AUTOMATION: ZEGEN OF
VLOEK VOOR MENSHEID?
NEUROTONIC
1-klas Baby-verzorging
DIE TOD VAN
TEG3NW00RDIG OOK!
Dat zit
maar in de
kerk...
- ZENUWEN
gaterdag 13 juli 1957
Nog onbeantwoorde vraag:
Friedrich Pollock schreef voor deze
problematiek goede introductie
niet verdovend
maar genezend
Nederlands grootste
wandtapijt
75 v°or de lounge van de nieuwe
75 York. Vier meisjes hebben de af-
75 doorgebracht.
S
HERENTRUI MET LANGE SHAWLKRAAG
Zigeuners hielden kerkdag
bod
ZEEUWSCH WEEKEND
Pagina 11
(Van een onzer redacteuren)
Twee jaar geleden schreven we een uitvoerige beschouwing over
de omwenteling in het industriële produktieproces en in de admini
stratie, die met de term „automation" wordt aangeduid. We trachten
toen aan te tonen, dat het hierbij maar niet gaat om een verandering
in de produktiemethode, maar om een omwenteling die zich niet
slechts op technisch gebied afspeelt, maar die ook zeer ingrijpende
economische en sociale consequenties heeft zodat de naam „tweede
industriële revolutie" hier alleszins op zijn plaats is.
We betoogden, dat een ongeremde ontwikkeling in deze richting,
uitsluitend gebaseerd op economische motieven, aanleiding zou kun
nen geven tot een massale werkloosheid gedurende een lange reeks
van jaren, tot een verstoring van het evenwicht tussen de factoren
kapitaal en arbeid ten gunste van eerstgenoemde factor, tot het ont
staan uan een kleine groep technisch hooggeschoolde producenten en
'een grote massa overbodigen, kortom tot een maatschappelijke chaos
waarbij de grote crisis van de dertiger jaren in het niet zou verzinken.
We concluderen daarom, dat deze
niet tegen te houden ontwikkeling
niet ongeremd, zonder overleg en uit
sluitend op basis van de uitkomst van
kostencalculaties in de afzonderlijke
bedrijven mocht plaatsvinden. We we
zen er op, dat tegen deze achtergrond
de oude leus van de chr. sociale be
weging: «geen klassenstrijd maar sa
menwerking" meer dan ooit in de
praktijk gebracht zou moeten worden.
Vloek inplaats van zegen
Er zijn na die tijd heel wat sprekers
en schrijvers geweest, die ontkenden
dat de niet-geleide automation zulke
ernstige gevolgen zou hebben als we
destijds schetsten. Zij betoogden, dat
er weliswaar in Amerika fabrieken
zijn, die thans met twee arbeiders
doen, wat zij enige jaren geleden met
200 deden doch dat de door automa
ten overbodig geworden werkkrach
ten zeker elders werk kunnen vinden
en dan met name in de industrie, die
voor het vervaardigen en het onder
houd van de automaten zorgt. Zij ver
klaarden, dat de automaten zich
slechts tot een beperkt aantal indu
strieën zou uitstrekken, omdat tal van
produktieprocessen zich niet voor dit
proces lenen. Zij vertelden ons, dat
de automation slechts heel geleidelijk
kan worden ingevoerd, omdat slechts
langzamerhand nieuwe toepassingen
worden ontdekt. Zij berekenden, dat de
zeer hoge kosten de toepassing in tal
van bedrijfstakken lange tijd zou af
remmen en voorzagen daarom 'n zeer
geleidelijke invoering gedurende een,
reeks van jaren met als gevolg ook
een zeer geleidelijke afvloeiing van
arbeidskrachten, die zeker elders
met name in de sectoren van de
dienstverlening of de vermaakindustrie
opgenomen zou kunnen worden.
Nu zijn we twee jaar verder en heb
ben de automaten vooral in de Ver.
Staten enorme vorderingen gemaakt.
Nu ligt voor ons een boek van de
Duitser Friedrich Pollock, getiteld
«Automation, de tweede industriële
revolutie en haar economische en so
ciale gevolgen". (Ned. vertaling uit
gegeven bij H. J. Paris, Amsterdam).
