten in
staat, een grote activiteit te ontplooi
en, vooral op het gebied van het
apostolaat.
ALASKA
<**f C -
EN cacofonie van geluiden stroomt me tegemoet als
ik de bar in het centrum van Kodiak binnen stap. Even
moet ik wennen aan het schemer-donker en aan de
zware rook die als een blauw-grijze nevel de ruimte vult.
„Ja.vraagt de man achter de tapkast zonder enige
plichtpleging.
„Bierantwoord ik even kortaf. Ik ga op een kruk
aan de bar zitten en kijk eens om me heen. Het pijpenla
achtige lokaal is vol met mannen in opzichtige, wollen
sporthemden en leren jackets. Ze spreken op schreeuwe
rige toon in een poging boven de herrie van een op volle
kracht spelende gramofoonplaat van Elvis Presley uit te
komen. De barkeeper zorgt er voor dat hun glazen voort
durend vol zijn.
Op de kruk naast de mijne zit een
emstig-uitziende man in een geruit
overhemd met open boord.
„Nieuw hier....?" vraagt hij.
„Ja, ik ben gisteren aangekomen.."
antwoord ik.
„Vanwaar
„Anchorage
„Zoek je werk
„Nee, ik ben journalist. Wat doe jij
hier.
„Zalmvisserij, net als iedereen...."
Het in de Grote Oceaan gelegen
eiland Kodiak is een centrum van de
zalmvisserij. In de korte zomer trek
ken de zalmen er in enorme scholen
langs. Dat is de tijd dat het eiland
zoemt van de activiteit. De conserven-
Ds. J. Gras constateert in de Zondags
bode van Schiedam, dat het bezoek aan
de jeugddiensten steeds terugloopt, maar
dat daarentegen de Open Deurdiensten
zich in een stijgende belangstelling mo
gen verheugen.
„Zeker 25 van de diensten, die ik
buiten Schiedam leid, aldus ds. Gras zijn
Jeugddiensten. Maar zoals bij ons tref
Je het toch niet vaak aai Is een jeugd-
Ter synode van de Gereformeerde ker
ken durfde men het uitgeven van een of
ficieel orgaan (en ook het onderzoek
naar de wenselijkheid daarvan) niet aan.
Bij een zusterkerk, namelijk de Christian
Reformed Church in Amerika en Cana
da, bezit men echter al vele jaren lang
twee bladen, die door de synode worden
Uitgegeven. Het blad The Banner, dat in
dienst een verouderd iets, of is dit alleen
bij ons het geval?
De kerkeraad van Schiedam zal zich
met de jeugddienst bezig houden.
de Engelse taal verschijnt werd gesticht
in 1866 en is sedert 1914 een officiële uit
gave; het telt 40.000 lezers.
De, Wachter, het enige nog in de Ne
derlandse taal gedrukte blad, is twee
jaar jonger (1868), maar werd reeds in
1875 eigendom van de synode. Het heeft
6.000 abonnee's. Er zijn nog wel veertig
andere bladen binnen de kring der
Christian Reformed Church uitgekomen,
die na korter of langer tijd het bestaan
moesten opgeven. Naast Banner en
Wachter kent men ook heden zowel in
Amerika als Canada nog enkele kleinere
tijdschriften, maar alleen beide genoem
de bladen ressorteren onder de synode,
die dan ook de redacteuren genoemt.
Hoewel er aanvankelijk gestreden is
over de vraag of het op de weg der
kerk ligt om eigen bladen uit te geven,
heeft de indertijd ontworpen regeling
toch steeds voldaan.
fabrieken (die jaarlijks voor
f 60.000.000 aan zalm verwerken) heb
ben dan honderden mensen nodig om
de schepen te bemannen en de machi
nes in de fabrieken te bedienen. Die
mensen (voornamelijk Philippino's)
laten zij voor enkele maanden uit de
Verenigde Staten komen. Zij moeten
hard werken. Aan boord van de sche
pen wordt dikwijls niet meer dan een
paar uur per etmaal geslapen. Maar
de betaling is dan ook uitzonderlijk
hoog.
In een goed visjaar kunnen zij in
twee, drie maanden f 40.000, ongeveer
10.000 dollar verdienen waarbij reis
kosten, voeding en onderdak voor re
kening van de fabriek komen. Een in
komen van ƒ20.000 is normaal. En
zelfs in een slecht jaar gaan zij nog
met een paar duizend guldennaar huis.
