Uitermate verwarde politieke toestand in Indonesië Ned. Rode Kruis zal twee kampen in Oostenrijk verzorgen Prof. mr. R. Kranenburg overleden Prijsstop voor limonade, kachels, kapperslarieven en havermout Woningen Simbolon met troepen naar de bossen gevlucht Er mankeert iets aan Rassenscheiding leidt tot nieuwe ongeregeldheden Nederland staat vooraan met materiële- en personele hulp Sahara als goudmijn Zaterdag 29 december 1956 ZEEUWSCH DAGBLAD Polders Vrees voor burgeroorlog Oliebollen kunnen lustig bakken Middenstandprofiteerde van toegenomen welvaart Groot kenner van het staatsrecht Geboortebeperking verwerpelijk Weigerde Makarios te praten „Geen Sowjel-eisen in Midden-Oosten" pagina f P primaire subsidiecontingenten noemt minister Witte de woning toewijzin gen voor bet volgend jaar, waarmee hij kortgeleden de gemeentebesturen heeft verheugd (of teleurgesteld). Er wordt dus niet meer gesproken van bouwvolume, het vertrouwde woord van vele na-oorlogse jaren. In feite maakt deze betiteling niet veel ver schil. De minister heeft zich slechts aangepast bij de feitelijke situatie, waarbij het overheidsbeleid in wezen via subsidieregelingen wordt geëffec tueerd. De spanning, waarmee naar het verdeelschema van minister Witte is uitgezien, was zeer aanmerkelijk min der dan vorige jaren. Zeker in Zee land. Dat is een gevolg van de be kende nieuwe regeling, die nu weer al ongeveer tien maanden in werking is en die tot gevolg heeft gehad, dat de bouwactiviteit met sprongen omhoog is gegaan. Het stemt tot voldoening, dat de minister deze regeling die erop neerkomt, dat er net zoveel huizen mogen worden gebouwd als de plaat selijke of regionaal aanwezige bouw capaciteit maar toelaat ook volgend jaar in stand wil houden. Men begrijpt nu wel, dat dan een primaire toewij zing interessant is, maar niet beslis send. Als een gemeente tien subsidie contingenten krijgt toegewezen, maar kans ziet twintig of dertig huizen te bouwen, dan is daartegen geen be zwaar, temeer, daar voor al die huizen de wettelijke financiële regeling geldt. Een nieuwigheid bij de verdeling voor volgend jaar is, dat de minister per gemeente heeft toegewezen en de ver deling over de provincie niet aan ge deputeerde staten heeft overgelaten. Hij heeft voor zijn verdeelschema zich gebaseerd op enkele „objectieve nor men". Al mogen dan voor sommige ge meenten de uiteindelijk verkregen re sultaten vreemd aandoen, ook hier geldt, dat er alle ruimte is voor bouw van meer huizen, mits de aannemers het maar aankunnen. Bovendien is aan gedeputeerde staten verzocht cor recties aan te brengen. Zij houden dus „een vinger in de pap". Er komt nog bij, dat ook de mogelijkheid bestaat regionaal verschuivingen aan te bren gen in de per gemeente toegezegde primaire subsidiecontingenten. Twee opmerkingen tot slot. De eerste is: de officiële toewijzing aan Zeeland voor de jaren 1954, 1955 en 1956 was vijf honderd woningen. Nu wordt alleen voor 1957 eenzelfde aantal toegewezen. En de tweede opmerking: ware de zgn. bouwcapaciteitsregeling maar een jaar of vijf eerder gaan werken; er zouden vele honderden huizen méér in Zee land hebben gestaan De met grote nieuwsgierigheid te- gemoetgeziene plannen van gede puteerde staten tot samenvoeging van de polders en waterschappen op Schou- wen-Duiveland, Tholen en Noord-Be veland zijn nu bekend. Onze eerste indruk is, dat zij weldoordacht en praktisch zijn. Maar bijzonder ingrij pend. Een hoogst belangrijke zaak is, dat „de streek" via haar vertegenwoor digers in de verschillende adviescom missies bij de voorbereidingen zeer nauw betrokken is geweest en dat deze zich