PETER, DE MAN DIE BOEKEN VERKOCHT
IN PICCADILLY CIRCUS
Koning Haakon van Noorwegen
zaterdagochtend overleden
PRACHTIGE MUZIEK VAN MOZART
Veelzijdige persoonlijkheid
PLATENPRAAT
cJdonden
is niet
leuL
meer
van
Let loeL
ZEEUWSCH DAGBLAD
Populair in binnen- en
buitenland
Kroning
In 1940
Grote kennis
VERBODEN
ARME PETER
„OPKRASSEN!"
Uit de wereld
Zaterdag 21 september 1957
Pagina 5
Koning Haakon van Noorwegen is zaterdagochtend overleden,
's Konings zoon, kroonprins Olav, diens twintigjarige zoon Harald,
de nieuwe kroonprins, en de vijfentwintigjarige prinses Astrid waren
bij het sterfbed van de koning.
Koning Haakon kreeg twee weken geleden een storing in de bloeds
omloop van zijn rechter been en een aandoening van de luchtpijp.
Zijn gezondheids liet evenwel reeds maar dan twee jaar te wensen
over, sinds hij in juni 1955 zijn dijbeen brak.
vastig in zijn besluit Noorwegen vol
gens de grondwet te blijven regeren
en wees alle wenken om af te treden
van de hand. Toen er twee maanden
gevochten was, besloot de koning het
land te verlaten en van Engeland uit
de strijd tegen de Duitsers voort te
zetten.
Voor de Noren thuis en in het bui
tenland werd de koning in balling
schap het symbool van het verzet en
eerste letter van zijn naam (H) en het
cijfer VII werden het teken voor alle
goede Noren.
In Groot-Brittannië werkte de ko
ning onvermoeid voor Noorwegens
zaak en hij werd bij zijn terugkeer in
Noorwegen, na de bevrijding, beloond
Koning Haakon heeft in de ruim 50
jaar van zijn koningschap de naam
„de populaire koning", die het volk
hem gegeven heeft, ten volle verdiend.
Door de jaren heen is hij trouw ge
bleven aan het devies dat hij zich stel
de toen hij in 1905 koning van Noor
wegen werd: „alles voor Noorwegen".
Vooral gedurende de tweede wereld
oorlog heeft de koning het hart van
alle Noren gewonnen door zijn krach
tige houding tegenover de Duitse aan
vallers.
Koning Haakon is op 3 augustus 1872
geboren als tweede zoon van de Deen
se kroonprins, de latere koning Fre-
derik VIII. Hij is Christian Frederik
Carl Valdemar Axel gedoopt en pas
toen hij koning van Noorwegen werd,
wijzigde hij zijn naam in de typisch
Noorse naam Haakon.
De jonge prins kreeg een opleiding
bij de marine en klom op tot de rang
van kapitein-luitenant-ter-zee bij de
Deense marine. In 1896 huwde hij de
dochter van koning Edward Vn, prin
ses Maud. Enkele jaren later werd een
soon, Alexander, geboren.
Nadat de unie van Zweden en Noor-
weven in 1905 wat ontbonden, werd de
toen 35-jarige prins Carl van Dene
marken verzocht koning van Noorwe
gen te worden. Dit was geen toevallig
Verzoek, daar zijn voorvaderen
eeuwenlang koningen van Noorwegen
en Denemarken waren geweest.
Voordat de kroon aan de Deense
prins werd aangeboden, had zich een
Ingewikkelde politieke strijd afge-
gpeeld. De Zweedse koning wenste
hiet, dat een Zweedse prins koning
Van Noorwegen werd. terwijl de De
nen vreesden de Zweden tegen zich in
het harnas te jaren als zij een Deense
prins tot koning van de nieuwe mo
narchie lieten verkiezen. Andere Euro
pese mogendheden stelden ook veel
belang in de kwestie, vooral Engeland
en Duitsland. Zelfs in Noorwegen was
de openbare mening verdeeld. Een niet
Onaanzienlijke minderheid scheen voor
een remihl'ek te ziin.