WEINIG ZALM
Het seizoen is nu voorbij.
Het weer is echter zo slecht dat er
al in geen dagen een vliegtuig heeft
kunnen landen. Daarom zitten de vele
café's en bars van het kleine, ietwat
Wild West-achtig aandoende plaatsje
vol met gestrande zalmvissers, die
niets beters weten te doendan het
wachten te korten met drinken.
„Hoe was het seizoenvraag
ik aan de man naast me die Bob blijkt
te heten.
„Bar slecht. Er waren dagen dat ik
nog geen vijf dollar verdiend heb. Er
zijn nog nooit zo weinig zalmen in
deze buurt geweest als dit jaar. En
met clams steken op het strand was
ook al niet veel te verdienen
„Wat ga je nu doen
„Terug naar Seward. Daarheb ik een
huisje en een lap grond die ik aan het
ontginnen ten. Maar het is nu te laat
in het jaar om daar nog iets aan te
doen. Ik denk dat ik maar eerst een
flinke eland ga schieten zodat ik ten
minste de hele winter vlees in de
vrieskast heb. Dan ga ik voor een paar
honderd dollar kruidenierswaren be
stellen. En als ik dan nog wat brand
hout gehakt heb kan het wat mij be
treft wel gaan sneeuwen en vriezen.
„Ben je getrouwd....?"
„Nee...."
„Ook een eenzaam bestaan
Soms blijkt in kerkelijk Nederland
de gedachte nog te leven, dat de Her
vormde predikanten helemaal of voor
het grootste deel hun salaris ontvan
gen van het rijk. Al dikwijls is dit
weersproken, maar velen laten zich
misleiden door het feit, dat de staat
een aantal zogenaamde rijkstrakte
menten toekent aan „bedienaren van
de godsdienst", o.a. ook in de Her
vormde kerk.
Het Maandblad van de Ver. van
Kerkvoogdijen bevat een uiteenzet
ting van ds. H. J. F. Wesseldijk over
de financiën van deze kerk. Daarin
verduidelijkt hij ook het begrip rijks
traktement.
Van oude tijden af was de Her
vormde kerk een nationale (geen
staats-) kerk, die door de overheid
werd begunstigd. In de dagen der Ba
taafse republiek vond veel confiscatie
van goederen der kerk plaats, later
slechts ten dele hersteld. Ter compen
satie van de in beslag genomen goe
deren kende men voor de predikants
plaatsen een rijkstraktement toe.
In de meeste provincies geschiedde
dat door de provinciale overheid, naar
behoefte in de gemeenten. Voor het
platteland is een rijkstraktement van
800,veel voorkomend. Het laag
ste is Havelte in Drente 6,per
jaar!), het hoogste is in grotere plaat
sen, namelijk 2.000,dat o.a. uit
gekeerd wordt in de nu dode stadjes
langs het IJsselmeer.
Op, onder, boven
Bekend is, dat veel protestantse
predikanten bij de indeling van hun
preek vasthouden aan drie gedachten
(tegenwoordig overigens vaak twee).
Wij zien dit beginsel zelfs toegepast
op een wijkavond van de wijkgemeen-
te Waalkerk in Amsterdam. Daar is
een forum samengesteld uit een pre
dikant, een gemeentelid en een orga
nist; zij spraken achtereenvolgens
over 1. de man op de kansel, 2. de
man onder de kansel, 3. de man boven
de kansel.
H. K. H. Prinses Irene met haar
vriendin freule Quirin Laman Trip en
het hondje „Chita", gefotografeerd bij
het Chateau Cheseaux In Lausanne,
waar de Prinses gaat studeren.
(Telefoto)
Hij haalt zijn schouders op om te
demonstreren dat het hem niet veel
kan schelen.
