Huisvesting van jonge gezinnen
Een nationale noodtoestand
Lelystad wordt verkeerscentrum
Duitsers wilden in 1945 bommen
gooien op Amerikaanse steden
Jarige prinses Marijke gisteren
verblijd met aardige geschenken
Arabische Statenbond?
Bestedings
beperking
Gezamenlijke inspanning nodig om gevolgen
te bestrijden
Bestedingsnota en de
uitkeringen
gemeentefonds
Duitsers in de
Sowjet-Unie
Experimenten met vliegende schotels
Atoombom stelde alles
in de schaduw
Hulpsfewavdesse voor
slechts één vlucht
Explosie in gasfabriek
te Brielle
Donderdag plan van
Soekarno
Dinsdag 19 februari 1957
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina 3
DS ZO LANG verwachte nota van de
•egering is dan gisteren verschenen.
Wat de kranten betreft, had dat niet
op een ongunstiger tijdstip gekund. Za
terdagmorgen stelde de regering de
pers in de gelegenheid, van de inhoud
kennis te nemen. Maar dit betekende,
dat het overgrote deel van het werk
voor de publicatie op maandagmorgen,
zaterdagavond en zondag moest ge
schieden. Voor een krant, die als de
onze om sociale redenen zijn perso
neel graag de rust van de vrije zater
dagmiddag gunt en om principiële re
denen de mogelijkheid tot zondagshei
liging, betekende dit, dat zij gisteren
er maar in beperkte mate aandacht
aan kon geven.
Gelukkig slaagde onze redactie er,
in samenwerking met onze parlements-
redactie, in, de grote hoofdzaken van
het gewichtige staatsstuk maandag
morgen bij onze lezers te brengen. Ook
vandaag publiceren we nog een aantal
belangrijke passages. En ongetwijfeld
zullen we in de loop van de komende
weken, tot en met het aanstaande de
bat in ons parlement, nog heel wat pu
bliciteit en beschouwing aan dit stuk
moeten wijden.
DIT ZAL OOK noodzakelijk zijn.
Want met alle waardering voor de
goede bedoelingen, vinden we toch ver
schillende zwakke steeën in dit staats
stuk, zelfs al bij eerste en uiteraard
betrekkelijk vluchtige lezing.
We zouden willen vragen: waar wor
den de bestedingen beperkt?
Toen de S.E.R.-nota over dit onder
werp verscheen, kon gezegd worden,
dat daarin een redelijke verdeling van
de te dragen lasten werd gesuggereerd.
Elke categorie: overheid, bedrijfsleven
en consument, zouden zo ongeveer
evenveel moeten bijdragen.
Nu is er iets bijgekomen, waarmee
de S.E.R. indertijd niet had kunnen re
kenen: de vraag van de landbouw om
een groter deel van het nationaal in
komen.
Op zichzelf vinden we de methode,
welke de regering ten aanzien van deze
vraag toepast, niet fraai. Ze heeft
waarschijnlijk geredeneerd: de land
bouw staat meermalen op de markt en
dan wordt bij handslag door loven en
bieden een prijs vastgesteld; de land
bouw vraagt 350 miljoen, wij bieden
200. Dit is daarom onfraai, omdat: le
de landbouw in zijn vraag zeker niet
overdreven heeft en 2e de handslag
van de regering geen kans biedt aan de
landbouw, om door zijn handslag zijn
vraag nog eens te bevestigen. Tenzij
wat dit laatste betreft de volksverte
genwoordiging voor de landbouw in de
bres springt.
Maar ook afgezien daarvan hebben
we tegen de methode van de regering
in deze bestedingsmethode een ernstig
bezwaar.
DE REGERING ZEGT: er zal in de
overheidssector 300 miljoen bezui
nigd o, neen: bestedingsbeperkt
worden, maar de lagere organen, voor
al de gemeenten, moeten 100 miljoen
daarvan opbrengen. Blijft dus, zou men
zeggen voor de regering zelve 200 mil
joen, maar die het dan gaat narekenen,
vindt, dat de regering die 200 miljoen
zo niet geheel dan toch wel goeddeels
doorschuift naar de beide andere par
tijen: het bedrijfsleven en de consu
menten.
