„Wegtrekkende" Russen overrompelden argeloze Hongaren
Israëlische bliksemoorlog tegen
Egypte afgelopen?
Met vuurrode bloedletters zullen de geschiedboeken vermelden:
Hongaarse generaals tijdens
onderhandelingen gegrepen
ALFRED VAN SPRANG DOOR
RUSSEN INGESLOTEN
HULP AAN HONGARIJE
Dringend beroep op Ver. Naties
„Help toch, eer het telaat is"
Nieuwe (communistische) partij
opgericht met leider Kadar
Spoedzitting Ver* Naties
Laatste nieuws
Zo reageerde de
vrije wereid
Suezkanaal reeds bereikt
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Heer, erbarm U...
Gehate Geroe vermoord
door opstandelingen
Laatste levensteken uit Boedapest
Dringende boodschap
van Eisenhower aan
premier Boelganin
Hoofdkantoor: L. Vorstatraat 90, Goes.
Telefoon 2438 (b.g.g. voor redactie
3987, voor adm. 2970), Giro 274289.
Kantoren: Middelburg: Korte Noord
straat 35. Tel. 2009, Tel. redactie 2347
en 3162; Vlissingen: Nieuwstraat 68,
Tel. 326; Terneuzen: Dijkstraat 26-28.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,52 per week,
ƒ2,20 per maand, ƒ6,50 per kwartaal.
Lossz nummers 13 eent.
Advertentieprijs 24 cent per nun.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord
Zeeuwsch Dagblad
12e Jaargang No. 3544 Wnd.-hoofdredacteur: Prof. Dr. J. J. de Jong - Directeur: Jacq de Smit Maandag 5 nOV. 1956
DE VLASBRAND EN
DE BROMMER
(Zie pag. 2)
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Dinsdag: Zon op 7.45 u., onder 17.02
u. Maan op 11.29 u., onder 19.49 u.
Hoogwater dinsdag 6 november:
Vlissingen: 3.49 u. 2.23 m., 16.06 u. 2.20
m. Terneuzen: 4.21 u. 2.37 m., 16.36 u.
2.35 m. Wemeldinge: 5.40 u. 1.71 m;,
17.51 u. 1.74 m. Zierikzee: 5.22 u. 1.46
m., 17.37 u .1.50 m.
4 Nov. '56: BOEDAPEST U1TGEM00
BOEDAPEST, Reuter-AFP-AP),
4 november.
Opnieuw heeft Rusland zijn bloedige
laars op de Hongaarse nek gezet.
Met een regen van staal en vuur
hebben tanks en bommenwerpers
van het Sowjet-leger de stem van de
vrijheid het zwijgen opgelegd. Zij heb
ben Boedapest en andere steden veran
derd in een brandstapel, waarop zo
als vroeger duizenden dappere Hon
garen een martelaarsdood voor vrijheid
en geloof hebben gevonden. Het ver
wachte bevrijdingsfeest van Hongarije
is veranderd in een bloedbruiloft. Tot
ontzetting van heel de vrije wereld.
Als laffe sluipmoordenaars hebben de
Russen zich ontpopt. Ogenschijnlijk
wegtrekkend, na Hongarije zijn vrijheid
te hebben toegezegd, bleken de Russen
alleen maar hun kans te hebben afge
wacht. Om in koelen bloede te kunnen
toeslaan. Harder en vreselijker dan ooit.
De Hongaarse onderhandelaars werden
weggelokt en gevangen gezet. Toen brak
de hel los. Russische tanks daverden bij
honderden door het Magyarenland,
vuurspuwend en verderf zaaiend. Straal
jager-MIG's wierpen fosforbommen.
Maar de moedige Hongaren hielden
vol. Zo zijn zij, temidden van 'n poel van
ellende, bloed en vuur ten onder gegaan.
Strijdend, tot de laatste man
De allervreselijkste vermoedens zijn
deze zondag werkelijkheid gewor
den: de Russische wals heeft zich in
beweging gezet om het Hongaarse volk
weg te vegen van de aardbodem. Eén
der grootste schanddaden in de we
reldgeschiedenis heeft zich voltrokken.
