J
EERSTE KAMER ACCEPTEERDE
HUURVOORSTELLEN
56-8
Verhoging
Engeland stuurt halve
leger naar huis
Naar Oman
WAT IS DE OPDRACHT VAN ZAMORSKI?
Engeland beschuldigd van
tegenwerking
„Brigitte Toft"
in Haifa
aangekomen
PROJ ES1ANTS-CHRISTEL1JK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Antirevolutionairen stemden tegen> behalve prof, Diepenhorst
Laatste bemanningslid
Neutronoverleden
Tegen eind 1962
Student uit de V.S.
gevangen in Indonesië
Kwestie Oman voot
V eiligheidsf aad
Perwoechin krijgt
nieuwe functie
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes
Tel. (01100) 2438: by geen gehoor:
Hoofdred. (01100) 2503; Chefred.
(01100) 3991; Adv. (01100) 2970; giro
274289. Bijkantoren: Middelburg: Kor
te Noordstraat 35. Tel. (01180) 2009;
Vlissingen: Nieuwstr. 68, Tel. (01184)
3326; Terneuzen: Djjkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0.56 per week,
ƒ2.40 per maand, ƒ7.per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m-m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Zeeuwsch Dagblad
13e Jaargang No. 3762 Hoofdredacteur: R. HAGOORT
Directeur: JACQ DE SMIT
Donderdag 25 juli 1957
MINISTER ALGERA
IN ZEELAND
(Zie pag. 2)
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Vrijdag: Zon op 4.52 u., onder 20.40
u. Maan op 4.09 u., onder 19.44 u.
Hoogwater vrijdag 26 juli:
Vlissingen: 0.54 u. 1.89 m., 13.16 u. 1.97
m. Terneuzen: 1.20 u. 2.05 m., 13.45 u,
2.12 m. Wemeldingeo 2.32 u. 1.73 m.,
15.02 u. 1.74 m- Zierikzee: 2.20 u. 1.48
m., 14.48 u. 1.48 m.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Eerste Kamer heeft gisteravond met een ruime meerderheid de
huurvoorstellen van de regering geaccepteerd. De huurverhoging met
25 procent werd aangenomen met 568 stemmen. Tegen waren
slechts de antirevolutionairen (behalve prof. Diepenhorst) en de com
munisten. Het voorstel om de helft van deze verhoging tijdelijk te
blokkeren werd aanvaard met 4024 stemmen. Tegen stemden de
A.R. (uitgezonderd prof. Diepenhorst), C.H., V.V.D., C.P.N. en de
heren Regout en Van Meeuwen (Kath. v.).
Een motie van prof. Hellema (A.R.) om de huurverhoging voor dure
nieuwe woningen te beperken tot wat strikt noodzakelijk is, werd
z.h.s. aangenomen. Alle constructieve fracties, behalve de S.G.P., had
den deze motie ondertekend. Zij was dusdanig geformuleerd, dat
minister Witte daarin een onderstreping van zijn beleid zag.
Oplossing
Prof. Diepenhorst was dus de enige
antirevolutionair, die de regering tot
het einde toe bleef steunen. Hij zeide
in een korte verklaring, dat de prin
cipiële onhoudbaarheid van de wets
ontwerpen niet was aangetoond. Een
andere oplossing voor het huurvraag-
stuk is naar zijn mening politiek niet
mogelijk. De verantwoordelijkheid
voor de verwerping van deze voor
stellen durfde prof. Diepenhorst niet
te dragen. Juist deze ontwerpen be
tekenen een begin van een oplossing
van het huurvraagstuk op langere ter
mijn, zo verklaarde hij.
Deze verklaring paste geheel in 't
betoog, dat door de A.R. woordvoer
der prof. Hellema in eerste instan
tie was gehouden. Deze had immers
verklaard dit kabinet-op:brede-basis
te willen steunen en geen der mi
nisters onaangenaam te willen zijn.
Men kan niet anders zeggen, dan
dat het gehele debat in de Eerste
Kamer op een uiterst welwillende
toon is gevoerd. Maar dat neemt
toch niet weg, dat iedereen die te
gen deze wetsontwerpen stemde zijn
stem tegen het kabinet uitbracht.
Aftreden
De ministers
Drees en Witte
hebben nl. dui
delijk verklaard
dat het kabinet
zal aftreden als
een der wets
ontwerpen ver
worpen werd.
