Nood onder Hongaarse jeugd
in Oostenrijkse kampen
EAU DE COLOGNE
Geen vertrouwen in de toekomst
o ANONIEM
Consumenten-
contactorgaan
Particulier secretaresse en
secretaris HM. de Koningin
DANKBARE AAP I
Contrasten in Flevoland
BOS OP DE BODEM DER ZEE
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
„WAAROM?" VRAGEN VELE JONGEREN
.Gereformeerd r-aatschappelijk
werk
ARBEID
Kamp-depressie
ACTIE TOVERBAL
Twintigduizend
Hongaren terug
TWEE MEISJES
Veel onzekerheid
Ver zekering tegen
atoomrisico
Veertig kilo vlees
per persoon
Stuk been van mammoet
gevonden?
BENOEMINGEN TEN HOVE
„Ik heb er geen woorden voor"
De haver groeit
te Plil 1 it
Sowjet-president
in Indonesië
Prins Bernhard beschermheer
reactorcentrum Nederland
Woensdag 8 mei 1957
WIJ WAARDEREN HET altijd, als
vjj brieven van lezers krijgen. Of
het nu vriendelijke woorden zijn dan
wel klachten, aanwijzingen van fouten
of tips voor artikelen in ons blad, ze
zijn ons even welkom. We besteden er
alle aandacht aan en indien even
mogelijk beantwoorden we ze, of
brengen ze er ons toe, een gesprek te
gaan voeren.
Die laatste regels kunnen we niet
toepassen ,als we een brief krijgen
zonder naam en adres van afzender,
een anonieme brief.
Sinds januari hebben we er nu twee
ontvangen.
Dat is niet veel. Maar het is twee
teveel.
Het waarom van die anonimiteit be
grijpen we niet. Het ging in beide ge
vallen over een zaak, die het daglicht
volkomen kon verdragen. Wij zouden
er graag een begripvol gesprek over
gevoerd hebben. Dat kan nu niet. En
dat betreuren wij.
Intussen willen we beide lezers toch
zeggen, dat hun brief onze volle aan
dacht had. Dat hij ons zelfs sympathiek
was. En dat het ons alleen leed doet,
dat wij hun niet uiteen kunnen zetten,
hoe wij de zaken want het waren
zeer uiteenlopende waarover wij
schreven, zien.
HET IS EEN LANG WOORD, dat bo
ven dit artikel staat. Welgeteld 24
letters.
Men heeft dit woord al enige keren
in onze krant aangetroffen. Maar wel
licht is het goed, als we ook op deze
plaats aandacht besteden aan dit nieu
we lichaam, dat al meer dan een jaar
werkt, doch dat nu officieel is ge
vormd.
Er was al een consumentenbond.
Doch nu hebben een aantal lichamen,
die speciaal met de consumenten te
doen hebben, o.m. de drie vakcentrales
dit orgaan gevormd, dat dan vooral op
de belangen van de consumenten be
doelt toe te zien.
Erg enthousiast zijn wij er niet over.
Niet, dat deze belangen niet behar
tigd moeten worden. Het is goed, dat
er organen zijn, die deze in het oog
houden. Op zichzelf werken de keu
ringsdiensten reeds daaraan. Maar dat
is niet voldoende. Het zou zijn nut
hebben, als allerlei artikelen, die met
intense reclame worden aanbevolen,
ook eens op hun werkelijke waarde
getoetst worden door een objectieve
instantie. Het heeft nut, als de kwali
teiten van verschillende artikelen in
eenzelfde genre, maar die belangrijk
in prijs verschillen, eens ontleed wor
den, op-lat de koper precies weet, wat
hij voor de hogere prijs aan voordelen
koopt. Zo zouden er meer voordelen
genoemd kunnen worden.
Nu is het zo, dat in zo'n consumen
tencontactorgaan feitelijk het gehele
volk vertegenwoordigd zou moeten zijn.
Want iedereen is consument. De fabri
kant van een bepaald artikel is voor
alle andere artikelen weer consument.
De winkelier in een bepaalde branche
is consument in alle andere branches.