met opzet akkoord konden ver klaren. Om velerlei redenen zijn wij voorstanders van deze concentratie, -mits het grotere lichaam niet log wordt en bureaucratische neigingen vertoont. De voorstellen voorzien in middelen om dit te voorkomen. Door de instel ling van districten moet het mogelijk zijn alle ingelanden blijvend en nauw bij het werk van het waterschap te betrekken. Deskundigheid en interesse van eeuwen moeten blijvend dienst baar worden gemaakt aan de zorg voor de dijken in onze moderne tijd. Niet temin blijft het een wat pijnlijke ope ratie. Maar het is o.i. de enige moge lijkheid om onze polders en water schappen van een sterke autonomie te verzekeren. Niemand vergete, dat hoe kleiner de eenheden zijn, hoe minder het mogelijk is in het gezicht van de enorme problemen (en kosten), die de dijkzorg maar ook het binnen- beheer meebrengt, volkomen zich zelf te blijven. En onze polders zijn een té kostbaar bezit om ze „op te rol len" en de dienst te laten uitmaken door een ergens in Den Haag zetelend almachtig bestuur. Wij zijn nu op de goede weg en het is te hopen, dat de provinciale staten op korte termijn de behandeling der voorstellen tot een goed einde zullen brengen. Eveneens hopen wij, dat Den Haag niet te lang zal wachten met het geven van zijn fiat aan dit nieuwe. Voor de calami- teuze polders is een oplossing gevon den, die er interessant uitziet. En waarbij (hetgeen het belangrijkste is) de financiën voorlopig veilig gesteld zijn. Een periode van dertig jaar voor het tot elkaar brengen der polder- lasten lijkt ons lang genoeg. 0 De Israëlische regering heeft aange boden 5.580 Egyptische krijgsgevangenen uit te wisselen tegen vier Israëlische ge vangenen, die door de Egyptenaren wor den vastgehouden. O De gouverneur van de Amerikaanse staat Californië heeft vrijdag de nood toestand in het district Los Angeles af gekondigd, waar nu al drie dagen een bosbrand woedt. DJAKARTA, 28 december. De berichten over Sumatra geven nog allerminst een duidelijk beeld van de ontwikkeling daar. Over het algemeen kan de situatie in de gehele republiek Indonesië als volgt worden samengevat: Noord-Sumatra: kolonel Simbolon, die zich de Vorige week van de centrale regering had losgemaakt, werd weer afgezet door luite nant-kolonel Ginting, die de centrale regering trouw is gebleven. Het is niet bekend welk deel van het leger in de provincie, die rijk is aan ondernemingen, gehoorzaam is gebleven aan Simbolon, die naar het district Tapanuli, nabij het Tobameer, is gevlucht. Midden-Sumatra: de raad van legerofficieren en oud-strijders, on der leiding van luitenant-kolonel Ahmad Hussein, die een week ge leden het bestuur over de provincie Midden-Sumatra heeft overge nomen, schijnt de toestand goed in de hand te hebben. Gisteren is tweede delegatie van de regering te Djakarta naar Midden-Su matra vertrokken om te onderhandelen met de militaire raad, die daar het gezag heeft overgenomen. Zij zou be schikken over een mandaat van presi dent Soekarno. De eerste delegatie, die een dergelijke volmacht niet had, werd daarom niet ontvangen. DEN HAAG, 28 dec. Olie bollen en appelbeignets zullen op oudejaarsdag lustig in de Neder landse keukens kunnen sudderen en bakken. Dit is de geruststelling van de zijde van de slaolie-indu strie aan de Nederlandse huis vrouw. Geruchten doen de ronde dat ér niet voldoende slaolie zou zijn, maar het tegendeel is waar. Weliswaar is er op dat ogenblik in de winkels enige schaarste aan slaolie, omdat onder de invloed van oorlogsgeruchten viermaal zoveel is gekocht als normaal, maar dat de Nederlandse indu strie tekort zou schieten