Aanvaard
Prins Carl van Denemarken weTd
tenslotte verzocht koning te worden,,
maar hij stelde als voorwaarde dat het
Noorse volk hem zou aanvaarden. Er
werd een volksstemming gehouden en
de Deense prins kreeg een grote meer
derheid. 260.000 kiezers waren voor 'n
monarchier met prins Carl en 70.000
gaven de voorkeur aan een republiek.
In november 1905 kwam prins Carl
thans wijlen koning Haakon in
de Noorse hoofdstad aan met zijn
Vrouw, koningin Maud, en zijn twee
jarig zoontje, wiens naam in Olav was
gewijzigd.
De kroning had plaats in de oude
koninklijke residentie Trondheim. De
koning heeft zich steeds van deelne
ming aan politieke debatten in Noor
wegen onthouden, ofschoon hij alle
gebeurtenissen met de grootste aan
dacht volgde. Slechts eenmaal loste hij
naar eigen inzicht een politieke crisis
Op toen hij de socialisten tegen het ad
vies van de aftredende premier in ver
zocht een nieuwe regering te vormen,
maar ook toen handelde hij in volle
dige overeenstemming met de grond
wet.
In 1938 stierf koningin Maud. Negen
Jaar tevoren was kroonprins Alav, het
enige kind van het koninklijk paar, in
het huwelijk getreden met de Zweedse
prinses Maertha, die het afgelopen
voorjaar overleed. Uit dit huwelijk zijn
drie kinderen geboren: de prinsessen
ftagnhild en Astrid en prins Harald.
Toen de Duitsers in april 1940 Noor
wegen zonder waarschuwing aanvie
len, nam de koning reeds een grote
plaats in in de harten van het Noorse
yolk, maar zijn houding in die kritie
ke uren maakte hem zo mogelijk nog
meer populair. De koning bleef stand
toen hjj bij aankomst door honderd
duizenden Noren werd toegejuicht.
Na de dood van koningin Maud trok
de koning zich min of meer uit het
openbare leven terug, maar hij bleef
zich kwijten van zijn vele plichten. De
koning was altijd te vinden bij belang
rijke sportgebeurtenissen. Elke zomer
woonden hij in Zuid-Noorwegen de
zeilwedstrijden bij, waaraan zijn zoon
en kleinkinderen deelnamen.
De koning was een uitzonderlijk
veelzijdige persoonlijkheid en zijn ken
nis van de wereldpolitiek heeft de
Noorse regering vele keren geholpen
bij het nemen van een beslissing. Zijn
wens om alles uit de eerste hand te
weten en nauwkeurig te bestuderen
verschafte hem een gedegen kennis
van alle zaken die verband houden met
het besturen van het land.
In augustus 1954 heeft koning Haa
kon een officieel bezoek aan Neder
land gebracht.
In augustus 1954 bracht koning Haa
kon een bezoek aan Nederland. Hij
woonde o.a. een dienst bij in de
Noorse Zeeliedenkerk te Rotterdam.
Foto: de koning (midden) bij het ver
laten der kerk.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. Toorts, 6. Eng.
inhoudsmaat, 8 vreemde munt, 9. om
slag voor papieren, 10. gezinslid, 11.
deel van de mond, 13. broodsuiker, 15.
kleur, 17. overblijfsel, 18. gedeelte
van een stoommachine, 20. Amster
dams Transport Onderneming, 21. Fr.
voegwoord, 22. drank, 24. ambtshalve,
25. verhindering, -27. iemand die een
ander kwaad wil doen.
Verticaal: 1. Zangnoot, 2. be
hoeftig, 3. hechtnagel, 4. balk, 5. maat,
6. blok, brandstof, 7. R.K. geestelijke,
8. pijpenreiniger, wroeter, 10. deel van
het circus, 12. hoofddeksel, 14. doch
ter van Laban, 16. schrijflijn, 19. kleur,
23. zelfkant aan weefsels, 25. dieren
roep, 26. voorzetsel.
Oplossing vorige puzzel
Horizontaal: 1. Perfect, 8.
merel, 9. ma, 11 mi, 12. dor, 13. do,
15. es, 17. eek, 18. bestand, 21. vol,
22. al, 23, es, 25. lof, 26. S.S., 28. el,
29. pleit, 32. trommel.