Zij zijn dus slechts voor een zeer klein
gedeelte niet-consument, maar voor 't
overgroot gedeelte van hun levenson
derhoud wèl.
Daarom is zo'n consumentencontact
orgaan onvolledig, als bepaalde delen
van ons volksleven daarin ontbreken.
Dat nu is hier het geval.
Wij blijven erbuiten, wie of wat
daarvan de oorzaak is.
Er schijnt zelfs een hevig misver
stand daarover te bestaan, dat nog
nimmer is opgelost.
Maar het feit ligt ertoe.
En daardoor vrezen we, dat dit or
gaan niet tot zjjn recht zal komen. Het
past nu om woorden van onze tijd
toe te passen, een zekere discrimi
natie toe en roept daardoor controver
sen op.
Ook zijn, met name in de consumen
tenbond, wondere opvattingen aanwe
zig. Deze dringt er bijv. op aan, ver
tegenwoordigd te worden in de orga
nen van de bedrijfsorganisatie. Maar
dat zijn organen van het bedrijfsleven!
En daarin past precies een consumen
tenorganisatie niet. Terwijl in deze or
ganen heus wel met de consumenten
belangen gerekend wordt, omdat nu
eenmaal ieder voor het overgrote deel
sonsument is.
We zullen de ontwikkeling van dit
alles rustig afwachten. En intussen ook
bedenken, dat een krant ook voor de
consumenten oog moet houden. Voor
de belangen van zijn „consumenten",
de lezers. En ook voor de belangen van
die lezers als consument op alle andere
gebieden.
Zo nodig leggen ook wij op wonde
plekken in de -onsumentensfeer de
vinger.
Want een krant is nu eenmaal: or
gaan van consumenten.
De raad voor Gereformeerde sociale
arbeid te Utrecht, zal op 19 juni a.s.
voor de tweede maal dit jaar em con
gres houden en wel in de Westerkerk
te Utrecht. In de morgen vergadering
zal Prof. Dr. Brillenburg Wurth uit
Kampen refereren over „De mens in
het maatschappelijk werk". 's-Middags
zal de voorzitter van de raad, Prof. Dr.
R. Schippers uit Amsterdam, een be
schouwing wijden aan „samenwerking
en organisatorische vragen".
Op een conferentie in Praag is be
sloten tot de instelling van een perma
nente Pools-Tsjechische commissie
voor economische samenwerking.
Het woord „Miért" (waarom) komt de Hongaarse vluchteling in de
Oostenrijkse kampen de laatste tijd veelvuldig over de lippen.
Vooral de jongeren. Met dit woord beginnen zij hun vragen, die
zij richten met behulp van de tolken tot welhaast elke bezoeker aan
een kamp.
„Waarom dragen de westerse landen bij tot ons verblijf in deze
kampen, terwijl we zo graag weg willen, waarvoor diezelfde landen
kunnen zorgen?" Deze vraag stelt een 18-jarige student in de werk
tuigkunde, thans ondergebracht in het door het Nederlandse Rode
Kruis geleide kamp Judenau bij Wenen.
„Waarom sluit Amerika zijn grenzen, zodat ik voorlopig niet kan
emigreren naar mijn broer die daar woont? De Verenigde Staten heb
ben ons jaren lang via de radio alle mogelijke hulp toegezegd".
Deze vraag is al vele malen gesteld door de 17-jarige leerling
slotenmaker Lajos, verblijf houdend in een der enorm grote gebouwen
van het kamp Traiskirchen. „Waarom moet ik hier zo lang wachten?
Ik wil aan de slag".
„Waarom konden de eerste vluchtelingen zo snel emigreren en
waarom worden wij van het ene kamp naar het andere gebracht?"
De oplossing is: de jongemensen be
zig houden met studie of arbeid. Dit
eerste wordt gedaan o.a. in bal Isels-
berg, waar de Nederlanders met gelden
van het nationaal comité een fraaie
school hebben ingericht, die binnenkort
officieel zal worden geopend. Ook an
dere landen hebben dergelijke school
projecten in uitvoering, zodat reeds
vijf scholen voor de circa 1000 middel
bare scholieren geheel of bijna gereed
zijn.
