IJkkring Middelburg zorgt ervoor
dat u niets tekort komt
HET
I/uUCSfUM&tde-
EILAND
De- weefyat/e niet dwe
mm. SNELPON
Geertje Wielema gaat zich uit de
wedstrijdsport terugtrekken
Terreurgolf in
Albanië?
'V.S. zijn bezig ons vertrouwen
te verspelen'
HOUTVESTER
Ijkers ijken jaarlijks hun eigen
maten en gewichten
Moeilijkheden in de
Kon. Ned. Schaakbond
spgg^4i
WJtó' - g I
- JF -
jfp
Link v. Bruggen
Jodenhaat in Egypte
neemt toe
Sowjets bieden Frankrijk
olie aan
Engeland niet bereid direct Egypte te ontruimen
manchester
Kroongetuige Manoch
overleden
Sowjet-„hulp" naar
Egyptr
Donderdag 29 november 1956
7F.FI FWSCH DAGR1.AD
pagina 10
Een keur van precisie-insirumenten
111 AT IS de Nederlandse mens vertrouwd met de maten en ge-
\J\Js wichten, waarmee zijn deel wordt gemeten! Vat de eerste de
beste huisvrouw bij de arm en vraag haar, hoe zij toch weet,
dat hare groenteman of hare melkman een kïlo(gram) geeft, een liter
schenktDe gemiddelde huisvrouw zal antwoorden: „Kom nou,
dat zie je toch zoEn zij heeft gelijk. Je ziet het zo. De maten,
de gewichten, ze zijn zo vertrouwd. Een litermaat is een litermaat,
of men nu in Meliskerke of op Texel zich de melk laat schenken.
Een gewicht van 500 gram? Het oog ziet het zo, omdat de ervaring
het kon registreren.
Het is een uniformiteit, die direct
herkennen mogelijk maakt. Overal zijn
de afmetingen van zo'n litermaat, van
zo'n 500 gram-gewicht precies eender.
De vorm is zo vertrouwd, dat hij de
mens. reeds wordt ingegoten, wanneer
hij als kind voor de tweede keer er
mee wordt geconfronteerd. Dit is, in
korte en eenvoudige bewoordingen, de
grote verdienste van het IJkwezen, ten
opzichte van het Nederlandse volk.
Doch die vertrouwde maten en
gewichten, zij zijn aan 't verdwijnen.
Snelwegersverdringen de kloeke
gewichten en ook de melkman be
dient zich van een vernuftig mecha
nisme.
Denk nu niet, dat er daarom een
eind gaat komen aan de taak van het
IJkwezen. Ook de meet- en weeg
werktuigen zijn aan keuring onder
worpen, voordat ze in de handel wor
den gebracht.
Beschermd
Worden zulke weeg werktuigen ver
kocht, dan dienen ze opnieuw aan een
keuring te worden onderworpen. Zo
wordt zowel de koper als de verkoper
van het betreffende werktuig be
schermd. De verkoper weet: wat ik
verkoop is goed (of het deugt niet
de koper weet: wat ik koop is prima,
of..... het is weer prima nadat de ver
koper het in orde heeft laten maken
en het IJkwezen heeft zijn zegen over
het apparaat gegeven.
Op de hoek van de Middelburgse
Bierkaai en de Béllinkstraat zetelt de
directeur IJkkring Middelburg met
zijn staf. Die IJkkring Middelburg be
staat niet, zoals men geneigd is spoe
dig aan te nemen, alleen uit de pro
vincie Zeeland. Enkele steden in wes
telijk Noord-Brabant vallen ook onder
deze toch wel specifiek Zeeuwse kring.
Nederland is echter niet per provincie
in IJkkringen verdeeld. Er zijn er
twaalf; de hoofddirectie zetelt in Den
Haag.
Een kern van instrumenten
In die behuizing aan de Bierkaai
eigenlijk is het gebouw te klein
staat een keur van precisie-instrumen-
ten de ijkers ten dienst. En de eigen
gewichten, hoe staat het daarmee?
Moeten die soms niet worden geijkt?!
Zeer zeker. Het gebeurt -ieder jaar.