Het huurdebat
was daarom heel
wat plezieriger
dan destijds in
de Tweede Ka
mer, omdat het
vraagstuk van
de morele bin
ding aan het ka
binetscompro
mis geen enkele rol speelde. De Eerste
Kamer staat geheel vrij tegenover af
spraken die tijdens de kabinetsforma
tie zijn gemaakt. Minister Drees wees
daarop met grote nadruk. Maar daar
aan voegde hij met even grote nadruk
aan toe, dat de ministers wel aan het
regeringsprogram zijn gebonden. Zij
konden dan ook niet anders dan juist
met deze wetsontwerpen komen.
Minister-president Drees vond het
onbegrijpelijk dat er nog Eerste Ka
merleden waren, die socialistische
trekken in het blokkeringsvoorstel
ontdekken. Maar deze blokkeringsge-
dachte kwam ook voor in het rege
ringsprogram van prof. De Gaay Fort
man toen deze probeerde een kabinet
zonder socialisten te vormen, ao zeide
dr. Drees.
Nieuwe woningen
Minister Witte had niet de indruk,
dat het gemeentebestuur van Amster
dam te hoge huurverhogingen voor
nieuwe woningen heeft voorgesteld.
Bij het huurdebat in de Tweede Ka
mer heeft hij reeds verklaard, dat de
woningen die gebouwd zijn met de
financieringsregeling 1950 zullen wor
den getoetst aan de huren van de wo
ningen die zijn gebouwd met de fi
nancieringsregeling 1948. Daar is geen
.bezwaar tegen gemaakt. Op grond van
deze algemene richtlijn kunnen de ge
meentebesturen handelen. Maar de
uiteindelijke beslissing over de huur
voorstellen wordt door de minister
van bouwnijverheid genomen. Minister
Witte moet deze definitieve beslissing
nog nemen. Blijkt dat de gemeenten
verschillende maatstaven hebben aan
genomen, dan zal deze bewindsman
Minister Witte had tegen dit voor
stel geen bezwaar, mits hij het zo
mocht verstaan, dat het voor vele be
woners van nieuwe woningen bijzon
der moeilijk is een nóg hogere huur te
betalen. Dat is dan een fraaie inter
pretatie van het woord „onmogelijk".
THoVkering
Het blokkerings
voorstel ontmoet
te dus de meeste
tegenstand. Voor
zover deze tegen--
stand van princi
piële aard was,
viel daar niet veel
aan te doen. De
A.R.-fractie had
slechts zakelijke
bezwaren. Prof.
Zijlstra trachtte
nog zijn partijge
noten over de
streep te trekken,
maar het lukte hem niet. Als men een
huurverhoging van 25 pet. uit econo
mische overwegingen te veel vindt,
PROF. HELLEMA
Motie aanvaard
DE BILT MELDT:
Enige regen
Over het algemeen veel bewolking
en plaatselijk wat regen. Zwakke of
matige wind, hoofdzakelijk tussen
west en noordwest. Weinig verande
ring in temperatuur.
niet aarzelen een nadere algemene
richtlijn uit te vaardigen.
Na de huurverhoging van 25 pet.
zal het huurpeil van oude woningen
zijn opgetrokken tot een indexpeil
van 185. In de grote gemeenten staat
het huurpeil voor nieuwe woningen
echter op 176. Daar moeten de nieu
we woningen dus tot Kei peil van
de oude woningen worden opgetrok
ken. Dit probleem zal waarschijnlijk
het meest in de hoofdstad spelen. De
voorlopige huren zullen echter be
taald moeten worden, tot de defini
tieve huur is vastgesteld.
Motie-Hellema
Deze redenering ontmoette bij de
Kamer veel begrip. Het resultaat was
dan ook een vrij tamme, doch niet on
nodige motie. In deze motie-HelIema
sprak de Eerste Kamer als haar oor
deel uit, dat „de bewoners van dure
nieuwe woningen op goede gronden
hebben geleefd in de verwachting, dat
de huurverhoging van 1 augustus 1957
niet voor hen zou gelden en dat het
voor zeer vele bewoners van dure
nieuwe woningen onmogelijk is een
nóg hogere huur te betalen. Daarom
werd de regering verzocht nauwlet
tend toe te zien, dat een eventuele
verhoging van de huur van de nieu
we woningwetwoningen in elk geval
beperkt wordt tot wat strikt noodza
kelijk is ten einde een evenwichtige
verhouding tot de huren van de oudere
woningen tot stand te brengen".
