l*'OHhOo» U
sweer
Contact tussen regering en gouvernement
van Nieuw-Guinea te ambtelijk
cAet/e^&mcü meüfe maa^é ccwuèbe m föirtac/a
Mag een gemeente zelfstandig
haar naam veranderen?
Met Esso bent II beter uit
WINTER GRADE
Koningin heette Hongaarse
vluchtelingen welkom
€SSO) EXTRA
0|VPOR4£
Wijzigingen in de
Amerikaanse
diplomatieke dienst
Mening van Tweede Kamerleden
Discussie over oproep der
Hervormde Synode
Teruggang van de
conservatieven
Hoed van 'rode deken'
teruggegeven
Spanningen in Haagse
B.B. duren voort
Apeldoorn bouwt naar
nieuw systeem
Geheimzinnigheid rond B.V.D. gelaakt
Ha val in kelder
overleden
Waar worden de Hongaarse
vluchtelingen gehuisvest
Resolutie A.G.W.
veroordeelt Russische
moordenaars
Zaterdag 17 november 1956.
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pagina
Ingezonden Meuedeling (Adv.)
Vtoeger woonde Mt|a vtn Steensel in Den Haag. 10 jaar geleden
•migreerde ïij naar Canada. Eenmaal per week echter is xij terug
In Holland via de ether uit Montreal. Als hoofd van de Neder
landse afdeling van de Canadian Broadcasting Corporation's Inter
national Service brengt lij het nieuws en geeft er commentaar op.
Na de bevrijding rookte Maja van Steensel haar eerste Sweet
Caporal. „Het waren de populairste sigaretten in Nederland
direct na de oorlog", icgt tij, „en sindsdien heb ik ie altijd gerookt".
OHginth verklaring ligt ter inzage.
Neder/and schenkt het beste aan Canada
Canada schenkt het beste aan Nederlandt
CANADA'S FIRST CIGARETTE SINCE 18S7
Een zuivere Virginia voor slechts 80 cent
uen sindsdien heb
ik ze altijd
gerookt«egt
WASHINGTON, 16 nov. Keuter.
Volgens officiële kringen zullen in de
komende maanden de Amerikaanse
ambassadeurs in Engeland, Frankrijk
en nog een aantal landen worden ver
vangen. Het denkbeeld, dat deze ver
anderingen ook een wijziging van de
Amerikaanse buitenlandse politiek
zouden inhouden, werd van de hand
gewezen.
Winthrop Aldrich en Douglas Dillon,
die de V.S. resp in Londen en Parijs
vertegenwoordigen, zouden worden
vervangen. Reeds enige tijd geleden is
gezegd, dat James Riddleberger, de
ambassadeur te Belgrado, naar
Washington zal terugkeren om een
nieuwe functie op zich te nemen.
Voorts wordt verwacht, dat mevrouw
Clare Booth Luce, de ambassadeur te
Rome, die de afgelopen jaren herhaal
delijk ziek is geweest, zal aftreden zo
dra er een opvolger zal zijn gevonden.
Tenslotte neemt men aan, dat ook de
Amerikaanse vertegenwoordigers te
Bonn, Tokio, Wellington, Manilla en
Canberra zullen worden vervangen.
's-GRAVENHAGE, 16 november. Vele leden der Tweede Kamer
Kamer vingen hun beschouwingen over de begroting voor Nieuw-
Guinea aan met opmerkingen over de oproep tot bezinning op de
verantwoordelijkheid rondom Nieuw-Guinea, rondgezonden door de
generale synode der Ned. Herv. Kerk. Zoals ook in de classisverga-
deringen tot uiting kwam was hier het geval: de één juichte deze
oproep toe, de ander moest er niets van ..ebben.