Verticaal: 2. Em, 3. rem, 4.
Fries, 5. Ee, 6. cL, 7 hark, 9 moede,
10a e.d., 12. den, 14. obool, 16. stad,
19. elf, 20. alsem, 21. vlek, 24. si, 27.
sim, 29. Pr., 30. L.O., 31. te.
Hoewel de Mozart-herdenking
ad weer een jaar achter de rug is,
verichijnen nu nog regelmatig zgn
Mozart-j ubileum-uitgaven, gra-
mofoonplaten, die verleden jaar
op verschillende Mozart-festivals
zijn opgenomen.
Dat is bijv. het geval met een op
name van het Concert voor 2 piano's
en orkest (K.V. 365) en het Concert
voor 3 piano's en orkest (K.V. 242), op
Philips A 00340 L.
Zij worden uitgevoerd door het pia
noduo Schnabel en Ilse von Alpen-
heim, begeleid door de Wiener Sym-
phoniker o.l.v. Bernhart Paumgartner.
De prachtige muziek van Mozart is
reeds te over belicht in het vorige
jaar. Toch is het goed, er op te wijzen,
hoe voortreffelijk deze concerten wor
den weergegeven, vooral ook, wat de
stijl aangaat. De pianisten spelen een
prachtige, ragfijne partij, terwijl ook
het orkest een ideale begeleiding
geeft. Het kan a.h.w. ook niet anders.
Want de dirigent Paumgartner is be
kend als één der beste Mozart-ken-
ners ter wereld. Een prachtige plaat,
waarvan ook de opname kwaliteit uit
stekend is.
Eveneens een Mozart-festival-opna-
me is een vertolking van het piano-
concert K.V. 414 in A no. 12 (Decca
L.W. 5294). Deze opname is echter
andersoortig. Men zou dit een Engelse
Mozart-versie kunnen noemen. Het
concert wordt h.l. gespeeld door de
bekende componist-pianist Benjamin
Britten en begeleid door het Alde-
burgh Festival orkest. Aldeburgh, in
Suffolk, is geen onbekend terrein voor
Britten, daar hij immers zelf uit deze
(Van onze Londense correspondent)
LOMDEN WORDT met de
dag droeviger. De goeie ouwe
tijd, die wij verleden jaar ook
nog even mochten beleven, is
voorbij. Theaters moeten
plaats maken voor kantoren.
Prettige verkeersopstoppingen,
die van heel Piccadilly één
grote parkeerplaats maakten,
worden steeds schaarser, want
met een ergerniswekkende be
hendigheid heeft de politie het
eenrichtingsverkeer zó geleid,
dat men nu in één uur tijd Lon
den kan verlaten.
De wandelende muzikanten hebben
hun Instrumenten aan Justitia moeten
offeren en de jongelui zoeken een op-
STAT1G RIJST de slanke St. Stephen's toren van het Londense Parlements
gebouw omhoog. Over de gehele wereld kent men de Big-Ben-klokken, die
sinds 1858 elk kwartier hun klanken over het hart van de Engelse hoofd
stad uitstrooien. Op de achtergrond het Westminster Palace (.parlementsge
bouw) met lin ks de Big-Ben.
volger voor rock 'n roll. Intussen bren
gen zij bun tijd door met het vermoor
den van kinderen en het roven van
vrijdagse loonzakjes. Daarover wordt
dan door een geleerde commissie een
rapport gemaakt, maar de mensen in
teresseren zich er al even weinig voor
als voor politiek, Aziatische griep, wa
terstofbommen, stakingen, longkanker
of vreselijke intercontinentale geleide
projectielen. Hoe groter het gevaar,
boe geringer de angst, zou men bijna
zeggen.
De grijzig-sombere stemming in
Londen is voor een deel de schuld van
de rest van de wereld, waar de zon
wél schijnt, terwijl de winter in En
geland al op 1 augustus begint. De
Britten verlaten hun land als zij van
een warme vakantie willen genieten,
maar niemand denkt er aan, om in
Engeland zijn vakantie door te gaan
brengen, dat blijkt wel uit de statis
tieken. Toch heeft de regering dollars
nodig en nu ze niet kan rekenen op de
medewerking van de zon, heeft ze de
Londense politie opdracht gegeven,
toeristen te lokken, door de ogen half
te sluiten en slechts diefstal, moord en
andere grove misdaden aan te klagen.
