Tweede Kamer
aan het
besteedde veel aandacht
processieverbod
Hond wordt rijk
Het staat Amerikanen dan vrij
zowel besloten als openbare
godsdienstoefeningen te houden
Wrak in We ster schelde
is van stalen schip
Sowjet-waarschuwingen van weinig invloed
op V.S.-politiek
Roofoverval
in bank
te Princenhage
V.S.-straaljagers moeten in
woestijn noodlanding maken
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Buit 5000 gulden
Man gearresseerd
bij Turnhout
WEL VRIENDSCHAPSVERDRAG MET DE V.S., MAAR
OPRUIMING ZAL MAANDEN DUREN
Vittangi stootte
op stoomketel
Onjuist
Saoedi-Arabië
protesteert
bij de V.N.
OP 10 MEI DE
11.000.000ste
INWONER
Motie
Wetsvoorstellen tot
herindeling Walcheren
en Schouwen-Duiveland
Israël vierde onafhankelijkheid
Sowjet'vliegtuigen boven Midden-Oosten
Onrust in Britse
conservatieve partij
Eisenhower op persconferentie:
Ike voelt
voor Sowjet-voorstellen
in Londen
Vandaag poging
Achilles te bergen
Interpellatie over
nat. reserve
Hoofdkantoor: L. Vorstitraat 90. Goea
Telefoon 2438. B(j geen gehoor: 3987
(red.) en 2970 (adm.). Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord-
ttraat 35. Tel. 2009 en 3162; Vlissingen:
Nieuwstraat 68, Tel. 326; Terneuzent
Dy kstraat 26—28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs f 0.56 per week,
ƒ2.40 per maand, ƒ7.— per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Rubriek Kabouters 10 ce.it per woord.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Zeeuwsch Dagblad
13e Jaargang No. 3698 Hoofdredacteur: r. hagoort Directeur: jacq. de Smit Donderdag 9 mei 1957
MOEDERDAG
(Zie pagina 3)
Op- en ondergang van Zon en Maanl
Vrijdag: Zon op 4.55 u., onder 20.19
u. Maan op 16.22 u., onder 3.01 u.
Hoogwater vrijdag 10 mei:
Vlissingen: 11.05 u. 1.82 m. 23.24 u. 1.81
m. Terneuzen: 11.32 u. 1.99 m., 23.55 u.
1.97 m. Wemeldinge: 12.34 u. 1.81 m.,
u. m. Zierikzee: 12.202 u. 1.63
m., u. m.
In het filiaal van de Nederlandse Han
delmaatschappij te Breda, een bijkan
toor dat gevestigd is in de wijk Prin
cenhage, is gistermorgen omstreeks ne
gen uur een overval gepleegd door een
tweetal mannen, die met een auto ar
riveerden. Een van de inzittenden van
de auto ging de bank binnen en vroeg
aan de juffrouw die hem open deed,
500 Belgische francs te willen wisse
len.
Daar de filiaalhouder nog niet aan
wezig was, verzocht de juffrouw de
man even plaats te nemen, hetgeen hij
deed. Zodra de heer Janssen, de filiaal
houder, arriveerde, verzocht de man
opnieuw de 500 Belgische francs voor
hem te willen wisselen. De heer Jans
sen haalde uit een lade van zijn bureau
al het aanwezige kasgeld en kreeg toen
plotseling een revolver onder zijn neus
geduwd met de opdracht het geld dat
ij in de hand had, in een enveloppe te
steken. Nadat hij dit had gedaan,
dwong de overvaller hem het geld af
te geven. De heer Janssen moest hier
na met het gezicht tegen de muur gaan
staan, waarop de man het gebouw ver
liet en met zijn mededader in de auto
zich snel uit de voeten maakte. De buit
bedroeg f 5.008.
De heer Janssen die volkomen over
stuur was heeft de politie laten op
bellen die onmiddellijk een onderzoek
Instelde.
Een van de twee mannen is gister
middag in de bossen rond Turnhout ge
arresteerd. Het was de 29-jarige J. van
S. uit Borgerhout. Hij was in het bezit
van 4000 gulden en de contactsleutel
van de auto. Deze auto bleek te zijn
gestolen. De man ontkende iets van de
overval te weten. Ook de tweede man
is in het bos opgemerkt, doch hij kon
niet worden gearresteerd.
