Vrees voor uitbreiding militaire
opstand in Indonesië
Trieste toestand in Ambonezen-
woonoord te Westkapelle
r
Koninklijk gezin vierde Kerstfeest
temidden van personeel
Grote fabrieken moeten sluiten,
duizenden Hongaren zonder werk
lids (teas
Noord-Sumatra scheidt zich ook
af van Djakarta
Proces in Syrië
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
s.
Indonesische regering „geschokt"
AnJere regering
gevraagd
V.N.>troepen verlaten
Port-Said
Verhoging loongrenzen
sociale wetten?
Burgemeester
d'Ailly
van Amsterdam
nam afscheid
Prijsmaatregelen
te verwachten
KERSTLIED
Prins Bernhard: Kribbe èn Kruis
Kerstboodschap
Koningin Juliana
Kadar wil kabinet „iets" verbreden
Een schier onoplosbaar probleem
Intense bemoeiingen van provinciaal
interkerkelijk comité
Hongaars gezin door
militairen geadopteerd
DOOR DE WERELD
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 00. Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
3987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: "Nieuwstraat 68,
Tel. 826; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,52 per week,
ƒ2,20 per maand, ƒ6,50 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
12c Jaargang No. 3586 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Maandag 24 december 1956
KOMT, LATEN WIJ
AANBIDDEN...
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Dinsdag: Zon op 8.51 u., onder 16.31
u. Maan op 1.42 u., onder 12.28 u.
Hoogwater dinsdag 25 december:
Vlissingen: 7.36 u. 1.64 m., 20.25 u. 1.70
m. Terneuzen: 8.05 u. 1.82 m., 20.48 u.
1.88 m. Wemeldinge: 9.11 u. 1.38 m.,
21.50 u. 1.59 m. Zierikzee: 8.48 u. 1.19
m., 21.35 u. 1.40 m.
DJAKARTA, 24 december (A.N.P.). Indonesische politici in
Djakarta hebben gisteren uitdrukking gegeven aan hun vrees, dat
de militaire staatsgrepen in Sumatra zullen kunnen worden gevolgd
door soortgelijke acties in andere gebieden in Indonesië.
Het parlementslid Moh. Yamin verklaarde in een onderhoud met
de correspondent van het A.N.P. in Djakarta, dat „het niet uitge
sloten is, dat de opstand door andere acties zal worden gevolgd, zelfs
In West-Java".
hept met lust naar macht, om de lei
ding van het land over te nemen.
Kolonel Simbolon, de territoriaal
commandant van Noord- en Midden-
Sumatra, heeft bekend gemaakt, dat
Noord-Sumatra zich heeft afgeschei
den van de centrale regering en niet
langer het kabinet Ali Sastroamidjojo
erkent.
Zoals bekend, heeft luitenant-kolo
nel Hhmad Hussein donderdag het be
stuur over de provincie Midden-Suma-
tra overgenomen.
Kolonel Simbolon deelde ter moti
vering van zijn besluit mede, dat hij
tot het besef was gekomen dat niet
langer kan worden gehoopt dat de po
gingen van de centrale regering om
verbetering in de binnenlandse toe
stand te brengen, met succes zullen
worden bekroond.
Tijdelijk
Hij noemde de „afscheiding" van
Noord-Sumatra „tijdelijk". Zij was be
doeld om de weg te banen voor eerlij
ke lieden met een volkomen gevoel
voor verantwoordelijkheid en niet be-
Nasser neemt bestuur
officieel over
CAIRO, 24 dec. Reuter. De meeste
militairen van de politiemacht der V.
N. in Port Said zullen binnen twee
dagen uit de stad worden teruggetrok
ken en 'met grote snelheid' naar het
gebied gaan, dat door de Israëliërs op
het schiereiland Sinai is ontruimd.
Een symbolisch detachement van
het Egyptische leger is zondagmiddag
de stad binnengetrokken. De V.N. heb
ben de handhaving van de orde over
gedragen aan de Egyptische politie en
de V.N.-troepen zijn in hun kazernes
gegaan.