De anti-christ toonde zijn ware ge
daante en alleen God zelf kan hem nu
nog keren. Machteloos zien de vrije
volkeren toe hoe het verfoeilijkste on
recht zegeviert over een weergaloos
dapper volk, dat de dood verkiest bo
ven een leven in slavernij.
Onze gedachten, onze harten zijn bij
het Hongaarse volk. Wij geven de
zaak van het Hongaarse volk, nu men
sen niet kunnen of willen helpen, in
handel van de almachtige God, Die
ook de harten der communistische dic
tatoren kan neigen als waterbeken. En
wij bidden dit gebed voor het be
proefde Hongaarse volk:
Heer, erbarm U over hen,
Toon hun Uwe vaderarmen.
Stort Uw liefde over hen,
Neem hen op in Uw erbarmen.
Eeuwig blijft Uw troon bestaan,
Laat hen niet verloren gaan.
GOES, 5 nov. Een golf van ver
ontwaardiging en machteloze woede is
er door de vrije Westerse wereld ge
gaan, wegens het bloedige verraad der
Russen. In honderden kerken is er vu
rig gebeden voor het behoud van de
arme Hongaren, spontaan werden
hulpacties opgezet en fel klonken de
protesten tegen de Russische rechts
verkrachting. Zó reageerde de vrije
,vereld.
Vlaggen halfstok
De regering heeft besloten, dat mor
gen van alle openbare rijksgebouwen
halfstok zal worden gevlagd. De lagere
publiekrechtelijke organen en de be
volking wordt in overweging gegeven
dit voorbeeld te volgen, teneinde daar
mee uitdrukking te geven aan het me
de gevoelen van het Nederlandse volk
met het lot dat Hongarije heeft getrof
fen.
Protest tegen voetbal
wedstrijd Amsterdam-
Rode leger
HAARLEM, 4 nov. De Vereniging
van expolitieke gevangenen heeft in
een telegram aan de KNVB verzocht
om de voetbalwedstrijd tegen het elf
tal van de Rode Ster, een leger-elftal
uit Rusland, niet te laten doorgaan.
Wei doorgaan betekent dat de duizen
den vrijheidsstrijders, die tengevolge
van het Russische verraad en Russi
sche tanks en bommen gevallen zijn,
worden gehoond. Het vertrouwen in de
Nederlandse bevolking van de zijde
der in angst levende Hongaarse bevol
king zou er diep door worden geschokt.
Het betreft hier de wedstrijd die
vastgesteld is op 28 november in de
hoofdstad.
Bij de gebouwen van „De Waar
heid" en de Russische ambassade in
ons land zijn zondagavond door jon
gelui talrijke ruiten ingegooid.
De Belgische minister Spaak zei in
een radiorede zeer verontrust te zijn
Het aantal telegrammen, waarin
verenigingen en organisaties hun ver
ontwaardiging uitspreken, groeit steeds
Van de politieke jongerencontactraad
(w.o. Arjos en FCHJG), van de N-H-
jeugdbeweging „Het Kompas", etc.
De Nederlandse radioverenigingen
hebben hun programma's zondag gro
tendeels gewijzigd en aangepast aan de
situatie in Hongarije.
M; i worden in verscheidene
vVesi.se steden zwijgende protest-
emonstratie» gehouden.
Reeds voor het aanbreken van de zondagochtend deed het gedon
der van zwaar kanonvuur de stad Boedapest schudden. Sowjet-troe-
pen hadden een aanval op de Hongaarse hoofdstad ingezet. Om vijf
uur plaatselijke tijd. Terstond kwamen Hongaarse troepen in bewe
ging. Toen verspreidde zich ook het gerucht, dat twee Hongaarse
generaals die met de Sowjets waren gaan onderhandelen over de
Hongaarse eis tot terugtrekking van de Russische troepen, gevangen
waren genomen. Een van hen was Maleter, de held van Boedapest ge
naamd, de ander was gen. Kovacs, staf-chef van het leger.
Het eerste nieuws over de gevechten werd bekend in een radio
verklaring van premier Nagy, die een beroep deed op de Ver. Naties.
Zolang radio-Boedapest in Hongaarse handen was, is er gesmeekt om
hulp van de vrije wereld. „Help ons toch, help ons toch, anders zijn
wij verloren", klonk het steeds in verschillende talen. Er werd een
dringend beroep gedaan op de Ver. Naties, om tussenbeide te komen.