Bobby, een vier jaar oude bastaard-
hond, is de voornaamste en praktisch
enige erfgenaam van zijn bazin, me
vrouw Ruth A. Maurer uit Reading
(Pennsylvanië)die een vermogen van
50.800 dollar heeft nagelaten. Bobby
krijgt een verzorgster en zal in zijn
eigen bed slapen in een vertrek, dat
door zijn meesteres als slaapkamer
werd gebruikt.
(Van onze parlementaire redacteur)
De behandeling van het verdrag van vriendschap, handel en scheep
vaart met de V.S. is gisteren in de tweede kamer uitgelopen op een
debat over de vraag of deAmerikanen wel volledige processievrijheid
in ons land krijgen, terwijl die er voor de rooms-katholieke landge
noten niet is. Het was een juridisch debat, waaraan vier fractievoor
zitters deelnamen, en waarvan men moet zeggen, dat de kwestie door
de K.V.P.-fractie en door prof. Oud zeer werd overtrokken en dat zij
juridische spitsvondigheden belangrijker achtten dan dit verdrag.
Zou dit punt er niet zijn geweest,
dit verdrag zou in een uur tijd zijn
aangenomen. Van de zijde van alle
fracties, behalve uiteraard de on
vriendelijke communisten, was men
vóór dit vriendschapsverdrag, ook al
heeft men bedenkingen tegen de bui
tenlandse politiek van de V. S. De
constructieve fracties waren het eens
met staatssecretaris Van der Breugel,
dat het lidmaatschap van de V.S. van
de NAVO fundamenteel is voor onze
verhouding met deze machtige bond
genoot.
Het waren de heren De Kadt
(soc.) en Beernink (c.h.), die niet
inzagen dat het debat over dit
vriendschapsverdrag nu de gelegen
heid was om een uitvoerige discus
sie over de processievrijheid te ont
ketenen. En inderdaad, mr. Blaisse
(k.v.p.) overtrok dit punt en oppo
sitieleider Oud (Ijb.) deed dapper
mee.
In onze grondwet staat, dat alle
openbare godsdienstoefeningen binnen
gebouwen en besloten plaatsen wor
den toegelaten, behoudens de nodige
openbare orde en rust. In het alge
meen komt er het in Nederland op
maatregelen ter verzekering van de
neer, dat er beneden de Moerdijk pro
cessieverbod bestaat.
Nu zegt het vriendschapsverdrag,
dat het onderdanen van de ene partij
binnen het grondgebied van de andere
partij geoorloofd zal zijn zowel open
bare als besloten godsdienstoefenin
gen te houden.
In opdracht van Rijkswaterstaat
is een bergingsvaartuig van Van
ruimen van het wrak, dat in de
den Akker begonnen met het op
druk bevaren vaargeul hij het
Leugenaarshoofd te Vlissingen
ligt en waarop enkele maanden ge
leden de Zweedse ertstanker VIT
TANGI strandde.
De ertstanker stootte destijds op een
lüet in kaart gebracht wrak en liep zwa-
het schip werd samengesteld uit chroom-
♦•'kkelstalen platen van 2'A cm dikte, die
Nederland praktisch niet verkrijgbaar
tyn. Het gelukte de scheepswerf te Rot
terdam echter in Zweden enkele van de-
re schade op, die beraamd wordt op vijf
Mr. j. van der Hoeven te Haarlem, die
met ingang van 1 september a.s. door
H.M. de Koningin tot haar particulier
secretaris is benoemd.
miljoen. Het herstel van de VITTANGI
wordt nog bemoeilijkt door het feit, dat
ze platen te bemachtigen, omdat een daar
gevestigde scheepswerf voor eigen bouw
deze platen nog niet dringend nodig had.
Rijkswaterstaat, aanvankelijk ontken
nend, dat in deze vaargeul, opengesteld
voor schepen tot 20.000 ton een wrak lag,
laat zich thans nog evenmin uit over de
juiste grootte en herkomst van het wrak.
Vast is komen te staan, dat 't wrak zich
over een oppervlakte van ruim veertig
meter uitstrekt, terwijl er scheepsdelen
zijn, die zich ruim vijf meter boven de bo
dem verheffen. Doordat de duiker
constateerde, dat ook de scheepsketels
bloot liggen wordt aangenomen, dat
reeds eerder pogingen zijn onderno
men om dit wrak uit de weg te rui
men.