Deze auteur heeft een diepgaande
studie gemaakt van het wezen van
de automation, van de ontwikkeling
in de laatste jaren en in de naaste
toekomst en van de economische en
sociale consequenties hiervan. Hij ba-voering van de automation wordt ge-
seert zich hierbij op een overvloedig koesterd. De Amerikaanse vakbewe-
en up to date cijfer- en feitenmate- ging, altijd nog werkend volgens het
riaai. En op grond hiervan komt hij
tot de conclusie, dat de automaten PA
een vloek in plaats van een zegen
voor de mensheid zal zijn als men Het gevolg van de auto-
dë ontwikkeling op dit gebied over- mation: slechts één man is
laat aan de klassieke wetten van er nu nodig om de inge-
vraag en aanbod. nieuze machines te contro
leren. Op het ogenblik
Theorie en praktijk produceren in een radio
industrie twee arbeiders
De bewering dat de automaten zich meer dan vroeger, volgens
slechts tot een beperkt aantal indu- de oude methode, 300 ar-
strieën zal uitstrekken is volgens Pol- beiders voortbrachten.
matisering, hebben inmiddels de eerste
schrede op deze weg gezet. De ver
wachte remmingen, die het automati
seringsproces tot geleidelijkheid zou
den dwingen, bleken afwezig te zijn.
Technische moeilijkheden worden in
zeer korte tijd overwonnen en bij de
huidige hoge loonstandaard blijken
zelfs de duurste apparaten voor de
automation hun aanschaffingskosten
in enkele jaren te kunnen terug ver
dienen.
De bewering, dat tal van door auto
maten overbodig geworden arbeiders
in de fabricage van de controle-appa
raten en de kalkulators zelf te werk
gesteld kunnen worden blijkt onjuist
te zijn. De elektrische industrie, die
deze apparatuur vervaardigt, heeft
zelf haar produktie in twee jaar tijd
tot 275 pet. kunen opvoeren met
slechts 40 pet. arbeiders. Daar het uit
sluitende doel van de automation voor
de meeste industrieën slechts is het
drukken van de produktiekosten, is 't
ook logisch dat de ontslagen arbeiders
niet bij de vervaardiging en het on
derhoud van automatische apparatuur
tewerk gesteld kunnen worden. Dat
zou immers slechts een verschuiving
maar geen vermindering van de loon
kosten betekenen. Het doel blijft ech
ter uitschakeling en geen verplaatsing
van dure en onvolkomen menselijke
arbeid.
Nu de ontwikkeling in de Ver. Sta
ten zo veel sneller blijkt te zijn, dan
door de optimisten verwacht werd, is
dan ook van een geleidelijke over
gangsperiode geen sprake. De situatie
op de arbeidsmarkt aldaar wordt ver
doezeld door de enorme mankracht die
direct of indirect in of voor de oor
logsindustrie in beslag wordt geno
men. De gevolgen van de automation
zouden zich anders nu reeds duidelijk
in de werkgelegenheid doen gevoelen.
Het is dan ook geen wonder, dat de
Amerikaanse vakbeweging zich dage
lijks intensief bezig houdt met deze
zaak, die tot dusver voor de vakbewe
ging ten onzent nog slechts een aca
demische kwestie is.
Eisen van' een gegarandeerd jaar
loon, verkorting van de arbeidstijd,
uitbreiding van de werkloosheidsver
zekering en stapsgewijze invoering
van de automation volgens een voor
opgesteld plan in overleg met de vak
beweging duiden alle op de vrees, die
in deze kring voor een ongeremde in-
systeem van „hard tegen hard en de
sterkste wint" begint nu zelfs te spre
ken over de noodzakelijkheid van
overleg. Dat is een veelzeggend teken.
Goede introductie
Wij hebben hier in West-Europa nog
iets meer tijd om ons voor te bereiden
op de geweldige problematiek, die de
automation meebrengt. Het boek van
Pollock kan hierbij een goede intro
ductie zijn. Het onderschrijft onze con
clusie van twee jaar geleden: Auto
mation kan een zegen zijn, als zij ge-
bruikt wordt in dienst van de mens
heid. Dan kan de materiële nood over
de gehele wereld mede hierdoor in een
betrekkelijk snel tempo aanzienlijk
worden verminderd. Wordt de auto
mation gebruikt als machtsmiddel van
de zijde der werkgevers in een her
nieuwde klassenstrijd, als middel om
zich onafhankelijk te maken van de te
grote machtspositie der in vakbonden
verenigde arbeiders, dan is een chaos
het gevolg. Slechts door af te zien
van een machtsstandpunt, door het die
nen van groepsbelangen ondergeschikt
te maken aan het dienen van het ge
heel, door tijdig en reëel overleg tus
sen alle betrokken groeperingen kan
de uitdaging, waarvoor dit nieuwe en
gigantische probleem ons stelt op de
juiste wijze worden beantwoord.
