Militaire en
Indonesië
politieke toestand in
nog onoverzichtelijk
m
I
Prins Bernhardfonds geeft f 50.000
voor universitair asielfonds
Negen mianden verkeer in drie
landen: gelijk aan een ramp
mm
Vooronderzoek tegen oud SS-er
Polak vordert slechts weinig
Hongaarse regering wil aan eisen
van hei volk tegemoet komen
Opnieuw Nederlands geld voor
Hongaarse vluchtelingen
Senaat of gezin
Extra sterke delegatie naar Ver. Naties
Aanspraken op Nw-Guinea uitsluitend
gebaseerd op
onafhankelijkheidsproclamatie
Brits schip aan de
grond
Eén op 17 Nederlanders heeft een auto
SPOORWEGONGEVAL IN ENGELAND
Overbevissing van de
Noordzee?
Nederland verlangt
uitlevering
School voor vluchtelingen
Ter gelegenheid van het tienjarig bestaan
Ten bate van opleiding voor
gevluchte studenten
Economische plannen
Straaljager kreeg
geen contact
„Hij vroeg drie dagen
bedenktijd"
Woensdag 9 januari 1957
ZEEIIWSCH DAGBI AD
Pagina 3
DJAKARTA, 8 januari. (A. N. P.). Vandaag waren zowel de
militaire als de politieke situatie in Djakarta nog steeds onoverzich
telijk. Uit Medan werd gemeld, dat kolonel Simbolon en de com
mandant van het derde regiment, majoor Samosir, van Tapanuli
naar Padang, de hoofdstad van Midden-Sumatra, waren vertrokken,
waar luitenant-kolonel Ahmad Hussein en zijn militaire raad op 20
december j.l. het gezag in handen hebben genomen. Uit Bangkalis
en de Riouw-archipel is reeds een groep burgerlijke en militaire ge-
zag'hebbenden in Padang aangekomen, die de actie van Hussein ten
volle zouden steunen.
Een woordvoerder van deze delegatie
heeft verklaard, dat de bevolking van
de Riouw-Archipel en Bangkalis be
reid is de nodige stappen te nemen tot
het breken van de blokkade tegen
Midden-Sumatra, indien in de bespre
kingen tussen de militaire raad van
overste Hussein en de centrale rege
ring geen vorderingen mochten wor
den gemaakt. In dat geval zou de be
volking van Riouw gebruik maken
Van de ervaring, die zij tijdens de on-
afhankelijkheidstrijd heeft opgedaan.
In Atjeh heeft de commandant van
het eerste regiment bekend gemaakt,
dat de naam van zijn commando thans
is gewijzigd in „commando militair
district Atjeh".
Twee van de drie commissies van
onderzoek, welke vorige week door
het parlement naar Zuid-, Midden- en
Noord-Sumatra werden afgevaardigd,
zijn in Djakarta teruggekeerd. De
missie naar Midden-Sumatra heeft
verzocht nog tot het einde van deze
week in Padang te mogen blijven.
Het hoofdbestuur van de Masjumi,
die een extra-parlementair kabinet
onder leiding van Hatta wenst,
tracht nog steeds president Soekar-
no en Hatta bij elkaar te brengen.
De partij koestert de sterke over
tuiging, dat alleen een hereniging
van deze beide topleiders de weg
kan banen naar een oplossing van
de huidige crisis.
Extra sterke delegatie
„Mogelijk zal er bij de Indonesische
regering op worden aangedrongen een
extra sterke delegatie naar de Alge
mene Vergadering van de Ver. Naties
te zenden, om de debatten te leiden
over het geschil met Nederland ten
aanzien van Nieuw-Guinea", aldus
hebben gezaghebbende parlementaire
kringen medegedeeld.
De kwestie zal op zijn vroegst aan
het einde van deze maand in behan
deling komen, na de debatten over
Algerije en Cyprus.
