In Hongarije viert de wraak hoogtij
Prikkeldraad en uitkijktorens
crocusjes en bosanemonen
Kies de Gekruisigde
LEDEN VAN HET BRITSE
LAGERHUIS
OVERSTELPT
MET BRIEVEN
Het is levensgevaarlijk thans
te vluchten
Ontwikkeling
Ontspanning
Gezelligheid
Niemandsland tussen vrede en terreur
Vreedzaam
Alfred van Sprang
aan de grens
Verboden terrein
Herinneringen
Wraak
Bloemen voor
die
man
Politieke democratie
in Engeland
Twee miljoen
brieven per jaar
Bijna ziek
Zwitserse kerken op
wereldtentoonstelling
KOSTERS EN DOMINEES
Oasen der stilte
't Zeeuwscli Weekend
(Van onze speciale verslaggever).
OP DE BOVENVERDIEPING van de plaatselijke muziekschool in
dit nabij de Oostenrijks-Hongaarse grens gelegen stadje bevindt
zich een Opvangcentrum voor Hongaarse Vluchtelingen. Er zijn
kamers met rijen bedden. Er is een keuken. Er is ook een magazijn
vol met levensmiddelen, kleren en schoenen. Maar er zijn geen vluch
telingen.
„Het wordt steeds moeilijker om over de grens te komenzegt
de Hongaarse professor, die de leiding over het kamp heeft. Hijzelf
heeft Hongarije in de eerste dagen van de exodus verlaten. Toen was
het betrekkelijk eenvoudig. Als hij het nu zou moeten doen zou hij
waarschijnlijk terugdeinzen voor het risico.
Het is op het ogenblik ronduit levensgevaarlijk om een poging te wagen
de grens over te komen. In de eerste plaats vanwege de buitengewoon zware
bewaking. En verder omdat het volle maan is. De laatste vier dagen is er in
heel Burgenland dan ook maar één vluchteling aangekomen. En dat was nog
een vrouw, die in het grensgebied woonachtig is.
In de dagen, dat de vluchtelingen bij
honderden tegelijk kwamen, patrouil
leerde een auto van het centrum dag
en nacht langs de grens om hen zo
snel mogelijk in veiligheid te bren
gen. Dat loont nu de moeite niet
meer. Als er thans een sporadische
vluchteling Oostenrijks gebied bereikt
heeft, krijgt men een telefoontje van
de gendarme of de douane en dan
gaat men hem halen. Maar vier da
gen wacht men al tevergeefs.
De zon schijnt.
Het is op deze mooie voorjaarsdag dan
ook een genot om door het golvende
Oostenrijkse landschap te rijden. De
pas-geploegde akkers zien eruit als
aangeharkte tuinpaden. Het gras is
fris-groen en er bloeien duizenden
witte en gele crocusjes, primula's en
bosanemonen tussen. Tegen een ach
tergrond van donkere dennen en
sparren ligt hier en daar een ansicht
kaartachtig dorp, waarboven een
slanke kerktoren uitsteekt. Mannen
en vrouwen staan gebukt over de
pas-opengereten aarde. Een met
grillige wilken gegarneerd beekje
kabbelt speels tussen de akkers en
de huizen door. Een krakende ossen
wagen hobbelt moeizaam over de
stille weg. In de verte verheffen de
bergen zich tegen de horizon.
LIEBING staat er op een bord langs de
weg. Het is een dorpje als vele an--
dere ln Burgenland. Het enige wat
het van de overige onderscheidt is
het feit, dat het praktisch tegen Hon
garije aangebouwd is. De akkers lo
pen tot aan de grens door. Enkele
van de huizen staan niet meer dan
tien meter er vandaan. En van de
verkeersweg kan men zo Hongarije
inkijken. De beruchte uitkijktorens en
wachtposten zijn met het blote oog-
duidelijk waar te nemen. Het IJzeren
Gordijn is hier weer neergelaten.
Weliswaar zijn er nog geen mijnen in
gegraven, maar het prikkeldraad is
veer op vele plaatsen -erug. Voor de
rest is de toestand weer precies zo
als vóór het Oostenrijkse vredesver
drag. Er lopen weer dag en nacht
militaire patrouilles met honden rond.