Vele leden, hun mening handhaven
de, dat over het lot van Nieuw-Guinea
uiteindelijk beslist zal worden door
de internationale situatie, legden er
de nadruk op, dat het onvoldoende is,
als de regering zich uitsluitend blijft
beroepen op het soevereiniteitsprin-
o.'^e. Er moet, hetzij in de richting
van de Ver. Naties, hetzij in die van
nauwe samenwerking met Australië,
hetzij in die van zelfstandigheid van
Nieuw-Guinea, enig perspectief gebo
den worden.
Deze leden, ofschoon erkentelijk
voor het vele in Nieuw-Guinea reeds
verrichte werk, betwijfelden verder,
of toch niet te zeer elementen van
"koloniale sfeer' gehandhaafd blijven.
Andere leden merkten op, dat de
twijfel, dat aan de protestantse
christenen aldaar geen vrijheid van
meningsuiting zou zijn toegestaan,
volkomen misplaatst is.
Velen merkten op, dat zij in het be
leid inzake Nieuw-Guinea een duide
lijk plan op lange termijn met scherp
omschreven doelstellingen misten.
Men kon zich niet aan de indruk ont
trekken, dat in voorgaande jaren het
contact tussen de Nederlandse rege
ring en het gouvernement van Nieuw-
Guinea zich teveel heeft bewogen op
louter ambtelijk niveau.
In dit verband wees men op de wen
selijkheid van regelmatige uitzending
ener parlementaire missie naar het
gebiedsdeel.
NIET OPWEKKEND
Verschillende leden achtten het beeld
van de begroting allesbehalve opwek
kend. Naar hun indruk is de achter-
Stand veroorzaakt door een complex
van factoren, die voor een deel het ka
rakter van tegenslagen dragen, waar
van niemand een verwijt kan worden
gemaakt.
Bij een poging een oerwoud te her
scheppen in een stuk bewoonbare
wereld zal men steeds met dit soort
tegenslagen te doen hebben. Deze
leden waren van oordeel, dat dit
niet leiden mag tot een zekere ont
moediging, doch dat integendeel uit
deze tegenslagen inspiratie dient te
worden geput voor versterkte acti
viteit.
Velen gaven als hun mening te ken
nen, dat het gou\ mement de ontwik
kelingsmogelijkheden voor de Pa
poea's en met name de plattelands-
Papoea's, ten onrechte nog steeds te
veel afremt. Slechts de stads-Fapoea's,
die een lagere school gevolgd hebben,
kunnen via de uitsluitend aan de
gouvernements-mulo te Holiandia ver
bonden voorklas het algemeen vor
mend voortgezet onderwijs volgen.
Een betere kennis van het Neder
lands zou overigens ook gevorderd
kunnen worden door het gebruik van
deze taal als voertaal op de dorpscho-
len toe te staan, zodra een school over
een daartoe geschikte leerkracht be
schikt. Men begreep niet waarom de
scholen van missie en zending in dit
opzicht steeds door het gouvernement
geremd moeten worden.
AANTREKKING CHINEZEN
Van de zijde van verschillende han
delsinstanties, gevestigd te Nieuw-
Guinea, hadden sommige leden klach
ten bereikt over de immigratiepoli
tiek, die ten aanzien van de Chinezen
gevoerd wordt. Vooral de laatste jar
ren schijnt het zeer moeilijk voor Chi
nese inwoners van Nieuw-Guinea, die
daar hun bedrijf gevestigd hebben, te
bewerkstelligen, dat zij hun personeel
kunnen uitbreiden met '.verkrachten
van Chinese afkomst. Zij zouden de
minister willen verzoeken te over
wegen ten aanzien van de toelating
van Chinese werkrachten, speciaal bij
Chinese ondernemers, meer soepelheid
te betrachten.
Vrij algemeen had men zich erover
verbaasd, dat in de stukken niets wordt
vermeld over de expeditie naar de
'witte plek'. Toch spreken krantenbe
richten over financiële hulp. Men be
treurde het, dat de regering over deze
aangelegenheid het parlement niet
eerder heeft ingelicht.
Men zou gaarne vernemen welke
toezeggingen de regering met be
trekking tot deze expeditie heeft ge
daan. In hoeverre wordt de Marine
ingeschakeld? Is het juist, dat mari
niers als 'dekking' mee zullen gaan?