De bezuiniging, pardon: beperking,
welke de regering in haar bewind zal
aanbrengen, hangt in deze nota nog
voor het grootste deel in de lucht.
Het overgrote deel van haar 200 mil
joen zal worden betaald door de con
sumenten door de afschaffing van de
subsidies op voedingsmiddelen. Waar
om die niet eer en in een meer ge
schikte tijd zijn opgeheven, toen er
niet ook daarnevens allerlei prijsstij
gingen waren, blijft een open vraag.
Eveneens, waar de toepassing van een
juiste efficiëncy in de overheidshuis-
houding blijft. In grote bedrijven weet
men daarvan. Maar in Neerlands
grootste bedrijf, de staat, kent men dat
woord alleen, om het anderen voor te
houden
HET LEVEN ZAL duurder worden in
Nederland als gevolg van deze be
stedingsbeperking, die door de over
heid aan de bevolking wordt opgelegd.
De bedrijven zullen meer belasting
moeten gaan betalen, ze zullen geen
soulaas krijgen voor hun investerin
gen, zo nodig,om de groeiende bevol
king aan het werk te houden en om te
komen tot hoger efficiëncy en groter
arbeidsproduktiviteit. De consumenten
dat zijn alle burgers, zij die hoge
salarissen hebben en zij die van lage
lonen moeten leven, zij die fluctueren
de inkomsten ontvangen en zij die op
een onveranderbare uitkering vastzit
ten (de zgn. vergeten groepen) zul
len hogere prijzen moeten gaan beta
len, met name voor het voedselpakket
en voor de verdere prijsstijgingen, die
wellicht het gevolg zullen zijn van de
lasten op het bedrijfsleven.
In de nota wordt becijferd, dat het
leven in 1957 gemiddeld 4.2 duurder
zal worden. Aan het begin van het jaar
Is het wat minder, maar aan het eind
zal het 6.4 zijn. Er komt nog wel
een compensatie van de huurverhoging
Conclusie rapport Gezinsraad:
's-GRAVENHAGE, 16 februari. Alleen nationale inspanning, dat is het
binnen enkele jaren bouwen van minstens 50.000 extra (semi-permanente)
woningen van minstens 15 jaar gebruiksduur, kan het sluipend proces van
ondermijning van huwelijks- en gezinsleven door gedwongen inwoning teniet
doen. Ons land telt volgens de woningtelling 217.500 gevallen van inwoning
van gezinnen van twee of meer personen. Een groot deel daarvan veroor
zaakt een psychische belasting, die een ernstige bedreiging vormen voor onze
geestelijke volksgezondheid.
Dit is een gedeelte uit één der achttien conclusies, neergelegd in een
rapport van de gezinsraad voor de ministers van maatschappelijk werk en
huisvestingbouwnijverheid van de gezinsraad.
Advies lening voor
50.000 woningen
Het rapport spreekt van een natio
nale noodtoestand. In al zijn geledin
gen zal ons volk zich moeten inspan
nen om de uit het woningtekort voor
ons volksleven voortvloeiende schade
lijke gevolgen in moreel, psychisch en
sociaal opzicht te bestrijden.
De gezinsraad vindt, dat aan een
juiste preventieve zorg voor de geeste
lijke volksgezondheid tekort wordt ge
daan indien leeftijd en/of huwelijks-
duur tot normen bij de registratie van
woningzoekende verloofden en jong
gehuwden worden genomen. Men
wenst enige ministeriële aanbevelin
gen te dier zake aan de gemeentebe
sturen.
ZELFSTANDIGE HUISHOUDINGEN
Deze aanbevelingen zouden een aan
tal bezwaren terzake van de hantering
van het vergunningsstelsel moeten on
dervangen.
Bij de volkshuisvesting moet meer
betekenis worden toegekend aan een
op preventie gerichte geestelijke en
lichamelijke gezondheidszorg. Bij wo
ningbouw en verdeling van woonruim
te is inwinning van sociaal geneeskun
dige adviezen wenselijk. De band tus
sen de gezondheidszorg en volkshuis
vesting worde hersteld.