Er zitten weer scherpschutters in de
gecamoufleerde stellingen te loeren
op prooi. Er klinken nu en dan weer
schoten waarbij de slachtoffers soms
op Oostenrijks grondgebied vallen Er
zijn weer draden gespannen die bij de
minste aanraking lichtkogels afschie
ten. Er is weer een strook grond van
vier, vijf meter breedte, waarin elke
voetafdruk een poging tot illegale
grensoverschrijding verlaadt. Wee de
soldaat in wiens gebied zo iets ge
constateerd wordt. Hij gaat meteen
naar een strafkamp.
Aan de andere kant staat er een premie
(driehonderd forinten of nog geen
tien gulden naar de vrije koers) op
het arresteren of neerschieten van
een vluchteling. En de militair, die
dertig ontvluchtingspogingen heeft
weten te verijdelen mag meteen met
groot verlof.
Er moeten op die manier heel wat Hon
garen de militaire dienst verlaten
hebben. Ook Russische militairen ne
men aan de grensbewaking deel. Zij
opereren echter meer landinwaarts en
komen over het algemeen niet vlak
aan de grens.
Zondag j.l. is in veel kerken in
Nederland gebeden voor het Hon
gaarse volk, waarover de donkere
nacht van terreur én meedogenloze
knechting isgedaald. Hoe is op het
ogenblik de situatie in Hongarije?
van Sprang is enkele dagen geleden
naar het Oostenrijks-Hongaarse
grensgebied vertrokken. Hij deed
veel indrukken op, zoals blijkt uit
het hierbij afgedrukte artikel.
Een strook van vijftien kilometer breed
te langs de grens is verboden terrein
voor Hongaren, die geen speciale ver
gunning hebben om zich daarin op te
houden. Die vergunning krijgen alleen
mensen die er wonen of er noodzake
lijke bezigheden hebben. In een strook
van vijfhonderd meter vlak langs de
grens wordt zonder waarschuwing op
iedere burger geschoten. Het blijkt
De weg naar de vrijheid is smal
en verlaten. De Oostenrijkse vlag
geeft de grens aan.
De Oosteivrijks-Hongaarse grens
bij Liebing. Bovenop de heuvel een
wachttoren, daaronder de lichte
omgeploegde strook.
dus wel hoe moeilijk het is om in de
buurt van de grens te komen.
Toch weten dagelijks nog een stuk of
acht Hongaren levend Oostenrijks ge
bied te bereiken. De wanhoop drijft
hen er meestal toe het risico te ne
men.
Ook heeft er nog steeds omkoperij van
de grenswacht plaats al is dat veel
minder dan enige maanden geleden.
Er zijn zelfs gevallen bekend van
Russische soldaten, die Hongaren uit
Boedapest als quasi-gevangenen naar
de grens gebracht hebben om hen
daar uit te leveren aan een westerse
hulporganisatie in ruil voor wat le
vensmiddelen, een doos sigarenaan
stekers of een leren motorjas.
Als ik op de hoge berm van de weg ga
zitten om een paar aantekeningen te
maken, komt er een man naast me
staan. Hij ontpopt zich als een Hon
gaar uit de grensstreek, die ln no
vember gevlucht is.
Vader, moeder, huis daarzegt hij
in gebrekkig Duits, terwijl hij in de
richting van Hongarije wijst. Het is
een afstand van niet meer dan en
kele kilometers. Als zijn ouders op
het dak van hun woning zouden
klimmen zou hij ze kunnen zien. Maar
een wereld scheidt hen. Een wereld
van haat en terreur. Een wereld van
prikkeldraad, politiehonden en scherp
schutters.
.Vader al zeer oudzegt hij som
ber en het is licht te raden wat hij
denkt. Misschien zal hij hem nooit
meer zien. Het is echter ook moge
lijk dat op een goede dag het heim
wee of het verlangen naar de bloed
verwanten te sterk worden en dat hij
weer over de grens Hongarije tracht
binnen te glippen. Er zijn regelmatig
dergelijke gevallen.
Ook boeren gaan terug omdat ze moei
lijker dan anderen van hun land kun
nen scheiden. En zigeuners, die naar
de poesta hunkeren. Maar het zijn
alleen zigeuners die niet viool kun
nen spelen. De anderen werken Inmid
dels ergens in Europa als zigeuner
primas.
