De Woordkunst
Aanslag op sneltrein
naar Zwolle mislukt
Polar: we zullen ze overwinnen
DE SCHEEPSRAMP
IN ARGENTINIË
Indonesische kinderziekten
Obstructievoerder in V.S.
sprak 24 uur aan een stuk
Nog onbekend aantal
slachtoffers
Prinses Beatrix naar de West
Zaterdag 31 augustus 1957
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
op de rails
Versp
erring
Kwaj ongenswer k
uitgesloten
Friesland en Zeeland
hebben de meeste
korfballers
Ziekenhuis*
predikanten
Hervormde synode
veroordeeld K.I.
bij de mens
ALLE RECORS
GEBROKEN
Ds. B. ter Haar
Romeny viert
gouden jubileum
EERSTE LIBERAAL*JOODSE
SYNAGOGE
EEN ANNE FRANK-ZAAL
50.000 Amsterdammertjes
krijgen injectie tegen polio
...PAPEGAAI...
NIET ALLE UITINGEN van de cul
tuur en dus niet alle vormen van kunst
liggen ons even na. Niet alleen speelt
hierbij persoonlijke aanleg en dus be
langstelling en vaardigheid een rol,
maar ook de ontwikkeling der kunst
en de principiële instelling van de
Christelijke bevolking spreekt hier in
al haar variatie mee.
Toch zijn er op dit punt ook alge
mene lijnen aan te wijzen. En verder
is het altijd nuttig, na te gaan, of onze
instelling ten opzichte van deze din
gen altijd juist is geweest en in onze
tijd is.
Het is goed, te zien, hoe wij ten op
zichte van de verschillende terreinen
van de kunst staan. Dit als eerste.
DAARBIJ TREFT HET, dat wij al
tijd aanvaardend gestaan hebben ten
opzichte van de woordkunst.
Het spreken en het declameren, het
schrijven en het dichten zijn vrijwel
nimmer en door niemand afgewezen,
als niet te passen bij de Christen. In
tegendeel: ze hebben in alle tijden
sterke beoefening gevonden in die
kring en in de loop der geschiedenis
is aan te wijzen, dat mee de beste (en
de meeste) redenaars, de boeiendste
voorlezers (declamatoren), de grootste
dichters en prozaïsten de wortel voor
hun werk vonden in het Christelijk
geloof. Uit de tijd der eerste Christe
lijke kerk zijn ze reeds bekend. De
Bijbel, met zijn schiterende literaire
grootheid, was hun in dat opzicht een
voorbeeld en een bron. Dat is zo ook
in later eeuwen voortgegaan.
Het spreekwoord: hij kan praten als
Brugmans, verwijst ons naar een groot
Christelijk redenaar uit het laatst der
middeleeuwen. Een boek als „de na
volging van Christus" is van grote
letterkundige waarde.
Zelfs onze zo vaak gesmade psalm
berijming bevat parelen van dicht
kunst.
WIJ HADDEN EENS de berijming
van psalm 90 voor ons liggen, toen één
onzer huidige meest bekende dichters,
die deze verzen voor het eerst zag, ook
over onze schouder meelas. „Wat is
dat rijk van zegging", was zijn uit
spraak.
Trouwens, onze oude Statenverta
ling (hoezeer wij kunnen toegeven,
dat voor het verstaan in onze tijd
en ook in verband met de voortschrij
ding van de wetenschap een nieu
we vertaling, die meer de taal van
onze tijd spreekt en hier en daar
een zuiverder vertaling geeft, gewenst
was) bevat een schat van woordkunst
en is van een onovertrefbare schoon
heid en uitdrukkingskracht. Het was
een socialist die overigens als rab-
bijnenzoon die het Hebreeuws bijzon
der goed beheerste, het recht had:
daarover te oordelen die bij het
800-jarig bestaan der Statenvertaling
nog wel in een „oproerige krabbel" in
„Het Volk" daarop wees.