De leiders der parlementsfracties van
de grote Islamietische partijen en van
een aantal kleinere partijen zouden bij
de regering aandringen op de benoe
ming van een delegatie, waarvan ook
deel zullen uitmaken Hatta, de eerste
vice-premier Roem, de Indonesische
ambassadeur in Bonn, dr. Zain, de oud
diplomaat Supomo en de veteraan op
politiek gebied, prof. Moh Yamin.
Niet het land uit?
Het is echter twijfelachtig of deze
vooraanstaande figuren 't land zullen
kunnen verlaten in deze kritieke pe
riode na de staatsgrepen op Sumatra.
In dit geval zal de delegatie naar alle
waarschijnlijkheid onder leiding ko
men van de secretaris-generaal van 't
's-GRAVENHAGE, 8 jan. (ANP). -
Het 1533 ton metende Britse schip
„Ousel" is op de rivier de Mersey aan
gevaren door de tanker „Liverpool".
De machinekamer van de Ousel liep
onder. Het schip is aan de grond ge
zet. De bemanning is in veiligheid ge
bracht.
o -
(Vervolg van pag. I)
Daarop stapte de ambtenaar van
achter zijn bureau naar voren en leg
de zjjn hand tegen haar schouder om
haar uit het vertrek te duwen.
„Prompt gaf ze me een klap in mijn
gezicht", vertelde hij gisterochtend,
„maar het deed me geen pijn en ik
zou er geen werk van hebben gemaakt.
Het bleef er echter niet bij. Ze greep
me met beide handen bij mijn gezicht
en krabde het met haar lange nagels
aan beide kanten open."
Geprikkeld
De procureur-generaal sprak in zijn
requisitoir over „een geprikkelde wo
ningzoekende, die en dat kan ik mij
levendig voorstellen op den duur
tot dolheid is geraakt en die woede
afreageert op een ambtenaar. Maar
die kan ook geen woningruimte cre-
eren".
Verdachte had nog een blanco
strafblad. De straf van 10 dagen,
die de politierechter haar had op
gelegd, vond de procureur dan ook
„wat te bar". Tenslotte eiste hij f 60
boete.
De raadsman vertelde dat er in
Heemstede t m ware overvloed aan
woningruimte is, „want er zijn enorm
veel grote villa's, waarvan veel ruim
te onbenut blijft. Dagen lang heb ik
persoonlijk adressen, mij door het
huisvestingsbureau verstrekt, afgelo
pen, maar niemand was bereid mij met
mijn kleine gezin op te nemen. Toen
ik dit aan de ambtenaren vertelde, ad
viseerde men my dan maar een eigen
huis te kopen". Intussen heeft het
jonge paar nog steeds geen huis en
woont dus nog gescheiden.
Het hof zal op 22 januari a.s. uit
spraak doen.
ministerie van buitenlandse zaken, dr.
Subrandio, omdat het onwaarschijnlijk
wordt geacht, dat de minister van bui
tenlandse zaken, Abdulgani, naar New
York zal gaan, gezien de huidige po
sitie van het kabinet en de verklaring
van da procureur-generaal Suprapto,
dat er reden is om Roestan Abdulgani
ti verdenken van overtreding der de-
viezenbepalingen.
Indonesië zal zijn aanspraken op
Nieuw-Guinea uitsluitend baseren
op de proclamatie van augustus 1945,
waarin de onafhankelijkheid van 't
gehele voormalige Nederlands-Indië
werd afgekondigd. Dientengevolge
zal het standpunt van Indonesië niet
langer gegrond zijn op 't handvest
van de soevereiniteitsoverdracht, dat
in december 1949 door Koningin Ju
liana werd getekend en waarin
wordt gezegd, dat over de status
van Nieuw-Guinea zon worden be
slist in besprekingen, welke binnen
één jaar zouden moeten worden ge
houden.
Evenmin zal Indonesië zich baseren
op beloften, welke de laatste Neder
landse gouverneur-generaal Van Mook
tijdens een conferentie in Den Passar,
op Bali, met Oost-Indonesische leiders
in 1946 zou hebben gedaan.
Verwacht wordt, dat de Indonesi
sche delegatie een zeer gematigde re
solutie zal indienen. Op het ogenblik
worden hiervoor drie ontwerpen opge
steld.