Omzetting van gemeentelijke vordè-
ringsbevoegdheid in een wettelijke
gemeentelijke voorschriften t.a.v. wo-
verplichting wordt gewenst geacht. Op
ningsplitsing en verbetering met pre
mie zou in verband met het gestegen
kostenpeil gemakkelijk dispensatie
moeten worden verleend. De premie
regeling zelve behoeft herziening om
weer stimulerend te zijn.
Bevordering van inwoning mag
slechts dan geschieden, wanneer een
vrije, zelfstandige huishouding kan
worden gevoerd. Inwoning bij
vreemden is te verkiezen boven die
bij ouders. De gezinsraad meent, dat
het vrijwillig ter beschikking stellen
van woonruimte gestimuleerd kan
worden door het vooraf vaststellen
van een termijn.
NATIONALE LENING
De gevolgen van het woningtekort
wettigen volgens de gezinsraad maat
regelen tot vergroting van de voor de
woningbouw en de noodzakelijke toe
leveringsbedrijven beschikbare ar
beidscapaciteit. De bouw van duplex-
en triplexwoningen met wooneenhe
den van minstens drie kamers kan bij
dragen tot een spoediger oplossing van
de woningnood. De burgerlijke utili
teitsbouw zal stringenter dan tot nu
toe beperkt moeten worden. Behoefte
aan ruimte voor scholen, geneeskun
dige verzorging, kerkelijke, culturele
en administratieve doeleinden kan in
een belangrijk aantal gevallen door
noodgebouwen worden opgevangen.
Tenslotte beveelt de gezinsraad ter
overweging aan een nationale lening
in de vorm van een volkslening met
lage rentevoet. Gezien de huidige kre
dietmoeilijkheden en de beperking der
overheidsbestedingen zou dit een weg
zijn om de financiële middelen voor
de bouw van 50.000 extra woningen
binnen een paar jaar tijds bijeen te
krijgen.
Het lag in de linnenkast
's-GRAVENHAGE, 18 febr. In
de nacht van zaterdag op zondag is
ingebroken in een benedenhuis aan de
Stokroosstraat in Den Haag. De inbre
kers namen tienduizend gulden en
voor vijfduizend gulden sieraden mee
die zij na het hele huis overhoop
gehaald te hebben vonden in.de
linnenkast. De inbrekers zijn het huis
binnengekomen door een kelderraam
aan de achterzijde van het huis. De
bewoners waren afwezig.
UTRECHT, 18 febr. Verscheidene
gemeenten hebben haar begroting slut
tend gekregen door te rekenen op een
verhoogde uitkering uit het gemeente
fonds.
Een dergelijke uitkering wordt ver
strekt indien een gemeente haar be
groting, ondanks pogingen om door
verhoging van tarieven der eigen be
drijven, het tekort op te heffen, niet
sluitend kan krijgen.
Naar aanleiding van de gepubliceer
de bestedingsnota, waarin van de ge
meenten een beperking van de uitga
ven tot 100 miljoen gulden wordt ge
vergd, vernemen wij van bevoegde
zijde, dat alles wat reeds is vastgesteld
en afgesproken betreffende uitkerin
gen uit het gemeentefonds, onveran
derd doorgaat. De uitkeringen waar
over nog niet is beslist en waarop door
gemeenten om de een of andere reden
„werd gerekend", moeten nog nader
bekeken worden, volgens de daartoe
gebruikelijke maatstaven.
Hierbij zal echter rekening worden
gehouden met de vereiste beperkingen
volgens de bestedingsnota.
9 Tussen de ziekenfondsen en de
specialisten is voor het jaar 1957 een
interimregeling getroffen over een
stijging met zes procent van het spe
cialistenhonorarium. De ziekenfonds
raad moet deze overeenkomst nog
goedkeuren.
's-GRAVENHAGE, 18 febr. Lely
stad wordt een van de belangrijkste
verkeersknooppunten van Nederland.
Het krijgt in de toekomst wegverbin
dingen naar alle grotere plaatsen rond
het IJsselmeer. Een spinneweb van
wegen, met Lelystad in het centrum,
zal gaan leiden naar Emmeloord (en
verder naar Assen, Leeuwarden, Gro
ningen), Kampen, Zwolle, Elburg,
Harderwijk, Amersfoort, Utrecht (via
Huizen), Muiderberg (aansluiting naar
Amsterdam), Schellingwoude (aanslui
ting op IJ-oeververbinding), Marken,
Edam, Alkmaar, Hoorn en Enkhuizen.