Onze volkstaal is door die Staten
vertaling op belangrijke wijze beïn
vloed. Maar dat is geschied in een tijd,
toen ook de eenvoudige man op zijn
boekenplank „Vader Cats en de Bij
bel" als zijn voornaamste lectuur had
liggen.
En hier raken we iets aan.
HOE MEER ONS VOLK VER
VREEMDDE van de Bijbel, hoe meer
er een proza en een dichtkunst ont
stonden, die eerst los waren van Chris
tenzin, later ontaardden tot „moderne"
literatuur, waarvan het schrijven en
het lezen en zelfs het bekroond
worden, kunnen we uit de recente
historie hierbij zeggen feitelijk een
blamage is voor de literatuur. Er ont
stond een laten we het maar bij de
naam noemen een ontaarde litera
tuur. Ontaard ook om morele redenen,
maar toch vooral, omdat ze afviel van
de grote opdracht van alle Kunst, dat
ze Godverheerlijkend moet zijn, al
houdt dat helemaal niet in, dat elke
kunstuiting nu een boek voor de kerk
of een psalmodiërend gedicht moet
zijn.
Het is begrijpelijk, dat het Christen
volk zich van die literatuur afkeerde.
Begrijpelijk en van goede smaak getui
gend, zelfs al uit gewoon-menselijk
oogpunt, omdat men, zoals één onzer
leraren in de schoone letteren het eens
zei, „toch niet voor zijn plezier met
zijn neus boven een beerput gaat zit
ten".
Daar kwam nog iets bij.
DE LITERATOREN GINGEN ZICH
in hun gedachten ook afkeren van het
gewone volk. Zij gingen schrijven voor
een elite. Of ook wel, zij sloten zich
op in een ivoren toren, waarin ze al
leen zichzelf met hun werk konden
behagen. Het volk, de domme massa,
de „schare, die de wet niet kent", zo
als de farizeeërs het aanduidden, was
immers niet rijp voor hun kunst?
Wie wel die schare met zijn woord
benaderde en wie dus niet sprak of
schreef in het jargon, het eigen taal
tje. van de kunst, werd uitgesloten.
Nu was en is natuurlijk niet
alles, wat Christelijke schrijvers en
dichters voortbrachten van het hoog
ste literaire karakter, maar dat deze
in Christelijke kringen veel beoefende
kunst nimmer momenten heeft gehad,
die waard zijn, in de lijsten der lite
ratuur opgenomen te worden, ontken
nen wij. Toch heeft reeds tientallen
jaren de zogenaamd neutrale pers ze
stelselmatig genegeerd, of, als ze iets
vermeldde, dat gedaan in de stijl van
„wat willen die amechtige joden".
NU WAS HET ZO en het is nog
zo dat degenen onder ons, die zich
met deze dingen bezig hielden, hun
kunst vaak niet brachten met de pre
tentie, „kunst" te brengen. Zij brach
ten hun boodschap. Die boodschap lag
in de lijn van het enig ware kunste
naar-zijn: God verheerlijken. Een an
dere pretentie hadden zij niet. Maar
zij brachten die boodschap op de
schoonste wijze, waarop zij het ver
wachten, omdat die boodschap dat ook
vraagt.
WIJ DURVEN HET AAN, te stellen,
dat geen kring groter .redenaars en
meer uitnemende sprekers heeft ge
bracht dan juist de Christelijke kring.
Zelfs vandaag is dat nog zo.
Ook nu zijn er predikanten en ande
ren, die het goud van het Evangelie
brengen op de zilveren, gebeeldhouw
de schalen van de zuivere woordkunst.
En zo is het ook met de leeskunst.