in de voorziening is onjuist. De Neder landse slaolie-industrie heeft op het ogenblik voldoende voorra den om in januari meer dan voor heen af te leveren, doch de buf fervoorraden zijn door de ham sterwoede zodanig geslonken, dat er bijna geen afleveren meer aan was. Er behoeft geen enkele vrees te bestaan dat de Neder landse huisvrouw onvoldoende slaolie voor haar keuken zal kunnen krijgen. Eenheden van de Indonesische lucht macht, waaronder jagers en bommen werpers, zijn vrijdag naar Medan ge vlogen „om zich gereed te houden de andere strijdkrachten aldaar bij te staan", aldus maakte het hoofdkwar tier van de luchtmacht vrijdag bekend. Burgeroorlog? Politieke waarnemers gaven tegen over de correspondent van het A.N.P. in Djakarta te kennen, dat de jongste ontwikkelingen in Noord-Sumatra mo gelijk tot een burgeroorlog zullen kun nen leiden, nu gemeld is dat Simbolon niet is gearresteerd, doch tezamen met de hem trouw gebleven troepen naar de bossen in Tapanuli heeft weten te ontkomen. Ook in hoofdartikelen van de dag bladen in Djakarta wordt de vrees voor een burgeroorlog uitgesproken. Ander kabinet? De gematigde Islamietische rege ringspartij in Indonesië, de „Masjumi", is tot de conclusie gekomen dat het huidige coalitiekabinet van dr. Ali Sastroamidjojo niet langer gehand haafd kan worden. Men heeft zich tot de vroegere vice- president Mohammed Hatta gewend en hem gevraagd of hij bereid zou zijn eventueel een nieuwe regering te lei den. Java In het zuidelijk deel van West-Java hebben, volgens Indonesische persbe richten de Darul Islam-benden hun ac tiviteit verhoogd. In Miden- en Oost- Java is alles rustig. Borneo: de militaire commandant van Borneo is naar Djakarta opgeroe pen om verantwoording af te leggen over zijn beweerde steun aan de vroe gere waarnemend chef-staf van het leger, kolonel Lubis, die kortgeleden een mislukte poging tot een staats greep heeft gedaan. Uit Celebes en uit de Molukken ko men ook berichten over ongeregeld heden. Giro 999 cn 777 's-GRAVENHAGE, 28 dec. De stand van giro 999 was vandaag f4.073.081.13, die van giro 777 14.208.935.62. Ned. onderwijzersvereniging stelt geen prijs op communisti sche leden DEN HAAG, 28 dec. - Met een over grote meerderheid is op de jaarlijkse vergadering van de Nederlandse On derwijzersvereniging een motie van het hoofdbestuur aangenomen, waarin op grond van de statuten en het pro gram van de N.O.V. wordt vastgesteld dat het hoofdbestuur geen prijs stelt op het lidmaatschap van leden van de C.P.N. en van anderen, die de Russi sche terreur goedkeuren. Even eerder was een voorstel van orde om dit punt van de agenda af te voeren met eveneens een overgrote meerderheid van de hand gewezen. Nadat de motie was aangenomen verlieten enige communistische leden de zaal. UTRECHT, 28 dec. In de te Utrecht gehouden bijzondere algemene verga dering van de Kon. Middenstandsbond heeft de staatssecretaris van economi sche zaken, dr. G. J. M. Veldkamp een rede gehouden over de ontwikkeling van het middenstandsbedrijfsleven. De staatssecretaris zeide o.a. dat kon worden geconstateerd dat ook da middenstand als geheel in belangrijke mate heeft kunnen profiteren van de gunstige conjuncturele situatie minder goede resultaten hebben bereikt. De staatssecretaris accentueerde ver volgens het belang van de prljsstabill- satie. 