Acht de minister dit verantwoord?
Tussentijdse verkiezing in
Engeland
CHESTER, 16 nov. (Reuter). De
conservatieve partij heeft haar zetel voor
een district in het Engelse graafschap
Cheshire behouden bij een tussentijdse
verkiezing, de eerste sedert het Brits-
Franse gewapende ingrijpen in Egypte.
De meerderheid liep echter terug van
11.002 in 1955 tot 6.348. Ongeveer 71
van de kiesgerechtigden bracht zijn stem
uit tegen bijna 78 in 1955. De conser
vatieve kandidaat J. M. Temple, kreeg in
totaal 21.137 stemmen.
DEN HAAG, 16 nov. H.M. de
Koningin Juliana heeft ter begroe
ting van de Hongaarse vluchtelin
gen over de beide Hilversumse
zenders een rede uitgesproken.
H.M. heette de vluchtelingen na
mens het Nederlandse volk van
harte welkom en zeide dat Neder
land verheugd is gastvrijheid te
kunnen aanbieden.
„Onze gedachten zijn de laatste we
ken voortdurend bij de Hongaren ge
weest, sinds heel het volk in uiterste
nood met zo grote moed opkwam voor
zijn vrijheid en zelfstandigheid. Hoe
zeer kennen ook wij een dergelijke
situatie. Hoe bewondert heel het Ne
derlandse volk hun dapperheid die
eenvoudig geen versagen kent.
De eensgezindheid van Nederland
die er wel altijd is, maar die zich ver
toont in tijden van nood, triomfeert
weer, omdat wij hun nood als de onze
voelen.
Ik weet, dat op uw aller medewer
king gerekend mag worden, om het
Hogaai'se volk zijn zware lot te helpen
verlichten.
Laat onze drang tot helpen zich nu
zo uiten, dat wij allen trachten ons
rekenschap te geven, waaraan onze
gasten, die vol vertrouwen bij ons ge
komen zijn, de grootste behoefte voe
len. Allereerst zullen zij tot zichzelf
willen komen en hebben dus rust no
dig, en zullen moed en krachten willen
verzamelen om verder te leven.
Ik zou daarom allen willen verzoe
ken hen niet lastig te vallen, noch met
onnodig bezoek, noch met te veel vra
gen".
Koningin Juliana besloot haar toe
spraak:
„Wat in ons hart leeft, is een gevoel
voor saamhorigheid met wie strijden
en lijden voor in wezen dezelfde goede
zaak waarvoor ons volk heeft gestre
den en geleden. Wij kunnen de Hon
garen daardoor begrijpen, door eigen
smartelijke ervaring.
God helpe hen in hun tragisch uur
ieder van hen. Wij dragen hen op
aan God, die de wereld reeds over
wonnen heeft".
De rede werd in het Hongaars her
haald.
DURHAM, 16 nov. Reuter. De
hoed van de „rode deken" van Canter
bury, dr. Johnson, die door studenten
van de universiteit van Durham werd
gestolen, is teruggegeven. De hoed was
ten bate van het fonds voor hulp aan
Hongarije verloot en had reeds 180
gulden opgebracht, maar er kwam nog
steeds geld binnen. De deken had
maandag het Westen verantwoordelijk
gesteld voor de gebeurtenissen in Hon
garije. De hoed is op advies van de
autoriteiten der universiteit terugge
ven.