Geen inkrimping Koreaanse
strijdkrachten 1
De Zuidkoreaanse ambassadeur te
Washington, Joe Tsjari Jang, heeft
verklaard, dat president Syngman
Rhee een Amerikaans voorstel tot
aanzienlijke inkrimping van de Zuid
koreaanse strijdkrachten van de hand
heeft gewezen.
Zuid-Korea heeft op het ogenblik
700.000 man onder de wapenen.
PROF.
DIEPENHORST
moet men tenslotte toch kunnen in
stemmen met de blokkering, zo zeide
hij. Want dan worden de economische
bezwaren althans voor de helft be
perkt. Dit alles mocht niet baten. De
A.R. bleef in grote meerderheid tegen
de blokkering.
De minister van economische zaken
was het niet met zijn partijgenoot prof.
Hellema eens, dat een huurverhoging
van 25 P«t. economisch niet te dragen
zou zijn. Waarom zou een huurverho
ging van 12% pet. wel te dragen zijn
en van 25 pet. niet? Het verschil in
dit precentage is daarvoor te klein.
Het is de ontwikkeling van de ruil
voet en de arbeidsproduktiviteit, die
beslist of deze huurverhoging te dra
gen is. Als dat niet lukt, dan zullen
de bestedingen in 1958 nog meer be
perkt moeten worden. Maar het is be
ter om de kans het huurvraagstuk in
beginsel op te lossen (door deze huur
verhoging te aanvaarden) dan om de
kans te laten voorbijgaan.
Toen tenslotte na de lange principi
ële en staatsrechtelijke debatten het
resultaat van de eindstemmingen be
kend was, zag men de ministers op
gelucht adem halen. Zij hebben de
huurdebatten overleefd en vele Ka
merleden wensten hen daarmede van
harte geluk.
Premier Boelganin van de Sowjet-
Unie heeft in zijn antwoord op de
brief van premier Macmillan van
Groot-Brittannië de suggestie gedaan
dat- de regeringen van de Europese
landen en de V.S. zich de verplich
ting opleggen om militaire en econo
mische hulp te weigeren aan de lan
den die de vrede in Europa verstoren.
Boelganin beweert in zijn antwoord
dat bepaalde westelijke mogendheden
en de regering van West-Duitsland
overeengekomen zijn om de subcom
missie voor ontwapening van de V.N.
te misbruiken met het doel steun te
verlenen aan verkiezingsmanipulaties
Engeland zal tegen eind 1962 het
leger hebben ingekrompen van 370.000
man tot 170.000 a 160.000. Ook de keur
regimenten zullen in aantal worden
beperkt. In 1960 zal de eerste fase van
de inkrimping voltooid zijn.
De Britse regering heeft bekendge
maakt, dat zij de officieren en man
schappen, die als een gevolg van de
inkrimping vervroegd met groot ver
lof zullen gaan, een belastingvrij be
drag ineens zal uitkeren. Dit bedrag
zal variëren van 1.250 pond (ongeveer
dertienduizend gulden) tot zesduizend
pond (ruim zestigduizend gulden).
Ook zullen de betrokkenen recht op
pensioen kunnen laten gelden voor zo
ver zij minstens tien jaar in dienst
zijn geweest. Normaal zouden zij pas
na een diensttijd van twintig jaar pen
sioengerechtigd zjjn.
Men verwacht, dat er vijf- tot ze
venduizend officieren en een even
groot aantal manschappen naar huis
zullen worden gestuurd.
Naar de Britse marine heeft mee
gedeeld, zullen de kuststrijdkrachten
teerden verminderd tot een kleine
eenheid in actieve dienst, die zal be
staan uit twee patrouilleboten die voor
opleiding en proeven met nieuwe en
verbeterde wapens zullen worden ge
bruikt. De rest van genoemde strijd
krachten zal gedeeltelijk in reserve
worden gehouden met het oog op de
Britse verplichtingen tegenover de
NAVO. De overigen zullen naar huis
worden gestuurd.
Mej. D. J. KLEIN KLOUWENBERG
Bij de K.L.M. is gistermiddag be
richt ontvangen uit Biak, dat daar in
het hospitaal is overleden mej. D. J.
Klein Klouwenberg, de stewardess
van de „Neutron". Zoals gemeld zijn
de ouders van mej. Klein Klouwen
berg vorige week naar Biak gevlogen.
Zij waren daar zaterdag j.I. aan
gekomen.
Met de Super constellation „Mes-
son" is gisteren de heer H. C. Moulijn,
operations manager van het route-
bedrijf Azië en Australië van de
K.L.M., uit Biak op Schiphol aange-,
komen.