Ingezonden mededeling (adv.)
wordt U volledig de baas met
het zenuwpreparaat dezer tijden
Een „moderne" arbeider in een
geautomatiseerd bedrijf
Het grootste wandtapijt, dat
>5 voorzover bekend, ooit in Neder-
1 land is geweven is thans bij een
J, handweverij te Baarn gereed ge-
75 komen. Het is vervaardigd naar
1 een ontwerp van de heer H. de
-l, Vos te Roterdam en is bestemd
1 stationshall van de K.L.M. op de
pr. luchthaven Idlewild bij New-
l gelopen maanden 6000 tot 7000
O, werkuren aan het weefgetouw
ER BLIJKEN IN FRANKRIJK heel
wat protestantse zigeuners te wonen.
Drieduizend van hen, met hun kinde
ren uit alle hoeken van Frankrijk ge
komen, hebben in de bossen van Ar-
mainvilliers een kerkdag gehouden.
Vierhonderd woonwagens omzoomden
de plek waar men samenkomsten
hield. Bezoekers van huiten de kring
der zigeuners maakten melding van
aangrijpende geloofsgetuigenissen, die
zij hadden gehoord wanneer het kamp
vuur aangelegd was. Er werd 'n doop-
dienst gehouden. Een ander hoogte
punt was de huwelijksinzegening van
achtentwintig zigeunerparen.
lock al achterhaald. Talrijke produk
tieprocessen, die men enkele jaren ge
leden nog ongeschikt achtte voor auto-
(Ingezonden mededeling adv.)
9 Generaal-majoor Teimoer Bak-
tiar, plaatsvervangend premier en
hoofd van de Perzische veiligheidspo
litie heeft medegedeeld dat een bende
is gevangengenomen, wier leden sabo
tage wilden plegen in de oliestad
Abadan.
Wilt u nog meer voor
beelden? Jn de Fordfabrie
ken in Amerika bedient
één man een machine die
meer dan 500 machinale
verrichtingen verzorgt,
terwijl men vroeger 35 tot
70 arbeiders aan het werk
had. In een andere onder
neming verricht nu een
machine in één minuut
hetzelfde waar vroeger een
arbeider een hele dag voor
nodig had.
In vele andere takken
aan industrie heejt e
automatisering reeds zijn
intrede gedaan, met name
in de hoog ontwikkelde
landen en uooral in de
Verenigde Staten en de
Sowjet Unie.
Het vraagstuk van de
automatisering is onlangs
aan de orde geweest tij
dens de 40ste zitting van
de Internationale Arbeids
organisatie. Behandeld
werd het rapport, opge
steld door de directeur van
deze organisatie, de heer
David Morse.
Ook Morse is van me
ning dat ouder meer een
gevolg van de automatise
ring de werkloosheid zal
zijn. Hij wijst er evenwel
op dat in het verleden is
gebleken, dat werkloos
heid kan worden opgevan
gen, mits de nodige om
schakeling plaats vindt.
Men zal dit vraagstuk
evenwel scherp in het oog
moeten houden, zo meent
Morse, en de sociale poli
tiek er op moeten afstem
men.
Materiaal: 650 gram Scheepjes Silvret-
ta kl. 1628; 4 breinaalden no. 2% zonder
knop; 2 breinaalden no. 3 met knop; 2
knopen.
Stekenverhouding: 28 steken breed én
36 naalden hoog gebreid in tricotsteek op
naalden no. 3 zijn 10 cm.
Kabelpatroon. In voor- en achterpand
worden 4 kabelrandjes gebreid van 2 st.
averecht, 4 st. recht, 2 st. averecht. De
eerste 2 kabelrandjes in de rechterkant
van het pand rechts kabelen en de laatste
2 kabelrandjes in de linkerkant van het
pand links kabelen.
Rechts kabelen; de eerste twee steken
van de 4 rechte steken op een hulpnaald
zetten en achter het werk houden, de
volgende 2 st. recht breien en vervolgens
de 2 st. van de hulpnaald achter het werk
om recht breien.
Links kabelen: de eerste 2 st. op een
hulpnaald zetten en voor het werk hou
den, de volgende 2 st. recht breien, ver
volgens de 2 st. van de hulpnaald voor
het werk om recht breien.