Een aantal jaren geleden hoorden
we één onzer bekende toneelspeelsters-
declamatrice Psalm 90 zeggen. Haar
gehoor, vrijwel geheel onbekend met
Dank zij het feit dat de trein, die om 22 uur zaterdagavond uit Zwolle naar
Amersfoort was vertrokken, bij Hattemerbroek met slechts geringe snelheid reed,
ia een spoorwegongeluk voorkomen dat ernstige gevolgen had kunnen hebben, zo
is eerst thans bekend geworden. (In verband met het onderzoek moest met publi-
katie worden gewacht). Vlak buiten Zwolle had de trein een sein met verminderde
snelheid moeten passeren en juist was de machinist begonnen de snelheid weer
op te voeren, toen hij een hevige schok voelde. Onmiddellijk bracht hij de trein
tot stilstand en toen ontdekte hjj dat de rails versperd waren geweest door enkele
palen, een dwarslegger en een hek.
nog op de spoorlijn ZwolleAlmelo, bij
de overweg te Laag-Zuthem bij Zwolle,
waar eveneens een hek op de rails was
gelegd. Vermoed wordt, dat beide ge
vallen verband met elkaar houden. Men
acht het uitgesloten dat hier kwajongens
aan het werk zijn geweest, gezien de
wijze waarop de versperringen waren
aangebracht.
De houten obstakels waren door de
aanrijding, die gebeurde bij de onbe
waakte overweg in de Weertweg bij
Hattemerbroek, enkele kilometers ten
z.w. van Zwolle, totaal versplinterd. De
trein, waarvan een koppeling beschadigd
was, kon na een oponthoud van 20 mi
nuten de reis voortzetten.
Bromfietsers?
Politie en spoorwegrecherche stellen
een nauwgezet onderzoek in. Mensen,
die bU de overweg wonen, hebben za
terdagavond omstreeks tien uur een of
twee bromfietsers horen passeren, wat
in deze stille buurt zelden of nooit
voorkomt. Men kon echter geen sig
nalement geven.
Meermalen heeft men bij Zwolle ob
stakels op de rails gevonden, laatstelijk
Zeeland heeft 8,3 korfballers per
1000 inwoners. Het komt daarbij op de
tweede plaats, achter Friesland, dat
met 8,8 korfballer per 1000 inwoners
aan de kop staat.
Friesland en Zeeland steken wel bij
zonder gunstig af bij de rest van ons
land, want Drente, dat op de derde
plaats komt, heeft slechts 4,8 korfbal
ler per 1000 inwoners. Voor de overige
provincies luiden deze cijfers als volgt:
Noord-Holland en Utrecht 3,2; Gro
ningen 2,8; Overijsel 2,7; Zuid-Holland
2,6; Gelderland 1,2; Noord-Brabant en
Limburg 0,8. Het algemeen gemiddel
de voor het gehele land is 2,7.
Met uitzondering van Schouwen-
Duiveland, dat een eigen korfbalbond
heeft, bedroeg het aantal korfballers
in Zeeland op 1 maart 1957 in totaal
156, verdeeld als volgt: Walcheren
537, Noord-Beveland 53, Zuid-Beve
land 626, Zeeuwsch-Vlaanderen 205 en
Tholen 35.
Cern-synchro-cyclotron
draaide 24 uur proef
Naar wij van de directeur van de
Nederlandse Organisatie voor zuiver
wetenschappelijk onderzoek, de heer
J. H. Bannier, vernemen heeft de
cern-synchro-cyclotron dezer dagen
24 uur op volle toeren proefgedraaid.
De heer Bannier, die zijn vakantie in
Zwitserland heeft doorgebracht, is van
deze belangrijke gebeurtenis getuige
geweest.
De bewuste synchro-cyclotron is één
van de twee hoge energieversnellers,
die door de Europese organisatie voor
kernphysisch onderzoek worden ge
bouwd ten dienste van de Europese
kernfysici.
Predikanten opnieuw naar
Canada
Donderdag zijn de Geref. predikan
ten ds. A. B. C. Hofland te Sarni, On
tario (Canada) en ds. G. J. Hoytema
te Glinton, Ontario, na een verblijf
van een paar maanden in Nederland
weer per schip naar hun standplaat
sen vertrokken. Dr. Hofland was voor
hij emigreerde, predikant bij de Geref.
