dt mees in de gedetineerde SCHAT en parel Ontwikkeling Ontspanning Gezelligheid Op Sardinië In hei 'bergland der barbaren' leven bandieten mei haai en wrok in hei hari 'VERRAAD' UIT DE SCHRIFT In het Middelburgse Huis van Bewaring wordt gespeurd naar Aanpassing en her-opvoeding van veroordeelde hei belangrijkste Verbetering (II) GEBED VOOR DE GEVANGENEN Kerkzaal in het Huis van Bewaring te Middelburg 't Zeenwsch Weekend Temidden van folklore en natuurschoon heerst de Bloedwraak (Van onze speciale verslaggever) Het eiland Sardinië, nabij Italië en behorende tot dit land, is een pracht-oord! Wie zonder zorgen wil (en kan) leven onder een schone hemel, in een kleurrijke, natuurschone streek, onder een bevolking in een folkloristische klederdracht, en temidden van eeu wenoude overblijfselen, die de stille getuigen zijn van vervlogen tij den, met als contrast het blinkende chroomwerk van Amerikaanse sleeën die moet met vakantie naar Sardinië gaan! De laatste tijd is Sardinië weer meer „ontdekt" en trekpleister van het vreemdelingenverkeer geworden. Maar naast alle schoons, dat dit eilmd biedt, kent het ook.veel rovers, èn onder de bevol king de bloedwraak! wordt zwaar gestraft Overal op Sardinië ziet men merkwaar dige stenen torens, die er uit zien als een aan de top afgeplatte kegel en die, wat ge leerde onderzoekingen bewezen hebben, meer dan 2000 jaar oud zijn! Het zijn mili taire wachttorens geweest altijd dus al, duizenden jaren lang, heeft het mens dom oorlog gekend! Deze torens hebben op de grond een doorsnee van ongeveer 80 meter en moeten vroeger ongeveer 20 barbaren". Men moet zich deze rovers en dieven vooral niet romantisch voorstellen en ook niet als bizonder sinistere typen. Het is de gewone inheemse bevolking, wat nors, wat in zich zelf gekeerd; maar hier, in Orgosolo, met een tegen de samenle ving gerichte haat en zonder behoorlijk maatschappelijke inzichten en gevoelens. Wanneer er ergens op Sardinië een mis drijf gepleegd wordt, zoekt de politie eerst in Orgosolo. Bloedwraak Deze a-sociale bevolking in dit „berg- De jeugd van Sardinië draagt bij feestelijke gelegenheden de traditionele klederdracht. meter hoog geweest zijn. De stenen zijn los, zonder cement of ander bindmiddel er tussen, opgestapeld; maar dit op elkaar stapelen geschiedde met zo veel be kwaamheid, dat deze torens het al een paar duizend jaar hebben uitgehouden. Sardinië is verder een land met ver schrikkelijke armoede en een ernstige in zichzelf gekeerde bevolking. De Sardi- niërs missen de luchtigheid en onbezorgde levensstijl van de Italianen. Misschien vindt dit zijn oorzaak in het harde verle den van dit volk, dat altijd „bezet ge bied" geweest is, dat overheerst werd achtereenvolgens door de Phoeniciers, de Karthagers, de Vandalen, de Bijzantijnen, totdat Sardinië eindelijk een vrij eiland werd, maar toen weer strijd had te leve ren tegen de opdringende Arabieren. La ter viel het ten prooi nu eens aan mach tige Italiaanse steden, dan weer aan Span jaarden (400 jaar lang), of aan Oostenrijk. Zorg Is het een wonder, dat de Sardiniërs zo de eeuwen door, van vader op kind, in zorgelijke omstandigheden opgroeiden en zorgelijke mensen werden? Sinds zes jaren is het een zichzelf bestu rend eiland dat bij Italië behoort. Het Amerikaanse leger, dat Sardinië in 1944 bezette, heeft hier zegenrijk werk verricht, dat grote gevolgen voor de toe komst heeft. De Amerikanen zijn begon nen met de eeuwenoude geesel van de Sardiniërs, de malariamug, uit te roeien. Daartoe werden alle moerassen gedempt en vele medische maatregelen genomen. Thans is Sardinië met ztfn 1,3 miljoen inwoners geheel vrij van malaria. Maar de economische ophouw van het land vordert nog langzaam, te langzaam. Er zijn grote kapitalen nodig, om hier in dustrie en handel tot groter welvaart te brengen. Contrasten Nog is Sardinië een land van arme her ders, met in totaal 2'A miljoen schapen en 54 miljoen geiten, met