Grote menigten demonstreerden
zondag in Port Said. Men riep: 'lang
leve Nasser" en 'weg met Eden en
Mollet'. Britse en Franse vlaggen wer
den verbrand.
President Nasser zal zich over en
kele dagen naar Port Said begeven om
de stad officieel over te nemen van de
V.N.-troepen.
Het Egyptische beheersorgaan voor
het Suezkanaal heeft de loodsen, die
het in dienst heeft, laten weten, dat
zij zich gereed moeten houden om het
werk te hervatn.
's-GRAVENHAGE, 22 dec. De re
gering heeft de Tweede Kamer voor
gesteld, de loongrenzen van een aantal
sociale wetten te verhogen van 6000
tot 6900 gulden. Het betreft hier de in
validiteitswet, de ziektewet, de zeeon
gevallenwet 1919, de wet van 21 de-
camber 1950, tot uitbreiding van de
toepassing van het ziekenfondsen be
sluit en de werkloosheidswet.
Eerste paal voor ziekenhuis
V.U.
DEN HAAG, 24 dec. Op zaterdag
29 december hoopt minister Cals de
eerste paal te slaan van het ziekenhuis
van de medische faculteit van de Vrije
Universiteit te Amsterdam.
De opdracht tot het ontwerpen der
plannen voor het ziekenhuis werd in
januari 1953 aan de architecten ir. A.
Rothuizen te Middelburg en Joh. H.
Groenewegen te Amsterdam gegeven.
Het ziekenhuis zal ongeveer 700 bed
den tellen.
DE BILT ZEGT:
Wat meer wind
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk enige regen- of sneeuwbuien.
Matige, langs de Waddenkust tijdelijk
vrij krachtige oostelijke wind. Mid-
dagtemperaturen om het vriespunt
Dat zich na Midden-Sumatra ook
Noord-Sumatra heeft afgescheiden
heeft, zoals in Djakarta is vernomen,
de centrale regering geschokt. In de
beide provincies liggen veel onderne
mingen en olievelden.
De Indonesische regering heeft zon
dag kolonel Simbolon, bevelhebber in
Noord-Sumatra, die de macht in die
provincie heeft overgenomen, ontsla
gen.
AMSTERDAM, 22 dc. De heer
d'Ailly heeft zaterdag in een bijzon
dere raadsvergadering afscheid geno
men als burgemeester van Amster
dam. Hem werd de gouden eremedalje
van de stad Amsterdam overhandigd.
Tal van toespraken werden gehouden.
De raad bood de scheidende burge
meester een historische platenatlas
aan.
DEN HAAG, 24 dec. Diverse be
drijven hebben zonder vergunning van
het ministerie van economische zaken
de prijzen van enkele artikelen ver
hoogd. Van bevoegde zijde wordt ver
nomen, dat verwacht kan worden dat
binnen enkele dagen voor een aantal
artikelen prijsmaatregelen zullen wor
den afgekondigd.
Een onbekende heeft kans gezien
een woning aan de Hilleweg te Rot
terdam binnen te komen en een be
drag van f 2500 weg te nemen. De be
woners waren naar de kerk.
Abdulgani officieel „verdacht"
DJAKARTA, 24 dec. ANP.. De
Indonesische procureur-generaal Sup-
rapto heeft zaterdag in een schrifte
lijke verklaring bekend gemaakt, .dat
er voldoende gronden zijn om de mi
nister van buitenlandse zaken, Ruslan
Abdulgani, ervan te 'verdenken' dat
hij betrokken is bij een crimineel de
lict.
Praag meldt spionagegeval
PRAAG, 23 dec. (Reuter). Het
Tsjechoslawaakse ministerie van bin
nenlandse zaken heeft bekendgemaakt,
dat een niet met name genoemde
Tsjech heeft bekend, sinds 1952 voor
de Franse ambassade te Praag te heb
ben gespioneerd.