Plichtsgetrouw hebben de bobbies hun
ogen dichtgedaan voor vreemdelin
gen. Maar om een reden die beter door
een psycho-analist dan door een jour
nalist kan worden verklaard, zijn zij
sindsdien eens zo streng opgetreden te
gen hun landgenoten.
Rook je in de trein in een compar
timent waar het verboden is, dan
moet je op staande voet maar liefst
vijf pond betalen (vijftig gulden).
Als je parkeert waar het niet mag
dat is: overal waar plaats is voor je
wagen), dan moet je dezelfde som
neertellen. Een heleboel dingen in
Londen zijn verboden, sedert de On
dergrondse van vrolijk rood, grijs
geschilderd wordt. Dingen, die op
wetten steunen, waarvan veronder
steld wordt dat iedereen ze kent en
naleeft, maar waar vroeger burgers
noch bobbies aandacht aan schonken.
En zo kwam het, dat tenslotte ook
Peter gerechtelijk vervolgd werd voor
een misdrijf, dat hij al jaren lang da
gelijks In het centrum van Londen
had bedreven zonder dat iemand hem
daarvoor aansprak. Iedere avond duw
de Peter een karretje boeken naar het
drukke punt dat Piccadilly Circus heet,
daarna ontlaadde hij het, rangschikte
de boeken netjes op de trappen van
twee grote bankgebouwen op een hoek
van Piccadilly Circus en wachtte dan
maar af, tot de klanten kwamen.
Peter verkocht alles. Je kon hem ook
alles vragen, want hij was een belezen
man, daar de nachtelijke boekenver
koop hem voldoende opbracht om zijn
dégen lezend door te brengen. Hij stond
er op, dat je in zijn zaak nooit „rom
mel" zou kunnen vinden en koos zelf
de hoeken die voor verkoop op Picca
dilly Circus in aanmerking kwamen.
Als je „Hamlet" ol „Julius Caesar"
kocht, hield Peter je aan de praat, tot
de volgende „interessante" klant
kwam. Hij was een gelukkig mens,
overtuigd van het feit, dat hjj een
meer dan gewoon apostolaat ver
richtte door Shakespeare te verko
pen aan de prostituees uit de buurt.
Maar Peter was zich niet bewust van
de toestand van het toerisme, van de
betalingsbalans en de valuta-schaars
te in zijn land, zodat hij al evenmin
iets afwist van de nieuwe opdracht
en het daaruit voortkomende com
plex van de Londense bobbies.
.Misschien weet u het niet, maar een
der ergste misdrijven die men in. Lon
den kan begaan heet „obstruction". Als
je in Londen met je auto plotseling
zonder benzine komt te staan, dan kun
je vervolgd worden door obstruction
Als je met z'n drieën (met z'n tweeën
wordt het uit menslievendheid toege
laten) gearmd op een stoep loopt,
wordt je na enkele minuten op de
schouder getikt en weggeleid voor ob
struction.
Jarenlang heeft Peter zich schuldig
gemaakt aan obstruction, maar die
grijze dag, aan het eind van augustus,
werd een Londense bobby geënerveerd
door de opgelegde vriendelijkheid' te
genover hatelijke Amerikanen, zich er
voor het eerst van bewust. Eigenlijke
obstructie Was het niet, want Peter
zowel als zijn boeken stonden op de
trappen van de bank en niet op de
openbare weg.
Maar Peters naam werd genoteerd en
de volgende dag werd hjj verzocht op
bet gerechtshof te verschijnen, wegens
„onrechtstreekse obstruction". Als Pe
ter er niet met zijn boeken stond, zo
oordeelde de agent, dan zonden de
mensen op de drukste hoek van Picca
dilly Circus doorwandelen en niet blij
ven staan.
Zo kwam Peter in Bowstreet, het
Londense politiegerechtshof, terecht.
Hij toonde de voorzitter twee officiële
papieren, waar hij zeer trots op was.
