iowjet-Unie stelt conferentie over
ontwapening voor
Ruim tienduizend Hongaren naar
Sowjet-Unie vervoerd
Opstand in Bulgarije tegen
communistisch regiem?
r
Hysterische woede-uitbarsting van
partijleider Chroesjtsjef
Propagandastunt van het Kremlin?
Beperkte aanvaarding van plan
van president Eisenhower
Demonstraties en arrestaties
Israël verwerpt
Russische eis
Pools-Russische
besprekingen
Vluchtelingenstroom naar
Oostenrijk
S
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD
VOOR ZEELAND
Zes punten
Rusland stuurt militairen
Afwezige diplomaten toegesnauwd
lóds kms
DOOR DE WERELD
Minder middenstands
vestigingen
Tweede groep Hongaren
kwam in Ufrecht aan
RUSSISCHE
ATOOMPROEF
Opruiming Suezkanaal
Communistische regering ontkent
Nieuwe Russische
troepen
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes,
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
8987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord-
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 8162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 826; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,52 per week,
ƒ2,20 per maand, 6,50 per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per nun.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
EEN VUURSPUWEND
EILAND
(Zie pagina 3)
12e jaargang No. 3556
Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Maandag 19 november 1956
Op- en ondergang van Zon en .Maan:
Dinsdag: Zon op 8.10 u., onder 16.42
u. Maan op 18.50 u., onder 10.24 u.
Hoogwater dinsdag 20 november:
Vlissingen: 2.51 u. 2.31 m., 15.02 u. 2.32
m. Terneuzen: 3.22 u. 2.45 m., 15.31 u.
2.46 m. Wemeldinge: 4.45 u. 1.90 m.,
16.56 u. 1.91 m. Zierikzee: 4.31 u. 1.63
m., 16.44 u. 1.65 m.
MOSKOU, 19 november (A.F.P./Beuter). De Sowjet-Unie heeft
zaterdag voorgesteld een ontwapeningsconferentie te doen houden,
met beperkte aanvaarding van Eisenhowers plan voor inspectie van
uit de lucht. Er zou voorts 'n niet aanvalsverdrag tussen de N.A.V.O.
staten en de bij het verdrag van Warschau aangesloten landen moe
ten worden gesloten. Het voorstel is gedaan aan de Ver. Staten,
Groot-Brittannië, Frankrijk en India.
De luchtinspectie zou boven een gebied van achthonderd kilometer
aan weerszijden van de grens in Europa tussen oost en west moeten
worden uitgevoerd. Dit is volgens de Russische verklaring het ge
bied, waarin de voornaamste strijdkrachten der N.A.V.O.-staten en
van de landen, die bij het verdrag van Warschau zijn aangesloten,
liggen.
Alle problemen kunnen, aldus de
Russen, langs vredelievende weg wor
den opgelost.
Reacties
De Britse minister van buitenlandse
zaken Selwyn Lloyd is zaterdag in
Washington aangekomen voor bespre
kingen met zijn Amerikaanse ambt
genoot Dulles over het jongste Russi
sche ontwapeningsvoorstel.
In ambtelijke kringen te Washing
ton is men geneigd in het Russische
voorstel meer een propagandastunt
De Sowjet-regering beweert in de
verklaring dat de „kapitalistische lan
den" er op uit zijn de wereld in een
derde wereldoorlog te storten. „Wij
echter niet", zegt het Kremlin.
In de verklaring wordt het volgende,
uit zes punten bestaande Russische
voorstel gedaan:
1) De strijdkrachten van de Ver.
Staten, de Sowjet-Unie en (communis
tisch) China moeten in twee jaar tiids
♦et een anderhalf miljoen man wor
den teruggebracht en die van Enge
land en Frankrijk tot 650.000 man.
2) Er komt een verbod op het ver
vaardigen en gebruik van atoom- en
■Waterstofbommen. Alle voorraden
moeten worden vernietigd. Er mogen
direct ingaand geen proefnemingen
meer mee worden gedaan.