De arbeid voor de jongelui wordt on
der meer verricht in Hirtenberg, waar
een aantal ruïneuze gebouwen uit de
keizerstijd, door de knapen zelf wordt
omgebouwd en ingericht tot een soort
ambachtschool voor circa 400 jongens
met internaat. Dit project gaat uit van
het Oostenrijkse ministerie van bin
nenlandse zaken.
„De Hongaarse jongemensen die
voor het grootste deel actief aan de op
stand hebben deelgenomen, voelen zich
als volwassenen. In de kampen wor
den ze daarentegen als kinderen be
handeld, dat wekt verzet. Daarom
moeten ze nodig de kampen uit". Dit is
de mening van een der bestuursleden
van de Osterreichischer Bundesjugend-
ring", de Oostenrijkse jeugdgemeen
schap, die de Hongaarse jongens en
meisjes met veel hulp trouw terzijde
staat.
„Miert waarom?" het zijn vragen
die nauwelijks of niet beantwoord kun
nen worden, zo vertrouwde de sociale
werkster van het Oostenrijkse staats-
kamp Traiskirchen, mevr. dr. Char
lotte Teuber-Werkendorff, ons toe. De
jongeren, door de jarenlange antipro-
paganda levend met een ideale voor
stelling der westerse landen, verlangen
meer dan men hun op korte termijn
kan geven. Ze leven nog immer in de
ban van de angst en met een gebrek
aan vertrouwen in de toekomst. Wat
ze nodig hebben is een rustige omge
ving en een geregeld contact met de
mensen voor het verkrijgen van ver
trouwen. Daarom dienen deze alleen
staande jongemensen thans 2450
jongens en 1150 meisjes in de leeftijds
groep van 14 tot 18 jaar zo snel mo
gelijk uit het kampleven te worden
verwijderd en te worden onderge
bracht in eigen tehuizen.
Hiervoor zal de westerse wereld
moeten zorgen, want dit is het ant
woord op alle „waaroms", aldus dr.
Treuber. Voor de verwezenlijking van
deze plannen is evenwel zeer veel geld
nodig.
Daarop willen de Nederlandse jon
gens en meisjes metterdaad een ant
woord geven met het resultaat van hun
actie-toverbal, zo merkte een der lei
ders van de Nederlandse Jeugdge
meenschap op. Ze gaan de huizen langs
voor de verkoop van een miljoen doos
jes met toverballen, waarvan de netto
opbrengst bestemd is voor die nodige
hulp aan de Hongaarse alleenstaande
jeugdige vluchtelingen.
Opgelost moet worden het probleem
van de zg. kamp-depressie, een inzin
king die de jongelui ondergaan tenge
volge van een lang verblijf in een der
kampen of door een onverwachte
maatregel, die een sterke psychische
reactie veroorzaakt, zoals onlangs de
stopzetting van de immigratie in de
Verenigde Staten.
Een woordvoerder van het Hongaar
ministerie van buitenlandse zaken
heeft medegedeeld dat 20.000 Hongaren
uit het westen naar Hongarije zijn te
ruggekeerd.
In het oude vervallen slot Judenau,
waar vele vluchtelingen zijn bijeen ge
bracht en waar zuster Veeger van het
Nederlandse Rode Kruis de leiding
heeft, troffen we in een kamer
slechts wasgoed als wandversiering,
enkele bedden en een kale tafel als
meubilair twee 18-jarige meisjes. Ze
hadden niet gevochten in hun land,
want daar waren ze te bang voor, ver
telden ze oprecht. Ze zijn met een
groepje jongemensen op 20 januari |1.
over de grens gekomen, zonder dat de
ouders van hun ontsnappingspoging
wisten. Het ene meisje, Julia, vertelde
vlot, dat zij haar geboorteland had
verlaten om haar gymnasiale studie in
vrijheid te kunnen voltooien. Ze wil
in een der westerse landen medicijnen
studeren. Vorig jaar mochten van de
180 gediplomeerden op het gymnasium
in Hongarije slechts drie jongelui naar
de universiteit. De rest werd te werk
gesteld in fabrieken en werkplaatsen
en om datzelfde lot te ontgaan hadden
de meisjes de vrijheid gekozen.