Het wraJk is afkomstig van een stalen
schip, dat geschat wordt op ruim 2000
ton en moet vermoedelijk een vijftigtal
jaren geleden zijn gezonken.
Op de stoomketels
Het is aan te nemen, dat de VITTANGI
op de zware stoomketels, die een wand
dikte hebben van ruim twee duim is lek-
gestoten. Zou de zware tanker een op
staande scheepswand hebben geraakt, dan
zou dit deel onvermijdelijk weggebogen
zijn, zonder de tanker noemenswaardige
schade aan te richten.
Het wrak moet geruimd worden tot
een diepte van WA meter min NAP doch
doordat het vlak onder de boulevard ligt,
wordt dit werk ten zeerste belemmerd.
Het bergingsbedrijf mag geen grotere
springladingen gebruiken dan maximaal
2J4 kg zodat het opruimen slechts lang
zaam vordert. Tot dusver werden slechts
enkele huidplaten naar boven gebracht.
Voor het bergen van de zware ketels zal
men echter andere middelen moeten aan
wenden.
De opruiming van dit hinderlijke
scheepswrak zal ettelijke maanden in be
slag nemen.
De rederij GRANGESB3RG te Stock
holm, eigenaresse van de VITTANGI heeft
na het vastlopen van dit schip het zekere
voor het onzekere gekozen en al haar
schepen opdracht gegeven van en naar
Antwerpen door de Wielingen te varen,
dus onder de West-Zeeuws-Vlaamse kust
en geen gebruik meer te maken van de
Sardjjngeul.
„Kijk", zo zei de heer Blaisse,
„in dit vriendschapsverdrag is een ab
soluut recht van processie. De grond
wet kent die vrijheid slechts op be
perkt terrein, namelijk beneden de
Moerdijk. Aan de Amerikanen wordt
dus toegestaan wat aan Nederlanders
is verboden. En de aap kwam uit de
mouw, toen de heer Blaisse zei, dat de
gang van zaken voor onze regering 'n
prikkel moest zijn om ook in ons land
tot werkelijke godsdienstvrijheid te
komen". Daarvoor was voor hem alle
reden, want een internationaal ver
drag prevaleert nu eenmaal boven de
nationale wetgeving, maar ook boven
onze grondwet.
Het was de heer Bruins Slot (a.r.),
die er in een voortreffelijke speech op
wees, dat het standpunt van de KVP.-
fractie allerminst houdbaar was. In
Saoedi-Arabië heeft bij de Ver.
Naties geprotesteerd tegen „her
haalde agressieve daden" van Is
raël tegen de Saoedi-Arabische
territoriale wateren en veiligheid.
In een memorandum aan secretaris
generaal Hammarskjoeld verklaarde
de permanente afgevaardigde van Sa
oedi-Arabië bij de Ver. Naties, Al-
khayyal, dat zijn land zich volledig
het recht voorbehoud om zijn vitale
belangen en territoriale integriteit te
verdedigen.
Sjeik Al-Khayyal wees op de vaart
van een Israëlische torpedobootjager
op 1 mei van de Israëlische haven
Eilath naar Sjarm El-Sjeik en de om
geving van Sjeik Hamid en op ma
noeuvres van Israëlische oorlogssche
pen en vliegtuigen op 30 april en 1
mei bij de westelijke kust van de Golf
van Akaba. Op 4 mei waren deze sche
pen en vliegtuigen nog niet op hun
basis teruggekeerd.
Op vrijdag 10 mei zal de directeur-
generaal van de statistiek prof. dr. Ph.
J. Idenburg, van 20.05 tot 20.10 uur
over Hilversum 2 spreken over „Onze
elfmiljoenste inwoner".
Naar alle waarschijnlijkheid zal Ne
derland op die dag elf miljoen inwo
ners hebben.
de eerste plaats is het volkomen dui
delijk, dat dit verdrag aan de Ame
rikanen dezelfde rechten wil verschaf
fen als aan de Nederlanders. De be
doeling van de overeenkomst is dus
duidelijk. Maar bovendien zijn ook de
Amerikanen in ons land bij het hou
den van godsdienstoefeningen gebon
den aan de openbare orde. Het Neder
landse begrip „openbare orde" op dit
punt is ook volkomen duidelijk. Daar
voor is een algemene regel gesteld, die
in 1848 van kracht is geworden.
