Reeds nu belangrijke waarnemingen
met radiotelescoop Dwingeloo
Opzienbarende (eerste) meting
van de Andromeda-nevel
Teruggekeerd
Charmante verloofde brak de harten
geldkistjes van zijn geliefden
en
Voor Ambachtsschool te Goes
toestand geheel onhoudbaar
Diplomering aan Avondschool
voor nijverheid Vlissingen
Pagina S
Eerste resultaten van grootste radiotelescoop ter wereld
INTERVIEW MET
Prof. dr. H. C. van Hulst
„ZIJN TRANEN ZATEN ERG LOS
Officier: „Een jaar de cel in en daarna
Noodkreet in jaarverslag:
ter beschikking stellen"
Ring GJM.V. en GJ.V.F
Schouwen-Duiveland
Belgische regering
niet ongerust over
Rijn-Schelde
Aanvaring op weg
naar Vlissingen
Benoeming waterschap
Donderdag 4 april 1957
ZEF.TIWSCH DAGBLAD
(Van een speciale verslaggever)
„ONDANKS HET FEIT, dat het jaar 1956 voor een groot gedeelte
gewijd is geweest aan de perfectionering, het inlopen en het afregelen
van de apparatuur van de nu een jaar bestaande radiotelescoop te
Dwingeloo zoals bekend, de grootste ter wereld zijn er de af
gelopen maanden zeer belangrijke waarnemingen gedaan".
Deze woorden tekenden wij dezer dagen op uit de mond van prof.
dr. H. C. van Hulst, hoogleraar in de astronomie aan de Rijksuniversi
teit te Leiden, met wie wij een exclusief interview mochten hebben.
De belangrijke observaties zijn te verdelen in drie groepen:
1. continuum-metingen bij 22 cm en 75 cm golflengte,
2. waterstoflijnmetingen bij 21 cm golflengte,
3. zonneivaarnemingen bij 75 cm golflengte.
DE R.K. MIJNWERKERS- EN BE-
AMBTENBONDEN zijn gelukkig,
zoals wij gisteren al vroegen, snel te
ruggekeerd op de dwaling van hun
weg.
Gisteren is de arbeid in de mijnen
weer hervat.
Het deed ons genoegen, uit „De
Volkskrant", het dagblad, dat nauwe
relaties onderhoudt met de K.A.B., te
lezen, dat de Roomse vakcentrale niet
gelukkig was met dit optreden van
zijn organisatie in de mijnstreek.
De hoofdredacteur van genoemd
blad schreef: „Het heeft er zelfs de
schijn van, dat er door de mijnwer
kersleiders in het overleg met him
centrale soms ook zoiets als een lang-
zaam-aan-actie is gevoerd."
Dat zat dus niet te best.
Daarentegen konden we constateren,
dat de dappere Prot.-Christelijke Mijn-
werkersbond, die ondanks zijn klei
ne getal geen kamp gaf, doch een
duidelijke koers voer, alle bijstand van
het C.N.V. kreeg.
Toen wij deze week op een late
avond met de voorzitter van deze bond
telefoneerde, bleken er twee secreta
rissen van het C.N.V. op zijn bureau
te zijn, die in de hoofdbestuursverga
dering van advies dienden.
Het is goed, te weten, dat ook in
deze zaak het C.N.V. krachtig mee
werkte aan het herstel van goede re
gelen in het overleg tussen werkgevers
en werknemers en in het contact met
de regering, dat in onze tijd voor het
bedrijfsleven noodzakelijk is.
De R.K. organisaties in het mijnbe
drijf hadden deze goede regelen ern
stig overtreden.
Dat is het gevaar in een bedrijfstak,
waarin één organisatie oppermachtig
is.
Men ziet dat ook in Engeland, waar
„eenheidsorganisaties" een betreurens
waardig spel met de nationale econo
mie kunnen spelen.
HIER ZIEN Wt de directeur van
de sterenwacht te Utrecht, het astro
nomisch observatorium van de
Rijksuniversiteit, prof. M, G. J. Min-
naert, bij het ondereinde van de zon
nekijker met grote spektograaf, oor
spronkelijk gebouwd door prof. W.
H. Julius.
Nadat de radiotelescoop in juli 1956
met een ontvanger van 22 centimeter
golflengte was uitgerust, zo vervolgde de
hoogleraar, heeft men een nauwkeurig
onderzoek ingesteld hoe het met de in.
tensiteit van de radiostraling aan de ge'
hele hemel was gesteld. In het bijzonder
werd daarbij aandacht geschonken aan
het melkwegstelsel, waar vele gasnevels
voorkomen, die extra sterk stralen.