De Franse agent, die pas later een
lid van het Franse ambassadepersoneel
bleek te zijn, had inlichtingen ge
vraagd over de „stemming" in het
land. Ook had hij om economische, po
litieke en militaire gegevens verzocht.
Op oudejaarsavond, maandag 31
december, zal mr. Jonkman, voorzitter
van de Eerste Kamer, kort voordat
men de twaalf klokslagen zal horen
van de Dom te Straatsburg, een korte
radiotoespraak houden.
Waar is de vreemde ster
die flonkert als kristal,
en feilloos vóórgaan zal
als vele eeuwen her?
Ik zie de herders niet,
noch koningen van ver
gedreven door een ster
of door een hemels lied.
En waar is thans de stal,
doel van de lange reis,
opdat ik eerbewijs
de Koning brengen zal?
De ster hernam haar baan,
de stal werd relikwie;
men zegt er: „Kom en zie",
maar 't Kind tref ïk niet aan,
Dit is de smartennacht
van 't niet ontbloeid geluk:
een lieve droom breekt stuk
in een vermoeide klacht.
Is Jezus slechts een waan,
dat ik Hem ijdel zocht;
ben ik zo verre tocht
dan tevergeefs gegaan?
Dit is het grote uur
van Gods paedagogiek,
't bankroet der romantiek
waarmee ik mij ommuur.
God stoot de muur omver,
Hij heeft een sterke hand.
De nacht wordt transparant:
ik zie de Morgenster.
JAC. LELSZ.
DEN HAAG, 22 dec. Het ge
beurt nu eenmaal vaak bij ons,
kleine, domme mensen, dat we de
dingen bekrompen en egoïstisch
zien, dat we voor onszelf meer
wensen en verwachten dan voor
anderen, dat we voor onszelf op
iets anders, op een bijzondere ze
gen, op een wonder hopen in de
letterlijke zin van het woord. Al
dergelijke gevoelens nu, die klein
en weinig Christelijk en daarom
zo menselijk zijn, krijgen ieder
jaar bij het vieren van Jezus' ge
boorte een kans getoetst te worden
aan het wonder van de Kerstge
schiedenis met zijn blijde bood
schap.
Deze woorden sprak Prins Bern
hard zaterdag tijdens de viering
van het kerstfeest voor het perso
neel van het koninklijk gezin in
het koetshuis van het koninklijk
paleis te Den Haag.
De prins vervolgde, dat, als het
Kerstfeest waarlijk wordt beleefd, wij
min of meer gedwongen worden ons
hart te openen. Dan wordt de juiste
weg bijzonder sterk verlicht. De
kribbe is echter niet denkbaar zonder
het kruis der verzoening. De verkondi
ging van de geboorte van Christus, die
ons het evangelie bracht is alles wat
wij nodig hebben."
Koningin Juliana had tevoren het
Kerstevangelie gelezen. Samenzang,
muziek en opvoering van een Kerst
spel completeerden het programma.
's-GRAVENHAGE, 24 dec.
H.M. de Koningin zal op
Eerste Kerstdag 13.00 uur
per radio over beide zenders
een kerstboodschap uitspre
ken.
Zes personen zijn zondag om het
leven gekomen en negen verkeren in
ernstige toestand als gevolg van een
brand in een ziekenhuis te Minnea
polis in de Amerikaanse staat Minne
sota. De brand is ontstaan tengevolge
van kortsluiting van lichtjes in een
kerstboom.
Gevolg van gebrek aan brandstof
BOEDAPEST, 24 dec. (Reuter).
Talrijke grote fabrieken in geheel
Hongarije hebben als een gevolg
van gebrek aan brandstof hun
poorten moeten sluiten, waardoor
duizenden arbeiders zonder werk
zijn gekomen.
De helft van de 84.000 mijnwer
kers uit uitgeweken.
De mijnwerkers, die op het werk
zijn teruggkeerd, hebben uit erkente
lijkheid voor hun „trouw" gratificaties
voor een totaal van zes miljoen forint
gekregen.