Tenminste, ze worden geverefieerd. De
taal wil dat zo. Maar ze worden ge
controleerd. Daarvoor heeft men ver
zegelde dozen met gewichten, die al
leen voor dit doel worden gebruikt.
Dit zjjn de kantoorstandaarden.
Dat dergelijke kisten ieder jaar met
een zeker ceremonieel worden geopend
en weer gesloten mag men wel aan
nemen. Een kleine jjkplechtigheld! De
ijkers, ze ijken hun eigen maten en ge
wichten.... Die verzegelde dozen, dat is
toch nog zo gek niet.
Slijtage
Gewichten zijn aan slijtage onder
hevig. Dat ze zwaarder worden, komt
zelden voorIedere twee jaar
wordt een letter vastgesteld, die op
elk geijkt gewicht staat of maat wordt
geslagen. Zo begon men op 1 januari
1955 met het afslaan van de letter w.
Vastgesteld is, dat op de eerste oktober
van het tweede jaar alle maten en ge
wichten die letter moeten dragen. Op
1 oktober j.l. hadden ze dus alle van
de letter w moeten worden voorzien.
Die blijft dus geldig tot 1 okt. '58.
Dan is men ondertussen weer be
gonnen met het afslaan van de
nieuwe tweejaarlijkse letter waar
mee men per 1 januari a.s. begint
de x. De x dan te verstaan: „in
kleine, bestaande drukvorm."
Justeren
Maar per 1 oktober verviel dus de
vorige letter, de v.
Als alle gebruikers hun plicht heb
ben gedaan, hebben zij dus hun ge
wichten aan de 2-jaarlijkse herkeuring
onderworpen.
Als men gewichten tegenkomt, die
door slijtage lichter zijn geworden,
worden zij gejusteerd, waartoe lood
in de justeeropening (onderkant ge
wicht) wordt gedreven.
De ijkers houden zoveel mogelijk in
iedere gemeente van de ijkkring zit
ting. Het aantal maten en gewichten,
dat ter herkeuring wordt aangeboden,
is echter dalende, zodat het steeds
minder efficiënt wordt om in iedere
gemeente een zitdag te houden. Daar
om worden thans wel gecombineerde
zittingen gehouden, die voor twee of
meer gemeenten bestemd zijfi.
En moeht men het vergeten, die dag
van de ijking in de eigen plaats; het
ijkkantoor is geopend iedere tweede
donderdag en de daarop volgende vrij
dag van iedere maand. Herkeuring kan
alleen op die data plaatsvinden.
DEN HAAG, 27 nov. Zoals bekend
heeft de Kon. Ned. Schaakbond gewei
gerd een subsidie voor het Hoogoven
toernooi te verstrekken, wanneer Engelse,
Franse of Israëlische schakers de Rus
Taimanov zouden vervangen.
Maandagavond hebben het Nationaal
Schaakfonds in Den Haag en het schaak
genootschap Discendo Discimus tezamen
een garantie gesteld tot hetzelfde bedrag
als de subsidie van de K.N.S.B., teneinde
de organisatoren de vrijheid te laten om
datgene te doen wat zij nodig achten en
zich dus niet te laten dwingen door de
Kon. Ned. Schaakbond.
Het betreft een bedrag van f750, waar
van het Nationaal Schaakfonds f500 en
Discendo Discimus f250 garant stelt. En
kele principiële schaakbonden hebben
zich eveneens uitgesproken tegen de door
de K.N.S.B. genomen maatregelen.
Rubbersmokkel In
Noord-Sumatra
DJAKARTA, 28 nov. (A.N.P.)
In Noord-Sumatra i« een groot smok-
kelcomplot ontdekt van Chinese rubber
handelaren. Geschat wordt, dat de In
donesische staat voor ruim drie-en-half
millioen gulden is benadeeld. De smok
kel werd ontdekt ln Ranta Pinang, ln
het uiterste noorden van Sumatra. Aan
genomen wordt, dat de rubber naar
Malakka werd gesmokkeld.
Vliegramp op Zwiisers-DuHse grens
i «if i
■SHMMMMni
iBaiiiiiiiiiiiniiiiiiHHiiiiiia
Ingezonden Mededeling (Adv.i
PORT SAID, november.