Op het ogenblik worden soortgelijke
metingen bij een golflengte van 75 cen
timeter verricht. Volledige conclusies uit
deze waarnemingen kunnen thans nog
niet getrokken worden. Een dissertatie
over dit onderwerp is in voorbereiding.
Andromeda-nevel gemeten
Bij de waarneming van de wa
terstof lijn bij 21 centimeter golf
lengte is de meest opzienbarende
meting die van de andromeda-
nevel geweest.
Tot nu toe was het niemand ge
lukt de waterstofstraling van dit
stelsel te meten. De andromeda-
nevel Is een huurstelsel van de
Melkweg, maar waarschijnlijk
groter en driemaal zo zwaar. Met
de radiotelescoop te Dwingeloo
bleek het niet alleen mogelijk de
straling van de andromeda-nevel
aan te tonen, maar ook de verde
ling over de nevel en over de
frequenties te bepalen. Gebleken
is dat de dichtheid van de zelfde
grootte-orde is als in het Melkweg
stelsel. Evenals de Melkweg, ro
teert de andromeda-nevel om zijn
as.
Op 17 april is het een jaar geleden,
dat H.M. Koningin Juliana de radio
telescoop te Dwingeloo officieel in
werking stelde. Teneinde iets te ver
nemen over de tot nu toe in Dwin
geloo gedane observaties, heeft een
speciale ANP-verslaggever dezer
dagen een onderhoud met prof. dr.
H. C. van Hulst, hoogleraar in de
astronomie aan de Rijksuniversiteit
te Leiden, gehad.
De indertijd in Kootwijk gedane me
tingen van de waterstoflijn voor hét in
kaart brengen van de spiraalarmen van
het Melkwegstelsel, zullen niet direct in
volledig detail herhaald worden, daar dit
een tijdsduur van vijf tot tien jaar zou
v *rgen.
Daarnaast heeft men zich beziggehou
den met de kwestie der absorptielijnen.
Deze worden gevormd door verschillende
bronnen van continue straling, welke de
achtergrond vormen waartegen de water
stofwolken in de Melkweg donker afste
ken. Tevens zijn van deze wolken de snel
heden en de temperaturen bepaald.
Melkweg
Een volgend onderzoek betrof de cen
trale delen van het melkwegstelsel. Hier
bij werd geconstateerd, dat de lange en
zeer zwakke uitlopers van de lijnprofie-
len bij het Melkwegcentrum veel meer
structuur hadden, dan aanvankelijk werd
vermoed.
Zo vond men een spiraalarm, die van
de aarde uit gezien, langs de kern van het
Melkwegstelsel loopt. Deze spiraalarm
was aan weerszijden helder, doch werd
op het punt, waar hij voor de kern loopt,
als plaatselijk donker waargenomen. Bo
vendien bleek deze spiraalarm te expan
deren met een systematische beweging
naar buiten van het centrum af. Tenslotte
werd een aanvang gemaakt met de studie
van de dichtheidsverdeling en snelheid
van het waterstofgas in sommige ster
associaties, onder meer in de omgeving
van de Orionnevel.
Zonnewaarnemlngen
De zonnewaarnemingen bij 75 centi
meter golflengte worden gedaan door de
sterrenwacht te Utrecht. In Dwingeloo
is men daarmee begonnen in augustus
van het vorige jaar, gebruik makend van
een door de PTT in bruikleen gegeven
ontvanger en een zeer snelle penneschrij-
ver met bijbehorende versterker, gebouwd
op de sterrenwacht te Utrecht.
Verdere onderzoekingen
Op een desbetreffende vraag,
zei prof. Van de Hulst, dat men in
Dwingeloo nog een heel program
ma van waarnemingen heeft op
gesteld, dat echter pas in de loop
van jaren kan worden afgewerkt.
Zo heeft de waarneming van de
Andromeda-nevel meer dan 320
uren gekost, een tijdsduur, welke
langer is dan die waarin men hier
te lande jaarlijks vanwege de
klimatologische omstandigheden -
met een gewone telescoop kan
werken.
In Bonn Is een soortgelijke
radiotelescoop als te Dwingeloo
gebouwd, maar deze is nog niet in
gebruik genomen. Het in bedrijf
nemen van deze radiosterrenwacht
zal waarschijnlijk een nauwe sa
menwerking tussen Bonn en
Dwingeloo ten gevolge hebben. De
radiotelescoop te Manchester, die
een middellijn van 75 meter krijgt
en daarmee dan weer de grootste
ter wereld zal zijn, nadert haar
voltooiing.
