Bij de mure
van het
Machtige mogelijkheden in
het enorme Rusland
HET ENE NODIGE
Alles, tot de beste champagne
toe, is er te vinden
PIJPJE LAK,
'n mooie kamerplant
GRISP?
Van onze reiscorrespondent
LINK VAN BRUGGEN
Schone straten
Volgende keer:
Een Russisch visum....
Dr Verkuyl
jubileerde
Geen lening voor
kerkbouw
't Haantje kwam
uit Nederland
Kirchentag verwacht 3.000 deelnemers
MOSKOU, september
RUSLAND is groot. In feite 't grootste land van de wereld. Zijn
grondgebied strekt zich uit van de Oostzee tot de Stille Oceaan;
van de Barentszee, bij Nova Zembla, tot de Zwarte Zee, die
toegang tot de Middellandse Zee verleent. Men moet een non-stop
treinreis van veertien dagen ondernemen om van Leningrad naar
Wladiwostok te komen een afstand van bijna tienduizend kilo
meter. Men vindt er alle klimaatgordels, welke er op de aarde bestaan,
behalve het vol-tropische. Maarschalk Koetosov wist Napoleons heir-
«charen te verslaan, omdat de ravitaillering niet meer uit te voeren
was. Von Paulus en al die andere legeraanvoerders van Hitier moesten
lich overgeven, omdat ze, met hun afgesneden divisies in de enorme
Russische landkom „verdronken".
In dit weergaloos groot land, op deze
ononderbroken bodemeenheid, die het
zesde deel van de totale wereldopper
vlakte beslaat, wonen 195 miljoen
(de Verenigde Staten tellen 152 mil
joen Inwoners en bezitten een opper
vlakte, die iets meer dan een derde
Is van die van da Unie der Socialis
tische Sovjet Republieken). Ruim
vijfenzeventig procent der Sovjetbe
volking behoort tot het Slavische
ras, is dus Rus (58,4%), Oekrainer
(16,5%) of Wit-Rus (3,1%). Het reste
rende deel bestaat voornamelijk uit
Oesbekken, Tartaren. Kozakken, Jo
den, Azerbaidsjani, Georgiërs en Ar
meniërs. Dit betekent, dat, in ethnolo-
gische zin, de stammen van Turkse
origine na de Slaven 't best vertegen
woordigd zijn.
Machtige mogelijkheden
Het zou niet ondienstig zijn dat velen
van ons de voorstelling die we van
een Rus hebben, corrigeren. Sommi
gen, de mensen die nog nooit met een
Rus hebben gesproken, beschouwen
hem als een soort barbaar een voor
stelling die gevoed wordt door de af
keer die het communistische systeem
terecht heeft opgeroepen en door de
verhalen die over hen verteld wor
den door de velen die tijdens de oor
log in Duitsland met de Russische le
gers hebben kennis gemaakt. Die ver
balen zijn bij het telkens weer ver
tellen nog eens extra aangedikt: van
een Rus die een tank voor een wek
ker wilde ruilen omdat het ding zo
mooi rinkelde, van een andere Rus die
een kraan uit de muur draaide om
dat hij thuis zo'n ding niet had en het
wel makkelijk vond om die in zijn ei
gen huis ook in de muur te bevesti
gen. Van Russen die nog nooit een
fiets gezien hadden, nooit een vulpen,
nooit een aansteker.
Natuurlijk schuilt er in die verhalen iets
waars: in dat onmetelijke rijk leven
nog miljoenen mensen in bijzonder
primitieve omstandigheden. Maar men
dient wel te beseffen dat er ook een
Rusland is: het Rusland van de men
sen wier politiek er nog altijd op ge
richt is van het communisme een we
reldgodsdienst te maken. En dan is
niet meer het belangrijkste dat er nog
zoveel primitiviteit heerst in Rusland
veel belangrijker is het na te gaan
welke mogelijkheden die machthebbers
tot hun beschikking hebben om hun
idealen te verwezenlijken.