De socialistische afgevaardigde, de
heer De Kadt, was het daar volkomen
mee eens. De KVP.-fractie haalt zaken
bij elkaar, die niet bij elkaar horen,
zo zeide hij. Als de regering werkelijk
iets wilde doen op het punt van de
processievrijheid, dan zou zij dat niet
binnensmokkelen in een internatio
naal verdrag, maar dan zou zü een
voorstel doen om de grondwet te wij
zigen.
Volgens staatssecretaris Van der
Beugel, die toegaf, dat sommige pun
ten in het verdrag misschien niet di
rect duidelijk waren, is het nooit de
bedoeling geweest de Amerikanen
te bevoordelen. Zeker is de regering
nimmer van plan geweest over de
processievrijheid een principiële be
slissing te nemen, in afwijking van de
grondwet.
Prof. Oud stond op het standpunt,
dat een verdrag, dat afwijkt van de
grondwet met tweederde meerderheid
moet worden aangenomen. De KVP-
fractie was het daarmee roerend eens.
Staatssecretaris Van der Beugel zei,
dat als de regering van oordeel was,
dat dit verdrag strijdig is met onze
höogste wet, zij dit kenbaar zou heb
ben gemaakt. Als het verdrag met
minder dan tweederde van het aantal
sjemmen zou worden aangenomen,
mag de regering het niet ratificeren.
De heer De Kadt heeft aan dit de
bat een einde willen maken, door
Over dit verdrag een motie in te die
nen, dat het verdrag met gewone
meerderheid van stemmen kan wor
den aanvaard.
Prof. Romme vond deze motie een
juridische slag in de lucht „Het zal
een Amerikaan een zorg zijn hoe de
Tweede Kamer dit verdrag uitlegt. Hij
heeft alleen maar te maken met de
inhoud van het verdrag."
Dinsdag a.s. zal staatssecretaris Van
der Beugel repliceren en dan komt
de motie in stemming.
(Van onze parlem. redactie)
De minister van binnenlandse zaken,
p.b.o. en bezitsvorming, mr. A. A. M.
Struijeken, heeft gistermiddag in da
eerste kamer meegedeeld, dat er wets
voorstellen in de maak zijn tot ge
meentelijke herindeling van Schouwen
Duiveland en Walcheren, waardoor het
aantal kleine gemeenten op die eilan
den zal verminderen.
Vier Amerikaanse straaljagers van
het type Loekheed T-33 „Shooting
Star" hebben gisteren in de woestijn
tachtig kilometer ten noordwesten van
Dharan in Saoedi-Arabië een noodlan
ding moeten maken ten gevolge van
een tekort aan brandstof. Bij de nood
landingen is volgens de Amerikaanse
luchtmacht, één piloot om het leveu
gekomen. De vier vliegtuigen maakten
deel uit van een escadrille van acht,
dat uit West-Duitsland naar Saoedi-
Arabië werd overgevlogen.
Volgens het Israëlische avondblad
„Maariv" vliegen er zo nu en dan Rus
sische vliegtuigen met een snelheid van
meer dan duizend kilometer per uur op
een hoogte van twintig kilometer bo
ven het Midden-Oosten om foto's te
maken. Deze toestellen zouden van een
vliegveld in Zuid-Rusland opstijgen en
ook o.a. Israël „aandoen".
Egypte zal in de loop van deze week
de uit de overeenkomst over Arabi
sche solidariteit voortvloeiende ver
plichtingen nakomen en Jordanië een
bedrag van 2.500.000 dinar (25.000.000
gulden) overmaken. Over een half jaar
zal een tweede termijn worden betaald.
In de wandelgangen van het La
gerhuis in Londen is gisteren verno
men, dat zes tot tien afgevaardigden
van de Britse conservatieve party
hebben besloten uit de conservatieve
Lagerhuis-fractie te treden, indien
de regering Nassers voorwaarden
voor de exploitatie van het Suezka-
naal zou aanvaarden. De betrokken
afgevaardigden zouden in dat geval
wel hun zetels blijven bezetten en
zij zouden ook de algemene rege-
ringspolitiek blijven steunen, met
uitzondering van de politiek t.a.v.