DIT IS DAN de zo spectaculaire
radiotelescoop te Dwingeloo, thans
nog de grootste ter wereld. Binnen
kort komt in Engeland echter een
nog grotere gereed. Deze foto werd
juist een jaar geleden genomen, kort
nadat H.M. de Koningin (links op
de voorgrond) de radiotelescoop of
ficieel in gebruik had gesteld.
De 31-jarige thans gedetineerde fabrieksarbeider C. D., die het
vorig jaar nog als eerzaam en algemeen gewaardeerd man bij een
fabriek in Groningen werkte, heeft vanochtend zijn vroegere verloofde
niet teruggezien: de dochter van de groenteboer.
„Ik had haar of haar vader als getuige kunnen oproepen", zei van
ochtend de officier van justitie bij de rechtbank te Amsterdam, „maar
voor het bewijs is het niet nodig en die mensen zouden er hélemaal
uit Groningen voor moet en overkomen. Ze hebben al ellende genoeg
van deze man ondervonden"
Voor de Ambachtsschool te Goes is de
toestand door bet gebrek aan lokaalruim
te geheel onhoudbaar geworden, zo
schrijft de secretaris in het jaarverslag
van de Vereniging „De Ambachtsschool"
te Goes. Eén lichtpuntje is er: de urgen
tieverklaring voor de nieuwbouw is ont
vangen.
Met de nieuwbouw van de Vakschool
voor meisjes gaat het uiterst langzaam.
De verwachting is gewettigd, dat het
dit jaar vlugger zal gaan.
In het jaarverslag wordt vooraf her
dacht het overlijden van mr. H. C. J.
Zaaijer (jarenlang voorzitter en bestuurs
lid geweest) en dokter A. Looyen (school
arts).
Ambachtschool
Thans zijn dependances van de school
gevestigd in de Couwervestraat voor de
praktijklessen autotechniek en landbouw-
werktuigherstellen, in de Marconistraat
voor de praktijklessen metselen; voor de
v.g.l.o. lessen zijn enkele lokalen gehuurd
van de chr. uloschool, Westwal.
De school telde op 31 dec. 1956 503 leer
lingen. Aan 213 leerlingen konden ge
tuigschriften worden uitgereikt. Voor de
cursus 1956-'57 lieten zich 291 leerlingen
inschrijven.
Avondschool
Tengevolge van de uitbreiding van het
nog een aantal leraren benoemd worden.
De cursus werd uitgebreid met een op
leiding voor gezel timmeren en patroon
loodgieten. Bij de aanvang van de nieuwe
-cursus stonden 277 leerlingen ingeschre
ven. Aan 56 personen werd een getuig
schrift overhandigd.
Vakschool
De Vakschool voor meisjes telde per
31 december 270 leerlingen. Voor de Voor
opleiding voor lerares bij het N.O. en
voor de opleiding lerares in de naaldvak
ken Na, is nog steeds veel belangstelling.
De jonge leraressen, die dit jaar hun
studies voltooid hadden, kregen onmid
dellijk een betrekking.
Te Bruinisse werd de laatste ring-
vergadering van dit seizoen van de C.
J.M.V. en de C.J.V.F. op Schouwen-
Duiveland van de ring Schouwen-
Duiveland gehouden. De heer J. van
den Berge, voorzitter van de C.J.M.V.
te Bruinisse hield een causerie over 't
Bondsdevies.
Na de pauze werden door de afde-
aantal volledige betrekkingen aan de ]ing Zonnemaire een tweetal toneel-
Dagschool moesten aan de Avondschool stukjes opgevoerd.
Dat bekende de goed geklede en be
schaafd sprekende verdachte op zachte
toon. Anderhalf jaar geleden had hij
de thans 21-jarige dochter ontmoet en
tegen Kerstmis van het vorig jaar wer
den deftig de officiële aankondigings-
kaarten van de verloving gedrukt.
„Ik had het al dikwijls proberen af
te maken", verklaarde hij, „maar dan
maakte zij zo'n scène, dat ik het niet
over mijn hart kon verkrijgen. Boven
dien wist ze niets van mijn verleden
af".