3) De Amerikaanse, Britse, Franse
fn Sowjetrussische strijdkrachten in
luitsland moeten in 1957 met een der
de gedeelte worden verminderd.
4) Alle buitenlandse militaire ba
ses moeten binnen twee jaar zijn op-
Seaeven.
8) Beperking der militaire uitga
ven.
8) Het vestigen van een strikt in-
««rnationaal toezicht op de naleving
van het voorgaande.
Ideologische strijd
In de ideologische strijd mag, zegt
Rusland, geen wapengeweld worden
gebruikt.
Er wordt verder in voorgesteld dat
de leiders van de Verenigde Staten,
de Sowjet-Unie, Groot-Brittannië en
Frankrijk het Zwitserse voorstel voor
een ontwapeningsconferentie aanvaar
den.
dan een serieuze oplossing van de ont
wapeningskwestie te zien. Eisenhower
heeft al met Dulles over het plan ge
sproken.
Spoedbijeenkomst
Algemene Vergadering
NEW YORK, 18 nov. (Reuter).
De Algemene Vergadering van de Ver.
Naties komt maandag in spoedzitting
bijeen ter bespreking van een ont-
ontwerpresolutie waarin de Sowjet-
Unie, wegens deportatie van Hongaren
beschuldigd wordt van genocide. De
resolutie is ingediend door Cuba. Zij
eist stopzetting van de deportaties en
terugkeer naar Hongarije van de ge
deporteerden.
Generaal A. M. Gruenther, die aftreedt
als bevelhebber van de N.A.V.O. heeft
O.a. een afscheidsbezoek gebracht aan
paleis Soestdijk, waar hij door Konin
gin Juliana en Prins Bernhard werd
ontvangen
0 Een vliegtuig van de Columbiaan-
se luchtvaartmaatschappij is tegen een
berg gevlogen en brandend neerge
stort. 31 inzittenden zijn om het leven
gekomen.
WENEN, 19 nov. (Reuter).
Rommelt het ook in Bulgarije?
Volgens te Wenen ontvangen be
richten zijn in het communistisch
geregeerde Bulgarije arrestaties
verricht en zijn Russische troepen
naar dit land vervoerd.
In Boekarest en zes andere steden
zijn talrijke personen gearresteerd en
weggevoerd na demonstraties, die
waren georganiseerd als sympathiebe
tuiging voor de Hongaarse verzetsbe
weging.
Voorts wordt gemeld, dat er in in
dustriecentra protestbijeenkomsten
zijn gehouden, waarop eisen voor een
democratisering van het bewind in
Roemenië werden gesteld.
De veiligheidspolitie ging tot actie
over, waarbij studenten en jonge ar
beiders werden gearresteerd. In de
hoofdstad alleen al werden driehon
derd studenten opgepakt en per trein
naar een onbekende bestemming weg
gevoerd. Ook uit andere steden zouden
arrestanten zijn weggevoerd.
Westelijken liepen weg van receptie
MOSKOU, 17 nov. (Reuter).
De diplomatieke vertegenwoordi
gers van Frankrijk, Engeland,
Amerika, de andere N.A.V.O.-
landen en Israël zijn zaterdag
weggelopen van een receptie, die
in het Kremlin werd gegeven ter
gelegenheid van het bezoek aan
Moskou van Gomulka en andere
Poolse leiders.
Zij deden dit als protest tegen
een scherpe aanval van partij
leider Chroesjtsjef op „de kuipe-
0 Het bestuur van het Landbouw
schap zal a.s. woensdag een voorstel
tot heffing van een halve gulden per
hectare cultuurgrond ten bate van
door de wateroverlast getroffen be
drijven behandelen.
Toen het zesjarig zoontje van de
familie Beune te Delft, de onbewaak-
«e overweg in de spoorlijn DelftDen
■Haag wilde oversteken, raakte het met
een voetje in de rails beklmed. Het
kind kon zich niet tijdig bevrijden en
werd voor de ogen van zijn vriendjes
overreden door ee ntrein. Het was op
slag dood.
9 Syrië is niet van plan een militair
verdrag met Rusland te sluiten.