Kerk van Haarlem en ds. Hoitema bij
die van Monster.
Op 2 en 3 sept. zal in het Eijkman-
huis te Driebergen een conferentie
van ziekenhuispredikanten worden
gehouden onder presidium van ds. A.
Hijmans, ziekenhuispredikant te Am
sterdam. Zuster A. M. van der Meu-
len en ds. Hijmans zullen beiden refe
reren over het onderwerp: „Verpleeg
sterstekort". Voorts mej. T. Petri, over
het onderwerp „Bijdrage van het
hedendaags maatschappelijk werk bij
de hulpverlening aan de zieke mens",
dr. P. J. Roscam Abbing, Herv. pre
dikant te Scheveningen, over „Biecht
en absolutie", dr. J. J. Groen en dr.
J. M. v. d. Vlak, over „Integratie en
differentiatie van medische en pasto
rale zorg in het moderne ziekenhuis"
en mr. A. W. Kist (Driebergen) over
„Wat vraagt een patiënt van zijn zie
kenhuispredikant?"
De conferentie is ook toegankelijk
voor andere predikanten, die mët het
ziekenpastoraat te maken hebben, als
mede voor catecheten, die tenminste
de helft van hun tijd aan het werk
onder ziekenhuispatiënten geven.
BROOD MET RATTENGIF
ZOEK
Gistermorgen is op het Beursplein
te Vlissingen een kistje met pakjes
brood, waarop een buitengewoon zwaar
rattenvergif is gestreken, zoek ge
raakt. De politie te Vlissingen waar
schuwt voor het grote gevaar, dat het
gebruik van dit brood oplevert en ver
zoekt bij aantreffen onmiddellijk con
tact met haar-op te nemen.
Het kistje is vanmorgen uit een wa
gen met bestrijdingsmiddelen, waar
mee te Middelburg een demonstratie
zal worden gegeven, verdwenen.
Indonesische delegatie
naar V.N.
De Indonesische minister van bui
tenlandse zaken, mr. Soebrandrio, zal
de Indonesische delegatie naar de V.N.
leidenleiden. Hij zal medio september
naar New York vertrekken. Tot de
delegatieleden behoren mr. Ali Sastro-
amidjojo, de permanente vertegen
woordiger bij de V.N. dr. Aboe Hani-
fah, hoofdambtenaar van het ministe
rie van buitenlandse z'aken, Moekarto
Notowidigdo, ambassadeur in Washing
ton en mr. Zain, ambassadeur in Bonn.
Nadat de Generale Synode der Ned.
Herv. Kerk zich in haar zittingen van
juli beraden had over een aan haar
voorgelegd rapport over de kunstma
tige inseminatie bij de mens, is dit
rapport thans ter publikatie vrij
gegeven, nadat de in de synode ge
maakte opmerkingen bjj het ontwerp
daarin zijn verwerkt.
De beschouwingen van het rapport,
dat opgesteld is door een commissie
waarvan de arts dr. A. Hijmans voor
zitter was, worden samengevat in een
aantal conclusies, die als volgt luiden:
1. In het algemeen is binnen het
huwelijk kunstmatige inseminatie met
sperma van de echtgenoot niet onge
oorloofd.
2. De kunstmatige inseminatie met
sperma van een derde moet veroor
deeld worden als in strijd met het
wezen van het huwelijk naar Gods
wil.
3. Deze vorm van inseminatie moet
veroordeeld worden omdat de gehoor
zaamheid tegenover God en de ver
antwoordelijkheid, die de ene mens
tegenover de ander draagt, onmoge
lijk tot haar recht kunnen komen.
4. Deze vorm van inseminatie moet
veroordeeld worden omdat de verhou
ding van de gehuwden tot elkander
en van de „ouders" tot het kind ver
stoord wordt.
5. Deze vorm van inseminatie moet
veroordeeld worden, omdat zij bete
kent ongehoorzaamheid aan God.
