K] Vraaggesprek met „politiek erfgenaam" van Makarios Aantal t.b.c.-patiênten beweegt zich in dalende lijn Paasikivi overleden HET VUURSPUWENDE EILAND Burgemeester, internist en directeur van privé-kiiniek „Sonnevanck" heeft lege bedden EMULSION Nationale bevrijdingsdag Televisie contra kinderbedtijd Huisarrest voor Indon. officieren Vrouwelijke agenten krijgen geen wapens Overijsselse landbouw in grote moeilijkheden Verhoogde olieproductie in Nederland Hij streed gehele leven voor onafhankelijkheid Studentenconferentie van Arjos Chr. Werkgevers achter stabilisatiepolitiek Zaterdag 15 december 1956 ZEEUWSCH DAGBI.AD pagina 11 „Wij hebben geen vertrouwen meer in de Britse beloften" Van onze reiscorrespondent Link van Bruggen NICOSIA, december. ■IJK, hier staat het, arti kel 123, paragraaf zes: 'het verlenen van een straatnaam is aan de goedkeu- -1 1 ring van de gouverneur onder hevig". Dr. Themistocles Dervis, de eerste burger van Nicosia, sloeg driftig op het opengeslagen boekwerk, waarin zich de gemeentewetten voor Cyprus bevonden. Hij had het lijvige gevaarte speciaal voor me laten halen om te bewijzen hoe hij door de Britten in zijn bestuurlijke vrijheden beperkt werd. „Het is nooit anders geweest", zei hij opgewonden, „en het wordt hoog tijd, dat hier veran dering in komt Het is vrij moeilijk vast te stellen wat nu eigenlijk het hoofdbe roep van dr. Dervis is. Hij is burgemeester internist en direc teur van een (privé)-kliniek en bezit volgens zijn eigen woorden „de grootste particuliere medische bibliotheek van Europa". De helft Van de dag brengt hij in zijn grote werkkamer door in het gemeente huis; de andere helft houdt hij spreekuur, opereert of bezoekt pa tiënten. Daarnaast doet de licht ontvlambare bur gervader van Nicosia ook nog aan poli tiek. Niet zo maar in een gesprekje in de kapsalon of op straat, maar In zijn functie van algemeen secretaris van de Nationale Grieks-Cypriotische Partij, die de grootste politieke beweging op het eiland is. In feite is dr. Dervis de politieke erfgenaam van aartsbisschop Makarios, nu ook diens plaatsvervan ger, Anthimos, bisschop van Kitlum, uit het openbare leven verbannen Is (hij heeft huisarrest gekregen en hem is spreekverbod opgelegd) en de secretaris van Zijne Gelukzaligheid, Nicos Kranl- diotis, in een interneringskamp is opge sloten. Niet geliefd De Britten mogen dr. Dervis niet en bij de Turkse bevolking van Cyprus is hij evenmin geliefd. Maar de Griekse Cy prioten, tot zijn vroegere politieke te genstanders, de leden van de verboden (communistische) Hervormingspartij toe, dragen de man op de schouders, omdat hij steevast weigert een blad voor de mond te nemen. „Dr. Dervis is niet voor niets vijfentwin tig jaar achtereen burgemeester van Nicosia", zei een lid van de Nationale Grieks-Cypriotische Partij tegen me. „Hij is een van de weinige mannen op het eiland, die tegen de Engelsen durft op te treden en die precies zegt waar 't op staat't Zelfde doet hij trou wens tegenover zijn patiëntenHij houdt er niet van ergens doekjes om heen te winden en als hij in een ziek bed een sterfbed ziet, zegt hij dit open lijkIk ben alleen bang, dat hij op 'n kwade dag z'n mond voorbij praat en evenals zovele anderen door de Britten wordt opgesloten „Dr. Dervis, wat. „Luister eens even, vriend," onderbrak de burgemeester, „zeg niet Derv(w)- isch", maar Derv(f)i(e)sEen der wisj is een Turkse monnik (hij bedoel de een mohammedaanse monnik) en ik hou niet van de Turken.Niet al leen hierdoor demonstreerde de eerste burger van Nicosia, dat hij een felle, Griekse nationalist was hij is trou wens Griek van geboorte