9 Sinds 4 november zijn nu in totaal
34000 Hongaren hun land ontvlucht
naar Oostenrijk, van wie er tot nu toe
6000 zijn afgevoerd, o.a. 1300 naar Ne
derland.
0 Een etalage van een groot textiel-
magazijn te Utrecht brandde uit. De
schade loopt in de tienduizenden gul
dens. Oorzaak onbekend.
0 Sint Nicolaas is zaterdag luister
rijk in Amsterdam ontvangen.
0 Minister Dulles (V.S.) heeft het
ziekenhuis verlaten. Hij is geopereerd,
(kanker).
0 Men heeft in de vroege ochtend
uren van zondag te Parijs een totale
maansverduistering waargenomen. De
verduistering duurde drie uur.
0 Een 160 ton metende nationalis-
tisch-Chinees stoomschip wordt ver
mist en is misschien in een storm ver
gaan. Het had 102 passagiers aan
boord.
0 President Eisenhower heeft vergun
ning verleend voor het in de Verenig
de Staten toelaten van vijfduizend
Hongaarse vluchtelingen.
Uitgaansverbod op Cyprus
NICOSIA, 17 nov. (Reuter). In
verband met het feit, dat in de afge
lopen twee weken 35 personen op Cy
prus bij terroristische aanslagen om
het leven zijn gekomen, is een uit
gaansverbod afgekondigd voor jon
gens en mannen van twaalf tot 26 jaar.
Honderden Britse militairen en po
litiemannen voeren overal huiszoekin
gen uit.
LONDEN, 18 nov. (Reuter) Israel
heeft de Russische eis, dat schadever
goeding dient te worden betaald aan
Egypte, verworpen, meldt de Israëli
sche radio. Volgens Israel heeft niet
Egypte, doch Israel recht op schade
vergoeding voor de Egyptische aanval
van 1948 en de economische blokkade
van de laatste jaren.
De Sow jet-premier, maarschalk
Boelganin, had donderdag in een brief
aan premier Ben Goerion van Israel
verklaard, dat Israel schadevergoeding
aan Egypte diende te betalen voor de
„niet-uitgelokte aanval". Ook moest
Israel volgens Boelganin het buitge
maakte oorlogsmateriaal aan Egypte
teruggeven.
Ben Goerion drong er bij Boelganin
op aan, dat de Sowjet-Unie directe
vredesonderhandelingen tussen Israel
en zijn Arabische buren zal steunen.
Dat zou een aanzienlijke bijdrage aan
de versterking van de vrede zijn.
DEN HAAG, 17 nov. In het al
gemeen gesproken kan men op het
ogenblik een relatief geringe bereid
heid constateren om zich als midden
stander te vestigen. Ter verklaring
hiervan kan worden gewezen enerzijds
op de vele, als gevolg van de steeds
voortschrij dende maatschappelijke
structuurveranderingen alsmede de
heersende hoogconjunctuur, aanwezi
ge andere ontplooiingsmogelijkheden
voor jonge mensen en anderzijds op
de zware eisen, die aan het oprichten
of het voeren van een middenstands
zaak thans worden gesteld. Vooralsnog
kan niet worden gezegd, dat als ge
volg van dit verschijnsel, afgezien van
enkele incidentele uitzondderingsge-
gevallen, een redelijke voorziening
stagneert.
0 De Britse min.-president, Eden,
heeft zaterdag tot 4000 jonge conser
vatieven te Londen gezegd, dat Groot-
Brittannië nooit verontschuldigingen
zal aanbieden voor het Brits-Franse
ingrijpen in Egypte.
rijen van de reactie in de kapita-
i listische landen".
Chroesjtsjef zei dat „de toenemende
onafhankelijkheid van sommige lan
den en van de socialistische krachten"
de woede van de imperialisten had op
gewekt. De „roofoverval van Engeland
en Frankrijk en hun marionet Israel"
op Egypte was een wanhopige poging
om verloren posities te herwinnen.
Maar, zei hij, wij leven niet meer in
een tijd „dat de imperialisten onge
straft zwakkere landen tot slavernij
kunnen brengen".