6. Het is gewenst, dat onderzocht
wordt of deze vorm van inseminatie
door de wet dient te worden verbo
den, dan wel anderszins maatregelen
moeten worden genomen, opdat het
waarachtige menszijn worde be
schermd en het zedelijk besef worde
gevormd.
Met de Djakarta-machine arriveerde op Schiphol de Indonesische
ambassadeur in Ottawa, de heer Palar, die op de Amsterdamse lucht
haven verwelkomd werd door de heer Maramis, het nieuwe hoofd van
de .diplomatieke vertegenwoordiging van Indonesië in Nederland.
Palar was op weg naar zijn standplaats van Karachi via Amsterdam
en New York. Enige tijd geleden is Palar naar Djakarta gereisd, om
als lid van de regeringscommissie besprekingen op Celebes te voeren
in verband met de ontstane moeilijkheden tussen Noord-Celebes en
de centrale regering te Djakarta.
Het bericht, dat overste Ventje Soe-
moeal, die twee maanden geleden de
autonome prinvincie Noord-Celebes uit
riep, in Djakarta was aangekomen, ver
baasde de heer Palar geenszins. „Het is
juist één van de resultaten van de be
sprekingen, welke de regeringscommis
sie van vier personen op Celebes heeft
gevoerd.
Er is geen separistische beweging op
Celebes en de leiders daar ontkennen
dit dan ook ten stelligste. Wel zijn er
moeilijkheden met de centrale regering
ontstaan. Men heeft grieven tegen Dja
karta, die eerlijk en vaak zeer scherp
tegenover de commissie zijn gezegd.
Maar tijdens de conferenties op Celebes
is de atmosfeer veel verbeterd en tal
rijke misverstanden zijn opgehelderd.
Drie weken heeft de regeringscommissie
daar vertoefd, daarna is zij naar Dja
karta teruggekeerd om rapport uit te
brengen".
Gevraagd naar de spanningen, zoals
die thans bestaan tussen Java en de bui
tengebieden, antwoordde de heer Palar,
dat die gebieden zonder twijfel sterke
verwijten hebben gericht aan de cen
trale regering. „Men zou in dit verband
kunnen spreken van vriendschappelijke
rebellie, zonder schieten", aldus de In
donesische ambassadeur in Ottawa. „Ons
land moet door moeilijke situaties gaan
en de kinderziekten overwinnen, maar
het kind zal niet doodgaan", zo besloot
de heer Palar het gesprek.
Bij de behandeling van een compromis-wetsontwerp betreffende de
burgerrechten van de Amerikaanse negers heeft een felle tegenstan
der van het voorstel, de zuidelijke democraat Thurmond, de senaat
een gehele nacht in vergadering gehouden door het voorlezen van
een geschiedenis van Angelsaksische jury's. Na zestien uur was zijn
stem nog maar nauwelijks hoorbaar.
dat de senaat bijeen zou blijven tot het
wetsontwerp zou zijn goedgekeurd.
Dit besluit is inmiddels om plm. 5 uur
(Ned. tijd) vrijdagmorgen gevallen.
De langste obstructierede in de ge
schiedenis van de senaat was totdusver
een „toespraak" van de democratische
sgnator Wayne Morse, die in 1953 22 uur
en. 26 minuten aan het woord bleef, om
zijn bezwaren tegen een wetsontwerp in
zake oliewinning kenbaar te maken.
In de nacht van donderdag op vrijdag
om 21 minuten over 12 Nederlandse tijd
(het was toen in Amerika nog donder
dag) had Thurmaud dit record gebro
ken. Hij was toen 22 uur en 27 minuten
onafgebroken aan het woord geweest.
In totaal bracht hij zijn „spreektijd" op
24 uur en 19 minuten.
Deze „fillibuster", zoals obstructie in
het Amerikaans genoemd wordt, was
echter tot mislukking gedoemd, omdat
Senaatsvoorzitter Knowland verklaarde,
Vragen aan ministers over
schietpartij aan de grens
Het communistische tweede kamerlid
Gortzak heeft aan de ministers van jus
titie en van buitenlandse zaken schrif
telijke vragen gesteld over de schiet
partij aan de grens, waarbij de Neder
landse draglinemachinist F. Duschak,
terwijl hij zich op Nederlands grondge
bied bevond, door een Duitse douane
beambte is neergeschoten.