En dan komt men tot de haast ontstel
lende ontdekking dat de mogelijkhe
den vrijwel onbegrensd zijn. Het land
heeft onuitputtelijke bodemschatten:
steenkool, ijzererts, uranium, goud,
fosfaten en olie. Het verbouwt zuid
vruchten, graan, katoen en rijst, Het
boüwt op een zich steeds uitbreidende
machine-industrie, op krachtcentralen
die ongelimiteerde hoeveelheden „wit
te steenkool" uit zijn machtige rivie
ren halen. Zijn wijnen doen niet on
der voor die van Duitsland en zijn
champagnes niet voor de beste Franse
merken. Alles wat het land nodig
heeft om zijn militaire strijdkrachten
en zijn economie uit te bouwen, is in
Rusland aanwezig. Het is in geen
enkel opzicht van een ander land af
hankelijk en met zijn munteenheid, de
roebel, heeft het een sterk financieel
blok gesmeed.
Treinen van Topklasse
Ik ken de Mitropa-slaapwagens, die van
Wagons Lits en van de Trans Europa
Expresse. Ik heb ze altijd bewonderd,
omdat ze zo efficiënt ingericht en zo
comfortabel zijn. Maar sinds ik in
Russische slaapwagens heb overnacht,
weet ik, dat er betere ontwerpen be
staan. Men vindt er douches in, dons-
zachte matrassen, theezetmachines en
radio's. Men slaapt er in als in
zijn bed thuis, omdat de treinstellen
uitnemende veren hebben en het rate
len der wielen nauwelijks te horen is.
MS
Ter gelegenheid van het Interna
tionale Jeugdfeest werd op vele
Moskouse pleinen de vrede gepro
pageerd, zomede het verbod van
kernwapens.
Op brandschone, kleurrijke tapijten
loopt men door de gangen; op de ta
feltjes bevinden zich bloemen en
schemerlampjes. Alle ruimte, tot het
kleinste hoekje toe, is benut zonder
de reiziger iets in zijn bewegingsvrij
heid te kort te doen.
Natuurlijk, ik weet 't wel: dit soort trei
nen doet alleen op de lange afstand
dienst en dan nog uitsluitend op de in
ternationale lijnen. De wagens op de
korte trajecten heb ik ook gezien en
ik kan niet anders zeggen dan dat ze
aan de vroegere vierde klasse van de
Duitse spoorwegen herinneren
Maar de Russen hebben die luxe slaap
wagens toch maar, met andere woor
den: ze kunnen ze fabriceren.
Ik heb in Zim's gereden, in Wolga's, in
Pobeda's. Men beweert, dat ze op de
Westerse automerken geïnspireerd zijn,
dat ze copieën van Packard's, Ca
dillac's en Opel's zijn. Maar men heeft
ze dan toch zo goed gecopieerd dat
er motorisch niets op aan te merken
is. Alleen de lijnen zijn wat minder
uitbundig, doch men kan zich af
vragen, of dit als een achterstand moet
worden beschouwd.
Dat Rusland de atoombom, de water
stofbom en de ballistische raket bezit,
is een ieder welbekend. Niet voor
niets heeft het Westen een hecht de
fensie-systeem opgebouwd en is de
NAVO een onontbeerlijk schild, dat
de Russen slechts als een agressief
zwaard willen zien. Of de Sovjet-
Unie, wat de ontwikkeling van zijn
kernwapens betreft, verder gevorderd
is dan de Verenigde Staten, kan ik
niet beoordelen. Maar door de vele
gesprekken, welke ik in Rusland heb
gevoerd, weet ik thans wel, dat, in de
race naar die macabere perfectie, Mos
kou een geduchte rivaal van Washing
ton is, omdat het, met een hardheid,
het communisme eigen, naar de eerste
plaats streeft.
Grote voorsprong
„Eigenlijk heb ik een heerlijk leven",
zei een (beroeps) uitvinder op het bre
de terrein van electronen tegen me.