Toen er geen hulp kwam, klonk het: „Wij zullen desnoods sterven
voor onze vrijheid. Leve Hongarije!" Óm 9.10 uur begon de zender
te kraken. De Russen hadden het radiostation bereikt.
Premier Nagy en andere leden van de regering werden gearresteerd. Latere
berichten melden, dat Nagy c.s. aan de Russen zijn ontkomen. Radio-Moskou
deelde later mee, dat Janos Kadar, secretaris van de nieuwe (communistische)
arbeiderspartij een „revolutionaire arbeiders- en boerenregering" had ge
vormd en dat de „contra-revolutie definitief de kop was ingedrukt". Hongarije
was dus strijdend ten onder gegaan. Het IJzeren Gordijn heeft zich weer
hermetisch om Hongarije gesloten. Er bevinden zich ongeveer 6.000 Russische
tanks in Hongarije. Een geheime zender smeekt nog steeds om hulp. „Wij
zwijgen pas, wanneer, men ons gedood heeft", aldus dit laatste „vrije geluid".
Zondagavond is een spoedzitting van de algemene vergadering der Ver.
Naties bijeengeroepen. Amerika diende een resolutie in, waarin de secr.-
generaal, Hammarskjoeld verzocht wordt waarnemers naar Hongarije te
zenden om een onderzoek in te stellen naar de toestand. Voorts zou volgens
de resolutie elke vorm van inmenging van Rusland in de Hongaarse aange
legenheden moeten worden gestaakt. Met 53—7 werd besloten de kwestie-
Hongarije te bespreken.
Radio-Boedapest, nu weer in Russi
sche handen, meldde zondagavond, dat
Ernoe Geroe, de voormalige secr.-ge-
neraal van de Hongaarse communisti
sche partij „op barbaarse wijze" door
de Hongaarse opstandelingen is ver
moord.
Amsterdammers wilden
„Waarheid"-gebouw in
brand steken
AMSTERDAM, 5 nov. Zondagavond
is het in Amsterdam tot ernstige on
geregeldheden gekomen, n.a.v. de
situatie in Hongarije. In de binnen
stad hadden zich honderden jongelui
verzameld, die op krachtige wijze
hun ongenoegen over de communis
tische houding te kennen gaven. Bij
de gehouwen van de C.P.N, en van
„De Waarheid" ontstonden relletjes
en verschillende malen werden er
stormaanvallen op ramen en deuren
gedaan. Op een gegeven moment
werd een brandende kist door een
raam naar binnen gegooid, waarmee
men poogde het gebouw in brand te
steken. De politie kon dit verhinde
ren.
Stromen vluchtelingen
WENEN, 5 nov. Het aantal Hon
gaarse vluchtelingen, dat over de Oos
tenrijkse grens (illegaal) is gevlucht
loopt in de duizenden. Zondagavond
om elf uur meldde men reeds een aan
tal van 12.000. Het zijn meest vrouwen
en kinderen, die een liefderijk onthaal
vinden bij hun Oostenrijkse buren.
Het aantal doden tengevolge van de
aardbeving, die zaterdag het gebied
van Laristan en Bastak in het zuiden
van Perzië heeft geteisterd, is geste
gen tot 350, aldus is zondag uit Te
heran vernomen.
Bij het mijnongeluk in Nieuw-Sehot-
land zijn tot nu toe 21 lijken gebor
gen.
Jk
hoor de tanks al
aankomen...."
(Telefonisch van onze correspondent
ALFRED VAN SPRANG).
BOEDAPEST,
zondagochtend
9 uur.
IK ZIT HIER MIDDEN IN
BOEDAPEST, in het Duno-ho-
tel, samen met nog vele bui
tenlandse journalisten. De plotse
linge veranderingen in Hongarije
hebben ons verrast, zodat wij niet
meer uit deze stad vandaan kun
nen. De naderende Russische
tanks, die vuur uitbraken over on
ze stad, hebben een ring van staal
om de stad gelegd. Wij zitten als
ratten in de val. Wij wachten af,
wat er nu gaat gebeuren."