HOEWEL het overdreven
zou zijn de Italiaanse •con
sul „de held van Port
Said" te noemen, heeft hij toch
een centrale plaats in de bele
gerde stad ingenomen. In een
vorig artikel heb ik al bericht
hoe signor Fransesco Marelli
zijn ambtswoning in een nood
hospitaal veranderde. Maar hij
heeft meer gedaan, deze kleine
Romein. Hij is de verbindings
man geweest tussen de autori
teiten van Port Said en het ge
allieerde commando, toen de
eersten een bestand wensten.
De inleiding hiertoe werd ge
vormd door een telefoongesprek
tussen de gouverneur van de
stad en de Amerikaanse consul,
waarin de eerste te kennen gaf
tot een vergelijk te willen ko
men om verder bloedvergieten
en grotere schade te voorkomen.
De consulaire ambtenaar van
de Verenigde Staten kon echter
weinig doen, omdat hij aan de
overkant van de haven, in Port
Foead, woonde en Port Said
niet bereiken kon. Na veel
moeite slaagde hij erin verbin
ding met de Italiaanse consul te
krijgen, die hem beloofde alles
in het werk te stellen om tot 'n
„staakt het vuren" voor de stad
en omgeving te komen.
Signor Marelli scheurde toen een
van z'n lakens kapot, bond een stuk
aan zijn bezemsteel en begaf zich
bet was een levensgevaarlijk karwei
op straat. Hij wist de commandant
van de Britse paraehntisten, briga
dier „Tubby" Butler, te bereiken en
de laatste te bewegen naar het con
sulaat te komen. Aan het kleine ge
zelschap, dat zich per jeep over de
desolate straten spoedde, werd een
gevangen genomen Egyptische offi
cier toegevoegd, die als tolk kon op
treden.
De moeilijkheid was hoe in con
tact met de gouvernenr van Port Said
te komen. Wonder boven wonder
produceerde de meegenomen Egyp-
tenaar een geheim telefoonnummer
van de man en binnen een paar se
conden was de verbinding tot stand
gebracht. Al even spoedig was over
eenstemming bereikt over de over
gave der stad. Maar de gouverneur
wenste pas een definitieve beslissing
te nemen, als hjj de commanderende
generaal, El Moghi geraadpleegd bad.
Hoe deze bevelhebber te vinden
De gouverneur wist het niet, bri
gadier Butler evenmin. Wanhopig
gooide de laatste de telefoon op de
haak.
„Waar zou generaal El'Moghi
kunnen uithangen," vroeg hij aan de
krijgsgevangene. „Waar kan hij
zijn?
„Ik ben El Moghi," zei de Egyp
tenaar na enige aarzeling. „Ik zou
mijn identiteit nooit hebben prijs
gegeven, als deze situatie zich niet
had voorgedaan
Butler was stomverbaasd. Maar na
enig heen en weer gepraat bleek
ook de generaal bereid te zijn de
strijd te staken. De gouverneur
werd weer opgebeld, nu echter door
El Moghi en het gesprek moet zich
als volgt ontwikkeld hebben:
„V spreekt met generaal El
Moghi, gouverneurik
„Ah, generaal, wat een verras
singIk ben blij uw stem weer
te horenHoe gaat het?.... Ik
ben erg trots op u en uw man
nenWe moeten doorvechten tot
de laatste manhoort u me,
generaal, doorvechten moeten
we
„Ja gouverneur, ik hoor het,
maar
„Wat een leger hebben we gene
raalDat hadden de Britten en
Fransen niet gedacht, heZe
hebben me benaderd om de stad
over te gevenMaar ik doe 't
nietIk denk er niet over
Wat zullen ze in Cairo trots op ons
zijn.U bent toch ook van me
ning, dat we tot de laatste man
moeten volhouden
„Ik ben het volkomen met u eens,
gouverneur, maar
„Fijn doorvechten dan maar.
Laat ze maar zien wat de Egypte-
naren waard zijn
„Ik ben bang, dat ik dat niet
kan, gouverneur," kon de hogelijk
in verlegenheid gebrachte generaal
ten laatste uitbrengen.