De heer Moulijn verbleef in Kara
chi toen de „Neutron" in zee stortte
en was de eerste K.L.M.-official die
na de ramp in Biak aankwam. Hij
vertelde, dat het onderzoek naar deze
vlieramp nog in volle gang is.
Op 'n vliegveld in Nairobi wach
ten Britse troepen naast een groot
„Beverly"-transportvliegtuig, ge
reed om eventueel naar Oman te
vertrekken, indien hun hulp daar
vereist is. Voor het zover is, moet
er echter „gewacht" worden en
dan blijkt een theeketel een pri
ma zetel op te leveren
De enorme afmetingen van het
vliegtuig komen goed tot hun
recht in vergelijk met de drie-
tons vrachtwagen, die er naast
staat.
Lucien Zamorski is een Amerikaans student in
talen, die in 1953 met een groep van tien studenten
uit de V.S. door bemiddeling van de Ford foun
dation naar Indonesië ging voor een studie op
Ambon, Djakarta, Medan, weer in Djakarta en
daarna weer terug naar Ternate. Deze Zamorski,
die woensdag op Schiphol wachtte op doorverbin
ding naar New York, vertelde, dat hij twee maan
den in Indonesië in gevangenschap is gehouden,
zonder formeel in staat van beschuldiging te zijn
gesteld. Enkele dagen geleden werd hij door de
Indonesische autoriteiten aan de Amerikaanse am
bassade afgeleverd, met de boodschap, dat Zamors
ki binnen 72 uur Indonesië moest verlaten.
Medicijnen
Zamorski vertelde een lang verhaal. „In 1953 liet
ik van gespaard geld medicijnen komen voor de be
volking, want er was op Ternate toendertijd totaal
geen medische hulp. In die tijd heb ik zeker 5000
mensen geholpen, ja zelfs heb ik injecties gegeven
en verscheidene operaties verricht, waarvoor ik
drie maanden in de leer was geweest bij een Euro
pese arts.
In mei van dit jaar werd ik plotseling wegge
haald door twaalf leden van militaire politie. Men
had orders uit Makassar gekregen om mij en mijn
Chinese vriend, te arresteren. En mijn vriend zit
nu nog gevangen in Djakarta.
Niemand wist waarom ik in hechtenis was ge
nomen. Wel was er twee dagen eerder een artikel
gepubliceerd onder de kóp: „Wat is de opdracht
van Zamorski?", waarin werd gesuggereerd, dat ik
met behulp van een rubberboot contact zou hebben
gehad met Nederlandse onderzeeboten buiten de
kust. Daarbij zou ik wapens voor de opstandelingen
in ontvangst hebben genomen".
Volgens Zamorski heeft kolonel Sukandro, chef
van de militaire inlichtingendienst in Djakarte te
gen hem gezegd, dat overste Ventje Semoeal ach
ter deze arrestatie heeft gezeten. „Vermoedelijk
omdat hij vreesde, dat ik te veel wist van een af
faire, waarbij miljoenen dollars en vele Chinese
agenten betrokken zijn, en mij daarom uit de buurt
wilde hebben". Zamorski ontkende ten stelligste
iets met spionage te maken gehad te hebben.
Zamorski ging door: „37 dagen hebben mijn
vriend en ik in de barakken van de militaire po
litie op Ternate gevangen gezeten, zonder dat wij
ondervraagd werden. Ik slaagde erin via lekken in
de bewaking telegrammen te sturen naar de am
bassadeur in Djakarta. Vervolgens belandde ik via
Makassar in Djakarta. Ik mocht geen contact heb
ben met de ambassadeur, die toen vier protestnota's
verzond. Alle zonder succes. Het leger is machtiger
dan buitenlandse zaken.
Ik werd drie dagen verhoord en men probeerde
het gesprek in de richting van spionage te leiden,
om tenminste een motief te krijgen voor mijn ge
vangenhouding. Alles liep op niets uit.
State Departement
Ik kwam in een andere gevangenis terecht waar
officieren waren ondergebracht. Weer zag ik kans
telegrammen naar buiten te smokkelen, onder meer
naar het State Department. Daar heeft men ver
klaard, dat er maatregelen genomen zouden wor
den, wanneer ik niet direkt werd vrijgelaten".