Dat telefoneerde onze correspon
dent Alfred van Sprang ons zondag
morgen in alle vroegte. Tweemaal
hadden wij met hem contact, maar
om 9.15 uur werd de verbinding
verbroken. En sindsdien is er geen
enkel levensteken meer tot de vrije
wereld doorgedrongen. Hopenlijk
heeft Van Sprang de veilige kelder
van de Amerikaanse ambassade nog
kunnen bereiken
Even rustig, als belde hij vanuit zijn
flat in Den Haag, vertelde Van Sprang
GOES, 4 nov. Het Rode Kruis
is druk bezig met het zenden van
grote hoeveelheden medicamenten
kleding, etc. naar Hongarije. Maar
er is veel geld nodig. „Vooral geld,
liever geen kleding", zegt het Rode
Kruis, want dat kost zoveel tijd
(sorteren) en transportmoeilijkhe
den. Stuur daarom een geldelijke
bijdrage. Het gironummer is 777.
En vergeet niet de collectes langs
de deur. Geeft zoveel U kunt.
Geef meer dan U kunt. Het is voor
de Hongaren, die vochten voor
hun en onze vrijheid!
Dr. W. Drees heeft een toespraak
gehouden voor de radio, waarin hij zijn
diepe verontwaardiging en groot mee
leven betuigde met de dappere Honga
ren.
De Nederlandse politieke partijen
(uitgezonderd de CPN) hebben een
verklaring uitgegeven, waarin zij pro
testeren tegen de moordaanslag.
DE BILTZEGT:
Half tot zwaar bewolkt met enkele
-juien. Matige tot krachtige en langs
de Waddenkust tijdelijk harde noord
westelijke wind. Iets lagere tempera
turen dan gisteren.
(Door Reuters correspondent Alex Valentine)
TEL AVIV, 4 november. Reuter. De Israëlische bliksemoorlog
tegen Egypte scheen zondagavond afgelopen te zijn minder dan
een week nadat het eerste schot werd gelost.
In Tel Aviv gelooft men, dat vooruitgeschoven Israëlische patrouil
les de oostelijke oever van het Suezkanaal op verscheidene punten
bereikt hebben. Andere Israëlische eenheden hebben de Golf van
Suez en de Golf van Akaba bereikt, aan weerszijden van het schier
eiland van Sinai. Vermoedelijk staan zij reeds aan de zuidelijkste
punt van het schiereiland.
Uit gewoonlijk betrouwbare bron is
vernomen, dat het sluitstuk op de Is
raëlische actie is geplaatst door de
verovering van twee eilanden aan de
mond van de Golf van Akaba, waar
Egyptische kustbatterijen vijf jaar
lang de Israëlische scheepvaart op de
haven van Elath aan het noordelijke
uiteinde van de Golf van Akaba ver
hinderd hebben. Zondag werden in de
woestijn van Sinai de laatste Egypti
sche verzetshaarden opgeruimd.
Niet duidelijk
Het is nog niet duidelijk, of de Is
raëlische troepen zullen oprukken tot
het Suezkanaal of dat zij posities zul
len betrekken 16 km ten oosten ervan,
zoals Engeland en Frankrijk eisen.
Mogelijk zullen zij eerst oprukken om
de Egyptenaren over het kanaal terug
te werpen en later terugtrekken tot
op een afstand van 16 km.
Premier Ben Goerion van Israël zal
woensdag de zitting van het Israëli
sche parlement openen met een rege
ringsverklaring.
Egypte zonder luchtmacht?
NICOSIA, 5 nov. (Reuter). Britse
„Seahawks" hebben zondag bij Alex-
andrië Egyptische torpedoboten aan
gevallen, waarvan er een werd opge
blazen en twee in brand werden ge
schoten. Andere vaartuigen werden
beschadigd. Dit werd meegedeeld door
het Brits-Franse hoofdkwartier op Cy
prus.
Voorts werd gezegd, dat uitgebrei
de luchtverkenningen over het ge
bied van het Suezkanaal er op had
den gewezen, dat de „Egyptische
luchtmacht heeft opgehouden te be
staan".
Internationaal toezicht
Het Canadese voorstel in de bijzon
dere zitting van de Ver. Naties, om
onmiddellijk een internationale macht
samen te stellen om te geraken tot een
toezicht op het staken van het vuren
in Egypte, is met 57 stemmen voor (19
onthoudingen) aangenomen.
De secretaris-generaal van de Ver.