Het wegennet van oostelijk Flevo
land zal in hoofdzaak binnen de eerst-
mededeling (adv.)
Uitfluitend verkrijgbaar bij H.H. apotheker*, drogisten, kapper* en de tpeciaelbranehe,
komende vijf jaar gerealiseerd wor
den. Over zeven jaar hoopt rijkswater
staat de dijk rond de toekomstige
Markerwaard gereed te hebben. In de
daarop" Volgende vijf jaar krijgt de
Markerwaard dan zijn wegen.
Voor zuidelijk Flevoland ligt dit sta
dium nog verder weg.
Het contact tussen Lelystad en de
Markerwaard zal waarschijnlijk tot
stand worden gebracht met een tunnel
onder water.
BONN, 18 febr. (Reuter). Dr.
Heinrich Weiz, president van 't West-
duitse Rode Kruis gaat deze week, op
uitnodiging van het Russische Rode
Kruis, naar de Sowjet-Unie voor be
sprekingen over de zich daar nog be
vindende Duitsers.
Volgens de officiële Duitse schatting
zijn er nog 80.000 tot 100.000 Duitsers
in de Sowjet-Unie, iheest burgers die
in de gebieden hebben gewoond die
thans onder Poolse of Russisch bestuur
staan. De Russische autoriteiten heb
ben deze raming overdreven genoemd.
9 Men verwacht dat koningin Eliza
beth van Groot-Brittannië en de Her
tog van Eindburg in het najaar een
officieel bezoek aan de Ver. Staten en
Canada zullen brengen.
9 Volgens het Japanse bureau voor geo
grafisch onderzoek weegt een zak aard
appelen in Noord-Japan meer dan in het
zuiden. Het verschil wordt toegeschreven
aan de omwentelingen van de aarde,
waardoor de uitwerking van de zwaarte
kracht in gebieden die dichter bij de aard
as gelegen zijn wordt geremd.
Engelse Koningin en Prins in Portugal
en de landarbeiders wie zou het hun
niet gunnen krijgen enige loonsver
hoging, maar voor de meesten betekent
het een reële achteruitgang.
Ware dit alles nu in een leesbaar be
toog door de regering met goede argu
menten uiteengezet, misschien zouden
we wat minder bitter over deze zaak
zijn. Maar de nota is een haast onlees
baar stuk, dat men alleen met veel
moeite enigszins kan begrijpen. Ook
aan het regeringsapparaat zijn vele
voorlichtingsdiensten verbonden. Wij
hebben de indruk, dat het goed zou
zijn geweest, als men de verschijning
van de nota nog maar een week had
uitgesteld, om ze door één van die
diensten in een duidelijk betoog te
doen omzetten.
DE OORZAAK VAN dit alles is, dat
we te hoog geleefd hebben. Het kon
niet op in Nederland.
Maar dat gold toch zeker niet voor
de gewone man.
Het gold wel voor allerlei overheids
instellingen, die met generlei beper
king schenen te behoeven te rekenen.
De wijsheid van een financier is al
tijd, dat hij in goede tijden de nodige
zuinigheid toepast. Dan behoeft hij in
slechtere tijden niet direct in te krim
pen.
Die politiek hebben opvolgende so
cialistische ministers van financiën in
Nederland niet toegepast. En nu het er
op aan komt, vervangen ze het woord
bezuiniging door „bestedingsbeper
king" en leggen die dan voornamelijk
op aan de burgerij, die zich heus over
het algemeen niet aan overdadige be
steding te buiten is gegaan.
Talrijke geheime wapens
MiiNCHEN, 18 febr. (Reuter). In
een boek, getiteld „De Duitse wapens
en geheime wapens van de tweede we
reldoorlog en hun ontwikkeling", van
Rudolf Lusar, wordt gezegd dat er on
der de geheime wapens, waarmee Duits
land experimteerde aan het eind van
de laatste wereldoorlog, vliegende scho
tels waren die een snelheid konden be
reiken van 2000 km per uur.