's-GRAVENHAGE, 28 dec. Hedennacht is onverwacht te zijnen huize overleden prof. mr. R. Kranenburg oud-voor zitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal en oud-lid van de Raad van State. Prof mr. dr. Roelof Kranenburg werd op 8 september 1880 te Groningen gebo ren. Hij doorliep de HBS en het Gymna sium in zijn geboortestad en studeerde vervolgens aan de Rijksuniversiteit aldaar. In 1903 behaalde hij de graad van doctor in de rechtswetenschappen en in 1909 promoveerde hij aan de Leidse universi teit in de staatswetenschappen. Te Groningen, waar hij zich als advo caat vestigde, werd hij secretaris van de Kamer van Koophandel. In 1910 werd hij rechter te Tiel en vervolgens te Utrecht. Eind 1914 werd hij hoogleraar in het staatsrecht, het administratief recht, het 's-GRAVENHAGE, 28 dec. De staatscourant bevat een viertal prijzenbeschikkingen. Daarin wor den de maximum prijzen voor li monadesiroop, koolzuurhoudende alcoholvrije dranken, vruchten dranken, tonic- en mineraalwater, haarden en kachels en de maxi mum tarieven van dames- en he renkappers vastgelegd op het peil van 1 november jl. De maximum prijs van losse en verpakte haver mout wordt vastgelegd op het peil van 1 juli jl. Hoofden van scholen over de spelling ii ii ROTTERDAM, 28 dec. In de gis termorgen te Roterdam gehouden ver gadering van de Vereniging van hoof den van scholen heeft dr. F. C. Domi- nicus een inleiding gehouden over de tegenwoordige spelling. „Als de spelling zo is, dat we zeg gen, we weten er niets van en we heb ben er boeken bij nodig, dan mankeert er iets aan. Ook staan er tal van fou ten in kranten en tijdschriften", zo merkte spreker op. Het is een geheu- genspel geworden en dat had men moeten vermijden. Dr. Dominicus schatte, dat de vergaderingen van de spellingcommissie een ton hebben ge kost en ook hebben de woordenlijsten veel geld gekost. Hij had hiertegen geen bezwaar als we er maar profijt van zouden hebben, doch we zijn er verder op achteruitgegaan dan met welke spelling ook. Het lijkt er vol gens spr. op of de commissie getracht heeft er zoveel mogelijk een puzzle van te maken. Een eerste eis bij even tuele verbetering noemde hij het af schaffen van de voorkeurspelling op misschien enige uitzonderingen na. MOTIE De vergadering heeft daarna een motie betreffende de spelling aange nomen, waarin de wenselijkheid wordt uitgesproken zo spoedig mogelijk met een voor het onderwijs aanvaardbare regeling te komen. In de motie, die ter kennis van de minister en de leden van de Tweede Kamer zal worden ge bracht, wordt gevraagd de overgangs- Naar het ministerie van economische zaken meedeelt heeft een aantal limo nadefabrikanten zijn verkoopprijzen verhoogd met bedragen van 2 en meer centen per fles; enige fabrikanten van haarden en kachels hebben in de loop hoogd met bedragen van 8 tot 30 van november hun verkoopprijzen ver per stuk; talrijke kappers hebben in de afgelopen tijd verhogingen inge voerd, liggend in de orde van grootte van 20 procent; de fabrikanten van ha vermout hebben hun verkoopprijzen verhoogd met percentages tussen 5 en 10. Dit alles zonder dat hierover over leg gepelegd was met het ministerie van economische zaken. Pogingen de kappers er toe te bewegen, bun ta riefsverhogingen ongedaan te maken, hadden geen succe3, aldus het ministe rie van economische zaken. Algerijnse burgemeester vermoord ALGIERS, 28 dec. (Reuter) Amedee Froger, burgemeester van Boufarik en president van de vereni ging van burgemeester in het gebied van Algiers, is gisterèn in het centrum van Algiers op straat vermoord. Vol gens de politie is de dader een jonge Mohammedaan. Hij ontsnapte. Nadat de laatste Engels-Franse troe pen uit Port Said, Egypte, waren ver trokken, namen de Egyptische troepen de stad weer in. Een jubelende menig te begroette de Egyptische troepen en zwermde over tanks uit zoals de foto laat zien. Rapport van rJk. zijde 