Nu verrichten ze wat huishoudelijk
werk in het kamp. Van leren komt niet
veel zoals bij de meeste vluchtelingen.
Het wachten is op de papieren voor
emigratie.
De Nederlandse Unie van Schade
verzekeraars heeft zich op haar alge
mene vergadering te Scheveningen be
zig gehouden met de gevolgen die de
huidige ontwikkeling van het gebruik
van atoomenergie voor vreedzame
doeleinden voor het verzekeringswezen
zal hebben. Hoewel er, aldus de voor
zitter van de Unie, Mr. J. C. van Laer
voor de verzekeraars, in welk land dan
ook, geen enkele reden bestaat zich,
daar waar om hun medewerking ge
vraagd wordt, van het verlenen van
die medewerking te onthouden, is het
thans nog volstrekt onzeker wat er kan
gebeuren, en hoe lang de gevolgen na
werken als er iets gebeurt.
Daarbij komt de moeilijkheid dat de
nieuwe energiebron nog in een eerste
stadium van ontwikkeling verkeert en
de exploitatie zich beperkt tot weinige,
maar zeer kostbare installaties.
Het zou dan ook volkomen uitgeslo
ten zijn, vervolgde de voorzitter, de
kernreactoren maar een begin van dek
king te geven, als niet de verzekerings-
markt zich nationaal en internationaal
zo effectief mogelijk organiseert, zo
draagkrachtig mogelijk wordt en uit
gerust is met zoveel mogelijk gelijk
vormige verzekeringsvoorwaarden.
Eenvoudiger gezegd: de verzekeraars
moeten komen tot nationale pools op
internationale basis.
De Nederlandse bevolking heeft
vorig jaar gemiddeld per hoofd
rond 40 kilo vlees gegeten. Dat is
ongeveer evenveel als in 1955 en 2
kilo meer dan in 1954. Dit wordt
meegedeeld in het jaarverslag van
het bedrijfschap voor het Slagers-
bedrijf over 1956.
Het bedrijfschap is tot de conclusie
gekomen, dat 1956 voor de slagers
geen ongunstig jaar is geweest.
Ingezonden mededeling (adv.)
A 57/29
ƒ1.65 tot ƒ23.-
In geschenkverpakking: 3.10 tot 23.25
Het biologisch archeologisch instituut
van de Rijksuniversiteit te Groningen
zal een onderzoek instellen naar de
herkomst van een stuk been, gevonden
onder Terwispel. De vinder de heer P.
H. Smit te Nijbeets vermoedt dat het
van een mammoet afkomstig is.
Deskundigen achten voorhands deze
veronderstelling niet van grond ont
bloot.
H.M. de Koningin heeft met ingang
van 1 september 195? benoemd tot haar
particulier secretaresse Jonkvrouwe
f
f
S
f
f
Het heeft geruime tijd geduurd noordat de aap van de revueschrijver
Hein Kuipers te Surhuisterveen de gevolgen te boven was van de veel
te grote dosis verdovende pillen, die hij in een onbewaakt ogenblik
opat, maar dezer dagen is hij alleszins in staat gebleken zijn beschei
den rol in de revue „Lichte Grond", die een beeld geeft van de
Friese wouden in de laatste honderd jaar, glansrijk te vervullen.
Aan de vooravond van zijn eerste optreden kwam hjj de specialist van het
ziekenhuis te Drachten, Dr. L. Stoel, zijn dank brengen voor de doeltreffende
behandeling. De aap, een jonge mantelbaviaan, deed dat in de vorm van een
fraaie foto en een briefje in de rechtervoorpoot geklemd, waarop geschreven
stond: „Ik heb er geen woorden voor". De verpleegsters van het ziekenhuis
werden met een grote taart verrast, waarop eveneens het portret van de
jeugdige acteur stond afgebeeld.
De specialist heeft in de afgelopen dagen één van de voorstellingen van de
revue bijgewoond en daarbij samen met het drietal verpleegsters van het
Drachter ziekenhuis kennis kunnen nemen van de knappe toneelprestaties van
zjjn dankbare en in korte tijd zeer populair geworden patiënt.