Tijdens een persconferentie heeft
president Eisenhower verklaard,
dat met de Russische waarschu
wingen geen'rekening zal worden
gehouden wat betreft de Ameri
kaanse politiek. De V.S. trachten
een politiek te ontwikkelen, die de
veiligheid van de vrije wereld be
vorderd en oorlogshandelingen af
schrikt.
Ten aanzien van de ontwapenings
conferentie in Londen zei de Ameri
kaanse president, dat uit de jongste
Russische voorstellen voor luchtver-
kenning blijkt, dat er op het ogenblik
harder en eerlijker wordt gewerkt, dan
bij vroegere gelegenheden.
Van Sowjet-zijde wil men luehtver-
kenning door de Amerikanen van
Oost-Siberië in ruil voor verkenning
door Russische vliegtuigen boven Alas
ka en met westelijk deel van de V.S.
„Deze voorstellen zijn een ernstige
bestudering waard", aldus de presi
dent. Volgens hem gaat het er niet zo
zeer om welke gebieden voor lucht-
verkenning worden opgesteld, als wel
wat er in die gebieden te verkennen
valt.
Naar aanleiding van vragen van
journalisten verklaarde de president,
dat de Sowjet-Unie geen nieuwe top
conferentie, naar het voorbeeld van
Genève in 1955, heeft voorgesteld. Hij
waarschuwde, dat dergelijke conferen
ties geen gezellige partijtjes zijn. De
wereld verwacht er iets van. Daarom
moet van te voren nauwkeurig worden
bestudeerd of zij zin hebben.
Te Boedapest heeft de politie dins
dag 38 personen aangehouden, die op
verdachte wijze rondslenterden.
Voor de voorronde van het wereld
kampioenschap voetbal 1958 is te Lon
den de wedstrijd EngelandIerland
gespeeld. De Engelsen wonnen met
51, nadat de rust met 40 was in
gegaan.
In Tel Aviv is een grootse militaire
parade gehouden op de negende
verjaardag van Israels onafhanke
lijkheid.
De bovenste foto laat zien hoe een
vrouwelijke eenheid van het Isra
ëlische leger in de parade meemar-
cheerde.
Op de onderste foto ziet men een
eenheid van de marine marcheren
voorbij een ere-tribune, waarop
we v.Ln.r. herkennen: de Israëli
sche staf-chef generaal Mosje
Dayan, premier David Ben Goerion
en twee militaire leiders.
De parade, welke de grootste was,
die ooit in Israël is gehouden, werd
gadegeslagen door een half miljoen
toeschouwers.
Hedenavond tegen het hoogwater
tij van tien uur zullen de drie ber
gingsvaartuigen van Ottar Harmstorff
Sohne uit Hamburg bij Westkapelle
een poging ondernemen om de ge
kapseisde Duitse kustvaarder „Achil
les" te bergen.
Vanmorgen zullen de drie schepen
de haven van Vlissingen verlaten en
bij Westkapelle voorbereidende maat
regelen nemen voor het rechttrekken
van de Duitse coaster. In de afgelo
pen weken heeft men de ruimen dicht
kunnen maken, terwijl het gat aan
bakboordzijde een halve meter
middellijn eveneens werd gedicht.
Zo nodig zullen de Duitse bergers
de hele nacht hun pogingen voort
zetten, zodat men alles op alles zal
zetten de coaster te bergen.
Na het rechtkomen van het schip
zal het worden overgebracht naar de
haven van Vlissingen in afwachting
ivan definitief herstel.
De tweede kamer heeft gisteren mr.
Roosjen (a.r.) verlof gegeven de minis
ters Struijeken en Staf te interpelleren
over de opheffing van de nationale re
serve. Deze interpellatie zal dinsdag
a.s. worden gehouden.
DE BILT ZEGT:
Zuidoostelijke wind
Veranderlijke bewolking met voor
namelijk in het noordoosten opklarin
gen en in d" zuidwestelijke helft van
het land plaatselijk wat regen. Zwak
ke tot matige zuidoostelijke wind. Iets
hogere temperaturen dan gisteren.