,,'t Enige, wat ik doe, Is op m'n rug
liggen en denkenDenken is na
tuurlijk moeilijk genoeg", vervolgde
de man laconiek, „maar zodra ik een
Idee heb, roep ik m'n assistenten bin
nen, die dan met mijn voorstellen gaan
experimenterenGeld speelt geen
rol....
Voor verbeteringen op technisch gebied
worden miljarden roebels uitgetrokken
en als mijn idee goed is, kan ik vragen
wat ik wil
Welk een voorsprong betekent dit niet?
Er is geen parlement, dat over de
staatsuitgaven beslist, dat kritiek le
vert op verspilling, of aan bestedings
beperking doet. Alles wat Rusland
technisch vooruit kan helpen, wordt
ondernomen. Geld is er altijd, want de
leiding in het Kremlin kan door nie
mand op de vingers worden getikt.
Ik heb herhaaldelijk in de Moskouse
ondergrondse gezeten. Is de aanleg op
zichzelf al een meesterwerk, het ma
teriaal, waarmee gereden wordt, de
reinheid van perrons, muren en pla
fonds, zijn indrukwekkend. Londen
heeft een ondergrondse. Parijs, New
York en ook Berlijn. Maar geen van
deze „wereldwonderen" kan in de
schaduw staan van de „molsgangen",
welke Moskou bezit en door welke
zich dagelijks meer dan een miljoen
mensen spoeden.
Reinheid is trouwens een eigenschap, die
Moskou siert. De buitenlander, die
Nederland als het reinste land van de
wereld betitelt, is nog nooit in de
Russische hoofdstad geweest. Ondanks
het feit, dat in deze metropool bijna
tien miljoen mensen wonen, kan men
in het fascinerende centrum geen
stukje papier op de straten vinden.
Tenminste om de honderd meter ziet
men grote afvalbakken staan. Het si
garettenpakje, dat leeg geraakt is,
gaat er in, maar ook het buskaartje,
of het papieren omhulsel van een
bonbon.
Op het gigantisch Rode Plein maakte
ik eens een Hollands pakje cigaretten
open, Ik haalde het cellophaan er
af en liet het achteloos uit m'n han
den op de straat vallen. Wat was het'
Niks. Een stukje kleurloos Hollands
cellophaan op een van de grootste
pleinen van de wereld. Een, stukje,
dat nauwelijks met het blote oog was
te zienMaar drie soldaten, die mij
als vreemdeling gadesloegen, hadden
m'n „slechte manieren" opgemerkt.
Een van hen stapte op mijn gids af
en voegde haar een paar woorden toe.
„Wat zei hij?" vroeg ik.
De gids lachte een beetje.
„Die buitenlander is niet erg beleefd"
luidde het antwoord. „Hij bevuilt onze
straten
Vliegtuigen en camera's
Amerika bouwt aan zijn Boeing-straal-
vliegtuig voor de burgerluchtvaart,
Engeland aan de verbetering van zijn
Comet. Maar Rusland heeft reeds zijn
Toepilov 104, een machine, die naar
zijn ontwerper, een geniale luchtvaart
pionier, is genoemd. Ik ben in dit
vliegtuig geweest; ik heb het van al
le kanten kunnen bekijken. Het b=pft
een lijn, die bekoort, kan tachtig pas
sagiers vervoeren en een kruissrie ,d
van 850 kilometer per uur ontwikke
len. De tijd van experimenten is al
lang voorbij. Op het tweehonderddui
zend kilometer lange, binnenlandse
luchtnet wordt er al druk mee gevlo
gen, terwijl het in grote hoeveelheden
wordt geproduceerd.
In het Westen kent men geperfectio
neerde kleinbeeld- en reflex-camera's
als de Leica en de Rolleiflex. Maar
copieën hiervan, zij 't met minder
chroom uitgevoerd, liggen in de Rus
sische staatswinkels. Men noemt ze
Fed en Zorki, de lenzen zijn even
scherp, de resultaten even goed.