-
- -
V
BIJ HET DROOGVALLEN van
de nieuwe polder Oostelijk Flevo
land zijn in de buurt van Elburg
de resten van een naaldbos boven
water gekomen. Dit bos moet eeu
wen geleden een oppervlakte van
minstens tien hectare hebben be
slagen. Een merkwaardige bijzon
derheid is, dat juist op de plaats
waar de oude stronken van een 40
cm hoogte uit de klei opsteken, een
nieuw bos is geprojecteerd.
Dwalend door het nieuwe land, trof
onze fotograaf een scherp contrast: de
laarzen van een nijver lid van het twin-
tigste-eeuwse dijkleger naast een eeu
wenoude boomstronk,
In de nieuwe polder staat de haver,
die zonder al te veel hoop op een goede
oogst, maar vooral als eerste stap op weg
naar het in cultuur brengen van de grond
is gezaaid op de drooggevallen stukken
van Nederlands nieuwste polder Ooste
lijk Flevoland, al enige centimeters hoog.
Men is inmiddels zelfs begonnen met het
inrijden van stro in de aarde tussen de
rijen om verstuiving van de duurgewon-
nen aarde tegen te gaan.
De bovenste foto toont het inbrengen
van stro door middel van een cultivator.
Op de onderste foto ziet men een van
de zeldzame bezoekers van het nu nog
barre gebied in bewondering voor de
schuchtere haversprietjes.
Woroshilov, de president der Sowjet-
Unie, brengt momenteel een bezoek
aan Indonesië. In een te Djakarta ge
houden rede heeft hij de „imperialis
tische machten, die pogen de spanning
in de wereld te verhogen en een wed
loop houden met kernwapens" in een
rede veroordeeld.
Soekarno had vooraf in een rede
verklaard, dat het Indonesische volk
virenden wenst te zijn met alle vol
keren ter wereld, die de wereldvrede
liefhebben.
Bij de aankomst van Worosshilov in
Djakarta heeft zich een incident voor
gedaan. Een groepje mensen ver-
C. E. B. Roëll, hofdame van Hare
Majesteit.
H.M. de Koningin heeft met ingang
van 1 september 1957 benoemd tot
haar particulier secretaris Mr. J. van
der Hoeven te Haarlem.
Jonkvrouwe Roëll is hofdame van
H.M. de Koningin en sedert 1945 werk
zaam aan de afdeling sociale zorg van
het hoofdbestuur van het Nederlandse
Rode Kruis, waarvoor zij nog enige
werkzaamheden zal blijven verrichten.
Mr. Van der Hoeven is op 27 decem
ber 1912 in Amsterdam geboren, stu
deerde rechten in Leiden en vestigde
zich in 1956 als advocaat en procureur
in Haarlem ,waar hij de advocaten
praktijk thans met Mr. F. van der
Goot en Mr. J. C. Smithuysen uit
oefent. Hij is gehuwd en heeft vjjf
kinderen.
Sedert 1954 is Mr. Van der Hoeven
lid van de algemene raad van de Ne
derlandse orde van advocaten, terwijl
hij o.a. ook bestuurslid is van de Chris
telijke vereniging voor de verpleging
van lijders aan vallende ziekte, op
richter, tot voor kort voorzitter, van
de stichting club- en buurthuizen in
Haarlem (werk voor ongeorganiseerde
arbeidersjeugd) en lid van het dage
lijks bestuur van de stichting Nuts-
spaarbanken te Haarlem. De heer Van
der Hoeven die Doopsgezind is, heeft
grote oecumenische belangstelling.
Van zijn hand verschenen drie boe
ken: „Juich aarde, juich", „De grote
verdrukking" en „Scheel engeltje".
Naar wij vernemen, heeft Z.K.H. de
prins der Nederlanden van het curato
rium van het Reactorcentrum Neder
land de uitnodiging ontvangen om te
willen optreden als beschermheer van
het reactorcentrum Nederland. De
prins heeft deze uitnodiging aanvaard.
scheurde portretten van Woroshilov.
De politie wierp traangasbommen,
waarna de menigte de politie aanviel
met schoenen en stenen.