Lusar was tijdens de oorlog van de
afdeling technische wapens van het
Duitse ministerie van oorlog.
Ook wordt in het boek een beschrij
ving gegeven van een vliegtuig dat
verticaal kon opstijgen. Er stonden er
in 1945 tien voor gebruik gereed, maar
zij zijn nooit opgestegen.
Verder had men een bestuurbare
vliegende bom met een „televisieoog",
met behulp waarvan hij naar het doel
kon worden geleid vanuit een bege
leidend vliegtuig. De eerste vliegende
schotel die e diameter had van 45
meter, is volgens het boek op 14 febr.
1945 te Praag de lucht ingegaan. Hij
bereikte een hoogte van meer dan
12.000 meter en een snelheid van 2000
km per uur.
Kanonnen
Een luchtkanon, waarmee men door
middel van samengeperste lucht op
200 meter afstand een houten schut
ting kon vernielen, stond in 1945 ge
reed op een Elbebrug, maar is nooit
gebruikt. Een geluidloos elektrisch
kanon was aan het eind van de oorlog
nog in een experimenteel stadium.
Men had, steeds volgens het boek,
een automatisch geweer waarmee men
om een hoek kon schieten.
De raketten van het type VI en V2
waren voorlopers van de V9, een su
perraket, waarmee men in 35 minuten
een ton springstof naar Amerika had
willen schieten. Deze raket zou door
een piloot worden bestuurd, die op het
laatste ogenblik met een parachute 't
toestel zou verlaten.
Amerika bombarderen
Men werkte aan een bommenwerper
Heinkel 343, die heen en terng naar
Amerika zou moeten kunnen vliegen
zonder te tanken. Aan het eind van de
oorlog had men er verscheidene klaar.
Men was van plan in mei 1945 de eerste
luchtaanval op Amerika te doen.
Volgens Lusar werd door sabotage
en geallieerde bombardementen ver
hinderd dat de geheime wapens tijdig
en in voldoende hoeveelheid voor het
gebruik gereed kwamen. Tenslotte
stelde het geallieerde „wonderwapen",
de atoombom, al deze Duitse vindin
gen in de schaduw.
0
9 Tussen werkgevers en werknemers
in het kerkorgelbouwbedrijf is over
eenstemming bereikt over een toeken
ning van een loonsverhoging van 0
Na een wereldreis van vier maanden
is de Hertog van Edinburgh in Portu
gal aangekomen, ook Koningin Eliza
beth van Engeland kwam per vlieg
tuig in Lissabon aan. Tezamen hebben
zij het weekeinde doorgebracht aan
boord van het koninklijk jacht „Brit-
tannië", waarna een officieel bezoek
aan Portugal begon. Op de foto ziet
men de Koningin en de Prins, het lijn-
toestel op het militaire vliegveld Mon-
tijo in de omgeving van Lissabon
verlaten.
'De Knalpieper' bracht een
grote taart
SOESTDIJK, 19 februari
Prinses Marijke is gisteren op haar
tiende verjaardag gewoon naar
school gegaan waar zoals gebrui
kelijk de vlag uithing. Toen zij
voor de middagpauze haar huis te
rugkeerde wachtten haar ten pa-
leize met haar moeder reeds de
officiële gasten, haar peetouders
en een vertegenwoordigster van
de K.L.M. Haar beide peetouders,
mevrouw D. Post-Salomons en de
heer A. Wiltens, kwamen haar als
SCHIPHOL, 18 febr. Van
avond komt met het K.L.M.-
vliegtuig uit Milaan de 15-jarige
scholiere Rosetta Tonicello uit
Venetië mee, die door een Ita
liaans jeugdweekblad is uitver
koren om voor één keer als ste
wardess een vlucht mee te ma
ken. Rosetta zal tijdens de tocht
naar Schiphol als hulp fungeren
van de K.L.M.-stewardess, mej.
Liz Urlus. Woensdag keert het
meisje naar Italië terug.