Ik staar voor me uit.
Over de weg en het beekje met de
wilgen erlangs en de akkers waarin
mannen en vrouwen aan het werk
zijn. Over de rood-witte Oostenrijkse
vlaggen, die vriend en vijand de schel
ding tussen belde landen duidelijk to
nen. En over de licht-gekleurde
strook vers-omgeploegde aarde waar
in geen voetstappen mogen staan,
Mijn blikken boren zich in Hongarije
en mijn gedachten gaan mee. Ze dwa
len terug naar die laatste dagen van
oktober en de eerste van november.
Wat is er geworden van hen, die zich
toen zo vol overgave en moed Inzet
ten voor de bevrijding van hun land?
Ze staan ineens weer helder voor mijn
geest.
Die twee vrijheidsstrijders, die me over
de Hongaarse grens gesmokkeld heb
ben. Die bleke Ingenieur, die wegens
spionage tot levenslang veroordeeld
was en twee dagen tevoren uit een
van de notaire politieke gevangenis
sen bevrijd was. Dat meisje, dat Ne
derlands sprak omdat ze in Neder
land geboren was in de periode dat
haar vader daar ln een fabriek werk
zaam was.
Die fanatieke medewerkers van de
Vrijheidszender In Györ in de zwaar
bewaakte villa, die haastig tot studio
was ingericht. Waar zijn ze nu? De
jonge arbeider, die minachtend spuug
de op het communistische embleem
in zijn persoonsbewijs toen hij het me
in zijn armoedige kamer liet zien. De
soldaat met het rood-wit-groen van
de revolutie op zijn muts, die op de
weg naar Boedapest zijn hoofd in de
auto stak en bijna smekend vroeg:
„Gaan de Russen nu werkelijk weg
wordt het nu eindelijk goed?" En de
deftige oude heer, die me zo maar op
straat aansprak om zijn vreugde over
de revolutie te uiten en me tenslotte
een kaartje in de hand duwde waar-
- op in keurig Duits geschreven was:
Stuurt u zo mogelijk 10 stuks Freesia
Refracta Alba uit Hillegom naar het
volgende,adres
Ik durf er bijna niet aan te denken wat
er van hen geworden is als zij niet
tijdig de grens overgekomen zijn. De
wraak viert hoogtij in Hongarije en
de AVH heeft meer macht dan ooit
te voren. Misschien zjjn zij gedepor
teerd naar Rusland. Misschien zuchten
"zij ergens in een kerker. In het gun
stigste geval leven zj) in voortdurende
angst voor de klop op de denr en het
Pilatus oordeelde het geraden de schare haar zin te geven en
hij liet hun daarom Barabbas los en gaf Jezus, na Hem gege
seld te hebben, over om gekruisigd te worden. Mare. 1515.
In deze dagen wordt ons de lijdende Verlosser in preken, meditaties
en toespraken als het ware voor de ogen geschilderd. De Here heeft
sommige mensen de gave gegeven dit zo te doen, dat de hoorder of
lezer geheel onder de indruk komt van 't gebeuren rondom het kruis.
Anderen, minder begaafd, gebruiken toch hun ene talent om het kruis
van Christus centraal te plaatsen in de prediking. In dit opzicht is
Nederland ongetwijfeld bevoorrecht. Daarom is het riodig, dat in de
lijdensweken in de gemeente van Jezus Christus veel gebéden en ge
geven wordt voor het wereldwijde werk der zending. Het is m.i. on
juist te menen, dat alleen Pinksterfeest zendingsfeest is.
Maar dan is allereerst nodig, dat we de rechte keuze gedaan heb
benvoor of tegen Jezus Het gaat ons daarbij niet allereerst om Pila
tus, die het geraden oordeelde om de schare haelr zin te geven.
Komt het telkens niet in het leven voor, dat ook wij voor deze keu
ze worden gesteld, de keuze tussen het leven en de dood? Wat heb
ben wij gekozen?
De prediking in de lijdensweken plaatst ons voor de beslissende
keuze. Het gaat niet om een mooie schildering van de lijdensweg van
de Man van smarten, het gaat om de persoonlijke keuze: leven of
dood, zegen of vloek. Zijn wij het eigendom van Jezus Christus, ge
kocht met Zijn kostbaar bloed?