„Och, ik slaap lang en ik scharrel
een beetje in huis rond. En zo nu en
dan komen er mensen uit de buurt om
te eten en een partijtje nanasta te
spelen. En verleden winter heb ik een
boek geschreven over het pioniersle
ven in Alaska
„En in de zomer ga je op de zalm
vangst
„Het is dit jaar voor het eerst ge
weest. Ik had het grootste deel van
mijn grond met radijsjes beplant om
dat de luchtmacht daar goeie prijzen
voor betaalt. Maar de oogst is om de
een of andere reden mislukt. Dat heb
je hier in Alaska zo dikwijls. Nou,
toen zat ik natuurlijk zonder geld en
ben ik naar hier gekomen, maar dat is
ook niets geworden. Drink je glas nog
eens leeg
DRANKMISBRUIK
Er komen steeds meer mannen de
bar binnen. De meesten hebben meer
op dan goed voor hen is. Ze wanke
len op hun benen, maar niemand
raadt hen aan op te houden met drin
ken. Zolang ze nog geld op de toon
bank kunnen leggen geeft de barman
hen wat ze vragen.
„Er wordt hier enorm gedronken.."
zegt Bob.
„Dat zal dit jaar wel minder zijn
nu de visserij zo slecht geweest is."
„Denk dat maar niet. De bars ge
ven hun krediet tot ze weer naar zee
gaan. Drankmisbruik is de grote
plaag van Alaska.
Men bezuinigt op al
les als het moet, be
halve op alcohol. En
niemand kan daar
iets aan doen. Er is
hier een Russisch-
Orthodoxe kerk
want Kodiak was
vroeger Russisch zo
als je weet. De pas
toor van die kerk is
een gewezen officier
van de Russische
Keizerlijke Marine.
Hij heeft al van al
les geprobeerd om
het drinken te be
perken, maar alle
maal zonder resul
taat. Als hij er aan
het einde van het
visseizoen niet gauw
bij is krijgt hij zelfs
niets los voor zijn
kerk...."
„Wat doen de
mensen hier in de
winter
„Niets...."
„Helemaal niets
1"
„Nee, drinken en
thuis zitten. Een
liefhebberij of zo
hebben ze niet. En
het enige boek dat
in de meeste huizen
te vinden is, is de
catalogus van hetwarenhuis Sears
Roebuck...."
„Wat een leven..,."
„Tja, dat is nu eenmaal Alaska
GESTRAND
Het is bij enen als ik afscheid neem
van Bob. Hij vindt het nog te vroeg
om naar bed te gaan.
„Tot morgenzegt hij. En tege
lijk geeft hij de barman een wenk om
zijn glas voor de zoveelste maal te
vullen.
Het is aardedonker op straat. De
enige lichten zijn die van de vele
bars. In het ene straatje, dat naar het
ongezellige Kodiak hotel leidt, tel ik
er veertien. En uit allemaal klinkt het
geschreeuw en gelal van mensen die
teveel drank op hebben. Voor de open
deur van Joe's Bar staan een paar
dronken Philippino's ruzie te maken.
De politie laat hen rustig hun gang
gaan. Pas als er messen aan te pas
komen grijpt men in. Anders zou men
dagwerk hebben.
Het kantoor van de Pacific Nor
thern Airlines is nog open. Het staat
Zo ziet de haven van Kodiak er op een
zonnige dag uit. Het is vooral de zalm
visserij die er bedrijvigheid brengt.
stampvol met koffers en plunjezakken
waartussen mensen die geen plaats in
een van de hotels hebben kunnen
krijgen liggen te slapen. Ik loop het
kantoor even binnen om te vragen
wat de vliegkansen voor morgen zijn.
„Slechtzegt de man achter de
balie slaperig.
„Hoe dat
„De weerberichten voor morgen
zijn even slecht als die voor vandaag.
Bovendien staan er al meer dan hon
derd mensen op de wachtlijst.
„Hopeloos
„Ik kan er niets aan doenzegt
de man zonder veel interesse. En hij
legt zijn slaperige hoofd weer op zijn
gevouwen armen.
Als ik even later in het uitgezakt»
bed ln het Kodiak hotel lig, hoor ik
de regen met nieuwe kracht tegen de
ruiten striemen. Maar als een soort
karakteristiek geluid voor Kodiak
klinkt er bovenuit het geschreeuw
van de twee dronken Philippino's.