New York heeft wolkenkrabbers, Mos
kou ook. Ze zijn weliswaar van een
architectuur, die men als Westerling
niet begrijpen kan, van een verward-
De moderne Moskouse onder
grondse munt uit door reinheid.
Op de voorgrond een vrouwe
lijke stationschef, die het sein
van vertrek van een trein geeft.
heid van stijl, die slechts met afgrij-
wolkenkrabber, die in New York ver
rees: het zogenaamde Flat Iron Buil
ding, is ook niet mooi. Pas in het
Rockefeller Building heeft Amerika de
stijl van de wolkenkrabber gevonden.
Wij hebben televisie-toestellen, de Rus
sen ook. Er zijn grote en kleine op de
markt, al of niet gecombineerd met
een radio. De ontvangst is uitnemend;
de programma's goed. En op 't kosten-
peil geprojecteerd, zijn ze goedkoper
dan in enig ander land ter wereld
de reden is duidelijk: televisie is een
propaganda-medium par excellence
omdat men voor de prijs van twee
paar schoenen al een toestel kan heb
ben
Let wel: ik ben geen alarmist. Het is
waar dat grote groepen Rnssen nog
„achterlijk" leven het is even goed
waar dat er in dit land mogelijkheden
zijn die die van onze westerse landen
overtreffen èn dat die mogelijkheden
op kleine schaal al worden uitgebuit.
Men kan wat het westen ook kan en
in sommige opzichten kan men zelfs
meer. Dat nog niet heel Rusland van
die mogelijkheden profiteert doet daar
niets aan af of toe. Want dat er een
andere zijde van de medaille is, we
schreven het al. Geen hoofdstad is
representatief voor het beeld van het
land en Moskou wel op de laatste
plaats. Op het platteland heersen nog
vaak erbarmelijke toestanden. De men
sen gaan daar slecht en bepaald ouder
wets gekleed en de brede boulevards
en hoge flatgebouwen, die, in navol
ging van andere wereldsteden, in Mos
kou zijn gebouwd, ontbreken ten enen
male. Het modderpad is daar de weg;
het ruwhouten, vrij primitief gebouw
de huis de woning.
Bovendien lijdt Rusland onder een sys
teem, dat aan z'n laatste stuiptrekkin
gen lijkt te zijn begonnen. De bureau
cratie heeft de arbeidsproduktiviteit
verstikt; de corruptie is als staats
vijand nummer een in de ideologie
van Marx, Engels en Lenin geslopen.
Men kan hier slechts dankbaar
voor zijn. Dankbaar, dat de Rus
sen de „gründlichkeit" van de
Duitsers, de dynamiek van de
Amerikanen en de beweeglijkheid
van de Fransen missen. Was Mos
kou door „Duits" denkende en
handelende mensen bevolkt, was
Rusland in de greep van het
„kapitalistische systeem" gevang-
gen, dan zag het er voor de vrije
wereld triest uit. Dan was ik
waarschijnlijk nooit in de gelegen
heid geweest deze serie artikelen
te schrijven.
Naar uit berichten uit Indonesië blijkt,
is prof. dr. J. Verkuyl, die dezer dagen
stijlvolle wijze in Djakarta dank ge
bracht voor alles, wat hij gedaan heeft,
niet alleen voor kerk en zending in In
donesië, maar ook voor de Indonesische
maatschappij en voor een betere ver
standhouding tussen Indonesië en Ne
derland.
Op een receptie, die 28 augustus in
Djakarta werd gehouden, maakten hon
derden hun opwachting in de in een
bloementuin herschapen aula van de
Theologische Hogeschool in Djakarta.