Kardinaal Mindszijty, de primaat van
Hongarije die zijn toevlucht in het ge
bouw van de Amerikaanse legatie
heeft gezocht, ontving een priester die
hem de biecht afnam. De bejaarde
moeder van de kardinaal, die buiten
Boedapest woont, zou zijn uitgenodigd
de primaat met Kerstmis een bezoek
te brengen.
Premier Kadar zou pogen de basis
van zijn kabinet te verbreden, door
enige niet-communistische medestan
ders in de regering op te nemen. De
macht zou echter moeten blijven be
rusten bij de communisten.
Britse advocaten
mogen niet naar Hongarije
Vier Britse advocaten, die tevens lid
zijn van het parlement, krijgen van de
Hongaarse regering geen toestemming
de processen tegen verzetsmensen bij
te wonen.
TSJOU EN LAI NAAR DE
SOWJET-UNIE
LONDEN, 24 dec. (Reuter). Pre
mier Tsjou en Lai van China heeft een"
uitnodiging van de Sowjet-regering
om begin januari van het volgend jaar
een vriendschapsbezoek aan de Sow-
jet-Unie te brengen, aanvaard.
De uitnodiging was gedaan om de
'broederlijke vriendschap en samen
werking* tussen beide landen verder
te verstevigen.
John tot vier jaar veroordeeld
KARLRUHE, 22 dec. (Reuter).
Otto John, de voormalige chef van de
Westduitse veiligheidsdienst, is te
Karlsruhe tot vier jaar gevangenis
straf veroordeeld wegens verraderlij
ke vervalsingen gepaard gaande met
samenzwering tegen de regering.
Een jaar voorarrest wordt op de
straf in mindering gebracht.
DEN HAAG, 24 dec. Bij Konink
lijk Besluit zijn benoemd tot substituut
officier van justitie in het arrondisse
ment Middelburg mr. Ph. M. Schen-
kenberg van Mierop en mr. Th. Lebret
beiden ambtenaar van het O. M. al
daar.
o
Zes Apeldoornse belhamels, die
het publiek met rotjes bestookten,
'hebben een nacht op het politiebureau
moeten doorbrengen.
MIDDELBURG, 22 december. Zullen de Ambonezen allen
leden van de Partai Nasional Maluku Selatan die onder politie
bewaking in het kamp te Westkapelle zijn geconcentreerd en maar
zeer sporadisch de gelegenheid krijgen het kamp te verlaten, tot het
bittere einde blijven vasthouden aan hetgeen zij zien als hun heilig
recht en hun onwrikbaar beginsel? Zullen zij dus dit stellen boven
het leven en het lot van hun vrouwen en kinderen? Deze benauwende
vraag dringt zich met alle klem op aan ieder, die kennis neemt van
hun pertinent weigerachtige houding om de bekende zelfverzorgings-
regeling te accepteren en van de toestanden, die als gevolg daarvan
in het woonoord zijn ontstaan. Waar honger wordt geleden door de
kinderen vanwege het ideaal van de ouders.
Zaterdag deden wij reeds enige me
dedelingen over een medisch onder
zoek, dat is ingesteld en dat moet uit
wijzen, of de kinderen in een zodanige
conditie verkeren er zijn er onge
veer 120 dat de bittere maatregel
van ontzetting uit de ouderlijke macht
noodzakelijk zal zijn. Bitter, maar
voor het behoud van deze onschuldige
kleinen, die het niet kunnen helpen,
dat hun vaders in een schier onoplos
baar conflict zijn gewikkeld met de
Nederlandse regering, het enig moge
lijke. Men weet het: de zeer kleine
groep van de P.N.M.S. is de enige, die
de zelfverzorgingsregeling heeft alge
wezen en het lijden van honger ver
kiest. Zij wenst zich niet te assimileren
in de Nederlandse gemeenschap, be
roept zich erop op dienstbevel in mili
taire status naar ons land te zijn geko
men en wenst overeenkomstige behan
deling, alsmede terugkeer naar Ceram
om aan de vrijheidsstrijd deel te ne
men.