Neem de toevlucht tot Hem, die door Pilatus werd overgegeven
om gekruisigd te worden. Kies dan het leven, kies voor de Gekrui
sigde! Het zal u niet berouwen!
barse bevel om mee te komen voor
een verhoor.
Er zijn duizenden zoals zij, die zich in
die korte roes van vrijheid in het open
baar gecomprimiteerd hebben. En de
armen van het communisme zijn lang
en sterk.
Het Burgenland zont zich in het
vroege voorjaar. De aarde ruikt
pittig. Het wit en het geel van
de wilde bloemen doen het gras
nog groener schijnen dan het is.
Bijna onzichtbaar gaat Oosten
rijk over in Hongarije. Er is de
zelfde vruchtbare aarde. Er
groeit hetzelfde gras met cro-
cussen en anemonen en primu
la's erin. Dezelfde dennen en
elzen wiegen er in de wind. Het
hele landschap ademt er dezelf
de rustige sfeer. En ook daar
ginds wonen mensen, die niets
meer vragen dan in vrede en
vrijheid te kunnen leven. Maar
die rood-witte vlaggen en dat
prikkeldraad en die met scherp
schutters bemande wachttorens
op de hellingen van de heuvels
scheiden de vrede van de ter
reur en de vrijheid van de
knechting.
(Van onze Londense correspondent).
HET IS IN ENGELAND een regel van
elementair fatsoen nooit een brief onbeant
woord te laten. En de Britten zijn verwoede
briefschrijvers. Ze schrijven niet alleen naar
familie, vrienden en relaties, maar zij hebben
ook de gewoonte brieven te gebruiken om
officiële diensten, politieke figuren, ja via
de kranten zelfs de hele wereld te laten
weten hoe zij over een of andere kwestie
precies denken.
HERBERT MORRISON
...bijna ziek van
de brieven
Er bestaat bij mijn weten geen en
kele krant, geen weekblad en geen
tijdschrift, dat niet in elk nummer een
hele reeks „letters to the editor" pu
bliceert, oftewel „brieven aan de uit-
ver". Het gaat daarbij niet altijd om
het rechtzetten van een fout die de
lezer in een krant meende te ontdek
ken, dikwijls is de enige bedoeling van
zo'n brief, gewoon te vertellen wat de
schrijver denkt. „Ik kan niet trouwen"
schrijft een jongeman aan krant X,
„want ik verdien niet genoeg". Hij
vraagt niet om hulp, hij wijdt niet
verder uit over zijn moeilijkheden. Hij
is alleen maar blij dat hij eens kan
zeggen wat hij voelt, en de krant pu
bliceert het.
De dienst „public relations" van elk
ministerie heeft een uitgebreide staf
personeel aan het werk. Deze mensen
hebben hun handen vol met het be
antwoorden van brieven waarin om
alle mogelijke inlichtingen wordt ge
vraagd. Ook zijn er veel protesten bij:
als de locale telefoontarieven van 3 op
pence worden gebracht, krijgt de
telefooncentrale honderden brieven
van Londenaars, die precies willen
weten waarom die verhoging nodig
was en wat er met het geld gebeurt.
Aangezien in Engeland een volks
vertegenwoordiger in de eerste plaats
zijn kiesdistrict en niet de hele natie
vertegenwoordigt, vinden de Britten
het volkomen normaal, dat deze man
van de plaats die hij dank zij hun
stemmen in het politieke leven ver
worven heeft, gebruik maakt om zijn
kiezers bij de geringste moeilijkheden
te helpen. Het gebruik, om een lid van
het Lagerhuis, dat in een bepaalde
plaats werd gekozen, als scheidsrech
ter te laten fungeren bij huiselijke ge
schillen, bestond in de vorige eeuw,
maar nu wordt de gewoonte om deze
man met correspondentie te overstel
pen steeds gebruikelijker.
Een correspondent van het Londen
se „Evening News" heeft thans, na een
zorgvuldige enquête onder ongeveer
640 Lagerhuisleden, berekend, dat deze
in 1956 samen anderhalf tot twee mil
joen persoonlijke brieven hebben ont
vangen. De zakenbrieven en politieke
documenten zowel als de reclamefol
ders zijn daar niet bij geteld. Dit be
tekent, dat één van elke tien stemge
rechtigde Britten van de post gebruik
heeft gemaakt om de door hem geko
zen vertegenwoordiger met een ver
zoek lastig te vallen.