Tenslotte zei Zamorski op de vraag of hij nog
terug wilde naar Indonesië: „O nee, als ik geen
Amerikaan was geweest, dan zou ik een tweede
Jungschlaeger geworden zijn. Ik ben één van de
eerste voorbeelden van recht onder Soekarno's ge
leide democratie".
in West-Duitsland. Hij beschuldigt de
Britse regering ervan, dat zij de voor-
raadvorming en vervolmaking van de
meest destructieve wapens toestaat
onder de dekmantel dat zij ontwape
ningsbesprekingen voert.
Boelganin zegt, dat Engeland en zijn
bondgenoten telkens als de Sowjet-
Unie op de ontwapeningsbesprekingen
een stap voorwaarts doet, „een stap
achterwaarts doen en daarmee hun
eigen voorstellen laten vallen", vol
gens hem verbindt Groot-Brittannië
de ontwapening met ingewikkelde
problemen, zoals de hereniging van
Duitsland en dit kan de ontwape
ningskwestie alleen maar ingewikkel
der maken.
Boelganin merkt op, dat het, naast
een akkoord over een Europees veilig
heidsverdrag, wellicht verstandig kan
zijn om te overwegen of de Europesa
landen en de V.S. zich niet gezamen
lijk moeten verplichten om geen mi
litaire of economische hulp te ver
strekken aan elke staat die de vrede
in Europa verstoort.
De regering van de Sowjet-Unie is
bereid "opnieuw besprekingen te be
ginnen over de Britse suggesties voor
een overeenkomst inzake de sterkte
van de strijdkrachten, die zich aan de
west- en oostzijde van de scheidings
lijn in Duitsland bevinden.
Hij dringt voorts aan op een over
eenkomst tussen het westen en oos
ten om geen kernwapens te distri
bueren op het grondgebied van da
Europese landen. West-Duitsland mag
in de eerste plaats geen wapens heb
ben, aldus Boelganin.
Tenslotte verklaart de Russische
premier, dat de tendentieuze strek
king en soms de vijandigheid van da
uitzendingen van de B.B.C. de ver
ontwaardiging opwekken van de Rus
sische luisteraars.
Reactie
De brief van Boelganin heeft te
leurstelling gewekt in officiële Britse
kringen. Men vindt dat de inhoud
weinig vooruitzichten biedt op nauwe
re betrekkingen tussen Groot-Brittan
nië en de Sowjet-Unie.
In Arabische diplomatieke kringen
te Beiroet is gezegd dat de kwestie-
Oman mogelijk spoedig voor de Vei
ligheidsraad gebracht zal worden, van
wege de „Britse interventie". Tussen
het secretariaat van de Arabische Liga
en de ledenlanden zou reeds overleg
over een beroep op internationale in
stanties worden gepleegd.
Vliegtuigen van de Britse lucht
macht hebben woensdag een fort te
Ikzi, ongeveer 80 km ten zuiden van
Nizwa gelegen, bestookt. Zij maakten
12 vluchten en veroorzaakten grote
schade.
Boven Nizwa zijn opnieuw pam
fletten uitgeworpen, waarin het ulti
matum wordt gesteld dat de rebellen
zich binnen 48 uur moeten overgeven.
Het ultimatum loopt donderdag af.
Vandaag zal de Britse luchtmacht
nieuwe aanvalsvluchten maken.
Bij decreet van het presidium van
de Opperste Sowjet is het directoraat-
generaal voor de economische betrek
kingen met de volksdemocratieën om
gezet in een staatscommissie voor de
economische betrekkingen met het
buitenland. Michail Perwoechin is tot
voorzitter van deze commissie be
noemd, na ontheven te zijn van zijn
post van minister der middelzware
machinebouwindustrie.
Het Deense vrachtschip „Brigitte
Toft" is woensdag in Haifa aangeko
men na het Suezkanaal te zijn door
gevaren. De lading van het schip is
voor Israël bestemd.
De „Brigitte Toft" is het eerste schip
dat sedert de Brits-Franse actie tegen
Egypte door het kanaal naar Israël
is gevaren en de bestemming niet ge
heim gehouden heeft, in tegenstelling
tot andere schepen die eveneens door
het kanaal zijn gegaan maar niet heb
ben bekendgemaakt, dat zij Israëli
sche havens zouden aandoen.
De secretaris-generaal van de V.N.,
Hammarskjoeld, heeft Israël mee
gedeeld, dat hij bij Egypte zal infor
meren naar de arrestatie van Eylon.
Burgemeester Van Hall
hervat werkzaamheden
De burgemeester van Amsterdam,
mr. G. van Hall, is zover hersteld,
dat hij maandag 5 augustus a.s. zijn
werkzaamheden gedeeltelijk zal her
vatten.