DEN HAAG, 8 januari In de eerste negen maanden van het vorig
jaar zijn er volgens een opgave van de K.N.AC, in het Nederlandse
verkeer 1095 doden te betreuren geweest. Voor Frankrijk was dat
aantal 6314. Voor Engeland bedroeg het over de eerste tien maanden
van 1956 beduidend minder dan voor Frankrijk, namelijk 4369. Wan
neer men deze cijfers bij elkaar neemt, kan gezegd worden, dat zich
in de genoemde drie landen in de loop van driekwart jaar een ramp
voordeed, die, wat het aantal doden betreft, zeven maal zo ernstig was
als de Nederlandse stormramp van 1953.
In Nederland heeft één op de
zeventien inwoners een auto, in
Frankrijk één op de dertien en
in Engeland één op de twaalf.
Een vergelijking tussen de ver
keersonveiligheid in de drie lan
den is nochtans niet te maken,
aldus de K.N.A.C., omdat de sa
menstelling van het verkeer gro
te verschillen vertoont (de fiets
in Nederland!). Bovendien zou
rekening moeten worden gehou
den met het aantal gewonden.
Hierbij doet zich onder andere
het merkwaardige feit voor, dat
vorig jaar het aantal doden in
Engeland maandelijks beduidend
lager was dan in Frankrijk, ter
wijl echter het aantal zwaarge
wonden bijna het drievoudige
bedroeg.
Het totaal aantal verkeersonge
vallen in Nederland was over de
eerste negen maanden van 1955
84.050 en over dezelfde periode
van vorig jaar 94.805; een toene
ming van 11,2 procent. Het aan
tal doden in de eerste drie kwar
talen van 1956 bedroeg met het
genoemde cijfer van 1095 ruim
vier procent meer dan in dezelfde
periode van 1955 (toen 47 doden
minder). Voor de ernstig gewon
den en de licht gewonden zjjn de
vergelijkingscijfers 14.542 (1487
meer, dat is 10,2 procent) en
11.168 (582 meer, dat is 5,2 pro
cent). De genoemde cijfers zijn
alle nog voorlopig.
Op 1 aug. 1956 waren er in
Zeeland 9.231 personenauto's.
Uit de bouwjaarverdeling
blijkt, dat ruim 50 pet van het
huidige aantal in gebruik zijnde
personenauto's dateert uit de fa-
bricagejaren 1953 en later. Voor
de afzonderlijke bouwjaren lui
den de aantallen: 1953: 30.085,
1954: 42.893, 1955: 60.134 en 1956
(tot 1 augustus) 41.299.
Slechts 970 (vorig jaar 497)
Nederlandse personenauto's re
den op 1 augustus 1956 niet op
benzine t.w. 859 op dieselolie, 105
op „liquid petrol gas" (voorna
melijk taxi's) en 6 op petroleum.
Houdt men alleen rekening met
de personenauto's dan heeft een
op de 33 Nederlanders een auto.
■M
A 1
Vierentwintig mensen werden gewond
en naar men aanneemt één gedood bij
een spoorwegongeval in Engeland,
waarbij het plaatsje Velwyn Garden
City een exprestrein op een lokaaltje
liep. Het achterste deel van de lokaal-
trein werd in elkaar gedrukt; de eer
ste zeven wagens van de expres ont
spoorden, terwijl de locomotief van de
expres kantelde en ernstig werd be
schadigd.
LONDEN, 8 jan. (Reuter) De voor
zitter van de Britse federatie van traw-
lervisseryen, Jack Groft Baker, heeft ge
waarschuwd, dat de Noordzee wordt over-
bevist en wellicht een woestijn zal wor
den, tenzij er iets wordt gedaan om de
visstand te sparen.
Hij verklaarde, dat er spoedig geen
vis meer in de Noordzee zal zijn, indien
de industriële visvangst of het vangen
van ondermaatse vis voor de vervaardi
ging van veevoeder niet wordt beperkt
Groft Baker verklaarde, dat de toe
stand verontrustend is.