's-GRAVENHAGE, 28 dec. Het is zeker waar, dat het economische leven in Nederland niet alleen onmiskenbare ivoordelen geniet van de vooralsnog jlich voortzettende bevolkingstoene- ïning, doch dat daaruit ernstige pro blemen voortspruiten. Uitgaande ech ter van de prognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek omtrent de yte verwachten bevolkingsaanwas in de nabije toekomst kan een verdere be- perking van de procreatie in ons land, raeds zuiver economisch gezien, aller- i ïinst noodzakelijk worden genoemd. Aldus één der conclusies van een door het R.K. Centrum voor Staatkun dige Vorming ingestelde commissie, die tot taak had zich te beraden over de vraag, of bevordering van staatswege van geboorteregeling als middel tot verlichting van de bevolkingsdruk in Nederland geoorloofd is, verwerpe lijk is. In Amerikaanse stad Birmingham BIRMINGHAM, 28 december (AFP). Ondanks het verzoek van de predikant Shuttlesworth, de voornaamste leider van het verzet tegen de rassenscheiding in de Amerikaanse stad Birmingham, om de plaatsen in de bussen bestemd voor blanken niet in te nemen heeft een groot aantal negers uit deze plaats besloten hun verzet vol te houden en het principe „wie het eerst komt, het eerst maalt' ook bij het personenvervoer te blijven toepassen. Dit optreden heeft in de afgelopen 24 uur geleid tot verscheidene inciden ten. In Birmingham zijn 21 negers gearresteerd, die in de bussen op plaatsen gereserveerd voor blanken waren gaan zitten. Zij werden eerst op vrije voe ten gesteld na betaling van een waarborgsom van 100 dollar. In het stadje Montgomery, waar zich soortgelijke incidenten voordeden, hebben onbekenden op twee autobussen geschoten. In de ene zaten negers en de andere was leeg. De gemeenteraad van Tallahassee, de hoofdstad van Florida, heeft de ver gunning ingetrokken van de plaatselijke autobusmaatschappij wegens „po gingen om de integratie van de negers te verwezenlijken". De directeur en negen chauffeurs zijn gearresteerd. volkenrecht en de wijsbegeerte aan de universiteit te Amsterdam en in 1927 volgde hij zijn leermeester H. Krabbe t» Leiden op als hoogleraar in het staats recht, welk ambt hij tot 1947 bekleedde. POLITICUS Prof. Kranenburg was een belangrijk» figuur in het politieke leven. Hi) was lid van de prov. staten van Zuid-Holland, Als alles verzonden is over een tien tal dagen, dan heeft het Ned. Rode o.Kruis voor 3H miljoen gulden aan termijn te verlengen in afwachting van goederen voor de Hongaarse vluchte- een nieuwe regeling. lingen verschaft: daarvan werd voor 1 's-GRAVENHAGE, 28 december. Behalve de verzorging van het kamp Judenau, met ongeveer 1.000 Hongaarse vluchtelingen, welke op het ogenblik door het Ned. Rode Kruis geschiedt, zal dit binnen kort nog de verzorging van een tweede kamp op zich nemen. Daar voor zullen straks nog een twaalftal personen door het Ned. Rode Kruis naar Oostenrijk worden gezonden. Er zal door het Ned. Rode Kruis een belangrijk bedrag moeten worden gereserveerd, teneinde het mogelijk te maken, dat het per soneel tot 1 juli in Oostenrijk kan blijven. In die kosten zijn dan be grepen eventuele loondervingen, verzekering en sociale lasten en andere. miljoen gulden in natura ontvangen. Van de postrekening werd voor V/z miljoen gulden besteed. Daar niet wordt verwacht, dat de komende dagen reeds zal ophouden en daar, met de hiervoor genoemde reser veringen voor het personeel, er niet zoveel meer op de postrekening van het Ned. Rode Kruis overblijft, zal een verdere stimulans nodig zijn, om meer gelden op de bekende postrekening 777 te ontvangen. Dit deelde de directeur van