Rugpand. Opzetten 128-(132-138) ste
ken op naalden no. 3. Brei in tricotsteek
7 naalden hoog, daarna 1 naald recht op
de verkeerde kant van het werk, zodat
op de goede kant een ribbel ontstaat, aan
beide kanten van deze naald 2 st. bijop-
zetten, dan 8 naalden tricotsteek en ver
volgens de zoom inbreien. In de naald
van de zoom meerderen als volgt:
le nld: 20-(21-23) st. recht, 1 st. meer
deren door uit de volgende steek 1 steek
recht, 1 st. averecht te breien, 4 st. recht,
1 st. meerderen, 14 st. recht, 1 st. meerde
ren, 4 st. recht, 1 st. meerderen, 40-(42-
44) st. recht, 1 st. meerderen, 4 st. recht,
1 st. meerderen, 14 st. recht, 1 st. meer
deren, 4 st. recht, 1 st. meerderen, 20-(21-
23) st. recht. Brei verder in het volgende
patroon:
2e nld: 20-(21-23) st. averecht, 2 st.
recht, 4 st. averecht, 2 st. recht, 14 st. ave
recht, 2 st. recht, 4 st. averecht, 2 st.
recht, 40-(42-44) st. averecht, 2 st. recht,
4 st. averecht, 2 st. recht, 14 st. averecht,
2 st. recht, 4 st. averecht, 2 st. recht, 20-
(21-23) st. averecht.
3e nld: 20-(21-23) st. recht, 2 st. ave
recht, 4 st. recht, 2 st. averecht, 14 st.
recht, 2 st. averecht, 4 st. recht, 2 st. ave
recht, 40-(42-44) st. recht, 2 st. averecht,
4 st. recht, 2 st. averecht, 14 st. recht, 2
St. averecht, 4 st. recht, 2 st. averecht,
20-(21-23) st. recht. Deze 3e en 4e naald
steeds herhalen.
Men krijgt dus op vier plaatsen een
kabelrandje van 2 st. averecht, 4 st.recht,
2 st. averecht. Wanneer het werk 6 cm
hoog is, het eerst een vierde kabelrandje
kabelen en dit na iedere 1214 cm herha
len. Wanneer het werk 10 cm hoog is het
tweede en derde randje kabelen en dit
eveneens na iedere 1214 cm herhalen. In
de zijnaden iedere 6 cm aan beide kan
ten 1 st. meerderen tot er 148-(152-158)
st. zijn. Hierop breien tot het werk totaal
30-(30-31) cm hoog is,dan voor de arms
gaten iedere 2e naald aan beide kanten
1 x 5, 1 x 2, nog 5 (6-7) x 1 st. afkanten,
over 124-(126-130) st. Doorbreien tot de
totale hoogte 51-(52-54) cm is, dan de
schouders in 9 x 5 st. afkanten, echter
op 53-(54-56) cm hoogte voor de halsron
ding in het midden 12-(14-18) st. op een
draad rijgen en per kant afbreien. Aan
de halskant nog 1 x 4, 1 x 3, 2 x 2 st. af
kanten.
Voorpand. Dit wordt tot het armsgat
8 st. breder gebreid dan de rug. Aan het
begin en einde van de naald worden 4 st.
tricotsteek meer gebreid, dus 24-24-29 st.
recht enz. Doorbreien tot het werk 24-
24-25 cm is, dan alleen op de middelste
16 st. afkanten. Nu per kant afbreien.
Aan de halskant er 1 x 2 st. bjjopzetten
en doorbreien tot de totale hoogte 30-30-
31cm is, dan voor het armsgat 1 x 5, 1 x
4, 1 x 2 en vervolgens steeds 1 st. afkan
ten tot er 56-57-59 st. over zijn. Hierop
doorbreien tot de totale hoogte 45-45-46
cm is, dan aan de halskant 1 st. minderen
en deze mindering elke 4de naald herha
len tot er voor de schouder 47 st. over
zijs. Bij een totale hoogte van 53-54-58
cm, de schouder in 9 x 5 en 1 x 2 st. af
kanten. Andere helft in spiegelbeeld
breien.