Nu zijn er wel enkele volksvertegen
woordigers die er een secretaresse op
na houden om de antwoorden te ty
pen. Maar zij vormen toch een min
derheid. Deze minderheid heeft een
eigen kantoortje in het parlementsge
bouw, waar zij tussen de zittingen
door hun antwoorden dicteren. Ande
ren hebben geen eigen kantoor in
Westminster, maar laten hun secreta-
Op het Londense Piccadilly maken
de Haarlemse bloemenmeisjes, die
naar Londen vertrokken om daar de
aandacht op de Nederlandse bloemen
pracht te vestigen, duizenden voorbij
gangers blij met Nederlandse voor
jaarsbloemen. Deze foto laat zien hoe
twee van deze meisjes een ernstig za
kenman, die even tijd nam om zijn
schoenen te laten poetsen, onder han
den namen. De meisjes reiken hun
fleurige geschenken ook uit in diverse
bekende Londense gebouwen.
De federatie van protestantse kerken
in Zwitserland, de rooms- katholieke
en de oudkatholieke kerk ii dat land
hebben besloten mee te doen aan de
Zwitserse afdeling op de wereldten
toonstelling in Brussel 1958.
Voorts heef* de federatie haar leden
opgeroepen om een bijdrage te geven
voor de oprichting van een protestants
paviljoen op de wereldtentoonstelling.
Dit paviljoen, dat ontworpen is door
een Zwitsers architect, zal r.a de ten
toonstelling ergens anders in Brussel
opnieuw in elkaar worden gezet, om
dan te dienen als centrum voor oecu
menisch werk in België.
Reeds enkele maanden geleden gaf
de oecumenische jeugdraad in Neder
land zijn bijdrage voor dit doel, maar
ook andere protestantse kerken, over
heel de wereld, schenken hiervoor gif
ten.
resse naar het parlement komen; op
een bank in een der wandelgangen
kan men hen met een stapel brieven
op hun knieën aantreffen terwijl zij
de antwoorden aan hun secretaresse
dicteren.
De meerderheid der volksvertegen
woordigers heeft echter noch een
kantoor noch een secretaresse in
Londen. En die politici worden bijna
ziek van de correspondentie, zo
schrijft de journalist van het „Eve
ning News". Sommige gekozenen
des volks verklaarden, dat zij, naast
hun politieke activiteit, niets anders
kunnen doen dan brieven typen en
dat zij daaraan vele nachtelijke uren
moeten besteden.
De kiezer vindt dat ondertussen
maar normaal. Hij is ervan overtuigd,
dat hij een man naar het parlement
stuurde om zich te laten helpen. En
geen enkele zieke politicus zal hem
verhinderen zijn brieven te schrijven...
Nu de koster der gereformeerdevindt dat het wel rustiger aan^ kan
kerk van Onnen bij Gronin-1 4
gen na 23-jarige dienst zijn
functie heeft neergelegd, wijst de
plaatselijke predikant, ds. M. van
der Sijs erop, dat er veel overeen
komst tussen kosters en dominees
bestaat. Ze doen het namelijk geen
van beiden ooit helemaal goed!
„De dominee moet van de één horen,
dat hij langer moet preken en van de
ander dat het best wat korter kan; de
koster moet horen dat hij het licht
in de kerk wel wat langer kan laten
branden en van een ander dat het wel
korter kan. De dominee hoort van de
één dat er wel eens wat enthousiaster
gepreekt kan worden en de ander
de koster hoort van links dat hij de
kachel veel te hard heeft laten bran
den en van rechts dat het nu töch
bar koud was in de kerk. De één wil
een makkelijke preek, de ander een
moeilijke, de één wil de ramen open
en de gordijnen dicht, de ander wil de
gordijnen open en de ramen dicht..."
Het plan bestaat in W si-Duitsland
twintig uitgestrekte natuurreservaten
in te richten. Zij zullen „Oasen der
stilte" zijn in de Alpen, het Beierse
Woud, het Zwarte Woudde Spessart
en de Harz.