„Fascistische benden" deden woe
dende aanvallen op „progressieve or
ganisaties, op communistische partijen
van Italië en Frankrijk en andere lan
den".
Chroesjtsjef keerde zich naar de
westelijke diplomaten die hij toevoeg
de: „Het hangt niet van u af of wij
blijven voortbestaan. Als u niet van
ons houdt, neem dan onze uitnodigin
gen niet aan en nodig ons niet bij u
uit". „De geschiedenis staat aan onze
kant, of u dat prettig vindt of niet".
Vice-premier Mikojan, die naast
hem stond, trachtte Chroesjtsjef wat
tot bedaren te brengen, doch deze
stoorde zich niet aan hem.
„Eden noemt het Brits-Franse optre
den in Egypte een politieactie, zo ver
volgde hij, doch voor ons is het kolo
nisatie, knechting, overheersing van
de zwakken door de sterken. Hoewel
Nasser geen communist is is hij een
nationale held en wij hebben sympa
thie voor hem".
Hij vervolgde: „In Egypte moeten
wü een regeling trachten te vinden. U
(zo zei hij tot de nu afwezige weste
lijke diplomaten) hebt uzelf in een
idiote positie gewerkt".
Terugtrekken van troepen
„Als u uw troepen uit Duitsland te
rugtrekt, zullen wij geen dag langer
in Polen, Hongarije en Roemenië blij
ven".
Over Polen zei hij: „Niemand kan
zich verbeelden, dat hij de beste weg
naar het socialisme kent. Er zijn stom
miteiten begaan, doch dat is alles ver
leden tijd.
Diep geroerd zei Chroesjtsjef tegen
Gomulka: „Poolse kameraad, laat ons
nooit in de steek en wij zullen u nooit
in de steek latennooit, nooit,
nooit".
Gomulka verklaarde in zijn ant
woord, dat hij, toen hij naar Moskou
kwam, onzeker was over het resultaat
van de besprekingen. Doch hij was
volledig tevreden gesteld.
LONDEN, 19 nov. (Reuter). Het
resultaat van de gevoerde Pools-Rus
sische besprekingen is dat Polen de
Hongaarse regering Kadar zal steunen,
dat de wederzijdse economische be
trekkingen zullen worden versterkt en
dat Rusland de schulden van Polen
zal schrappen.
De Russen geven Polen voorts een
groot krediet. De Russische troepen
blijven echter „voorlopig" in Polen.
Repatriëring van Poolse burgers uit
Rusland zal plaats vinden.
0 Met een Grieks schip zijn 272
Europeanen uit Egypte in Italië aan
gekomen. Er zijn zes Nederlanders bij.
UTRECHT, 18 nov. Het tweede
transport Hongaarse vluchtelingen is
in de nacht van zaterdag op zondag ln
Utrecht aangekomen. Om plm. kwart
over twaalf kwam de trein met ruim
700 vluchtelingen het station van
Utrecht binnen.
De organisatie van het transport
naar de Jaarbeurshallen liep aanmer
kelijk vlotter dan tijdens het eerste
transport. Onder de vluchtelingen be
vinden zich talrijke jonge mannen. Zij
vertelden gevlucht te zijn, toen zij in
Sopron voor een overmacht stonden
waartegen zij niet meer opgewassen
waren.
In de Margriethal werden de vluch
telingen van warme koffie en koeken
voorzien. Ook nu weer werd het enige
vrouwen te machtig toen het Hongaar
se volkslied werd gespeeld. Een jonge
man sprong hierna op een stoel en
riep hartstochtelijk „Leve Hongarije",
een kreet die door allen werd overge
nomen.
Tussen de tolken die reeds enige da
gen het Rode Kruis assisteren bevindt
zich een Hongaarse dame die geduren
de vele jaren al in Nederland woont.
Zaterdagavond viel zij haar neef uit
Boedapest in de armen. „Wij bidden u,
schrijf onze namen niet op", zei de
Hongaar met tranen in de ogen, „zij
zullen mijn familie uitmoorden".