Verschillende sprekers voerden 't woord
namen de Indonesische kerken en na
mens die interkerkelijke instanties,
waarin dr. Verkuyl een stimulerende fi
guur is. De buitengewone gezant en ge
volmachtigde minister van Nederland in
Indonesië, de heer H. Hagenaar, bracht
een groet over van de Nederlandse rege
ring, waarbij hij in het bijzonder me
moreerde het werk van ds. Verkuyl voor
de verschillende bevolkingsgroepen in
Indonesië en zijn verdienste voor de
(Van een onzer verslaggevers)
Vanuit de kerkeraad te Hoogvliet ver
scheen een schrijven in de vergadering
van de generale synode der Gerefor
meerde Kerken, waarin de financiering
van de kerkbouw in snel groeiende ste
den aan de orde werd gesteld. Hoogvliet
is in de Geref. Kerken een bekende
plaatsnaam. Want van dit tegenover
Vlaardingen gelegen dorp, dat enkele
jaren terug nog een en al landelijkheid
was, maakt men nu een grote stad. On
nodig te zeggen voor hoeveel problemen
het kerkelijk leven er komt te staan.
De kerkeraad van Hoogvliet ontving
geldelijke hulp van de Stichting Steun
Kerkbouw. Maar zowel voor zijn eigen
geval als voor andere gemeenten, die
plotseling voor kerkbouw staan, achtte
de kerkeraad deze steun ontoereikend.
Naar de mening van de kerkeraad zou
den er wel kerken en particulieren zijn,
die wilden inschrijven op een renteloze
obligatielening groot f 3.000.000 of op 'n
lening met een rentetype van 1 Vi pet.
uit te schrijven door de synode of de
S.S.K. Zou dit gebeuren, dan waren aan
stonds een achttal kerkelijke gemeenten
uit de brand.
De generale synode meende hieraan
echter niet te moeten voldoen. Zij is niet
blind voor de moeilijkheden, waarmee
de kerken ln het westen van Nederland
te kampen hebben. Maar zij wil toch
niet enkel naar die kant van het land
kijken. In de noordelijke provincies gaan
vele gemeenten achteruit door de trek
naar het westen. Er ligt al een verzoek
op tafel van de particuliere synode
Friesland-Noord om verlaging van de
quotatiecijfers, daar de teruggang in le
dental de gemeenten voor grote finan
ciële moeilijkheden plaatst.
Een obligatielening van f 3.000.000,—
zou dus geen kans van slagen hebben,
ook niet wanneer er 1% pet. rente op
wordt gegeven. De Geref. Kerken heb
ben namelijk meer last van tekorten dan
van overschotten. Daarom wilde de sy
node Hoogvliets suggestie niet overne
men.
Te Grand Rapids is een nieuwe kerk
gebouwd voor de Reformed Church.
Deze kerk neemt de plaats in van bei
de oudste bedehuizen dezer stad, daar
de twee parochies tot één zijn gemaakt.
Op de toren van de nieuwe kerk is
een haan geplaatst. De uit Nederland
stammende protestantse kerken ken
nen de torenhaan niet. Om de band
aan de historie te bewaren, heeft de
nieuwe kerk van Grand Rapids wèl
een haan; met opzet liet men hem in
Nederland vervaardigen.
Zaterdag 14 september 1957
Als men het leven vol van
taken ziet, kan men zich bijna
niet indenken, dat er ook mensen
zijn, voor wie het leven één gro
te leegte is. Want men voelt zich
omringd door velerlei bezigheden
die nog verricht moeten worden,
en werpt zich daarop. Ook op
het kerkelijk erf is veel te doen.
Daar willen we graag ijveren
voor God en Zijn rijk. Dit alleen
al brengt tegenwoordig heel veel
werk en moeite met zich mede.
Kortom, velen van ons maken
zich op allerlei wijze druk voor
Christus en Zijn eer.
Maar juist daardoor kan het
gebeuren, dat we ons weinig
tijd gunnen om naar Hem te
luisteren.
Gelijken we dan niet veel op
Martha? Ook deze vrouw maakte
zich zeer druk voor de Heiland
toen Hij bij haar op bezoek
kwam. Ze holde voor de Here
Jezus heen en weer, maar gun
de zich geen tijd om naar Hem
te luisteren.
Jezus zei: „Martha, Martha, gij
maakt u bezorgd en druk over
vele dingen, maar weinige zijn
nodig of slechts één: want Maria
heeft het goede deel uitgekozen,
dat van haar niet zal worden
weggenomen." (Luc. 10 vers 41
en 42).