ALFRED VAN SPRANG
Onze moderne wereld is een gevaarlijke wereld, waarin het leven elk ogen
blik van alle kanten bedreigd wordt. In ons land doen zich jaarlijks 1500
dodelijke ongevallen in het verkeer voor en eveneens 1500 ongevallen met
dodelijke afloop in en rond de gezinnen. Daarbij komen dan nog 300 bedrijfs
ongevallen met dodelijke afloop. Helaas maakt het schrikwekkend totaal van
3300 doden per jaar minder indruk dan één spectaculair ongeval als de ramp
van de Pamir. Bezinning op en beteugeling van deze „normale" ongevallen
is daarom dringend gewenst. Deze uitlating is afkomstig van de directeur-
generaal van de Arbeid, mr. P. H. Valentgoed, die donderdag op een te
Utrecht gehouden conferentie van het C.N.V. sprak over „De Veiligheid in
de bedrijven".
Spr. wilde de bedrijfsongevallen
echter niet los zien van de overige on-
Het zalmseizoen is ten einde, de net
ten worden schoongemaakt en weer
voor een jaar opgeborgen.
Een bekend communistisch orgaan,
„Partijnaja Shisnj", dat in Rusland ver
schijnt, heeft vastgesteld, dat de anti
godsdienstige massa-opvoeding in com
munistische geest mislukt is. Het blad
wijt dit aan de te geringe medewerking
van radio, pers en schoolt
Volgens dit blad zijn bij de bevolking
van de SowjetUnie nog steeds „gods
dienstige restanten" aan te wijzen. Voor
al op het platteland worden de hoge ker
kelijke feestdagen in ere gehouden. Ja
zelfs onder de partijgenoten zijn er nog
veel, die aan het godsdienstig verleden
vasthouden.
gelukken. Bij de oorzaken is een ge
meenschappelijke factor in het spel.
Het gaat hier bijna altijd om de gees
telijke instelling van de mens, om zijn
verantwoordelijkheidsgevoel en zijn
vermogen en plicht om de gevolgen
van zijn handelingen te overzien. Ook
in de bedrijven kunnen de ongevallen
nooit worden voorkomen door techni
sche afweermiddelen en beveiliging
alleen. Onjuiste menselijke handelin
gen vormen de grootste factor bij de
oorzaken.
Goede sfeer
Een goede vakopleiding, een goeda
sfeer in het bedrijf zijn belangrijke
factoren bij de preventie, maar de be
ïnvloeding in de richting van een ver
antwoord handelen moet al in het ge
zin beginnen. Als Jantje bij zijn thuis
komst uit school z'n tas op de trap
neergooit, is de kiem voor een onge
luk al aanwezig.
Juridisch gezien is de ondernemer
in eerste instantie verantwoordelijk
voor de naleving van de veiligheids
voorschriften der Arbeidsinspectie in
zijn bedrijf. De Arbeidsinspectie zelf is
verantwoordelijk voor het toezicht op
de naleving der voorschriften. Als we
constateren, dat in Nederland nog lang
geen maximale bedrijfsveiligheid is
bereikt, moeten we tevens inzien dat
één orgaan alleen nooit in staat zal
zijn om hiér verbetering te brengen,
aldus mr. Valentgoed. Hiervoor is no
dig een nauwe samenwerking tussen
overheid, werkgevers en werknemers.
Landelijk wordt dit contract al eniga
jaren onderhouden in de zgn. „kring
van zes", waarin naast de Arbeidsin
spectie de zes centrale Werkgevers- en
werknemersbonden vertegenwoordigd
zijn.
In de ondernemingen hebben da
veiligheidscommissies of -diensten een
belangrijke taak, terwijl ook aan de
Ondernemingsraden op dit terrein in
de wet een opdracht is verstrekt. Bui
ten de bedrijven is er voor de preven
tie een goede samenwerking tussen da
Arbeidsinsectie en T.N.O., het Insti
tuut voor Praeventieve Geneeskunde
e.d. zodat gezamenlijk de technische,
medische en psychologische aspecten
van de ongevallenbestrijding bekeken
kunnen worden.
Taaie
Het C.N.V. heeft hier echter ook een
taak. Iedere groepering in de onder
neming kan nu eenmaal het best door
haar eigen organisatie beïnvloed wor
den. Het C.N.V. en de afzonderlijke
vakbonden moeten daarom hun leden
steeds weer wijzen op hun plicht om
bewust en verantwoordelijk te leven
in een gevaarlijke wereld; in de onder
nemingsgemeenschap alle onnodige ri
sico's te vermijden ter bescherming
van eigen leven, maar ook van het le
ven van de naaste.