Over dat verleden liet het strafblad
gen, waaronder een politiek delict, en
geen twijfel bestaan: acht veroordelin-
als maatregel een terbeschikkingstel
ling. Anderhalf jaar geleden was hij
uit de inrichting, waarin hij geplaatst
verlof gezonden.
was, wegens goed gedrag met proef-
SPOORLOOS
Kortom, de grond werd tenslotte de
ze verdachte, die door een psychiater
als „sluw, geslepen en lui" beschreven
werd, te heet onder de voeten. Op 19
december j.l. maakte hij van de gele
genheid gebruik en brak, toen de fa
milie niet thuis was, een goed gevulde
la van een bureau open. Daarin be
waarde zijn aanstaande schoonvader in
waarde zijn aanstaande schoonvader in
een schoenendoos stapels bankbiljet
ten. De verdachte stak ettelijke dui
zenden guldens bij zich en verdween
zonder een spoor achter te laten naar
Amsterdam
TWEEDE SLACHTOFFER
In de hoofdstad duurde het slechts
enkele dagen voor een ander meisje
het slachtoffer van zijn charmante
welbespraaktheid werd. Een ietwat
bleek, maar flink meisje met een bril
op, dat er als getuige gehoord
geen twijfel over liet bestaan hoe zeer
ze de man in de verdachtenbank zijn
optreden kwalijk nam.
President: „U was met deze man een
beetje bevriend geraakt?"
Getuige: „Een beetje boel bevriend
zelfs".
President: „Dat is voor u beroerd
afgelopen".
Getuige „Of het beroerd is".
„Ik heb ook veel geld aan hem uit
gegeven en zei hem telkens, dat hy
niet langer op mijn zak kon leven".
President: „Tenslotte is hij er op 'n
dag vandoor gegaan met bijna al uw
kleren, uw radio en de jas van de man
van uw hospita. U bent dus van dit
avontuur iets armer geworden en een
heleboel wijzer".
Getuige: „Een heleboel armer ook".
LOSSE TRANEN
De verdachte had haar op de mouw
gespeld, dat hij nog steeds in Gro
ningen woonde en werkte en hij zocht
(Ingezonden mededeling)
haar in januari meestal alleen tijdens
de weekeinden op. Begin februari ver
telde hij haar in tranen („zijn tranen
zaten altijd erg los," zei het meisje),
dat zijn ouders nu naar Amsterdam
zouden komen om haar te spreken. „Ik
nam er die maandagmiddag nota bene
speciaal vrij voor", vertelde ze de
rechtbank, „maar toen ik 's middags
thuis kwam was hij weg en met al
mijn kleren en mijn radio.
Ze waarschuwde onmiddellijk de po
litie en die slaagde er in de verdachte
enkele dagen later 's nachts in Amster
dam te arresteren.
„Deze man zal na zijn straf te heb
ben ondergaan door de regering wor
den opgevangen, omdat hij nog steeds
ter beschikking gesteld is". Dus eiste
de officier zonder meer X jaar gevan
genisstraf met aftrek.
„Deze man verbrandt altijd de sche
pen achter zich", meende de raadsman,
die de rechtbank verzocht de verdachte
zo spoedig mogelijk weer in een in
richting te laten opnemen.
De uitspraak volgt op 17 april a.s.
Het is minister Luns gebleken, dat in
enkele Belgische bladen een zekere on
gerustheid tot uiting is gekomen over do
inhoud van zijn op 13 maart in de Eerste
Kamer afgelegde verklaringen over de
Rijn-Schelde-verbindingen. Deze onge
rustheid bestaat naar 's ministers over
tuiging niet bij de Belgische regering.
De minister heeft na zijn verklaring in
de eerste kamer nog over deze kwestie
een nadere bespreking gehad met zijn
Belgische ambtgenoot. Daarbij is niet van
misverstanden gebleken.
Minister Luns antwoordde op vragen
van het Tweedekamerlid Van der Goei
van Naters.
Woensdagmorgen omstreeks half
acht zijn op de Noordzee ongeveer 8
mijl uit de kust voor de monding van
de Nieuwe Waterweg, het Zwitserse
motorschip „Silva Plana" en het Noor
se stoomschip „Kc Roegenaes" met el
kaar in aanraking gekomen. De aan
varing was niet ernstig en er zijn
geen slachtoffers.
Naar de „Roegenaes" seinde, heeft
dit schip een gat boven de waterlijn
in de zij. Bovendien is het stuurme
chanisme beschadigd, maar het schip
schijnt nog manoeuvreerbaar te zijn.
De „Roegenaes" was onderweg naar
Vlissingen om daar kolen te bunkeren.
Het schip meet ongeveer 5000 brt.
AAN DE GEMEENTELIJKE avond
school voor nijverheidsonderwijs te Vlis
singen zijn de volgende personen bevor
derd en geslaagd:
Driejarige „A"-cursus
Bevorderd van le naar 2e klas
J. S. Berendsen, J. Despinois, A. Davidse,
G. L. Franke, H. v. d. Hoek, J. Huybregt-
se (lof), A. Kopmels, P. F. J. Louws, A.
J. M. Theune, W.Lere, A. P. Linders, B.
v. Belzen, J. Schenkenburg, M. de Pag-
ter, J. J. Poppe, J. M. Theune.