's-GRAVENHAGE, 16 nov. De
wijkhoofden en plaatsvervangende
wijkhoofden van 37 wijken van de A-
kring der BB hebben een resolutie aan
genomen, waarin zij verklaren geen
vertrouwen meer te kunnen stellen in
wijkhoofden en plaatsvervangende
wijkhoofden, die schuld hebben aan de
voor de B.B. schadelijke spanningen en
onrust van de laatste tijd. Na het aan
nemen van de resolutie, waarin voorts
wordt verklaard, dat samenwerking
Niet in een rij, maar gespreid
APELDOORN, 16 nov. In opdracht
van de drie plaatselijke woningbouwver
enigingen zal binnenkort worden begon
nen met de bouw van het grootste com
plex woningen, dat ooit in Apeldoorn
werd gebouwd. Het plan voor de bouw
van deze 880 woningen is ontworpen door
architect D. Zuiderhoek uit Amersfoort,
die ernaar heeft gestreefd de woningen
zo min mogelijk aaneengesloten te plaat
sen, maar ze op aantrekkelijke wijze te
groeperen. Hij is op deze gedachte ge
komen na een studiereis naar de Scan
dinavische landen, waar het idee van
huizen-aan-de-weg in een nette rij is
vervangen door een distributie van de
woningen in en langs groene ruimten,
waardoor met de eentonigheid, die ook
vele Nederlandse woonwijken kenmerkt,
volledig wordt gebroken.
Het complex „Kerschoten" valt uiteen
in etagebouw en eengezinswoningen. Er
komen 65 eengezinswoningen voor kin
derrijke gezinnen en valide bejaarden-
gezinnen. Bovendien worden er ten
noorden van het zgn. wijkcentrum nog
18 speciale bejaardenwoningen gebouwd,
terwijl er ten zuiden van de Kerschoten-
seweg gelegenheid is voor open bebou
wing, o.a. voor artsen.
Het wijkcentrum wordt gevormd door
46 winkels. Er kunnen voorts ambachts-
bedrijven worden gevestigd en er is ge
rekend op enkele grote gebouwen als bv.
een kerk. Voorts zijn er scholen en een
grote garage, alsmede 200 autoboxen in
het plan opgenomen. Het wijkcentrum is
tevens bestemd voor de wijk Het Loo en
parken.
Anderson in persoonlijk kam
pioenschap van Nederland
GOES, 16 nov. Om het persoon
lijk gewestelijk kampioenschap van
Nederland zullen door de kampioenen
van Limburg, Noord-Brabant en Zee
land een dubbele ronde gespeeld wor
den om geplaatst te worden in de fi
nale om het kampioenschap van Ne
derland. De heer R. Rjjkse kampioen
van Zeeland 1956 is verhinderd hier
aan deel te nemen, en zal opgevolgd
worden door no. 2 van de ranglijst de
heer L. Anderson te Goes.
Zending onder de Joden van
wege de Geref. Kerken
's-GRAVENHAGE, 18 nov. Het ligt
in het voornemen, nu ds. E. I. F. Nawijn
te 's-Gravenhage, missionair predikant
voor de zending onder de Joden vanwege
de Geref. Kerken, een beroep naar Kat
wijk aan Zee heeft aangenomen, het bu
reau van de Jodenzending, dat te zijnen
huize gevestigd was, over te brengen
naar de nieuwe vleugel van het Zen
dingscentrum te Baarn. De predikant, die
in de vacature van ds. Nawijn zal worden
beroepen, zal niet in ons land werkzaam
zijn, zoals zijn voorganger, maar na zijn
opleiding worden uitgezonden naar Is
raël.
met deze wijkhoofden niet langer wen
selijk is, verlieten de vertegenwoordi
gers van vijf wijken de bijeenkomst
In totaal telt de A-kring 45 wijken,
waarvan er 42 op de vergadering wa
ren vertegenwoordigd.
Tot slot sprak de vergadering haar
volste vertrouwen in de kringraad en
in het bestuurslid jhr. H. A. van Fo-
reest uit.
Geen eenstemmigheid onder Kamerleden
's-GRAVENHAGE, 16 november. Vele Kamerleden was het op
gevallen, dat in sommige gevallen van hogerhand geen bezwaar ia
gemaakt tegen de. wijziging van de naam ener gemeente, terwijl
daarentegen een soortgelijk besluit van de gemeenteraad van Edam
bij K.B. van 14 maart j.l. is vernietigd wegens strijd met het alge
meen belang. Zij konden een zekere bevreemding over deze gang van
zaken niet verhelen en waren de mening toegedaan, dat zwaarwich
tige redenen aanwezig moeten zijn om in dezen de autonomie ener
gemeente aan te tasten.