Dank
In telegrammen aan Koningin Juliana
en dr. Drees hebben de vluchtelingen
hun dank betuigd. In het telegram aan
Koningin Juliana wordt o.a. gezegd
„Wat kunnen wij uwe Majesteit aan
bieden, wij die niets hebben dan onze
eer en onze arbeidskracht?
Wij vragen de goede God, die eens
het volk van Mozes en die ook ons
naar het land van belofte heeft geleid,
dat hij ook Uwe majesteit, uw geliefde
familie en het gehele Nederlandse volk
zegent en beschermt".
DE BII/fzEGT;
Rustig weer
Veranderlijke bewolking en plaatse
lijk mist. Zwakke tot matige wind in
hoofdzaak tussen zuid en oost. Iets
kouder.
In de provincies Zevenburgen en
Banaat, werd een uitgaansverbod voor
de periode van zes uur 's avonds tot
zeven uur 's ochtends ingesteld. De
stations en strategische punten wor
den streng bewaakt.
De Bulgaarse ex-premier en gewe
zen leider van de boerenpartij Con-
stantin Moeravief behoort tot degenen,
die bij wijze van voorzorg in Bulgarije
zijn aangehouden.
Ook een bisschop van de Grieks Ka
tholieke kerk, enkele gewezen socia
listische politici en studenten zijn aan
gehouden. In de berichten wordt ge
sproken van „een golf van arrestaties".
Russische troepen
In Bulgarije zijn Russische troepen
aangekomen om te waken tegen bin
nenlandse onlusten zoals zich ook in
Hongarije en Polen hebben voorge
daan. Aldus berichten die zondag uit
de Bulgaarse hoofdstad, Sofia, in Bel
grado zijn ontvangen.
Hoewel Bulgarije lid is van het pact
van Warschau,, waren tot op heden
geen Sowjet-troepen op Bulgaars ge
bied gelegerd.
MOSKOU, 17 nov. (Reuter). Da
Sowjet-Unie heeft een atoomproef op
grote hoogte genomen, zo meldt het
Russische persbureau Tass. De proef
was geslaagd.
Volgens in het westen ontvangen be
richten heeft Rusland tot nu toe twaalf
atoomproeven genomen.
NICOSIA 19 nov. (Reuter). Een
voorlopige Brits-Franse commissie is
gevormd, die een begin zal doen ma
ken met de opruimingswerkzaamhe
den in het Suezkanaal. De commissi#
zal zich met dit werk belasten, totdat
haar taak door een internationale or
ganisatie kan worden overgenomen.'
Egypte heeft hiertegen geprotesteerd.
De Egyptenaren zijn begonnen met
herstelwerkzaamheden aan het kanaal
dat Port Said van zoet water voor
ziet.
Een woordvoerder der Egyptische
ambassade in de Jordaanse hoofdstaa
heeft verklaard dat Egypte „opnieuw
zal vechten", indien de Britse, Franse
en Israëlische strijdkrachten weigeren
het door haar bezette Egyptische ge
bied te ontruimen, of een terugtrek
king vertragen. De totale sterkte van
de internationale troepenmacht in
Egypte bedraagt nu 500 man.
NIEUWE KOMINFORM?
BELGRADO, 18 nov. Reuter. Vol
gens berichten uit Belgrado zon do
Sowjet-Unie van plan zijn een nieu
we kominform op te richten, om de
groeiende Invloed van het titoisme to
gen te gaan.
Polen staat aan de kant van Tito en
ook de Hongaarse premier, Kadar,
wordt algemeen als een Tito-ist be
schouwd. Daar tegenover zou de Sow
jet-Unie kunnen rekenen op de hui
dige leiders in Tsjecho-Slowakije,
Oost-Duitsland, Roemenië, Bulgarije
en Albanië.
WENEN, 19 nov. (Reuter). De
Sowjets zijn van plan twintig divisies
infanterie naar Hongarije te zenden.
De eerste nieuwe troepen zijn reeds
aangekomen.