Niet bevorderd 2 leerlingen.
Bevorderd van 2e naar 3e klas:
P. de Bruyne, P. Maas, W. v. Maris, M.
Swennen, F. H. de Haan, M. v. Lieshout,
B. Elve, P. Bosselaar, J. v. d. Bruggen,
P. Latuheru, C. de Nooyer, G. A. Goed
hart, J. Nieuwland, W. Seharloo, J. A.
Verhage, G. Weyermans, C. J. Stroo, A.
C. Moens, W. Hoorweg (lof), W. B. E.
Tax.
Niet bevorderd 4 leerlingen.
Bevorderd van 4e naar 5e klas (le naar
2e klas ,,B"-cursus)
J. C. Kasse, J. v. d. Lee, C. v. Leuven (lof)
D. de Nooyer (lof), W. J. Roth, C. J.
Stroo, C, L. Stroo, L. W. Fritz, J. M. v.
Wijkhuizen, T. Everaers (lof), J. Hooger-
helde, A. Jobse, R. Scheffler, J. J. v. Heu
len.
G eslaagd
Voor het getuigschrift 3-jarige „A"-
kursns:
C. A. Boucherie, J. A. Davidse (lof)J. P.
Pleyte, H. v. d. Weijde, R. W. Zwigtman,
A. J. de Rijke, J. C. v, Gemert, J. de Ja
ger, Ch. Wille, W. A. Bakker, A. H. v. d.
Linden.
Afgewezen 6 leerlingen.
NOB-wegtransport, afd.
Walcheren
De afdeling Walcheren van de jongeren
afdeling van NOB-wegtransport hield in
Middelburg een technische voorlichtings
avond, welke goed was bezocht. De heer
F. Sikkens uit Den Haag sprak over het
vloeibare gas als brandstof voor auto's.
Een kleurenfilm verduidelijkte o.a. het ge-
sprokene.De districts-secretaris, de heer
C. Kara vertoonde fotodia's van Zweden.
Voor het getuigschrift 2-jarige „B"«
cursus:
F. Dingemanse (lof), J. P. de Mooy, W.
A. de Vey (lof), C. J. Wanst, E. L. M.
Hontelé, L. Post, H. Stroo (lof), Th. de
Vin (lof), J. Louwerse.
Voor het getuigschrift 2-jarige Her- ett
Omscholing:
Afdeling Algemeen Metaal:
C. A. de Blonde, E. C. W. van Es, P. H.
Jansen, J. H. Kapelle, P. v. Vlijmen.
Afdeling Scheepsbouw:
J. v. Geersdaele, L. Kenter, E. Kosterv
M. Koster, C. Louws, J. G. Kleinman,
F. v. d. Kreke, C. Nieuwland, J. Wage
naar, M. H. Telle, A. M. Corthals, A. de
Ridder.
Vervolgcursus Schilders:
D. S. C. Schreuder.
De getuigschriften zijn uitgereikt door
de wethouder van Onderwijs, de heer
W. Poppe in tegenwoordigheid van de
commissie van toezicht en de directeur
en leraren.
Benoemd tot: dijkgraaf van de Over
slagpolder A. A. J. de Clerck te Over
slag; dijkgraaf van de Dekkerspolder W.
M. Dieleman te Axel; plaatsvervanger
van de dijkgraaf van de Dekkerspolder
R. A. Pollet te Sas van Gent; dijkgraaf
van de polder Oud-Eglantier K. M. Steen-
dijk te Axel; plaatsvervanger van de dijk
graaf van de polder Oud-Eglantier J. van
Hoeve Lzn. te Axel; dijkgraaf van de
Koudepolder J. de Dreu te Hoek; gezwo
rene van de polder Stoppeldijk A. Mang-
nus te Vogelwaarde; dijkgraaf van da
polder Van-Lynden J. W. Scheele te Vo
gelwaarde; dijkgraaf van de polder Zaam-
slag K. de Koeijer te Zaamslag; dijkgraaf
van de calamiteuze polder Kleine-Huis-
sens M. Dieleman te Zaamslag; gezworene
van de calamiteuze polder Kleine-Huis-
sens F. de Koeijer te Zaamslag; plaats
vervanger van de dijkgraaf van de Buth-
polder W. Koster Jzn. te Axel; gezworen»
van het waterschap Lamswaarde C. C. M.
Buysse te Hontenisse; dijkgraaf van de
polder Kleine-Stelle A. B. W. Kind te
Philippine; plaatsvervanger van de dijk
graaf van de polder Kleine-Stelle R. G.
Barbé te Philippine.