maar ook door zijn hartstochtelijke manier van praten, als hij het over het „moeder land" en de „enossis" (aansluiting bij Griekenland) had en door de onver bloemde taal, welke hij ten aanzien van de Engelsen gebruikte. Engelse beloften" zei hij. „Onze erva ring strekt zich wat dit betreft over een te lange periode uitOns streven naar de „enossis" is ouder dan de Brit se bezetting. Al in 1878, .oen de eerste Engelse gouverneur voet op Cyprus zette, hield de toenmalige aartsbisschop een welkomstrede, waarin hq onze wens tot vereniging met Griekenland naar voren bracht „De Britten hebben ons sindsdien tien tallen beloften gedaanHet was Glad stone, die in 1897 verklaarde, dat Cy prus een hellenistisch eiland was en dat hij er grote vreugde in zou scheppen, als hij aan het einde van zijn leven nog zou kunnen bereiken, dat wij en de Grieken een zouden wordenEn Churchill, die in 1907 ons eiland be zocht, zei in een toespraak, dat hij het volkomen natuurlijk achtte, dat het volk van Cyprus, dat van Griekse af stamming is, vereniging met het moe derland wensteOok Ramsay Mac- donald en Lloyd George hebben zich in 1919 ten gunste van de „enossis", uit gesproken De eerste heeft zelfs ge zegd maar toen was hij nog in oppo sitie, dat niemand, die de principes van de Volkenbond onderschrijft, ons het zelfbeschikkingsrecht kan onthou den „En wat is er gebeurd?" Dr. Dervis keek me uitdagend aan en zijn stem sloeg bijna over van opwinding. „Niets, hele maal nietsJa, toch", voegde hij er cynisch aan toe, „er is toch iets ge beurd, ik zou me bijna vergissen De relaties tussen de Cyprioten en de Britten zijn met het jaar slechter ge worden In plaats van de voortdurend beloofde vrijheid hebben we de Engelse laars op onze nek gekregenWe leven tegen woordig als in een tweede Bergen-Bel- senWe zien dagelijks de punten der bajonetten om ons heen, het prik keldraad, de vernederende fouillerin gen en de huiszoekingenOnze man nen worden zonder vorm van proces in de gevangenis en concentratiekam pen opgesloten, of van huis en hof ver bannen Niets te verwachten Met klem verklaarde de burgemeester van Nicosia, dat de Grieks-Cyprioten niets van de Engelse conservatieven te verwachten hadden. Hij hoopte vurig, dat de volgende Engelse regering van socialistische structuur zou zijn, want „alleen Labour heeft ons begrepen". Gaitskell en Bevan hadden volgens hem zoveel kritiek op het Cypriotische be leid van het huidige Britse kabinet uit geoefend, dat ze verplicht waren bij een eventuele machtsovername de bordjes te verhangen. In de nieuwe, door Lord Radcliffe ont worpen Constitutie, die binnenkort openbaar zal worden, zag dr. Dervis niets. In feite gaf hij te kennen, dat de eilandbewoners haar ongezien zouden verwerpen, omdat zij zonder de Cypri oten is opgesteld, onvoldoende rekening houdt met de machtspositie, die de Grieken ten aanzien van de Turken in nemen (er wonen ruim vierhonderd duizend Grieken op Cyprus, ruim tach tigduizend Turken en achtduizend Ar meniërs), geen waarborgen in zake het verlenen van het zelfbeschikkingsrecht inhoudt en niet met aartsbisschop Ma karios is besproken. „Wij hebben niets aan een verklaring van de Britse regering", zei de burgemees ter van Nicosia, „dat zij het zelfbeschik kingsrecht voor de Cyprioten in be ginsel heeft aanvaardWat wij wil len, is de vaststelling van een datum, waarop wij over ons eigen lot kunnen beslissenHij mag vijf jaar in 't verschiet liggen, tien jaar, als 't niet anders kan, maar een tijdslimiet moet er komen Volgens de burgervader speelden Britten de minderheidsgroepen (Turken en Ar meniërs, die tezamen net twintig