Het is nog niet bekend, of deze di
visies komen ter versterking van de
10 tot 15 pantserdivisies die volgens ra
mingen reeds in Hongarije zijn. Wes
telijke waarnemers geloven, dat de in
fanterie de tanks vervangen zal. Het
gebruik van infanterie is, in de hnidige
faze, minder duur en doelmatiger, zo
menen zij.
Radio-Boedapest heeft een medede
ling van de Hongaarse regering uitge
zonden, waarin de 'geruchten' over ar
restaties op grote schaal en wegvoe
ring van jonge mensen naar de Sow
jet-Unie worden tegengesproken,
maar wordt toegegeven, dat er arres
taties zijn verricht.
De regering verklaarde later, dat er
niet 'een enkel persoon' op transport
is gesteld naar de Sowjet-Unie.
Dreigementen
Volgens pamfletten die zondag in
Boedapest verspreid zijn, heeft pre
mier Kadar enige dagen geleden, toen
de revolutionaire arbeidersraad van
Boedapest en omgeving het herstel
van de titoistische premier Nagy, vrije
verkiezingen en onmiddellijke terug
trekking van de Russische troepen
kwam eisen, gedreigd, dat de leden
van de raad en een aantal van hun vol-
porteerd zullen worden als de algeme-
niet beëindigd
ne staking maandag
wordt.
Groepen arbeiders hebben gedreigd,
dat als geen einde aan de deportatie
komt en Kadar van de Russen niet de
belofte loskrijgt dat de Russische troe
pen binnen drie weken het land ver
laten zullen, de arbeiders alle mijnen
onder water zullen zetten en de kolen-
reserves en de olie-installaties zullen
vernietigen.
Te Jaszbereny is zaterdag een groep
jonge arbeiders, die weigerden het
werk te hervatten, door Russische sol
daten doodgeschoten. Dit heeft een
Russische officier medegedeeld.
Deportaties
In Wenen is zondag een bericht
van een Hongaarse amateurzender
opgevangen, waarin gezegd wordt,
dat tussen 14 en 17 november ruim
10.000 Hongaren met 18 treinen naar
Rusland zijn getransporteerd.
Bij Nyiregyhaza hadden opstande
lingen op 15 november twee treinen
met circa 2500 mensen uit Boedapest
aangehouden en de gevangenen be
vrijd.
In Wenen is zondag bekendgemaakt,
dat in de voorafgaande 24 uur 2500
Hongaarse vluchtelingen over de grens
gekomen zijn.
Arabieren in Israël
onderschept
TEL AVIV, 18 nov. (A. F. P.).
Israëlische militairen hebben Arabie
ren, die in de nacht van zaterdag op
zondag op Israëlisch gebied zijn door»
gedrongen, onderschept. Zeven Ara
bieren werden gedood en vijf gevan
gen genomen.
RUIM EEN MILJOEN
OP GIRO 999
's-GRAVENHAGE, 17 november.
Op giro 999 van het Nationaal Comité
Hulpverlening Hongaarse Volk te Am
sterdam is het eerste miljoen ruim
schoots voltekend. Het bestaat hoofd
zakelijk uit kleine bedragen. De grote
collecten mogen pas later worden ver
wacht.
Hammarskjoeld
verliet Egypte
CAIRO, 18 nov. (Reuter). Dag
Hammarskj oeld, secretaris-generaal
der V.N. is per vliegtuig uit Cairo naar
New York vertrokken, na gedurende
twee dagen besprekingen te hebben
gevoerd met president Nasser en zijn
minister van buitenlandse zaken.
Hammarskjoeld deelde voor zijn
vertrek mee, dat Egypte hem had ge
vraagd om hulp bij het opruimen van
de obstakels in het Suezkanaal. Hij
had geantwoord, dat de V.N. in prin
cipe met het verzoek instemmen.
Hammarskjoeld heeft in Egypte be
sprekingen gevoerd over de politie
macht der V.N. en bijzonderheden met
betrekking tot het staken van het vu
ren in Egypte.
Besluiten zouden echter niet zijn ge
nomen.