Anderen hadden tegen deze suggestie
uit staatsrechtelijk oogpunt bezwaren.
Het staat de gemeenten niet vrij te re
gelen wat door een hoger gezag reeds
geregeld is. Indien gemeentenamen „bij
de wet" vastgesteld zijn door het enkele
feit, dat zij in een wetstekst zijn opge
nomen, zonder dat daaraan overigens een
bijzondere betekenis is te hechten, ls een
mogelijkheid van ingrijpen door een ge
meente zelf wellicht nog verdedigbaar,
ofschoon formeel bedenkelijk.
De algemene bezorgdheid voor de ge
meentelijke zelfstandigheid nam niet
weg, dat ten aanzien van bepaalde on
derwerpen twijfel over de wenselijkheid
van een volkomen vrijheid van handelen
tot uiting kwam.
Zo vroegen velen zich af, of het zowel
op sociale en economische gronden als
uit een oogpunt van doelmatigheid wen
selijk moet worden geacht, dat -èlke ge
meente voor zich afzonderlijk uitmaakt
of en zo ja welke financiële en andere
faciliteiten bij vestiging en uitbreiding
van industrie zullen worden verleend.
Sommige leden vestigden er de aan
dacht op, dat, terwijl de regering ver
zekerd heeft erop bedacht te zijn de kos
ten van de eerste levensbehoeften «o
NISSE, 17 nov. De echtgenote van
de landbouwer J. Kopmels ls enkele
dagen geleden in de kelder gevallen.
Na onderzoek achtte dr. A. J. Zonne-
vijlle het wenselijk haar naar het zie
kenhuis over te brengen, waar zij ia
overleden. De vrouw was 52 jaar.
UTRECHT, 16 nov. Wanneer de
nodige voorzieningen «ijn getroffen voor
het transport van de Hongaarse vluch
telingen, zullen zij ln de volgende woon
oorden worden ondergebracht: 45 rooms
katholieke gezinnen kunnen geplaatst
worden in het woonoord „Colenhove" te
Eerbeek (Gr.), 15 r.k. gezinnen ln „Her-
perduin" te Ravensteyn (N.Br.), 15 pro
testantse gezinnen in „Vacantievreugd"
te Ommen (Ov.), eveneens 15 prot. ge
zinnen in „De Kuiperberg" te Ootmarsum
(G.). Voor studenten is «r plaats in
„Kasteel Staverden" te Elspeet (G.), 55
alleenstaanden zullen worden geplaatst
in „Bosch en Ven" te Oisterwijk (N.-Br.).
Tenslotte is er voor 220 alleenstaanden
plaats gemaakt in pension Westerduin"
te Wijk aan Zee.
Niet onder woorden te brengen, wat u denkl, wanneer midden op een
kruispunt uw motor afslaat.
Dit kan u bij kil en vochtig weer op de meest ongewenste momenten ge
beuren. Want door de snelle verdamping van de benzine koelen de
metaaldelen van de carburateur sterk af. Bij dergelijke weersomstandig
heden slaat de waterdamp uit de lucht als ijs neer op sproeier of smoor-
klep.
Gevolgen: minder motorvermogen, hoger benzineverbruik enafslaan
van de motor.
Tank Esso Extra Winter Grade, de „winter'benzine bij uitne
mendheid met een speciaal „anti stalling" ingrediënt tegen ijs-
vorming.
Snellere start, sneller op temperatuur, geen krachtverlies, lager benzinever
bruik ende motor slaat niet af.
stop bij de blauw/witte Esso pomp
laag mogelijk te houden, vele gemeenten
de tarieven van gas, water, elektriciteit
en van trams en bussen verhogen, zonder
dat de regering daartegen enige dam op
werpt.