Mouwen. Opzetten 61-63-65 st. op naal
den no. 2(4 en 1 st. recht verdr., 1 st. ave
recht breien, totaal 9 cm, met in de laat
ste naald meerderen tot 68-70-72 st. Hier
na overgaan op naalden no. 3 en tricot
steek breien met aan het begin en einde
van de 1ste naald 2 st. bijopzetten, daarna
elke 6de naald aan beide kanten 1 st.
meerderen tot er 88-92-96 st zijn. Ver
volgens elke 4de naald aan beide kanten
1 st. meerderen tot er 124-128-132 st. zijn.
Doorbreien, tot de totale hoogte 44-45-47
cm is, dan voor de kop elke 2de naald aan
beide kanten 1 x 4, 1 x 3, daarna aan het
begin van elke naald 2 st. afkanten tot de
hoogte van de kop 11 cm is, dan de ove
rige steken ineens afkanten.
Kraag. Schouders met een stiksteek
dichtnaaien. Hierna met naalden no.2Ai
zonder knop de steken langs de hals als
volgt breiend opnemen: 122-126-130 st.
langs 1 schuine halskant, 69-71-75 st.
langs de rughals, 122-126-130 st. langs de
andere schuine halskant. De draad af
breken en op de 69-71-75 st. van de rug
2 naalden in 1 st. recht verdr., 1 st. ave
recht breien, de 1ste steek na het om
draaien steeds averecht afhalen. Door
breien in 1 st. recht verdr., 1 st. averecht
met aan beide kanten steeds 4 st. verder
breien tot er aan beide kanten 80 st. bij-
gebreid zijn, daarna over alle steken van
de hals (dus ook de laatste 42-46-50) in
1 st. recht verdr., 1 st. averecht breien,
met in de 10de naald aan de linkerkant
2 knoopsgaten van 5 steken. Voor de
knoopsgaten 15 st. breien, 5 st. afkanten,
25 st. breien, 5 st. afkanten, de afgekante
steken in de volgende naald weer bijop
zetten. Hierna nog 10 naalden breien,
daarna de steken los afkanten in 1 st.
recht, 1 st. averecht.
Afwerken. Het werk aan de verkeerde
kant onder een vochtige doek luchtig
persen, boorden niet raken. Zij- en
mouwnaden met een stiksteek dichtnaai
en, manchetten overhands. Mouwen glad
inzetten, tot slot de naden even bijpersen
en knopen aanzetten.
(Ingezonden mededeling adv.)
met Babyderm-preparaten
Huidje van alle smetten vrij,
hoofdje rein met gezonde haargroei
Niettegenstaande het
hete weer was een jonge-
rendienst in de Zuidwijk-
kapel te Amsterdam toch
goed bezocht. In de gewo
ne avonddienst van de
Willem de Zwijgerkerk
was een aanzienlijk getal
jongeren present, terwijl
ouderen verstek hadden
laten gaan.
De hervormde predikant
van Amsterdam, ds. A. J.
Schneider, die deze feiten
in Hervormd Amsterdam
vermeldt, vindt dit zeer
moedgevend. „Die jeugd
van tegenwoordig ook!
Dat zit maar in de kerk",
schrijft hij.
„Hoe vaak lees je niet
dat het kerkvolk sterk aan
het verouderen is en dat
de kerkgangers bijna ge
heel uit middelbaar en ou
der bestaas, dat jeugd
diensten voor een goed
deel door ouderen bezocht
worden, enzovoort. Ik kan
met deze opmerkingen be
slist niet instemmen. Ze
worden ook vaak met een
zekere wellust gemaakt,
hoe verontrust men ook
voorgeeft te zijn. We pra
ten elkaar in de kerk
graag naar de kelder. Dat
mag met warm weer een
heerlijk plekje zijn, maar
op de duur treedt de dood
in. We willen de ogen niet
sluiten voor barre feite
lijkheden in het kerkelijk
leven. Als we dan ook
maar een wijd open oog
hebben voor de vele be
moedigende verschijnse
len."
Op dezelfde pagina, waar
ds. Schneider dit schrijft,
staat het wekelijks bericht
van de koopvaardijpredi-
kant ds. L. A. Bodaan. Hij
rapporteert: „Een grootse
week.Spreekbeurt voor
Jonge Kerkgroep. Resul
taat: aanstaasde medewer
kers. Contact met studen
ten in de heilige godge
leerdheid. Resultaat: aan
staande medewerkers. In
de oorlog zeiden we wel:
Het gaat goed. We zeggen
nu ook: Het gaat veelbe
lovend goed. Nee, dit alles
hadden we echt niet dur
ven verwachten".