Hij vraagt om uitlevering te verkrijgen
van de beambte, die zich op Nederlands
grondgebied aan het schieten op en weg
voeren van een Nederlandse staatsburger
heeft schuldig gemaakt.
de machtige taal van de Statenverta
ling, was verrukt over deze kunst.
Onze gedachten gingen toen terug
naar de eenvoudige timmerman-voor
lezer, die wij als jongen zo vaak op
Oudejaarsavond die psalm hadden ho
ren lezen met zeker niet minder over
tuigende kracht en gedragenheid van
zegging (waarmee we niet zeggen wil
len, dat alle voorlezers het zo deden,
want ook dit is een gave) als deze
ViifiQtpnaT'pt!
ZO IS HÉT OOK met de literatuur.
Natuurlijk zijn er boeken geschreven
en verzen gemaakt, die de toets van
een literaire kritiek niet kunnen door
staan. Maar daarnaast zijn er tal van
andere, waaraan die literaire kritiek
ten onrechte is voorbijgegaan, omdat
ze die bijeenvoegde en afdeed met de
dooddoener: Christelijke lectuur, wat
dan betekende: en dus van onwaarde.
Helaas waren er ook velen in onze
kring, die dan deemoedig het hoofd
bogen en toestemden: ja, de Christe
nen brengen geen woordkunst meer
voort. En wie zich verzadigde en ver
zadigt met de neutrale pers weet ook
nu nog niet anders. Maar gelukkig is
desondanks onze Christelijke kring de
kring gebleven, waarin die kunst nog
Naar later bericht werd, zijn toch
bij de gisteren door ons reeds ver
meldde ramp met het Argentijnse pas
sagiersschip een nog onbekend aantal
passagiers om het leven gekomen.
De Argentijnse autoriteiten hebben
verscheidene bemanningsleden van 't
Amerikaanse schip „Mormacksurf", dat
de „Ciudad Buenos Aires" aanvoer, in
arrest gesteld. Onder hen bevindt zich
de stuurman, die op het ogenblik van
de aanvaring op de brug van het Ame
rikaanse schip stond. Ook de Argen
tijnse loods op het Amerikaanse schip
NIEUWE INDONESISCHE
ZAAKGELASTIGDE
Woensdag is de nieuwe tijdelijk
zaakgelastigde van Indonesië in Den
Haag, de heer Max Maramis, in Neder
land aangekomen. Hij heeft donderdag
een beleefdheidsbezoek gebracht aan
de directeur van het protocol van het
ministerie van buitenlandse zaken, jhr
mr. W. E. van Panhuys. Hij werd daar
bij vergezeld door de wnd. zaakgelas
tigde, de heer Lubis.
Gisteren heeft hij, eveneens met de
heer Lubis, op het ministerie van bui
tenlandse zaken een ontmoeting gehad
met minister Luns, waarbij hij zijn in
troductiebrief overhandigde. Voorts
werd hij ontvangen door de secretaris
generaal, mr. S. J. Baron van Tuyll
van Serooskerken en mr. N. S. Blom,
regeringscommissaris voor Indonesi
sche aangelegenheden.
INDONESISCHE RTC
Overste Ventje Soemoeal heeft mee
gedeeld, een uitnodiging te hebben
aanvaard, om deel te nemen aan een
nationale conferentie in Djakarta, om
een oplossing te zoeken voor de ge-
naar verhouding het meest beoefend schillen tussen de centrale regering en
wordt.
de buitengewesten.
staat onder arrest. De kapitein, Som-
mers, is een verhoor afgenomen.