Ontsnapt uit Breda
LUENEBURG, 8 jan. (D.P.A.).
Het vooronderzoek tegen de 38-jarige
voormalige S.S.-er, W. Polak, die op
beschuldiging van het plegen van een
drievoudige moord in Lueneburg te
recht staat, kan slechts onder zeer
moeilijke omstandigheden voortgang
vinden, aangezien de Nederlandse re
gering juridische bijstand heeft gewei
gerd.
De Nederlandse regering blijft, even
als voorheen aandringen op uitleve
ring van Polak, die er van verdacht
wordt, als lid van de Waffen-S.S. ge-
's-GRAVENHAGE, 8 januari. -
Het nationale comité Hulpverle
ning Hongaarse volk heeft zich op
een vergadering omtrent de
vluchtelingensituatie in Oostenrijk
AMSTERDAM, 8 januari. Het bestuur van het Prins Bernhard
fonds heeft besloten een bedrag van 50.000,ter beschikking te
stellen van het universitair asielfonds, dat zich tot taak heeft gesteld
voor de aan de tirannie ontvluchte jongeren, die daartoe de geschikt
heid hebben, hier te lande een universitaire opleiding mogelijk te
maken. Indien dit noodzakelijk mocht blijken zal een verdergaande
steun in overweging worden genomen. In overleg met het bestuur
van het universitair asielfonds is besloten de gelden in de eerste
plaats te bestemmen voor de reeds eerder aangegane verplichtingen
ten aanzien van de voor november j.l. aangekomen vluchtelingen.
Deze belangrijke mededeling deed
Prins Bernhard vanmiddag in een re
de, die hjj uitsprak ter gelegenheid
van het tienjarig jubileum van het
Prins Bernhardfonds. „Het is mij een
vreugde als regent van het Prins
Bernhardfonds dit bedrag symbolisch
aan de president van het universitair
asielfonds, prof. dr. G. C. Heringa, aan
te biedenaldus sprak de Prins, die
erop wees, dat de gift de grootste is,
die ooit in de afgelopen tien jaar door
het fonds is gedaan. Zij was mogelijk,
dank zij de geslaagde acties ter gele
zien de grote van het fonds is het toch
genheid van dit tweede lustrum. „Ge-
voor ons een echt offer en dit moest
het ook zijn, juist nu en voor deze
nood', aldus Prins Bernhard.
GEESTELIJKE VRIJHEID
De Prins zei o.m., dat het misschien
meer dan een toevallige coïncidentie
is, dat een herdenking vaD het Prins
Bernhardfonds overschaduwd pleegt te
worden door een dramatische ontwik
keling in het wereldgebeuren. Toen in
1950 voor het eerst de onderscheiding
van de zilveren anjer werd uitgereikt,
de onderscheiding, die werd ingesteld
bij de herdenking van de stichting van
het fonds in Londen, hield Korea aller
aandacht geboeid.
Nu, bij de herdenking van het 10-
strijd van het Hongaarse volk voor
zijn niet in de laatste plaats gees-
telijke vrijheid ons denken en voe
len in zijn ban.
KOSTBAAR EN KWETSBAAR
„Ik geloof", zo verklaarde Prins
Bernhard, „dat wij goed doen deze
feiten niet alleen te zien als een „sto
ring" van onze zo graag in vrede te
verrichten arbeid. Natuuriyk is het
een storing en wel een, die ook het
Prins Bernhardfonds pijnlijk heeft ge
raakt. Maar wy doen goed haar toch
vooral ook te zien als een memento.
Een memento, dat ons eraan herin
nert, dat cultuur alleen in geestelijke
vrijheid kan gedijen, dat cultuur niet
is een aangenaam bijprodukt van, een
„everlasting prosperity', maar een
kostbaar en kwetsbaar goed, dat ver
overd moet worden tegen druk in ve
lerlei vorm in. Hetzij, dat deze druk
tot verdrukking wordt door bruut of
sluipend geweld, hetzij dat deze druk
de vorm aanneemt van lakse, ideaal-
loze onverschilligheid, vervlakkend
materialisme of groepsverkettering".