pro cent van de totale bevolking van het eiland uitmaken) tegen de meerder- heidsgroep uit. Ze deden voorkomen, dat Cyprus in vuur en vlam kwam te staan, als de Grieken het voor 't zeggen kre gen en dat er zelfs een mogelijkheid van oorlog tussen Griekenland en Tur kije in lag opgesloten. Met verontwaar diging wees dr. Dervis deze conceptie van de hand. Hij noemde haar een „vals voorwendsel" dat op het aloude Engel se principe: verdeel en heers, was ge grond, en verklaarde, dat de rechten der minderheidsgroepen op dezelfde wijze konden worden gewaarborgd als die van de Turken in Griekenland en van de Grieken in Turkije. De verbanning van aartsbisschop Maka rios was volgens de eerste burger van Nicosia een gevolg van het feit, dat de Britten tijdens hun onderhandelingen met de kerkvorst tot geen enkele con cessie bereid waren en achter een fa- gade van zogenaamde liberale hervor mingen overal de vingers in willen houden. „Wij waren bereid in veel toe te stem men" zei hij. „De Engelsen mochten de buitenlandse betrekkingen voor ons onderhouden, de baas over de defensie spelen en over de binnenlandse veilig heidWij hebben ze bovendien het behoud van hun bases gegarandeerd, hoe een volksstemming over de toe- (Van een onzer verslaggeefsters) AMSTERDAM, 14 dec. De jaar vergadering die de Ver. tot chris telijk Hulpbetoon aan Tuberculoselij ders in Amsterdam hield, stond in het teken van een „zorgvolle overwinning" Aan het begin van 1950 stonden er nog 215 patiënten op de wachtlijst voor het sanatorium „Sonnevanck" in Harder wijk. In de voorbije jaren is de tuber culose zo fel bestreden, dat er nu zelfs bedden leeg staan. Op 31 december '55 had „Sonnevanck" nog maar 343 be woners. Natuurlijk mogen de gebouwen van het sanatorium niet renteloos blijven. De voorzitter van de vereniging, ds. C. J. Sikkel, wees er dan ook op, dat er dringend maatregelen nodig zijn om de activiteiten van de vereniging in een nieuwe richting te ontplooien. In een volgende vergadering zal een sta tutaire wijziging van de doelstelilng aan de orde komen, in die zin, dat ook niet-t.b.c.-patiënten kunnen worden verzorgd. In verband met het feit, dat de voorbereidende besprekingen zich nog in het beginstadium bevinden, kon de voorzitter nog niet mededelen aan welke categorie van zieken wordt ge dacht. Natuurlijk blijft het voornaamste doel de hulp aan t.b.c.-patiënten. Ook moet men in het oog houden, dat de tuberculose ondanks het kleiner wor den van het aantal patiënten nog al- Ingezonden mededeling. (Wttbe&rlijfe. iwluwl c^roeipwiodi, Scotl's Emulsion - de smakelijkste levertraan rijk aan vitaminen }n versterkt met onmisbare mine rale opbouwstoffen. Voor een voorspoedige ontwikkeling van beenderstelsel en gebit. In menig gezin krijgt van jong tot oud Scott t Emulsion. Daar kunnen ze tegen een stootje in het slechte jaargetijde. AIImh echt met hat vliMrtJ* op do vorpofcfclnfl lerminst is overwonnen. De eisen van de tijd vragen kostbare vernieuwingen en volgens ds. Sikkel moet de volle aandacht dan ook op het suppletie fonds gevestigd blijven. In het jaarverslag over 1955 werd met zorg vermeld, dat de beslistheid in de keuze van een sanatorium van eigen levensrichting afneemt. Het is fout ter wille van ondergeschikte be langen geen rekening te houden met het geestelijk milieu waarin de meeste patiënten zeer lang moeten verblijven aldus het bestuur. Het karakter van het tuberculeuze proces van de in „Sonnevanck" opge nomen patiënten Is in doorsnee min der ernstig dan enige jaren geleden. In 1955 werden 328 mannelijke en 322 vrouwelijke patiënten in het sanato rium behandeld. Het aantal