het Ned. Rode Kruis, de heer A. van Emden, mee in een persconferentie, welke ge houden werd na de in Wenen met de Kerstdagen gevoerde besprekingen met functionarissen van het interna tionale comité van het Rode Kruis. De heer Van Emden deelde mee, dat er door de Nederlanders in het door het Ned. Rode Kruis in het kamp Ju denau, met de Hongaarse koks, voor treffelijk wordt gewerkt. De Nederlandse chauffeurs gaan ge regeld naar Boedapest om levensmid delen te vervoeren. Sinds het inter nationale comité van het Rode Kruis er zit, kan worden gezegd, dat alles ter plaatse komt waar het hoort. Zulks in tegenstelling tot vele geruchten. Wat doet het Ned. Rode Kruis zelf voor HongarijeHet heeft de melk stroom Hongaarse vluchtelingen in de voorziening op zich genomen waarin hij zitting had voor de Vrijz. Dein. Bond, waarvan hij enige tijd voorzitter was en die hem ook naar de Eerste Kamer afvaardigde. Na de bevrijding heeft prot Kranenburg zich aangesloten bt) de Par tij van de Arbeid. Hij maakte deel uit van de staatscommissie voor de grondwetsher ziening. Na het overlijden van mr. W. L. baron de Vos van Steenwijk in 1946 werd prof. Kranenburg op 20 juli van dat jaar tot diens opvolger benoemd als voor zitter van de eerste kamer. Op 6 sep tember 1948 heeft hij Koningin Juliana tijdens de inhuldiging in de Nieuwe Kerk te Amsterdam de grondwettelijke eed afgenomen. In 1951 bedankte hij voor het lidmaat schap van de Eerste Kamer en werd door de Koningin benoemd tot lid van de Raad van State. Per 1 oktober 1955 ontving hij zijn eervol ontslag als Statenlid. PARIJS, 28 dec. (Reuter-AFP). De raad van de republiek (de Frans» senaat) heeft met 246 tegen 38 stem men een gewijzigde versie van een re- gerings-wetsontwerp goedgekeurd, dat bedoeld is om een begin te maken met de exploitatie van de grote natuur lijke rijkdommen van de Saharawoe»- tijn en de levensstandaard van haar bevolking te verhogen. Premier Mollet zei tot de raad! Binnen enkele jaren zullen we mil joenen tonnen olie voortbrengen. De Sahara is naast de atoomenergie een van de grondvesten van onze onaf hankelijkheid". NICOSIA, 28 dec. (Reuter). Het leidende Cyprische dagblad „Elefthe- ria", dat in de Griekse taal verschijnt, heeft een bericht uit Londen gepubli ceerd, volgens hetwelk aartsbisschop Makarios geweigerd heeft te spreken met de twee Britse afgezanten, die hem op de Seychellen de Britse grond wetsvoorstellen voor Cyprus zouden toelichten. Hij zou geweigerd hebben over politieke onderwerpen te spre ken, zolang hij gevangen blijft. De afgezanten, Pearson en Tornari- tis, zouden hebben aanbevolen, dat Makario zo snel mogelijk van de Sey chellen naar Londen zal worden over gebracht. Russisch blad zegt: PARIJS, 28 dc. (AFP). In ver band met het vertrek van de Brits- Franse strijdkrachten uit Egypte merkt het Sowjet-Russische regeringsblad „ïzwestia" op, dat de Sowj et-Unie in het Midden-Oosten geen concessies, militaire bases of voorrechten van welke aard ook opeist en zich even min klaar maakt om de lege plaats in te nemen, die in dit gebied is ontstaan door de verzwakking van de positie van Frankrijk en Groot-Brittannië. 173.000 kinderen onder de zes jaar in Boedapest. Tot 1 maart zullen die kin deren dagelijks melk van het Ned. Ro de Kruis ontvangen. Personele hulp Wat de personele hulpverlening be treft staat het Ned. Rode Kruis met 50 personen straks 12 meer op de tweede plaats. Nummer één staat West-Duitsland met 100 man. Wat de materiële hulpverlening be treft staat ons land relatief en bijna vanabsoluut op de eerste plaats.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 3