als schrille te genstelling de weinige land- en schapen „baronnen" aan wie het hele eiland toe behoort en die de rijke pachtheren van de bevolking zijn. Naast hen staan de kaasfabrikanten, die op Sardinië het mo nopolie der kaasbereiding bezitten. Oe Italiaanse regering is op het ogen blik bezig grote irrigatiewerken op Sar dinië aan te leggen, opdat er meer akker grond zal komen en de arme herders tot boeren met meer welvaart omgevormd kunnen worden. Vreemdelingen kunnen mooie folders van Sardinië op de WV-bureaux krijgen, waarin van alles over Sardinië verteld wordt. Maar over één dorp wordt niets gezegd: over Orgosolo. Orgosolo Orgosolo is een centrum van het bandi tisme op Sardinië, dat men nog steeds niet heeft overwonnen. Het dorp ligt in een streek met een zeer toepasselijke naam: in „Barbagia", d.w.z. in het „bergland der land der barbaren" is de nakomelingschap van een generatie, die de „bloedwraak' kende en ruimschoots toepaste. In tijden, toen er van recht en wet nog weinig spra ke was, waren de mensen vaak wel ge noodzaakt zich zelf recht te verschaffen. Men trok er dan bijv. op uit om een man, die de familie bestolen had, hetzij van vee of goederen, hetzij vaneen vrouw, te vermoorden. De tegenpartij voelde zich dan verplicht wraak te nemen en op haar beurt een bloedwraak-moord te bedrijven. Zo leefden tal van families op Sardinië in een voortdurende vete op-leven-en-dood. Maar langzamerhand ontwikkelde zich het geschreven strafrecht en ging de rech ter de plaats innemen van 't rechter-in- eigen-zaak zijn. Het nemen van „bloed wraak" werd zwaar strafbaar gesteld. Niettemin bleef deze bloedwraak tot in de vorige eeuw voortduren, en de schul digen daaraan vluchtten, om aan een ge rechte straf te ontkomen, in de bergen. Zo ontstond het „bergland der barba ren", vol gevluchte bloedwraak-beoefe- naars, die hier in kommervolle omstan digheden hun bestaan moesten zoeken en wier nakomelingschap tot banditisme ver viel. Nog in 1954 hebben deze lieden, die zich aan wet noch gebod storen, van zich doen spreken. Zij overvielen een autobus, met de bedoeling de passagiers te bero ven. De polit.ie was direct ter plaatse, een vuurgevecht ontstond, waarbij een agent gedood werd. Slechts een paar maanden later werd een wegenbouw-ingenieur, de heer Ca- pra, ontvoerd. Hij werd vrijgelaten, na dat zijn vrouw honderdtwintigduizend gulden losgeld had betaald en op ere woord van de ingenieur, dat hij zijn ont voerders niet verraden zou. De ingenieur hield zich aan deze belofte, maar de Ita liaanse politie bleef ijverig speuren in het bergland der barbaren totdat ze de voor naamste daders van de ontvoering te pak ken en achter de tralies had. Prompt werd ingenieur Capra vermoord.... Dat was in 1954. Aanvoerder in arrest Begin 1955 lukte het de aanvoerder der bandieten buiten gevecht te stellen. De regering had een prijs uitgeloofd van niet minder dan 5 miljoen lire, voor aanwij zingen, die tot arrestatie van de boef zou den leidden. De politie kreeg een tip van zijn verblijf en bij de poging om hem te arresteren werd de „koning der bandie ten" gedood. Tandedu had meer dan 40 moorden op zijn geweten. Zijn heengaan heeft de misdadigheid van het volk uit het bergland der bar baren niet noemenswaard verminderd. De politie staat voor een moeilijke taak, omdat de bevolking haar niet helpt. Niet dat deze bevolking zo sympatiseert met de lieden der Sardinische onderwe reld, maar ze is er bang voor: ze weet, dat elk „verraad" met sluipmoord gestraft wordt. Nog enkele opmerkingen over het volksleven op Sardinië. Moeder is baas in het gezin van een Sardiner herder. Zij is de hoogste au toriteit in geld- en familie-aangelegen heden. In het bizonder „bewaakt" ze- dochters tegen omgang met jonge man nen: Moeder geeft eerst raad, alvorens- een jongedochter het waagt relaties aan, te knopen. Eenmaal per jaar komen alle herders van het eiland samen, om hun eigen ge maakte liederen te