Doodse stilte aan de andere kant
van de lijn.
„Niet kan?" klonk het toen, heel
wat minder opgewekt. „Maar waar
om niet? Uw mannen zijn toch nog
niet verslagen
„Ik weet 't niet, gouverneur," ant
woordde El Moghi, benauwd, „want
ik ben door de Britten gevangen
genomenIk ben naar het Ita
liaanse consulaat gebracht om de
overgave te bedisselen.... U zei
toch ook net, dat de stad overge
geven moest wordenHeeft u
zélf niet geprobeerd de Britten te
benaderen.
Een hele tijd zei de gouverneur
niets.
„Ja, inderdaad" merkte hij toen
zwakjes op en zijn stem klonk als
die van een bedrieger, die door
de mand gevallen was. „Laten we
een eervol bestand sluiten, gene
raalhet wordt een waar bloed
bad als we het niet onmiddellijk
doen.We moeten de schade
zoveel mogelijk beperkenVraag
of bngadier Butler bij me komt
En i kom zelf ook mee, want alleen
durf ik de verantwoordelijkheid
nief te dragen
De zaak scheen in orde te zijn.
El Moghi bracht Butler verslag uit
en belden waren juist doende te be
spreken hoe ze zich op de veiligste
wjjze naar de woning van de gouver
neur konden begeven, toen de tele
foon rinkelde. Het bleek de gouver
neur te zijn. Kortaf deelde deze
Butler mede, dat hij er niet aan
dacht Port Said over te geven en
dat hij het voorstel van generaal
El Moghi om dit te doen lafhartig
vond
Wat was er gebeurd? Iedereen
tastte in het duister. Pas later zou
blijken, dat de gouverneur een be
richt uit Cairo gekregen had, waarin
stond, dat Moskou een raketaanval
op Londen en Parijs had gelanceerd
en dat een grote Russische lucht
vloot naar Egypte onder weg was
om de Britten en Fransen af te
straffen.
Brigadier Butler vond het echter
welletjes. Om twaalf uur 's nachts
werd de strijd in en om Port Said
hervat om de volgende morgen in
een door de Verenigde Naties uit
gegeven order „staakt het vuren"
te eindigen.
Signor Marelli's dappere bemid
delingspogingen mochten dan op de
Egyptische mentaliteit zijn gestuit,
later heeft de Italiaan ruimschoots
gelegenheid gehad de schade in te
halen. Behalve, dat hij zijn huis in
een noodhospitaal veranderde, heeft
hij de verzorging van vierduizend
in Port Said verblijvende Europea
nen op zich genomen en heeft zowel
van de Britten als van de Fran
sen gedaan gekregen hem tonnen
voedsel en grote hoeveelheden me
dicamenten te geven.
Twee beelden van de vliegramp, die
op de Zwitsers-Duitse grens plaatsvond.
Een Tsjechisch vliegtuig van Russische
makelij stortte neer, waarbij 23 per
sonen om het leven kwamen. Boven:
de verbrande resten van het toestel.
Onder: de slachtoffers werden ter
plaatse gekist.
BELGRADO, 28 nov. (A.F.P.) Er
trekt een „nieuwe golf van terreur"
over Albanië, zo meldt de speciale cor
respondent van het officiële Zuidsla-
vische blad „Borba" uit Tirana.
Na de terechtstelling van een Zuidsla-
vische onderdaan en twee voormalige
leden van het centrale comité van de
Albanese communistische partij is Al
banië het toneel van nieuwe massale
arrestaties geworden. De bevolking
leeft in angst. Overal in het land wor
den geheime partijvergaderingen ge
houden waarop de allesoverheersende
vraag is: „Wat zullen de Zuidslaviërs
doen?" Voorts worden op deze bijeen
komsten van tevoren opgestelde reso
luties besproken, waarin Zuid-Slavië
wordt aangevallen en beledigd.
NEW YORK, 28 nov. (Reuter)
De Israëlische minister van buiten
landse zaken, mevrouw Golda Meift
heeft de voorzitter van de Algemene
Vergadering der V.N. verzocht de
Egyptische regering te vragen op te
houden met haar onmenselijke politiek
jegens de Joden in Egypte.