verpleeg- dagen bedroeg 139.650. Van de 212 aangekomen patiënten kwamen er zeven uit Zeeland. Het nadelig saldo bedroeg op 31 de cember 1955 ruim 53.000 gulden. De vereniging heeft ongeveer 80.000 con tributie betalende leden. Dr. Dervis, die thans met de politieke mantel van aartsbisschop Makarios is omhangen, in zijn werkkamer in het gemeentehuis van Nicosia, waarvan hij al vijfentwintig jaar burgemeester is. komst van Cyprus ook mocht uitlo penHet enige, dat wij voor ons zelf hebben opgeëist, is een datum, waarop het zelfbeschikkingsrecht wordt ingevoerdDe Britse regering heeft deze eis van de hand gewezen en daar mee de verantwoordelijkheid voor alle moeilijkheden op het eiland op zich geladenIk kan de Engelsen slechts zeggen, dat zolang aartsbisschop Maka rios verbannen blijft, de terreur op Cy prus zal blijven aanhoudenEn ook, dat alle pogingen van hun kant om met andere Cyprioten te onderhandelen, bij voorbaat tot mislukking gedoemd zijn, omdat Makarios de enige door de Griekse Cyprioten gekozen religieuze en politieke leider is Hoe beschouwt TT de leden van de EOKA? Tactische luchtmacht naar Woensdrecht BERGEN OP ZOOM, 13 december. In de loop van deze week is het squadron-326 van de tactische lucht macht gearriveerd op de vliegbasis Woensdrecht. Tot nu toe verbleef dit onderdeel nog op de vliegbasis Twen- the waar, zoals bekend, ook de jacht- vliegschool gehuisvest is geweest voor het naar de Westbrabantse basis ver huisde. Tariefsverhoging bij P.T.T. en Spoor nog niet zeker UTRECHT, 13 dec. Over verho ging van de P.T.T.-tarieven en die van de Spoorwegen, is nog geen enkele be slissing gevallen. Dit heeft de minister van economi sche zaken, prof. dr. J. Zijlstra, van middag medegedeeld in de jaarverga dering van de Ned. Kath. Midden standsbond, welke te Utrecht is ge houden. De Britten noemen ze moordenaars, maar hoe noemt u ze?" „Wat zijn moordenaars" riep dr. Dervis uit. „De mensen soms, die tijdens de laatste oorlog in verzetsbeweging tegen de vijand hebben gestreden?Ik noem de mannen van de EOKA patri otten, omdat ze door hun strijd schade aan de bezettende macht willen berok kenen en de politieke doeleinden der Griekse Cyprioten verwezenlijkt willen zien „Een laatste vraag, dr. Dervis. Acht u het niet vreemd, dat kerk en staat niet op Cyprus gescheiden zijn, met andere woorden: dat aartsbisschop Makarios zowel de kerkelijke als de wereldlijke macht in handen heeft?" „Hoe kan men van de dag op de nacht een traditie breken" antwoordde de burgemeester van Nicosia, „die eeuwen geleden wortel geschoten heeft?" Reeds sinds de bezetting door de Turken is de aartsbisschop van Cyprus de religi euze en politieke leider der eilandbe woners en deze dubbele functie is ook altijd door de Engelsen gerespecteerd" „Is het dan juist aan te nemen, dat er geen kerkvorst naar de Seychellen verbannen is, maar een politicus?" luid de mijn supplementaire. „U kunt Makarios noemen, wat u wilt," klonk het uit de mond van dr. Dervis. „Maar wat hq ook voor de Britten betekent, zqn verbanning is onrecht matig geschiedBovendien is 't bui tengewoon dom geweest, want de ge schiedenis heeft geleerd, dat bannelin gen gewoonlijk als helden terugkeren". DEN HAAG, 13 dec. De minister van algemene zaken is niet van plan het beleid ten aanzien van de viering van de vijfde mei te wijzigen. Het re geringsstandpunt t.a.v. deze dag wordt niet gewijzigd. Intussen doet zich in 1957 de bijzon dere omstandigheid voor, dat de 5a mei op zondag zal vallen. Terwijl dien tengevolge de dag zelf minder in aan merking komt voor het organiseren van grote feestelijkheden, mag op een