HET MOGELIJKE GEDAAN
Het provinciaal interkerkelijk
comité voor geestelijke en cultuerele
zorg der Ambonezen heeft in de af
gelopen maanden al het mogelijke
gedaan om in de onhoudbare situatie
verandering te brengen. Er zijn con
ferenties geweest met ministers en
gesprekken met leiders van de P.N.
M.S., er wordt op allerlei manieren
getracht het spook van de honger te
verdrijven.
„Wij mogen als kerken ons niet ont
trekken aan dit maatschappelijke werk
om te helpen waar geen helper is", zo
verklaarde ons ds. W. J. Meister, die
voorzitter is van genoemd comité, dat
zich niet met de politieke kant van
deze kwestie wil bemoeien, maar het
als zijn onontkoombare taak ziet deze
mensen in nood te steunen en te hel
pen.
Toen enige maanden geleden de
moeilijkheden begonnen met de
strooptochten om levensmiddelen rond
de woonoorden aan de Middelburgse
Nadorstweg en te Westkapelle en dien
tengevolge een groot aantal Ambone
zen werd gearresteerd en later veroor
deeld, stond het comité dat door
zijn arbeid van zes jaar onder de Am
bonezen een groot vertrouwen had
verworven voor de vraag wat voor
de gezinnen gedaan moest worden.
Het bleek o.m., dat de kinderen uit
het kamp Westkapelle niet naar
school gingen, maar van nood kon
toen nog niet gesproken worden. Er
was nog een bedrag van een 17000.
in de partijkas, dat gebruikt kon
worden.
GEEN DEMONSTRATIES MEER
In gesprekken met één der gearres
teerde leiders, Siwalette, in het Mid
delburgse Huis van Bewaring, bleek,
dat hij bereid was na zijn invrijheid
stelling contact op te nemen met het
interkerkelijk comité over wat er ver
der diende te geschieden. Van nieuwe
demonstraties e.d. wilde hij afzien. Het
hem voorgelegde dringende verzoek
zich aan de regeling te onderwerpen
en dan eventueel tegen de Nederland
se staat een procedure aanhangig te
maken werd echter niet ingewilligd.
Hij was wel voornemens contact op te
nemen met de „eigen regering", n.l.
die van de Republiek der Zuid-Moluk-
ken, i.c. de vertegenwoordigers in Ne
derland.
Op de dag vóór die der invrijheid
stelling kwam het bericht, dat Siwa
lette met drie andere P.N.M.S.-leiders
(o.w. Marwa) naar het Huis van Be
waring in Den Haag zou worden over
gebracht. Ds. Meister verkreeg toe
stemming het viertal daar te bezoeken.
Uitvoerig is met hen gesproken, maar
de zo gaarne verkregen mededeling,
dat Siwalette c.s. er geen bezwaar te
gen hadden, dat de bewoners van het
kamp Westkapelle hulp van het comi
té mochten aanvaarden, werd niet ge
geven.
Men beschouwde dit ais een ver
zwakking van het eigen standpunt ten
opzichte van de regering. Bovendien
gold het ook andere kampen en in de
derde plaats kon geen beslissing wor
den genomen, omdat de vijf overige
bestuursleden van de P.N.M.S. niet ge
raadpleegd waren.
In een volgend gesprek (op 26 no
vember j.l.) was er een niet onbelang
rijke verandering: de vier leiders on
dertekenden eigenhandig een verkla
ring voor de minister van justitie,
waarin bij beloofden zich te zullen
onthouden van onwettige handelingen
en demonstraties en zich bereid ver
klaarden te onderhandelen met de re
gering op voorwaarde, dat deze gedu
rende de periode van onderhandelen
voor hun gezinnen zou zorgen.
Men behield echter volledig het
standpunt ten aanzien van de militaire
status e.d.
Met deze verklaring is ds. Meister
naar minister Samkalden gegaan, die
vergezeld was van de directeur-gene
raal van politie.
De minister echter achtte de ver
klaring van nul en gener waarde en
voelde er niets voor een onderhande-
De Russen trekken militairen terug
uit Hongarije. Naar verluidt willen zij
eenzelfde gedragslijn volgen als in Po
len, waar gemotoriseerde eenheden
zijn gedetacheerd.