Rosetta Tonicello zal morgen
door een vertegenwoordiger van
de burgemeester van Amsterdam
in het stadhuis worden ontvangen
aan wie zij een brief zal over
handigen van de burgemeester
van Milaan aan zijn collega van
de Nederlandse hoofdstad. Bo
vendien heeft de jeugdige Ita
liaanse een boeket bloemen bij
zich, bestemd voor mevrouw Van
Hall.
In gezelschap van mej. Liz
Urlus zal het Venetiaanse meisje
tijdens haar verblijf in ons land
Volendam, Edam, Spaarndam en
IJmuiden bezoeken.
Ingezonden Mededeling (adv.)
Bij Rheumatische Fijn
veroorzaakt door
onzuiver bloed
brengt Ernsshen uitkomst.
Dat komt door de bloedzuiverende
kracht van Kruschen. De zes mine
rale zouten waaruit 't is samengesteld,
hebben zo'n aansporende werking op
de bloedzuiverende organen, dat het
bloed van stonde al aan sneller gaat
stromen. Onzuiverheden daarin kun
nen zich niet meer vastzetten in de
gewrichten en zc veroorzaken die ook
niet de pijnen meer, die U nu dag
en nacht kwellen.
telkenjare hun gelukwensen en
geschenken aanbieden.
Mevrouw Post is de weduwe van de
verzetstrijder Johannes Post, die op 18
juli 1944 in Overveen werd gefusil
leerd. De heer Wiltens is voorzitter
geweest van de Raad van Negen van
het studentenverzen Mej. I. S. Hoofd
man, stewardesse van de K.L.M., kwam
de Prinses een pop aanbieden, die in
de uniform van K.L.M.-stewardesse
was gekleed. Tien minuten later arri
veerde ook een deputatie van het wa
pen van de verbindingsdienst onder
leiding van luit.-kolonel A. K. van der
Weg. Zij bood aan de Prinses een hou
ten werktafeltje met stoel aan. Onder
de talrijke geschenken en gelukwen
sen die voorts ten paleize werden be
zorgd, was er ook een van de vereni
ging „Het Vierde Prinsenkind".
Gistermorgen om half elf reden met
luid geknal acht motorrijders van de
Meppelse motorclub „De Knalpieper"
de paleistuin binnen om een grote
taart voor de prinses ten paleize te
bezorgen. Het waren dezelfde acht
motorrijders die in de koude winter
van 1947, toen de prinses geboren
werd, ondanks ijs en sneeuw dezelfde
tocht van Meppel naar Soestdijk had
den gemaakt om hun gelukwensen aan
te bieden.
BRIELLE, 19 febr. Gistermorgen
is in de stokerij van de gasfabriek te
Brielle, vermoedelijk door zelfontbran
ding, een hoeveelheid gas ontploft. De
explosie was zo hevig, dat de daken
van de stokerij en van de kolenopslag-
plaats in de lucht vlogen en in stuk
ken op het fabrieksterrein terecht
kwamen. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor. Brielle en de om
liggende plaatsen zullen enkele da
gen van gas verstoken zijn.
DJAKARTA, 16 febr. ANP. Pre
sident Soekarno zal zijn veelbesproken
plan om moeilijkheden in Indonesië de
boven te komen donderdag a.s. be
kend maken.
De president heeft gezegd, dat hij
niet van mening was, dat reorganisatie
van het kabinet een oplossing biedt
voor de vraagstukken, waarvoor Indo
nesië zich gesteld ziet.
De regeringspartijen waren het eens
over een „totale reorganisatie" van
het kabinet.
9 Volgens het Egyptische blad „Al
Ahram" hebben Egypte en Soedan
overeenstemming bereikt over de
„voornaamste punten van het plan
voor de bouw van een stuwdam bij
Assoean".
AMMAN, 18 febr. (Reuter). Soe- nië.
leiman Naboelsi, de premier van Jor- Hij zei dat deze bond tot stand zal
danië, heeft meegedeeld, dat zijn re- komen zodra er regelingen zijn getrof-
gering stappen zal ondernemen om te fen ter beëindiging van het Brits-Jor-
komen tot een statenbond tussen Sy- daanse verdrag. Hij verwacht dat het
rië, Egypte, Saoedi-Arabië en Jorda- in een paar dagen zover zal zijn.