GEESTELIJKE WEERBAARHEID
Toen de nieuwe doelstelling van het
fonds werd opgesteld, werd naast de
omschrijving van de nieuwe taak
die van financiële hulpverlening aan
jarig bestaan, houdt de dramatische zaken van cultuur behoefte gevoeld
aan een spirituele aanduiding. Zo
kwam de term „geestelijke weerbaar
heid" in de statuten, aangevende de
intentie, waarmee het fonds zijn steun
aan de cultuur zou verlenen, aldus de
Prins.
WASHINGTON, 8 jan. (Reuter).
De leider der republikeinen in de
Amerikaanse senaat, William
Knowland, heeft meegedeeld, dat
hy zich niet meer kandidaat zal
stellen bij de senaatsverkiezin
gen.
Hy verklaarde, dat hij meer tijd
wil vrij hebben voor zijn gezin
en dat dit de voornaamste reden
voor zyn besluit is.
laten voorlichten door de verte
genwoordiger van de Hoge Com
missaris der Ver. Naties voor de
vluchtelingen, onze landgenoot dr.
V. A. M. Beermann uit Wenen.
Tijdens deze vergadering besloot
het Nationale Comité opnieuw
500.000 Oostenrijkse schillingen
ter beschikking te stellen voor de
eerste noodvoorziening van de
vluchtelingen, die over de grens
komen en naar een aantal centra
worden overgebracht, die enige
kilometers achter de grensstrook
voor vluchtelingen zijn ingericht.
Een van de medewerksters die reeds
geruime tijd met dit werk bezig is, de
echtgenote van dr. Beermann, kan
met deze middelen weer enige weken
dit grenswerk financieren.
Deze eerste noodvoorzieningen om
vatten het verschaffen van byv. schoe
nen, sokken en ondergoed voor de
vluchtelingen die bij nacht en ontij
over de grens komen, veelal ver
kleumd en soms ook drijfnat. Voorts
wordt hen voor een nacht onderdak
geboden en krijgen deze mensen wat
warms te eten en te drinken. In totaal
heeft het nationale comité tot nu oe
een bedrag van 1.5 miljoen Oosten
rijkse schillingen hiervoor beschikbaar
gesteld.
Voor vluchtelingen in
Nederland
Voorts is tijdens de vergadering van
het dagelijks bestuur besloten aan de
Nederlandse federatie voor vluchte
lingenhulp opnieuw een bedrag van
f 100.000 uit te keren. Dit bedrag is
bedoeld voor de kosten van legering,
voeding en verzorging der Hongaarse
vluchtelingen in ons land.
BOEDAPEST, 8 jan. Volgens radio
Boedapest wil de regering- Xadar aan de
eisen van het Hongaarse volk, die gesteld
zijn tijdens de opstand van 23 oktober, te
gemoet komen. Na de publikatle van haar
program zal de Hongaarse regering hier
mee beginnrn. In de regeringsverklaring
beeft de Hongaarse regering een belang
rijke plaats ingeruimd voor de arbeiders
raden die zeer grote steun van de Hon
gaarse autoriteiten genieten, aldus de ra
dio. De regering wil ook economische
plannen opstellen waarin in de eerste
plaats voorzien wordt in verhoging van
het levenspeil der bevolking. Wat de land
bouw aangaat zullen de verplichte leve
ranties aan de staat voorgoed worden af
geschaft en kunnen de boeren hun pro-
dukten vrij verkopen.
Tot permanente afgevaardigde van Hon
garije by de VN. is benoemd Peter Mod.
die na de oorlog in de diplomatieke dienst
is getreden. Hy werd in 1949 benoemd
tot eerste adviseur van de Hongaarse le
gatie in Parijs. Korte tijd daarna werd hy
in Hongarije tydens het proces-Rajk ge
vangen gezet. Mod werd in 1954 gerehabi
liteerd en werd hoofd van de afdeling
Midden- en Verre-Oosten van het minis
terie van buitenlandse zaken.