DAMASCUS, 24 dec. (Reuter).
De Syrische militaire openbare aankla
ger heeft zaterdag 47 Syriërs, o.w. oud
president Sjlsjakli, beschuldigd van
samenzwering op aanstichting van En
geland, Frankrijk en Irak, om het hui
dige regime in Syrië omver te wer
pen en van het land een werktuig van
het imperialisme te maken.
De beschuldigden zullen voor een.
militair gerechtshof verschijnen. Het
proces zal openbaar zijn.
EDE, 22 dec. Een uit vijf perso
nen bestaand Hongaars gezin, dat op
4 november vluchtte uit Komlo, in het
industriegebied bij Pecs, is geadop
teerd door de militairen van hoog tot
laag van de luchtdoel-artillerieschool
in Ede.
Het gemeentebestuur van Ede had
een nieuwe woning beschikbaar ge
steld, die reeds door de militairen in
alle vertrekken was gemeubileerd, ge
stoffeerd en verder ingericht.
Zelfs een versierde Kerstboom met
geschenken voor ieder gezinslid, wa«
aanwezig.
Tenslotte hebben de militairen ook
nog geld bijeengebracht om voor on
beperkte tijd te voorzien in het levens
onderhoud van de familie.
Minister Hofstra meent dat het
publiek liever zilveren dan papieren
guldens heeft.
Koningin Juliana heeft een Hon
gaars studentencentrum in Zeist be
zocht.
9 De Egyptische minister van bui
tenlandse zaken heeft de secretaris
generaal van de Verenigde Naties la
ten weten, dat Egypte nooit zal toe
stemmen in afstand van het gebied
van Gaza.
In Nicosia zijn zaterdag zes
Grieks-Cyprische jongemannen tot
levenslange gevangenisstraf veroor
deeld wegens het bezit van wapens en
ontplofbare stoffen.
Een Hongaarse vluchtelingenge
zin heeft in Amsterdam een woning
betrokken. Een warenhuis schonk het
meubilair.
De Syrische regering Is zaterdag
afgetreden.
In Japan is een nieuw kabinet ge
vormd.
9 Het winkelpersoneel mag in de
Kerstweek werken op de z.g.n. vrije
halve dag, mits in de maand januari
een extra halve dag vrijaf wordt ge
geven.
9 De Sowjet-Unie heeft in Siberië
een proef genomen met een kernwa
pen van een geheel nieuw type.
Doordat een plastic slang van een
oliekachel doorbrandde, is in een
Utrechtse woning brand ontstaan. De
bewoners konden bijtijds het pand
laten
Een caféhouder in Rotterdam zag
's avonds dat er 'n man in zijn slaap
kamer rondscharrelde. De insluiper
ging op de vlucht, doch werd op straat
aangehouden. Hij had slechts kans ge
zien de wekker van het nachtkastje te
pakken.
9 Tengevolge van een wolkbreuk is
de plaats Passaquatro, in het zuiden
van de Braziliaanse staat Minas Gerais
overstroomd. Het aantal doden en ver
misten wordt op veertig tot vijftig ge
schat.
9 In Buenos Aires is zaterdagnacht
een clandestiene vakbondsorganisatie
ontdekt, die door de Argentijnse com
munistische partij geleid werd. Veer
tien bestuursleden van de organisatie
zijn gearresteerd.
Bij een razzia, die de politie in
Noord-Ierland heeft uitgevoerd, zijn
circa 50 leden van het Ierse republi
keinse leger in hechtenis genomen.
Aan de kust van een Deens eiland
is een houtsnijwerk, dat Christus in de
stal van Bethlehem voorstelt, aange
spoeld. Dit werk van een Duitse hout
snijder was met de in 1952 vergane
'Flying Enterprise' naar Chicago ge
stuurd. Het is aan de houtsnijder te-
(Vervolg op pag. 8) ruggegeven.