FINANCIËLE VERHOUDING
Algemeen werd reikhalzend uitgezien
naar voorstellen ter definitieve regeling
van de financiële verhouding tussen het
rijk en de gemeenten voor de periode na
1957. Men zou gaarne vernemen hoever
de commissie-Oud inmiddels is gevor
derd. Aangezien door deze commissie nog
geen rapport werd uitgebracht, achttê
men het van belang te weten of de re
gering er rekening mede houdt, dat een
definitieve voorziening voor 1958 in wer
king te kunnen treden, opdat niet op»
nieuw wellicht een „wetloos tijdperk"
van misschien enige jaren aanbreekt. An
deren achtten het wenselijk dat, indien
de toekomstige wettelijke regering van
de politie opnieuw in studie zou worden
genomen (hetgeen zeer gewenst is), de
minister van oorlog daarin direct zou
worden betrokken in verband met de
positie van de koninklijke maréehausséd
als orgaan van politie.
Sommige ieden konden zich niet aan
de indruk onttrekken, dat de pogingen
om in het tekort aan politieambtenaren
te voorzien, weinig succesvol zijn. Mei
name zou de toeloop voor de opleiding
tot agent van politie in de middelgrote
en grote gemeenten, alsmede bij het
korps rijkspolitie, zeer onvoldoende zijn,
terwijl het aantal sollicitanten, dat zich
meldt om opgeleid te worden tot hogere
politieambtenaren, gering is.
Enige Ieden had het getroffen, dat
voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst
weer ruim één miljoen meer wordt ge»
vraagd en vroegen, of het apparaat vaa
deze dienst nog steeds uitbreidingen on»
dergaat. Deze leden ontging het waarom
de geheimzinnigheid, waarmede de re
gering het doen en laten van de B.VD.
omringt, zover gaat, dat de personeel»
sterkte niet in de memorie van toelich
ting wordt vermeld.
Algemeen had bevreemding gewekt,
dat de 6 pet salarisverhoging voor hei
rijkspersoneel niet is ingegaan per 1 juli
1956, zulks tegen het advies van alle cen
trales van overheidspersoneel in.
Welke zijn de motieven, zo werd ge
vraagd, welke de regering ertoe hebben
geleld om van dit advies af te wijken en
de ingangsdatum op 1 september te stel
len?
GOES, 16 nov. „Met de naklank
van het laatste wanhopige hulpgeroep
der Hongaarse vrijheidsstrijders in de
oren, om te helpen in de wanhopige
strijd voor vrijheid en recht, durven
wij de gehele westerse wereld van
verraad aan deze vrijheidszaak te be
schuldigen, omdat aan de roep der
vrijheid geen gehoor is gegeven
aldus het schrijven van de Stichting
Activering Geestelijke Weerbaarheid
(A.G.W.), dat mede namens de sa
menwerkende organisaties (o.a. Inter
nationales Comité zur Verteidigung der
Christlische Kultur, Estonian Infor
mation Centre, Litauisches Zentral-
komitee en de Vereniging van Poolse
Oudstrijders), gezonden werd aan de
Veiligheidsraad en de regeringen van
Amerika, Nederland, Engeland,
Frankrijk en West-Duitsland.
In dit schrijven wordt Sowjet-Rus-
land aangeklaagd als moordenaar van
de vrijheid der Oosteuropese volkeren,
vernietiger van de rechten van de
mens, vervolger van de godsdienst en
bedreiger van de wereldvrede.
Wij eisen, aldus de resolutie, onmid
dellijke interventie in de wrede strijd
tegen de onderdrukte Oosteuropese
volkeren; verwijdering van de Russi
sche vertegenwoordigers uit de Ver.
Naties; verbreking van alle diploma
tieke en handelsbetrekkingen met
Sow jet-Rusland; verwijdering van
alle pro-Sowjet elementen uit de wes
terse vrije -wereld; onmiddellijke mili
taire en economische bijstand aan de
tegen de onderdrukking strijdende
volkeren in Oost-Europa.