Naties, Hammerskjoeld, heeft Noor-
wegén gevraagd, hiervoor een militair
contingent beschikbaar te stellen van
de V.N. De regering zou dadelijk een
besluit nemen en de kwestie aan het
parlement voorleggen.
ons van het naderende onheil:
„In de verte hoor ik het gedreun
van de Russische tanks, die volgens
de radioberichten fosforgranaten
afvuren en de huizen in vlam zet
ten. Ook cirkelden vliegtuigen bo
ven de stad. Ik weet niet van welke
nationaliteit. Vermoedelijk Russi
sche.
Twee Nederlandse collega's ver
trokken gisteravond uit Hongarije.
Verstandige lui, want vandaag is er
geen kans meer om de Russen te
ontlopen. Met spanning wachten we
af."
„Geen kans"
Een kwartier
nieuw:
later belde hij op-
„Dit zal voorlopig wel mijn laat
ste bericht zijn. Boedapest is nu ge
heel door staal en vuur omringd. De
dappere vrijheidsstrijders, soldaten
en burgers, verschansen zich in de
straten achter omvergeworpen trams
en auto's. Ze hebben geen schijn
van kans, want ze zijn maar een
handjevol vergeleken bij de Russi
sche troepen. Ook hebben ze geen
zware wapens. Met messen, hand
granaten en molotof-cocktails (dat
zijn flessen met benzine, die men op
tanks kapot gooit, zodat zij in brand
vliegen) moeten zij zich verdedigen.
Maar zij zullen tot de laatste man
vechten. Dat staat vast. Het bloed
bad is in volle gang.
Toen zweeg de telefoon. Hevig ge
kraak maakte duidelijk, dat de verbin
dingen waren afgesneden.
Troepen terugtrekken
WASHINGTON, 4 nov. AFP.-Reu-
ter. President Eisenhower heeft
zondag een dringende boodschap aan
premier Boelganin gezonden, waarin
hij deze vraagt de Sowjet-troepen uit
Hongarije terug te trekken.
Het Amerikaanse staatshoofd gaf
uitdrukking aan zijn „ontzetting en
onsteltenis" over de Sowjet-aanval
op Hongarije.
Eisenhower drong er ook op aan, dat
Hongarije het recht wordt gegeven zijn
eigen regering te kiezen.
De woordvoerder van het Witte Huis
deelde mge, dat de boodschap was ver
zonden, nadat de president met minis
ter Dulles, die, zoals gemeld, in het mi
litaire hospitaal Walter Reed een
darmoperatie heeft ondergaan, diens
plaatsvervanger Herbert Hoover en
andere functionarissen had gesproken.
Bq deze gesprekken was van gedach
ten gewisseld over de wegen, die voor
de V.S. openstaan om te bereiken dat
(a) de Russische troepen uit Hongarije
worden teruggetrokken en (b) Honga
rije het recht krijgt om zelf zijn rege
ring te kiezen. De dringende boodschap
van Eisenhower aan Boelganin handel
de over deze twee punten.
Beroep van V.N. op
Sowjet-Unie
De algemene vergadering van de
Ver. Naties heeft in de nacht van zon
dag op maandag een resolutie aange
nomen, waarin een beroep gedaan
wordt op de Sowjet-Unie onmiddel
lijk haar gewapende aanval op Hon
garije te staken en haar strijdkrachten
uit dat land terug te trekken.
De resolutie is aang-nomen met
vijftig tegen acht stemmen bij vijf
tien onthoudingen. De onthouders
zijn landen van de Aziatisch-Afrl-
kaanse groep, Finland en Zuid-Sla-
vië.
De aangenomen Amerikaanse reso
lutie bevat voorts een verzoek aan de
secretaris-generaal der V.N., Dag
Hammarskjoeld, door middel van zijn
aangewezen vertegenwoordigers een
rechtstreeks onderzoek in te stellen
en zo spoedig mogelijk verslag uit te
brengen over mogelijke manieren om
een einde te maken aan de strijd. De
Verenigde Staten aanvaardden een
Frans amendement volgens hetwelk
de te onderzoeken toestand veroor
zaakt Is door „buitenlandse tussen
komst."
Aan de Sowjet- en Hongaarse re
gering wordt verzocht, de waarne
mers vrijheid van beweging in Hon
garije toe te staan.
1