zingen. Dit is een grote gebeurtenis in het volksleven op Sardinië. Er is nog een merkwaardig verschil tussen Sardinië en Italië: men ziet er geen straatbedelaars. Terwijl de bede laars in de Italiaanse straten een bekende verschijning zijn, is de Sardiniër, ondanks zijn armoede te trots om te bedelen. De inwoners van Sardinië zijn hoffe lijke, maar zeer gereserveerd. Zij hebben al zó veel vreemden in hun land gehad en daar in de loop van vele eeuwen altijd maar weer slechte ervaringen mee opge- Sardinische vrouwen in hun mooie, kleurrijke kleding. daan, dat ze over het algemeen de vreem delingen niet juichend binnenhalen. Maar geeft een Sardiniër eenmaal iemand zijn vriendschap en vertrouwen, dan is zijn gastvrijheid en zijn tot alles bereid zijn voor de „vriend" verrassend groot. Het Koninkrijk der hemelen is gelijk aan een schat. Evenzo is het koninkrijk der hemelen gelijk aan een koop man, die schone parelen zocht.... Matth. 13 44, 45. Schat en parel! Beide doen denken aan iets dat van grote waarde is. Beide zijn dan ook door Jezus gekozen als beeld voor het koninkrijk der heme len. Dit koninkrijk is vanuit de hemel op aarde gekomen. Jezus Zelf heeft weer aan mensen verteld dat God koning is en Hij heeft het hart van deze mensen zo geneigd, dat zij God weer als Koning erken den en voor Zijn Woord zich bogen. En nu oefent God Zijn konink lijke heerschappij in het hart van deze mensen uit. En Hij laat door Kerk en Zending en Evangelisatie, door Christelijke school en pers en politiek iets van de glans van Zijn koningschap in deze wereld schijnen. We zijn ons heel goed bewust, dat deze glans vaak door ons wordt verduisterd. We laten op elk terrein onze schaduwen vallen over de heerlijkheid van het koninkrijk der hemelen. En met name in onze tijd zijn er dan ook wel, die niet kunnen geloven dat in school en pers en politiek iets van het hemels koninkrijk kan schuilen. Zij kunnen dat koninkrijk alleen als iets eschatologisch, als iets van de toekomst zien. De Here Jezus heeft ook wel geweten van de duistere schaduwen, die wij over Zijn koninkrijk werpen. Niettemin heeft Hij gezegd: „Het koninkrijk is binnen ulieden". Hij heeft het koninkrijk gezien als een realiteit in deze wereld. Als een schat en als een parel. We moeten ons enerzijds st ds helder bewust zijn van de vlekken en smetten, die wij op het werk des Heren werpen en we hebben waarlijk geen reden ons te v rheffen op onze Christelijke school, onze Christelijke pers, onze Christelijke politiek. We hebben alleen maar reden om ootmoedig voor God te zijn. Maar we mogen anderzijds toch geloven dat God in Zijn genade iets van de hemel op deze aarde heeft gebracht. Jezus stelt u deze heerlijkheid voor ogen. Hij zegt: „Het is een schat, een parel". Wordt niet bekeerd door het klatergoud van de wereld, maar zoek, totdat u de parel van grote waarde hebt gevonden. Dan wordt uw leven rijk. Dan heeft u een band aan de hemel, aan God gekregen. Dan is het Koninkrijk der hemelen binnen in u gekomen. Hei gevangeniswezen mogelijkheid tot het huisvlijt. VAN BUITEN heeft het Huis van Bewaring te Middelburg, aan de Blauwedijk, iets sombers, roept het nog gedachten op aan de tuchthuizen, waarover wij in een voorgaand artikel schreven. De getraliede ramen duiden de beschouwer op een oord, waarvan het goed is, als men er verre van blijft. Het accent vergelding is nog steeds blijven liggen op de straf, die en dat is alleen maar goed op ieder vergrijp moet volgen. Achter de schermen, achter die tralies eigenlijk, wordt door de mensen die hier vrijelijk in en uit kunnen lopen, gewerkt aan de re-socialisatie (weder-aanpassing) en re-educa- tie (her-opvoeding) van de mensen, die hier, omdat zij niet (of niet meer) aangepast zijn aan de rechts- en morele normen, die in een goed-geordende maatschappij gelden, zijn ingesloten. De getraliede ramen en de structuur van het gebouw aan de Blauwedijk, hoekig in zijn opbouw, mogen