Geredden hebben verklaard, dat de
meeste derde klassepassagiers zich op
het ogenblik van de aanvaring in de
grote slaapzaal onder het voordek ter
hoogte van de waterlijn bevonden. Ve
len van hen zijn met de „Ciudad Bue
nos Aires" onder gegaan.
Het juiste aantal passagiers heeft
men niet kunnen vaststellen, omdat
kinderen beneden zes jaar zonder be
taling en dus niet op de passagiers
lijst voorkomen.
Op verzoek van de rederij van de
„Ciudad Buenos Aires" heeft een Ar
gentijnse rechtbank bevolen, dat de
„Mormacksurf", hangende een onder
zoek naar de oorzaak van de aanva
ring, in de haven van Buenos Aires
moet blijven.
Men vreest, dat meer dan 60 men
sen bij de ramp om het leven zijn ge
komen. Een machinist van de „Mor
macksurf" verklaarde, dat de olielei
dingen van het schip door de hotsing
lek raakten, waardoor de rivier ver
anderde in een „dodelijke oliebrand
haard".
Wij merken hierben op, dat we in het
verleden in Nederland ook wel iets der
gelijks gekend hebben. Maar de obstruc
tie-rede van de socialist Puys tegen de
ouderdomsverzekering-Talma haalde
toch nog geen 15 uur.
Over de resultaten van de jongste ver
kiezingen wenste hij geen oordeel uit te
spreken.
Ds. B. ter Haar Romeny, em. predi
kant der Ned. Herv. kerk, woonachtig
te Ginneken, zal morgen zijn gouden
ambtsjubileum vieren.
Ds. ter 1-Iaar Romeny werd 28 dec.
1881 te Ressen (Gld.) geboren. Hij
studeerde theologie aan de rijks uni
versiteit te Utrecht en werd in 1906
kandidaat in Noord-Holland. In No
vember van dat jaar werd hij hulp
prediker te Bovenssmilde en op 1 sep
tember 1907 te Voorbout in bet pre
dikambt bevestigd. In Voorhout nans
de jubilaris het initiatief tot restau
ratie van het Boerhaave-huis en de
kerk. 15 jaar na zijn vertrek benoem
de de gemeenteraad van Voorhout een
straat naar de jubilaris als een blij
vende herinnering aan zijn werft.
19 november 1917 verbond ds. ter
Haar zich aan zijn tweede en laatste
gemeente te Ginneken, waar hij heeft
gearbeid tot aan zijn emeritaat op 1
mei 1947. In Ginneken is ds. ter Haar
op menig gebied de spil geweest waar
alles om draaide. Hij was lid van het
classicaal bestuur van Breda en quaes
tor-scriba van de ring Breda. In 1928
opende hij de dr. J. Th. de Visser-
school en in 1929 het alom bekende
rusthuis „Te Werve", waarvan hij ook
voorzitter was. Hij was tevens voor
zitter van het diaconessenhuis te
Breda. -
Aan de Rijkstuchtschool was ds. ter
Haar godsdienstleraar, terwijl hij tal
van jaren jeugddiensten heeft geleid.
Ds. ter Haar Romeny maakte deel uit
van de liturgische kring, idem van de
commissie voor kerkopbouw en is tal
van jaren leider geweest van de Ne
derlandse en Zwitserse studentenkam
pen voorts was de jubilaris een jaar
tijdelijk predikant te Pematang Sian-
tar (Indonesië) en heeft hij tal van
bijdragen gepubliceerd in „Overden
kingen". Ook de sport had zijn sym
pathie. Hij is drager van de gouden
NOC-medaille, alsmede van het witte
mobilisatiekruis. Bij herhalin gbegaf
H.K.H. Prinses Wilhelmina zich onder
het gehoor van deze voorganger.
De eerste synagoge van de liberaal Joodse gemeente in Amsterdam
tevens de eerste in ons land aan de De Lairessestraat in donder
dagavond door rabbijn J. Soetendorp ingewijd. De dienst werd o.m.
bijgewoond door de gezant van Israël de heer Cidor, de consul de
heer R. G. Ginthon, wethouder mr. R. van den Bergh, en rabbijn dr.