Radio-Boedapest heeft gemeld, dat
graaf Michael Karolyci, president van de
eerste Hongaarse republiek 1918-1919
en de oudgezant van Hongarije in Pa
rijs die ten tijde van het proces-Rajk met
het communistische heeft gebroken, pos
tuum in ere hersteld ir.
De opperste Sowjet heeft een uit
nodiging van het Perzische parlement
om 20 januari een delegatie naar Per-
zië te zenden aanvaard.
durende de laatste wereldoorlog drie
Nederlandse verzetslieden te hebben
neergeschoten en aan het fusilleren
van een vierde te hebben deelgeno
men.
Polak werd reeds kort na de oorlog
door een Nederlandse rechtbank ter
dood veroordeeld, maar dit vonnis
werd later veranderd in levenslange
gevangenisstraf. In 1952 gelukte het
Polak echter uit de strafgevangenis te
Breda te ontvluchten, en op het ogen
blik verblijft hij bij vrienden in Han
nover. Duitsland is indertijd niet op
het uitleveringsverzoek van Nederland
ingegaan, omdat Polak door toe te
treden tot het Duitse leger volgens
Duitse opvatting het Duitse staatsbur
gerschap verwierf.
Er is geen sprake van, dat de Neder
landse regering juridisch bijstand zou
hebben geweigerd aan de oud SS-er
Polak. Het Nederlandse departement
van justitie heeft ons meegedeeld, dat
de Nederlandse regering nooit enig
verzoek in deze geest heeft bereikt en
van het rechtsgeding tegen Polak als
zodanig is zy onkundig. Ten departe-
mente veronderstelt men, dat Polak
zich tot een Nederlandse advocaat
heeft gewend met het particuliere ver
zoek om juridische bijstand en dat
deze advocaat heeft geweigerd aan dit
verzoek te voldoen.
DEN HAAG, 8 jan. Naar aanlei
ding van het ongeluk met de straal
jager bij Barneveld vernemen wy nog
dat sergeant-vlieger J. W. Reiff, nadat
hij aan schietoefeningen boven de
Vliehors had deelgenomen, uit de
koers is geraakt.
Hy trachtte herhaaldelijk door mid
del van de radio contact te krijgen
met zijn basis, Leeuwarden, maar daar
heeft men hem niet gehoord. Andere
bases in ons land hoorden de vlieger
wel, maar zij konden op hun beurt,
naar de luchtmachtvoorlichtingsdienst
mededeelt, geen contact krijgen met
de vlieger.
Door het nevelige weer was het de
bestuurder onmogelijk zich door
grondzicht te oriënteren. Toen hy wel
grondzicht kreeg had hij te weinig
brandstof meer en daarom voerde hij
een noodlanding uit.
Nieuwe burgemeester van
Den Haag
EINDHOVEN, 8 jan. In een
onderhoud, dat wij met de nieuwe
burgemeester van Den Haag, mr.
H. A. M. T. Kolfschoten hadden,
verklaarde hij ons, dat hij drie
maal vierentwintig uur tijd had
gevraagd om te overwegen of hij
al dan niet de benoeming zou aan
vaarden.
„Natuurlijk heb ik geaarzeld", aldus
mr. Kolfschoten, „anders zou ik de
zware verantwoordelykheid, welke het
burgemeestersambt van de residentie
meebrengt, niet waard zijn. Het is met
harteleed, dat ik Eindhoven verlaat,
maar anderzijds acht ik het een plicht
aan het beroep, dat de regering op
mij heeft gedaan, gevolg te geven".
0 Gisteren is mevrouw P. van Gee-
nen-Van Yperen, geboren in Hilligers-
berg, 102 jaar geworden. Mevrouw Van
Geenen is de oudste inwoner van Rot
terdam.
Priesters uit Egypte gewezen
PORT SAID, 8 jan. (A.F.P.). De
autoriteiten van Port Said hebben drie
rooms-katholieke priesters verzocht
het land te verlaten. Het zyn twee
Fransen en een Britse onderdaan. Zy
worden beschuldigd van samenwer-
werking met de Frans-Britse troepen.