Dit woord geldt ook de heden
daagse ijveraars voor Christus
en Zijn eer. Niet wij hebben de
Heiland te verzorgen, maar Hij
wil het ons doen: door Zijn
woord. En hieraan hangt ons
leven. Wie niet in de allereerste
plaats luistert naar Hem, onder
mijnt zijn geloof en sterft in
geestelijke zin: juist door al zijn
christelijke drukte.
Nederlandse gemeenschap in het huidige
Indonesië.
De receptie werd bijgewoond door de
Resident van Djakarta, vertegenwoordi
gers van het ministerie van godsdienst
zaken en van de regeringsstichting ter
behartiging van lectuurzaken.
In een bewogen woord, dat met ge-
apannen aandacht werd beluisterd, heeft
dr. Verkuyl alle aanwezigen bedankt.
Dr. Verkuyl zou zichzelf niet zijn ge
weest, als bij daarbij allen niet had aan
gespoord tot een „Jubilate Deo", prijst
niet mij, maar Gód.
Pijpje Lak of Gesne-
ria macrantha is een
mooi kamerplantja
voor de zomermaan
den waar u veel ple
zier van zult hebben.
De lakrode bloemen
doen het zo aardig bij
dat lichte groene en
zacht behaarde blad)
een zeer mooie com
binatie. De bloemist
kweekte dit plantje
niet in de felle mor
genzon en u zult haar
dus nu ook nog een
weinig moeten be
schermen; in 'n zuid
venster zal men haar
dus of iets achteruit
moeten plaatsen of
men dient haar te be
schermen met een
stuk papier. Dit plant
je gaat maar door de
eerste weken en
maanden met bloeien
doch dan zal men ook
voldoende water moe
ten geven en dient
men haar wekelijks
ook een weinig te be
mesten; de bekende
kamerplantenkunst-
mest kan _men voor
dit doel heel goed ge
bruiken. Per liter wa
ter wordt één thee
lepeltje opgelost en
daarmee kan men al
wel twintig planten
bemesten.
Dit plantje kan men binnenshuis uit
stekend overwinteren door middel van
het ronde knolletje dat onder in de pot
grond zit. Na de bloei dan nog maar
enige weken aan de groei houden, doch
dan niet meer bemesten en geleidelijk
minder water geven en langzaam laten
afsterven. Het knolletje in de potgrond
laten zitten en wegzetten in een normaal
verwarmde kamerkast. Vroeg in het
voorjaar haalt men het te voorschijn en
dient men alle oude en droge grond te
verwijderen en kan er verse bloemisten-
grond voor in de plaats gegeven wor
den. Spoedig komen dan de groene
scheutjes opnieuw te voorschijn.
Ingezonden mededeling (adv.)
Met "AKKERTJES"
rolt U er vlug doorheen!
Nu de grote Duitse Kirchentag,
3ie deze zomer in Oost-Duitsland
jou worden gehouden, niet is door
gegaan, zal van 25 tot 27 oktober
in Berlijn een Kirchentag op klei
ner schaal worden gehouden,
waarin men ongeveer drieduizend
mensen verwacht, die in de evan
gelische kerken een leidende func
tie hebben. De helft van de deel
nemers komt uit Oost-Duitsland.
Het thema van deze kleine Kir
chentag luidt: „De Heer is God,
de Heer is God". Reeds nu maakt
men er in oost en west studie van
op welke wijze de eenheid der
evangelische kerk het best ge
diend kan worden, niettegenstaan
de een politieke scheiding deze
kerk in twee gedeelten heeft ge
splitst. Tijdens de Kirchentag zal
dit punt zowel in Oost-Berlijn als
in West-Berlijn aan de orde wor
den gesteld. Op het programma
van de Kirchentag staan voorts
kerkmuziekavonden en gods
dienstoefeningen in alle kerken
van groot-Berlijn.