Zij zegt, dat alle Joden, die niet de
Egyptische nationaliteit bezitten, in
aanmerking kunnen komen voor on
middellijke deportatie. Joden, die na
1933 de Egyptische nationaliteit hadden
gekregen, zouden deze verliezen en
worden gedeporteerd. Het aantal per
sonen, dat hierbij betrokken is, moet
meer dan 30.000 zijn. De gedeporteer
den, van wie sommigen reeds in Euro
pa zijn aangekomen, weiden gedwon
gen vrijwel al hun bezittingen achter
te laten, aldus de brief.
Voortst zou beslag zijn gelegd op d»
Joodse ziekenhuizen in Cairo en
Alexandrië, waarbij de zieken werden
verwijderd en de medische staf gear
resteerd.
lllllllllllillllllllllllllllllllMIIIBIIIIIIIIl
Ingezonden Mededeling (adv.)
Sftëf..
77) snélsW VELPON
Voor 3.90 twee grote potten BRYLCREEM
m leuke verpakking
met GRATIS kansen op extra cadeauxl
BERLIJN, 28 nov. (D.P.A.) De
Russische taal blijft voor de studenten
in Oost-Duitsland ook in de toekomst
de voornaamste buitenlandse taai en
verplicht leervak. Maar het Oostduitse
staatssecretariaat voor hoger onder
wijs heeft tot een concessie besloten,
n.l. dat voortaan de studie van nog
een tweede taal verplicht is, eventueel
een westelijke. Van het Russisch kan
niet worden afgezien, zo schrijft het
Oostduitse tijdschrift „Jonge Wereld",
omdat het in de „socialistische sfeer"
de algemene gebruikte omgangstaal is.
Geertje Wielema, de
f.2-jarige H.D.Z.-zwem-
ster, wereldrecordhoud
ster op de 200 meter en
100 yards rugslag en te
vens Europees kampioene
op de 100 meter rugslag,
heeft het plan om in ja
nuari a.s. met de inten
sieve zwemtraining op te
houden. Geertje, die in
de Nederlandse Olym
pische ploeg was opgeno
men voor Melbourne, zal
in de komende weken
nog deelnemen aan na
tionale wedstrijden die
in diverse steden van
ons land worden gehou
den en waarvan de ba
ten ten goede komen
aan het comité voor de
Hongaarse vluchtelingen.
In het nieuwe jaar wil zij
echter niet meer de
intensieve training aan
houden, die nodig is om
voor belangrijke interna
tionale wedstrijden in
vorm te blijven. Wel zal
zij nog in onderlinge wed-
van haar vereniging uit
komen en ook wil zij het
waterpolospel blijven
beoefenen.
Geertje Wielema, die
jaren lang onder leiding
van Jan Stender heeft
gestaan en later door
Peter van den Heuvel
werd getraind, heeft tal
rijke successen in bin
nen- en buitenland ge
boekt. Zij is ondermeer
vanaf 1949 tot en met
1954 Nederlands kam
pioene geweest op de 100
meter rugslag. Zij verbe
terde voorts zeven maal
een Nederlands record
en vier maal een wereld
record. Tijdens de Olym
pische Spelen in Helsin
ki veroverde zij de zil
veren medalje op de 100
meter rugslag.
NEW YORK, 28 nov. (Reuter)
Volgens de New York Times hebben
diplomatieke kringen te Washington
vernomen, dat de Sowj et-Unie aan
zienlijke hoeveelheden olie heeft aan
geboden aan Frankrijk, Egypte, Syrië
en andere landen van continentaal
Europa en het Nabije Oosten. Het
Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken kon deze inlichtingen
niet bevestigen, maar deelde mede de
berichten aannemelijk te achten. Er
werd geen melding gemaakt van Rus
sische olieaanbiedingen aan Engeland.
Voor wat Frankrijk betreft werd
vernomen, dat de Russen zich bereid
hebben verklaard 600.000 ton olie te
leveren. Dit is ongeveer het dubbele
van de Russische olieleveranties aan
Frankrijk van de laatste jaren.