W. van der Zijl, één der voorzitters van de World Union for progres
sive Judaism, uit Londen.
De liberaal Joodse gemeente werd 25
jaar geleden gesticht.
De synagoge is gevestigd in het daar
toe verbouwde parterre-gedeelte van een
woonhuis, dat verder leslokalen en de
dienstwoning van de rabbijn bevat.
Een zaal voor lezingen en bijeenkom
sten is gewijd aan de nagedachtenis van
Anne Frank. Haar vader, de heer Otto
Nu Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland het raadsbesluit van Amster
dam tot het vaccineren van kinderen
tegen kinderverlamming hebben goed
gekeurd en het door de gemeente in
de V.S. aangekochte Salk-vaccin he
denochtend op Schiphol in ontvangst
kan worden genomen door de direc
teur van de gemeentelijke geneeskun
dige gezondheidsdienst, kan de inen
ting tegen de door velen gevreesde po
liomyelitis in de hoofdstad een aan
vang nemen. Maandag 30 september
a.s. wordt begonnen met een proef-
campagne en krijgen 50.000 kinderen,
geboren in de jaren 1952, 1953, 1954 en
1955, gedurende twee weken een eer
ste prikje, waardoor deze kleuters
reeds voor 6 pet. immuun worden. Na
een maand krijgen zij een tweede in
enting en na ongeveer een half jaar
een derde, waarmee men een volledi
ge immuniteit hoopt te hebben be
reikt.
Op uitnodiging van de regeringen van Suriname en de Nederlandse
Antillen zal H. K. H. Prinses Beatrix in februari van het volgend jaar
een bezoek aan deze rijksdelen brengen. De Prinses zal zich eerst
naar de Nederlandse Antillen begeven en daarna naar Suriname
reizen.
Gedurende dit bezoek, dat voor elk der rijksdelen ongeveer twee
weken zal duren en dat een eenvoudig karakter zal dragen, zal H. K.
H. in de gelegenheid zijn, met de verschillende aspecten van de
samenleving in Suriname en in de. Nederlandse Antillen kennis te
maken.
Frank, oud-bestuurslid van de gemeente,
woonde de inwijding bij. Na afloop
daarvan spijkerde hij op de deurpost
van de Anne Frank-zaal de zgn. „Me-
zoesa".
Tijdens de dienst werden de in de
oorlogsjaren omgekomen bestuurs- en
gemeenteleden herdacht.
Rabbijn Soetendorp had tot tekstwoord
van zijn predikatie Genesis 28 vers 1G
„toen Jacob uit zijn slaap ontwaakte,
zeide hij, waarlijk, de Here is aan deze
plaats, en ik heb het niet geweten".
Op een tentoonstelling te Los
Angeles is het abstracte werk
van de schilder Rajah Chandra
verschenen. Nadat sommige
kunstcritici met lof hierover had
den geschreven, werd door een
zékere mej. Chandra Poweriss
bekend gemaakt, dat dit afkom
stig is van haar papegaai, die
deze scheppingen met zijn bek
of een van zijn poten vervaar
digt.
GEEN TERPENTIJN
Rajah heeft 759 waterverf
schilderijen gemaakt. „Cathay
Laos" is zijn eerste doek, dat met
olieverf is geschilderd, maar de
geur van de terpentijn heeft hem
wel gehinderd. Voor zijn artis
tieke ontwikkeling had mej. Po
weriss hem meermalen naar ten
toonstellingen meegenomen,
maar een tentoonstelling van
werken van Van Gogh moest zij
snel verlaten, omdat Rojah in 't
Chinees commentaar begon te
leveren.
NOOIT GEHOLPEN
Mej. Poweriss verklaart, dat
zij haar papegaai nooit bij zijn
werkzaamheden heeft geholpen.
Rajah is lid van verscheidene
kunstenaarsverenigingen, welker
bijeenkomsten hij echter nooit
bijwoont.