van een afschrikwekkend allure zijn het is niet, zoals vroeger, louter de vergelding voor de begane misdaad, die men hier door opsluiting toepast! Er is zich, mede doordat in de oor logsjaren een groot aantal vooraan staande Nederdanders, dat dus afkom stig was uit geheel andere milieus dan waarmee tot op dat tijdstip de gevan genissen werden bevolkt, door de Duitsers werd gedetineerd, een ver heugende hervorming van 't gevan geniswezen aan het voltrekken. En dit wel in een tempo, dat men een vijftiental jaren geleden nog voor onmogelijk zou hebben gehouden. De gevangene, die niet langer in eenzaamheid wordt opgesloten, wordt thans als persoonlijkheid behandeld en niet als nummer-zonder-meer. Kennis van psychologie, criminologie en socio logie dragen hiertoe veel bij. Individuele behandeling van elk „geval". Hiervoor is. een stuk team work nodig! Directeur, predikant, geestelijke raadsman, sociaal ambte naar, dokter, hoofd v. d. arbeid en hoofd v. d. bewaking heben hierin een taak. Het gaat hier boven alles om de mens. Niet verbitteren, maar verbeteren! I-iervoor zijn nieuwe methoden nodig, de huidige ontwik kelingstendensen in het gevangenis wezen is hierop het antwoord. Hoe deze verbittering te bestrijden, ja geheel te weren? De gevangenen worden, dit is een van de eerste ver eisten hiertoe, steeds actief bezig ge houden, dus gunstig beïnvloed. Laten wij een veroordeelde op zijn weg naar het Middelburgse Huis van Bewaring volgen. De weg van een veroordeelde Is hij niet preventief ingesloten dan dient hij zich te melden op het parket van de officier van justitie aan het Hofplein te Middelburg. Van hier gaat het per celauto naar het Huis van Be waring* Een zware deur en een dito traliehek worden achter hem gesloten, dat voor de tijd als in het vonnis aan gegeven. Hij wordt ingeschreven in de registers. Alle waardevoorwerpen moet hij inleveren; alleen de trouwring mag hij blijven dragen. Geen snauwende schrijver echter of een Cerberus van een bewaarder (cipier). Geen barse commando's, geen sar castische opmerkingen. Een strikt rechtvaardige behandeling. Wordt de man (of vrouw) preven tief ingesloten en is hij dus nog niet veroordeeld, dan mag hij of zij (des gewenst) de eigen kleding blijven dragen. Een veroordeelde wordt van Rijks wege gekleed. De gevangene wordt in een cel geplaatst en ingeschat eld bij de arbeid, die te Middelburg in hoofd zaak bestaa' uit het verpakken van chocolade-artikelen, grotendeels ma chinaal. Bezoek Dan volgt het bezoek. Predikant, kapelaan of geestelijk raadsman (de laatste voor buitenker kelijken), directeur en sociaal ambte naar. Eenmaal per veertien dagen mag de veroordeelde bezoek ontvangen, een maal mag hij ir hetzelfde tijdsbestek een brief schrijven. Voor het ,nder- houden van zakenrelaties, bij verjaar dagen en bijzondere gebeurtenisser in de familiekring wordt ook een grote souplesse toegepast. 's Morgens om kwart voor zeven is het reveille. Voor wassen en eten is een uur gesteld: kwart voor acht be gint de arbeid. Van twaalf tot hall twee is er middagpauze, de „schaft tijd". Tot zes uur gaat men dan weer door met werken. Na het avondmaal zijn de gevangenen hoe paradoxaal het ook moge klinken vrij. Ontspanning „Vrij' wil in dit geval zeggen: men kan naar rlo recreatiezaal (damn en. beoefenen van Loon De arbeidslust van de gedetineer den is over het algemeen goed, het arbeidstempo dientengevolge over eenkomstig. Het loon is per dag vastgesteld. Daarboven wordt een prestatie-toeslag verleend. De helft van het arbeidsloon kan worden besteed in de kantine. Hier zijn sigaren, sigaretten en tabak ver krijgbaar, evenals toiletbenodigdhe den en levensmiddelen, zoals suiker, margarine, kaas, haring, bokking, fruit en melk. De andere helft van het loon wordt voor de gevangene opgespaard tot het tijdstip van zijn ontslag. Dit is de z.g.n. „uitgaanskas'. Dit tijdstip is belangrijk! De gevangene heeft zich gedurende zijn detentie