Vice-premier Butler
NEW YORK, 28 nov. (Reuter). Butler, de plaatsvervangende
Britse premier, heeft tegen een verslaggever van het Amerikaanse
blad „Newsweek" verklaard, dat het verkeerd is te menen, dat Groot-
Brittannië zijn troepen „na vandaag" geheel uit Egypte zal terug
trekken. Hij gaf dit antwoord op de vraag, of Groot-Brittannië, voor
het weer in de gunst van Amerika kan komen, in het openbaar zal
mo?ten erkennen, dat zijn optreden tegen Egypte onjuist is geweest.
Butler antwoordde voorts, dat Gr.-
Brittannië met de Ver. Naties wil sa
menwerken, maar dat ook deze haar
houding moeten wijzigen. Volgens
Butler gaat het niet om de bataljons,
maar om de geest en moet Engeland
er zeker van zijn, dat de V.N. van plan
zijn de overeengekomen taken uit te
voeren.
De verslaggever had eerder ge
vraagd wat Groot-Brittannië doet om
het geschil tussen Engeland en Ameri
ka bij te leggen. De Britse premier
antwoordde: „Op het ogenblik kunnen
wfj niet koeler behandeld worden door
de Ver. Staten. Ik ben ervan over
tuigd, dat de president van de V.S. en
het Amerikaanse volk dezelfde grond
slagen willen als wij. Maar Amerika
onderschat onze ernst met betrekking
tot de Suezkwestie. Door zich tegen
ons te blijven keren kunnen de Ame
rikanen wellicht het vertrouwen van
andere-landen winnen, maar het kan
hun ons vertrouwen in hen kosten."
TAAK DER V.S.
Een andere vraag luidde: „Wat moe
ten de Ver. Staten volgens u in het
Midden-Oosten doen?"
Butler antwoordde: „Amerika zou
zich in de eerste plaats eerder op de
toekomst dan op het verleden moeten
richten. Ten tweede moet het pogin
gen doen om de, vrije vaart door het
Suezkanaal te verzekeren. Ten derde
moet het trachten het kanaal zo spoe
dig mogelijk vrij te krijgen en ten
vierde zou het een grote stap moeten
Ingezonden Mededelingen (adv.)
n SCHUTTERSVELD PRODUCT
mp
doen om het economische leven in 1
betrokken gebied te verbeteren, rege
lingen moeten treffen voor de toe
komst van de olie-industrie en de buis-
leidingen."
Butler zei verder, dat de grootst®
moeilijkheid op het ogenblik bet vrij
maken van het Suezkanaal is, wat dit
betreft is Groot-Brittannië bereid zijn
materiaal over te dragen aan de Ver.
Naties, aldus de Britse premier, die in
zake de internationale deelneming aan
de exploitatie van het kanaal opmerk
te, dat de zes punten, waarmee Groot-
Brittannië, Frankrijk en Egypte in ok
tober akkoord zijn gegaan, voor Enge
land nog steeds volkomen aanvaard
baar zijn.
DJAKARTA, 28 nov. (A.N.P.)
Manoch, één van de kroongetuigen in
de processen tegen Jungschlaeger en
Schmidt, is in Djakarta overleden. Hij
is veertien dagen ziek geweest. Zijn
dood werd vandaag bekend gemaakt.
Manoch heeft als getuige a charge
voor de rechter verklaard, dat wijlen
Jungschlaeger en Schmidt leiders zijn
geweest van ondergrondse organisa
ties, die tot doel hadden de Indone-
sche regering omver te werpen. Zijn
verklaringen hebben in belangrijke
mate bijgedragen tot het vonnis tegen
Schmidt en de eis als doodstraf tegen
wijlen Jungschlaeger.
PARIJS, 28 nov. (A.F.P.) Het
Sowjetschip „Iwan Setsjenof" is uit
Odessa naar een Egyptische haven
vertrokken met „giften van het Rus
sische voor het Egyptische volk". Da
lading omvat 3.000 meel, 500.000 bus
sen melk, medicamenten, 300 bedden
en de modernste apparaten voor een
mobiel ziekenhuis en tien ziekenauto's.
Dit vertegenwoordigt een waarde van
ruim dertig miljoen gulden.