waardige herdenking in de kerken en in andere samenkomsten worden ver trouwd. Dit deelt de minister van al gemene zaken mede in de nota naar aanleiding van het verslag der com missie van rapporteurs uit de Tweeda Kamer over de rijksbegroting voor 1957 van zijn departement. Britse ouders hebben krach tig geprotesteerd tegen het door de B.B.C. genomen besluit, om de televisie-uitzendingen voortaan ook tussen zes en zeven uur 's avonds voort te zetten. Tot nu toe werd tot zes uur uitgezonden, waarbij het laatst een kinder programma werd vertoond. Daar na werd een uur gepauzeerd, om de Britse moeders in staat te stel len hun kroost naar bed te bren gen, waarna om zeven uur ver volgd werd met een programma voor volwassenen. De protesterende ouders vre zen, dat het hun nu veel moei lijker zal pallen hun kinderen tijdig naar bed te krijgen DJAKARTA, 13 dec. (A.N.P.) De Indonesische minister-president Ali Sastroamidjojo heeft in het parle ment medegedeeld, dat aan twee ko lonels, drie majoors, drie kapiteins en zes luitenants van het Indonesische leger huisarrest is opgelegd in ver band met de mislukte staatsgreep van de vroegere wnd. chef-staf van de landmacht, kolonel Zulkifli Lubi3. Bovendien werden een luitenant-kolo nel, twee majoors, vier kapiteins en vier luitenants overgeplaatst. Ingezonden mededeling. AMSTERDAM, 13 aug. De dertien vrouwelijke agenten, die momenteel in de hoofdstad dienst doen, zullen niet worden bewapend. Dit heeft bur gemeester "d'Ailly vandaag in de raad medegedeeld in antwoord op vragen van een vrouwelijk gemeenteraadslid. „Deze dames worden in de buiten dienst daar ingezet, waar zij geen wa pens nodig hebben", aldus de burge meester, „bovendien wordt de straat dienst steeds door twee vrouwelijke agenten tezamen verricht". Behalve de dertien vrouwelijke agenten zijn er in Amsterdam nog 8 in opleiding. ZWOLLE, 13 dec. Voor de land bouw in Overijssel is 1956 een ramp spoedig jaar geweest als gevolg van de buitengewoon grote regenval. Er wordt in Overijssel bittere armoede geleden. Dit verklaarde de voorzitter van de Overijsselse Maatschappij van Landbouw, ir. Baas, vanochtend in zijn openingsrede op de algemene vergade ring van de maatschappij te Zwolle. Spreker stelde voorts, dat de land bouw dreigt vast te lopen en dat hier voor enkele „knelpunten" zijn aan te wijzen. Een ervan is de bedrijfsgroot- te. „De al te kleine bedrijven moeten verdwijnen, opdat een economisch ver antwoord uitgangspunt voor kostprijs berekening wordt gevonden." 's-GRAVENHAGE, 13 dec. Door de Nederlandse Aardolie Maatschappij is aan de minister van economische zaken, naar van bevoegde zijde wordt vernomen, een gewijzigd produktie- programma toegezonden, dat spoedig tot verhoging der olieproduktie in ons land zal kunnen leiden met 15 procent. De maatschappij is nl. voornemens haar maximum-boorcapaciteit aan te wenden teneinde in het produktieve gebied van westelijk Nederland in de kortst mogelijke tijd nieuwe putten te slaan, vooral in het gebied op de grens van Den Haag en Wassenaar bij Marlot. In het gebied beschikt men reeds over een produktieve put, met 2 nieuwe boringen werd begon nen, terwijl een vierde boring spoe dig gaat beginnen. Tot eind 1957 staan voor Wassenaar nog zes borin gen op het programma. Na het eerste kwartaal van 1957 hoopt de Nederlandse Aardolie Maat schappij haar dagproduktie tijdelijk zelfs tot ruim 30 procent boven de produktie van de tijd voor het uit breken der Suezcrisis te kunnen ver hogen. Vraag naar wcerboompjes gering YERSEKE, 13 dec. In september zijn enkele schippers van Tholen, Yer- seke en Bergen op Zoom uitgevaren