niet behoeven te verve len. Er is met hem gesproken. Over Nuttige arbeid Ontspanning Gesprekken een breed front heeft men getracht zijn persoon ten goede te beïnvloeden. In de praktijk zal blijken, of hier winst is behaald! Overigens is de criminaliteit in Zeeland zo laag, dat regelmatig veroordeelden uit andere arron dissementen in het Huis van Be waring te Middelburg moeten worden opgenomen, om de „ar beid" behoorlijk te kunnen laten functioneren. De capaciteit is dus ruimschoots voldoende voor het arrondissement Zeeland. Genadige God, wij bidden U voor allen, die als gestraften zich in de gevangenissen en tuchthuizen bevinden, door eigen schuld, door de zwakten van hun voorouders, door fouten in hun omgeving of door de liefdeloosheid onzer samenleving. Troost en sterk hen in hun nood en beproeving en wil ook deze voor hen zo moeilijke tijd hun tot een zegen doen zijn. Geef dat zij weten, dat, waar zij verlaten zijn, Gij hen nimmer verlaat; waar zij verworpen zijn, Gij hen nimmer verwerpt; waar zij in donkere diepten verzinken, Gij er altoos zijt met uw dragende liefde. Richt hen weder op, doe hen tot zichzelf komen, opstaan en tot U gaan, opdat zij mogen leven uit U, door Jezus Christus, onze Heiland. Amen. Wij bidden U voor de gevangenen, mensen als wij zelf zijn, gerfeigd tot het kwaad, zwak in verzoeking, in alles -afhankelijk van U. Door eigen schuld en door onze schuld zitten zij in de gevangenis. Geef ons deernis, medeleven, bereidheid tot hulp, vooral ook wanneer zij weer in de vrijheid komen. Doe hen de aardse gerechtigheid erkennen. Doe hen uw gerechtigheid erkennen en geef hun boetvaardigheid jegensU, gelijk ook wij die elke dag nodig hebben. Doe hen en ons leven uit uw barmhartigheid, die Gij ons betoond hebt door het zenden van Christus, uw Zoon, Die in de wereld gekomen is, niet om de wereld te veroordelen, maar om haar te behouden. Amen. (Overgenomen uit: „De Huisdienst", samengesteld door Raad voor Eredienst der Nederlands Hervormde Kerk). schaken, sjoelen, tafeltennis), men kan een boek uit de aan het Huis van Be waring verbonden zijnde bibliotheek krijgen, men kan ook, zo dit wordt verkozen, in de cel blijven (waarin na de werktijd, evenals in de recreatie zaal, mag worden gerookt) enhet radio-programma beluisteren. Want iedere cel heeft een eigen luidspreker, die de gevangeren naar gelieven kan in- en uitschakelen! Er is trouwens ook een eigen discotheek; de gevan genen kunnen hieruit verzoeknum mers aanvragen. Er worden ook ontspanningsavon den georganiseerd. Zo is het Middel burgs Muziekkorps een graag en veel geziene gast in het Huis van Bewa ring. Ook het muziekkorps van het Leger des Heils geeft er regelmatig concerten. Predikant en kapelaan hou den beurtelings lezingen. Dan zijn er nog de film-, toneel- en cabaretavon den. Twee maal per week kan er wor den gesport (op de betegelde binnen plaats) onder leiding van een sport- instructeur. Gymnastiek en vooral volleybal zijn favoriet. Ook bestaat de In de loop van de laatste jaren is het gebouw gedeeltelijk vernieuwd; ook is er een gedeelte geheel nieuw bouw. Het Huis van Bewaring heeft een keurig ingerichte kerkzaal, een dito werkzaal en keuken. Voorts zijn er de dokterskamer, ziekenzaal en vrouwenafdeling. V eranderingen De tijd, dat de gevangene, met een kap over het hoofd met alleen een paar gaten, die de ogen vrijlieten, op vastgestelde afstanden van elkaar werden „gelucht", is gelukkig voorbij. Lang voorbij is zij echter nog niet. Tot aan het begin van de tweede wereld oorlog waren de toestanden geheel verschillend van de huidige. Men kan niet anders dan bewondering hebben voor de wijze, waarop men het roer heeft omgegooid. De veranderingen voltrekken zich in hoog tempo. Het zal de wens van ieder weldenkend mens zijn, dat deze nieuwe methoden, ontsproten aan nieuwe inzichten, veel vrucht mogen dragen!

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1957 | | pagina 5