Hierin maakten de Westminster Bank
en Barclays Bank duidelijk, dat zij
geen bezwaar hadden tegen de, verkoop
van hoeken op hun trappen na de slui
tingsuren. Peter werd van vervolging
ontslagen. Dat was augustus.
Intussen is het september geworden
en tot grote verbazing van de journa
listen die een kijkje kwamen nemen in
Bowstreet stond Peter weer in de box
van de beschuldigde. „Acht personen
stonden rond te draaien op de plaats
waar deze man boeken verkoopt, Sir",
ze' de agent tot de voorzitter, Sir
Laurence Dunne. „Andere mensen
moesten de straat op, anders konden
zij niet doorwandelen. Daarom arres
teerde ik deze man voor obstruction,
Sir".
Peters verdediging hield geen steek.
Hij loochende het feit, dat er acht
mensen belangstelling zouden tonen
voor zijn boeken en had het daarna
over zijn goede intenties met Shake
speare, enzovoort.
Het mocht niet baten. „U veroor
zaakte zelf geen obstructie", resumeer
de Sir Laurence het debat, „maar in
dien u geen boeken verkocht op de
trappen van de centrale banken, zou
den andere mensen niet blijven staan
en obstructie veroorzaken". Recht is
sterker dan Engelse literatuur. Dat
voelde J>eter en hij zei: „Al jarenlang
heb ik op die plaats boeken verkocht,
Sir. Nu kan ik opkrassen".
Tien shilling, besloot Sir
Laurence. En Peter: ,,Goed,
de mensen die over Piccadilly
Circus wandelen zullen geen
boeken meer kopen. Het is al
lemaal de schuld van
Maar toen leidde een agent
Peter weg en wie de schuld is
van dit alles, dat moet u zelf
raden. Van één ding kunt u
zeker zijn: als er nog eens een
meisje van acht jaar in Lon
den vermoordt wordt, zal Pe-
streek afkomstig is. De opvatting van
dit Mozart-werk' dunkt ons iets ro
mantischer dan de Weense versie. Wat
echter niet wegneemt, dat Britten dit
concert uiterst brillant speelt en de
begeleiding voortreffelijk is.
De opname is in de concertzaal ge
maakt, waardoor men de sensatie van
het aanvangs- en slotapplaus op de
plaat meemaakt. Hetgeen echter aan
het geheel absoluut geen schade doet.
Ook deze opname is zeer goed ge
slaagd. Zij zullen tesamen een uiterst
waardevolle aanwinst zijn voor de
liefhebbers van de klassieken, die on
getwijfeld Mozart een ereplaats in
hun Discotheek zullen geven.
B.
Van de firma J. B. Wolters te Gro
ningen ontvingen wjj ter bespreking:
Voor het Technisch Onderwijst
„Metaal", deel III A voor de prak
tijk en deel III B door B. A. Veer
man en J. W. van der Zelm.
Ook deze derde deeltjes zijn op de
bekende mooie en duidelijke wijze uit
gevoerd. Ter kennismaking aanbevolen.
„Drie in een". Spelling-, stijl- en
spraakkunstoefeningen door A.
Goudswaard.
Taalboekje bestemd voor leerlingen
van de hoogste klas van de lagere school,
terwijl ook leerlingen van de ulo-scholen
er voor repetities veel nut van kunnen
hebben. Het-boekje is uitmuntend naast
elke taalmethode te gebruiken. Een goe
de gedachte is wel, dat men verschil
lende lessen heeft gewijd om de leer
lingen vertrouwd te maken met bepaal
de uitdrukkingen en zegswijzen in ver
schillende sectoren van het leven ge
bruikt. Een dier lessen brengt de kin
deren zegswijzen uit de Bijbel bij. Het
bijbehorend overzichtkaartje met alle
tijden van het werkwoord en heel in
het kort de regels voor zinsontleding en
de verschillende woordsoorten zal voor
de leerlingen van' groot gemak zijn.
RUIM ZESTIG meter boven Londen
staan deze twee schilders te werken
om de wijzerplaat van de Big-Ben
schoon te houden.
ter ergens in een achterbuurt
tegen zijn vrienden zeggeni
„Zie je welHet is hun eigen
schuld".