voor het vissen van weerboompjes (zeemos) in de Grevelingen en de Oosterschelde. De totale aanvoer be droeg 293 kg. De opbrengst was f 732,-, dit is 2.49 per kg. Als niet lonend werd toen de arbeid gestaakt. Ook op de Wadden heeft een viertal vaartuig jes de vangst moeten staken wegens de slechte vraag. Finland ireuri om een groie zoon HELSINKI, 14 dec. Reuter. De vroegere Finse president Juho Paasikivi is vrijdag in Helsinki op 86-jarige leeftijd overleden. Paa sikivi, hoewel geen man van links, wist, hoe hij met de Russen moest praten". Hij heeft zijn ge hele leven gestreden voor de onaf hankelijkheid van Finland. In zijn functie van president heeft hij meer gezag dan één der andere ze ven Finse presidenten. In het be gin van dit jaar trad hij af. Viermaal heeft Paasikivi met Mos kou onderhandeld. Eenmaal slechts, in 1939, slaagde hij niet. Maar de andere keren stonden het Finse volk en de ge hele wereld verbaasd over de betrek kelijk gematigde voorwaarden, die hij wist los te krijgen. Paasikivi wist met Stalin, in goed Russisch, te schertsen, doch hij hield zich aan zijn eigen politiek: goede be trekkingen met de Sowjet-Unie, maar een parlementaire democratie in Fin land. Toen Paasikivi nog een kind was, kreeg Finland van Tsaar Alexander de Tweede een zekere mate van zelf bestuur, doch in de eerste jaren van deze eeuw werden de aspiraties van het groothertogdom Finland streng beperkt. ONAFHANKELIJK De burgeroorlog van 1918, na de Russische revolutie, leidde tot de on afhankelijkheid van Finland. Paasi kivi stond aan het hoofd van de Fin se delegatie, die met de Sowjet een vredesverdrag sloot. Dit was het verdrag van Dorpat. In de herfst van 1939 werd Paasikivi naar Moskou gezonden voor onderhan delingen met de Russen, die strate gische bases in Finland en grenswijzi gingen eisten. Hij faalde en er volgde een oorlog. Toen deze in 1940 eindig de, onderhandelde Paasikivi in Mos kou en hij wist verzachting van de Russische eisen te verkrijgen. Paasikivi verzette zich tegen deel neming van Finland aan de tweede wereldoorlog aan Duitse zijde. In 1944 was hij de man, die naar Moskou ging om over vrede te praten. In 1948 sloot hij een vriendschapspact en een ver drag voor militaire bijstand met de Russen. DEN HAAG, 14 dec. De Arjos be legt elk jaar een conferentie met stu denten van de Universiteiten en Ho gescholen in ons land. De achtste in deze reeks zal op 11 en 12 januari 1957 op „De Witte Hei" te Huis ter Heide worden gehouden. Het programma vermeldt onder meer een referaat van de heer Ruppert, voorzitter van het CNV over de sociale politiek terwijl Dr. Berghuis, voorzitter van de AR- Partij verschillende partij-politieke vraagstukken zal bespreken. Op de tweede dag van deze conferentie zal een forum, waarin verschillende hoofdredacteuren en redacteuren van de christelijke dagbladpers in ons land zitting hebben, vragen beantwoorden. 's-GRAVENHAGE, 13 dec. Het Verbond van Prot. Chr. Werkgevers in Nederland heeft zich te Scheveningen in een ledenvergadering beraden over het advies van de Sociaal-Economische Raad inzake de bestedingen. De vergadering stelde zich in begin sel achter het door de regering op ba sis van het S.E.R.-advies voorgestelde stabilisatiebeleid van prijzen en lonen. Met aandrang werd echter het bestuur verzocht in het verdere overleg met de regering verschillende bezwaren, wel ke aan de uitvoering van het prijs- stabilisatiebeleid, blijkens de praktijk in de afgelopen jaren, zijn verbonden, nader onder ogen te zien, teneinde deze zoveel mogelijk te vermijden.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1956 | | pagina 9